Gemeenteraadsverkiezingen 2018 Tips voor een duurzaam en gezond verkiezingsprogramma De Natuur en Milieufederatie helpt gemeenten graag werk te maken van duurzaamheid en een gezonde en groene leefomgeving. Investeringen in duurzaamheid zijn goed voor de economie, lokale werkgelegenheid en dragen bij aan de gezondheid en de portemonnee van bewoners. Ons pleidooi is deze kansen te grijpen en hier samen werk van te maken Maak uw eigen duurzaamheidsagenda Wij hebben voor de samenstelling van de partijprogramma s een eerste lijst met groene punten samengesteld. Deze punten kunnen door iedereen gebruikt worden voor het samenstellen van uw eigen lokale duurzaamheidsagenda. Wij hopen dat ze inspiratie en richting geven en een mooie plek krijgen in het beleid van alle Drentse gemeenten. In de komende maanden zullen we daar op verschillende momenten extra aandacht voor vragen.
Energieneutraal Drenthe Het lokale klimaatakkoord Economie en ecologie hebben baat bij een voortvarend klimaatbeleid. Energiebesparing en duurzame energie leveren nieuwe banen op. De gemeente kan dit niet alleen en samen met bedrijven en maatschappelijke organisatie meer meters maken Sluit een locaal klimaatakkoord met bedrijven en maatschappelijke organisaties en stel samen een actieprogramma op. Zet in op tenminste de handhaving van de wet milieubeheer bij bedrijven. En ondersteun (en beloon!) bedrijven actief om energieneutraal te werken. Stel een routekaart op waarin duidelijk wordt hoe de gemeente energieneutraal kan worden. Geef hierin aan hoe groot het besparingspotentieel is en hoeveel duurzame energie op de eigen gemeentegrond opgewekt moet worden. Geef lokale duurzame energie de ruimte! Zorg voor een duidelijk ruimtelijk kader dat duurzame energie mogelijk maakt. Hierdoor weten initiatiefnemers waar ze aan toe zijn. Laat lokale energiecoöperaties of andere lokale initiatieven meedoen aan het proces en de ontwikkeling. Zorg voor versterking van natuur- en landschapswaarden, gefinancierd uit de opbrengsten van de duurzame energieprojecten. Koop als gemeente zelf lokaal opgewekte, duurzame energie in. Wijs geschikte locaties aan voor zonneweides: binnen de rode contour, langs infrastructuur en/of op pauzelandschappen Bespaar als gemeente zelf op energiekosten met energiezuinige en gerichte verlichting. Slimmer verlichten spaart energie en duisternis De duistere nacht vormt één van de oerkwaliteiten van Drenthe. Maar al het kunstlicht maakt het genieten van deze duisternis of van een fonkelende sterrenhemel steeds moeilijker. Gebruik verlichting die alleen schijnt op de plek én het tijdstip waar nodig en wees alert op alternatieven, zoals LED-verlichting, actieve wegmarkering en belijning. Kies voor verstandige verlichting, dat wil zeggen er is genoeg verlichting om sociale en verkeersveiligheid te waarborgen maar ook niet meer dan dat. Richt de verlichting goed, zodat er geen verlichting meer onnodig naar boven gericht is. Energiesprong woningbouw als banenmotor Veel gemeenten hebben zich aangesloten bij de Drentse energie-expeditie. Deze gaat voor Energieneutraal in 2040. Deze ambitie moeten we komende periode verder omarmen. Vooral gemeenten kunnen hier meer werk van maken. Investeren in energiebesparing in bestaande woningen biedt kansen voor werkgelegenheid en de lokale economie. Ook zorgen ze voor vermindering van woonlasten. Met nieuwe financieringsaanpakken kan deze energiesprong ook in uw gemeente worden gemaakt. Investeer in een concreet besparingsprogramma voor bestaande woningen.
Breng samen met de netbeheerder en woningcorporatie(s) in kaart welke gasnetten aan vervanging toe zijn, en welke woningen als eerst kunnen worden gerenoveerd om aardgasvrij te worden. Start pilots om de eerste wijken te transformeren naar aardgasloos en betrek bewoners hier zorgvuldig bij. Zorg ervoor dat álle nieuwbouwprojecten vanaf nu aardgasloos zijn Stimuleer bewoners om energiebesparende maatregelen te nemen met een gunstige WOZbelasting en inkoopacties. Zet daarbij in op intensivering van de succesvolle samenwerking in het Drentse Energieloket. Maak als gemeente met woningcorporaties en huurders ambitieuze afspraken over energiebespaar programma s en aantallen Nul-op-de-Meter (NOM) renovaties per jaar. Zet er ook op in dat renovatie- en sloop/nieuwbouwprojecten circulair worden uitgevoerd. CIRCULAIR DRENTHE Kansen voor nieuwe bedrijvigheid Vergroening van de economie en schonere technologieën bieden volop kansen voor bedrijven. Maak innovatie en duurzaamheid daarom tot speerpunt van economisch beleid, bied innovatieve bedrijven een platform en zet goede voorbeelden in de etalage. De verwerking van ons afval is een kostbare zaak. Afvalpreventie en verdergaande vormen van hergebruik hebben de toekomst. Dat scheelt grondstoffen en energie en spaart de portemonnee én het milieu. Gemeenten kunnen werk maken van de circulaire economie; 100% hergebruik van grondstoffen is de ambitie Stimuleer de circulaire economie en de ontwikkeling van greentech in uw gemeente. Zorg voor een gemeentelijke ambitie op circulair inkopen (minimaal 10%) en zorg voor duidelijke handreikingen voor circulair inkopen & aanbesteden, zodat deze ambitie ook gehaald wordt. Stimuleer hergebruik van grondstoffen bij nieuw- en verbouwprojecten. Zorg voor een duidelijk overzicht van bouwprojecten in de gemeente. Laat in kaart brengen welke bouwstoffen vrijkomen bij sloopprojecten en welke vraag naar grondstoffen er is bij (nieuw)bouwprojecten. Koppel vraag en aanbod. Stimuleer bedrijven om restafval een waarde te geven en richt zelf de openbare ruimte zo in dat afval eenduidig en gescheiden ingezameld zal worden. Stimuleer het sluiten van lokale ketens rondom deze grondstofstromen. Gemeenten zijn met maaisel en groenvoorzieningen leverancier van biomassa. Sluit deze keten lokaal. Zorg ervoor dat daar producten van gemaakt worden die bijdragen aan de inrichting van het openbare gebied (bankjes, straatlantaarns, bermpaaltjes, straatnaambordjes etc.), of isolatiemateriaal voor bouwprojecten. Steeds meer bewoners en bedrijven ondernemen initiatieven die bijdragen aan de circulaire economie. Ondersteun deze initiatiefnemers met het behalen van hun doelstellingen, bijvoorbeeld door een locatie beschikbaar te stellen, nieuwe financieringsmodellen te organiseren en/of
experimenteerruimte te bieden. Zet de goede voorbeelden, de koplopers in uw gemeente, in het zonnetje zodat ze ook anderen inspireren! Mooi Drenthe Kiezen voor groei met kwaliteit De komende jaren draait het om kwalitatieve groei. Revitalisering en herstructurering verdienen voorrang in het ruimtelijke beleid. Het gave Drentse landschap is van grote waarde voor het toerisme en het vestigingsklimaat. Met een ontwikkelingsgericht beleid en kaders voor landschapskwaliteit kan de gemeente veranderingen een plek geven zonder dat de karakteristieke Drentse identiteit verloren gaat. Stel uitnodigende kwaliteitsvoorwaarden en investeer in de voorkant van het planproces. Vitale recreatie met kwaliteit De vrijetijdssector is van groot economisch belang voor de provincie Drenthe. Revitalisering van de verblijfsrecreatie is een belangrijke opgave voor de komende jaren. Dit biedt kansen voor versterking van de natuur- en landschapskwaliteit in uw gemeente. Combineer revitalisering van recreatiebedrijven met ontwikkeling van natuur- en landschapskwaliteit. Natuurlijk Drenthe Zorg voor biodiversiteit; Uw gemeente Zoemt Ook gemeenten hebben zorg voor de natuur. Mooie mogelijkheden daarvoor liggen zowel in als buiten de bebouwde kom. Lege bedrijventerreinen lenen zich goed voor tijdelijke natuur. Natuurlijk berm- en groenbeheer leidt tot bloemrijke bermen en weiden. Dit is goed voor vlinders en bijen en verhoogt de recreatieve aantrekkingskracht van uw gemeente. Via samenwerking met inwoners en bedrijven en natuurorganisaties krijgen bedreigde soorten weer een nieuwe kans. Meer informatie en tips treft u aan op http://www.heeldrenthezoemt.nl Kies voor natuurlijk berm- en groenbeheer en werk samen met inwoners, (agrarische) bedrijven en natuurorganisaties aan verbetering van de biodiversiteit. Koester het Drents Goud Elzensingels, houtwallen met een rijke struiklaag, esbosjes en natuurlijke poelen zijn karakteristiek voor het landschap van Drenthe. Dit Drents Goud heeft niet alleen belangrijke cultuurhistorische en ecologische waarde. Ze zijn ook van groot waarde voor de vrije tijdseconomie en leefomgeving van uw gemeente. Werk samen met bewoners, agrarische ondernemers en natuur- en landschapsorganisaties aan behoud, herstel en versterking van de waardevolle kleine landschapselementen. Gemeentelijk beleid dat waarborgen biedt voor de bescherming van waardevolle bomen, houtwallen en singels is daarvoor een eerste vereiste. Streekbeheer biedt kansen om goed beheer van kleine landschapselementen te borgen. Zorg voor een goede bescherming van kleine landschapselementen
werk samen met bewoners, agrarische ondernemers en natuur- en landschapsorganisaties aan een goed beheer van het Drents Goud. Voedzaam Drenthe Naar een duurzame landbouw De Drentse landbouw is sterk in beweging. Dit geldt met name voor de melkveehouderij, die werkt aan verduurzaming en meer grondgebondenheid. Ook zijn er agrarische bedrijven die stoppen. Dit vraagt van uw gemeente ruimtelijk beleid dat bijdraagt aan een goede landschappelijke inpassing van deze ontwikkeling. In de brochures Boerderijen om trots op te zijn leest u hier meer over. Ook is beleid voor Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB) van belang dat bijdraagt aan de leefbaarheid van het landelijk gebied. Draag met uw ruimtelijk beleid bij aan een goede inpassing van de ontwikkeling in de melkveehouderij en een passend hergebruik van vrijkomende agrarische gebouwen. Gezondere voeding uit eigen buurt Gemeenten krijgen meer zorgtaken. Gezond en duurzaam eten en meer bewegen horen daar ook bij. Steeds meer mensen hebben moeite rond te komen. Zij hebben baat bij het zelf verbouwen van eigen groente in eigen buurt. Diverse dorpen en buurten maken al werk van gezond leven en lokaal eten. Stimuleer ze actief. Kies binnen uw gemeente voor gezonde voeding uit eigen streek en stimuleer groente- en fruitteelt in gemeentelijk groen en particuliere tuinen.
Steun de energieke samenleving Samen met inwoners aan de slag Burgers en maatschappelijke organisaties zien steeds meer mogelijkheden om duurzame ontwikkeling zelf in de praktijk te brengen en steken de handen uit de mouwen. Lokale energiecorporaties en werkgroepen schieten als paddestoelen uit de grond. Ook op thema s als voedsel, gezondheid en mobiliteit bruist het van de initiatieven. Zij rekenen op een overheid die hun steunt en faciliteert. Het voorbeeld Veel gemeenten geven het goede voorbeeld door zelf voor duurzaamheid te kiezen. In gemeentelijke gebouwen, het groenbeheer, in scholen en langs de weg kan de gemeente inwoners inspireren om dit goede voorbeeld te volgen. Een gedegen aanpak van de interne milieuzorg legt hiervoor de basis. Maar directe samenwerking en co-creatie met inwoners maakt het ook nog stukken leuker. Koop als gemeente duurzaam in Werk samen met inwoners aan een ecologisch beheer van bermen en wegen Verdere handreikingen Dit pamflet bevat de eerste handreikingen voor een lokale duurzaamheidsagenda. Veel gemeenten zijn al zeer actief en inmiddels kennen we tal van mooie voorbeelden. U kunt dit voorbeeld volgen maar hoeft dus niet het wiel uit te vinden. Maak gebruik van alle kennis die er al is! En blijf op dehoogte van Drentse duurzaamsinitiatieven van bewoners, bedrijven en gemeenten. We helpen graag Als Natuur en Milieufederatie Drenthe helpen we gemeenten graag om deze rol goed te vervullen. Daarom doen we in dit pamflet een aantal eerste aanbevelingen voor de partijprogramma s rond de lokale verkiezingen in 2018. Ook na de verkiezingen blijven we ons graag inzetten voor uw gemeente als duurzame aanjager. We werken straks graag met u samen bij de uitvoering van uw duurzaamheidsambities. U kunt ons altijd benaderen om mee te denken of te adviseren bij beleidsontwikkeling en uitvoering van projecten. Wilt u daarover meer informatie of heeft u nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op! Colofon Hertenkamp 6 9401 HL Assen telefoon 0592 311150 fax 0592 330201 e-mail info@mfdrenthe.nl www.mfdrenthe.nl