Rentabiliteit geconditioneerd telen

Vergelijkbare documenten
Economie van Het Nieuwe Telen

De ka(n)s voor energie: The Big Picture

Optimaal gebruik van CO 2

Aandacht voor bouw en techniek

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen

ENERGIE BESPAREN EN VERDUURZAMEN IN DE GLASTUINBOUW

Welkom Uitreiking KIVI-NIRIA Speurwerkprijs 2007

Conditioneren van chrysant. Marcel Raaphorst Arie de Gelder Paul de Veld (DLV)

Geothermie en Glastuinbouw Partners voor een duurzame toekomst? Nico van Ruiten Amsterdam, 31 maart

Systemen voor buitenluchttoevoer

Energiebewust belichten: een hele kunst

Biologische en overige grondgebonden teelten in een (semi) gesloten kas. Marcel Raaphorst Frank Kempkes (A&F) Jouke Campen (A&F) Ep Heuvelink (TPK)

GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT

Ontwikkelingen in de glastuinbouw: Schaalvergroting en Focusverfijning

buffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net

WKK in Het Nieuwe Telen. Een analyse van de rentabiliteit

De economische kansen van de glastuinbouw Workshop - G. Datum 05 april 2011

Programma Kas als Energiebron

Meer mogelijkheden voor energiezuinige teeltconditionering. Economische perspectieven

Tuinbouw fossielvrij. Energiek Event 2018 Feije de Zwart, Bram Vanthoor. Wageningen University & Research, NL

Vochtbeheersing onder een scherm. Peter van Weel

Totaalconcept belichte Groenteteelt. 12 december 2018 Lisanne Helmus (Delphy IC) & Feije de Zwart (WUR)

Richtinggevende beelden voor energiezuinig telen in semigesloten kassen

Het Nieuwe Telen Ines

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm

The lessons learned 2009

Ontvochtiger aan, schermkier dicht. Energiek Event, Marcel Raaphorst en Nieves García

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Het Nieuwe Telen Alstroemeria

Energiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!

Opnieuw leren telen GESLOTEN KAS. Nummer 12. Vernevelen levert groot aandeel koeling bij Prominent. Stimuleren semi-gesloten teelt blijft noodzakelijk

Richtinggevende beelden voor energiezuinig telen in semigesloten kassen

Notitie. Inleiding. Afgeronde onderzoeken. Betreft: Afgerond onderzoek

Duurzame Greenport Westland Oostland

3/22/ SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. 2SaveEnergy kasdek. Energie besparing: Energie besparing:

Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem

Praktijkervaringen met luchtkwaliteitsmetingen op de deelnemende bedrijven waar komen verontreinigingen vandaan en hoe kom je er vanaf?

Warmtepompen. Een introductie

Grenzen voor Luchtkwaliteit

Energiezuinige teelt Alstroemeria

CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw

Programma Kas als Energiebron

Energie meervoudig ruimtegebruik

Near Infrared Radiation (NIR) reflectie:

Wat is ermee gedaan De initiatiefnemers hebben een consortium gevormd dat een voorstel voor een demo van het klimrekscherm op het IDC voorbereidt.

Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:

Programma Kas als Energiebron

WKK in de glastuinbouw samen sterk. Mechelse Veiling 23 mei 2006

Warmtebuffering in de grond

Energiebesparing bij belichte rozen middels verlaging van de teelttemperatuur

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit

HR WKK met CO 2 winning

50% energiebesparing door betere lichtbenutting

Agromere Serre. Glastuinbouw in de Stad. Beperkingen. Concepten. AVAG ledenvergadering 25 juni 2008 Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw

Samenvatting RLS Marktintroductie Energie Innovaties openstelling 2013

Experimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika. Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw

Presentatie Toepassingsmogelijkheden voor Verti-fan en Enfan

Het Nieuwe Telen Potplanten

Innovatie- en democentra (IDC s):

Warmtepomp in de. aardbeiteelt: Energie-infodag 12 maart Herman Marien.

Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

Energiebesparing in de broei van lelies

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?

Duurzame Warmte voor Iedereen

Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer

Schermen en Het nieuwe telen : een perfecte combinatie

Relatie tussen toenemende kashoogte en het energieverbruik in de glastuinbouw

Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Innovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie

LED verlichting in kassen:

Technieken voor ontvochtiging

Schone rookgassen uit de WKK en schadedrempels. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw

De kansen van Gelijkspanning voor de Glastuinbouw

Waarom mannen van Mars komen en vrouwen van Venus

Het Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw

Laagwaardige verwarmingssystemen voor een maximale benutting van geothermie

Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015

ECN-RX MICRO-WARMTEKRACHT: Hoe magisch is de Toverketel? G.J. Ruijg. ECN colloquium 2 mei 2005

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop

Verbeteringsopties BiJo

Warm tapwater in de toekomst

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Workshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname

Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse

Monitoring technische systemen in semi-gesloten kassen

Prestaties WKO in de glastuinbouw. Ir. Charles Geelen & ir. Krijn Braber

EINDRAPPORTAGE PROJECT TOP TUINBOUW. Edudelta Onderwijsgroep Maart 2011 Klein Frankrijk ZN Goes 1

Bleiswiijk d.d. 9 april Betreft: call voor (onderzoeks)projecten programma Kas als Energiebron 2015 / 2016

De Energieproducerende Kas bij Hydro Huisman

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

Glastuinbouwproject Deurne. Een energieconcept met 15% duurzame energie

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Besparen op Groeilicht

Pilot Glastuinbouw. Hogetemperatuuropslag voor de Glastuinbouw. betreft. versie. datum. opdrachtgever. adviseur project

Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie

Info sessie warmtepompen met bodem energie

De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder

Energie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders

Vervangen van kassen. Quickscan van kosten en baten van diffuus glas, innovatieve kasdekken en klimaatverbetering

Transcriptie:

Rentabiliteit geconditioneerd telen 2 april 2008 Marcel Raaphorst (Wageningen UR Glastuinbouw) Marc Ruijs (LEI / Wageningen UR Glastuinbouw)

Inhoud presentatie Achtergrond Systemen en technische uitvoeringen Economische aspecten Huidige inzichten Voorlopige conclusies Kansen

Geconditioneerd telen Achtergrond Energiebesparing Reductie CO 2 emissie Productieverhoging en kwaliteitsverbetering bijdrage aan duurzaamheidsdoelen sector/overheid bijdrage aan concurrentiepositie sector

Geconditioneerd telen Systemen Gesloten kasconcept Semi gesloten kassen: Energieproducerende kas Optimakas Aircokas Sunergy kas Grote range in technische uitvoeringen

Geconditioneerd telen Verschillen in uitvoering Boven of onder het gewas Ventilatoren Luchtslangen Bijmengen buitenlucht Bevochtiging Kasdeksproeiers Kasbedekkingsmaterialen en scherminstallaties

Wat bepaalt de keuze? Gewas verticale temperatuurverdeling ruimte voor luchtslangen effect van luchtbeweging Verhouding warmte oogst / warmtevraag Belichten en wk installaties

Voorbeeld: Gesloten kas Luchtslangen onder gewas Open kas voor warmtevraag

Voorbeeld: FiWiHeX zonder luchtslangen Onder gewas Warmteproductie

Voorbeeld: Zonder luchtslangen Onder gewas Met luchtbevochtiging

Voorbeeld: Verneveling Ventilatoren Geen warmteoogst

Voorbeeld: NIR werend folie Scherm + waterfilm

Geconditioneerd telen Investeringen Extra investering (euro per m2) geconditioneerde bedrijf afdeling Tomaat 50 100 25 50 Paprika 50 100 25 50 Freesia 15 20 15 20 Phalaenopsis 45 50 22 25 Bandbreedte 15 100 15 50

Geconditioneerd telen Energie en productie Energie Meerproductie besparing (%) (%) bedrijf geconditioneerde afdeling (bedrijf) Tomaat 15 30 10 20 Paprika 20 3 20 Freesia 15 10 Phalaenopsis 15 5 Bandbreedte 15 30 3 20 (3 5,5)

Geconditioneerd telen Terugverdientijd (jaar) TVT met fiscale TVT stimulering Tomaat tov ketel > 4 > 5,5 tov WKK > 8 > 10 Paprika 9 20 5 12 Freesia ca. 4 ca. 6 Phalaenopsis ca. 3 ca. 4 zonder stimulering

Wat is referentie? Bedrijf met ketelverwarming? Bedrijf met WKK en elektriciteitslevering Wat gaat de sparkspread doen? De prijs van CO 2 Productie in ongeconditioneerde kas stijgt ook Beter inzicht in gewasfysiologie Meer CO 2 doseren

Economische evaluatie paprikaproef IC Effect energieprijs: saldo en break even point Hogere gasprijs Lagere elektraprijs 5 ct/m3 2 ct/kwh extra saldo break-even extra saldo break-even point bij point bij T.o.v. standaard+ketel /m2 % meerpr /m2 % meerpr standaard+wkk -0,80 nvt -3,20 nvt 50% conditionering -0,55 6-0,75 7 70% conditionering -0,90 6-0,10 3 T.o.v. standaard+wkk 50% conditionering 0,25 2 2,45 nvt 70% conditionering -0,10 3 3,10 nvt

Economische evaluatie paprikaproef IC 2,00 Extra saldo in verschillende situaties t.o.v. standaard+ketel euro/m2 0,00-2,00-4,00 Basis Hogere gasprijs Lagere elektraprijs Hogere gasprijs/ lagere elektraprijs -6,00 Situatie standaard+wkk 50% conditionering 70% conditionering

Geconditioneerd telen Huidige inzichten Onafhankelijke beheersing klimaatfactoren mogelijk Productieverhoging (3 4,5%) blijft achter bij verwachtingen Toepassing kennis in referentieteelt Vraagt nieuwe manier van telen Koeling op meerdere wijze te bereiken Passief (goedkoper) en actief Wkk met terugleveren geeft minder energiekosten Toekomst sparkspread???

Geconditioneerd telen Voorlopige conclusies Geconditioneerd telen nog niet rond te rekenen Is koelen noodzaak? WP meestal positief Kennishiaat voor optimale inzet klimaatfactoren Wat is optimaal? Kennishiaat voor efficiënte inzet van technieken Is goedkoop soms duurkoop? Geconditioneerd telen staat nog in kinderschoenen stimulering is noodzaak

Geconditioneerd telen Kansen Verbeteren productie, kwaliteit én timing Vergroten plantenfysiologische kennis Delen onderzoek en praktijkkennis > SynErgie Energiebesparing: tot 30% mogelijk Reductie CO 2 emissie: verzilveren emissierechten? Schonere producten: lager middelenverbruik Hergebruik water Verbeteren duurzaamheid én imago

Geconditioneerd telen Overige zaken SynergieKompas: hulpmiddel voor technisch economisch doorrekening van systeemvarianten Monitoring van (bestaande en nieuwe) systemen: uitwisselen van resultaten en ervaringen Extra middelen van sector en overheid ter stimulering geconditioneerd telen regelingen, onderzoek, kenniscirculatie

Adoptie van een innovatie: substraatteelt Areaal substraattteelt (ha) 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1970 1975 1980 1985 1990 1995

Bedankt voor uw aandacht Wageningen UR