Nummer : 12-17.2013 Onderwerp : Drank- en Horecaverordening Eemsmond Korte inhoud : Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet in werking getreden. Op grond van deze wet dient de gemeenteraad voor 1 januari 2014 een verordening Drank- en Horecaverordening vast te stellen. Uithuizen, 21 november 2013 AAN DE RAAD Inleiding De gemeenteraad heeft op 6 juni 2013 de startnotitie Drank- en Horecaverordening vastgesteld. In de startnotitie zijn algemene en specifieke uitgangspunten geformuleerd. Zoals bijvoorbeeld: aansluiting bij bestaande regels, aandacht voor eigen verantwoordelijkheid bij het naleven van regels, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van de regels, gebruik maken van de mogelijkheden die de Drank- en Horecawet biedt op grond van artikel 25a. Op basis van deze uitgangspunten is de voorliggende verordening binnen DEAL-verband voorbereid. Het uitgangspunt is geweest om de regels gelijk te laten zijn voor alle DEAL-gemeenten, maar het ligt voor de hand dat er lokale verschillen zijn. Daarom kan per gemeente worden gekozen voor lokaal maatwerk. Drank- en Horecaverordening Deze verordening heeft tot doel om de drankverstrekking van paracommerciële rechtspersonen te reguleren. In hoofdzaak gaat het om het voorkomen van oneerlijke mededinging en het verminderen van alcoholgebruik en -misbruik, voornamelijk onder jongeren. Opgemerkt wordt dat het van belang is om de regels in deze Drank- en Horecaverordening te allen tijde te relateren aan het gebruik van alcohol. Dit betekent dat bijvoorbeeld schenktijden en het verbod voor bijeenkomsten van persoonlijke aard in de Drank- en Horecawet alleen van toepassing zijn, indien er sprake is van alcohol consumptie. Op basis van de uitgangspunten en de wettelijke doelstellingen is een concept Drank- en Horecaverordening opgesteld (bijlage 1). Vervolgens is de concept verordening toegezonden aan alle horecaondernemers, paracommerciële rechtspersonen en belangenverenigingen met het verzoek hierop te reageren. Daarnaast zijn alle belanghebbenden uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. De schriftelijke reacties zijn verwerkt in het verslag van de informatiebijeenkomst (bijlage 3).
2 Voorgaande heeft aanleiding gegeven om de concept verordening op diverse punten te wijzigen. Hieronder volgt een korte samenvatting van de gewijzigde artikelen ten opzichte van de concept Drank- en horecaverordening met daarbij de zienswijzen en de reactie daarop. Voor een volledig overzicht van de wijzigingen ten opzichte van de conceptverordening en de argumentatie daarbij, wordt verwezen naar bijlage 2. ARTIKEL 2, LID 1: SCHENKTIJDEN VOOR PARACOMMERCIELE INSTELLIN- GEN VAN SPORTIEVE AARD Koninklijk Horeca Nederland (hierna: KHN) verzoekt om aansluiting te zoeken bij het bestuursreglement van het NOC/NSF en andere begintijden te hanteren in het weekend nl.: zaterdag een begintijd te hanteren van 17:00 uur, op zondag een begintijd van 14:00 uur. Als eindtijd adviseert KHN 23:00 uur. Vanuit de sportverenigingen is verzocht om de voorgestelde twee uur na de activiteit te verruimen naar drie uur. Het introduceren van het schenken van alcohol één uur voor de activiteit is niet noodzakelijk. Het tegengaan van oneerlijke mededinging is één van de belangrijkste uitgangspunten van de nieuwe Drank- en Horecaverordening. Daarnaast is ook de vermindering van het alcoholgebruik bij jongeren een belangrijk uitgangspunt. Het volledig tegemoet komen aan het voorstel van KHN schaadt de belangen van de paracommerciële rechtspersonen teveel. Wel wordt onderschreven dat op zaterdag sprake is van veel jeugd en jeugdcompetities Met name tussen 12:00 uur en 14:00 uur is sprake van een vermenging van jeugd en ouderen. KHN wenst dat tot slechts één uur na de (sport)activiteit alcohol geschonken kan worden. De paracommerciële rechtspersonen wensen dit te verlengen naar drie uur. De voorgestelde twee na de activiteit is hierin een compromis. De voorgestelde begin- en eindtijden sluiten goed aan bij de uiteenlopende tijden waarop de sportverenigingen binnen de gemeente actief zijn. Omdat de voorgestelde eindtijd voldoende ruimte biedt wordt geen reden gezien om deze te verlagen naar 23:00 uur. De eindtijd is ook bedoeld als verbetering van de handhaafbaarheid. Voor het verruimen van de eindtijd wordt ook geen reden gezien. Na deze tijd wordt verondersteld dat alcoholconsumptie niet langer ondergeschikt is aan de hoofdactiviteit. De reguliere horeca voorziet dan in verdere alcoholconsumptie. Voorgesteld wordt om de begintijd te hanteren van 14:00 uur voor de zaterdag en 12.00 uur voor de zondag. ARTIKEL 2, LID 2: SCHENKTIJDEN VOOR PARACOMMERCIELE RECHTSPER- SONEN GERICHT OP SOCIALE INTERACTIE KHN stelt voor om doordeweeks en in het weekend de begintijden, te verhogen naar 16:00 uur en de eindtijden te verlagen naar 23:00 uur. Verder stelt KHN vraagtekens bij de voorgestelde eindtijd van 01:00 uur in het weekend.
3 Deze eindtijd geldt dan immers ook voor jeugdsozen en dit geeft een tegenstrijdig signaal. Vanuit de reguliere horeca stelt men voor om het schenken van alcohol in jeugdsozen te verbieden. De paracommerciële horeca verzoekt om de schenktijden juist te verruimen. Ook de begintijden kunnen soms problematisch zijn. Uitgangspunt is onder andere handhaafbaarheid van de regels. Door het hanteren van begin- en eindtijden wordt hier uitvoering aan gegeven. KHN heeft landelijk een advies uitgebracht met voorgestelde begin- en eindtijden voor het schenken van alcohol (16:00 uur tot 23:00 uur). De wetgever zelf is juist tot de conclusie gekomen dat het schenken van alcohol niet in algemene, landelijke regels te vervatten valt. Dit betekent maatwerk per gemeente en alleen wanneer sprake is van oneerlijke mededinging of onverantwoorde verstrekking van alcohol is het opleggen van beperkingen noodzakelijk. Niet is aangetoond waarom hiervan sprake zou zijn bij de voorgestelde begin- en eindtijden. Het toestaan van het schenken van alcohol in jeugdsozen lijkt een tegenstrijdig signaal af te geven, vooral wanneer de leeftijdsgrenzen voor het drinken van alcohol worden verhoogd naar 18 jaar. U als raad kan hierin reguleren door middel van het instellen van begin- en eindtijden en het opleggen van een beperking door middel van het verbieden van sterke drank. In reguliere horecagelegenheden kan dit niet. Daarnaast is in jeugdsozen jeugd aanwezig van 14 tot en met 24 jaar. Dit betekent dat er een grote groep jongeren ouder dan 18 jaar aanwezig is, die wel alcohol mag nuttigen. Het is daarom niet noodzakelijk om alcohol te verbieden in jeugdsozen. Wel kunnen voor deze specifieke doelgroep (jeugdsozen) andere schenktijden worden vastgelegd, namelijk vrijdag en zaterdag van 20:00 uur tot één uur na de activiteit met een eindtijd van 01:00 uur. Dit sluit aan bij de huidige praktijk en de bestuursreglementen van jeugdsozen. In de toelichting zal verder worden opgenomen dat dit ook geldt voor jeugdsozen bij of als onderdeel van een kerkelijke instelling. Voorgesteld wordt om de tijden voor paracommerciële rechtspersonen gericht op sociale interactie en overige paracommerciële rechtspersonen te handhaven en een extra lid toe te voegen waarin de jeugdsozen als afzonderlijke categorie worden benoemd. Dit lid bepaalt dat jeugdsozen alleen alcohol mogen schenken op vrijdag en zaterdag van 20:00 uur tot één uur na de activiteit met een eindtijd van 01:00 uur. ARTIKEL 4: VERBOD VOOR HET HOUDEN VAN BIJEENKOMSTEN VAN PER- SOONLIJKE AARD KHN stelt dat de toevoeging tenzij deze bijeenkomst tevens een zakelijk karakter heeft dat direct verband houdt met de activiteiten van de paracommerciële instelling niet is opgenomen in de andere DAL-gemeenten en dat dit zakelijke karakter (te) gemakkelijk is aan te tonen. Het ligt eerder voor de hand om dan een relatie te zoeken met de statutaire doelstellingen van de rechtspersoon. De Vereniging Groninger Dorpen (VGD) stelt voor om het artikel als volgt te wijzigen:
4 Het is een paracommerciële rechtspersoon verboden om alcoholhoudende drank te verstrekken tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard wanneer dit leidt tot oneerlijke concurrentie. Volgens VGD wordt hiermee precies de situatie beschreven zoals deze door de wetgever is bedoeld. Tevens zouden wij hiermee ruimte bieden voor het aantal maal per jaar toestaan van een bijeenkomst van persoonlijke aard, ook om aan buurthuizen die in de buurt van reguliere horeca zitten een reëel alternatief bieden. Want door het toestaan van zes tot acht bijeenkomsten per jaar kan volgens VGD onmogelijk gesproken worden van oneerlijke concurrentie. Een eenduidige definitie van bijeenkomsten van persoonlijke aard is niet eenvoudig. De toevoeging tenzij deze bijeenkomst tevens een zakelijk karakter heeft dat direct verband houdt met de activiteiten van de paracommerciële instelling is niet bedoeld om bijeenkomsten van persoonlijke aard verkapt toe te staan. Het aansluiten bij statutaire doelstellingen verdient evenmin de voorkeur. De voorgestelde toevoeging van VGD, wanneer dit leidt tot oneerlijke mededinging, impliceert dat alle paracommerciële rechtspersonen bijeenkomsten van persoonlijke aard mogen organiseren. Dit is juist uitdrukkelijk niet de bedoeling. Of sprake is van oneerlijke concurrentie bij het toestaan van zes tot acht bijeenkomsten per jaar hangt af van de verhouding tussen de aanwezigheid van reguliere en paracommerciële rechtspersonen. Voorgesteld wordt artikel 4 lid 1 als volgt te redigeren: Het is een paracommerciële rechtspersoon verboden om alcoholische drank te verstrekken tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard. ARTIKEL 4: HET VERLENEN VAN ONTHEFFING VOOR BIJEENKOMSTEN PER- SOONLIJKE AARD KHN en reguliere horeca zijn van mening dat bijeenkomsten niet toegestaan mogen worden en de ontheffingsmogelijkheid moet vervallen. De VGD en paracommerciële rechtspersonen geven aan dat zij wel behoefte hebben aan bijeenkomsten van persoonlijke aard. Hierdoor kunnen ze de activiteiten organiseren die commerciële bedrijven niet wensen te organiseren, omdat dit alleen maar geld kost en het geen geld oplevert. Daarnaast is de VGD van mening dat het zonder afweging ter plaatse beperkt toestaan of zelfs verbieden van bijeenkomsten van persoonlijke aard een bedreiging is voor het voortbestaan van de dorps- en buurthuizen. Volgens de Drank- en Horecawet mogen geen onnodige beperkingen worden opgelegd wanneer de mededinging niet in geding is en wanneer geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol aan jongeren. Het volledig verbieden van bijeenkomsten van persoonlijke aard past daarom niet bij dit kader. Er hoeft immers niet in alle gevallen sprake te zijn van oneerlijke mededing en moet een buurt- of dorpshuis wel de mogelijkheid hebben om dergelijke bijeenkomsten te organiseren.
5 Wanneer sprake is van oneerlijke mededinging is vaker een onderwerp van discussie geweest. Op basis van jurisprudentie kan hieruit de volgende lijn worden gehaald: Het hanteren van een afstandscriterium (10-15 km afstand tussen een dorpshuis en regulier centrum) hoeft niet altijd als uitgangspunt genomen te worden om te beoordelen of sprake is van oneerlijke mededinging. Rekening moet worden gehouden met aspecten, als het aantal in de omgeving aanwezige reguliere horecaondernemingen en de mate waarin deze horecaondernemingen kunnen voldoen aan de bestaande vraag naar horecadiensten. Dit maakt een afweging per geval nodig. Er kan daarom niet vooraf worden aangegeven of sprake is van oneerlijke mededinging wanneer zes (of zelfs acht) bijeenkomsten van persoonlijke aard zijn toegestaan. Voorgesteld wordt om één ontheffingsmaatregel op te nemen in de verordening met een aantal verplichte weigeringsgronden. Dit betekent dat in een aantal gevallen bijeenkomsten van persoonlijke aard toegestaan zullen zijn voor buurt- en dorpshuizen. De weigeringsgronden voor ontheffing zijn als volgt: a. de instelling beschikt niet over een rechtsgeldige drank- en horecavergunning; b. de vrees bestaat voor verstoring van de openbare orde, de veiligheid, de zedelijkheid of wanneer sprake is van nadelige beïnvloeding van het woonen leefklimaat; c. de gevraagde ontheffing oneerlijke mededinging oplevert. De leden 2 en 4 samen te voegen tot: De ontheffing kan daarnaast ook worden geweigerd wanneer sprake is van strijd met het bestemmingsplan. ARTIKEL 4, TOELICHTING: DE LIJST MET TOEGESTANE ACTIVITEITEN KHN vraagt zich af wat de toegevoegde waarde van de lijst in de toelichting op artikel 4 is (hierna: de lijst). Volgens KHN zijn rouwdiensten bij dorpshuizen wel bijeenkomsten van persoonlijke aard. Dit is alleen anders wanneer een duidelijk verband aanwezig is tussen overledene en het dorpshuis. De paracommerciële rechtspersonen geven aan dat de lijst wel een bruikbaar instrument is om te beoordelen wanneer een bijeenkomst wel of niet zonder ontheffing is toegestaan. Daarnaast wordt opgemerkt dat in toenemende mate behoefte is aan het opbaren van overledenen en het houden van condoleancebijeenkomsten in dorpshuizen vanwege juist het karakter van het gebouw. Verzocht wordt om dergelijke bijeenkomsten in de lijst op te nemen. De lijst is toegevoegd om duidelijkheid te verschaffen. Voorgesteld wordt om de lijst wel in de toelichting te behouden. Op basis van de huidige bewoordingen in de lijst zijn rouwdiensten bij dorpshuizen niet zonder meer toegestaan en vallen ze onder bijeenkomsten van persoonlijke aard, indien hierbij alcohol wordt geschonken. Onderkend wordt de toenemende behoefte om deze bijeenkomsten te organiseren in dorpshuizen. Deze activiteiten hebben in sommige gevallen ook een relatie met de aard van de instelling. Toch kan bij het onbeperkt toestaan van dit soort bijeenkomsten sprake zijn van oneerlijke mededinging.
6 Voorgesteld wordt om in de lijst rouwdiensten bij dorpshuizen beperkt (maximaal 6) toe te staan. ARTIKEL 5 & 6: VERLOF ALCOHOLVRIJ KHN vraagt zich af wat de toegevoegde waarde is van dit artikel en of dit artikel niet beter kan vervallen. Wanneer het artikel wel gehandhaafd blijft, stelt KHN voor dat wanneer al een exploitatievergunning (vergunning die nodig is voor het opstarten of overnemen van een horecabedrijf) is verleend, geen verlof alcoholvrij aangevraagd hoeft te worden. Het laten vervallen van het verlof alcoholvrij achten wij niet verantwoord. Wel vinden wij de toevoeging van de KHN een goede toevoeging om ook deze groep vrij te stellen van het aanvragen van dit verlof. Voorgesteld wordt dan ook om de vergunninghouder van een exploitatievergunning vrij te stellen van het aanvragen van het verlof alcoholvrij.
7 Voorstel Het college stelt u voor: - de Drank- en Horecaverordening Eemsmond (zoals bijgevoegd) vast te stellen Burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond, M. van Beek, burgemeester B. Meijer, secretaris