Samen Spelen & Leren in veerkrachtige wijken Notitie inhoudelijk perspectief 2016-2019
Inleiding 2 Het peuterspeelzaalwerk is in de gemeente Arnhem per september 2014 onder de Wet kinderopvang (Wko) gebracht. Inmiddels is de financiële harmonisatie afgerond en geïmplementeerd. Ouders die beiden werken vragen kinderopvangtoeslag aan. Ouders die niet beiden werken, een uitkering ontvangen of een Gelrepas hebben kunnen gebruik blijven maken van een door de gemeente gesubsidieerde plaats voor hun peuter. SPA werd in 1968 opgericht en is diep en goed geworteld, in het Arnhemse, daar hebben alle medewerkers een grote bijdrage aan geleverd! Diezelfde medewerkers zijn nu ook gemotiveerd en bereid om de nieuwe organisatie vorm te geven, mee te denken en anders te gaan werken. Ouders waarderen in hoge mate de kwaliteit die de Peutercentra bieden! Voor de jongste kinderen van 0-2 jaar bieden wij - op termijn - opvang aan op plaatsen waar daar behoefte is en waar nog geen andere kinderopvang is gevestigd. In het geval er wel kinderopvang in de buurt is zullen we in eerste instantie de samenwerking zoeken. De uitdaging is de eigenheid van het peuterspeelzaalwerk te behouden, authentiek en herkenbaar te blijven voor ouders. Ouders willen een peutercentrum dat vertrouwd is, kleinschalig is, betrouwbaar is, hoge pedagogische kwaliteit levert en afstemming heeft met het onderwijs. Vanaf 1 maart 2015 is er sprake van harmonisatie van het product en is de subsidieregeling Voorschools aanbod gemeente Arnhem van toepassing. In de subsidieregeling staat precies beschreven welke voorwaarden er aan de subsidie worden gesteld. Ook is bepaald wat de gemeente per peuter betaalt. De gemeente subsidieert alle organisaties die peuters begeleiden die niet onder de Wko vallen en die voldoen aan de gestelde criteria en eisen. 3
Nieuwe ontwikkelingen 4 Het bleef niet bij woorden. In het jaar 2015 zijn we verder gaan werken aan de transformatie van een gesubsidieerde organisatie naar een meer hybride organisatie. We hebben de behoefte aan uitbreiding van onze dienstverlening onderzocht - aan de hand van een schriftelijke enquête - gehouden onder alle ouders en de zogenaamde wachtlijstouders. De respons was hoog; 60%. Inmiddels zijn wij - daar waar vraag is naar uitbreiding van onze dienstverlening - druk bezig met het vorm en inhoud geven aan VOOR-, TUSSEN- en NA openstelling, met het aanbieden van langere dagdelen die aansluiten bij het continurooster van basisscholen en met de mogelijkheid tot het afnemen van meer dagdelen per week in combinatie met aanvullende activiteiten zoals peutergym, -dans, -theater en muziek voor peuters. Begin augustus 2015 hebben wij (SPA, Rijnstad, Driestroom, Kentalis en Lindenhout) voor het project Het kind voorop: Op weg naar passende kinderopvang de Beschikking subsidieverlening innovatiebudget 2015 ontvangen. Dit project is met ingang van 31 augustus 2015 van start gegaan. De belangrijkste doelstellingen zijn: Het ontwikkelen van een goed georganiseerde samenwerking Het expliciteren van de grens tussen Passende Kinderopvang en specialistische zorg op indicatie Versterking pedagogische vaardigheden ouders en deskundigheidsbevordering pedagogisch medewerkers en specialistisch medewerkers. Vanaf 2017 komt er een leerrecht voor alle peuters van 4 dagdelen per week. Hierdoor kunnen straks alle 2 tot 4 jarigen in de stad een goede voorbereiding op de basisschool krijgen. Daarnaast wil het college toewerken naar Integrale Kind Centra (IKC); dit zijn voorzieningen voor kinderen van 0-12 jaar, waarin onderwijs en opvang een gezamenlijk aanbod verzorgen. Het aanbod van SPA zullen we optimaal afstemmen op nieuw stedelijk beleid om zo een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan een Veerkrachtige Samenleving. SPA kiest bij de doorontwikkeling van haar peutercentra voor organische groei. 5
De architectuur en het design 6 7
Hoe gaan we dat realiseren? Organische groei! WAAROM Omdat het om kinderen gaat en kinderen de toekomst hebben. Alle kinderen gelijke kansen moeten krijgen en wij hen die willen geven. HOE Wij bieden kinderen een warme, inspirerende, lerende en betekenisvolle omgeving met begeleiding door warme betrokken en goed opgeleide pedagogisch medewerkers. Bloem van Goethe WAT Het Speel-leerhuis voor kinderen van 0-4 jaar met educatieve leerarrangementen. In eerste instantie nog voor kinderen van 2-4 jaar. 8 Waarom Omdat kinderen de toekomst hebben! Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen! SPA vindt het waardevol dat alle kinderen samen spelen, leren en ontwikkelen zodat het van nature aanwezige ontwikkelingspotentieel van alle jonge kinderen wordt benut. Het is belangrijk dat alle kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen zodat ook alle kinderen een gelijke en daadwerkelijk kansrijke start op de basisschool kunnen maken en daardoor een beter toekomstperspectief hebben. Hoe Voor de ontwikkeling van kinderen is het pedagogisch klimaat van doorslaggevend belang. Daarbij moet je dan vooral denken aan de houding van de pedagogisch medewerkers die tot uitdrukking komt in; de zeggen- schap met kinderen kunnen delen, je richten op wat kinderen kunnen, respectvol omgaan met kinderen, de leiding uit handen durven geven, het spel van de kinderen ondersteunen en het kunnen hanteren van een probleemoplossende aanpak bij conflicten. Wat Het Speel-leerhuis voor kinderen van 2-4 jaar met educatieve leerarrangementen. Op termijn ook voor de jongste kinderen. Opvang maakt onderdeel uit van het leerarrangement. Onderdeel van het Speel-leerhuis zijn de Peutercentra (voormalige peuterspeelzaal) voor kinderen van 2 tot 4 jaar, deze richten zich vooral op de voorbereiding op de basisschool. Het Speel-leerhuis is altijd Kleinschalig, Educatief en Duurzaam. 9
Het Kind Centraal In onze visie staat het kind centraal. ren van 2 tot 12 jaar met het leerteam samenwerken, samenleren en worden Spelen + Leren in de buurt / of wijk Daarbij kan een beknopt curriculum voor de Voorschool (zoals waarmee in Dat betekent dat er een optimaal kli- opgevangen. Peuters spelen en leren in het Speel- Zweden wordt gewerkt) helpen. maat is met zorg en aandacht voor de behoeften en noden van alle kinderen, in het bijzonder ook voor kinderen die in armoede opgroeien of zich anders dan gemiddeld ontwikkelen. Voor die kinderen hebben wij op al onze Speel-leerhuizen een uitgebreid Het Speel-leerhuis (peuter-educatieopvang), voor de allerjongsten van 2-4 jaar is sterk van invloed op het welbevinden en de ontwikkeling van het kind en stelt dus ook eisen aan de integratie of intensieve samenwerking leerhuis dat in open verbinding staat met de verschillende leefwerelden van de buurt zodat ze het echte leven in de buurt kunnen verkennen en ontdekken. Voor de ontwikkeling van kinderen heeft het verbinden van de verschillende leefwerelden van kind, ouders, Spelen + Leren in de buurt / of wijk Kinderen spelen en leren in de buurt / wijk Samenwerken met partners in de buurt / wijk Kinderen zijn de spil in de buurt / wijk Flexibel aanbod afgestemd met de buurt / wijk Samen ontwikkelen van een leefbare buurt / wijk VVE-aanbod (Voor- en Vroegschoolse Educatie en Passende Kinderopvang). Wij sluiten daarbij aan bij de basis- en de inrichting van de Leeracademie. De Leeracademie is niet per definitie een gebouw maar is een omgeving in Speel-leerhuis en basisschool een meerwaarde. In de directe omgeving van het kind Professionele en intrinsiek betrokken leidster scholen en werken samen met de de buurt of wijk waar kinderen samen worden de leefmilieus onderscheiden Binnen het Speel-leerhuis dat in ver- Wijkteams Jeugd. opgroeien en leren. Daarnaast ken- zoals het gezin, het Speel-leerhuis, binding staat met de wijk is de leidster 10 Kind Centraal Alles wat we doen, doen we voor het kind De ontwikkeling van het kind staat centraal Elk kind is uniek en vraagt wat anders Het kind stimuleren (samen met ouders) Kansrijke start op het basisonderwijs Uniek Speel-leerhuis Niet in alle wijken en buurten is er een IKC en/of brede buurtschool, daarom zet SPA zich in voor de doorontwikkeling van de peutercentra (Speel-leerhuis). Het Speel-leerhuis (in eerste instantie voor kinderen van 2 tot 4 jaar inclusief de daarin betrokken ouder maakt onderdeel uit van de integrale voorziening Leeracademie waar kinde- merkt de Leeracademie zich doordat het een netwerk heeft met (indien nodig) andere educatieve- en zorgvoorzieningen. Het toezicht is adequaat geregeld. Ouders moeten niet alleen méér actief worden betrokken bij binnen- en buitenschoolse (leer)activiteiten maar ouders zouden ook meer invloed moeten krijgen dan nu het geval is in de huidige school! Uniek Speel-leerhuis Een plek die voor kinderen voelt als thuis Plek voor kinderen, leidsters en ouders Sfeervol & uniek met eigen identiteit Samen met ouders vormgegeven Kleinschalig en specialistisch (sinds 1968) Verbonden met de buurt / wijk de basisschool en de wijk. Wij bieden de mogelijkheden om spelen en leren met elkaar te verbinden door een speel- en leeromgeving te creëren waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Ook de informele contacten met de ouders vinden wij belangrijk en willen wij stimuleren en verbinden door het aanbieden van allerlei activiteiten. de sleutel. De leidster is een zelfbewuste professional met een sterke beroepsidentiteit, goed in haar vak, en beschikt over vaardigheden om samen te werken. Professionele & bevlogen leidster Warm en betrokken bij kinderen Vakmanschap in pedagogiek en specialisme Zelfstandig, positief en ondernemend Zorgt voor een veilig en prettig Speel-leerhuis Onderdeel van een zelfsturend & lerend team 11
Bildung, vaardigheden en ouders Binnen de Speel-leerhuis omgeving wordt de basis gelegd voor algemene vorming en karakterontwikkeling Bildung. Daarenboven wordt er de basis gelegd voor het spelenderwijs verkrijgen van vaardigheden. Met bildung en het aanleren van vaardigheden - die elkaar versterken - kan niet vroeg genoeg worden begonnen en dit krijgt dan ook al bij de jongsten in het Speel-leerhuis (peuter-educatie) aandacht. Bij bildung moet u dan denken aan de in onderstaand schema genoemde persoonlijke- en sociale competenties. Bildung Persoonlijke competenties: Zelfvertrouwen Zelfbewustzijn Positief zelfbeeld Sociale competenties: Communiceren Samenwerken Anderen helpen Conflicten voorkomen en oplossen Eigen maken van normen, waarden en cultuur van de maatschappij: Ontwikkelen van democratisch burgerschap Vaardigheden Taalvaardigheid Rekenvaardigheid ICT-geletterdheid Motorische vaardigheden Creatieve vaardigheden Bij het eigen maken van normen, waarden en cultuur van de maatschappij moet u denken aan het leren respect en begrip te hebben voor anderen. Dit alles samen legt de basis voor democratisch burgerschap. Bij de vaardigheden moet u denken aan het spelenderwijs verkrijgen van taal- en rekenvaardigheid maar ook ICT-geletterdheid. Ook het verkrijgen van motorische- en creatieve vaardigheid krijgt de nodige aandacht. Zeker binnen het Speel-leerhuis is ouderparticipatie en oudereducatie een vanzelfsprekend gegeven. Ouders Ouderparticipatie en Oudereducatie Interactief communicatie platform App voor ouders, oudercommissie, wijkteam e.a. Open platform / Forum / Discussies Gesloten platform, Mijn kind Educatief platform (thuis) spelletjes en boekjes voor ouder en peuter Interactief communicatie platform We willen, zo las u al eerder, wijkgericht werken. Een echte bijdrage leveren aan veerkrachtige wijken. Daarvoor is nieuwe communicatie-tooling nodig. We richten interactieve platforms op, gericht op effectieve communicatie tussen ouders en Speel-leerhuizen. We nodigen iedereen in de wijk uit om kennis en informatie te delen. En om gezamenlijk in gesprek te gaan. Het platform wordt een wijk community. Invoering ontwikkelrecht Vanaf 1 januari 2017 zullen alle peuters in Arnhem i.p.v. 6 uur per week 12 uur naar het peutercentrum kunnen gaan. Naast de uitbreiding van uren is ook de plaatsingsleeftijd voor de peuters verlaagd van 2½ naar 2 jaar. De ouders blijven uiteraard wel een inkomensafhankelijke bijdrage betalen. Voor de laagste inkomensgroepen met een inkomen lager dan 18.485 zijn deze extra 6 uren gratis. Met alle veranderingen wil SPA benadrukken dat het spelenderwijs ontwikkelen voorop blijft staan. Arnhem, 1 december 2016 12 13
Overzicht SPA peutercentra / wijkindeling Arnhem Basisschool Kinderopvang KDV / Peutercentrum Brede school Plannen voor IKC IKC pilot Fluvius Basis Delta Noord-West Noord-Oost Presikhaaf Centrum, Spijkerkwartier, Arnhemse Broek Malburgen Rijkerswoerd, Vredenburg, Kronenburg De Laar, Elden Schuytgraaf, Elderveld 14 15
Roermondsplein 20-4 6811 JN Arnhem Telefoon 026 352 33 50 E-mail info@spa-arnhem.nl Website www.spa-arnhem.nl