Voor informatie, advies en adressen voor hulp en opvang voor jongeren van 12 t/m 25 > Jongeren Informatie Punt (JIP) JIP Den Haag Amsterdamse Veerkade 17a Den Haag 070 365 59 30 www.jipdenhaag.nl info@jipdenhaag.nl Ma t/m vr. 12.00-17.00 uur JIP Delft Van Bleyswijckstraat 91, Delft 015 212 02 48 www.jipdelft.nl info@jipdelft.nl Ma, di, do en vr. 14.00-17.00 uur INFORMATIE EN ADVIES Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie Heb je een vermoeden dat iemand slachtoffer is van een loverboy of gedwongen in de prostitutie werkt? Wil je advies of een melding doen? Bel Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie voor informatie, advies en adressen voor hulp en opvang. > Meldpunt Loverboys en Jeugdprostitutie 0900 044 33 22 24 uur per dag, 7 dagen in de week www.huiselijkgeweldhaaglanden.nl contact@huiselijkgeweldhaaglanden.nl JIP Zoetermeer Stadhuisplein 4, Zoetermeer 079 331 00 55 www.jipzoetermeer.nl info@jipzoetermeer.nl Ma, di, do en vr. 13.00-17.00 uur MEE Informatie, advies en begeleiding voor jongeren met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Kijk voor een adres van een regiokantoor op > www.meebijdehand.nl. Dit is een uitgave van JIP Den Haag - JSO, met subsidie van de Regionale Agenda Samenleving Vormgeving: www.mariskadegroot.com Oplage: 4.000 stuks Augustus 2008 De inhoud van deze brochure mag niet zonder toestemming van JIP worden gepubliceerd. GEDWONGEN IN DE PROSTITUTIE DOOR LOVERBOYS & SUIKEROOMS Hoe signaleert u en verwijst u door?
Mensen met goede en slechte bedoelingen, ze kunnen op je pad komen. Zeker voor jongeren is het vaak moeilijk om de bad guys er uit te pikken. Tussen deze bad guys zitten soms criminelen en pooiers; zij proberen meiden en jongens geld afhandig te maken of dwingen hen om in de prostitutie te werken. Ze maken misbruik van hun onzekerheid en grote behoefte aan liefde en waardering, maar er wordt ook gechanteerd en geweld gebruikt. SLACHTOFFERS Loverboys lijken vooral meiden uit te zoeken die al problemen thuis hebben, die onzeker, goedgelovig of eenzaam zijn. Ze zoeken slachtoffers op scholen, bij internaten, kamertrainingscentra, meidenhuizen, opvang voor Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers, maar ze benaderen ook meiden uit streng gelovige gezinnen en zwakbegaafde meiden. Via internet worden ook meiden geronseld. Denk dan vooral aan MSN, profiel- en chatsites. HOE GAAN DEZE JONGENS EN MANNEN TE WERK? Pooiers die zich schuldig maken aan mensenhandel, en dus meisjes of jongens dwingen tot prostitutie, gebruiken allerlei manieren. Hieronder volgt een aantal voorbeelden van hoe ze te werk kunnen gaan. LOVERBOYS Hij lijkt voor haar een droomvriendje, want hij geeft haar het gevoel dat ze heel belangrijk voor hem is. Ze is helemaal verliefd op hem. Zijn relatie met haar heeft voor hem een doel: geld aan haar verdienen. Hij selecteert haar eerst, versiert haar, overstelpt haar met aandacht en hij krijgt een relatie met haar. Soms geeft hij haar ook veel cadeautjes. Hij zorgt ervoor dat ze geen of nauwelijks meer contact heeft met haar familie en vrienden, daardoor wordt ze steeds afhankelijker van haar grote liefde. Op een gegeven moment vertelt hij dat hij (financiële) problemen heeft en zij moet hem hieruit helpen. Hij probeert haar over te halen om (voor één keertje) betaalde seks te hebben met vrienden. Om haar zo ver te krijgen trekt hij alles uit de kast: liefdesbetuigingen, trouwen, een kindje, maar ook bedreigingen, chantage, drugs en geweld. Het blijft niet bij die ene keer, hij dwingt haar hierna om in de prostitutie te werken. SCHATTING... Nederland: minstens 1.500 tot 2.000 minderjarige en net meerderjarige meisjes werken in de prostitutie. Het aantal minderjarige jongens in de prostitutie is tenminste even groot. (Vanwesenbeeck en Venicz, 1998) + (Horn e.a., 2001). ONDER DRUK Een andere manier waarop vooral islamitische meiden worden geronseld is: Ze wordt verkracht door de pooier en met de videobeelden hiervan gechanteerd. Als zij niet voor hem gaat werken in de prostitutie, laat hij de beelden aan haar familie zien. Het meisje is bang dat ze door haar familie uitgestoten wordt omdat ze nu geen maagd meer is. De dreiging van verstoting en eerwraak wegen erg zwaar voor het meisje. Zo dwingt hij haar in de prostitutie.
STOPPEN IS MOEILIJK Stoppen is voor veel slachtoffers moeilijk. Ze zitten vaak vast in een web van bedreigingen, chantage, angst, opsluiting, schaamte, drugs en (angst voor) geweld voor zichzelf of mensen om wie ze geven. Door alles wat er is gebeurd zijn veel meiden en jongens erg onzeker en hebben geen sociaal netwerk meer. Contact met vrienden en familie is slecht, mede door toedoen van de loverboy. Alleen redden ze het niet, ze hebben iemand nodig die haar of hem helpt. Daarnaast blijven veel slachtoffers nog heel lang van hun loverboys houden, ondanks alles wat er is gebeurd. Hierdoor kan hij haar blijven overhalen om voor hem te blijven werken. Ook zien veel meiden er tegenop om weinig geld te hebben, ze zijn gewend aan veel geld. SUIKEROOMS Ook jongens worden gedwongen om in de prostitutie te werken: de pooier doet zich voor als suikeroom. Deze man zoekt zijn slachtoffers op straat. Hiervan zijn vooral Marokkaanse jongens de dupe, zij zijn vaak in hun vrije tijd op straat en op zoek naar aandacht en geld. Hij nestelt zich in zijn leven; zoekt hem op straat op en bouwt een vriendschap op. Hij staat altijd voor de jongen klaar en geeft hem regelmatig cadeautjes. Ook bij deze slachtoffers speelt mee dat ze vaak eenzaam en onzeker zijn. De suikeroom maakt hier misbruik van. Als hij een sterke band heeft opgebouwd met deze jongen, begint hij over financiële problemen. Hij haalt de jongen over om betaalde seks te hebben met mannen. EEN VERMOEDEN? Veel jongeren die slachtoffer zijn, staan er helemaal alleen voor. Het is daarom heel belangrijk dat u bij een vermoeden actie onderneemt en er achter probeert te komen wat er écht aan de hand is. Als u een vermoeden heeft dat een meisje met een pooier of loverboy omgaat, kunt u het volgende protocol gebruiken. Bij een vermoeden van misbruik van jongens, kunt u informatie opvragen bij SHOP. HOE HANDEL JE? 1 vermoeden 2 overleg met collega s 3 praten met het meisje 4 advies vragen 5 gesprek met ouders 6 7 hulp op gang brengen 8 evalueren 9 overleg met beroepskrachten buiten de werkkring politie inschakelen en aangifte doen nazorg 10 > > > > >
> > > > > 1 VERMOEDEN 2 OVERLEG MET COLLEGA S Of zij de zorg ook delen. Om eventuele emoties te spuien. Om samen na te denken over oplossingen. Om samen het gesprek met het meisje voor te bereiden. 4 ADVIES VRAGEN Vraag advies aan een hulpverlener die hier deskundig in is en maak samen een plan om meer duidelijkheid te krijgen over het probleemgedrag en de aanpak ervan. Vraag bijvoorbeeld hulp bij het Meldpunt Loverboys, SHOP, BJZ, AMK. In het plan van aanpak staat wat er moet gebeuren, wie welke taken op zich neemt en wie zorg draagt voor de coördinatie. De bron van het vermoeden kan zijn: Gedrags- en/of andere signalen die het meisje laat zien, iemand vertelt u een zorgwekkend verhaal over een meisje of een meisje neemt u in vertrouwen over de eigen situatie. Belangrijk in deze fase is observeren en noteren van opvallend gedrag. Maak een plan van aanpak, waarin de volgende acties kunnen worden ondernomen: praten met het meisje, advies vragen, gesprek met ouders, overleg met collega s, overleg met beroepskrachten buiten de eigen werkkring en de politie inschakelen en aangifte doen. (stap 2 t/m 5 kunnen naast elkaar uitgevoerd worden) 3 PRATEN MET HET MEISJE Maak geen verwijten, het meisje is slachtoffer Nooit haar vriendje afkraken, hij is haar identiteit geworden. Beloof nooit iets wat je niet waar kunt maken Toon respect, ook al keurt u alles af wat zij heeft gedaan. Toon geduld en geef haar de ruimte om zelf te beslissen. Accepteer dat zij niet meteen met u wil praten. Probeer dicht bij haar te blijven. Houd de communicatie open. Schrik niet van het gebruik van leugens of manipulatief gedrag. Dit is nodig om te overleven binnen de prostitutiewereld. 5 GESPREK MET OUDERS Ouders zijn essentieel in de aanpak van het probleem. Het gesprek gaat over wat er aan hun kind opvalt en waarom er zorgen zijn. Niet ouders geruststellen door zorgen af te doen als faseproblematiek. Ouders serieus nemen en vertellen wat loverboyproblematiek inhoudt (u kunt hierbij de brochure voor jongeren gebruiken). Het gesprek is belangrijk om je vermoeden te toetsen en om het netwerk te versterken en te mobiliseren. HOE HANDEL JE? 6 OVERLEG MET BEROEPSKRACHTEN BUITEN DE EIGEN WERKKRING Bijvoorbeeld (anoniem) in een buurtnetwerk, ZAT, netwerk 12+, huisarts, school, jongerenwerk, casuïstieknetwerk. 8 HULP OP GANG BRENGEN Hulp en ondersteuning voor het meisje om het misbruik te stoppen; op de volgende pagina s vindt u adressen voor hulp; de hulpverlener bespreekt met het meisje en haar ouders hoe het probleem aangepakt moet worden: > hoe stap je eruit? > wat heb je daarvoor nodig? > verwijzen. Let op: Je kunt altijd contact opnemen met het AMK en Meldpunt Loverboys voor informatie en advies. Bron: dit is een verkorte versie van het Protocol Loverboys van JSO. De uitgebreide versie (incl. bronvermelding) is te downloaden op www.jso.nl. 7 POLITIE INSCHAKELEN EN AANGIFTE DOEN Seks met minderjarigen is strafbaar, zo ook gedwongen prostitutie. Het meisje moet zelf aangifte doen of als ze minderjarig is, haar ouders. Als blijkt dat er voldoende bewijzen zijn, kan de politie op basis van een melding officieel overgaan tot vervolging. 9 EVALUEREN Evalueer hoe het hulpverleningstraject verloopt. Als iets niet goed loopt, moeten afspraken bijgesteld worden. 10 NAZORG Hulp is op gang gebracht, maar het duurt even voordat dit resultaten geeft. Blijf het welzijn van het meisje in de gaten houden. Als de situatie niet verbetert: betrokkenen weer bijeen roepen en weer contact leggen met ouders. Pas de hulp aan of schakel meer ondersteuning in.
SIGNALEN Welke signalen krijgt u? Gebruik de onderstaande lijst bij stap 1 van het protocol. Deze signalen kunnen er op wijzen dat het meisje contact heeft met een loverboy. Noteer de signalen en ga na sinds wanneer dit gedrag is veranderd. Wat zijn volgens u de problemen? > Normen plotselinge afwijkende normen, of een plotselinge obsessie met seks; > Thuis weinig binding met thuis, er zijn thuis veel problemen of vertoont wegloopgedrag, ga na wat er bekend is over het gezin; > Emoties emoties wisselen snel, overdreven vrolijk, veel terugtrekken, plotselinge huilbuien, woede uitbarstingen, depressief, drinkt, blowt, eet slecht, is weinig flexibel of ziet niet hoe situaties kunnen veranderen; > Gedrag vertoont op verschillende plekken totaal ander gedrag, vermijdt het onderwerp prostitutie of projecteert op anderen; > Uiterlijk vermoeid en vermagerd, verandering qua kleding, make-up, vaak heel verzorgd en erg uitdagend, veel geld of dure spullen (via loverboy); > Schreeuw om aandacht zelfverwonding, overdreven verhalen vertellen, stoer doen of psychosomatische klachten; > Onzeker lage zelfwaardering, makkelijk beïnvloedbaar, weinig realistisch zelfbeeld of durft/kan geen grenzen aangeven; > School gebracht en gehaald worden van school met auto/scooter, onregelmatig schoolbezoek, extreem uitgaansgedrag (in werkelijkheid haar werkplek) of veel op straat rondhangen (straatvrienden vullen de leemte van thuis op), veranderingen in schoolresultaten, ga na wat voor een contact ze heeft met medeleerlingen/vrienden. (Bewerkte signalenlijst van J. Vermeeren, Jeugdzorg Utrecht) LOVERBOY CHECKLIST Is het een aardige jongen of een loverboy? Gebruik daarvoor deze checklist samen met het meisje. Praat hij negatief over mensen die belangrijk voor je zijn? Geeft hij je dure cadeaus? Weet je niet hoe hij aan het vele geld komt? Handelt hij in of gebruikt hij drugs/wapens? Heb je weleens gehoord dat hij zich met dit soort zaken bezig houdt? Heeft hij dure spullen, zoals goud of een dure auto? Neemt hij je wel eens mee naar de rosse buurt? Kent hij meisjes die als prostituee werken? Heb je hem weleens betrapt op leugens? Is hij erg jaloers/bezitterig? Vraagt hij je om een tattoo te laten zetten of je borsten te laten vergroten? Is je relatie met vriendinnen en ouders erg veranderd? Wat doet hij eigenlijk voor werk? STRAFBAAR? Iemand dwingen tot prostitutie is altijd strafbaar. Vanaf 18 jaar is het legaal om als prostituee te werken. Prostitutie bij jongeren onder de 18 jaar is strafbaar. DE WET Boven de 18 jaar mag je vrijwillig in de prostitutie werken; Onder de 18 jaar mag je niet in de prostitutie werken, iemand die een minderjarige in de prostitutie brengt en houdt is strafbaar; Je mag iemand niet dwingen tot prostitutie; Iemand in een ander land werven voor prostitutie is strafbaar; Een slachtoffer van een loverboy is een slachtoffer van mensenhandel; Strafmaat voor mensenhandel is 6 tot maximaal 10 jaar. (Nederlands wetboek van strafrecht, artikel 250a). AANGIFTE DOEN? Door het doen van aangifte kan de dader worden opgepakt en berecht. Dit is een moeilijke stap. Slachtoffers zijn vaak bang voor represailles en staan constant onder druk om weer terug te komen. Het is daarom belangrijk om met de politie duidelijke afspraken te maken over bescherming van het slachtoffer. De dader loopt nog vrij rond en zal haar blijven bedreigen en belagen. Door het doen van aangifte heeft het slachtoffer geen garantie dat de dader ook echt opgepakt en gestraft wordt. Kijk op de volgende pagina s voor adressen en voor meer informatie op > www.jipdenhaag.nl/recht
VOORLICHTINGEN Voorlichting loverboypreventie voor beroepskrachten, training gespreksvaardigheden voor beroepskrachten en meer informatie over Route bij (een vermoeden van) mishandeling en loverboys. > JSO, expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding Torenstraat 172, Den Haag 070 302 98 45 www.jso.nl c.remmerswaal@jso.nl Projecten en gastlessen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs in Den Haag over Loverboys en assertiviteit. Zes bijeenkomsten, waarvan één bijeenkomst wordt verzorgd door SHOP. Mogelijk in combinatie met Theater a la Carte. > Centrum 16/22 Trompstraat 5, Den Haag 070 356 01 54 www.centrum1622.nl info@centrum1622.nl MATERIAAL EN INFORMATIE OVER LOVERBOYS VERDER LEZEN? Meer info en uitleg over loverboys > www.jipdenhaag.nl/loverboys met zelftest voor jongeren > www.lover-boys.nl > www.bewareofloverboys.nl Opvang voor slachtoffers van loverboys > www.asja.nl Voor slachtoffers van seksueel geweld > www.seksueelgeweld.nl Verhalen en forum > www.stoploverboys.nu Informatie over prostitutie > www.prostitutie.nl > www.jeugdprostitutie.nu Voorlichtingsbijeenkomsten aan jongeren in buurthuizen en aan ouders over Loverboys. > MCI Unit voor multicultureel welzijnsaanbod Zichtenburglaan 260, Den Haag 070 361 68 47 www.stichtingmooi.nl mci@stichtingmooi.nl Met theater als middel geeft Theater a la Carte voorlichting over Loverboys in de show Hoezo lover boys?. Ook mogelijk in combinatie met de voorlichtingen van Centrum 16/22 en SHOP. > Theater a la Carte 030 258 12 62 www.theateralacarte.nl info@theateralacarte.nl Voorlichting Echte liefde of Loverboys Vier bijeenkomsten voor meiden en jongens uit het speciaal onderwijs. > MEE Zuid Holland Noord Torenstraat 172, Den Haag 070 312 31 23 www.meezhn.nl m.dam@meezhn.nl BROCHURES De brochures Warning; this woman is not a toy, voor jongeren en de brochure voor beroepskrachten zijn verkrijgbaar bij JIP (zie adres achterzijde), te bestellen via > r.de.groot@jso.nl Gevaarlijke Liefde (stripverhaal) > Stichting Humanitas Prostitutie Maatschappelijk Werk 010 221 17 15 www.humanitas-rotterdam.nl LESMATERIAAL Lang leve de Liefde Lesmateriaal voor leerlingen van het VMBO. Docentenhandleiding en leerling-folder over Loverboys. > Soa Aids Nederland www.soaaids.nl (materiaal bestellen via de website) Beware of Loverboys Lesmateriaal voor leerlingen in het VMBO en ROC. > Scharlaken Koord www.scharlakenkoord.nl info@scharlakenkoord.nl Meer informatie over lesmateriaal op het gebied van seksuele vorming vindt u op > www.seksuelevorming.nl AANGIFTE DOEN? Voor aangifte of een melding, bij bedreiging of chantage: bel Politie Haaglanden en vraag naar de afdeling commerciële zeden. > 0900 8844 www.politie.nl Of meld misdaad anoniem > 0800 7000 www.meldmisdaadanoniem.nl Gaat het niet goed met een jongere? Zijn er problemen thuis of op school? Is de jongere mishandeld of misbruikt? Of heeft ze te maken met een loverboy? Ga dan naar Bureau Jeugdzorg, zij helpen jongeren en hun ouders bij problemen. Na een intakegesprek wordt er gekeken wat voor hulp het beste bij de jongere past. Zij kunnen de jongere, als dat nodig is, (tijdelijk) uit huis plaatsen. > Bureau Jeugdzorg www.bjzhaaglanden.nl > Bureau Jeugdzorg Haaglanden Den Haag centrum /Scheveningen Waldeck Pyrmontkade 872 Den Haag 070 311 90 25 > Bureau Jeugdzorg Haaglanden Den Haag Zuid / Rijswijk Neherkade 3054, Den Haag 070 308 29 99 SHOP biedt allerlei vormen van hulp en ondersteuning aan prostituees, ex-prostituees en betrokkenen. Afspraken kunnen worden gemaakt op locatie of op kantoor. Daarnaast kunnen vrouwen in de 24-uursopvang terecht voor een maaltijd, douche, een goed gesprek, praktische hulp, nachtopvang of om gebruik te maken van het artsenspreekuur. > Stichting Hulpverlening Opvang Prostituees (SHOP) Den Haag Herengracht 20, Den Haag 070 361 47 47 www.shop-denhaag.nl ADRESSEN VOOR HULP HULP TOT 18 JAAR > Bureau Jeugdzorg Delft Delft / Pijnacker / Nootdorp Reinier de Graafweg 7a, Delft 015 219 09 37 > Bureau Jeugdzorg Zoetermeer Zoetermeer Westwaarts 15, Zoetermeer 079 320 80 00 > Bureau Jeugdzorg Leidschendam-Voorburg Leidschendam-Voorburg Wassenaar Prins Bernhardlaan 177, Voorburg 070 300 55 00 > Bureau Jeugdzorg Naaldwijk Westland / Midden-Delfland Havenstraat 34, Naaldwijk 015 219 09 37 Buiten kantooruren is Bureau Jeugdzorg in noodgevallen bereikbaar op > Spoedhulp 070 379 51 60 HULP VANAF 18 JAAR Voor praktische, juridische en emotionele hulp of ondersteuning kan een afspraak worden gemaakt met het Algemeen Maatschappelijk Werk: > Kwadraad Delft / Zoetermeer / Westland, Pijnacker-Nootdorp / Midden-Delfland 0900 120 21 50 www.stichtingkwadraad.nl > Florence Leidschendam-Voorburg 070 413 10 00 Wassenaar 070 754 40 50 Rijswijk 070 336 57 80 www.florence-zorg.nl Heeft u het vermoeden dat een jongere slachtoffer is van een loverboy of suikeroom (tot 18 jaar)? Bel dan naar het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Zij kunnen advies geven en helpen bij het uitzoeken of hij/zij ook echt wordt misbruikt. > AMK 0900 123 12 30 www.amk-nederland.nl Is een jongere slachtoffer van geweld, beroving, mishandeling of een loverboy? En wil ze praktische, juridische of emotionele hulp? Bel dan Slachtofferhulp. > Slachtofferhulp 0900 01 01 (lokaal tarief ) www.slachtofferhulp.nl Heeft zij/hij een (geheime) noodopvangplek nodig? Bel dan naar > Stichting Wende 070 392 57 74 www.stichtingwende.nl Na 17.00 uur en in het weekend kun je voor hulp bellen naar > Spoedhulp 070 379 51 48