Jaarverslag 2014 SAN Stichting Achterstandswijken Nijmegen Jaarverslag 2014 SAN/BJ 1
Inleiding De Stichting Achterstandswijken Nijmegen (SAN) bestaat sinds 1997. Deze stichting is opgericht in het kader van het landelijke beleid ter ondersteuning van de huisartsenzorg in achterstandsgebieden. Deze ondersteuning vindt enerzijds plaats via een extra module die wordt uitgekeerd aan huisartsen voor elke patiënt die woonachtig is op geïdentificeerde postcodes en anderzijds via uitkering aan stedelijke fondsen. Deze fondsen kunnen activiteiten financieren die bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van huisartsenzorg in deze gebieden en vermindering van werkdruk van huisartsen in achterstandsgebieden. De stedelijke fondsen worden gevuld door afdrachten van zorgverzekeraars, sinds 2009 rechtstreeks uitbetaald door ZN. De hoogte van deze afdracht wordt bepaald door het aantal verzekerden in de achterstandsgebieden van een bepaalde stad. Op grond van een landelijke indeling wordt vastgesteld welke wijken achterstandsgebieden zijn. Elke 4 jaar wordt opnieuw bepaald, op basis van cijfers van het CBS, welke wijken als achterstandsgebied bestempeld zullen worden. Door deze herijking kunnen de inkomsten van het fonds wisselen en moeten soms de begrotingen worden aangepast. De meest recente Herijking postcodes achterstandsgebieden vond plaats in 2012. (Nivel, 2012) De resultaten van deze herijking hadden grote gevolgen voor het fonds SAN vanaf 2013. De SAN inkomsten zijn in 2013 afgenomen van ruim 65.000 naar een kleine 21.000 euro. Dit heeft consequenties gehad voor de begroting. De besteding van de gelden is in elk fonds gebaseerd op knelpunten zoals die in de betreffende stad door de huisartsen worden ervaren. In Nijmegen wordt de SAN tot halverwege 2009 bestuurd en beheerd door vertegenwoordigers van de Nijmeegse huisartsen en een vertegenwoordiger van de regionale zorgverzekeraar VGZ. Halverwege 2009 heeft VGZ haar deelname aan het SAN bestuur beëindigd. Het SAN bestuur bestaat sindsdien uit 3 huisartsen: een niet-meer-gevestigde-huisarts als voorzitter, één huisarts die niet, en één die wel in een achterstandswijk praktijk houdt. Het SAN bestuur wordt ondersteund in haar werkzaamheden door de beleidsmedewerker van de Huisartsenkring Nijmegen e.o. Als definitie van de Nijmeegse achterstandsgebieden gebruikt de SAN de landelijke lijst vastgestelde postcodegebieden, aangevuld met de wijken die door de gemeente Nijmegen als achterstandsgebied worden aangemerkt. Hierdoor kunnen méér Nijmeegse huisartsen (en patiënten) meeprofiteren van het fonds (In 2014 waren deze gegevens afkomstig uit de Nijmeegse stads- en wijkmonitor, 2012.) Het bestuur stelt, op advies van een werkgroep van Nijmeegse huisartsen, vast hoe de gelden zullen worden besteed. Daarnaast wordt een jaarlijkse oproep verstuurd aan huisartsen om aanvragen in te dienen. Hierna volgt een beknopte weergave van de activiteiten uit 2014. Dit jaarverslag vormt samen met het financieel jaarverslag 2014 één geheel. Jaarverslag 2014 SAN/BJ 2
ACTIVITEITEN 2014 Van oudsher vallen de uitgaven van de SAN onder 2 categorieën: praktijkbudgetten en projectgelden. Praktijkbudgetten: deze worden toegekend aan individuele praktijkhouders. Projecten: praktijkoverstijgende activiteiten, eenmalige activiteiten en evenementen In 2014 zijn dezelfde afwegingen gemaakt als in 2013: 1. Het SAN bestuur heeft in 2014 wederom een deel van de verloren inkomsten aangevuld uit eerder opgebouwde reserves. 2. Het SAN bestuur heeft ervoor gekozen om in 2014 opnieuw niets te veranderen in de alhier gehanteerde postcodes. 3. Vanwege de verminderde inkomsten is de hoogte van de aan te vragen praktijkbudgetten op het zelfde peil gehouden als in 2013, dus fors lager in vergelijking met de jaren ervoor. Het SAN bestuur constateert dat de aanvragen voor de praktijkbudgetten makkelijk en soepel lopen; er is sprake van een zekere routine bij de aanvragers waardoor het weinig extra moeite vraagt om de aanvraag in te dienen. Het opstellen van projectaanvragen blijkt lastiger. Het SAN bestuur heeft de drempel zo laag mogelijk gemaakt en ondersteunt de initiatiefnemers bij uitwerking van ideeën. Praktijkbudgetten 2014 Een deel van het fonds wordt al sinds de start in de vorm van praktijkbudgetten ter beschikking gesteld aan huisartsenpraktijken in Nijmeegse achterstandsgebieden. De hoogte van het budget dat men kan aanvragen is afhankelijk van het aantal patiënten woonachtig op de door SAN gehanteerde postcodes. De aanvrager moet een plan voor de besteding van dit budget indienen; als het SAN bestuur het plan goedkeurt krijgt de aanvrager het budget toegekend. Vervolgens kan men de gemaakte kosten declareren, met als maximum de hoogte van het toegekende budget. Voor de praktijkbudgetten 2014 hanteerde de SAN de volgende criteria : -de activiteit levert een bijdrage aan de kwaliteit van de zorg aan deze groep patiënten -het praktijkbudget levert een bijdrage aan de vermindering van de werkdruk, op een zo structureel mogelijke wijze -als het budget (gedeeltelijk) wordt besteed aan extra assistentie, dan is de reeds aanwezige assistentie minstens 1 FTE per normpraktijk. De praktijkbudgetten zijn besteed conform de ingediende plannen, voor het grootste deel aan extra assistentie, extra waarneming en aan administratieve ondersteuning. In totaal hebben 15 praktijkhouders een aanvraag ingediend en budget toegewezen gekregen. Dit betrof 4 locaties/gezondheidscentra in de stad. In 2014 is 21.050 uitgekeerd voor praktijkbudgetten. Projecten en andere praktijkoverstijgende activiteiten 2014 Tolkentelefoon. Toen eind 2011 duidelijk werd dat de landelijke regeling voor de vergoeding van het gebruik van tolkendiensten zou komen te vervallen, heeft het SAN bestuur besloten hiervoor middelen beschikbaar te stellen, voor huisartsen in Nijmegen en de regio. Sinds 2013 verstrekt de gemeente Nijmegen hiervoor eveneens subsidie, voor haar inwoners, dus voor huisartsen in Nijmegen. SAN heeft dit administratief gefaciliteerd. Voor huisartsen met patiënten buiten de gemeente grenzen heeft SAN eigen middelen beschikbaar gesteld. Jaarverslag 2014 SAN/BJ 3
Men kon declaraties insturen onder een aantal voorwaarden. Door 6 praktijken uit de regio is een beroep gedaan op deze subsidie. In totaal is in 2014 door SAN hiervoor ruim 3000 euro uitgekeerd. Bijeenkomst Meijhorst over Huiselijk Geweld In 2013 is gestart met een breed multidisciplinair project in Meijhorst, met als thema Huiselijk geweld. Hoewel het probleem niet beperkt is tot achterstandswijken is het beslist een belangrijk thema. De wijkagent heeft tijdens de bijeenkomst aangegeven dagelijks met incidenten op gebied van huiselijk geweld te maken te hebben. SAN heeft hiervoor budget gereserveerd op de begroting 2013. De realisatie van het project kostte echter meer tijd dan voorzien; de activiteit vond 6 november 2014 plaats. Diverse werkers uit de eerste lijn uit Dukenburg namen deel aan de bijeenkomst: huisartsen vanzelfsprekend, maar ook verloskundigen, een pastor, fysiotherapeuten en kinderfysiotherapeuten en logopedisten. Tijdens de bijeenkomst werd de rol van eerstelijn professionals bij huiselijk geweld besproken aan de hand van de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld, zoals die sinds 2013 voor alle professionals in o.a. de gezondheidszorg verplicht is. De bijeenkomst werd goed geëvalueerd en men onderzoekt de mogelijkheden voor een herhaling in andere wijken. SAN heeft ruim 2000 euro bijgedragen aan de realisatie van deze bijeenkomst. Project Medisch centrum Oud West Transities AWBZ MCOW heeft in 2014 een poging gedaan structureel de samenwerking met de verschillende samenwerkingspartners vorm te geven. Hiertoe is overleg geweest met Elele en Zahet als allochtone thuiszorgorganisaties, met het sociaal wijkteam, met RIBW en Dichterbij, met de gezondheidsmakelaar. SAN heeft een bijdrage geleverd (5000 euro) aan deze investering in en ontwikkeling van netwerk / samenwerkingsrelaties in Oud West. Het doel is slechts gedeeltelijk bereikt door verschillende redenen. Zo bleken er zoveel organisaties een rol te spelen in de wijk dat het ondoenlijk is voor huisartsen daarmee allemaal contact te onderhouden. Ook wilde de patiënt niet altijd dat er gegevens werden uitgewisseld. En een structurele vergoeding voor de tijd die huisartsen in al dit overleg zouden steken lag nog niet in het verschiet. De activiteiten worden op een minder intensieve manier voortgezet. Eenzaamheid bij Ouderen SAN heeft een bescheiden bijdrage geleverd aan een van de activiteiten in het kader van een project rondom eenzame ouderen in Hatert, namelijk de activiteit die tevens gericht was op gezond bewegen. Buitenzorg Praktijk Buitenzorg levert huisartsenzorg aan kwetsbare mensen die geen eigen huisarts hebben of daar niet terecht kunnen, zoals dak- en thuislozen, mensen zonder verblijfsvergunning, prostitués. SAN levert een bijdrage aan de onkosten van de huisartsen van praktijk Buitenzorg, zoals verzekeringen, materiaalkosten, parkeerkosten. (Bijdrage van 3000 euro) Overige SAN bestuur heeft tevens een bijdrage toegezegd aan onderzoek (respectievelijk naar behoeften van patiënten in Meijhorst en naar de zorgconsumptie van achterstand patiënten op de HAP). Deze zijn in 2014 nog niet afgerond resp. nog niet gestart. Voor projecten op gebied van laaggeletterdheid is geld gereserveerd op de begroting, maar er is nog geen concreet projectvoorstel opgesteld. Voor huisartsen die gebruik willen maken van de health communicator of willen deelnemen aan de cursus geen agressie in mijn praktijk zijn eveneens middelen gereserveerd. Er zijn daarvoor geen verzoeken ingediend. Jaarverslag 2014 SAN/BJ 4
Commissie Achterstanden en Allochtonenzorg De Commissie Achterstanden en Allochtonenzorg (A&A) van de Huisartsenkring Nijmegen e.o. bestaat uit huisartsen die veel patiënten hebben in achterstandswijken en/of betrokken zijn bij de huisartsenzorg aan allochtone patiënten. Alle achterstandsgebieden in Nijmegen zijn vertegenwoordigd in de commissie. Een van de taken van deze commissie is het adviseren aan het SAN bestuur over projectaanvragen en activiteiten. Het SAN bestuur heeft op basis van een eerder genomen besluit de kosten van deze commissie ook in 2014 voor haar rekening genomen. In 2014 is hieraan ruim 2.500 euro besteed. Landelijke ontwikkelingen Het SAN bestuur volgt de landelijke ontwikkelingen en participeert in het landelijke netwerk van achterstandsfondsen. Het doel daarvan is informatie-uitwisseling, zowel over belangrijke landelijke kwesties als ook over interessante projecten in de regio. Op die manier hoeft niet ieder opnieuw het wiel uit te vinden en kunnen goede ideeën hun weg vinden in andere delen van het land. De ondersteunend medewerker van de SAN was zoveel mogelijk aanwezig op de landelijke vergaderingen van de achterstandsfondsen en is aangesloten op de speciale digitale discussiepagina voor achterstandsfondsen op HAWeb. Ondersteuning Het SAN bestuur heeft vanwege de veranderde financiële situatie moeten besluiten om een lager budget te reserveren voor de ondersteuning. Dat betekent dat er minder ondersteuningsuren beschikbaar zijn geweest dan voorheen. Nawoord Dit jaarverslag geeft, een beeld van de activiteiten van de Stichting Achterstandswijken Nijmegen (SAN). In het afzonderlijk financieel verslag wordt verantwoording afgelegd over de financiële situatie en inkomsten en uitgaven in 2014. Samenstelling SAN bestuur in 2014 Anneke Baltussen Lonneke Quanjel Nico Vlaar, niet-meer-gevestigd huisarts, voorzitter Ondersteuning Brigit Jansen, beleidsmedewerker Huisartsenkring Nijmegen e.o. Jaarverslag 2014 SAN/BJ 5