Jaarverslag 2012. Jaarverslag 2012. de Woonmensen/SJA. De Woonmensen/SJA



Vergelijkbare documenten
Jaarverslag Jaarverslag de Woonmensen/SJA. De Woonmensen/SJA

Jaarverslag Jaarverslag de Woonmensen/SJA. De Woonmensen/SJA

Visie op besturen en toezicht houden

Toezichtkader Raad van Commissarissen. Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw. Identificatie:

Governancestructuur WonenBreburg. januari 2012, geactualiseerd augustus 2015

Verdeling taken en bevoegdheden Raad van Commissarissen Bestuur Wonen Limburg

Bestuursreglement. Woningstichting Heteren

Toezichts- en Toetsingskader van de Veenendaalse Woningstichting

Maatschappelijke visitatie De Woonmensen/SJA: Een ondernemende en maatschappelijk gedreven corporatie die ruim voldoende tot goed presteert

Toezicht- en toetsingskader Informatiereglement

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

VISIE OP TOEZICHT Vastgesteld door Raad van Commissarissen op 15 september 2016

Profielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist

Toetsings- en toezichtskader RvC

Jaarverslag Jaarverslag de Woonmensen/SJA. De Woonmensen/SJA

Toezichts- en Toetsingskader Nijestee

Een nadere beschrijving van de Governance staat in het jaarverslag vermeld.

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen

Profielschets Raad van Commissarissen stichting TBV Vastgesteld op

Artikel 3 - Benoeming 1. De (her)benoeming van een Bestuurder geschiedt onverlet diens arbeidsrechtelijke positie voor een periode van vier jaar.

Inhoudsopgave: 1. Raad van Commissarissen Het bestuur De financiële verslaggeving en de positie van de externe accountant...

Toezichts- en Toetsingskader VechtHorst. November 2017

Toezicht- en toetsingskader

VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN

DE GOEDE WONING. Lid raad van commissarissen. Huurdersvoordracht

Een nadere beschrijving van de Governance staat in het jaarverslag vermeld.

Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena

HOOFDPUNTEN IMPLEMENTATIE WONINGWET

BIJLAGE E: PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD VAN TOEZICHT

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Profielschets raad van commissarissen

Toezichtvisie l escaut woonservice

Jaarverslag De Woonmensen/SJA

Inleiding. Onze rollen

Instruerend Bestuur Quickscan en checklist

Finale versie d.d. september Profiel Raad van Commissarissen Rentree

Bestuursreglement. Stichting VELISON WONEN

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden

Visie op toezicht en besturen

Woningstichting Berg en Terblijt

toezicht en toetsing - Raad van Commissarissen Stadgenoot; pagina 1 van 6

LEFIER PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN MAART Profielschets raad van commissarissen Lefier ten behoeve van de werving 1

Raad van Toezicht Quickscan en checklist

Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert

LID RAAD VAN COMMISSARISSEN

Visie op toezichthouden Raad van Commissarissen Stichting Woningbeheer De Vooruitgang

Investeringsstatuut Stichting Wonen Zuid. Werk in uitvoering

Woningstichting Simpelveld. Visie op Toezicht en Besturen

Notitie Pas toe of leg uit

KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK

P R O F I E L S C H E T S R V C S T I C H T I N G W E T L A N D W O N E N G R O E P, V E R S I E

Profielschets. 4 leden Raad van Commissarissen Provides

Governance in Inleiding. Het bestuur

Omschrijving Raad van Toezicht

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan

Lokaal betrokken, regionaal verbonden

bewegelijke tegenkracht Visie op toezicht Raad van Toezicht WZC Humanitas november 2018

Jaarverslag Jaarverslag de Woonmensen. De Woonmensen

Jaarverslag HuurdersBelangenvereniging Van Alckmaer 2016

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden.

Lid Raad van Commissarissen. Profiel financiën en digitalisering

Profielschets. Directeur-bestuurder Woningbouwstichting Cothen

Profielschets. Directeur-bestuurder Woningstichting Putten

HOOFDSTUK 8 VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT

Samenvatting herziene Woningwet

VISIE TOEZICHT & BESTUUR. van STICHTING MAASKANT WONEN

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

PROFIEL VOOR DE RAAD VAN COMMISSARISSEN EN ZIJN LEDEN

15 november Investeringsstatuut Maasvallei

Profiel voorzitter Raad van Toezicht SVWN

Toezicht- en toetsingskader RvC. vastgesteld in de RvC-vergadering van 14 november 2018

PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL

HABEKO WONEN. lid raad van commissarissen. profiel

Toezichtvisie, toezichtkader en toetsingskader RvC Rentree

Reglement van de Deelnemersraad Stichting WSW

Lid Raad van Toezicht Aandachtgebieden financiën, bedrijfsvoering en vastgoed

Totale beoordeling. Presteren naar Opgaven en Ambities 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0. Presteren naar Vermogen

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ

Profielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT

Reglement voor de Raad van Commissarissen van Rentree

Aanvullend Reglement Raad van Toezicht Vastgesteld door de Raad van Toezicht d.d. (2 oktober 2012)

Profielschets Raad van Toezicht Augustus 2014

REGLEMENT RAAD VAN COMMISSARISSEN. Algemeen Status en inhoud van het reglement

Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011

Reglement Raad van Toezicht Stichting Spine & Joint Centre

Toezichtvisie, Toezichtkader en Toetsingskader RvC Woonstichting Valburg Thuis in Overbetuwe

VISITATIE VAN WONINGCORPORATIES. Verantwoorden en leren

Toezichtsvisie RvC Zeeuwland

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG

Bestuursreglement Stichting VELISON WONEN

7: Tot slot. Hoofdstuk 7: Tot slot. 7.1 Vooruitblik. Gezien in jaarverslagen

Toezichtsvisie, toezichtskader en toetsingskader

JAARPLAN. Woningbouwvereniging Reeuwijk & Huurdersvereniging Reeuwijk. Datum december 2018 versie 01

Visie Raad van Commissarissen op toezicht houden bij SSW

Kruisjeslijst Huurdersplatform Palladion/de Alliantie Amsterdam - 1 -

Informatieprotocol. Raad van Bestuur Raad van Toezicht. Versie 1.1 Document code: Status. Definitief Datum januari Secretaris Raad van Bestuur

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN

Transcriptie:

Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012 de Woonmensen/SJA De Woonmensen/SJA 1

Jaarverslag 2012 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2012 van woningcorporatie de Woonmensen. Het geeft een beeld van onze activiteiten en prestaties in een tijd waarin alle stoplichten op rood stonden. Zelden was zoveel onzeker; politiek, economisch en maatschappelijk. De vrijwel vastgelopen woningmarkt, de heffingen uit het regeerakkoord en het Vestia-debacle vormden onder meer de achtergrond voor ons werken. Weliswaar is inmiddels wettelijk de ruimte ontstaan om met extra huurverhogingen een deel van de bijzondere lasten terug te verdienen, maar daarmee wordt wel onze doelgroep financieel fors aangesproken in een tijd die met name voor deze bevolkingsgroep extra moeilijk is. Taak, plaats en positie De invoering van de herziene Woningwet is uitgesteld tot 1 januari 2014. De minister heeft aangekondigd met aanpassingen te komen in de vorm van een novelle. Wellicht loopt het besluit de toezichthoudende taak van het Centraal Fonds Volkshuisvesting onder te brengen bij het ministerie van BZK daarop vooruit. Ook bij de Woonmensen zal het politiek-maatschappelijke debat over de volkshuisvesting en de woningcorporaties in 2013 leiden tot een fundamentele discussie over taak, plaats en positie. De woningmarkt De woningmarkt is de afgelopen jaren vastgelopen. De woningverkoop viel stil en daarmee samenhangend de bouw van woningen en het verminderen van de doorstroming. Angst en/of onvermogen bij de consument om te bewegen, de hoge drempels op de hypotheekmarkt en de verder dalende vastgoedprijzen zullen de komende jaren de situatie blijven blokkeren. De Woonmensen heeft eind 2012 nog enigszins kunnen profiteren van de eindspurt op de koopmarkt, wat leidde tot 14 koopcontracten met scheefwoners in een aantal van onze woningen. Deze kopers konden nu nog een relatief gunstige hypotheek afsluiten en met de koop ook de aankomende forse huurverhogingen in deze categorie voorkomen. De verwachtingen over de verkoopmogelijkheden in 2013 zijn echter somber. Evenmin als de particuliere huiseigenaar kan de Woonmensen vooruitlopen op verkoopresultaten. Daarnaast heeft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw aangekondigd nog strenger naar de borgingsvoorwaarden te kijken, zodat ook onze nieuwbouwproductie in de huur stevig zal worden getemporiseerd. In 2012 hebben we echter met Kristal en De Groene Hoven nog twee prachtige multifunctionele centra opgeleverd waarin, naast uiteenlopende vormen van bedrijvigheid, onze zorgpartner (de Woonmensen/KWZA) op eigentijdse wijze zorg op maat levert, zoals thuiszorg en kleinschalig wonen. Einde van de personele unie Ook de interne organisatie is het afgelopen jaar goed tegen het licht gehouden. Onder de naam de Woonmensen werken in Apeldoorn twee instellingen met elkaar samen: een woningcorporatie en een zorginstelling. Deze samenwerking kreeg ondermeer vorm middels een personele unie op het niveau van het bestuur en de raad van commissarissen. In 2012 werd besloten de samenwerking onverkort door te zetten, maar de personele unie te beëindigen. In 2013 hebben beide stichtingen dan ook elk een eigen bestuur en een eigen raad van commissarissen. Pas op de plaats De eerder genoemde politieke, economische en maatschappelijke onzekerheid hebben de Woonmensen hard geraakt. De solvabiliteit daalde daardoor in 2012 ruim onder onze eigen doelstellingen. Daarnaast leidde een kritische beoordeling van de vastgoedportfeuille tot forse afwaarderingen. Dit vraagt om een flinke pas op de plaats. Een groot aantal nieuwbouwprojecten is uitgesteld tot minimaal 2018 en er is een ingrijpend reorganisatieplan doorgevoerd. Op basis hiervan zal de corporatie de komende jaren in afgeslankte vorm met moderne hulmiddelen op een efficiënte en klantgerichte wijze haar doelstellingen gaan realiseren. Alle hectiek betekent niet dat de Woonmensen haar missie uit het oog verliest. We zijn er niet voor onszelf, maar voor onze bewoners. Zij moeten in een goede en betaalbare woning kunnen wonen, in een prettige en veilige buurt en kunnen rekenen op onze service en samenwerking. Daar blijven we voor gaan, samen met onze partners in de stad. Koos Parie Bestuurder a.i. De Woonmensen/SJA 2

Jaarverslag 2012 Inhoud 1. Wij ondernemen 1.1. Maatschappelijke context...6 1.2. Visie, missie & strategie...6 1.3. Beleidsplannen en -documenten...7 1.4. Prestatieafspraken...9 2. Governance 2.1. Hoofdlijnen Governancestructuur... 11 2.2. Raad van Bestuur... 12 2.3. Raad van Commissarissen... 13 3. Wij werken samen 3.1. Onze partners... 20 3.2. Ondernemingsraad... 21 3.3. Huurdersparticipatie... 21 4. Wij verhuren 4.1. Woonruimteverdeling... 23 4.2. Huurprijsbeleid... 23 4.3. Huurachterstanden... 25 4.4. Woningvoorraad... 26 4.5. Verhuur... 28 4.6. Markt & doelgroepen... 29 4.7. Huurderscommunicatie... 32 4.8. Tevreden huurders... 33 4.9. Klachten... 33 5. Wij onderhouden 5.1. Onderhoudsbeleid... 35 5.2. Prestaties... 35 5.3. Dagelijks onderhoud... 36 5.4. Mutatieonderhoud... 36 5.5. Planmatig onderhoud en investeringen... 36 De Woonmensen/SJA 3

Jaarverslag 2012 6. Wij bouwen 6.1. Nieuwbouw... 38 6.2. Grondaankopen... 40 7. Wij werken in buurten 7.1. Werkgebied... 42 7.2. Buurtgerichte strategie... 43 7.3. +Punten... 43 7.4. Wijkschouwen... 44 7.5. Sociale aanpak... 44 7.6. Medewerkers in de buurt... 45 7.7. Samenwerking in de buurt... 45 7.8. Convenant Woonfraude... 46 7.9. Overlast... 46 8. Wij zijn... 8.1. Organisatiestructuur... 48 8.2. Interne organisatie... 49 8.3. Personeel... 49 8.4. Sponsoring... 50 8.5. Verbindingen... 51 8.6. Risicomanagement... 58 8.7. Planning & Control... 59 8.8. Kostenbeheer... 60 Jaarrekening Geconsolideerde Jaarrekening (9-18)... 66 Enkelvoudige Jaarrekening (19-21)...109 Overige gegevens (22-24)...140 De Woonmensen/KWZA 4

1. Wij ondernemen maatschappelijke context visie, missie en strategie beleidsplannen en -documenten prestatieafspraken

Jaarverslag 2012 1.1 Maatschappelijke context Een bijzondere organisatie De Woonmensen is een bijzondere organisatie. Een woon-zorgorganisatie, bestaande uit twee separate stichtingen: de Woonmensen/SJA (wonen) en de Woonmensen/KWZA (zorg). De twee stichtingen werken via een personele unie samen en treden onder één naam naar buiten: de Woonmensen. Echter...... De personele unie stopt Met het doel verregaande samenwerking te realiseren, is in 2004 besloten tot een personele unie op het niveau van het bestuur en het toezichthoudend orgaan. In 2012 is deze bestuurlijke structuur uitgebreid geëvalueerd. De conclusie was dat ondanks de gemeenschappelijke visie op wonen en zorg en een overlap aan activiteiten het beëindigen van de personele unie de bestuurlijke kracht en transparantie van beide stichtingen zou versterken. Daarom werd eind 2012 besloten om begin 2013 de Raad van Commissarissen te splitsen in twee aparte raden en beide raden op sterkte te brengen door het werven van nieuwe commissarissen. Ook werd besloten op het niveau van het bestuur de personele unie in de loop van 2013 te beëindigen. Kwaliteit van leven De Woonmensen richt zich op buurten en haar bewoners. Bewoners die gewoon plezierig willen leven, maar waarbij in toenemende mate het leefplezier eerder af- dan toeneemt. Juist in deze context en vanuit de gekozen en unieke combinatie van zorg, wonen en buurt, is de Woonmensen in staat positieve impulsen te geven. Impulsen die mensen steunen hun kwaliteit van leven op peil te houden. Investeren als maatschappelijke taak Woningcorporaties en daarmee ook de Woonmensen, staan nog steeds volop in de belangstelling. In deze economisch lastige tijden zijn het lange tijd vooral de corporaties geweest die naar vermogen bleven investeren. In nieuwe woningen en in het onderhoud van woningen, maar daarnaast ook in leefbaarheid. Investeren in buurten waar het plezierig wonen is. Daarbij hoort ook het investeren in mogelijkheden van mensen en in voorzieningen voor mensen die alleen met de nodige begeleiding in staat zijn zelfstandig te wonen. Dat is de maatschappelijke taak van de Woonmensen. In 2012 is deze maatschappelijke taak onder druk komen te staan. Maatregelen vanuit de overheid maken het voor corporaties steeds lastiger te investeren. Ook de Woonmensen moet hierin een flinke stap terug doen. Samen met de andere corporaties wordt er gepraat met de gemeente over de investeringsopgaven voor Apeldoorn. 1.2 Visie, missie en strategie Visie De visie van de Woonmensen is het laten ontstaan van buurten waar mensen met plezier leven. Zoals vaak in een dorp het geval is. Het leidende thema is dorp in de stad. Door een dorp in de stad als metafoor te kiezen, wordt gewerkt aan de sociale cohesie, aan fijne en goede woningen, aan zorg en welzijn voor en met elkaar. Op een dorpse schaal, waar mensen elkaar kennen en samen leven. Belangrijke begrippen zijn daarbij: thuisheid, menselijke maat, herkenbaar en dichtbij; kleinschalig dus. Missie De missie die is vastgesteld, past daar heel goed bij: Wij bieden mensen kwaliteit van leven in hun buurt. Wij doen dit samen, met anderen en vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid. Wij bieden passende en betaalbare woningen, in een plezierige leefomgeving. Strategie De strategie die de organisatie volgt, is die van een buurtgerichte aanpak. Buurten hebben een menselijke maat. De Woonmensen zet zich in om de leefomgeving zo plezierig mogelijk te maken mét en vóór haar bewoners. Participatie is het antwoord op de vergrijzing. Wat kunnen mensen zelf bijdragen? Kan een latente zorgvraag uitgesteld of zelfs afgesteld worden door mensen weer mee te laten doen. Dat kan via dagbesteding op buurtniveau, als deelnemer, als vrijwilliger. Door mensen met elkaar in contact te brengen, o.a. via de +Punten van de Woonmensen. De Woonmensen/SJA 6

Jaarverslag 2012 1.3 Beleidsplannen en -documenten Strategisch plan Het meerjarenbeleid van de Woonmensen is gegoten in het document Samen bouwen aan de toekomst, jaarplan en meerjarenbegroting 2012 2016. De plannen en doelstellingen voor 2012 die daarin genoemd zijn, staan hieronder grotendeels beschreven. VOLGENS JAARPLAN De Groene Hoven en Kristal In 2012 gaat het gebeuren: de oplevering van het Kristal in februari en afronding van De Groene Hoven medio 2012. Naast werkdruk in het eerste half jaar voor de unit Projectontwikkeling en Woonzaken gaat het echte werk beginnen voor de unit Wijkontwikkeling: samen met netwerkpartners zorgdragen voor de verbinding tussen de buurt en het MFC en voor een bruisend hart in de wijk. Portefeuillestrategie De portefeuillestrategie zal worden afgerond, waarbij tevens de relatie Wonen-Zorg wordt geconcretiseerd. In operationele zin zal het Strategisch Voorraadbeheer meer nadruk krijgen in de organisatie: verankering van nieuw beleid is daarbij de opgave. Operationele verzelfstandiging Wonen en Zorg Het jaar 2012 staat in het teken van het verder structureren en operationaliseren van deze beide afdelingen. En het invullen van de gezamenlijke opgave in de verbinding van Wonen, Zorg en Buurt. Verder wordt ook gekeken naar een andere inrichting van units, bijvoorbeeld de vastgoedunit. Dit is ingegeven door het feit dat de aankomende jaren minder grote nieuwe nieuwbouwprojecten op stapel staan en dat de werkwijze van grootonderhoudsprojecten veel gelijkenis vertoont met die van nieuwbouwprojecten. Ook de algehele interne organisatie kan op onderdelen verder en toekomstgericht worden geoptimaliseerd. Seniorenpersoneelsbeleid kan bijvoorbeeld een thema zijn in deze. GEREALISEERD? De Groene Hoven en Kristal Beide projecten zijn in 2012 opgeleverd en alle woongelegenheden, inclusief de units voor kleinschalig wonen met zorg, zijn in gebruik genomen. Het restaurant Briljant in Kristal wordt inmiddels door De Passarel geëxploiteerd en oogst waardering. Door het achterblijven van de ontwikkeling van de wijk is de geplande supermarkt helaas nog niet gerealiseerd. De ruimten voor de eerstelijnszorg zal waarschijnlijk in 2013 in gebruik worden genomen, zowel in Kristal als in De Groene Hoven. Portefeuillestrategie Het strategisch voorraadbeleid is de resultante van de lokale opgave, de ambities van de Woonmensen, de bestaande voorraad en de (financiële) mogelijkheden. Met name doordat in 2012 de externe situatie voortdurend veranderde en onduidelijk was, zal er pas medio 2013 een goed doortimmerd plan worden opgeleverd. Operationele verzelfstandiging Wonen en Zorg Het feit dat wonen en zorg aangeboden worden door twee zelfstandige juridische stichtingen is in 2012 verder vormgegeven. Elders in dit jaarverslag is beschreven dat en waarom in 2012 is besloten de personele unie tussen de woningcorporatie en de zorginstelling te beëindigen. Niet alleen de vastgoedunit maar de gehele corporatie is in 2012 tegen het licht gehouden. Met als doel te komen tot een efficiëntere en slagvaardigere organisatie werd eind 2012 een reorganisatieplan opgesteld dat de komende jaren moet leiden tot een corporatie die meer klantgericht werkt tegen lagere kosten. Daarnaast betekende de sterke vermindering van de nieuwbouwprojecten een verkleining van de betreffende afdeling. Doordat de personeelsformatie stevig moest krimpen, kon aan specifiek seniorenbeleid geen aandacht worden gegeven. De Woonmensen/SJA 7

Jaarverslag 2012 VOLGENS JAARPLAN Duurzaamheid Uitgangspunt is om al onze woningen in 2020 van minimaal label C te hebben voorzien. Tussendoel is in 2015, 75% label C. In de MJB zijn daarvoor voor het jaar 2012 concrete bedragen in een aantal complexen meegenomen en voor de jaren daarna een totaalbedrag per jaar dat nog verder per complex gespecificeerd moet worden. Naast de bedragen die door Vastgoedbeheer zijn opgenomen in de meerjaren-onderhoudsbegroting zijn er ook nog plannen voor zonnepanelen en andere energiebesparende voorzieningen. Nieuwbouw In de planvoorbereiding voor de herontwikkeling van de locatie Dovenetel gaan we bekijken wat er nodig is om energieneutraal te bouwen. Het besluit om dit ook wel of niet uit te voeren, wordt later genomen. GEREALISEERD? Duurzaamheid Maatregelen op het terrein van duurzaamheid hebben een dubbel belang: voor het milieu en om de woonlasten te beheersen. Ook hier zijn de financiële mogelijkheden in korte tijd echter drastisch beperkt en moesten de plannen naar beneden worden bijgesteld. In VSW-verband hebben de Apeldoornse corporaties in het kader van het convenant met de gemeente ook bij dit thema eerdere afspraken moeten herzien. De keuzes zullen zichtbaar worden in het eerder genoemde strategisch beleidsplan. Het nieuwe uitgangspunt qua energielabels is om in 2020 een gemiddeld energielabel C te hebben over het complete woningbezit van de Woonmensen. De herontwikkeling van de locatie Dovenetel is uitgesteld. Daarentegen zijn wel energiebesparende werkzaamheden gedaan bij 113 eengezinswoningen in het Staatsliedenkwartier. Denk hierbij aan o.a. zonnepanelen en isolerende maatregelen aan dak, gevels en vloer. Sainte Marie In een intensieve samenwerking tussen Wonen en Zorg zullen plannen worden uitgewerkt ten aanzien van de toekomst van Sainte Marie. Op basis van een programma van eisen vanuit de Zorg zullen varianten worden uitgewerkt door Wonen. Hierbij zijn toekomstvastheid en de relatie met de buurt belangrijke thema s. Sainte Marie Het gebouw Sainte Marie voldoet op de langere termijn niet meer aan de eisen die je aan een dergelijk gebouw stelt m.b.t. de zorgverlening. Belangrijk is een goede oplossing te vinden die recht doet aan de zorgfilosofie van de zorginstelling (de Woonmensen/KWZA), aan de wens van de corporatie een gebouw te ontwikkelen dat ook in de toekomst goed kan worden geëxploiteerd en aan de financieringsmogelijkheden. De ontwikkelingen in de zorg en de onzekerheid over de financieringsmogelijkheden door de corporatie hebben de ontwikkeling vertraagd. Verwacht wordt dat medio 2013 go-no go beslissingen genomen kunnen worden. De Woonmensen/KWZA 8

Jaarverslag 2012 1.4 Prestatieafspraken De vier Apeldoornse corporaties waren in het verband van de VSW (Vereniging Samenwerkende Woningcorporaties) vrijwel rond met het convenant met de gemeente Apeldoorn. De economische situatie en de politieke ontwikkelingen doen echter een dermate grote aanslag op de kas van de corporaties dat gezamenlijk en in overleg met de gemeente is besloten het convenant niet te tekenen, aangezien de aangekondigde bouwproductie en de maatregelen op het gebied van duurzaamheid niet gegarandeerd kunnen worden. Er is vanuit de gemeente begrip voor de beperkte investeringsmogelijkheden van de corporaties. Samen kijken we waar de mogelijkheden zich voordoen en wat het beste is voor de stad Apeldoorn. De Woonmensen/SJA 9

2. Governance Hoofdlijnen governancestructuur Raad van Bestuur Raad van Commissarissen

Jaarverslag 2012 2.1 Hoofdlijnen governancestructuur Stichting de Woonmensen/SJA is op grond van de Woningwet, Koninklijk Besluit van 26 mei 1953, nummer 44, een toegelaten instelling. Het werkveld is vastgelegd in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). Transparantie en intern toezicht spelen in het functioneren van corporaties een wezenlijke rol als het gaat om invulling van de maatschappelijke en volkshuisvestelijke taak. De Woonmensen heeft haar governancestructuur ingericht op basis van de geldende Aedescode en de in 2011 geactualiseerde GovernanceCode. De codes vragen corporaties transparant te handelen en dienovereenkomstig zich te verantwoorden. De Woonmensen onderschrijft de codes en voldoet in het algemeen aan de aanbevelingen en principes van de beide codes. Het bestuursmodel en de taakverdeling staan vermeld in hoofdstuk 2.2 en 2.3. Op enkele onderdelen wordt afgeweken; een motivatie daarvoor staat aangegeven in een apart overzicht dat te vinden is op www.woonmensen.nl. Vertrouwenspersoon In 2012 is de functie van vertrouwenspersoon meer onder de aandacht van de medewerkers gebracht. De vertrouwenspersoon heeft met een aantal medewerkers contact gehad. De vraagstelling(en) waren divers van aard. In de meeste situaties heeft de advisering en ondersteuning tot een aanvaardbare oplossing geleid. In de casuïstiek waren algemene trends in het kader van de reorganisatie herkenbaar. De GovernanceCode verlangt van de corporaties dat zij zich eens per vier jaar laten visiteren. De visitatie is in 2010 uitgevoerd door ECORYS. De Woonmensen heeft een goede beoordeling gekregen. In de beoordeling is aangegeven dat de Woonmensen een ondernemende en maatschappelijk gedreven corporatie is die ruim voldoende tot goed presteert. Het rapport van ECORYS is te vinden op www.woonmensen.nl. Integriteitscode De organisatie heeft een integriteitscode en werkt actief aan het uitdragen hiervan richting de medewerkers. Er is via intranet een document beschikbaar dat dient als houvast om elkaar aan te spreken op gedrag en verantwoordelijkheden. Ook op de website van de Woonmensen is de integriteitscode te downloaden. Binnen de code is onder andere opgenomen hoe het best omgegaan kan worden met social media. Klokkenluidersregeling De Woonmensen kent ook een klokkenluidersregeling. Medewerkers die vermoeden dat er een misstand is, kunnen dit op een eenvoudige en veilige manier melden. De regeling is terug te vinden op intranet en op de website. De Woonmensen/SJA 11

Jaarverslag 2012 2.2 Raad van Bestuur Per 1 januari 2012 is de heer drs. K. Parie aangesteld als directeur-bestuurder (ad interim) van de Woonmensen/SJA en bestuurder (ad interim) van de Woonmensen/KWZA. De Raad van Commissarissen heeft de heer Parie gevraagd, gezien de sterk gewijzigde externe omstandigheden, de strategische visie van de Woonmensen/SJA te herijken en daarbij de samenwerking met name de personele unie bij de Raad van Commissarissen en het bestuur - met de Woonmensen/KWZA te betrekken. De verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen de bestuurder en de Raad van Commissarissen is vastgelegd in de statuten van de organisatie en in reglementen. Deze stukken zijn op te vragen bij de Woonmensen. Bezoldiging bestuurder Het honorarium dat de Woonmensen/SJA aan de interim-bestuurder uitkeerde, bedroeg in 2012 158.400 (excl. btw), hetgeen neerkwam op een uurtarief van 136,30. De vergoeding voor reis- en verblijfskosten was 12.151. Bestuursbesluiten De belangrijkste bestuursbesluiten in het verslagjaar betroffen: 1. Evaluatie van de meerwaarde van de personele unie met behulp van Quintis. Dit heeft geleid tot de opheffing van de personele unie tussen de Woonmensen/KWZA en de Woonmensen/SJA in 2013. 2. De opzet van een visiedocument. 3. De quick scan van de projectenportefeuille. 4. Het vertrek van de manager Vastgoed. 5. De aanstelling van een interim manager Vastgoed van MRe partners ter verbetering van de vastgoedportefeuille. 6. De inzet van de STEC-groep ter verbetering van de portefeuillestrategie. 7. Het temporiseren van alle nieuwbouwprojecten, alsmede die van grootonderhoud. 8. De opzet van een nieuw organisatieplan, dat in april 2013 van start gaat. 9. De opzet van een Sociaal Plan in overleg met de vakbonden. 10. Plan van aanpak invoering ICT-processen onder begeleiding van HC&H. 11. De aanpassing van diverse beleidsplannen. 12. De financierbaarheid van niet-daeb activiteiten. 13. De wijziging van de statuten in verband met de overheveling van het vastgoed. 14. De vaststelling van de jaarstukken van de Woonmensen/SJA 2012. 15. De vaststelling van het jaarplan en begroting van de Woonmensen/SJA 2013. Het besluit van de meerjarenbegroting 2013-2017 vindt plaats in januari 2013. 16. Vereenvoudiging eigen bv-structuur en overige deelnemingen, waaronder de afronding met Landstad over de ontvlechting van de samenwerkingsovereenkomst met Landstad. 17. De oplevering van de projecten De Groene Hoven en het Kristal. 18. De ontwikkeling en de oplevering van het restaurant, de eerstelijnszorg en de detailhandel in het Kristal. 19. De ontwikkeling en de oplevering van het restaurant en de eerstelijnszorg in De Groene Hoven. 20. In VSW-verband: de samenwerkingsovereenkomst Bureau Buurtbemiddeling Apeldoorn met VSW, Politie Noord Oost Gelderland, gemeente Apeldoorn en Stichting Wisselwerk. 21. Met Woonkeus: de aanpassing van de overeenkomst op het gebied van management, secretariaat, marketing en de overeenkomst voor de frontoffice. 22. Met De Goede Woning en de Gemeente Apeldoorn de pilot GEN Kerschoten. Samenstelling Raad van Bestuur Naam De heer K. Parie geb. 25-08-1950 benoemd per 1 januari 2012 voor een periode zo kort als mogelijk en zo lang als noodzakelijk, met 1 maand opzegtermijn. Bestuursfunctie Directeur-bestuurder a.i. Nevenfuncties K. Parie is verbonden aan ORKA-Advies en vervulde in 2012 de volgende nevenfuncties: commissaris van Woningstichting Wooncompagnie te Hoorn voorzitter a.i. van de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Laurentius te Breda. De Woonmensen/SJA 12

Jaarverslag 2012 2.3 Raad van Commissarissen Het toezicht op het bestuur en op de algemene zaken bij de Woonmensen en de met haar verbonden ondernemingen werd uitgeoefend door de Raad van Commissarissen. De Raad heeft periodiek afstemming met de bestuurder en was van 1 januari tot 31 mei 2012 als volgt samengesteld: Naam Aandachtsgebied Functie dagelijks leven Nevenfunctie(s) De heer J.A.M. van der Vorst (voorzitter) geb. 31-12-1954 benoemd 2006 aftredend 2010, herkozen Maatschappelijk en Financieel Ondernemer niet van toepassing De heer C.H.P. Oosterwijk (vicevoorzitter) geb. 22-02-1951 benoemd 2011 aftredend 2015, herkiesbaar Personeel en Organisatie Partner BMC Voorzitter RvC UWoon, Harderwijk Lid RvC Wooninc., Eindhoven Lid RvA Staatsbosbeheer Vennoot DichterbijKunst en auteur De heer W.J.J.M. Weijers geb. 24-05-1952 benoemd 2006 aftredend 2010, herkozen Financieel Zelfstandig fiscaal ondernemer Penningmeester Stichting Spelenderwijs (Apeldoorn) De heer Th. Oosterhuis geb. 29-03-1952 benoemd 2010 aftredend 2014, herkiesbaar Volkshuisvesting Zelfstandig ondernemer Adviseur voor directie en toezichthouders in de vastgoedbranche en woningcorporaties Lid RvT Roelof van Echten College Lid RvC woningstichting SWZ Zwolle Bestuurslid vereniging Wonen Boven Winkels Nederland Gastdocent MRE opleiding Hanzehogeschool Groningen Mevrouw drs. G.M. Siegerink geb. 23-07-1951 benoemd 2011 aftredend 2015, herkiesbaar Zorg Ondernemer Lid RvT Stichting Thuiszorg Midden Gelderland Lid RvT Stichting Woondiensten Casade Bestuurslid Vereniging Het Zonnehuis Bestuurslid Stichting Voorzorg Utrecht De Woonmensen/SJA 13

Jaarverslag 2012 Wijzigingen samenstelling 2012 De voorzitter, de heer J.A.M. van der Vorst en de commissaris, de heer W.J.J.M. Weijers zijn afgetreden op 31-05-2012. In de RvC-vergadering d.d. 31-05-2012 is de heer J.H.M. van der Meer benoemd als commissaris van de Woonmensen, op bindende voordracht van de huurdersorganisatie De Groene Stad. In verband met het aftreden van de heer J.A.M. van der Vorst neemt de heer C.H.P. Oosterwijk het voorzitterschap tijdelijk waar. De samenstelling vanaf 31-05-2012 was: Naam Aandachtsgebied Functie dagelijks leven Nevenfunctie(s) De heer C.H.P. Oosterwijk (waarnemend voorzitter) geb. 22-02-1951 benoemd 2011 aftredend 2015, herkiesbaar Personeel en Organisatie Partner BMC Voorzitter RvC UWoon, Harderwijk Lid RvC Wooninc., Eindhoven Lid RvA Staatsbosbeheer Vennoot DichterbijKunst en auteur De heer Th. Oosterhuis geb. 29-03-1952 benoemd 2010 aftredend 2014, herkiesbaar Volkshuisvesting Zelfstandig ondernemer Adviseur voor directie en toezichthouders in de vastgoedbranche en woningcorporaties Lid RvT Roelof van Echten College Lid RvC woningstichting SWZ Zwolle Bestuurslid vereniging Wonen Boven Winkels Nederland Gastdocent MRE opleiding Hanzehogeschool Groningen Mevrouw drs. G.M. Siegerink geb. 23-07-1951 benoemd 2011 aftredend 2015, herkiesbaar Zorg Ondernemer Lid RvT Stichting Thuiszorg Midden Gelderland Lid RvT Stichting Woondiensten Casade Bestuurslid Vereniging Het Zonnehuis Bestuurslid Stichting Voorzorg Utrecht De heer J.H.N. van der Meer RA geb. 01-09-1951 benoemd 2012 aftredend 2016, herkiesbaar Wonen/Zorg financieel Lid RvT Lentis Lid RvC Woningstichting SWZ (Zwolle) en voorzitter auditcommissie Lid RvT Carint Reggeland Groep en lid auditcommissie Lid RvC Countus B.V. De Raad van Commissarissen in bovenstaande samenstellingen vormde ook het intern toezichthoudend orgaan van stichting de Woonmensen/KWZA. De Woonmensen/SJA 14

Jaarverslag 2012 De RvC kent de volgende onderlinge commissies: Aandachtsgebied van 1 januari tot 31 mei 2012 van 31 mei tot 31 december 2012 Auditcommissie W.J.J.M. Weijers Th. Oosterhuis Mevrouw G.M. Siegerink Th. Oosterhuis Mevrouw G.M. Siegerink J.H.M. van der Meer Governance, remuneratie en organisatie J.A.M. van der Vorst C.H.P. Oosterwijk C.H.P. Oosterwijk Geen tegenstrijdige belangen De leden van de Raad van Commissarissen opereren onafhankelijk van de Woonmensen. Er is in 2012 geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen. Alle leden voldoen aan de door de organisatie vastgestelde profielschets voor de Raad van Commissarissen. Geen van de leden van de Raad heeft een arbeidsovereenkomst met een van de stichtingen van de Woonmensen. Honorering De bezoldiging van de Raad is opgesteld volgens de richtlijnen van de VTW en is opgenomen in de toelichting op de winst- en verliesrekening van de jaarrekening. Op 1 januari 2013 treedt de Wet Normering voor Topinkomens (WNT) in werking. Honoreringsafspraken die gemaakt zijn voor 1 januari 2013 worden gerespecteerd tot het einde van de termijn. Bij herbenoeming na 1 januari 2013 gelden de WNT maxima. Wijzigingen 2013 Ter verbetering van het toezicht en door de aangescherpte eisen van de Herzieningswet beëindigen de commissarissen de personele unie met de Woonmensen/KWZA. Mevrouw Siegerink en de heer Van der Meer zullen in 2013 aftreden bij de Raad van Commissarissen SJA. De heren Oosterwijk en Oosterhuis zullen aftreden bij de Raad van Commissarissen KWZA. Op 13 februari 2013 zal de heer Th. Oosterhuis het voorzitterschap van de Raad van Commissarissen SJA op zich nemen en zal de heer B.L.M.T. van Moerkerk toetreden tot de Raad van Commissarissen SJA. Secretariaat Het secretariaat van de Raad van Commissarissen is onder verantwoordelijkheid van de bestuurder uitgevoerd door het directiesecretariaat. Werkwijze De RvC toetst de strategie, het beleid en de uitvoering hiervan via de jaarplannen, begrotingen, rapportages en (mondelinge) toelichtingen. Vaste onderdelen zijn financiën, toezicht en risicobeheersing. Vergaderingen De Raad van Commissarissen is in het verslagjaar veertien keer bijeen geweest. Er zijn vijf reguliere vergaderingen met de bestuurder geweest, drie themavergaderingen met de bestuurder, één themavergadering met de bestuurder en de MTleden Wonen en Zorg, drie vergaderingen met een afvaardiging van de huurdersvereniging De Groene Stad en de Centrale Cliëntenraad. De eerste vergadering in januari met een afvaardiging van de huurdersvereniging en de Centrale Cliëntenraad betrof de evaluatie van 2011. De Raad heeft één vergadering met de ondernemingsraad gehouden zonder de bestuurder. Tot slot heeft een afvaardiging van de Raad tijdens een brede bijeenkomst met de huurdersvereniging De Groene Stad, de Centrale Cliëntenraad, de OR Wonen, de OR Zorg, de directeur Zorg, de MT-leden van Wonen en Zorg en de bestuurder, het aftreden van de voorzitter van de Raad van Commissarissen en lid van de Raad toegelicht. De Raad heeft twee keer zonder de aanwezigheid van de bestuurder vergaderd. In deze vergaderingen werd het eigen functioneren besproken. In februari werd deze zelfevaluatie waarin het handelen in 2011 centraal stond besproken, onder begeleiding van een externe adviseur, de heer J. Roncken. In november werd het werken in 2012 geëvalueerd. In de themavergaderingen werd besproken: de evaluatie van de personele unie, het bestaansrecht van de Woonmensen/SJA en de Woonmensen/KWZA, de toekomst van beide organisaties en de impact van de gevolgen van het nieuwe regeerakkoord De Woonmensen/KWZA 15

Jaarverslag 2012 op de beide organisaties. In de vergadering met de ondernemingsraad zonder de bestuurder is de reorganisatie van de Woonmensen/SJA besproken. In de reguliere vergadering van juni zijn de jaarstukken besproken in aanwezigheid van de accountant, Deloitte. Taakverdeling In combinatie met een toenemende complexiteit, als gevolg van de economische en financiële omstandigheden, zal de Raad haar functioneren steeds onderling afstemmen en de deeltaken verdelen om het toezicht verder inhoud geven. Uitgangspunt voor de Raad blijft het toezicht houden op de maatschappelijke (regionale) taak van de Woonmensen, in kwantitatieve en kwalitatieve zin en dit geheel nadrukkelijk gekoppeld aan financiële degelijkheid op lange termijn. De Raad besteedt op individueel niveau tijd en aandacht aan kennis- en deskundigheidsontwikkeling o.a. door lidmaatschap van de VTW, het deelnemen aan themabijeenkomsten, abonnementen op relevante vakliteratuur en overige zaken. Bestuursbesluiten De Raad heeft de volgende bestuursbesluiten goedgekeurd: Het jaarverslag en de jaarrekening de Woonmensen/SJA, inclusief het accountantsverslag 2011. De begroting Wonen 2013 inclusief jaarplan. In januari 2013 is de meerjarenbegroting 2013-2017 aangepast in verband met de aangescherpte eisen van het kabinet Rutte II. De opheffing van de personele unie tussen de Woonmensen/SJA en de Woonmensen/KWZA. Het visiedocument: één naam voor twee maatschappelijke ondernemingen in Apeldoorn. Het reorganisatieplan van de Woonmensen/SJA. De statutenwijziging in verband met het overhevelen van het vastgoed van BV s naar de stichting. Rapportages & commissies De kwartaalrapportages zijn tijdig verstrekt door het bestuur en besproken in de reguliere vergaderingen van de Raad. In deze besprekingen is aandacht gegeven aan de interne bedrijfsvoering en de impact van de economische en financiële omstandigheden van de corporatiesector op de organisatie. Met de auditcommissie zijn de financiële rapportages besproken. De accountant Deloitte heeft volgens de richtlijnen van de Aedes GovernanceCode de controle van de jaarstukken 2012 uitgevoerd. De voorzitter van de Raad en de bestuurder hebben diverse malen ter voorbereiding van de vergaderingen overleg gehad. Verder zijn binnen de Raad afspraken gemaakt over de bezoldiging van de bestuurder en de commissarissen en de samenwerking tussen bestuurder en de Raad. De Raad heeft in het afgelopen jaar nader aandacht gegeven aan de verbetering van de rapportages en de verbetering van het risicomanagement. Een verdere optimalisatie, waarbij de informatievoorziening samenhangt met goed beschreven en gemanagede werkprocessen, is nog een absolute must om tot een inzichtelijke rapportagestructuur te komen. De Raad heeft besluiten genomen over: De benoeming in mei van de heer J.H.M. van der Meer RA als commissaris. De aanstelling op 1 januari 2012 van bestuurder - een ad interim -, de heer K. Parie, de uitbreiding van de uren van de bestuurder in mei op basis van het bestaande contract en het aanhouden van de aanstelling in september. In april 2013 wordt het functioneren opnieuw geëvalueerd. De jaarlijkse opdrachtverstrekking aan de accountant Deloitte in december. Deloitte is werkzaam als accountant van de Woonmensen SJA vanaf 2012. De bezoldiging van de commissarissen en de bestuurder volgens de richtlijnen van de geldende Aedes GovernanceCode 2011. Voor 2013 gelden de eisen van de Wet Normering Topinkomens. Met ingang van 1 januari 2013 worden alle commissarissen btw-plichtig. Elke commissaris zal factureren vanuit eigen onderneming. De beëindiging van de personele unie met de Woonmensen/KWZA. Voor de Raad van Commissarissen werd dit in februari 2013 geëffectueerd. Voor het bestuur wordt later in dat jaar een moment vastgesteld. De Woonmensen/KWZA 16

Jaarverslag 2012 Externe publicaties De Raad heeft kennis genomen van diverse externe publicaties, die van invloed zijn op het functioneren van de Woonmensen/SJA. Het gaat hierbij om besluiten van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, Centraal Fonds, Waarborgfonds, vereniging van toezichthouders in woningcorporaties (VTW). De organisatie hanteert bij haar besluitvorming de normen o.a. voor solvabiliteit zoals deze vanuit het WSW en het CFV worden gesteld. De Raad heeft kennisgenomen van de beoordeling van het WSW die per brief in december 2012 heeft aangegeven dat bij alle deelnemende corporaties de borging van de financieringsbehoefte (investeringen en herfinancieringen) worden beperkt tot en met het jaar 2013. Dit betekent voor de Woonmensen dat het faciliteringsvolume voor 2014 volledig wordt beklemd. Op basis van de in te dienen dpi in januari 2013 zal het WSW het af te geven faciliteringsvolume opnieuw beoordelen. Besproken onderwerpen Bevindingen van de interim bestuurder over de Woonmensen/SJA. Strategie en missie van de Woonmensen. Toekomst van de Woonmensen/SJA en de Woonmensen/KWZA: een nieuwe koers. Opheffing van de personele unie: visiedocument. Reorganisatie in 2013: nieuw organisatieplan van de Woonmensen/SJA. Turbulentie in de corporatiesector: regeerakkoord. Treasurybeleid: derivatenportefeuille en kasstromen. Plan van aanpak en uitvoering ICT-processen. Risicomanagement en beheersing. Voortgangsrapportages per kwartaal. Bevindingen van de accountant Deloitte over de organisatie en de evaluatie van de accountant door de Raad. Voortgangsrapportages en bevindingen van interne audits en externe partijen (WSW, CFV, VTW). Herijking vastgoedportefeuille. Rapportages portefeuillestrategie: risicoscan projecten. Temporiseren van nieuwbouw- en grootonderhoudsprojecten. Oplevering nieuwbouwprojecten De Groene Hoven, het Kristal en de Melodie. Voortgang ontvlechting Landstad cv. Samenwerking met belanghouders (o.a. gemeente en VSW-partners). Jaaroverzicht van de KlachtenAdviesCommissie 2011. Zelfevaluatie. Aanpassing reglementen. Honorering commissarissen en bestuurder. Uitvoerig is stilgestaan bij de visie op leven, wonen en zorg, vastgelegd in het visiedocument De Woonmensen: één naam voor twee maatschappelijke ondernemingen in Apeldoorn. FRAGMENT UIT VISIEDOCUMENT De Woonmensen: één naam voor twee maatschappelijke ondernemingen in Apeldoorn Mensen richten hun leven doorgaans graag op hun eigen manier in. Een goede gezondheid en een dak boven het hoofd vormen daarvoor een goede basis, maar zijn slechts een onderdeel. Volwaardig deelnemen aan de maatschappij, gezien en gekend worden zijn aspecten van het leven die zeker zo wezenlijk zijn. Een goed huis en professionele zorg zijn dan niet genoeg. Het gaat veel meer om een omgeving waar mensen elkaar ontmoeten en waar mensen naar elkaar omkijken. Waar privacy en veiligheid samengaan met levendigheid en betrokkenheid. Vanuit die visie op de samenleving wil de Woonmensen wonen en zorg mogelijk maken. Mensen zijn in hoge mate verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun leven. De Woonmensen wil daaraan een bijdrage leveren door daarvoor de voorwaarden te creëren of door mensen een duwtje in de goede richting te geven. Voor mensen die daartoe echt niet meer in staat zijn wil de Woonmensen zorg van hoogwaardige kwaliteit leveren of helpen organiseren met respect voor individuele wensen en leefstijlen. De Woonmensen/SJA 17

Jaarverslag 2012 Verbindingen/deelnemingen De verbindingen en de daarmee samenhangende activiteiten van de Woonmensen/SJA zijn te vinden in hoofdstuk 9.5. Het beleid is erop gericht zo min mogelijk activiteiten te ontwikkelen in deelnemingen met commerciële partijen en veel meer met samenwerkingsovereenkomsten projecten te realiseren, zodat verantwoordelijkheden transparant gescheiden zijn. In 2012 is besloten de deelnemingsstructuur en de samenwerkingsverbanden te vereenvoudigen en eventueel op te heffen. In 2013 wordt dit verder uitgewerkt. Contacten met de accountant In de vergadering van 20 juni 2012 is het jaarverslag 2011 besproken en vastgesteld in aanwezigheid van de accountant Deloitte. De accountant heeft een goedkeurende verklaring over 2011 afgegeven zonder voorbehoud. In december heeft de Raad de controle door de accountant Deloitte geëvalueerd en volgens de richtlijnen van de Aedes GovernanceCode heeft de Raad de accountant Deloitte opnieuw opdracht gegeven de controle voor het jaarverslag 2012 uit te voeren. De Raad van Commissarissen zal kennisnemen van het jaarverslag 2012 van stichting de Woonmensen/ SJA. Het jaarverslag inclusief de jaarrekening worden besproken in de vergadering van de Raad op 17 juni 2013. Deloitte heeft een controleverklaring bij de jaarrekening 2012 afgegeven. De Raad keurt de jaarrekening en het jaarverslag over 2012 goed, na kennisneming van de bevindingen van de accountant. Tot slot Een gedenkwaardig verslagjaar ligt achter ons. Zowel binnen de Woonmensen, als in de wereld om ons heen veranderde het perspectief in snel tempo. De noodzaak om kritisch te kijken naar onze eigen organisatie kwam aan het licht tijdens een aantal indringende werkbijeenkomsten, waaruit bleek dat ongewijzigd beleid zou betekenen dat we niet meer aan onze historisch bepaalde verplichtingen zouden kunnen voldoen. En die verplichtingen liggen primair bij het verzorgen van huisvesting voor onze huurders en voor de organisatie, waarmee wij in 2012 in de vorm van een personele unie samenwerkten, en het verlenen van adequate zorg aan onze cliënten. Deze urgentie leidt onherroepelijk tot het herijken van ons programma voor de komende jaren. Daarin hebben we, om bovenomschreven reden, stevig moeten ingrijpen. Vervolgens is met de bestuurder afgesproken om ook de eigen organisatie tegen het licht te houden. Dat bracht ons al in woelige bestuurlijke wateren, maar Rutte II deed daar nog eens een schepje bovenop. De verhuurdersheffing was al een zware belasting voor de corporaties, maar bovendien kwamen daar de onverrekenbare verliezen door het Vestia-debacle nog eens bovenop. En dit alles doen we omdat we ervan overtuigd zijn dat onze huurders en cliënten recht hebben op onze primaire zorg en toewijding en dat we alle risico s bij lopende projecten of nog aan te gane verplichtingen moeten vermijden. Ook onze Raad heeft zich intensief en met grote inzet op zijn taak gericht. Juist in deze tijden moeten we proberen om tot gezamenlijke keuzes te komen met draagvlak en een duurzame operationele uitvoering. Tijdens onze jaarlijkse zelfevaluatie heeft de Raad vastgesteld dat we na de turbulentie in 2012, behoefte hebben aan rustiger vaarwater. Niet extern, op Rutte II hebben we niet veel invloed, maar juist in onze eigen gelederen. Met wederzijds respect en volle inzet willen we ook in 2013 werken aan het verder vormgeven van onze missie,. Het spreekt voor zich dat we met het beëindigen van de personele unie aan de maximale belasting van ons bestuur en organisatie zitten. Beide afzonderlijke Raden zijn inmiddels versterkt met een nieuwe commissaris, die we bij de woningcorporatie samen hebben geworven met de huurdersvereniging De Groene Stad en bij de zorginstelling samen met de Centrale Cliëntenraad. Daarmee zien we deze nieuwe fase met vertrouwen tegemoet. Pas bij zwaar weer leer je de zeilkunst van de bemanning kennen en wij hebben daar alle vertrouwen in. De Raad van Commissarissen De Woonmensen/SJA 18

3. Wij werken samen onze partners ondernemingsraad huurdersparticipatie

Jaarverslag 2012 3.1 Onze partners De primaire belanghebbenden van de Woonmensen/ SJA zijn de klanten en medewerkers. Daarnaast werkt de Woonmensen samen met diverse groeperingen en organisaties. Hieronder zijn de belangrijkste stakeholders van de Woonmensen/SJA opgesomd en wordt de aard van de samenwerking toegelicht. Stichting de Woonmensen/KWZA Met onze naamgenoot zijn de lijnen kort over nieuwbouw- en verbouwplannen. Vastgoed wordt gehuurd tegen marktconforme tarieven. Huurdersvereniging De Groene Stad (DGS) Sinds 1 januari 2010 zijn alle huurders (gratis) lid van de huurdersbelangenvereniging. De Woonmensen helpt bij het opzetten van bewonerscommissies per buurt of complex. Periodiek vindt er constructief overleg plaats tussen de Woonmensen en DGS. In 2012 werd regelmatig gesproken over de actuele situatie in de sector. Voorts werden de eerste gesprekken gevoerd over vernieuwing van de participatiestructuur. Gemeente Apeldoorn Het gaat binnen de gemeente om een groot aantal verschillende diensten, zoals Ruimtelijke Ordening, Samenleving, Welzijn, Grondzaken, Openbare Ruimte, Verkeer etc. Zowel met de betrokken wethouders als ook ambtelijk vindt er constructief en regelmatig overleg plaats. Stichting Paraat Paraat levert persoonlijke alameringsservice aan onder andere cliënten van de Woonmensen. Samen met de andere Apeldoornse woningcorporaties De Goede Woning en Ons Huis participeert de Woonmensen bestuurlijk en financieel in de Stichting Paraat. In 2012 werd de stichting door de corporaties verkocht aan zorginstelling Vérian. Stichting De Passerel De Passerel is een samenwerkingspartner voor diverse wooncomplexen en complexen voor dagbesteding in Apeldoorn, maar ook in omliggende gemeenten (Epe, Voorst, Wilp). In het Kristal wordt het restaurant Briljant gerund door De Passerel. VSW-partners Met de drie andere Apeldoornse woningcorporaties wordt samengewerkt in de stichting VSW. Rondom diverse volkshuisvestelijke onderwerpen worden waar nodig activiteiten onderling afgestemd. Bijvoorbeeld de afspraken met betrekking tot de prestatieovereenkomst met de gemeente of Laatste- Kans-beleid, Buurtbemiddeling e.d. >> Meer over VSW in hoofdstuk 8.5 BWSA De woonwagenzaken worden vanuit de stichting BWSA, een gezamenlijke stichting van de vier Apeldoornse corporaties, beheerd. De gemeente draagt alle woonwagens en bijbehorende terreinen over aan de corporaties, die vervolgens per corporatie een locatie, al dan niet met huurwagen, in haar balans opneemt. >> Meer over BWSA in hoofdstuk 8.5 Stichting RIWIS RIWIS is voor de Woonmensen een partner in woonvoorzieningen. Diverse complexen voor begeleid wonen in Apeldoorn zijn door RIWIS en haar cliënten in gebruik. Stichting Philadelphia Philadelphia huurt panden voor maatschappelijke doeleinden en woonvoorzieningen in Apeldoorn. Stichting SIZA Dorpgroep In Teuge huurt SIZA een verbouwde basisschool van de Woonmensen. In het complex vinden dagactiviteiten plaats voor SIZA-cliënten. Stichting Kids College Apeldoorn De Woonmensen stelt haar kantoorgebouw aan de Deventerstraat beschikbaar tijdens weekeinden aan Kids College Apeldoorn. Deze stichting biedt talentvolle kinderen uit achterstandsituaties extra mogelijkheden voor ontwikkeling. Stichting Wisselwerk Met welzijnsorganisatie Wisselwerk wordt op veel locaties en +Punten samengewerkt. In alle gevallen betreft het leefbaarheidsprojecten en -trajecten. Stichting Mudanthe Met Mudanthe worden muziek- en dansactiviteiten in buurten opgepakt met als doel een prettige leefomgeving. Stichting Mudanthe brengt mensen van diverse nationaliteiten, culturen en leeftijden samen door laagdrempelige activiteiten en projecten. Overige partners en belanghouders Ook met andere, vaak maatschappelijke organisaties, onderhoudt de Woonmensen contact en wordt samengewerkt om gezamenlijk maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Voorbeelden van partners zijn Leger des Heils, MEE Veluwe, Stichting, Stadsbank, Voedselbank, Stichting Wijkwerk, etc. De Woonmensen/SJA 20

Jaarverslag 2012 3.2 Ondernemingsraad Verslag van de Ondernemingsraad Het afgelopen jaar stond in het teken van samenwerken tot verbetering. Niet alleen samenwerking binnen een OR maar ook met de bestuurder en met de achterban. Het was een moeilijk jaar waarin gezocht is naar oplossingen tot verbetering van de organisatie met een reorganisatie tot gevolg. Alles in goed overleg met de bestuurder. Aan het begin van het jaar is, op aanbeveling van de bestuurder, de samenwerking gezocht met een externe ambtelijk secretaris. Dit is van toegevoegde waarde gebleken voor de OR. Het aantal overlegmomenten is in frequentie verhoogd. Dit heeft geleid tot verbetering van de informatieoverdracht. Het heeft ook meer ruimte gecreëerd voor de bestuurder om de OR als klankbord te gebruiken bij de ontwikkelingen in de organisatie. Bij het werven van een nieuw lid voor de RvC heeft de OR een positief advies gegeven. Dit, nadat het profiel ter informatie was toegezonden aan de OR en er een prettig gesprek met de beoogde kandidaat heeft plaatsgevonden. Ook heeft tussentijds een overleg plaatsgevonden tussen de OR en de RvC. In de loop van het jaar is gebleken dat de samenwerking tussen Wonen en Zorg geen extra toegevoegde waarde meer kon brengen binnen de organisatie. Hierdoor is besloten de personele unie te beëindigen. Ook in dit traject is de OR betrokken en goed geïnformeerd door de bestuurder. In de loop van het jaar heeft de bestuurder zijn zorgen geuit over de positie van de Woonmensen. Op financieel gebied is er weinig ruimte en deze wordt verder beperkt door de dreigende heffingen van de overheid. Daarnaast is er ruimte om de organisatie efficiënter te laten werken met de implementatie van een nieuw ICTsysteem. Dit alles heeft geleid tot een organisatieplan. In verschillende sessies is dit plan besproken met de OR. Overigens zonder dat de OR verantwoordelijk is voor de inhoud van de plannen. Nut en noodzaak is aangetoond door de bestuurder en met de OR als klankbord is een sociaal plan opgesteld door de bestuurder en de vakbonden. De OR heeft ten aanzien van de organisatieplannen positief geadviseerd. Het is de verwachting dat de nieuwe organisatie in financiële en structurele vorm zorgt dat de toekomst van de Woonmensen er weer goed uitziet. In 2012 zijn de volgende verzoeken aan de orde gekomen: Instemming Aanpassing werktijdenregeling. Positief. Beleid grensoverschrijdend gedrag. Positief. Advies Voortzetting contract bestuurder. Positief. Benoeming lid RvC. Positief. In 2013 is bovendien positief geadviseerd over de reorganisatieplannen. 3.3 Huurdersparticipatie Huurdersvereniging De Groene Stad behartigt de belangen van huurders van de Woonmensen. Sinds 1 januari 2010 zijn alle huurders van de Woonmensen gratis lid van de huurdersvereniging. Hierdoor heeft De Groene Stad zo n 5200 leden. Het bestuur bestaat uit negen leden. In 2012 vond vier keer overleg plaats tussen De Groene Stad en de Woonmensen. Voorkomende problemen werden in gezamenlijkheid opgelost. Behalve met De Groene Stad, heeft de Woonmensen ook contacten met diverse bewonerscommissies. Zij vertegenwoordigen de bewoners van een complex en zijn namens hen de gesprekspartner van de Woonmensen bij bijvoorbeeld grootonderhoud. Momenteel zijn er 22 actieve bewonerscommissies. In 2012 hebben diverse bewonerscommissies initiatieven getoond om buurten en wijken leuker te maken. Zo werd in de Rivierenbuurt een preuvenement opgezet waarbij bewoners elkaar beter konden leren kennen. Bij Museumstede was er een barbecue en in Orden werden hapjes en drankjes geregeld voor de feestelijke start van de nieuwbouw. Nieuwe bewonerscommissies in 2012: Staatslieden, De Melodie, De Warenar en het Kristal. Het aantal wijken zonder bewonerscommissie is echter nog 17. De Groene Stad blijft daarom op zoek naar actieve en betrokken bewoners. Een afstudeerder heeft in 2012 gekeken naar participatievormen tussen verhuurder en bewoner bij de Woonmensen. De conclusie was dat de huidige participatievorm niet de meest optimale is. Samen met de huurdersvereniging en de bewonerscommissies kijken we vanaf 2013 hoe we de participatie kunnen vormgeven. De Woonmensen/SJA 21

4. Wij verhuren woonruimteverdeling huurprijsbeleid huurachterstanden woningvoorraad verhuur markt & doelgroepen huurderscommunicatie tevreden huurders klachten

Jaarverslag 2012 4.1 Woonruimteverdeling In Apeldoorn wordt de woonruimteverdeling georganiseerd door Woonkeus Stedendriehoek. Dit is een samenwerkingsverband van wooncorporaties in de regio Stedendriehoek. Samen willen de corporaties de huurwoningen in de regio eerlijk, eenduidig en transparant verhuren. Er wordt bijzondere aandacht gegeven aan kwetsbare personen die aangewezen zijn op een urgentieverklaring of directe bemiddeling. Het gezamenlijk huurwoningenaanbod wordt via de website van Woonkeus Stedendriehoek gepubliceerd. Veranderingen in woonruimteverdeling In 2012 zijn enkele belangrijke veranderingen op het gebied van de woonruimteverdeling doorgevoerd. Sinds 1 januari 2012 wordt circa 10% van de beschikbare woningen verloot onder woningzoekenden zonder rekening te houden met hun inschrijfduur. Dit biedt extra kansen voor personen die met weinig inschrijfduur toch op korte termijn willen verhuizen (spoedzoekers). Vooral de wat minder populaire woningen worden via loting aangeboden. Belangrijke verandering in 2012 was ook het afschaffen van de papieren Woningkrant per 1 september 2012. Dit heeft geen grote problemen gegeven. Per 1 september 2012 publiceert Woonkeus Stedendriehoek twee keer per week nieuw woningaanbod van de corporaties. Op die manier moet het verhuurproces sneller gaan. 4.2 Huurprijsbeleid Het huurbeleid is gericht op een evenwichtige prijs-/ kwaliteitverhouding. De huurprijs wordt bepaald door de puntenwaarde en de aantrekkelijkheid van de woning. De gemiddelde huur van de woningen van de Woonmensen is aanzienlijk lager (circa 30%) dan het maximaal redelijke tarief. Bij het bepalen van de kwaliteit is de marktpositie van de woning van belang. Het huurprijsbeleid is gericht op een optimale huurharmonisatie en op differentiatie. De streefhuur per complex kan variëren met als basis de maximaal redelijke huur volgens de woningwaarderingssystematiek. Voor de meeste woningen is de streefhuur op een niveau van 80% van de maximaal redelijke huur vastgesteld. Het percentage voor zeer gewilde, kwalitatief goede woningen zal hoger liggen, voor kwalitatief minder goede woningen ligt het percentage juist lager. Hierbij wordt rekening gehouden met de financiële bereikbaarheid van voldoende woningen voor de primaire doelgroep (gezinsinkomen tot 34.085) en met bijzondere aandachtsgroepen. Bij mutatie wordt de huur van de woningen in één keer opgetrokken naar de streefhuur. Bij huurders die met een inkomen vanaf 33.614 in een sociale huurwoning wonen, zal de Woonmensen vanaf 2013 naast de standaard huurverhoging een inkomensafhankelijke verhoging doorvoeren. De Woonmensen/SJA 23