k w a l i t e i t MENUKAART instrumenten evaluatie kinderopvang
Deze menukaart bevat zo n vijftien goed onderbouwde, door BKK aanbevolen instrumenten. Kinderopvangorganisaties kunnen ze inzetten voor de evaluatie en de verbetering van hun pedagogisch aanbod, hun pedagogische belofte. In de Wet Kinderopvang (die per 2018 herijkt zal worden) legt de overheid eisen op aan houders van kinderopvangvoorzieningen. Een belangrijk deel van deze eisen heeft betrekking op de kwaliteit van het pedagogische proces: de wettelijke pedagogische opdracht. De inspectie doet de toetsing hiervan. Tegenover deze pedagogische opdracht staat de pedagogische belofte. Dat is de belofte die houders aan hun klanten, de ouders dus, doen. De pedagogische belofte zal vaak aanvullend zijn op de pedagogische opdracht en bedoeld zijn om een voor ouders onderscheidend aanbod te doen. De herziene Wet Kinderopvang zal meer ruimte voor eigen keuzes laten en evaluatie op initiatief van de houder wordt dan belangrijker. Instrumenten kunnen helpen bij evaluatie van de keuzes en soms bij het transparant maken van de resultaten. Toelichting op het onderwerp zelfevaluatie is te vinden op www.stichtingbkk.nl. BKK, april 2017
Instrumenten die zich richten op de ontwikkeling van kinderen HET KIND
HET KIND De instrumenten zijn bed op onderstaande. Wetenschappelijke aspecten. Dat zijn onder meer theoretische onderbouwing, of een instrument getest is en bevindingen omtrent betrouwbaarheid en validiteit. Handvatten kwaliteitsverbetering. Daarbij is onder meer gekeken of bij de uitslag helder is in welke mate scores goed of slecht zijn. Ook is bed of de toelichting aanwijzingen geeft om aan kwaliteitsverbetering te werken. Inzetbaarheid kinderopvang. Hierbij is onder andere gekeken naar de verkrijgbaarheid, de meetpretentie, beheer en onderhoud. Gebruiksgemak/drempel. Hier gaat het onder meer om de hoeveelheid tijd die de kinderopvang dient te investeren voor gebruik van het instrument, de vraag of er extra training nodig is en of er ondersteuning geleverd kan worden. Totale kosten. Daarbij gaat het onder meer om aanschafkosten en kosten van licenties, scholing, plus de tijd voor meten en uitwerking. Mogelijkheid benchmarking. Punten zijn hier toegekend indien er resultaten beschikbaar zijn voor vergelijking en als de uitslag eenvoudig te interpreteren is door bijvoorbeeld ouders.
LOOQIN KO kinderdagverblijven en peuterspeelzalen observatie met vragenlijst pedagogisch medewerker Looqin KO bestaat uit twee korte screeningslijsten waarmee je het welbevinden, de betrokkenheid en de ontwikkelingsdomeinen voor elk kind in beeld brengt. De pedagogisch medewerker vult in ongeveer 15 minuten de lijsten digitaal in. Dat levert een samenvatting op van de screenings en direct zicht op de gehele groep. Er zijn gratis informatiebijeenkomsten over Looqin KO. De uitgebreide handleiding geeft aanwijzingen voor concrete acties om het welbevinden en de betrokkenheid van het kind te verhogen. De aanschaf van het instrument kost eenmalig 125 en daarnaast 3,50 per kind per jaar. De geadviseerde training kost 1.250 voor 12 deelnemers. www.looqin.co
PRAVOO KINDVOLGSYSTEEM 0-4-JARIGEN kinderdagverblijven en peuterspeelzalen observatie met checklist pedagogisch medewerker, gastouder Met het digitale PRAVOO kindvolgsysteem kan de ontwikkeling van 0- tot 4-jarige kinderen gevolgd worden. Een kind wordt bij binnenkomst gescoord, in januari en juni van elk jaar en bij de overdracht naar de basisschool. In de handleiding staat gedetailleerd uitgelegd hoe er gescoord moet worden, extra scholing is mogelijk maar niet noodzakelijk. Als kinderen zich vertraagd ontwikkelen, biedt het systeem hulpmiddelen voor extra of speciale begeleiding en stimulering van de ontwikkeling. In het eerste jaar kost het systeem 181 per 50 kinderen en vanaf het tweede jaar 60 per 50 kinderen. Het systeem is ontwikkeld door PRAVOO. www.pravoo.com
DOEN, PRATEN & BEWEGEN kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en gastouders observatie met checklist pedagogisch medewerker, gastouder Doen, Praten & Bewegen is een kindvolgsysteem dat zich richt op de ontwikkeling van 0- tot 4-jarigen. De motorische, spraak-/ taal-, en sociaal-emotionele ontwikkeling worden gemonitord door pedagogisch medewerkers of gastouder door middel van observatielijsten Zo doe ik, Zo praat ik en Zo beweeg ik, die ook los verkrijgbaar en inzetbaar zijn. Voor gebruik is training nodig. De handleidingen geven handelingssuggesties voor stimulering van de ontwikkeling. De training is op offertebasis en de kosten voor de handleidingen en observatielijsten zijn 243. Er is ook een digitale versie, op staffel basis vanaf 105 per jaar. Doen, Praten & Bewegen is ontwikkeld door de CED-Groep. www.cedgroep.nl
TAAL VOOR PEUTERS EN REKENEN VOOR PEUTERS kinderdagverblijven en peuterspeelzalen gestandaardiseerde test pedagogisch medewerker De toets Taal voor peuters bestaat uit opgaven voor de passieve en de actieve woordenschat, definitievaardigheid en kritisch luisteren waarmee de taalontwikkeling van een kind gevolgd kan worden. De toets Rekenen voor peuters bestaat uit opgaven over getalbegrip, meten en meetkunde, waarmee de rekenontwikkeling gevolgd kan worden. Met behulp van de uitslag kan het aanbod bijgesteld worden zodat het aansluit op het niveau van het kind. De toetsen zijn onderdeel van het Cito volgsysteem voor het jonge kind. Beide toetsen zijn in 15 minuten af te nemen door een pedagogisch medewerker. De aanschaf kost per toets eenmalig 105. www.cito.nl
Instrumenten die zich richten op de omgeving en ervaringen van kinderen DE OMGEVING
De instrumenten zijn bed op onderstaande. DE OMGEVING Wetenschappelijke aspecten. Dat zijn onder meer theoretische onderbouwing, of een instrument getest is en bevindingen omtrent betrouwbaarheid en validiteit. Handvatten kwaliteitsverbetering. Daarbij is onder meer gekeken of bij de uitslag helder is in welke mate scores goed of slecht zijn. Ook is bed of de toelichting aanwijzingen geeft om aan kwaliteitsverbetering te werken. Inzetbaarheid kinderopvang. Hierbij is onder andere gekeken naar de verkrijgbaarheid, de meetpretentie, beheer en onderhoud. Gebruiksgemak/drempel. Hier gaat het onder meer om de hoeveelheid tijd die de kinderopvang dient te investeren voor gebruik van het instrument, de vraag of er extra training nodig is en of er ondersteuning geleverd kan worden. Totale kosten. Daarbij gaat het onder meer om aanschafkosten en kosten van licenties, scholing, plus de tijd voor meten en uitwerking. Mogelijkheid benchmarking. Punten zijn hier toegekend indien er resultaten beschikbaar zijn voor vergelijking en als de uitslag eenvoudig te interpreteren is door bijvoorbeeld ouders.
SCAN BETEKENISVOL WERKEN IN BUITENSCHOOLSE TIJD buitenschoolse opvang checklist pedagogisch medewerker, leidinggevende De scan Betekenisvol werken in buitenschoolse tijd is onderdeel van een methode die professionals in staat stelt om samen met de kinderen een betekenisvol activiteitenaanbod vorm te geven. Het is gebaseerd op de visie dat de vrije tijd van kinderen de tijd is waarin individuele talenten en interesses de ruimte krijgen. De pedagogisch medewerker en liefst ook de leidinggevende kunnen in 1 tot 1,5 uur de scan invullen, doelen formuleren en een plan van aanpak schrijven. Het boek waarin de scan en de bijbehorende theorie staat is voldoende om het instrument goed te gebruiken en is verkrijgbaar voor 29,95. www.karakteradvies.nl
AKTA-METER kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang checklist en vragenlijst pedagogisch medewerker, locatiemanager De AKTA-meter is een checklist waarmee de kwaliteit van de inrichting van verschillende ruimtes vastgesteld kan worden. In deel 1 gaat het om het beoordelen van activiteitenplekken, de plekken waar kinderen spelen. Deel 2 besteedt aandacht aan de inrichting en aankleding van een ruimte in zijn geheel. Per groep kost het invullen, online of op papier, ongeveer een kwartier. Het is voor locatiemanagers en pedagogisch staffunctionarissen mogelijk een training te volgen. Tips en suggesties over het inrichten van ruimtes zijn te vinden op onderstaande website en in de handboeken. Het instrument is gratis en is ontwikkeld door AKTA. www.ruimtenmaken.nl
NCKO-KWALITEITSMONITOR kinderdagverblijven video observatie en observatie checklist pedagogisch medewerker, leidinggevende Met de NCKO-Kwaliteitsmonitor kunnen kinderdagverblijven zelf de pedagogische kwaliteit in kaart brengen. Met checklists en (video) observaties worden de kwaliteit van interactievaardigheden, de kwaliteit van de leefomgeving en structurele kwaliteitskenmerken zoals groepsgrootte bed. Het instrument kost 24,50 voor de handleiding die uitlegt hoe er geobserveerd moet worden, wat de scores betekenen en hoe met de resultaten aan kwaliteit gewerkt kan worden. Er is een basistraining voor de implementatie, en een training die zich richt op interactievaardigheden. De kosten bedragen 440 voor één module en 770 voor twee modules. Het instrument is ontwikkeld door het NCKO. www.kinderopvangonderzoek.nl
KWALITEITSMONITOR BSO buitenschoolse opvang video observatie en observatie checklist pedagogisch medewerker, leidinggevende Met de Kwaliteitsmonitor bso kan een buitenschoolse opvang zelf de pedagogische kwaliteit in kaart brengen. Met checklists en (video) observaties worden pedagogische interactievaardigheden, de kwaliteit van de leefomgeving en de mogelijkheden van kinderen om sociale relaties op te bouwen bed. Het instrument kost 22,50 voor de handleiding die uitlegt hoe te observeren, wat de scores betekenen en hoe met de resultaten aan kwaliteit gewerkt kan worden. Op aanvraag verkrijgbaar: een basistraining voor implementatie en een training gericht op interactievaardigheden; kosten per persoon 440 voor één module en 770 voor beide modules. Het instrument is ontwikkeld door het Kohnstamm Instituut. www.kwaliteitsmonitorbso. swpbook.com
BEOORDELINGSSCHAAL PEDAGOGISCHE KWALITEIT (0-2,5) kinderdagverblijven observatie met vragenlijst pedagogisch medewerker, leidinggevende De Beoordelingsschaal Pedagogische Kwaliteit. Leer- en leefomgeving voor baby s en dreumesen is een observatie instrument dat zicht geeft op de kwaliteit van ervaringen van kinderen in de groep. Het instrument kan gebruikt worden voor zelfevaluatie door pedagogisch medewerkers en voor monitoring door leidinggevenden. Invullen van de beoordelingsschaal kost 3 uur per groep. De pedagogisch medewerker of leidinggevende doet dit bij voorkeur na het volgen van een training, bijvoorbeeld de basistraining die 585 per persoon kost. Op basis van de resultaten kan een verbetertraject ingezet worden. De losse handleiding is verkrijgbaar voor 24,90. De beoordelingsschaal is een vertaling van de ITERS-R. www.educatr.nl
BEOORDELINGSSCHAAL PEDAGOGISCHE KWALITEIT (2,5-4) kinderdagverblijven en peuterspeelzalen observatie met vragenlijst pedagogisch medewerker, leidinggevende De Beoordelingsschaal Pedagogische Kwaliteit. Leer- en leefomgeving voor peuters en kleuters is een observatie instrument dat zicht geeft op de kwaliteit van ervaringen van kinderen in de groep. Het instrument kan gebruikt worden voor zelfevaluatie door pedagogisch medewerkers en voor monitoring door leidinggevenden. Invullen van de beoordelingsschaal kost 3 uur per groep. De pedagogisch medewerker of leidinggevende doet dit bij voorkeur na het volgen van een training, bijvoorbeeld de basistraining die 585 per persoon kost. Op basis van de resultaten kan een verbetertraject ingezet worden. De losse handleiding is verkrijgbaar voor 24,90. De beoordelingsschaal is een vertaling van de ECERS-R. www.educatr.nl
ZELFEVALUATIE, COACHING EN BEOORDELING kinderdagverblijven en peuterspeelzalen vragenlijsten pedagogisch medewerker Zelfevaluatie, Coaching en Beoordeling meet diverse aspecten van kwaliteit, waaronder de volwassene-kind interactie en de speelleeromgeving. Het instrument geeft geen handvatten voor verbetering; wel zijn de vragen voldoende concreet om op basis van de scores te zien wat er beter kan. Er zijn aparte versies voor kinderdagopvang en peuterspeelzalen/ basisonderwijs. Scholing is beschikbaar maar niet noodzakelijk. Bestellen kan voor 10; downloaden is gratis. Het is mogelijk om een coach de beoordeling te laten doen en een verbetertraject te starten. Het instrument is ontwikkeld door de Highscope Educational Research Foundation en door het Nederlands Jeugdinstituut aangepast voor Nederland. www.nji.nl
PEDAGOGISCH ACTIEF! CHECKLIST KDV kinderdagverblijven die gebruik maken van Pedagogisch Actief! observatie met vragenlijst senior pedagogisch medewerker, leidinggevende Pedagogisch Actief! is een kwaliteitsbevorderende methode die zich op het pedagogisch beleid richt met als doel dat alle pedagogisch medewerkers de kinderen en hun ouders op dezelfde manier benaderen. De Pedagogisch Actief! Checklist per pedagogisch medewerker KDV is er een onlosmakelijk onderdeel van en maakt de uitgevoerde pedagogische acties van de verschillende medewerkers meetbaar. Invullen van de observatiechecklist kost de senior pedagogisch medewerker of leidinggevende ongeveer 1 uur. De inzet van de hele methode vraagt verder onder meer het volgen van een cursus van 7 uur met 20 uur studiebelasting, de kosten hiervan zijn 285 inclusief de benodigde boeken. www.pedagogischactief.nl
PEDAGOGISCH ACTIEF! CHECKLIST BSO buitenschoolse opvang locaties die gebruik maken van Pedagogisch Actief! observatie met vragenlijst senior pedagogisch medewerker, leidinggevende Pedagogisch Actief! is een kwaliteitsbevorderende methode die zich op het pedagogisch beleid richt met als doel dat alle pedagogisch medewerkers de kinderen en hun ouders op dezelfde manier benaderen. De Pedagogisch Actief! Checklist per pedagogisch medewerker BSO is er een onlosmakelijk onderdeel van en maakt de uitgevoerde pedagogische acties van de verschillende medewerkers meetbaar. Invullen van de observatiechecklist kost de senior pedagogisch medewerker of leidinggevende ongeveer 1 uur. De inzet van de hele methode vraagt verder onder meer het volgen van een cursus van 7 uur met 20 uur studiebelasting, de kosten hiervan zijn 285 inclusief de benodigde boeken. www.pedagogischactief.nl
VERGELIJK DE KINDEROPVANG kinderdagverblijven vragenlijst ouders Vergelijk de Kinderopvang is opgezet om ouders de mogelijkheid te geven om kinderdagverblijven online op te zoeken, te vergelijken en aan de hand van een checklist en open vragen zelf te beoordelen. Invullen kost ouders ongeveer 10 minuten en daarmee plaatsen ze een beoordeling op de website Vergelijk de Kinderopvang. Kinderdagverblijven krijgen hiermee geen handvatten voor kwaliteitsverbetering, maar mogelijk kunnen zij uit de scores en teksten van de ouders ideeën voor verbetering halen. Er zijn geen kosten verbonden aan deze checklist. De checklist is ontwikkeld door Vergelijk de Kinderopvang en bestaat sinds 2012. www.vergelijkdekinderopvang.nl
PIRAMIDE IMPLEMENTATIE ASSESSMENT kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, gastouders en basisscholen die gebruik maken van Piramide checklist pedagogisch medewerker, Piramide trainer De Piramide Implementatie Assessment (PIA) kan alleen ingezet worden op locaties waar het VVE programma Piramide gebruikt wordt. PIA is een observatie- en zelfevaluatie-instrument dat zich richt op het meten van pedagogisch-didactische vaardigheden van Piramide gebruikers. Omdat de vaardigheden gedetailleerd omschreven zijn, kunnen gebruikers zelfstandig aan verbetering werken. De PIA kost 24 en is alleen te bestellen door Piramide trainers. Inzet van het hele Piramide programma vraagt veel meer investeringen in tijd en materialen. www.cito.nl
Instrumenten die zich richten op de randvoorwaarden DE RANDVOORWAARDEN
De instrumenten zijn bed op onderstaande. DE RANDVOORWAARDEN Wetenschappelijke aspecten. Dat zijn onder meer theoretische onderbouwing, of een instrument getest is en bevindingen omtrent betrouwbaarheid en validiteit. Handvatten kwaliteitsverbetering. Daarbij is onder meer gekeken of bij de uitslag helder is in welke mate scores goed of slecht zijn. Ook is bed of de toelichting aanwijzingen geeft om aan kwaliteitsverbetering te werken. Inzetbaarheid kinderopvang. Hierbij is onder andere gekeken naar de verkrijgbaarheid, de meetpretentie, beheer en onderhoud. Gebruiksgemak/drempel. Hier gaat het onder meer om de hoeveelheid tijd die de kinderopvang dient te investeren voor gebruik van het instrument, de vraag of er extra training nodig is en of er ondersteuning geleverd kan worden. Totale kosten. Daarbij gaat het onder meer om aanschafkosten en kosten van licenties, scholing, plus de tijd voor meten en uitwerking. Mogelijkheid benchmarking. Punten zijn hier toegekend indien er resultaten beschikbaar zijn voor vergelijking en als de uitslag eenvoudig te interpreteren is door bijvoorbeeld ouders.
KWIVIVVE kinderdagverblijven en peuterspeelzalen met VVE checklist pedagogisch medewerker, leidinggevende KWIVIVVE is een kwaliteitszorgsysteem waarmee kinderdagverblijven en peuterspeelzalen met VVE zelf de kwaliteit van hun organisatie kunnen meten. Dit wordt gedaan in een (meerjarig) begeleidingstraject waar er gebruik gemaakt wordt van kwaliteitskaarten die aansluiten bij de indicatoren die de inspectie hanteert, bijvoorbeeld op het gebied van voor- en vroegschoolse educatie. Er is geen training nodig, maar het begeleidingstraject is verplicht. Vanuit de kwaliteitskaarten en ondersteuning komen concrete handvatten naar voren voor kwaliteitsverbetering. Er zijn in totaal 6 kwaliteitskaarten en de kosten per kwaliteitskaart, inclusief begeleidingstraject, zijn ongeveer 500. KWIVIVVE is ontwikkeld door Cedin in samenwerking met het project SpraakMakend. www.cedin.nl
HIGH FIVE QUALITY SCAN kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en integrale kindcentra vragenlijst pedagogisch medewerker, leidinggevende, ouderraad High Five Quality Scan is gebaseerd op het wetenschappelijk gefundeerde Europees raamwerk voor kwaliteit (EQF, opgesteld door de EU commissie onderwijs). De scan ondersteunt de implementatie van de vijf kernthema s hieruit: toegankelijkheid, personeel en werkomstandigheden, curriculum, monitoring en evaluatie, beleid en financiering. Elk thema wordt op een 3-puntsschaal bed. De scan wordt bij voorkeur uitgevoerd door meerdere betrokkenen, om daarna het gesprek aan te gaan, om draagvlak en een lerende organisatie te creëren. Ondersteuning bij kwaliteitsverbetering is mogelijk, in de vorm van een adviesgesprek, startworkshop of coaching. De High Five Quality Scan is gratis verkrijgbaar, invullen kost ongeveer 1,5 dag. www.anadelbarrio.nl
Bureau Kwaliteit Kinderopvang info@stichtingbkk.nl www.stichtingbkk.nl BKK ook op