Menukaart Gezonde School 2014-2015 Deze menukaart geeft een overzicht van het gezondheidsaanbod voor het voortgezet onderwijs. Wilt u op uw school met een thema aan de slag? Neem dan contact op met de aanbieder. Gezondheidsaanbod in het voortgezet onderwijs utrecht.nl/gezondeschool
Gezonde School Leerlingen die zich gezond voelen, gaan graag naar school en presteren beter. Gezonde School is een aanpak om de gezondheid van leerlingen te verbeteren. We bundelen het gezondheidsaanbod van de gemeente en partners en helpen u hieruit te kiezen. Het aanbod is per onderwerp gerangschikt. Uw wens staat centraal: u kiest zelf, maakt een plan, gaat aan de slag en kijkt terug. Wilt u op uw school met gezondheid aan de slag? Of uw huidige aanpak tegen het licht houden? Dan kunt u contact opnemen met de jeugdverpleegkundige van uw school of met de coördinator Gezondheid op School van Volksgezondheid. Telefoon 030-286 34 04, E-mail gezondeschool@utrecht.nl
De Gezonde School en Genotmiddelen Het programma bestaat uit samenhangende onderdelen: voorlichtingslessen aan leerlingen, ouderparticipatie, het signaleren en begeleiden van jongeren die overmatig gebruiken en het opstellen van een duidelijk genotmiddelen reglement. Het verminderen of voorkomen van alcohol drinken, roken en drugsgebruik. Onder- en bovenbouw Afhankelijk van afname Tussen 100 en 300 (exclusief lesmateriaal) Victas info@victas.nl 088-161 62 00 victas.nl dgsg.nl Cool Choice Leerlingen worden getraind in weerbaarheid en het laten zien van je eigen ik. Deze interventie is een afgeleide van de Challenge Day (Over de streep) en richt zich op het nee-durven zeggen tegen roken en alcohol. De groepsgrootte is drie klassen. Training vindt plaats in gymzaal. Leerlingen leren nee- zeggen en dichtbij zichzelf te blijven. 2e en 3e klassen Dagdeel (3 uur) Nader te bepalen Victas ism Gemeente Utrecht (Volksgezondheid), weerbaarheid@utrecht.nl 030-286 34 90 utrecht.nl/weerbaarheid of Victas, info@victas.nl Voorlichting door peers Speciaal door Victas getrainde jongeren geven hun leeftijdgenoten voorlichting over de risico s van het gebruik van verslavende middelen. De jongeren krijgen een film te zien over het gebruik van verslavende middelen. Daarna is er gelegenheid voor discussie. Jongeren bewust maken van de gevaren van het gebruik van verslavende middelen en ruimte geven voor het open kaart spelen over hun eigen gebruik. Onder- en bovenbouw 50-60 minuten per sessie Geen Stichting JoU peerproject.nl 030-236 19 19 Informatiespreekuur Open spreekuur waarin Victas informatie of advies over verslaving of misbruik van middelen geeft. Victas biedt ondersteuning, korte interventies en leidt toe naar zorg. Het infospreekuur is telefonisch bereikbaar of op afspraak. Bespreekbaar maken van problemen die het gevolg zijn van verslaving aan alcohol, drugs, gokken, internetten of gamen. Ondersteuning bieden aan zowel jongeren als ouders. Ouders, jongeren, docenten, hulpverleners en andere professionals. Iedere dag bereikbaar van 13.30-16.30 uur. Gratis Victas infospreekuur@victas.nl 088-161 62 00 victas.nl En ik dan?! Steunpunt en kenniscentrum voor naasten van verslaafden in en om Utrecht. Het bestaat uit lotgenotencontact, kennis en coaching aan de naasten van verslaafden. Naasten kennis met elkaar laten maken (zelfhulpgroep), opdat men zich begrepen voelt en ervaringen kan uitwisselen waardoor de naaste zich weerbaarder kan opstellen t.o.v. de verslaafde. Partners en jongeren van ouders met alcohol- en/of drugsproblemen, gok- en/of internetverslaving. Elke maandag om de 2 weken is de zelfhulpgroep van 19.15 tot 21.00 uur. Gratis Victas info@victas.nl 088-161 62 00 victas.nl KOPP/KVO Kinderen met verslaafde ouders hebben vaak problemen. Ze schamen zich bijvoorbeeld, voelen zich schuldig of maken zich zorgen. Tijdens het spreekuur kunnen ze met een preventiemedewerker praten over de ziekte/ verslaving van hun ouders. Bespreekbaar maken van problemen als gevolg van verslaving van ouders aan alcohol, drugs, gokken of internetten. Ondersteuning bieden aan zowel jongeren als ouders. Kinderen van verslaafde ouders en/of van ouders met psychische problemen, via school, AMK, hulpverlening etc. woensdag 15.30-17.00 uur Let op dit is vanaf februari 2015! Gratis Victas, contactpersoon Ton Bellemakers 088-161 62 00 06-525 439 23 victas.nl
Lessen in geluk Zes lessen waarin leerlingen via groepsgesprekken, rollenspellen en opdrachten handvatten krijgen waarmee ze hun mogelijkheden nog beter kunnen benutten. Centraal staat de vraag wat leerlingen (on) gelukkig maakt. Voor docenten is er een speciale training. Vergroten van de psychosociale gezondheid en de weerbaarheid. VMBO-T leerjaar 2, door docenten aan te passen aan andere niveaus 6 lessen Lesmateriaal gratis, docententraining 450 Stichting Lessen in Geluk lesseningeluk.nl Danceyourselfup Een talentontwikkeltraject voor middelbare scholieren in Utrecht en omgeving waarin zij leren hoe dans een positieve bijdrage kan leveren aan hun persoonlijk welzijn. Het ontwikkelen van positieve vaardigheden. Klas 3 In overleg In overleg Stichting DanceUp Nicole Raijmann 06-13 11 10 85
Ondersteuning Aob Ondersteuning van organisatie en personeel bij veiligheidsbeleid en anti-pestbeleid. Het bevorderen van betere werkomstandigheden en een betere sfeer op school. Leerlingen, docenten, directies en besturen. Algemeen Onderwijs Bond (AOb) info@aob.nl vereniging.aob.nl Gay and School Een veilige school voor iedereen d.m.v. lespakketten, voorlichting, nieuws, ideeën voor zowel lessen als schoolbeleid. Een veilige school voor iedereen. Schoolleiders/ directies, personeel en leerlingen. School en Veiligheid gayandschool.nl (Eén) gelijke behandeling voor iedereen Een schoolprogramma voor een veilig schoolklimaat. Een school zijn waar iedereen zich welkom en veilig voelt, ongeacht de aanwezige verschillen tussen mensen. Leerlingen en docenten. Landelijk Expertisencentrum Art.1 art1.nl Jong uit de kast Lessen over homoseksualiteit. Vraagbaak en ontmoetingsgelegenheid voor jongeren. Homoseksualiteit makkelijker bespreekbaar te maken. Leerlingen één of twee lesuren COC Midden Nederland cocmiddennederland.nl Diverse produkten, projecten en ondersteunende diensten Diverse produkten, projecten en ondersteunende diensten voor homo-tolerante scholen. Bevorderen dat iedereen vrije keuzes kan maken voor een eigen leefstijl. Leerlingen, docenten, directies en besturen. Edudivers Kenniscentrum voor onderwijs en seksuele diversiteit. edudivers.nl Theater AanZ Interactieve theatervoorstellingen over homoseksualiteit. Maakt (seksuele) diversiteit zichtbaar en bespreekbaar. Personeel, docenten en leerlingen. Theater AanZ theater-aanz.nl
Gezonde schoolkantine Praktische informatie en hulpmiddelen waarmee scholen aan de slag kunnen om van hun kantine een gezonde schoolkantine te maken. Het gaat onder meer om een handleiding, checklists, een kantinescan, presentaties en recepten. Ook bestaat de mogelijkheid dat de Schoolkantine Brigade langs komt op school. Bij het invoeren worden scholen ondersteund door een krachtvoerbegeleider (start- en eindgesprek). Leerlingen stimuleren gezonde(re) producten te kopen in de schoolkantine. Alle leerlingen Op maat Op maat Voedingscentrum degezondeschoolkantine.nl 070-306 88 75 Krachtvoer Lespakket met 8 flexibele lessen over ontbijt, fruit en tussendoortjes. De methode is ook bruikbaar als aanvulling op of vervanging van reguliere voedingslessen of kan gebruikt worden als ondersteuning bij gezonde schoolkantine. Leerlingen laten nadenken over hun eetgewoonten en proberen die - indien nodig - te verbeteren. Klas 1 en 2 VMBO Gehele jaar Bijwonen infobijeenkomst door docent is verplicht. Werk boekje 3,95 docentenhandleiding 9,95 CBO Silvia de Ruiter s.deruiter@cbo.nl 030-284 39 00 info@cbo.nl cbo.nl DO-iT Tweejarig lespakket waarin jongeren stapsgewijs inzicht krijgen in hun eet- en beweeggewoonten. DO-iT is in Nederland het enige bewezen effectieve programma over voeding en beweging voor leerlingen in het VMBO.Goede aansluiting bij de gezonde schoolkantine. Leerlingen bewust maken hoe ze een gezonde leefstijl kunnen bereiken en in stand kunnen houden. Alle leerlingen VMBO Gehele jaar 7 per leerling Arko Sports Media danielle.de.jong@ sportsmedia.nl 030-707 30 00 doitproject.com Weet wat je eet Online lessen over gezond, veilig en duurzaam eten. En een speciale praktijkles over voedselverleiding. Het vergroten van kennis en bewustwording bij de leerlingen op gebied van gezond, veilig en bewust eten. Leerlingen krijgen inzicht in hun eetpatroon. Alle leerlingen VO Gehele jaar Per jaar 20 per klas. wwje.nl professionals@ voedingscentrum.nl 070-306 88 88
Schoolsporttoernooien Toernooien in verschillende sporten. Kennismaken met sport. Alle leerlingen Op maat Geen Harten voor Sport hartenvoorsport.nl 030-820 11 30 KVLO Schoolsport Verschillende sportevenementen, zoals Olympic Moves en Verkiezing Sportiefste School. Kennismaken met sport en plezier van samen sport te laten beleven. Alle scholieren Afhankelijk van sportevenement Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding (KLVO) 030-692 08 47 kvlo.nl
Theatervoorstelling Interactieve theatervoorstelling over seksuele gezondheid onder begeleiding van een verpleegkundige van Sense (Centrum voor seksuele gezondheid) en drie acteurs van theaterbureau Kapok. De voorstelling duurt 50 minuten. Per dagdeel (ochtend of middag) kan de voorstelling 4 keer gespeeld worden. Per voorstelling kunnen max. 55 leerlingen deelnemen. Als minimum geldt 100 leerlingen per dagdeel. Leerlingen bekend maken met Sense en het thema seksualiteit bespreekbaar maken. Klas 3 en 4 VMBO 1 dagdeel (ochtend of middag) Geen Gemeente Utrecht (Volksgezondheid) soasense@utrecht.nl 030-286 32 62 Lang Leve de Liefde Lang Leve de Liefde is een wetenschappelijk effectief bewezen lessenserie die wordt gegeven door de docent van de school. Leerlingen leren vaardigheden zoals praten en onderhandelen over relaties, verkering en veilig vrijen, het gebruik van condooms en anticonceptie. Er is een extra les over homoseksualiteit. De lessenserie wordt afgesloten met een proefwerk. Leerlingen en docenten zijn heel enthousiast. Inmiddels is Lang Leve de Liefde vernieuwd met o.a. docentenondersteuning via internet. Volksgezondheid Utrecht traint de docenten in het gebruik van de handleiding van Lang Leve de Liefde. Het bevorderen van kennis, inzicht en sociale vaardigheden rondom seksualiteit, zodat scholieren beter in staat zijn hun seksuele contacten veilig, gelijkwaardig en plezierig vorm te geven. Klas 2 en 3 6-8 lessen Geen Gemeente Utrecht (Volksgezondheid) weerbaarheid@utrecht.nl 030-286 32 62 utrecht.nl/weerbaarheid
Jonge mantelzorgers Hygiëne/Infectieziekten Milieu en gezondheid Jeugdgezondheidszorg Aandacht voor jonge mantelzorgers 1. Schriftelijke handreiking aandacht voor jonge mantelzorgers voor VO en MBO bij de begeleiding van overbelaste leerlingen (uitgave Gemeente Utrecht, Volksgezondheid). 2. Eenmalige ondersteuning bij het werken met de handreiking. 3. Bijscholing van mentoren/leerlingbegeleiders/ zorgcoördinatoren over het signaleren van en in gesprek gaan met overbelaste leerlingen. 4. Ondersteuning bij de Week van de Jonge mantelzorgers op school. In deze week zijn er voorbereidende lessen over mantelzorg, is er veel PR intern en extern over het thema, wordt een kernteam van jonge mantelzorgers (ervaringsdeskundigen) ingezet en aan het einde van de week wordt er een Talkshow georganiseerd voor alle leerlingen. 5. Online enquête voor scholen: deze heeft als doel meer inzicht te krijgen in de situatie rondom jonge mantelzorgers op de eigen school/opleiding/ college. Op basis van de enquête kan de school bepalen òf en wat voor beleid er nodig is rondom dit thema. Vergroten van aandacht voor overbelaste leerlingen op school. Schooldirecties en leerlingbegeleiders Op maat Gemeente Utrecht (Maatschappelijke Ontwikkeling + Volksgezondheid) Gerard de Geus/ Wieke van Kempen mantelzorg@utrecht.nl 030-286 34 95 of 286 33 08 utrecht.nl/mantelzorg Seksuele gezondheid
Hygiëne/Infectieziekten Milieu en gezondheid Jeugdgezondheidszorg Hygiëne-adviezen Op verzoek informatie geven over hygiëne in sanitaire voorzieningen en sportzalen. Het voorkomen van infectieziekten als legionella. Leerlingen en medewerkers Geen GGD regio Utrecht (GGDrU) infectie@ggdru.nl 030-608 608 6 Adviseren na melding van een epidemie Opsporen van de bron, informeren over de ziekte en advies geven over preventieve maatregelen. Het voorkomen van verdere verspreiding. Leerlingen en medewerkers Geen GGD regio Utrecht (GGDrU) infectie@ggdru.nl 030-608 608 6 Seksuele gezondheid Jonge mantelzorgers
Milieu en gezondheid Jeugdgezondheidszorg Beantwoording van vragen over gezondheid in relatie tot het (binnen)milieu Het reageren op vragen, meldingen of klachten over het (binnen)milieu in relatie tot de gezondheid. Het verbeteren van het (binnen)milieu. Leerlingen, medewerkers en directie Afhankelijk van de vraag Geen GGDrU mmk@ggdru.nl 030-850 78 79 Seksuele gezondheid Jonge mantelzorgers Hygiëne/Infectieziekten
Jeugdgezondheidszorg Individuele begeleiding van leerlingen Scholen kunnen contact opnemen met de jeugdverpleegkundige voor vragen of adviezen. De jeugdverpleegkundige maakt ook deel uit van het zorgadviesteam op elke school. Het bevorderen van een goede lichamelijke en psychosociale ontwikkeling van de leerling. Alle leerlingen Geen Gemeente Utrecht (Volksgezondheid) secretariaat 030-286 3430 jeugdengezinutrecht.nl Seksuele gezondheid Jonge mantelzorgers Hygiëne/Infectieziekten Milieu en gezondheid
Colofon Uitgave Gemeente Utrecht Volksgezondheid Telefoon 030-286 34 04 utrecht.nl/volksgezondheid E-mail gezondeschool@utrecht.nl Twitter GezondSchool030 Illustratie Yasmin Sheikh, Breda Vormgeving DDK, Utrecht Datum november 2014 Eindredactie Zonder Omhaal, Utrecht