5 Vogeltrektellen in het Leeuwarder Bos Jeroen Breidenbach Vogeltrektellen wordt steeds populairder in Nederland. In 21 leidde dit ertoe dat de vogeltrektelpost Leeuwarder Bos werd opgericht, gelegen ten noorden van Leeuwarden. Vanaf het najaar van 21 werden trekvogelgegevens systematisch verzameld en doorgegeven aan www.trektellen.nl. Naast het Leeuwarder Bos worden er nog op negen andere plaatsen in Fryslân trekvogels geteld, waarvan vijf op de Waddeneilanden. Hoewel trektellen in ons land aan populariteit wint, wordt er eigenlijk vrij weinig gedaan met de verkregen gegevens. Dit was de aanleiding tot het schrijven van dit artikel. Drie en een half jaar vogeltrektellen in het Leeuwarder Bos, wat leert ons dat nou eigenlijk? Inleiding Er is in de periode vanaf augustus 21 tot en met november 213 in totaal 629 uur en vijftig minuten de tellingen ligt in het voor- en najaar wanneer hand van de grote aantallen Spreeuwen (Sturnus vulgaris Turdus pilaris Weersinvloeden beschreven door het gemiddelde te nemen van de Figuur 1. Trektelpost Leeuwarder Bos, 5 oktober 213 (foto Wietze Landman, Leeuwarder Courant). Twirre natuur in Fryslân Jaargang 24, 214, nummer 1
6 2 175 15 125 1 75 5 25 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Figuur 2. Aantal getelde uren per maand in 211 213. en gecorrigeerd voor het aantal getelde uren per aantal vogels maal 1 14 12 1 8 6 4 2 Jan Feb Maa Mrt aantal vogels uurgemiddelde Apr Mei Jun Jul maand 18 16 14 12 1 Figuur 3. Getelde vogels totaal per maand en gemiddeld per uur per maand in 211 213. Aug Sep Okt Nov Dec 8 6 4 2 uurgemiddelde Uurgemiddelde vogels over de trektelpost Leeuwarder Bos in 211 213. Zomeravonden omstandigheden resulteerden bijvoorbeeld op 19 een groep van tweehonderd Rosse grutto s (Limosa lapponica) Numenius phaeopus Vanellus vanellus Pluvialis apricaria september 21 werden in een uur tijd maar liefst Ardea cinerea andere delen van het land wel in grotere aantallen Twirre natuur in Fryslân Jaargang 24, 214, nummer 1
aantal uren gemiddeld aantal 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1-4 -3-2 -1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 25 26 27 28 graden Celsius Lijsters (Turdus philomelos Turdus iliacus Turdus merula Turdus torquatus 7 6 5 4 3 2 1 jongere dieren vanwege het alvast veroveren van et al. et al. waarbij de hypothese luidt dat het vooral de volwassen en de vrouwtjes en jonge dieren vooral tussen 15 en moet nog getoetst worden door de mannetjes en -4-3 -2-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 25 26 27 28 graden Celsius Twirre natuur in Fryslân Jaargang 24, 214, nummer 1
8 (foto Jeroen Breidenbach). et al. uurgemiddelden van de drie lijstersoorten per maand Wespendieven van een Wespendief (Pernis apivorus vier verschillende adulte Wespendieven overvliegend Zeldzaamheden die de afgelopen honderd jaar niet in Leeuwarden Rotgans (Branta bernicla (Mergus serrator Plegadis falcinellus Lullula arborea (Anthus campestris Anthus cervinus Loxia pytyopsittacus Emberiza hortulana Calcarius lapponicus Falco vespertinus Witwangstern (Chlidonias hybrida Serinus serinus Buteo lagopus Grus grus (Jynx torquilla Bombycilla garrulus Phylloscopus inornatus (Anthus richardi ( 2 18 16 14 Aantal Beflijsters Aantal uren geteld 12 1 8 6 4 2 1-apr 3-apr 5-apr 7-apr 9-apr 11-apr 13-apr 15-apr 17-apr 19-apr 21-apr 23-apr 25-apr 27-apr 29-apr Twirre natuur in Fryslân Jaargang 24, 214, nummer 1
9 aantal 17 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Zanglijster Koperwiek Kramsvogel Sep Okt Nov maand Figuur 9. Uurgemiddelde van de drie meest voorkomende Slot te grote rol is weggelegd voor weersinvloeden en Figuur 11. Overtrekkende Ruigpootbuizerd, Leeuwarder Coccothraustes coccothraustes Loxia curvirostra resultaten terug te vinden: Literatuur Bijlsma, R.G., 1993. Dierschke, J., V. Dierschke, K. Hüppop, O. Hüppop & K.F. Jachmann, 212. - Elphick, J., 27. Klinken, A. van, 22. Turnhout, C. van, E. van Winden, G. Troost, K. Kof- - - websites Figuur 1. Overtrekkende Wespendief, Leeuwarder Bos, 16 Jeroen Breidenbach Achter de Hoven 197 8933 CL Leeuwarden yeronimo2@hotmail.com jeroen.breidenbach@wur.nl Twirre natuur in Fryslân Jaargang 24, 214, nummer 1