Ademhalingsoefeningen bij een longaandoening Afdeling fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Fysiotherapie kan u helpen uw conditie op peil te brengen door inspanningstraining en spieroefeningen. Heeft u problemen met slijm opgeven? Dan kan de fysiotherapeut u helpen met het aanleren van een effectieve manier van slijm losmaken door middel van huffen en/of hoesten. Ademoefeningen kunnen helpen de kortademigheid te verminderen. Een -in COPD gespecialiseerde- fysiotherapeut kan u hierbij helpen. In deze folder wordt beschreven hoe u via oefeningen en bewegen het beste met uw klachten om kunt gaan. COPD is de afkorting van de engelse benaming: Chronic Obstructive Pulmonary Disease, letterlijk vertaald: Chronische Obstructieve Longaandoening. De longen zorgen ervoor dat de zuurstof uit de ingeademde lucht in het bloed komt, zodat uw lichaam deze kan gebruiken. De ingeademde lucht bereikt de longen via verscheidene kanalen, eerst door de mond/neus, dan door de luchtpijp en zo door steeds nauwere kanalen. Uiteindelijk komt de lucht op de plaats waar de zuurstof in het bloed opgenomen wordt. Bij COPD is hier vaak een probleem. Ademhalingsoefeningen Bij COPD heeft men vooral last van benauwdheid, het ophoesten van slijm en soms fluitende, piepende ademhaling. Ook spelen vaak vermoeidheid en een verminderde belastbaarheid mee. FYS.005 1
Uitademen door geperste lippen (Pursed Lip Breathing) 1. Adem langzaam in door uw neus / mond. 2. Adem uit door uw mond. Tijdens het uitademen houdt u uw lippen net genoeg op elkaar om lucht door te laten. Laat dit tweemaal zo lang duren als het inademen. Herhaal deze stappen... keer FYS.005 2
Zuchten 1. Adem maximaal in en houdt dit 3 sec. vast 2. Adem rustig door de mond uit. Herhaal deze stappen... keer Huffen (Forced Expiration Technique) 1. Adem diep/minder diep in door neus / mond. 2. Open uw mond en houd deze -tijdens de krachtige uitademing- wijd open. Adem uit door uw mond alsof uw een spiegel wilt bewasemen. Als tijdens het huffen slijm hoorbaar / voelbaar is herhaalt u de oefening en hoest u aansluitend om dit op te geven. 3. Het slijm / sputum dat u ophoest kunt u uitspugen of doorslikken. Herhaal deze stappen... keer \\ FYS.005 3
Houdingen om kortademigheid te verminderen Als u last heeft van hevige kortademigheid, kunt u proberen deze klachten op te vangen door één van de onderstaande houdingen aan te nemen. Bewegen Probeer in een zo goed mogelijke conditie te blijven. Voldoende bewegen is voor iedereen goed, maar voor mensen met COPD onmisbaar. Elke dag een stevige wandeling, fietsen of zwemmen is genoeg om uw conditie op peil te houden. Door beweging raken uw spieren getraind en hebben ze geleidelijk minder zuurstof nodig. Dit zorgt ervoor dat u minder benauwd wordt. Bovendien is beweging goed tegen de bijwerkingen van bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden, die kunnen leiden tot zwakkere spieren en botontkalking. FYS.005 4
Wat houdt de norm gezond bewegen voor volwassenen in? Hoe vaak? Hoe lang? Hoe intensief? 5 dagen per week 30 minuten Matig intensief Denk aan: wandelen, fietsen, zwemmen. U kunt de 30 minuten ook verdelen over de dag (3x 10 minuten). Matig intensief wil zeggen: u heeft een iets hogere hartslag en een iets snellere ademhaling dan wanneer u normaal beweegt. Ook kunt u licht transpireren. Leefregels Om zo goed mogelijk met uw klachten van de COPD om te gaan, dient u wat aanpassingen te doen aan uw levensstijl. Vooral regelmatig ademhalingsoefeningen doen kan uw kortademigheid sterk verminderen en het aantal aanvallen van kortademigheid kan afnemen. Daarnaast zijn er nog tal andere punten die u kunnen helpen beter met de COPD om te gaan zoals: - Stop met roken en vermijd meeroken. - Voldoende en gezond eten en drinken. - Voldoende bewegen (zie norm gezond bewegen). - Irriterende stoffen vermijden. - Wissel rust en inspanning af. - Gebruik uw medicijnen volgens voorschrift. Mocht u na het lezen van deze folder vragen hebben, stel ze gerust aan een fysiotherapeut op de afdeling. FYS.005 5
Heeft u nog vragen?.. Meer lezen? Kijk voor aanbevolen websites op www.ysl.nl bij uw specialisme. Interessante link : De COPD filmpjes op de website van het longfonds https://www.longfonds.nl/over-longen/copd/over-copd/watis-copd Deze folder ondersteunt de mondelinge informatie die u van arts of verpleegkundige heeft ontvangen. Heeft u nog vragen over het onderzoek of uw behandeling, eventuele gevolgen en risico s, of over andere behandelmogelijkheden, stel ze dan gerust. FYS.005 6
FYS.005/ 150514.KD