Tekst: Johannes 16, 16-24 Predikant: ds. Martin Snaterse Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Gisteren waren we met ons gezin in Rotterdam. Niet om een voorschot te nemen op het kampioenschap van Feyenoord. We bezochten de musical Jesus Christ Superstar. In de krant 1 las ik een boeiend interview met de vertolker van Jezus, de inmiddels 72 jarige Ted Neeley. dat zo mag zeggen. Een gids. Al mijn hele leven. Die rol is nog elke dag een spirituele ervaring voor hem. Hij kende vroeger wel de Bijbelverhalen, maar toen hij Jezus ging spelen, kreeg zijn leven betekenis: Hij is mijn beste vriend, als ik Na de voorstelling in Rome kwamen er drie zwangere vrouwen naar hem toe. Of ik hun kind wilde zegenen. Vanmiddag hebben we de paus gezien en nu praten we met Jezus!, zeiden ze. Nee, nee, nee, zei ik. Ik ben Jezus niet. ( ) Ik dacht: dat kan ik niet maken. Maar zij geloofde dat er een soort verbinding via mij met God was. Ik wilde haar niet beledigen en heb het maar laten gebeuren. Als dit haar helpt om dichter bij God te komen... Maar ik zeg wel dat ik Jezus niet ben. Ik ben maar een rock-and-roll-drummer die goed hoge noten kan zingen. Wonderlijk en ook aandoenlijk: die behoefte aan tastbaarheid van God die ik ook wel weer kan begrijpen. Zouden we niet allemaal een zichtbaar teken van Gods aanwezigheid willen hebben? Een tastbare bevestiging die de twijfels en vragen tot rust brengen? Denk u nooit: Was God maar net zo concreet aanwezig als Jezus in de kring van zijn discipelen? Wij moeten nu leven van de heilige Geest, ongrijpbaar, vluchtig, vaag Wat zien we (nog) van Jezus? We lezen afscheidswoorden van Jezus voor zijn leerlingen. Ze staan in het teken van afscheid vanwege de nadere kruisdood. Maar ze gaan ook over Hemelvaart en Pinksteren, de tijd dat Jezus niet meer lichamelijk bij ons is. Jezus zegt dat zijn vrienden Hem over een korte tijd niet meer zullen zien, maar een korte tijd later wel weer zullen zien. Er worden dan twee verschillende Griekse woorden gebruikt. (Het verschil tussen die twee Griekse woorden voor zien is in de Nieuwe Bijbel Vertaling weg-vertaald). Er staat: Nog een korte tijd en jullie aanschouwen mij niet meer, maar kort daarna zien jullie me terug. Er wordt hier een Grieks woord dat duidt op bekijken of beschouwen van buitenaf. 1 Nederlands Dagblad, 29 april 2017. Zie ook Trouw, 23 december 2016.
Maar later, na opstanding, Hemelvaart en Pinksteren, zullen de discipelen zien : Jezus niet meer van afstand beschouwen, maar op een diepere geestelijke manier, met de ogen van het hart, door de heilige Geest. Ná Pasen, Hemelvaart en Pinksteren, vervuld door de Geest, dán zullen wij God begrijpen van hart tot hart. En dan bidden wij - in de naam van Jezus en zal onze vreugde vervuld zijn. Wonderlijke paradox: Soms moet iemand bij je weggaan en afscheid nemen, om ten diepste te beseffen wat hij of zij voor jou betekent. Soms moet er afstand komen, voordat alle liefde en betekenis die iemand voor jou heeft, kan uitkristalliseren in je hart en leven. Soms verdiept juist door de afstand en de pijn heen zich de onderlinge verbondenheid. Dat afscheid is heftig en heel verdrietig. En toch noemt Jezus dat een korte tijd : jullie zien me niet meer, maar kort daarna zien jullie me terug. Over wat voor korte tijd spreekt hij dan? Kort is bij Jezus dat je het hebt leren uithouden in de crisis. De bodem ervan hebt leren voelen en aanvaarden. Crisis kan betekenen Jezus dat je als gelovige onverschillige of vervelende opmerkingen krijgt te incasseren. De kerk raakt gelukkig in de vergetelheid. Het christelijk geloof heeft niks anders gebracht dan kruistochten en kerkscheuringen. Dat mensen nog in God geloven! We redden onszelf toch prima. Crisis betekent dat je als gelovige onder ogen ziet dat je bij een minderheid hoort. Soms een vervolgde minderheid, soms een minderheid die zich volgens de meerderheid zou moeten schamen nog in zulke achterlijke dingen te geloven als wonderen en vergeving van zonden. Over die vervolgde minderheid gesproken: met Pasen stuurden we een groet naar de Koptische kerk in Utrecht. De aanleiding: de aanslagen in Cairo. We wilden ons medeleven betonen met dit intense verdriet van vervolgde medechristenen. We kregen een indrukkwekkende reactie terug. Ik wil hem u graag voorlezen:
Indrukwekkend Zo n reactie maakt me ook stil en bescheiden. Met dergelijk geweld hebben wij niet te maken. Maar wel met het gegeven dat we een minderheid aan het worden zijn. Door die crisis gaan we hier in het Westen. En dat doet pijn. Dat is verlies. De crisis is kort met het oog op de vreugde die komt. En: is crisis echt zo erg? Ze berooft je van een aantal illusies, niet leuk, maar zorgt daarnaast voor een nieuwe nuchterheid. Daar kun je van opknappen. Je moet diep in je reserves tasten, heel vervelend, maar verdraaid, het verdiept ook je geloof, als wortels die dieper wortelen.
Zou het ook niet zo zijn: dat wie het lijden, de crisis weg drukt, ook geen ruimte maakt voor de echte vreugde? Want waar ben je nou mee bezig? Waar ben je op gericht? Je wilt leven met Christus je ervaart weerstand, niet iedereen wordt er blij van. En dan zegt Jezus: nog een korte tijd - hij nodigt uit verder te kijken dan je moeiten en zorgen. Niet dat hij de problemen ontkent of klein maakt, maar voor je het weet ben je een langspeelplaat die in de groef blijft hangen. Jezus: Jullie hebben nu verdriet, maar ik zal jullie terugzien, en dan zul je blij zijn, en niemand zal je je vreugde afnemen. Het gaat erom dat je over de crisis leert heen kijken en beseft dat je Jezus zult zien. Op zoek naar een vreugde die niemand van je zal afnemen. Het is een vorm van verbondenheid met God waarbij je afgeleerd hebt om onzin dingen aan God te vragen, omdat je drommels goed weet wat Hij wil en jij na de crisis precies hetzelfde wil als Hij. Met een grote sierkrul voegt Jezus er tot slot aan toe: Dan hoeven jullie mij niets meer te vragen. Maar ik verzeker jullie: wat je de Vader ook vraagt in mijn naam hij zal het je geven. Dan ben je net als Mozes, die sprak ook van aangezicht tot aangezicht met de Heer. Was dat altijd makkelijk? Nee dat was een worsteling, een strijd. Maar niet als vijanden, maar losverbondenen. Crisis is niet leuk. Meestal een bak ellende. Maar volgens het evangelie van korte duur. In de crisis klinkt een belofte en een vervulling. Jullie zullen mij terugzien dat is een belofte, dat moet nog gebeuren, dat staat nog uit. Maar het is tegelijk ook al vervuld, met Pasen door de dood heen en met Pinksteren in de gave van de Geest. De liefde en de goedheid van Jezus zijn niet weg, maar ze blijven ons omringen, ze zijn ons in handen gelegd. In gevouwen handen, soms in gebalde vuisten van woede en onmacht. Vaak in lege handen, die het ook niet weten. En toch zegt Jezus: ik verzeker jullie: wat je de Vader ook vraagt in mijn naam hij zal het je geven. Wat bidden ook is vragen, jubelen, smeken. Het is vooral Jezus gebed laten gebeuren in jou. Als je bidt, mag je staan waar Jezus staat, en wat Jezus bidt is jouw gebed. Met een zieke; met een kind dat je de hand oplegt. Met een vraag: heb je wat te drinken voor me? Met een bittere klacht: Mijn God! Waarom hebt u mij verlaten!? Gaandeweg zul je ontdekken, dat jouw gedachten, wensen die vaak door ikkigheid zijn ingegeven op één lijn komen met wat Jezus wil. Jezus laten bidden in jou. Dat is: staan waar Jezus stond. Soms in de crisis en machteloosheid. En dan weer in de jubel en de dankbaarheid. Maar het is wel verbonden aan zijn belofte: Hij zal zich aan jouw laten zien. Niet in mijn mooie woorden, niet in mijn prachtige gedachten. Maar in wie Hij is en hoe zich wil laten zien. Daar waar zijn Geest je brengt.
Wij zien Jezus terug op allerlei manieren, overal waar mensen in zijn geest leven. In het zingen van lied, in brood en wijn. We zien Jezus in de vraag van ander, in een mens op de vlucht op zoek naar veiligheid, op zoek naar echte aandacht. Als aardse gestalte is Jezus terug getreden uit ons leven, opdat de geestelijke en mystieke kracht van zijn liefde steeds meer zal neerdalen in ons hart en leven, opdat we met groeiende vreugde ervaren dat God ons liefheeft en Hij ons draagt in zijn hand. Jezus gaat, opdat de Geest kan komen. De concrete gestalte van Jezus gaat bij ons weg. Hij is geen musicalster die we na afloop van de voorstelling om een handtekening of een zegen kunnen vragen. Waar hoopt u komende week Jezus te zien? Waar en hoe zal Hij zich aan U laten zien? Is het een idee om daar straks eens over door te praten met elkaar? En stel elkaar dan ook de vraag: hoe zal dat jouw vreugde kunnen zijn? Een vreugde die niemand je af zal nemen! Weet u nog wat Ted Neeley zei? Toen hij Jezus ging spelen, kreeg zijn leven betekenis. Toen werd Jezus zijn gids. Als je gaat bidden als Jezus als je zijn gebed in jouw laat werken, reken maar dat het verhoord wordt.