Verantwoordingsparagraaf Elit Plaza te Tilburg Inleiding Beschrijving en ligging plan Het initiatief omvat een trouwevenementenzaal (Elit Plaza) in het bestaande bedrijfspand aan de Kapitein Grantstraat 25 te Tilburg. De locatie maakt deel uit van bedrijventerrein Loven. De ontwikkeling omvat de mogelijkheid om trouwfeesten aan te bieden in de weekendavonden voor groepen van maximaal 500-800 personen. In het kader van de verantwoording van het groepsrisico heeft er overleg plaatsgevonden met de lokale brandweer over de veiligheid van een groep personen op deze locatie en de optimalisatie qua veiligheid van deze locatie. Naar aanleiding van het plan en nader overleg (26-3-2014) is advies uitgebracht door de brandweer Midden -en west Brabant (28-3-2014). De relevante onderdelen uit het advies zijn verwerkt in de verantwoording. Het advies is als bijlage bij het bestemmingsplan gevoegd. Er is gekeken naar de aanwezigheid van de volgende risicovolle activiteiten: 1. Inrichtingen, welke vallen onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen 2. Transport van gevaarlijke stoffen over de weg, spoor en water 3. Hogedruk aardgasleidingen en K1,K2,K3-vloeistofleidingen Ad.1. Er zijn geen inrichtingen in of nabij het plangebied aanwezig waarvan het invloedsgebied over het plangebied ligt. Ad.2 Gezien de ligging van het plangebied ten opzichte van het spoor is een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd. De tangent, A58 liggen op zodanig grote afstand dat hier geen toename van het risico te verwachten valt. Voor het Wilhelminakanaal gelden geen risico- of veiligheidsafstanden. Ad.3. In de nabije omgeving van het plangebied liggen geen relevante hogedrukaardgasleidingen en/of K1, K2, K3 vloeistofleidingen Rapport In het rapport "risicobeoordeling externe veiligheid "Elit Plaza"te Tilburg" d.d. 6 juni 2013 opgesteld door Geofox-Lexmond met projectnummer 20130576/PCOU zijn de risicobronnen geïnventariseerd. Hierin is een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd voor het transport van gevaarlijke stoffen over het spoor. Plaatsgebonden risico Voor de ruimtelijke ontwikkeling is gekeken naar de ligging van de 10-6 contour. Nieuwe kwetsbare
bestemmingen mogen niet binnen deze 10-6 contour worden geplaatst. Op basis van vuistregels uit het HART (handleiding risico-analyse transport) is bepaald dat er geen PR 10-6 contour aanwezig is voor de spoorlijn Tilburg-Vught. Voor de spoorlijn Tilburg-Boxtel kan een 10-6 contour op basis van vuistregels niet worden uitgesloten. Uit de crnvgs kan worden opgemaakt dat voor het traject Tilburg-Boxtel een PR heeft van maximaal 6m. De ontwikkeling ligt op grotere afstand. De PR contouren van beide spoorwegtracés is daarmee niet relevant voor de ruimtelijke ontwikkeling. Groepsrisico Met de wijziging van het bestemmingsplan waarmee op Loven een trouwevenementenzaal wordt mogelijk gemaakt betekent volgens de berekening een toename van het groepsrisico, zij het dat deze nauwelijks waarneembaar is. De toename is het gevolg van grote groepen personen (500-800 personen) in de weekenden. Maatgevende scenario's Het plangebied is gelegen binnen het invloedsgebied van toxische vloeistoffen, toxische gassen, brandbare gassen en brandbare vloeistoffen (zie paragraaf 3.2). In het plangebied kunnen als gevolg van een calamiteit de volgende effecten optreden: effecten ten gevolge een plasbrand; effecten ten gevolge van een BLEVE (boiling liquid expanding vapor explosion); effecten ten gevolge van een toxisch gas. De verantwoording van het groepsrisico is op al deze scenario's gebaseerd. Plasbrand scenario Het effect dat optreedt bij een ongeval met enkel brandbare vloeistoffen is vooral warmtestraling door een (plas)brand. Het invloedsgebied bedraagt ongeveer 45 meter, uitgaande van een calamiteit waarbij de gehele wagen- of tankinhoud vrijkomt. De omvang van het effect wordt beïnvloed door de oppervlakte van de plasbrand. Brandwonden doen zich voor tot 60 meter. BLEVE scenario Het maatgevende effect bij een ongeval met een wagon gevuld met brandbaar gas is een zogenaamde BLEVE (boiling liquid expanding vapor explosion). Onderscheid wordt gemaakt in het optreden van een zogenaamde 'warme' BLEVE en 'koude' BLEVE. Een 'warme' BLEVE kan alleen optreden als sprake is van gecombineerd vervoer van brandbare gassen en brandbare vloeistoffen. Een 'warme' BLEVE is een ongevalscenario dat ontstaat door het domino-effect waarbij ten gevolge van een (plas)brand bij een ketelwagen met brandbaar of toxisch gas, de druk in een ketelwagen zo hoog oploopt dat deze bezwijkt. In het kader van het Basisnet is de maatregel 'warme BLEVE vrij rijden' afgesproken. Deze maatregel houdt in dat er geen treinen met de combinatie brandbaar/toxisch gas (A en B2) en brandbare vloeistoffen (C3) meer rijden. Daarmee wordt het eerder beschreven ongevalscenario als gevolg van een 'warme' BLEVE geëlimineerd. Bij een calamiteit met enkel brandbare gassen is sprake van een zogenaamde 'koude' BLEVE. Dit houdt in dat een tot vloeistof verdicht gas bij instantaan falen onder druk expandeert tot een dampwolk. Indien sprake is van een zogenaamde 'koude' BLEVE, dan vindt een ontsteking van de dampwolk plaats. Er ontstaat dan een vuurbal. De BLEVE geeft zowel een drukgolf als een intense warmtestraling en treedt meteen op bij een calamiteit met een tankwagen gevuld met brandbare gassen. Toxisch scenario Bij (zeer) toxische vloeistoffen is het scenario dat ten gevolge van een ongeval de tankwagen lek raakt en een vloeistofplas vormt. Vervolgens verdampen deze toxische vloeistoffen waardoor een gaswolk ontstaat (met dezelfde gevolgen als een gaswolk van toxisch gas). Bij een ongeval met een toxisch gas ontstaat direct een toxische gaswolk. Bij een percentage aanwezige personen zal letaal letsel optreden door blootstelling aan de gaswolk. Bij de toxische scenario's zit er enige tijd tussen het ontstaan van het ongeval en het optreden van letsel bij aanwezigen. Daarbij is ook de duur van
de blootstelling van invloed op de ernst van het letsel. De omvang, verplaatsingsrichting en verstrooiing van de gaswolk is mede afhankelijk van de weersgesteldheid op dat moment. Bronmaatregelen In het plan zijn geen bronmaatregelen genomen om het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor veiliger te maken. Het spoor vormt een onderdeel van de Brabantroute, een route waarover transport aan gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Deze route valt onder het basisnet spoor waar afspraken worden gemaakt over maatregelen die het vervoer aan gevaarlijke stoffen veiliger maken. Ruimtelijke en fysieke maatregelen Het plangebied bevat een aantal mogelijkheden om door een goede ruimtelijke ordening de nadelige gevolgen voor de hoogte van het groepsrisico zoveel mogelijk te voorkomen en te beperken. Het betreft hier maatregelen welke ruimtelijk relevant zijn, dat wil zeggen maatregelen die via het ruimtelijk besluit genomen kunnen worden. Deze mogelijkheden bestaan uit: Het meer scheiden van risicobron en ontvangers; Beperken van de omvang van de ontwikkeling (en daarmee het aantal potentiële slachtoffers); Het (gedeeltelijk) wijzigingen van de functie van het gebied. Het plangebied is gelegen op korte afstand van het spoor waarover vervoer van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Het besluit om het plangebied hier te situeren is gemaakt vanuit andere belangen dan externe veiligheid. Gezien de ligging ten opzichte van de risicobron wil de Brandweer Midden -en West Brabant uitsluitend akkoord gaan mits wordt voldaan aan de eisen uit het bouwbesluit 2012 voor de betreffende gebruiksfunctie. Aanvullend dient er een onbelemmerde vluchtroute, eventueel door panden van derden, aanwezig te zijn tot op de openbare weg op de Jules Verneweg die voldoen aan: - Alle vluchtdeuren van het pand Kapitein Grantstraat 25 dienen naar buiten draaiend en - De breedten van de vluchtdeuren in panden van derden dient minimaal gelijk te zijn aan de deurbreedten vanaf het pand aan de kapitein Grantstraat 25 - Alle vluchtdeuren in panden van derden dienen met de vluchtrichting mee te draaien en - Alle vluchtdeuren dienen zo uitgevoerd te zijn dat deze zonder sleutel zijn te openen - Alle vluchtdeuren door panden van derden voldoen aan het Bouwbesluit 2012 Bestrijdbaarheid/beheersbaarheid De mogelijke maatgevende scenario's bij een calamiteit op het spoor bestaan uit: - Plasbrand (calamiteit met brandbare vloeistoffen) - Koude BLEVE (directe calamiteit met een LPG-tankwagen) - Toxisch scenario (toxisch gas of toxische vloeistof die verdampt tot toxisch gas) Bij en ramp met brandbare vloeistoffen moeten personen zich in veiligheid brengen op een afstand van ten minste 100meter. De feestzaal ligt op 38m van het spoor en daarmee in het invloedsgebied. Een koude BLEVE treedt direct op, waardoor voor de brandweer er geen tijd is om dit scenario te bestrijden. Met het scenario van een warme BLEVE wordt geen rekening gehouden gezien de erg lage kans op domino-effecten( opwarmen van een LPG-tankwagen door een externe brand), zeker na het effectueren van het basisnet. Met het toxisch scenario dient in dit plangebied rekening te worden gehouden. Deze zal doordat er geen maatregelen worden genomen om het te verdampen oppervlakte te verkleinen in volle omvang kunnen plaatsvinden. Bestrijdingsstrategieën calamiteitenscenario Bronbestrijding bij een mogelijke ramp met brandbare vloeistoffen is mogelijk door het oppervlakte van de vloeistof zo klein mogelijk te houden en de vloeistof daarbij op een zodanige manier weg te vangen dat het vrijkomen van schadelijke dampen zoveel mogelijk wordt beperkt.
Bij het optreden van een koude BLEVE is het directe effect vanwege de snelheid niet effectief te bestrijden. Wel kunnen de eventueel optredende secundaire branden/effecten bestreden worden. Bij toxische vloeistoffen is de omvang van de ramp te verkleinen door het oppervlak van de vloeistofplas zo beperkt mogelijk te houden en de vloeistof daarbij op een zodanig wijze weg te voeren dat vrijkomende schadelijke dampen zoveel mogelijk worden beperkt. Er is niet voorzien in aanvullende voorzieningen bij de bron of in het overgangsgebied ter beperking van de effecten bij een calamiteit. Bij een calamiteit met toxische gassen is het zaak de vrijkomende gassen, indien mogelijk, neer te slaan met bluswater, zodat verspreiding wordt voorkomen. Daarnaast dient de bevolking gealarmeerd te worden. Repressie risicobron Voor bronbestrijding door de brandweer (indamming van een vloeistofplas, het intensief koelen/blussen van een wagen of het neerslaan van toxisch gas) moet de calamiteit goed tweezijdig bereikbaar zijn en voldoende bluswater beschikbaar zijn zodat verschillende soorten (onbemande) straatkanonnen ingezet kunnen worden. De feestzaal kan slechts bereikt worden via de kapitein Hatterasstraat aan de noordzijde. Dit maakt dat de bereikbaarheid niet optimaal is. De brandweer wil dan ook dat de bereikbaarheid voor hulpverleningsvoertuigen wordt gegarandeerd en dat brandkranen vrij worden gehouden. Door voldoende parkeerplaatsen te realiseren en de rijlopers vrij te houden door een stringent handhavingsbeleid is de toegankelijkheid van hulpdiensten te garanderen. De opkomsttijd van de brandweer voldoet aan het de uitgangpunten uit het dekkings- en spreidingsplan. Maatregelen ten aanzien van de bluswatervoorzieningen Er zijn voldoende bluswatervoorzieningen in de nabijheid aanwezig Maatregelen ten aanzien van de zelfredzaamheid De zelfredzaamheid van de bevolking gaat over de mogelijkheden van personen die zich in het invloedsgebied bevinden om zichzelf in veiligheid te brengen door te vluchten of te schuilen in een gebouw. Van belang hierbij is onder andere: Mogelijkheden voor ontvluchting van gebied Mogelijkheden voor ontvluchting van gebouwen (en interne logistiek); schuilmogelijkheden in gebouwen; de mobiliteit van de aanwezigen; communicatie en informatie / alarmering. Bij een calamiteit met brandbare vloeistoffen moet de plek van de calamiteit zo snel mogelijk ontvlucht worden. Bij het scenario van een koude BLEVE treden effecten van druk -en hittegolf direct op. Vanwege deze effecten zullen binnen een afstand van 200m personen overlijden. Vanwege het direct optreden van de effecten is er voor deze personen geen handelingsperspectief aanwezig door gebrek aan tijd. In het geval van een calamiteit met een toxische stof, moeten omwonenden in eerste aanleg binnen blijven of voortijdig worden geëvacueerd. Samengevat betekent dit dat de personen in het plangebied het plangebied moeten ontvluchten bij een calamiteit met brandbare vloeistoffen, na de druk- en hittegolf van een BLEVE (vanwege secundaire banden) en bij een dreigende toxische calamiteit. Personen moeten schuilen in geval van een daadwerkelijke toxische calamiteit. Aangezien het gaat om een gebouw waar grote aantallen
personen aanwezig zijn en de omvang van het pand relatief gering is, wordt ingeschat dat schuilen gedurende langere periode niet haalbaar is. Om de zelfredzaamheid te verberen dienen met behulp van bedrijfshulpverleningsorganisatie ontruimingsplannen te worden voorbereid en geoefend. Onduidelijk is of een dergelijk plan wordt opgesteld. Mogelijkheden voor ontvluchting van gebied/ schuilen in het gebouw In een optimale situatie zouden alle vluchtroutes haaks op de risicobronnen het gebied uit leiden. Het gaat hier echter om een bestaand pand. Deze ligt opgesloten tussen verschillende bedrijfspanden. Om in een goede vluchtroute haaks van het spoor te voorzien zijn afspraken gemaakt met het bedrijfsgebouw aan de Jules Verneweg 19 b/c. Via dit bedrijfspand kan een verzamelplaats bereikt worden dat is gelegen op 240 meter van het spoor aan de Kapitein Nemostraat. Hiermee is voorzien in een vluchtroute. Om dit te borgen is een erfdienstbaarheid overeenkomst afgesloten. De veiligheidsregio is van mening dat bij een incident op het spoor de bezoekers niet tijdig in veiligheid komen en de directe omgeving vrijgemaakt kan worden voor hulpverleningsvoertuigen. "Zachte"afspraken met de buren die in de avonduren en/of weekenden niet aanwezig zijn ook geen garantie vormen dat het pand zonder "paniek in de menigte" op korte termijn kan worden ontruimd. Uit onderzoek blijkt dat 80-90 % van de mensen die bij brand of een panieksituatie probeert te vluchten dit doen via de route waarlangs ze is binnengekomen. Voor alle scenario's op het spoor of brand op de locatie is de zelfredzaamheid niet afgestemd op deze specifieke grote groep mensen en daarom is de omgeving onvoldoende voor een goede zelfredzaamheid. Het plangebied valt binnen de dekking van de WAS-signalering. Mobiliteit van de aanwezigen Binnen de feestzaal zullen naar verwachting niet uitsluitend zelfredzame personen aanwezig zijn. Risicocommunicatie Door actief te communiceren over risico s zal de zelfredzaamheid namelijk worden vergroot. De regionale brandweer adviseert daarom ook om een communicatieplan op te stellen met deskundigen op dit gebied. In dit plan kan dan worden vastgelegd met wie, op welke wijze en met welke frequentie over de risico s wordt gecommuniceerd. Op dit moment vindt communicatie plaats via de risicokaart, en de risicocommunicatie-campagne Denk Vooruit. Daarnaast vindt op verzoek gebiedsgerichte risicocommunicatie plaats. Conclusies In voorgaande hoofdstukken is uitgebreid ingegaan op de onderdelen die bij de verantwoording van het groepsrisico dienen te worden betrokken. Hieronder worden kort de belangrijkste constateringen en te nemen maatregelen samengevat. - de veiligheidsregio kan akkoord gaan met het bouwplan mits wordt voldaan van het Bouwbesluit 2012 voor deze gebruiksfunctie. Aanvullende dienen de volgende maatregelen getroffen te worden: o Alle vluchtdeuren van het pand Kapitein Grantstraat 25 dienen naar buiten draaiend en o De breedten van de vluchtdeuren in panden van derden dient minimaal gelijk te zijn aan de deurbreedten vanaf het pand aan de kapitein Grantstraat 25 o Alle vluchtdeuren in panden van derden dienen met de vluchtrichting mee te draaien en o Alle vluchtdeuren dienen zo uitgevoerd te zijn dat deze zonder sleutel zijn te openen o Alle vluchtdeuren door panden van derden voldoen aan het Bouwbesluit 2012 - De ontwikkeling van de feestzaal heeft een beperkte toename van het groepsrisico van het spoor (traject Tilburg-Vught en traject Tilburg-Boxtel) tot gevolg. - De feestzaal ligt binnen het invloedsgebied van brandbare vloeistoffen, Bleve en toxisch scenario.
- Er is niet voorzien in aanvullende voorzieningen bij de bron of in het overgangsgebied ter beperking van de effecten bij een calamiteit. - De bereikbaarheid is onvoldoende doordat het pand slechts eenzijdig te bereiken is voor hulpdiensten. De bereikbaarheid van de hulpverleningsvoertuigen dient te zijn gegarandeerd door het voorkomen van hinder door geparkeerde auto's, fietsen en brommers van de bezoekers. Ook moeten brandkranen vrij worden gehouden. Dit wordt in een overeenkomst met de initiatiefnemer vastgelegd. - Vestiging van risicovolle inrichtingen in de directe omgeving is niet uitgesloten - Inpandig schuilen is niet mogelijk gezien de relatief beperkte omvang van het pand en de grote aantallen gasten die hier aanwezig kunnen zijn. - Ter verbetering van de zelfredzaamheid is er een onbelemmerde vluchtroute gecreëerd door een ander bedrijfspand tot op de openbare weg op de Jules Verneweg. Hiermee kan paniek in de menigte niet worden voorkomen. - In de feestzaal zullen niet uitsluitend zelfredzame personen aanwezig zijn.