Laboratoria Nieuwsbrief Juni 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: Inleiding Express-info Vitamine B6 intoxicatie Het correcte urinepotje GLIMS Even voorstellen Nieuwe website MML binnenkort live Bereikbaarheid laboratoria / specialisten
Inleiding Voor u ligt de digitale uitgave van nieuwsbrief laboratoria van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Onze eerste gezamenlijke nieuwsbrief hebt u vorig jaar juli per mail ontvangen. De daaropvolgende berichten vanuit de laboratoria (van eind 2010 en begin 2011) zijn verwerkt in de digitale E-Medisein. We hebben ervoor gekozen om vanaf heden de nieuwsbrief weer op te stellen in de lay-out van de eerste uitgave en deze u te doen toekomen via een link in E-Medisein. De nieuwsbrief wordt 4 maal per jaar gepubliceerd. De volgende uitgaven kunt u eind augustus en eind december verwachten. Heeft u weinig leestijd? Bekijk dan alleen de express-info. Wij wensen u veel leesplezier. Namens de laboratoria, Jacqueline Klein Gunnewiek, klinisch chemicus, specialist manager KCHL Arjanne van Griethuysen, arts-microbioloog, specialist manager MML
Express-info Vitamine B6 intoxicatie: Inname van teveel voedingssupplementen met vitamine B kan leiden tot klachten en een intoxicatie van vitamine B6. Correct gebruik urinepotjes: Een betrouwbare laboratoriumuitslag/kweek is mede afhankelijk van het gebruik van het juiste urinepotje. Deze potjes zijn te bestellen via het huisartsenservicebureau van ZGV (tel. 0318-434530, maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur). GLIMS: Op 7 juni a.s. gaat het KCHL over op een nieuw Laboratorium Informatie Systeem (LIS). Even voorstellen: Arjanne van Griethuysen, nieuwe arts-microbioloog/specialist-manager in zgv. Nieuwe website MML binnenkort Live: Op deze site is voor huisartsen de meest recente informatie te vinden op het gebied van de diagnostiek en behandeling van infectieziekten. www.mmmig.nl Bereikbaarheid Laboratoria: Hier vindt u alle informatie die u nodig heeft qua bereikbaarheid.
Vitamine B6 intoxicatie Inname van teveel vitamine B bevattende voedingssupplementen kan leiden tot klachten die mogelijk veroorzaakt worden door een intoxicatie van vitamine B6 (pyridoxine) 1,2. Een verhoogde concentratie vitamine B6 kan namelijk leiden tot neuropathische afwijkingen zoals polyneuropathie aan de benen of het zogenaamde burning feet syndrome. De Gezondheidsraad adviseert voor volwassenen een adequate inname van 1,5 mg/dag met een aanvaardbare bovengrens van 25 mg/dag 3. Vitamine B bevattende voedingssupplementen bevatten vaak hoeveelheden vitamine B6 waarbij de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid overschreden wordt. In de afgelopen twintig jaar zagen wij op het KCHL een aanzienlijke toename van het aantal vitamine B6 resultaten dat boven de bovengrens van de bepaling lag (zie figuur 1). Deze toename ging vergezeld van een vertienvoudiging van het aantal vitamine B6 aanvragen. Mogelijk dat deze toename van (extreem) hoge resultaten te wijten is aan het regelmatig/dagelijks gebruik door patiënten van meerdere tabletjes vitamine B6 bevattende voedingssupplementen. Het meest extreme resultaat dat we zagen was >12525 nmol/l (referentiegrenzen voor vitamine B6 zijn 35-110 nmol/l) 4. Het is bekend dat een vitamine B6 deficiëntie kan leiden tot neurologische klachten, echter deficiënties komen weinig voor. Een vitamine B6 intoxicatie wordt vaak niet herkend. Daarom is het van belang dat de gerapporteerde laboratoriumuitslagen correct worden geïnterpreteerd. Medio 2011 zullen alle vitamine B6 resultaten groter dan 110 nmol/l vergezeld worden van de volgende tekst: cave: polyneuropathie.
Vitamine B6 3000 2500 Aanvragen 2000 1500 1000 Totaal aantal Resultaat <35 nmol/l Resultaat 35-110 nmol/l Resultaat >110 nmol/l 500 0 1991 1994 1997 2000 2003 2006 2009 Jaartal Figuur 1. Overzicht van de vitamine B6 resultaten vanaf 1991. Naast het totaal aantal aanvragen zijn ook de aantallen weergegeven van de resultaten <35 nmol/l, 35-110 nmol/l en >110 nmol/l. Indien u bij patiënten neuropathische klachten vindt die mogelijk kunnen passen bij een te hoge vitamine B6 concentratie is het belangrijk het gebruik van vitamine B6 bevattende voedingssupplementen met de patiënt te bespreken. Zo nodig dient (overmatig) gebruik ervan worden ontraden. Na het stoppen van de supplementen zullen de specifieke klachten vanzelf verdwijnen. Dr. S.C. Endenburg, klinisch chemicus Dr. M.G. Smits, neuroloog 1 De KruijkJR, Notermans NC, Gevoelsstoornissen veroorzaakt door multivitaminepreparaten. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149(46)2541-2544. 2 Katan MB. Hoeveel vitamine B 6 is toxisch? Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149(46)2545-2546. 3 http://www.gezondheidsraad.nl/nl/adviezen/voedingsnormen-vitamineb6-foliumzuur-en-vitamine-b12 4 http://www.nvkc.nl/publicaties/documents/2011-2-p54-99.pdf (abstract nr 118)
Het correcte urinepotje Voor het verkrijgen van een betrouwbare laboratorium uitslag of een betrouwbare kweek is het van essentieel belang dat de urine in het juiste potje wordt verzameld. Voor het opvangen van de urine kan geen gebruik gemaakt worden van jampotjes, colaflesjes, etc. De materialen, die hierin hebben gezeten of de materialen die zijn gebruikt voor het schoonmaken, kunnen een vals positieve of een vals negatieve uitslag veroorzaken. Bestellen van de juiste potjes De juiste urinepotjes voor het klinisch chemisch onderzoek zijn kosteloos te bestellen bij het huisartsenservicebureau van ZGV (tel. 0318-434530, maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur). De potjes voor kweken worden u tezamen met een retourenvelop toegestuurd. Indien u hierover (nog) niet beschikt dan kunt u contact opnemen met het MML (0318-434043).
Overgang naar GLIMS Op 7 juni a.s. gaat het KCHL van ZGV over naar een nieuw LIS (Laboratorium Informatie Systeem). De voorbereiding van deze overgang is in oktober 2010 van start gegaan. Voor de aanvragers van laboratorium onderzoek zullen er weinig veranderingen zijn. De papieren rapporten zullen een iets andere opbouw hebben maar zijn grotendeels identiek aan de huidige rapporten. Het kan zijn dat de wachttijden op de prikposten in de week van 7 juni iets toenemen. Wij zullen er alles aan doen om de overlast voor de patiënten tot een minimum te beperken. Mocht u nog vragen hebben over de overgang dan kunt u contact opnemen met Dhr. G. Jonker, bedrijfsleider laboratoria ZGV (0318-434003).
Even voorstellen Sinds april jl. is Arjanne van Griethuysen als arts-microbioloog werkzaam in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Zij is sinds 2000 lid van de Maatschap Medische Microbiologie en Immunologie Gelderland en was hiervoor werkzaam in Ziekenhuis Rijnstate. Zij is all-round arts-microbioloog en specialist-manager voor het laboratorium. Zij is aanwezig op maandag t/m donderdag.
Website Maatschap Medische Microbiologie en Medische Immunologie Gelderland gaat live. Een dezer dagen wordt de website van de Maatschap Medische Microbiologie en Medische Immunologie Gelderland gelanceerd. Op deze site is voor huisartsen de meest recente informatie te vinden op het gebied van de diagnostiek en behandeling van infectieziekten. Zo is op de site het nieuwe MicroVademecum te raadplegen; daarnaast vindt u informatie over hoe materiaal in te sturen, nieuws over nieuwe testen, behandelprotocollen et cetera. Het oude vertrouwde papieren MicroVademecum zal niet meer in druk verschijnen. Actuele informatie, over de onderwerpen uit het MicroVademecum, verschijnt voortaan meteen op de site. Adres: www.mmmig.nl Bezoek snel de site en voeg hem toe aan uw favorieten.
Bereikbaarheid Laboratoria Openingstijden loket Het loket van beide laboratoria is op werkdagen geopend van 8.00 tot 16.30 uur, in weekend van 8.00 tot 12.00 uur. Voor rhesusonderzoek in navelstrengbloed is het loket op zaterdag en zondag tot 16.00 uur geopend. Opvragen uitslagen Op werkdagen van 8.00 tot 16.30 uur kunnen uitslagen van klinisch chemisch onderzoek (0318-434000) en medisch microbiologisch onderzoek (0318-434040) opgevraagd worden. Consultatie laboratoriumspecialist Klinisch chemicus: 0318-435907 Arts-microbioloog: 0318-435716 Medisch immunoloog: 0318-435953 Dienstdoende klinisch chemicus of arts-microbioloog (buiten kantoortijden) kan geconsulteerd worden via de receptie van ZGV (0318-434343). Bloedafname punten In de regio kunnen uw patiënten op verschillende punten bloed af laten nemen voor analyse op de ZGV laboratoria. Op de website van het ziekenhuis (www.geldersevallei.nl/15/bloed-prikken-polikliniek) is een overzicht van de bloedafname punten en de openingstijden te vinden onder de kopjes Bloed Prikken en Trombosedienst. Thuisafname is ook mogelijk (telefoon Trombosedienst Neder Veluwe: 0318-623632).