1/6 Urologie Sterilisatie bij de man (vasectomie) Inleiding In overleg met (uw partner en) uw huisarts heeft u besloten een sterilisatie te ondergaan. Deze patiëntenfolder bevat hierover informatie. Het betreft een algemene voorlichting. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website van de Nederlandse Vereniging voor Urologie (www.nvu.nl) Sterilisatie Er zijn verschillende mogelijkheden om ongewenste zwangerschap te voorkomen, zoals de anticonceptiepil, het condoom, het spiraaltje of sterilisatie. Het grote verschil tussen de drie eerstgenoemde methoden en sterilisatie is, dat sterilisatie moet worden beschouwd als een definitieve anticonceptie methode. In principe is sterilisatie daarom onherroepelijk. Een sterilisatie is dan ook alleen een goede keuze wanneer u zeker weet dat u geen kinderen (meer) wilt. Sterilisatie is een veilige en betrouwbare vorm van anticonceptie. Het is een eenvoudige ingreep die geen invloed heeft op uw seksueel functioneren. Door de sterilisatie zijn de zaadleiders afgesloten, waardoor voorkomen wordt, dat zaadcellen het zaadvocht kunnen bereiken. Bij geslachtsgemeenschap zal alleen zaadvocht zonder zaadcellen vrijkomen, waardoor geen bevruchting kan plaatsvinden. Afspraak uroloog Voor de ingreep heeft u een verwijzing nodig van uw huisarts. U kunt zelf een afspraak maken op de polikliniek Urologie. U heeft vooraf geen afspraak met de uroloog, behalve wanneer: er vroegere ingrepen aan balzak of lies zijn geweest indien u bloedverdunnende middelen gebruikt. er onduidelijkheden zijn over de bijgeleverde schriftelijke informatie Let op Wanner u beroepshalve contact heeft met varkens- en/of vleeskuikens en/of vleeskalveren of woont op een varkens- of vleeskuikens of vleeskalverenhouderij moet u dit doorgeven aan de polikliniek Urologie, zodat er kweken afgenomen kunnen worden, vóórdat de ingreep plaats kan vinden. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering? Als u verhinderd bent door ziekte of om andere redenen, wordt u verzocht zo snel mogelijk contact op te nemen met de polikliniek Urologie. Wij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 16.30 uur op telefoonnummer 0543 54 46 30.
2/6 Wat neemt u mee? Uw geldig legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs, identiteitskaart of vreemdelingenkaart) Uw SKBpas (eventueel vooraf te laten maken bij de receptie in de centrale hal) Een actueel medicatie-overzicht, uw apotheek kan dit voor u uitprinten Een strak zittende onderbroek (of zwembroek) Het door u ingevulde toestemmingsformulier. Deze vindt u als bijlage achterin deze folder. Voorbereidingen van de sterilisatie Wanneer u bloed verdunnende middelen gebruikt, dan zal deze medicatie altijd in overleg met uw behandelend arts en eventueel de Trombosedienst enkele dagen voor de sterilisatie gestopt moeten worden. De sterilisatie vindt onder plaatselijke verdoving plaats, daarom mag u gewoon eten en drinken voor de ingreep. Om infectie te voorkomen, moeten sieraden af en piercings uit. Om infectie te voorkomen is het nodig de balzak s morgens goed te wassen, liever niet in bad gaan zitten, hier kan de huid week van worden. U moet de balzak niet scheren, wondjes vergroten de kans op infectie. Direct na de sterilisatie, tot 2 dagen er na, moet u een strak zittende onderbroek of zwembroek dragen. U mag niet zelf met de auto naar huis rijden, het beste kunt u vervoer regelen. Wij adviseren u na de ingreep de rest van de dag rust te nemen. De sterilisatie U kunt zich melden op de polikliniek Urologie. Wilt u 10 minuten van te voren aanwezig zijn? Na het desinfecteren van de balzak, krijgt u twee injecties in de huid van de balzak of in de zaadstreng in de liesstreek. Vervolgens maakt de uroloog ter plaatse van de verdoofde huid één of twee kleine sneetjes waarbij hij de zaadleiders vrijmaakt. Beide zaadleiders worden doorgenomen en vaak een stukje verwijderd, waarna de uiteinden worden afgebonden met hechtmateriaal of dichtgebrand. Omdat de zaadleider door het lieskanaal loopt, kunt u tijdens de sterilisatie een trekkend, pijnlijk gevoel in de liezen voelen. Hierna worden de wondjes meestal weer gesloten met oplosbaar hechtmateriaal. De hechtingen lossen na ongeveer twee weken op en hoeven dus niet te worden verwijderd. Sommige urologen laten het wondje open ; dan kan het zijn dat de wondranden iets wijken, dit geneest vanzelf. De ingreep duurt ongeveer 15-20 minuten. Na de sterilisatie Er komen gaasjes op beide wondjes, die u kunt verwijderen als het wondje droog is. Om nabloeding te voorkomen, moet u het de rest van de dag rustig aan doen. Als de verdoving is uitgewerkt, kan het gebied van de balzak en liezen pijnlijk zijn. Hiervoor kunt u een pijnstiller innemen (bijvoorbeeld Paracetamol). Wondjes 24 uur droog houden, daarna mag u douchen. Eventueel in bad gaan mag pas weer na 5 dagen. U moet 2 dagen een strakke onderbroek of zwembroek dragen. U mag 2-3 dagen niet zwaar tillen en/of lichamelijke arbeid verrichten. Gedurende 5 dagen kunt u beter niet fietsen, sporten of zwemmen.
3/6 Gedurende 5 dagen raden wij u af om geslachtsgemeenschap te hebben. U moet anticonceptie gebruiken totdat u bericht hebt gekregen, dat de sterilisatie geslaagd is (zie paragraaf: Vruchtbaarheid). U krijgt 1 laboratoriumformulier en 1 potje voorzien van uw gegevens mee met daarbij de instructies van de procedure voor controle van het sperma, 3 maanden na de ingreep (zie paragraaf: sperma inleveren na de ingreep). Na de sterilisatie kunnen de volgende situaties optreden, waarbij u zich geen zorgen hoeft te maken Tijdelijke blauwverkleuring van de balzak en/of aan de basis van de penis Iets bloed- en vochtverlies uit de wondjes Een aantal dagen pijn, meestal gepaard gaande met een beurs gevoel in de zaadballen en de lies. Dit vermindert met Paracetamol (volg de gebruiksaanwijzing in de verpakking) Wanneer moet u wel contact opnemen met de polikliniek Urologie Als een wondje flink bloedt (nabloeding) Koorts (boven 38,5 0 C.) Flinke zwelling en roodheid van de balzak Veel pijn, die niet vermindert met Paracetamol. Vruchtbaarheid Na de sterilisatie bent u niet meteen onvruchtbaar! Gedurende de eerste maanden na de sterilisatie komen bij een zaadlozing namelijk nog zaadcellen vrij. Daarom moet u tijdens deze periode bij geslachtsgemeenschap een voorbehoedmiddel gebruiken. Het duurt meestal 3 maanden voordat alle levende zaadcellen zijn verdwenen. Binnen deze 3 maanden moet u ongeveer 20 zaadlozingen hebben gehad. Na deze periode zal in het laboratorium een zaadmonster worden onderzocht. Dit onderzoek is essentieel om onvruchtbaarheid te kunnen vaststellen. Hiervoor krijgt u een potje mee, waarin u al het sperma moet opvangen. (procedure zie Sperma inleveren na de sterilisatie. Wanneer geen zaadcellen meer zichtbaar zijn in het zaadmonster of een gering aantal niet-bewegende zaadcellen, dan is de sterilisatie geslaagd en de behandeling afgerond. In dit geval bent u onvruchtbaar en kunt u of uw partner stoppen met het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Het kan echter voorkomen dat u meerdere malen een zaadmonster moet inleveren, totdat het laboratoriumonderzoek laat zien dat de uitslag goed is. Soms worden in zaadmonsters gedurende een langere periode steeds nietbewegende zaadcellen gevonden. Meestal verdwijnen deze binnen één jaar. Alleen als bewegende zaadcellen worden gevonden in het zaadmonster zult u, na overleg met de uroloog, opnieuw worden gesteriliseerd.
4/6 Sperma inleveren na sterilisatie Zoals eerder al benoemd is, komen er na de sterilisatie nog zaadcellen vrij bij geslachtsgemeenschap. Daarom moet u nog een voorbehoedsmiddel gebruiken totdat de uitslag van het spermamonster goed is. Procedure inleveren spermamonster: Drie maanden na de ingreep en na ongeveer 20 zaadlozingen levert u, na 2 dagen onthouding, een vers spermamonster in. Het spermamonster mag niet ouder zijn dan 2 uur bij afgifte op het laboratorium en moet op kamertemperatuur zijn. Het transport dient plaats te vinden tussen kamertemperatuur en lichaamstemperatuur, bijvoorbeeld in de binnenzak van uw jas. Dit levert u in op de woensdag- of donderdagmiddag tussen 13.00 uur en 13.30 uur op het laboratorium op de 1 e verdieping. Wilt u hiervoor een afspraak maken bij het laboratorium via telefoonnummer 0543-54 47 71? Als er sperma gemorst is, kan het niet in behandeling worden genomen. Wilt u dit aan het laboratorium melden via telefoonnummer 0543 54 47 71 en een nieuwe afspraak maken? De uitslag krijgt u via een brief van de uroloog thuisgestuurd. Verder van belang Er is een kleine kans (± 1%) dat de uiteinden van de zaadleiders weer aan elkaar groeien, daardoor kunnen zaadcellen weer in het zaadvocht terecht komen. U kunt dan opnieuw vruchtbaar worden. Zelfs als het laboratoriumonderzoek in uw zaadmonster geen bewegende zaadcellen (meer) heeft aangetoond, is vruchtbaarheid na langere tijd mogelijk. Sterilisatie heeft geen enkele invloed op uw seksueel functioneren. Benadrukt moet worden dat sterilisatie geen enkele bescherming biedt tegen Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA s), zoals aids, gonorroe, syfilis, etc. Om de kans dat u hiermee besmet kunt worden te verminderen, is het raadzaam ook na de sterilisatie nog condooms te gebruiken. Nadelen van sterilisatie Er zijn ook nadelen verbonden aan de sterilisatie. Ongeveer 5% van de mannen die zich laat steriliseren heeft kans op chronische pijn in de balzak. 2-6% van de mannen na sterilisatie krijgt spijt van de ingreep, meestal vanwege hernieuwde kinderwens. De sterilisatie is weliswaar te herstellen, maar dit lukt niet altijd en vaak is door de sterilisatie ook de vruchtbaarheid verminderd. Wie van beide partners zich laat steriliseren, is een persoonlijke keuze. Het voordeel van sterilisatie van de man is dat het een relatief lichte ingreep betreft, die poliklinisch onder lokale verdoving kan worden uitgevoerd. Hersteloperatie Een hersteloperatie is mogelijk, maar de kans van slagen neemt met de tijd af en is afhankelijk van meerdere factoren. Vergoeding zorgverzekeraar Wij adviseren u bij uw zorgverzekeraar te informeren of deze ingreep (vasectomie) vergoed wordt.
5/6 Meer informatie Indien u meer informatie wenst, kunt u contact opnemen met de polikliniek Urologie, 0543 54 46 30. Wij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 16.30 uur. Aan het begin van de behandeling zal de arts u vertellen wat er gaat gebeuren. Wanneer u op dat moment nog vragen heeft, kunt u deze ook aan hem stellen. Patiëntenidentificatie In het ziekenhuis hebt u een Patiëntenpas met uw juiste gegevens nodig (SKBpas). Hebt u nog geen SKBpas of zijn uw persoonlijke gegevens veranderd, meld dit dan bij de receptie in de centrale hal. Voor een nieuwe pas hebben wij uw legitimatiebewijs nodig, bijvoorbeeld een kopie van uw rijbewijs, paspoort of identiteitskaart. Voor ieder onderzoek of behandeling vraagt een medewerker uw naam en geboortedatum. Zo controleren wij of wij het juiste onderzoek en de juiste behandeling bij de juiste patiënt uitvoeren. Geheimhouding en recht op privacy Alle medewerkers van ons ziekenhuis hebben een geheimhoudingsplicht. Verder heeft u als patiënt recht op privacy. Uitgebreide informatie hierover kunt u vinden in de folder De rechten en plichten van de patiënt. Deze is verkrijgbaar op de afdeling en bij de patiënteninformatie in de centrale hal. Daarnaast is deze folder te vinden op: www.skbwinterswijk.nl De inhoud van deze folder is ontleend aan de Nederlandse Vereniging voor Urologie (www.nvu.nl)
6/6 patiëntensticker Bijlage toestemming Wilt u de toestemmingsverklaring op deze bijlage ondertekenen en mee nemen bij de afspraak? (Bron: Nederlandse Vereniging voor Urologie) Toestemming: Ik heb de folder Sterilisatie bij de man gelezen en de inhoud goed begrepen. Ik was in de gelegenheid vragen te stellen aan mijn behandelend arts naar aanleiding van deze informatie. Ik ga akkoord met de voorgestelde behandeling en de controle van zaadmonsters na de ingreep. Datum Naam Plaats Handtekening foldernummer: uro 521 versie: juni 2017