Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin. Jaarverslag We plaatsen mens en kind centraal

Vergelijkbare documenten
Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin. Jaarverslag We plaatsen mens en kind centraal

Cijfers en activiteiten 2016 Child Focus Seksuele uitbuiting van minderjarigen

Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin

Cijfers en activiteiten 2016 Child Focus Verdwijningen

Cijfers en nieuws 2016 Child Focus - Noodlijn

Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin

We focussen op verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en kiezen daarbij het pad van professionalisme en innovatie

We focussen op verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en kiezen daarbij het pad van professionalisme en innovatie

Cijfers en activiteiten 2017 Child Focus Verdwijningen

MEMORANDUM 2014 VLAAMSE GEMEENSCHAP. Aanbevelingen van Child Focus, Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen

Cijfers en activiteiten 2017-Financiering en jaarrekeningen

Sociale missie. Wat doet ECPAT?

Layla Aerts. Jaarverslag 2014

EEN MASSA TIPS VOOR JOU

2 Tienerpooiers en hun slachtoffers in Vlaanderen

Cijfers en activiteiten 2016 Child Focus Financiering en jaarrekeningen

Defence for Children

Praten over internetveiligheid ter voorkoming van seksuele uitbuiting

PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL

JONGEREN WORDEN GERONSELD. Maar ook via sociale media (hawking), bijv.

Bekijk op pagina 5 hoe het proces van melden verloopt.

Rechten van slachtoffers. Verdrag van de Raad van Europa inzake bestrijding van mensenhandel

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

JIJ EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGDZORG

Jaarverslag. Layla Aerts

BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen

Mobiele apparatuur, internet en sociale media protocol

EN HET ONDERSTEUNINGS CENTRUM JEUGdZORG

Privacyverklaring Meldpunt Kinderporno op Internet

STUDIEDAG TIENERPOOIERS

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!

news ZOLANG WE BLIJVEN ZOEKEN ZIJN VERMISTE KINDEREN NOG BIJ ONS. Samen vinden we ze wel. nr 53 mei 2019

Privacyverklaring Meldpunt Kinderporno op Internet

news nr 45 September 2016 Driemaandelijks periodiek - Afgiftekantoor: Brussel X - N P801170

referentie voor de babysitter bijvoorbeeld.

Bijlage 3: kinderrechtenorganisaties in Vlaanderen

Webpakket Sensoa Documentatiecentrum GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG September 2010

PARTNERGEWELD VROUWELIJKE GENITALE VERMINKINGEN GEDWONGEN HUWELIJKEN EERGERELATEERD GEWELD SEKSUEEL GEWELD EN PROSTITUTIE

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik

MEMORANDUM 2014 FEDERAAL. Aanbevelingen van Child Focus, Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen

Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving

nr. 470 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 8 maart 2017 aan JO VANDEURZEN Meldpunt Oproepen 2016

Protocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Overzicht. Wat zijn social media? Voorbeelden van social media. Social media in de ICT-lessen. De gevaren van social media.

Protocol 2: het vermoeden van seksuele intimidatie tussen kinderen onderling in de schoolsituatie.

Helpt na een misdrijf, verkeersongeval, calamiteit of bij vermissing

Resultaten onderzoek sexting bij residentiële behandel- en opvangvoorzieningen van Fier: Prevalentie en gevolgen

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag

VEILIG SEKSUEEL OPGROEIEN

MELDCODE HUISELIJK GEWELD

JONGEREN EN INTERNETVEILIGHEID

Factsheet meldingen Vertrouwensinspecteurs Inspectie van het Onderwijs over het schooljaar

DE SAMENWERKING TUSSEN KINDERRECHTENJURISTEN EN (ORTHO)PEDAGOGEN

Child Focus. Studiedag Tienerpooiers en hun slachtoffers 7 juni, Antwerpen

Het Centrum voor Cybersecurity België bouwt verder aan een cyberveilig België

Grensoverschrijdend gedrag

Start het gesprek en voorkom seksueel kindermisbruik *Ook voor naasten en professionals/publieke instanties

Privacyverklaring Meldpunt Kinderporno op Internet

Datum 1 maart 2017 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over jongeren die in een psychiatrische kliniek belanden na sexting

Hoe was jouw dag op internet?

AMENDEMENTEN NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/2103(INI) Ontwerpadvies Corina Creţu (PE v01-00)

De werking van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Oost- Vlaanderen. Kristel Bovijn

REACTIEPLAN LOKAAL NIVEAU. groen geel rood zwart Inschatten mate van ernst bij vermoeden, onthulling of vaststelling

Mensenhandel... wat te doen?

28638 Mensenhandel. Brief van de minister van Veiligheid en Justitie. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Mama, mag ik op t internet?

Protocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling

Homo-emancipatie behouden voor volgende generaties. moet zichzelf kunnen zijn

PEDOFIELE GEVOELENS KIES JE NIET PEDOFIELE DADEN KIES JE WEL STOP IT NOW! Bel gratis en anoniem

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Talent in de groei! De jeugd in Heeze-Leende. Schooljaar

Cyberpesten Van probleem naar oplossing. Prof. Dr. Heidi Vandebosch Universiteit Antwerpen, Friendly ATTAC E- mail:

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling

START HET GESPREK EN VOORKOM SEKSUEEL KINDER MISBRUIK! STOPITNOW.NL

Les 3. Misbruik L O V E D

MEMORANDUM 2019 CHILD FOCUS

Resultaten van een enquête onder jongeren. Sexting

jaarverslag 2017 EOKM Expertisebureau Online Kindermisbruik JAARVERSLAG EOKM

Mensenhandel/ kinderhandel

AR-OVP WELBEVINDEN-DOC

Mensenhandel... wat te doen? Advies voor ziekenhuispersoneel

Hulp bij het herstel. Als slachtoffer kunt u bij. Slachtofferhulp Nederland terecht. voor kosteloze ondersteuning op

Jaarverslag. Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen. Mijn werk bij Child Focus geeft mijn leven een ander dimensie

Nieuwsbrief Make-IT-Safe (2/4) Maart 2014 EDITO: MAKE-IT-SAFE VIERT ZIJN EERSTE VERJAARDAG IN BELGIË

Seksueel grensoverschrijdend gedrag in je sporthal

Onderzoeksfiche e00016.pdf. 1. Referentie

PROJECTOPROEP 2015 : INTERNATIONALE DAG VAN DE UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN

Stichting Odanadi NL Meerjarenplan

#Sex 3.0_update.2017

Online kinderporno neemt schrikbarende vlucht

Alzheimer Liga Vlaanderen vzw. Oorsprong en missie van Alzheimer Liga Vlaanderen. Wat doet Alzheimer Liga Vlaanderen?

Een snapshot van de 4de Pijler in Vlaanderen

Talent in de groei! De jeugd in Cranendonck. Schooljaar

Ad 1) Capaciteit aanpak mensenhandel en terugloop meldingen (mogelijke) slachtoffers bij CoMensha

Jaarrapport. Mensenhandel en mensensmokkel. Bedelaars in de handen van mensenhandelaars

slachtoffers beter te identificeren en te beschermen; en verhoog de inspanningen om het bewustzijn met betrekking tot mensenhandel te verhogen.

Datum 19 december 2014 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het strafbaar stellen van wraakporno

KINDERRECHTEN IN UW KLAS?

Transcriptie:

Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin Jaarverslag 2016 We plaatsen mens en kind centraal

Inhoud WIE ZIJN WIJ? 3 CIJFERS 2012-2016 4 VOORWOORD 6 VERMISTE KINDEREN 7 SEKSUEEL UITGEBUITE KINDEREN 10 VEILIGHEID OP HET INTERNET 14 PREVENTIE- EN SENSIBILISERINGSACTIES 16 FINANCIERING 18 PARTNERS 19 Uitgebreide digitale versie: childfocus.be/nl/jaarverslag2016 Hoofdredactie: Maryse Rolland Grafische vormgeving: Françoise Albertyn Foto's: Layla Aerts 2 I www.childfocus.be

WIE ZIJN WIJ? De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam Child Focus. Het is een stichting van openbaar nut. Zeven dagen op zeven en 24 uur op 24 stelt onze organisatie alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting offline en online tegen te gaan. Gebruik het gratis noodnummer 116 000 om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden. Mensen die op beelden van misbruik van kinderen op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. Overheidssubsidies dekken ongeveer een derde van de financiële behoeften van Child Focus. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere twee derden. Child Focus is lid van: Alles te weten komen over Child Focus in één minuut? Bekijk ons filmpje! Belgisch Netwerk van Stichtingen De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) enacso Insafe International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC) International Association of Internet Hotlines (INHOPE) Kinderrechtencoalitie Vlaanderen Missing Children Europe (MCE) Plateforme francophone du volontariat Steunpunt vrijwilligerswerk Brussel www.childfocus.be I 3

CIJFERS 2012-2016 IN EEN OOGOPSLAG 21 565 oproepen naar Behandelde dossiers verdwijningen 2012 2013 2014 2015 2016* p.8 Weglopers 1 095 989 1 020 1 055 1 134 p.8 Internationale kinderontvoeringen door een ouder 455 383 406 358 352 p.9 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen 83 64 43 66 162 p.9 Ongedefinieerde verdwijningen 77 82 54 44 49 p.8 Ontvoeringen door derden 17 33 35 21 23 TOTAAL verdwijningsdossiers 1 727 1 551 1 558 1 544 1 720 TOTAAL ontrustwekkende verdwijningen 279 282 208 218 203 Publieke affichagecampagnes 31 33 62 80 50 Vignettagecampagnes (discrete opsporingscampagnes) 75 60 87 74 52 TOTAAL opsporingscampagnes 106 93 149 154 102 *Voor iedere categorie omvat het aantal dossiers de nieuwe dossiers (2016) en de niet-afgesloten dossiers van de voorgaande jaren. Behandelde dossiers «verdwijningen» per categorie in 2016 Afgesloten dossiers 31.12.2016 Niet afgesloten dossiers 31.12.2016 1 057 77 7% TOTAAL 1134 234 TOTAAL 352 118 34% 64 40% TOTAAL 162 98 27 55% TOTAAL 49 22 45% 15 TOTAAL 23 8 35% 93% 66% 60% 65% Weglopers Internationale kinderontvoeringen door een ouder Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Ongedefinieerde verdwijningen Ontvoeringen door derden 4 I www.childfocus.be

Behandelde dossiers seksuele uitbuiting en e-safety in 2016 Dossiers seksuele uitbuiting «e-safety» -dossiers (via de hulplijn voor een veilig internet) Prostitutie van minderjarigen 60 TOTAAL 82 22 Kinderpornografie : ontvangen meldingen via 116 000 zie p.10-13 Niet-seksuele problemen rond veilig internet Overige seksuele intimidatie 122 32 Sextortion TOTAAL 371 41 48 128 Sexting Grooming zie p.14-16 Evolutie van het aantal meldingen via stopchildporno.be 1 395 1 432 1 232 1 358 781 zie p.12 Evolutie van het aantal e-safety dossiers 240 157 161 130 371 2012 2013 2014 2015 2016 2012 2013 2014 2015 2016 Dossiers algemene vragen/doorverwijzingen * Zelfdoding Geestelijke gezondheid Pesten 5 7 Andere/niet gepreciseerd 15 27 Opvoeding/gezin 177 Seksueel misbruik 86 TOTAL 7 Juridische vragen 135 630 61 117 Mishandeling Verdwijning niet bevoegd Dossiers aanvragen voor vormingen of pedagogisch materiaal 782 1 500 952 2012 2013 2014 1 275 2015 1 118 2016 zie p.16 *Een consulent verwijst bellers snel door naar de aangewezen organisaties of diensten. Dit stemt ons gelukkig: 800 steeds bereidwillige vrijwilligers: 7 dagen op 7, 24 uur op 24, door weer en wind. 30 affichagepartners: een waardevolle steun tijdens onze zoektochten naar vermiste kinderen, maar ook voor onze informatie- en sensibiliseringsacties. 41 privé- of overheidsorganisaties en meer dan 20 000 particulieren die ons financieel steunden. www.childfocus.be I 5

VOORWOORD Houvast Heidi De Pauw algemeen directeur François Cornélis voorzitter Child Focus ontstond in turbulente tijden. De Dutroux-zaak had het land op zijn kop gezet. Woede om de gebrekkige afhandeling ervan beheerste de publieke opinie. De vraag was gerezen of de rechtsstaat nog overeind stond, en of de overheid haar burgers nog wel adequaat in bescherming kon nemen. Opnieuw beleven we harde tijden, nu om heel andere redenen. In 2016 sloeg het internationale terrorisme ook in ons land toe. De spanningen tussen landen binnen en buiten Europa nemen onmiskenbaar toe. De wereld vindt geen antwoord op de vluchtelingencrisis, en ook duurzame financieel-economische stabiliteit blijft uit. De politiek slaagt er vooralsnog niet in tegenover dit alles een verbindend antwoord te formuleren. Dit alles heeft ook in ons land gevolgen: de onderhuidse angst om de toekomst van onze kinderen neemt toe. De geesten verharden, en de ieder-voor-zich-gedachte maakt opgang. Child Focus wil, getrouw aan haar ontstaansgeschiedenis, daar solidariteit tegenover stellen. De hoop bevorderen als antwoord op een soms grimmige realiteit. In de eerste plaats willen we dit doen door onze missie, het voorkomen en bestrijden van verdwijning en seksuele uitbuiting van kinderen, getrouw te zijn en met volharding alle individuele zaken, zonder oordeel of onderscheid, zo goed mogelijk aan te pakken. Hoop willen we ook geven in onze vormingen, communicatie en campagnes, waarbij we jong en oud blijven betrekken. Tenslotte bevorderen we ook de hoop en solidariteit door volop de kaart van samenwerking te trekken, met talloze partners zoals politie, justitie, welzijn en onderwijs, maar ook met het bedrijfsleven en met de burgers in het algemeen. Deze filosofie wordt voor het volle pond gedeeld door het directiecollege en de raad van bestuur, onder leiding van kersvers voorzitter François Cornélis. Child Focus wil een houvast zijn en blijven voor wie nood heeft aan ondersteuning bij vermissing of seksuele uitbuiting van kinderen, en zo hoopvol naar de toekomst blikken. 6 I www.childfocus.be

VERMISTE KINDEREN In 2016 heeft Child Focus 1 720 dossiers behandeld. 81% daarvan werd binnen het jaar gesloten. Vaak uiten ouders bij ons hun wanhoop als hun tiener is weggelopen. Ze zijn niet vertrouwd met het gerechtelijk of politiesysteem of met hulpverlening. Het feit dat wij een brug slaan tussen hen en de verschillende schakels biedt hen troost en geeft hen het gevoel dat ze zich nuttig maken terwijl ze wachten tot hun kind terugkeert. Sophie Claeys, consulente www.childfocus.be I 7

Weglopers: stijging van 10% In 2016 behandelde Child Focus 1 134 wegloopdossiers. Dat is een stijging van bijna 10% ten opzichte van vorig jaar en het hoogste aantal sinds bijna een decennium. Herhaaldelijk weglopen neemt traag maar gestaag toe: zo trokken 143 kinderen 2 tot 8 keer de deur van hun huis (of vaker hun instelling) achter zich dicht. Dit is een zorgwekkende situatie, want deze jongeren dreigen sneller verzeild te raken in gevaarlijke situaties zoals prostitutie (zie p. 12). De leeftijd waarop ze voor het eerst weglopen en de duur ervan blijven daarentegen onveranderd: de jongeren zijn tussen 13 en 15 jaar oud en 39% van hen wordt binnen de 48 uur teruggevonden. Maar er is ook goed nieuws! We zagen een lichte daling van wegloopdossiers die als onrustwekkend werden beschouwd: 14% in plaats van 16% in 2015. Leeftijd weglopers 2016 5% 8% 33% 54% 0-12 j 13-15 j 16-17 j 18+ Internationale kinderontvoeringen door een ouder: status quo 14% van de ontvoerde kinderen was een baby In 2015 registreerden we een daling van 18% van het aantal nieuwe dossiers, met 220 nieuwe dossiers in 2016 zien we een status quo. Laten we hopen dat deze tendens zich de komende jaren voortzet en zelfs verscherpt, want dat zou betekenen dat onze inspanningen ter bevordering van preventie en bemiddeling hun vruchten afwerpen. En dat is nodig, wetende dat we in het geval van een internationale kinderontvoering door een ouder soms jaren moeten wachten om tot een oplossing te komen (gemiddeld één jaar) als er al een oplossing wordt gevonden! Wat dat betreft, was 2016 een eerder positief jaar: bijna 50% (tegenover 45% in 2015) van de dossiers over een effectieve ontvoering kon aan het einde van het jaar worden afgesloten. De landen waarnaar de kinderen het vaakst worden meegenomen, liggen hoofdzakelijk in Europa, met Frankrijk op kop (25 dossiers). Ontvoeringen door derden: geen enkele criminele ontvoering Deze dossiers betreffen niet alleen criminele ontvoeringen (onbekende derde persoon), maar ook en vooral ontvoeringen gepleegd door biologische ouders (die echter niet als dusdanig zijn erkend), ouders die uit hun rechten zijn ontzet of familieleden die geen ouderlijke macht hebben over de minderjarige (gekende derde personen). In 2016 behandelde Child Focus 23 dossiers over een ontvoering door een gekende derde persoon. Er was 1 poging tot ontvoering door een ongekende derde persoon, maar geen effectieve ontvoering. 8 I www.childfocus.be

5 te betreuren overlijdens bij de ongedefinieerde verdwijningen Indien we bij opening van een dossier onvoldoende informatie hebben over de aard van de verdwijning, bestempelen we deze als ongedefinieerd. Die dossiers zijn doorgaans zorgwekkend omdat we niet weten of de minderjarige het slachtoffer was van een misdaad of een ongeval, of zelf is vertrokken, verdwaald is of zelfmoord heeft gepleegd. In 2016 behandelde Child Focus 49 ongedefinieerde verdwijningen. Zoals elk jaar betroffen die dossiers vaak kinderen jonger dan 13 jaar (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongevallen). 4 jongvolwassenen en 1 minderjarige werden levenloos teruggevonden. De verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen: drie keer meer meldingen We tekenen een constante stijging op van meldingen van de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV). In 2014 opende Child Focus 24 nieuwe dossiers. In 2015 waren dat er 36 en in 2016 al 116. Het gaat om kinderen of tieners wiens verdwijning wordt gemeld door de politie, hun voogd of het opvangcentrum. En dit is nog maar het topje van de ijsberg: het is onmogelijk om het precieze aantal vermiste NBMV te bepalen. Al te vaak moeten politie en andere diensten het opgeven omdat ze over te weinig opsporingsmiddelen beschikken. Toch lopen die jongeren, omwille van hun kwetsbaarheid, het grootste risico het slachtoffer te worden van mensenhandel. Leeftijd van de in 2016 verdwenen NBMV 22% Jonger dan 13 jaar 39% 13 tot en met 15 jaar 16 en 17 jaar 39% www.childfocus.be I 9

SEKSUEEL UITGEBUITE KINDEREN Child Focus behandelde in 2016 82 dossiers over seksuele uitbuiting en 371 dossiers over 'e-safety', namelijk dossiers die handelen over een kwestie of probleem dat online voorviel (zie p. 14-15). Van die 371 dossiers betroffen 249 (ofwel 67%) een aantasting (werkelijk of vermoedelijk) van de seksuele integriteit van kinderen. 10 I www.childfocus.be

www.childfocus.be I 11

Kinder- en jongerenprostitutie: duidelijke link met weglopen In 2016 ontving Child Focus 60 meldingen over prostitutie (werkelijk of vermoedelijk) van minderjarigen, een cijfer dat bijna is verdubbeld ten aanzien van 2015 (35 meldingen). In de meeste gevallen waren de slachtoffers tussen 15 en 18 jaar oud en 80% van hen was een meisje. In 41 gevallen was er een verband tussen prostitutie en weglopen. Herhaaldelijk weglopen is immers een risicofactor. De betreffende jongeren hanteerden overlevingstechnieken zoals winkeldiefstal en verzeilden zo, via slechte ontmoetingen, in de prostitutie. Sommige pooiers die zich op tieners richten, zien deze kwetsbare jongeren als gemakkelijke prooien. Ze speelden een rol in 37 van onze dossiers over de prostitutie van minderjarigen. Het zijn heuse mensenhandelaars die deze tieners aan zich binden (met fysieke of psychische dwang) om ze vervolgens uit te buiten in de prostitutie. Wij werken onvermoeibaar samen met de politie, het gerecht, gespecialiseerde hulpverleningsdiensten enz. om te komen tot preventieacties, aangepaste opvang van de slachtoffers en kordate aanpak van de daders. Beelden van seksueel misbruik van kinderen: daling van de meldingen In 2016 ontving Child Focus 781 meldingen van vermoedelijke kinderpornografie (beelden van seksueel misbruik van minderjarigen verspreid op internet). Een aantal dat duidelijk daalt ten aanzien van 2015 (1 358) en het laagste cijfer sinds we in 2002 ons burgerlijk meldpunt stopchildporno.be in het leven riepen. Die daling is wellicht toe te schrijven aan de afwezigheid van een publieke sensibiliseringscampagne. Dit was een bewuste keuze, ten einde ons erop toe te leggen dit contactpunt volledig operationeel te maken. Child Focus wil deze meldingen immers effectief behandelen (tot op heden werden deze, zonder verdere analyse, rechtstreeks overgemaakt aan de Federale Politie) en uitzoeken of het ten eerste effectief om kinderpornografie gaat, en zo ja, vanwaar deze beelden komen. Op deze manier kunnen alle meldingen onverwijld worden doorgestuurd naar de Federale Politie. En waarschijnlijk moeten er nog slechts enkele tientallen verder worden onderzocht, zijnde de beelden die op Belgische sites staan. Child Focus zal de andere meldingen overmaken aan de landen waar de beelden vandaan komen, via het netwerk INHOPE (netwerk dat de burgerlijke meldpunten van 52 landen groepeert). Het doel is 12 I www.childfocus.be

een efficiëntere aanpak van de daders, een snellere identificatie van de slachtoffers (met de bedoeling ze te helpen) en een onmiddellijke verwijdering van de beelden en omstreden websites. In mei 2016 gaf een wet Child Focus de toestemming om deze meldingen te behandelen en er zo op toe te zien dat België niet langer achterblijft op de rest van Europa. Zodra de finale samenwerkingsakkoorden met de politie en het gerecht zijn goedgekeurd, kunnen we in actie schieten. Wij zijn er klaar voor! Kindersekstoerisme: onmisbare samenwerking Kindersekstoerisme is een vorm van seksuele uitbuiting van een kind, waarbij het individu, op reis in het buitenland, seksuele betrekkingen heeft met een kind, vaak tegen betaling of een andere vorm van vergoeding. In 2016 ontving Child Focus slechts één melding van sekstoerisme waarbij kinderen zijn betrokken. Het hele jaar lang zijn we echter actief geweest in de werkgroep Stop kinderprostitutie, die gecoördineerd wordt door ECPAT België (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for sexual purposes). Ook andere actoren zoals de Federale Politie, de NMBS, de FOD Buitenlandse Zaken en de Dienst Strafrechtelijk Beleid zijn lid van deze werkgroep. Via deze werkgroep ondersteunt Child Focus onder meer gezamenlijke sensibiliseringscampagnes. Ik ben achttien, maar soms voel ik me tachtig. Ik heb te veel gezien, te veel meegemaakt. Ik ben hard geworden, of zo lijkt het toch voor veel mensen. Ik heb slechte dingen gedaan. Maar vanbinnen voel ik me nog altijd een klein meisje, te zacht voor de grote boze wereld. Ik verbleef in instellingen, werd opgepakt voor overvallen, zat zes jaar vast in een tienerpooiercircuit. Ik heb veel fouten gemaakt in mijn leven. Lore T. en Frauke Joossen (2016). Sterke meisjes huilen niet. Tielt: Lannoo, 188 p. www.childfocus.be I 13

VEILIGHEID OP HET INTERNET Ons gratis nummer 116 000 is tegelijkertijd ook een hulplijn voor een veiliger internet dat openstaat voor iedereen met een vraag of probleem over het gebruik van internet door minderjarigen. Sexting: een riskante praktijk die blijft toenemen In 2016 ontving Child Focus 128 aanvragen tot hulp in gevallen van sexting. Dat is meer dan het dubbele dan in 2015 (62 dossiers). Sexting (een samentrekking van 'sex' en 'texting' - sms'en) verwijst naar jongeren die via sms, e-mail, webcam of andere communicatiemiddelen beelden sturen van zichzelf, waarop ze naakt staan of een sexy pose aannemen. Zolang de jongere dit uit vrije wil doet, kan het seksueel experimenteren worden genoemd. Het wordt pas echt een probleem als de beelden in de publieke sfeer terechtkomen. In 69 sextingdossiers werd hiervoor Facebook gebruikt. Dankzij onze bevoorrechte contacten met deze sociale netwerksite, maar ook met Twitter en Ask.fm., kunnen we heel snel tussenkomen in hinderlijke situaties op het internet. Aangezien het aanbod in sociale media groeit, wordt deze link met de industrie steeds belangrijker. Sextortion: een blijvend fenomeen In 2015 werd Child Focus geconfronteerd met een nieuw fenomeen: 'sextortion' (samentrekking van 'sex' en 'extortion' - afpersing). Jongeren, hoofdzakelijk jongens, worden door een onbekende aangespoord om zich voor de webcam uit te kleden. Vervolgens worden ze gechanteerd met de bedoeling hen geld afhandig te maken. In 2016 ontvingen wij 41 meldingen. In 2015 waren dat er nog maar 17. De meeste slachtoffers waren tussen 15 en 17 jaar oud. Grooming: vaak adolescenten jonger dan 15 jaar Bij online grooming wordt een minderjarige door een volwassene doelbewust online benaderd, met een seksuele bedoeling. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het proberen bekomen van een afspraakje met de minderjarige om hem of haar te misbruiken, om het proberen verkrijgen van seksueel getint beeldmateriaal, of om seksueel getinte gesprekken te kunnen voeren. Er werden 48 dossiers over online grooming geopend, wat een stijging betekent t.o.v. de 31 dossiers van vorig jaar. De meeste slachtoffers zijn jonger dan 15 jaar. In 75% van de gevallen betrof het een vrouwelijk slachtoffer. In 77% van de gevallen is het één van de ouders die belt, meestal uit bezorgdheid nadat bijvoorbeeld seksueel getinte gesprekken ontdekt werden op de computer. 14 I www.childfocus.be

Mijn beste vriendin haar e-mail werd gehackt. Ik heb daarom ook goed opgelet wanneer er een vrijwilliger van Child Focus bij ons op school kwam vertellen over het belang van privacy instellingen en een veilig wachtwoord enzo. Mijn "digitale voetafdruk" is nu niet zo groot meer q Kevin, 12 jaar www.childfocus.be I 15

PREVENTIE- EN SENSIBILISERINGSACTIES Child Focus Academy Het hele jaar 2016 Child Focus Academy: preventie voor iedereen! Sinds 2015 biedt de Child Focus Academy 10 opleidingsmodules aan over preventie, gericht op jongeren, ouders en professionals. Ongeveer 50 trainers zetten zich het hele jaar in. 8 200 kinderen van 10 tot 12 jaar kregen op school een bezoekje van onze vrijwilligers-ambassadeurs, die er kwamen praten over de belangrijkste thema's van onze organisatie. 3 500 ouders volgden conferenties over veilig surfen, dankzij doeltreffende samenwerkingen met de Gezinsbond en La Ligue des Familles. 600 leerkrachten uit het gewoon of gespecialiseerd onderwijs werden opgeleid over ons pedagogisch en didactisch materiaal. 400 professionals, maatschappelijk werkers en politieagenten kregen een opleiding dankzij een specifieke module die hun slagkracht versterkt. Meer dan 200 werknemers van Microsoft en Proximus gaven duizenden leerlingen sensibiliserende workshops over een slim gebruik van internet, gebaseerd op ons didactisch materiaal. Aan het begin van het schooljaar in 2016 lanceerden wij, voor basisscholen en organisaties voor permanente educatie, het leerrijke spel 'Dossier 116 000', waarbij op speelse wijze maar zonder taboes over de thema's van Child Focus kan worden gesproken. Safer Internet Day: focus op sextortion 9 februari Op 9 februari 2016 vierde Child Focus de dertiende editie van de werelddag voor een veiliger internet ('Safer Internet Day'). Wij legden de klemtoon op de problematiek van sextortion (zie p.14). Ons sensibilliseringsfilmpje werd al meer dan 5 000 keer bekeken. Gevrije, Hodei, Ilse, Liam, Marijke en Nathalie zoeken jou! 15 februari Op 15 februari lanceerden wij een nieuwe campagne om de aandacht te vestigen op zes kinderen die al lang vermist zijn. De foto's die het publiek ondertussen goed kent, werden bewerkt met een 3D-techniek. Op 19 februari werd één van deze kinderen levenloos teruggevonden. Het ging om Hodei Egiluz Diaz. Er kwamen tot nu toe helaas geen getuigenissen die het mysterie van de andere verdwijningen konden ophelderen. Sexting: een filmpje om problemen te voorkomen! Als sexting (zie p. 14) uit de hand loopt, zijn de gevolgen soms niet te overzien. Child Focus lanceerde in mei dan ook een nieuw preventiespotje. Dit speelse filmpje, gemaakt met jongeren, werd in enkele maanden tijd bijna 3 000 keer bekeken en speelde een hoofdrol in talloze opleidingen. 10 mei 16 I www.childfocus.be

PROPAGEZ VOS # C o i n s o f H o p e 25 mei Een hoopgevende munt hoop om ze op een dag allemaal terug te vinden Op 25 mei, de Internationale Dag van de Vermiste Kinderen, sloeg de Koninklijke Munt van Brussel één miljoen exemplaren van een muntstuk met de beeltenis van Liam Vanden Branden, die in mei, 20 jaar geleden, op tweejarige leeftijd verdween. Liam staat symbool voor alle vermiste kinderen. De Coin of Hope verspreidde zich over heel Europa en tientallen miljoenen mensen zagen online de campagne, ontwikkeld door These Days. juli - augustus Surf Safe in badplaatsen Aan de Belgische kust voerde Child Focus in de zomer voor de tweede keer een campagne voor een veiliger internet. De deelnemers kregen heel wat tips om veilig te surfen. Onze stand verwelkomde meer dan 5 000 jongeren die zich op onze rodeo-surfplank waagden en leerden dat je met vallen en opstaan ervaring opdoet. be 18 november 1 september Oxfam-computers voor veilig surfen Aan het begin van het nieuwe schooljaar kregen kopers van een computer in een winkel van Oxfam een exemplaar dat werd ingesteld met een rechtstreekse toegang tot ons preventiemateriaal over veilig internetten. De klanten kregen ook een USB-sleutel met een link naar het preventiemateriaal, een clicksafe.be sticker (onze website voor een veilig en verantwoord gebruik van internet) en een webcamcover om hun privacy online beter te beheren. Campagne en ronde tafel om de seksuele uitbuiting van kinderen te bestrijden Op 18 november hield Child Focus, in het kader van de Europese dag voor de bescherming van kinderen tegen seksueel misbruik en uitbuiting, een ronde tafel in aanwezigheid van Hare Majesteit de Koningin. Child Focus en verschillende deskundigen maakten een stand van zaken op over de strijd tegen seksuele uitbuiting in België om daaruit concrete aanbevelingen voor de toekomst te formuleren. Tegelijk lanceerden wij de sensationele virale campagne "Schat je schatje", ontwikkeld door These Days. Met behulp van een online rekenmachine konden bezoekers de "handelswaarde" van een jong slachtoffertje van seksuele uitbuiting schatten. Het was de bedoeling om de ogen van het grote publiek te openen voor een realiteit die wij allen moeten bestrijden. 850 000 personen zagen de campagne op Facebook. www.childfocus.be I 17

FINANCIERING Bovenop de subsidie van de federale regering, in de vorm van een dotatie van de Nationale Loterij, ontvangen we andere subsidies en hulp komende van het Brussels Gewest, het Vlaams Gewest, van verschillende provincies en gemeenten, maar ook van de Europese Commissie via de financiering van meerdere projecten. De schenkingen afkomstig van de privésector ontvangen we in speciën of in natura. De voornaamste schenkingen komen van de Koning Boudewijnstichting en van legaten. Ook tal van ondernemingen van verschillende grootte zijn geprivilegieerde partners van onze activiteiten en concrete projecten, via een financiële tussenkomst, de aankoop van producten en benodigdheden via de firma buy aid alsook de organisatie van tombola s via Tombolist. De giften in natura betreffen de terbeschikkingstelling van kantoren en van materiaal of het kosteloos gebruik van diensten. Zoals elk jaar, heeft het grote publiek Child Focus ondersteund met punctuele of terugkerende schenkingen, aankoop van branded producten, maar ook door middel van meer specifieke acties en evenementen. In 2016 werd het aantal van 18 000 actieve schenkers overschreden. Deze schenkingen laten ons toe om onze missie inzake verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen verder te zetten, en tegelijkertijd gratis hulp aan te bieden aan de ouders en naasten. Van harte dank! Financieringsbronnen 2016 Uitgaven 2016 Anderen Investeringen Opleidingen Andere punctuele privé schenkingen 20% 2% 27% Nationale Loterij Expertise en projecten 14% 3% 5% 19% Fondsenwerving Erfenissen 7% TOTAAL 4,7 miljoen euro 35% Recurrente schenkingen groot publiek 6% 3% Andere overheidssubsidies Subsidies Europese Commissie Verdwijningen en seksuele uitbuitingen Hotline 116 000 17% 9% TOTAAL 4,5 miljoen euro 17% Algemene kosten 9% 7% Communicatie - sensibilisering Vrijwilligersnetwerk en affichage 18 I www.childfocus.be

PARTNERS Financiële partners: Overheden Europese Commissie Federale overheid Gold Partners (tussen 25 000 en 125 000 euro) buy aid Henkel Kimberly-Clark FOD Binnenlandse Zaken Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vlaamse overheid Platinum Partners (> 125 000 euros) Nationale Loterij Koning Boudewijnstichting Mutas Proximus These Days ING Belgium Microsoft Allen & Overy Demoucelle Silver Partners (tussen 5 000 en 25 000 euro) Alsico Afibel Nationale Bank van België BNP Paribas Fortis Foundation Bopro Carrefour D'Ieteren Koramik Mondelez (Kraft) Pepsico Ricoh Belgium Savensia Sodexo United Way Worldwide (Fedex) Bronze Partners (1 000 tot 5 000 euro) Yoplait/General Mills Mojid Band Nestlé Spadel * Deze hartspartners zijn ons al meer dan 5 jaar trouw. Affichagepartners: www.childfocus.be I 19

Child Focus Stichting van openbaar nut Houba - de Strooperlaan 292 (Proximus gebouw) 1020 Brussel - België Tél.: +32 (2) 475 44 11 - Fax: +32 (2) 475 44 01 Gratis noodnummer: 116 000 (24 uur op 24) Noodnummer vanuit het buitenland: +32 2 475 44 99 (24 uur op 24) www.childfocus.be www.childalert.be www.stopchildporno.be www.stoptienerpooiers.be www.clicksafe.be Rekeningnummer: BE 19 3101 2229 9912 Giften vanaf 40 euro per kalenderjaar zijn fiscaal aftrekbaar. Layla Aerts