MANUELE LYMFDRAINAGE GELAAT EXAMENEISEN THEORIE EN PRAKTIJK SCHOONHEIDSVERZORGING B / SPECIALISATIE VERSIE JULI 2010 STICHTING KWALITEITSCENTRUM SCHOONHEIDSVERZORGING Exameneisen
STRUCTUUR THEORIE-EXAMEN: MANUELE LYMFDRAINAGE Examen Manuele Lymfdrainage Vaknummer 5065 Aantal meerkeuzevragen 20 Examentijd 30 minuten
TOETSMATRIJS MANUELE LYMFDRAINAGE Rubriek Onderwerp Aantal vragen 1 Anatomie van het lymfvatenstelsel 3 2 Fysiologie van het lymfvatenstelsel 3 3 Waterhuishouding 3 4 Pathologie 1 5, 6 en 7 Indicaties, absolute- en relatieve contraindicaties 4 8 Theorie van de praktijk 6
THEORIE EXAMENEISEN MANUELE LYMFDRAINAGE Van alle hieronderstaande exameneisen dient de kandidaat buiten hetgeen in de rechter kolom staat aangegeven de begripsverklaring te kennen. 1 ANATOMIE VAN HET LYMFVATENSTELSEL van alle begrippen: bouw, ligging, werking en functies 1.1 weefselspleten 1.2 lymfcapillairen 1.3 lymfvaten 1.3.1 lymfangionen kleppen rekreceptoren 1.3.2 ductus thoracicus / borstbuis oorsprong, uitmonding in veneuze stelsel en drainagegebieden cysterna chyli angulus venosus sinister / linkervenenhoek vena subclavia sinistra / linker(onder)sleutelbeenader 1.3.3 ductus lymfaticus dexter / rechter lymfbuis uitmonding in veneuze stelsel en drainagegebieden angulus venosus dexter / rechter venenhoek vena subclavia dextra / rechter(onder)sleutelbeenader 1.3.4 ductus lymfaticus sinister / linker lymfbuis drainagegebieden 1.4 lymfknopen afferente vaten efferente vaten 1.5 thymus / borstklier 1.6 milt 2 FYSIOLOGIE VAN HET LYMFVATENSTELSEL 2.1 lymfe samenstelling, functies en verschillen met bloed perifere lymfe samenstelling centrale lymfe samenstelling 2.2 lymfcirculatie krachten die de lymfstroom op gang houden en beïnvloedende factoren 2.3 verschillen lymfstelsel en veneuze stelsel 2.4 lymfoïde cellen aanmaak, rijping, functies en rol bij humorale immuniteit en bij cellulaire immuniteit B-Iymfocyten Theorie eisen blad 1 van 4
T-Iymfocyten 2.5 homeostasis invloed van het lymfsysteem op homeostasis 3 WATERHUISHOUDING 3.1 vochtverdeling in het lichaam intracellulair vocht extracellulair vocht interstitieel vocht intravasculair vocht 3.2 processen op capillair niveau omschrijving en invloeden diffusie filtratie osmose resorptie 3.3 krachten op capillair niveau invloeden hydrostatische druk weefseldruk colloïd osmotische druk / oncotische druk in de capillairen colloïd osmotische druk van het weefsel in het weefsel 4 PATHOLOGIE van onderstaande aandoeningen: oorzaken, mechanisme in het weefsel en mogelijke behandeling d.m.v. manuele lymfdrainage oedeem lymfodynamisch oedeem lymfostatisch oedeem 5 INDICATIES eventuele oorzaken, kenmerken acne atrofische huid degeneratie van de huid gestuwde huid littekens panniculose rosacea stress gerelateerde klachten teleangiëctasieën voorbehandeling cosmetische chirurgische ingrepen wallen onder de ogen 6 ABSOLUTE CONTRA-INDICATIES verklaring acute ontstekingen aderverkalking bloedziekten elke vorm van kanker hartfalen koorts nierfalen Theorie eisen blad 2 van 4
premaligne tumoren trombose 7 RELATIEVE CONTRA-INDICATIES verklaring astma chronische ontstekingen diabetes mellitus disfunctie van de schildklier eczeem hartafwijkingen infecties bacteriële infecties parasitaire infecties schimmelinfecties virale infecties lage bloeddruk nabehandeling cosmetische chirurgische ingrepen 8 THEORIE VAN DE PRAKTIJK 8.1 drainage pompbeweging 8.2 werking van manuele lymfdrainage invloeden direct lymfcirculatie vochthuishouding indirect bloedvaten immunologisch systeem zenuwstelsel 8.3 mogelijke effecten na een manuele lymfdrainage omschrijving werking en invloeden 8.4 massage mogelijke gevolgen van foutieve handelingen 8.4.1 voorbehandeling reiniging richting 8.4.2 opbouw van de massage uitvoering algemeen specifiek in verband met ooglidcorrectie als indicatie 8.4.3 uitvoering van de massage lymfverzamelgebieden terminus profundus linea nuchae occiput mondbodem angulus parotis temporalis acromion clavicula ligging en bijbehorende afvoergebieden Theorie eisen blad 3 van 4
langs randen musculus trapezius 8.4.4 technieken van alle begrippen: doel ledigen lymfknopenreeks halsgebied systeem richting in opbouw overgangen tussen de pomppunten omvang richting van de beweging ritme van de beweging drukvariatie tempo / duur van de drukbeweging ten opzichte van het weefsel handhouding 8.5 eventuele nabehandeling mogelijkheden, verklaring en adviezen Theorie eisen blad 4 van 4
STRUCTUUR PRAKTIJKEXAMEN MANUELE LYMFDRAINAGE Examentijd: in de examentijd is begrepen: 45 minuten. 1. uitpakken materiaal 2. installeren model 3. opruimen materiaal Exameninhoud: uitvoeren manuele lymfdrainage
PRAKTIJK EXAMENEISEN MANUELE LYMFDRAINAGE Algemene voorwaarde: De kandidaat en het model dienen beide over de fysieke mogelijkheden voor de uit te voeren handelingen te beschikken. De manuele lymfdrainage dient te worden uitgevoerd op: gelaat, hals, nek, decolleté en schouders van het model. Operationalisaties A.Voorbehandeling 1. Reinigen: De kandidaat reinigt de voorgereinigde huid van het model op de juiste wijze, door met behulp van met lotion bevochtigde watten de huid van het gezicht, de hals, het decolleté en de schouders, zoveel mogelijk tweehandig symmetrisch, in overeenstemming met de afvoerrichting te behandelen. B. Opbouw 2. "Ledigen" lymfknopenreeks halsgebied: De kandidaat verricht het ledigen van de lymfknopenreeks van het halsgebied op de juiste wijze door als eerste handelingen het gebied profundus-terminus, linea-nuchae en occiput-terminus zodanig tweehandig symmetrisch te behandelen dat lymfdrainage tot stand komt. 3. Systeem: De kandidaat verricht het systeem in de opbouw van de Manuele Lymfdrainage op de juiste wijze door gedurende de gehele behandeling eerst de proximale gebieden en daarna de distale gebieden te draineren. De kandidaat draineert in de richting van een tot een bepaald gebied behorende lymfverzamelplaats. 4. Overgang: De kandidaat toont de juiste wijze van overgang door na het ontspannen loslaten van het weefsel in een behandelend pomppunt een ontspannen aanzet in het volgende punt te verrichten en het totaal van overgangen tussen de separate punten ritmisch te laten verlopen. 5. Omvang: De kandidaat toont de omvang van de Manuele Lymfdrainage op de juiste wijze door tenminste 5 keer de pompbeweging per separaat punt uit te voeren en ieder gebied dusdanig vaak te behandelen als voor dit gebied functioneel is. C. Beweging 6. Richting: De kandidaat toont de juiste bewegingsrichting in een separaat pomppunt, door het pompen in een cirkelvormige beweging uit te voeren, waarbij de richting wordt bepaald door de richting van de lymfafvoer. Praktijk eisen blad 1 van 2
7. Ritme: De kandidaat toont het ritme op de juiste wijze door in de cirkelvormige beweging de snelheid geleidelijk te doen toenemen en na het passeren van de onderkant van de ronding geleidelijk te doen afnemen, terwijl aan het einde van de rondgang een rustpunt is waardoor het weefsel zich kan herstellen. D. Druk 8. Variatie: De kandidaat toont de juiste variatie van de druk in één separaat pomppunt door na een ontspannen inzet de druk geleidelijk aangepast aan de veerkracht van het weefsel te doen toenemen tot een maximum van circa 30 bar (voorheen Torr = 40 gr/cm 2 ) en daarna geleidelijk zodanig te laten afnemen dat het weefsel wordt begeleid in de herstelling, waarbij de drukrichting wordt bepaald door de richting van de lymfafvoer. 9. Effectiviteit: De kandidaat toont de juiste drukeffectiviteit tijdens de manuele lymfdrainage als de druk op het weefsel is aangepast aan de handgreep, aan de plaats waar deze wordt toegepast en aan de conditie van het weefsel, zodat er lymfdrainage tot stand komt. 10. Tempo: De kandidaat toont de juiste duur van de druk door de cirkelvormige rondgang, afhankelijk van de plaats en de conditie van het weefsel, in circa een tot drie seconden te voltooien. 11. Contact: De kandidaat toont de toepassing van het contact bij het verrichten van de manuele lymfdrainage op de juiste wijze door een zo optimaal mogelijk handcontact met het weefsel tot stand te laten komen. E. Houding 12. Hand: De kandidaat toont de juiste houding van de hand tijdens de drainerende beweging door deze zodanig te ontspannen dat geen scherpe hoeken in de gewrichten worden getoond. G. Techniek 13. Pompbewegingen tot stand laten komen: Een pompbeweging wordt op de volgende wijze verkregen: de kandidaat toont een juiste beweging door alle separate cirkelvormige bewegingen in een vloeiende cadans uit te voeren, waarbij iedere cirkelvormige beweging een duidelijke toe- en afname van druk toont, waardoor een lichte huidverschuiving te zien is tijdens de toename van de druk. Het contact met de huid mag tijdens de gehele uitvoering van een separaat pomppunt niet verbroken worden. Hierdoor ontstaat een pomp die de lymfe verplaatst in de richting van een bijbehorende verzamelplaats, zodat drainage tot stand komt. Praktijk eisen blad 2 van 2
LITERATUURLIJST MANUELE LYMFDRAINAGE Anatomie, Fysiologie en Pathologie Anatomie, Fysiologie en Pathologie Drs. C.A. Bastiaanssen, Drs. A.A.F. Jochems, Drs. A.J.M. van Unnik Heron reeks HBO Bohn Stafleu Van Loghum, Houten ISBN 90 313 1614 8 Medische Fysiologie L.N. Bouman, J.A. Bernards Bohn Stafleu Van Loghum, Houten ISBN 90 313 309 14 Dermatologie en venereologie Dr. W.A. van Vloten, H.J. Degreef, E. Stolz, B.J. Vermeer, R. Willemze Elsevier Gezondheidszorg Maarssen ISBN 90 352 2268 7 Huid en Lichaam derde herziene druk 2005 H.E.Fokke Syntax Media Arnhem www.syntaxmedia.nl E-mail: info@syntaxmedia.nl Tel: 026 3708370 ISBN: 90 774 23 079 Raakvlakken tussen de dermatologie en de cosmetologie Prof. Apr. A. Goossens Acco Leuven België 2004-2005 www.uitgeverij.acco.be E-mail: uitgeverij@acco.be ISBN: 90 334 5862 4 Pinkhof Geneeskundig woordenboek Bohn Stafleu Van Loghum, Houten ISBN 90 313 1797 7 Coëlho Zakwoordenboek der Geneeskunde Elsevier Gezondheidszorg, Doetinchem 2006 ISBN 90 6228 637 2 Theorie van de praktijk Massagetherapie A.J.J. Vis, G.J.C.M. Raats en E.J. van der Voort Besteladres: E.J. van der Voort Zevenaar tel: 0316-330265 ISBN 90 80 1597 19 Deel 1 ISBN 90 80 1597 27 Deel 2 Literatuur
Kompendium der Manuellen Lymphdrainage nach Dr. Vodder Karl F. Haug-Fachbuch im MVS MVS Medizinverlage, Steiermärker Strasse 3-5, Stuttgart ISBN 3 8304 7147 5 Manuelle Lymphdrainage nach Dr. Vodder Hildegard - Dieter Andreas Maria Wittlinger Uitgeverij Thieme ISBN 978-3-13-140071-0 Manuelle Lymphdrainage in der Ganzheitskosmetik Christine Schrammek-Drusio Hippokrates/KNO Medizinverlage, Stuttgart ISBN 3 7773 1307 6 Besteladres Duitse boeken: Broese Heidelberglaan 2 De Uithof 3584 CS Tel: 030 215 54 18 E-mail: geneeskunde@broese.net Leerboek voor de Manuele Lymfdrainage B. en A. Hoogkamer Uitgeverij "The Container", Aalten ISBN 90 70502 178 Hygiëne, ARBO en milieu Code van de Schoonheidsspecialist Editie 4 HBA Zoetermeer ANBOS Reactorweg 301 3542 AD ISBN 978-90-5774-172-2 Literatuur