Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik vind het een droevig, tragisch verhaal. Mozes, de grote leider van het volk, mag het beloofde land zien, maar niet binnengaan. Achtervolgd door een misstap uit het verleden, is zijn positie niet meer geloofwaardig. Hij wordt gedwongen om op te stappen. Een Mexit, zeg maar. Ik vind het een toepasselijk verhaal in onze tijd. Afgelopen week hebben we gehoord dat in Engeland de ene na de andere leider opstapt: Cameron, Johnson, Farage. En het is de vraag hoe lang Corbyn er nog zit. Allemaal worden ze ongeschikt geacht om het Britse volk in een tijd van crisis naar de toekomst te leiden. Het zijn allemaal mensen met ideeën en dromen over hoe het zou moeten of niet zou moeten. Maar die dromen kunnen of willen ze niet zelf uitvoeren. Hoe je ook denkt over hun ideeën (en met sommige ben ik het hartgrondig oneens, en vind ik het opstappen volkomen terecht), het heeft altijd iets tragisch als iemand zo het toneel verlaat. Een mislukte politieke carrière, een onafgemaakt levenswerk. 1
ik denk dat het vaak raakt aan onze eigen levensverhalen. Zo vaak gaat het leven anders dan we hadden gehoopt. Ik moet denken aan mijn buurjongen in Wichmond, die zo graag straaljagerpiloot wilde worden. De selectie was loodzwaar en daarnaast is er een leeftijdslimiet. Als je ouder was dan een bepaalde leeftijd, werd je niet meer toegelaten. Hij probeerde het voor de laatste keer en werd afgewezen. Weg droom. Weg toekomst. Hij moest nieuwe plannen maken. Een andere carrière. En zo gaat het in veel levens. Als je droomt van een gelukkige relatie, maar je vindt geen partner. Als je hoopt op een gezin, maar er komen geen kinderen. Als je nog veel wilt doen en zien, maar je lichaam laat je in de steek. Als je droomt van een gewoon leven, maar je loopt emotionele littekens op, beschadigingen die je leven blijvend tekenen. Je zet je in voor iets: je bedrijf, een vereniging, de kerk, en je ziet dat het anders gaat dan je zou willen. Dat andere mensen andere keuzes maken, dat jouw bevlogenheid niet wordt opgepikt door een volgende generatie. 2
Als het anders loopt dan je hoopt, droomt, denkt of verwacht: is je leven dan mislukt? Onaf? Is Mozes uiteindelijk de tragische held, die het volk niet het Beloofde Land in kon brengen? En moeten wij onder ogen zien en accepteren dat veel van onze dromen niet uitkomen? Dat ons leven voor een deel, misschien wel voor het grootste deel, is mislukt? En altijd onaf blijft. Is dat de tragiek van ieder van ons? Van u en van mij? We hebben vanmorgen ook gelezen uit de brief aan de Kolossenzen. En het viel mij op, toen ik afgelopen week de hele brief eens doorlas, hoe vaak woorden voorkomen als ten volle, volmaakt, volkomen en volledig. Het lijkt wel alsof de schrijver van deze brief, zich ook afvroeg hoe onze levens tot volle bestemming kunnen komen. Hoe wij kunnen ontsnappen aan de zinloosheid? En hoe kunnen wij omgaan met de onaf-heid, de mislukkingen van ons bestaan? De schrijver van de Kolossenzenbrief geeft geen simpel, makkelijk antwoord. Zo van: Geloof maar in God en alles komt wel goed. Nee, hij noemt het een mysterie. Een raadsel, dat niet logisch is. Dat lastig is te begrijpen, en dat vertrouwen vraagt. 3
De schrijver van de brief heeft het over een mysterie dat in alle eeuwen en voor alle generaties verborgen is geweest en nu is onthuld : En wat is dat mysterie? Het is Christus is in u. Dat is de kern van de boodschap. De uiteindelijke kwaliteit van ons leven zit m niet in alles wat we bereiken of waarin we falen. Niet in alles wat we hebben of missen. Niet in wie we zijn of niet zijn. Het zit m in onze verbinding met Christus. In de aanwezigheid van het goddelijke in ons. Die verbinding met God geeft aan ons leven een kwaliteit, die ons uittilt boven onze onvolmaaktheid. Die verbinding met God kan ons verzoenen. Verzoenen met onze tekortkomingen. Met ons falen en onze gebreken. Maar ook met het noodlot dat ons treft. Met het onrecht dat ons is aangedaan. Met de ziekte die ons leven sloopt. Met de onrust, de onvrede die ons kwelt. Die verbondenheid met Christus, die verbondenheid met Gods verzoenende en liefdevolle aanwezigheid in ons leven, kan ons verder laten kijken, dan de bittere teleurstellingen die het leven soms in petto heeft. Wat houdt dat in, verbondenheid met Christus? Waar herken je dat aan? Dat is denk ik voor iedereen anders. Dat kan een religieuze ervaring zijn, een gebed of een lied dat je raakt. 4
Dat kan ook het ervaren van Gods liefdevolle aanwezigheid zijn, in de gewone dingen van iedere dag. In de natuur, in muziek, in een liefdevol gebaar. In het aangereikt krijgen van een stukje brood, van een slokje wijn of druivensap als we samen de Maaltijd vieren. Die verbondenheid kan je ervaren in de liefde tussen mensen. De vergevende, gunnende liefde, die mensen doet opbloeien en helen. Die verbondenheid kan je ervaren in een gemeenschap, die met jou deelt wat belangrijk voor je is. En die aanvult en voortzet waar jij niet meer verder kunt. Zo ging het ook bij Mozes. Hij kon zich verzoenen met zijn lot, als er iemand zou zijn die zijn levenswerk overnam, voort zou zetten en afmaken. Die net als hij gedreven en begeesterd zou zijn om het volk naar het Beloofde Land te brengen. En goddank was er zo iemand: Jozua. De missie van Mozes was niet mislukt, omdat het werd voortgezet, ook na zijn afscheid. Lieve mensen, de waarde van ons leven zit m niet in wat we bereiken, als individu, maar in onze verbondenheid. In onze verbondenheid met elkaar, als gemeente, als familie of vrienden, als samenleving. In onze verbondenheid met Christus, Gods liefdevolle aanwezigheid, die alles wat er is, in hemel en op aarde, wil verzoenen tot volmaaktheid, tot eenheid. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest 5