Notities bij de ontwerpen van Jan Haen van de Stichting Collaboration Art Projects International, Weesp, voor de Mgr. Schraven Herdenkingskapel te Broekhuizervorst, November 2009 Achtergrond Mgr. Schraven werd vermoord door Japanse bezetters van China op 9 Oktober 1937. Waarom? Voor zover het tot nu toe is vastgesteld, omdat hij weigerde de vrouwen en meisjes die op het terrein van kerk hun toevlucht hadden genomen, uit te leveren aan de Japanse militairen om te dienen als troost meisjes. Hij had de vrouwen en meisjes bescherming geboden (of dat uiteindelijk gelukt is, is mij niet duidelijk). Die avond werd hij tezamen met 8 anderen (allemaal buitenlanders zoals hijzelf) geblinddoekt, vastgebonden en weggeleid. Een paar dagen later werd ontdekt dat zij allemaal met messen omgebracht waren en verbrandt. Hij heeft gehandeld in de geest van de woorden van de Heilige Schriften Er is geen groter liefde dan dat je bereidt bent je leven te geven voor de ander. En die anderen waren vrouwen en meisjes. Vrouwen worden vandaag nog steeds gediscrimineerd en vernederd op velerlei wijze en op veel plekken op de wereld. Mgr. Schraven is een hedendaags icoon van iemand het opnam voor vrouwen al kostte dat zijn leven. Om hem en zijn mede martelaars waardig te eren en te herinneren, is gekozen voor het inrichten van een kapel waar zijn verhaal in beeld gebracht word. Tevens ook een plek bied waar bewust in beeld gebracht kan worden het onrecht dat vrouwen aangedaan is en nog steeds aangedaan word, met de uitnodiging en aanmoediging om tot reflectie te komen. En daarmee blijvend de strijd aan te gaan tegen elke vorm en manifestatie van vrouwen discriminatie waar ook ter wereld. Er zijn dus twee thema s die tot uitbeelding moeten komen nl. 1. Het verhaal van Mgr. Schraven en zijn mede martelaren en 2. De eerbiedwaardigheid van de vrouw en het geweld dat haar waardigheid aangedaan word. De Kapel Het is en neo gotische kapel waar de muren links en rechts in twee gescheiden gedeelten verdeeld worden. Het plafond in beide gedeelte is waar vier gewelven samen komen. De muren samen met het plafond bieden de mogelijkheid om bovengenoemde thema s tot hun recht te laten komen. Een kleuren verdeling geeft de mogelijkheid om de twee thema s duidelijk te kunnen onderscheiden en terzelfder tijd een verbinding te leggen tussen de twee. Teksten tegen het plafond aan geschilderd, versterken de verbinding tussen de twee themas. Het verhaal van Mgr. Schraven en de andere martelaren is gegoten in de vorm van een narratieve schildering van ongeveer 1.20 m breed dat horizontaal over de muren van de ene kant van de kapel loopt, en aan de muur tegenover, de portretten van de martelaren ten toon stelt. De kleuren zijn uit een palet dat gedomineerd word door rood en geel; twee kleuren die sterke associaties met China hebben.
De rest van de muren worden in schakering van blauw en zwarten tinten beschilderd. Daarop worden de thema s in verband met vrouwen uitgebeeld. De plafond word beschilderend met een middel olijf groen met witte letters. Vier muren Muur 1. A. Het verhaal van Mgr. Schraven en de andere martelaren. Links een schildering van een gedeelte van een foto van een familieportret gemaakt kort na zijn priester wijding en voor zijn vertrek naar China. Tegen de achtergrond van een kaart van dat gedeelte van China waar hij woonde en werkte, staat Pater Schraven in traditionele Chinese klederdracht zoals gebruikelijk was bij de missionarissen in China.
Tegen de achtergrond van de Kathedrale kerk van Chungtin, zit Mgr. Schraven als de bisschop van dat bisdom. B. De vrouwen schilderingen Op een gestileerde wijze zijn man en de vrouw (de Adam en de Eva) uitgebeeld. Ze zijn geschapen in de beeltenis van God. Ze kijken naar het licht, symbool van de Eeuwige, die immers en altijd uitstraalt over de schepping. Een klein beeldje van zogenaamde Venus van Willendorf ongeveer 25000 jaar oud, staat afgebeeld. Vermoedelijk een vruchtbaarheid beeld dat Moeder aarde voorstelt en daarmee verteld dat heel vroeg in de menselijke geschiedenis de vrouw gezien werd als symbool voor de toekomst, van nieuw leven. Dan is er Maria, de moeder van Jezus, de mens geworden openbaring van God, de Eeuwige uitgebeeld. Ze houd haar kind omhoog. Het plafond direct boven de schildering draagt de tekst God schiep de mens als zijn beeld mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen. (Genesis 1:26 Willibrord Bijbel vertaling) Muur 2.
A. Het verhaal van Mgr. Schraven en andere martelaren. Links zit Mgr. Schraven terwijl de Japanse officier de vrouwen en meisjes in de voorgrond, opeist. Mgr. Schraven en zijn mede martelaren zijn geblinddoekt, en met hun handen op hun ruggen gebonden, worden zij weggeleid. Mgr. Schraven en de zeven andere martelaren gaan op in de vlammen. Het kleine monument in Chungtin ter nagedachtenis van Mgr. Schraven en de 8 andere martelaren. A. De vrouwen schildering Links, een vrouw word verkracht. Daarnaast een vrouw houd haar baby, en de kinderen houden haar vast een zorgzame moeder die er alleen voor staat. Daarboven, een man gebruikt bruut geweld tegen een vrouw Onder het raam Een vrouw ligt als slachtoffer tegen de grond. Rechts onder twee vrouwen werken en verzamelen bruikbare en eetbare resten van de wegwerp vuilnis. Daarboven, wordt een vrouw word gestenigd. Het plafond direct boven de schildering draagt de tekst Wie gerechtigheid niet doet, is niet uit God, evenmin als hij of zij die de naaste niet liefheeft. ( 1 John 3.10) Muur 3
A. Portretten van de Martelaren. Mgr. Frans Schraven, Lazarist,afkomstig uit Broekhuizervorst, Nederland 63 jaar Pater Emmanuël Robial, monnik trappist, afkomstig uit Frankrijk leeftijd onbekend Pater Eugène Betrand, Lazarist, afkomstig uit Aurillac, Frankrijk 32 jaar Pater Thomas Ceska, Lazarist, afkomstig uit Kroatië 65 jaar Pater Gerard Wouters, Lazarist, afkomstig uit Breda, Nederland 28 jaar Pater Lucien Charny, Lazarist, afkomstig uit Melun, Frankrijk 54 jaar ( In het ontwerp ben ik een portret te kort gekomen, nl. Broeder Antoon Geerts, Lazarist, afkomstig uit Oudenbosch, Nederland 62 jaar. Dit portret zal op muur 4 komen op het paarse gedeelte waar dan de gele achtergrond voor de portretten doorgetrokken zal worden. Ontwerper Jan Haen ) B. De vrouwen schildering Er zijn drie scenes van Jezus met vrouwen. Links, Jezus op weg naar Golgotha ontmoet de vrouwen van Jeruzalem en zei Dochters van Jeruzalem, huil niet om mij. Huil liever om jezelf en je kinderen, want weet, de tijd zal aanbreken dat men zal zeggen: Gelukkig wie onvruchtbaar is, gelukkig de moederschoot die niet gebaard heeft en de borst die geen kind heeft gezoogd. Dan zullen de mensen tegen de bergen zeggen: Val op ons neer! en tegen de heuvels: Bedek ons! Want als dit gebeurt met het jonge hout, wat zal het verdorde hout dan niet te wachten staan? (Lucas 23, 28 31) In het midden is het verhaal van Jezus en de vrouw die op overspel betrapt werd. (Johannes 8,1 11) Aan de rechterkant het verhaal van Jezus op bezoek bij Marta en Maria ( Lucas 10, 38 42) Zie ook plafond tekst. Het plafond direct boven de schildering draagt de tekst Een ding is nodig. Maria heeft het beste deel gekozen (naar mijn woorden te luisteren) (Lucas 10.42)
Muur 4. A. Portretten van de martelaren Broeder Ladislaus Prinz, Lazarist, afkomstig uit Polen 28 jaar De Heer Biscopitch, orgelhersteller uit Peking, afkomstig uit Tsjecho Slowakije leeftijd onbekend. B. De vrouwen schildering Jezus ontmoet Maria Magdalena bij het graf, De vrouw als eerste getuige van Jezus die leeft, al was hij gestorven. (Johannes 20, 11 18). Het Plafond direct boven de schildering, draagt de tekst Wat liefde is hebben wij geleerd van Jezus: Hij heeft zijn leven voor ons gegeven. (1 Joh 3,16)
Plafond schilderingen Er zijn acht teksten verdeeld over de gewelven van de twee delen van het plafond van de kapel. De vier teksten van elk deel van het plafond van de kapel vormen een eenheid. De teksten boven de ingang tot de kapel zijn
1. God schiep de mens als zijn beeld.. mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen. (Gen 1;26) 2. God is liefde. Hij/Zij die in liefde woont, woont in God en God in hem/haar. (1 Joh 4.16) 3. Wat liefde is hebben wij geleerd van Jezus: Hij heeft zijn leven voor ons gegeven. (1 Joh 3,16) 4. Nooit heeft iemand God gezien, maar als wij elkaar liefhebben, woont God in ons. (1 Joh 4,12) De teksten boven het tweede gedeelte zijn 1. Wie gerechtigheid niet doet, is niet uit God, evenmin als hij of zij die de naaste niet lief heeft. (1 Joh 3,10) 2. Behandel de mensen zoals jezelf wilt dat ze jullie behandelen. (Lucas 3,61) 3. Een ding is nodig. Maria heeft het beste deel gekozen (naar mijn woorden te luisteren) (Lucas 10,42) 4. Jezus zei tegen de vrouw Ik oordeel u ook niet. Ga nu maar en zondig voortaan niet meer. (Joh 8,10) Pater Jan Haen C.Ss.R. M.A. Stichting Collaboration Art Projects International, Lange Muiderweg 518, 1382 LB Weesp, Nederland. www.collart.nl tel 0294 430332, e mail Haen.jan@gmail.com 25 November 2009