+ Diocesaan Comité van Inrichtende Machten (DCIM) Leidraad bij verkennende gesprekken met schoolbesturen in het kader van bestuurlijke schaalvergroting Aanleiding Het Vicariaat onderwijs en het Diocesaan Comité van Inrichtende Machten (DCIM) van het aartsbisdom Mechelen-Brussel hebben de schoolbesturen van het leerplichtonderwijs opgeroepen om verkennende gesprekken te voeren over bestuurlijke schaalvergroting. Bij verschillende informatiesessies stelden bestuurders de vraag om daarbij ondersteund te worden. Het Vicariaat onderwijs en het DCIM sluiten zich aan bij de visietekst Krijtlijnen voor een toekomstige bestuurlijke schaalvergroting die het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO) op 15 november 2013 verspreidde. Bij regionale infovergaderingen op vraag van schoolbesturen gaf de directeur van de Dienst Schoolorganisatie toelichting bij die krijtlijnen en voegde hij er enkele aanbevelingen en overwegingen aan toe voor het voeren van verdere verkennende gesprekken tussen schoolbesturen. Er bleef echter vraag naar een gestandaardiseerd schema met vragen die overal op dezelfde manier gesteld kunnen worden, waardoor het uitwisselen van standpunten en ideeën ook veel vlotter kan verlopen. Met deze leidraad in vraagvorm willen we daaraan tegemoet komen. Het is aangewezen onderstaande vragen eerst in het eigen schoolbestuur te bespreken en er overeenstemming over te bereiken om vervolgens de eigen standpunten te confronteren met die van andere besturen bij verkennende gesprekken in de onmiddellijke of ruimere regio. We hopen dat alle schoolbesturen zich bewust worden van de noodzaak om het gesprek over bestuurlijke versterking aan te gaan en dat ze voldoende solidariteit aan de dag leggen opdat er geen schoolbesturen van het katholiek onderwijs geïsoleerd zouden raken. Op termijn probeert het Vicariaat onderwijs modellen aan te reiken waarop schoolbesturen die concrete stappen naar schaalvergroting willen zetten, zich kunnen inspireren. Maar die stap is maar zinvol als de partners min of meer eensgezindheid bereiken over de eerste twee of drie items uit onderstaande leidraad. 1
1. VISIE/OPVOEDINGSPROJECT Hoe omschrijft u zelf de visie op onderwijs van uw schoolbestuur? Volgt u de opdrachtsverklaring van het katholiek onderwijs in Vlaanderen?, maar (zie verder). Hoe zorgt u dan voor de christelijke identiteit? Zo ja, welke specifieke accenten voegt u eraan toe? Zo neen, welke aspecten neemt u niet over? Kunt u het opvoedingsproject dat u hanteert voor uw school/scholen in een vijftal regels beschrijven? Hanteert u verschillende opvoedingsprojecten afhankelijk van de school? Zo ja, wat zijn de verschillen? 2
2. VISIE OP BESTUURLIJKE SCHAALVERGROTING MEERWAARDE EN VERWACHTINGEN Is het een kans tot verhoging van de bestuurlijke professionaliteit? Is het een kans tot ontwikkeling van grotere bestuurskracht? Graag met gelijkgezinden wat visie op katholiek onderwijs betreft? Biedt SV kansen voor een zo goed mogelijke oriëntering en begeleiding van kinderen en jongeren die aan onze scholen zijn toevertrouwd? Vindt u dat alle partners (kleine en grotere) op een gelijkwaardige manier betrokken moeten worden? 3
Met respect voor het eigen pedagogisch project en/of met groei naar één opvoedingsproject met ruimte voor schooleigen invulling? Aandachtspunten Vanuit verantwoordelijkheidszin voor het katholiek onderwijs in de regio? Zou u ook naar bestuurlijke schaalvergroting gaan zonder initiatief van de overheid? Andere bekommernissen en verwachtingen? Bv. belang van regio (platteland, stad,..), leerlingenrekrutering, studieaanbod, organisatiestructuur, Wat wilt u in elk geval borgen? 4
3. ORGANISATIEVORM Wilt u komen tot een nieuwe vzw? Of sluit u liever aan bij een bestaand (groter) schoolbestuur? Geeft u de voorkeur aan een eventuele tussenfase? Zo ja, hoe ziet u dat? Welke bevoegdheden zou u dan overdragen? Met welk tijdspad? 5
In welke organisatievorm herkent u zich? Situeer de voorkeur van uw schoolbestuur tussen de volgende uitersten door een kruisje te plaatsen in het vakje dat daar het meest aan beantwoordt. Een score tussenin betekent een genuanceerde, gemengde aanpak. Maximale subsidiariteit/ beslissingsmacht lokaal Maximale centralisatie beslissingsmacht bij centrale RVB Hoe ziet u elk van de onderstaande beleidsdomeinen en terreinen op bestuursniveau? (Bv. eerder lokaal, centraal, ) BELEIDSDOMEINEN Identiteit en pastoraal Pedagogisch didactisch Beleid Personeelsbeleid Schoolorganisatie en administratie 6
Financieel en materieel beleid Welzijnsbeleid Inspraak Communicatie SPECIFIEKE TERREINEN ICT IKZ (Integrale Kwaliteitszorg) 7
Gebouwen Internationalisering Professionalisering 4. SOLIDARITEIT Hoe staat u tegenover solidariteit (financieel, met punten en uren, qua expertise, ) t.o.v. andere scholen binnen hetzelfde schoolbestuur? 8
5. SAMENGAAN MET ANDERE ONDERWIJSNIVEAUS EN ONDERWIJSVORMEN Voor- en nadelen van niveau-overstijgende groepering? Bekommernissen? Aandacht voor buitengewoon onderwijs? Hoe de doelstellingen van het BuO in een regio het best behartigen? 6. VISIE OP SCHAALGROOTTE Ideale schaalgrootte rekening houdend met bestuursomkadering en financiering? Schaalgrootte laten bepalen door decreet? Kleiner starten en openingen laten voor verdere clustering in de toekomst, indien de vereiste schaalgrootte dat noodzakelijk maakt? 9
7. INFRASTRUCTUUR Welke afspraken zijn op dat vlak wenselijk? Zicht op investeringen in nabije en verdere toekomst? 8. TIMING Hoeveel tijd is er nodig om tot bestuurlijke schaalvergroting te komen? Wilt u afwachten tot er een decreet is of toch al met partners aan tafel gaan zitten rond de vragen die in deze nota gesteld worden? Stappenplan opstellen? Wanneer welk soort beslissingen? 10
9. BETROKKENHEID PARTNERS EN COMMUNICATIE Hoe ziet u de betrokkenheid van en communicatie met directeurs en andere partners? 11