Bijlage C: Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum voor de postpropedeutische fase

Bijlage C: Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum voor de postpropedeutische fase Curriculum overzicht postpropedeutische fase Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek In de hoofdstukken hieronder worden de curriculum overzichten getoond voor de verschillende cohorten. Zie voor overgangsregelingen rondom het nieuwe curriculum ook bijlage D. Opmerkingen m.b.t te verwachten wijzigingen. Met de inhoudelijke keuzes en wijzigingen die de opleiding de komende jaren zal doorvoeren op het gebied van het curriculum, zal binnen de kaders van de BOKS, het vakkenpakket mogelijk gedurende het komende schooljaar al wijzigingen ondergaan. Deze vakken zullen zich in pilot fase bevinden. In voorkomende gevallen zal, als dit negatieve gevolgen heeft voor studenten, de examencommissie naar redelijkheid en billijkheid hierover een beslissing nemen. Postpropedeutische Fase Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Jaar 2 opleiding BML cohort 2013-2014 Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Techn. Analytische Chemie Keuzevak Studievaardigheden Inform./program. 1 2 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Statistiek Chromatografie Engels Analytische Chemie 4 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Chemometrie Immunochemie Analytische Chemie Moleculaire regressie 2 biologie 1 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Biobased Materialen (pilot) Biochemie praktijk Literatuuronderzoek Scheikunde praktijk SP 7/8 3 EC 3 EC 3 EC DNA techniek Methodenvalidatie Hematologie (SP5) 3 EC 3 EC 3 EC 6 EC 1

Jaar 3 opleiding BML cohort 2012-2013 Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 MINOR Duurzame MINOR Duurzame Kunststoffen A Kunststoffen B Chemometrie/ Kalibratie Methodisch Werken Polymeerchemie MINOR Chemie MINOR BML Fysische chemie Enzymkinetiek 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Competentie Optimalisatie Biopolymeren Moleculaire gericht leren AC: NMR biologie 3 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Bioinformatica Materialen en Duurzaamheid Toegepast Chemische Biomedische polymeer chemie Onderzoek Technologie Research 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Moleculaire Biologie 2 Massa spectrometrie (+IR) LCA KILO 1 KILO 1 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC 3 EC Immunologie 1 Immunologie 2 Eindopdracht KILO 2 KILO 2 3 EC 3 EC 3 EC 15 EC 3 EC 3 EC Jaar 4 opleiding BML (cohort 2011-2012) Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Stage Stage Afstuderen Afstuderen 30 EC 30 EC 2

Toetsmatrijs postpropedeutische fase Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek In deze bijlage is de toetsmatrijs voor de postpropedeutische fase Chemie opgenomen. In deze matrix staat aangegeven welke toetsvorm in de verschillende bouwstenen worden gebruikt. In verband met de ontwikkeling van het nieuwe curriculum kan het zijn dat onderstaande overzichten nog niet volledig zijn of op detail niveau bijgesteld worden. Zie voor de meest recente informatie de bouwsteenboeken van de individuele bouwstenen voor de meest actuele informatie van dat studiejaar. Toelichting: A P S M Pa Po B1 B2 Authentieke opdracht Practicum/Rapportage Schriftelijke toets Mondelinge toets Participatie Portfolio Beroepsoriënterende stage Beroepsopleidende stage 3

Onderwijseenheden VBA Programmeren Statistiek Chemo metrie regressie Biobased Materialen (pilot) DNA techniek Analy tische Chemie 1 Chromato grafie Immuno chemie Biochemie praktijk Methodenvalidatie Keuzevak Engels Analytische Chemie 2 Biochemie 2 Hematologie Studievaardigheden 3 Analy tische Chemie 4 Moleculaire biologie 1 Scheikunde praktijk SP 7/8 Toetsmatrijs BML: jaar 2 Jaar 2 periode 1 Jaar 2 periode 2 Jaar 2 periode 3 Jaar 2 periode 4 Competenties 1 Onderzoeken P P P P P P P 2 P P P P P P P 4 Beheren/coördineren P P P P P p 5 P P P P p 6 doceren / coachen P P P P p 7 P P P P P 8 P P P P p P P Po P P Body of Knowledge and Skills Vakinhoud S S S S S S S S S S S S S S S S S 4

Onderwijseenheden Chemometrie/kalibratie Competentiegericht leren Bioinformatica Moleculaire biologie 2 Immunologie 1 Methodisch werken Optimalisatie Materialen en Polymeerchemie Massaspectrometrie Immunologie 2 Open Minor Vrije Minor Duurzame Kunststoffen A Duurzame Kunststoffen B chemie B&ML Stage, incl. Arcom Afstuderen Jaar 3 periode 1 Jaar 3 periode 2 Jaar 3 periode 3 Jaar 3 periode 4 Jaar 4 Toetsmatrijs BML: jaar 3 en 4 keuzeminoren keuzeminoren Competenties 1 Onderzoeken P P P P P P P 2 P P P P P P P 4 Beheren/coördineren P P P P P P P 5 P P P P P P P 6 P P P P P P P 7 P P P P P P P 8 P P P P P P P P P P P P P P P Body of Knowledge and Skills Vakinhoud S S S S S S S S S S S S S S S 5

Vakbeschrijvingen Postpropedeutische fase Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek VBA Programmeren Bouwsteen VBA Programmeren 3EC / 84 SBU Anniek Bruins Periode 2.1 In ontwikkeling Competenties I I Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Het met VBA ontwikkelde programma zodanig gebruiken dat diverse methoden van de regressie berekening met behulp van het programma geautomatiseerd worden verkregen waarbij de herkomst en uitkomst van de berekeningen kunnen worden herleid, gecontroleerd en geëvalueerd alsmede in een grafiek worden getoond. Het documenteren van de onderzoeksbevindingen door middel van gebruik van het ontwikkelde VBA programma. Verplichte voorkennis Kennis van het programma Excel van Microsoft op algemeen niveau. Open bronnen, boekwerken en voorbeelden. Inleveren van een eindopdracht hetzij individueel, hetzij in vooraf samengestelde groepsvormen. a. Een programma dat wordt beoordeeld op basis van scoring rubrics; b. Een correcte regressie berekening die op basis van het programma is verkregen. 6

Statistiek Bouwsteen Statistiek 3 EC Anniek Bruins Periode 2.1 -systematische en toevallige fouten -Het doorwerken van toevallige fouten -Betrouwbaarheidsintervallen -Het verwerpen van uitbijters -Significante toetsen -Schatten van standaard deviaties -Variantieanalyse Competenties: I Na afloop van de cursus zal men in staat moeten zijn om op een juiste wijze statistische technieken toe te passen op een laboratorium voor zowel routine analyses danwel op een onderzoekslaboratorium. Voorkennis Ervaring : Excel, Matlab en SPSS Literatuur Chemometrie J.P.M. Andries A.B. de Vries 2e editie Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 7

Onderzoeken Chemometrie en Regressie Bouwsteen Regressie Chemometrie 3 EC Cor Meijer Periode 2.1 Bij kalibratie wordt de relatie bepaald tussen een gemeten respons en de hoeveelheid of concentratie van één of meerdere componenten. Belangrijk bij kalibratie is het kiezen van een goed model, het opzetten van een geschikt design en de invloed daarvan op de betrouwbaarheid van de resultaten. Competenties: I Na afloop van de cursus zal men in staat moeten zijn om een kalibratie optimaal te plannen en uit te voeren en kunnen de resultaten kritisch worden beoordeeld. Voorkennis Statistiek (t-toets F-toets ANOVA) + Matrixalgebra Ervaring : Excel, Matlab en SPSS Literatuur Chemometrie J.P.M. Andries A.B. de Vries 2e editie Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 8

Biobased Materialen Bouwsteen Biobased Materialen (pilot) 3EC / 84 SBU De ontwikkelingen in industrie en onderzoek op het gebied van biobased materialen, en in het bijzonder biobased plastics, neemt de laatste jaren een grote vlucht. De Biobased Economy is dan ook niet meer weg te denken. Dit hoofdstuk geeft voorbeelden van onderzoek/toepassingen in de Biobased Economy. Het is een kennismaking om de student te helpen een keuze te maken voor de richting BML vs Chemie. Competenties Niveaus 1 1 1 1 1 1 1 Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Het doel van deze module is primair oriënterend van aard. Getracht wordt om een beeld te schetsen van het werkgebied in de Biobased Economy hiervan worden als voorbeelden omzettingen van groene grondstoffen naar biobased materialen bestudeerd. Na bestudering moet je: In enkele zinnen kunnen weergeven wat de Biobased Economy is. Het begrip bioplastic kunnen omschrijven en kunnen aangeven wat de verschillen zijn met plastics gemaakt uit olie. Biomassa kunnen definiëren. Uit kunnen leggen wat biorefinery is. Welke factoren effecten hebben op de ontsluiting van biomassa kunnen benoemen. De verschillen in structuur van zetmeel en cellulose kunnen omschrijven en hoe men deze polymeren met behulp van enzymen kan afbreken. Kunnen uitleggen hoe men suikerbepalingen kan uitvoeren en wat hiervan het principe is. De werking van fermentatie kunnen uitleggen. Een beschrijving kunnen geven hoe men melkzuur na een fermentatieproces kan winnen. Een omschrijving kunnen geven wat enantiomeren zijn. Aan kunnen geven hoe men melkzuur chemisch kan omzetten in polymelkzuur (PLA). Schematisch kunnen beschrijven hoe een esterreactie tussen een (di)zuur en een alcohol plaatsvindt. Aan kunnen geven wat de eigenschappen zijn van (bio)plastics en hoe men deze kan meten. 9

Verplichte voorkennis Geen Gewone rekenmachine Schriftelijke toets en praktijkverslagen In ontwikkeling 10

Onderzoeken Beheren/ coördineren Adviseren in en begeleiden/ doceren/coachen Leiding geven/ DNA Techniek Bouwsteen DNA Techniek 3EC / 84 SBU Rens van Leeuwen Periode 2.1 ATGC, basen, fosfaat-backbone tripletten, mrna, trna, aminozuren. Met andere woorden genetica. En deze keer even geen dominante- en recessief allelen maar DNA in basic. Hoe ziet het er uit, hoe codeert het, wat zijn mutaties en in de praktijk; hoe kan ik DNA aantonen en isoleren. Hoe kan ik DNA knippen en plakken? Deze bouwsteen vormt het fundament voor de bouwstenen moleculaire biologie. Competenties II II I II Na afloop van deze bouwsteen kan de student: - Uitleggen hoe genetische informatie vertaald wordt naar eiwitten - Uitleggen wat de bouwstenen zijn van DNA. - Een DNA electroforese-experiment uitvoeren - Een restrictieanalyse maken - DNA isoleren uit ui of kiwi - Zowel zelfstandig als in een team onderzoekslijnen uitzetten, onderzoek beheren, werkbesprekingen houden Verplichte voorkennis Eindniveau Havo n.v.t. Schriftelijke toets +schriftelijke rapportage 55,0% score 11

Analytische Chemie 1 Bouwsteen Analytische Chemie 1 3 EC Anniek Bruins Periode 2.2 FUNDAMENTALS OF ANALYTICAL CHEMISTRY is known for its readability combined with a systematic, rigorous approach that characterizes this classic text. Extensive coverage of the principles and practices of quantitative chemistry ensures suitability for chemistry majors. These award-winning authors include applications throughout industry, medicine, and all the sciences. The text s new design and wealth of new photographs by renowned chemistry photographer Charlie Winters serve to reinforce student learning through dynamic visuals. Reflecting the increased emphasis of spreadsheets as a tool in analytical chemistry, this new edition adds an additional chapter, new problems and a new supplement, EXCEL APPLICATIONS FOR ANALYTICAL CHEMISTRY, that integrate this important aspect of the study of analytical chemistry into its already rich pedagogy. In addition, the INTERACTIVE ANALYTICAL CHEMISTRY CD-ROM, enhances conceptual understanding through hands-on integrated multimedia interactivity. Competenties I - Het opzetten en toepassen van een concentratiemodel - Part I: TOOLS OF ANALYTICAL CHEMISTRY. 2. Chemicals, Apparatus, and Unit Operations of Analytical Chemistry. 3. Using Spreadsheets in Analytical Chemistry. 4. Calculations Used in Analytical Chemistry. 5. Errors in Chemical Analyses. 6. Random Errors in Chemical Analysis. 7. Statistical Data Treatment and Evaluation. 8. Sampling, Standardization and Calibration. Part II: CHEMICAL EQUILIBRIA. 9. Aqueous Solutions and Chemical Equilibria. 10. Effect of Electrolytes on Chemical Equilibria. 11. Solving Equilibrium Problems for Complex Systems. Voorkennis 12

Case Ware(n)onderzoek Literatuur Fundamentals of Analytical Chemistry Skoog and West 8e edition Spectrometrische Analysetechnieken Dr Ir MTC de Loos-Vollebregt Organic Chemistry Paula Yurkanis Bruice 5e edition Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 13

Chromatografie Bouwsteen Chromatografie 3EC / 84 SBU Raymond Gommers Periode 2.2 In de analytische chemie is chromatografie een onmisbaar onderdeel. Het staat naast spectrometrie naast de andere hoofdgroep van analytische instrumenten die de (bio)chemisch onderzoeker op ieder laboratorium (en ook daarbuiten) zal aantreffen. Een goed inzicht van de mogelijkheden die de chromatografie te bieden heeft is onontbeerlijk voor de (bio)chemicus op HBO niveau. Chromatografie maakt het mogelijk om losse componenten van een mengsel te analyseren. Daarbij moet een keus worden gemaakt tussen GC en HPLC en een schare aan kolommen en detectoren, die op een optimale wijze worden ingezet door de HBO chemicus via methodeontwikkeling. Competenties I Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: 1. Wat scheiding is. 2. Dat chromatografie ook scheiding is. 3. Hoe de kansverdeling tussen twee fasen leidt tot de normaalverdeling voor de pieken van componenten. 4. Hoe alle variabelen die het chromatografische proces beïnvloeden met elkaar samenhangen. Wat hun belang is en hoe e.e.a. kan worden ingesteld tot een optimale methode. 5. Welke detector types er bestaan en wat daarvan de sterke en zwakke punten zijn. 6. Welke soorten kolommen er zijn en waarbij je die toepast. Verplichte voorkennis Scheikunde 1, spectrometrie en Analyse uit de propedeuse - Schriftelijke toets Minimaal een 5,50 14

Immunochemie Bouwsteen Immunochemie (OLSSR2) 3EC / 84 SBU Femke Tamminga Periode 2.2 Deze bouwsteen is dient als nadere kennismaking met de richting Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) om de student te helpen een keuze te maken voor de richting BML vs Chemie halverwege het tweede studiejaar. De theorie laat de student kennismaken met de immunologie die in de richting BML een verdiepend vervolg krijgt. Ook gaat de student aan de slag met technieken op het laboratorium: immunochemische technieken, waarmee bijvoorbeeld antigeen en antilichaam geïdentificeerd of gekwalificeerd kan worden. Wanneer de student de theorie en praktijk interessant vindt, kan dit een (extra) reden zijn om na deze periode definitief voor de richting BML te kiezen. Competenties I Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: - Een definitie geven van de begrippen die in deze bouwsteen worden gebruikt - De functies van de verschillende immuuncellen benoemen - De functies van de verschillende subklassen Ig-klassen benoemen - In eigen woorden beschrijven wat het verschil is tussen aangeboren en verworven afweer - In eigen woorden beschrijven wat het verschil is tussen humorale en cellulaire afweer - In grote lijnen het pad beschrijven van de humorale immuunreactie - Een antilichaam tekenen, de onderdelen benoemen en de functies van de onderdelen in eigen woorden beschrijven - De resultaten van een bloedgroepentest interpreteren - Het patroon van antilichaamconcentratie na immunogene stimulatie verklaren - De verschillende immunochemische testen die behandeld worden beschrijven en de toepassing benoemen. - Een voorbeeld geven van een auto-immuunziekte en toelichten - De praktijktesten in deze bouwsteen correct uitvoeren en verwerken in een verslag Verplichte voorkennis - Geen 15

Schriftelijke toets, opdrachten en practicumverslagen Minimale score van 5,50 op alle deelcijfers 16

Biochemie Praktijk Bouwsteen Biochemie Praktijk 3EC / 84 SBU Rens van Leeuwen Periode 2.2 In ontwikkeling Competenties II II I I I I II Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: - Zowel zelfstandig als in een team onderzoekslijnen uitzetten, onderzoek beheren, werkbesprekingen houden Eiwit isoleren met aandacht voor opbrengst en zuiverheid Verplichte voorkennis Biochemie 1 alles Schriftelijke toetsen +schriftelijke rapportage 55,0% score 17

Methodenvalidatie (SP5) Bouwsteen Methodevalidatie SP-5 3 EC Anniek Bruins Periode 2.2 In deze case worden voor een aantal bestaande SOP s een validatie onderzoek uitgevoerd. Hiertoe worden deze SOP s vooraf goed doorgesproken om zo goed mogelijk te anticiperen op mogelijke foutenbronnen. Met behulp van P.M.E. wordt de te verwachten fout vooraf berekend en achteraf statistisch bepaald; verschillen dienen te worden verklaard. Competenties: I Deze case heeft als belangrijkste doelstelling de HLO-student basisvaardigheden te doen laten verwerven op het gebied van (on)juistheid en precisie. Een bepaling heeft niet alleen een resultaat maar ook een marge. Hoofdstukken case (Titel) Onderwerpen in trefwoorden SOP 1 SOP 2 Validatie (On)juistheid en Precisie Voorkennis Propedeuse Literatuur Practicum handleiding SP-5 Hulpmiddelen Alle soorten van elektronisch rekentuig Voortgang tijdens praktijk wordt mondeling en met tussenrapportages geevalueerd 100% score 18

Keuzevak Bouwsteen Keuzevak 3EC Periode 2.3 Tijdens het keuzevak kunnen studenten zich verbreden en verdiepen in een specifiek onderwerp dat gerelateerd is aan de domeincompetenties van de hoofdfase van de opleidingen of, algemener, voldoet aan de algemene HBO competenties Studenten specialiseren zich in een onderwerp van interesse en geven daarmee hun eigen profiel meer inhoud en diepgang. Aan het keuzevak zijn specifieke instapeisen verbonden, zie verplichte voorkennis. Het keuzevak geeft de student de mogelijkheid eigen kleur en smaak aan het onderwijsprogramma te geven. Voor verdiepen of verbreden van competenties, al naar gelang de persoonlijke leerwensen en leerdoelen van de student, biedt het volgen van een keuzevak een verrijking. Specifieke benoeming in de cijferlijst of in het portfolio kan gunstig zijn voor zijn carrière mogelijkheden. organisatie De student zoekt een 3EC cursus binnen Stenden of buiten Stenden. Denk hierbij aan een vak binnen de opleidingen die je niet hebt gedaan en die niet in jouw profiel voorkomt. Of ga shoppen bij andere opleidingen binnen Stenden. Een 3 EC cursus bij informatica bijvoorbeeld. Denk er aan dat je niet overal toelaatbaar bent ivm het ontbreken van voorkennis. Je kunt ook bij de universiteit kijken of daar een cursus wordt aangeboden die je leuk lijkt. Deelname kan vaak wel alhoewel de organisatie wat meer voeten in aarde heeft. Voor deelname aan het keuzevak moet de student de periode voorafgaand aan de wens tot volgen van het keuzevak een afspraak maken met de docent die het meeste raakvlakken heeft met het onderwerp van interesse. Samen met de docent maakt de student een voorstel voor invulling. Dit resulteert in een schriftelijke aanvraag van de student aan de curriculumcommissie. Er gelden de volgende voorwaarden aan het volgen van een keuzevak: 1) De te behalen leerdoelen en competenties zijn van voldoende niveau 2) De toetsvorm wordt van tevoren vastgesteld en is in vorm afhankelijk van het onderwerp. 3) Voor een keuzevak buiten de de opleidingen geldt dat de beoordeling formeel gegeven wordt door en dat de student moet kunnen aantonen dat het gewenste niveau gehaald is (bijvoorbeeld met een voldoende voor de betreffende toets) Als de docent en de curriculumcommissie de aanvraag goedkeurt kan de student beginnen. 19

Verplichte voorkennis De propedeuse dient behaald te zijn onderdelen 1 bouwsteen van 3 EC per bouwsteen Middels een voldoende voor de vastgestelde toets per bouwsteen 20

Onderzoeken coördinatoren Engels Bouwsteen Engels 3EC / 84 SBU Rina Drijfholt Periode 2.3 In deze bouwsteen werkt de student aan de ontwikkeling van professionele communicatieve vaardigheden in het Engels. De cursus richt zich op de ontwikkeling van belangrijke mondelinge vaardigheden zoals presenteren en deelnemen aan discussies en schriftelijke vaardigheden zoals het schrijven van emails. Daarnaast wordt de woordenschat uitgebreid en worden de belangrijkste grammaticale structuren herhaald. Tot slot wordt de student zich bewust van de communicatieve conventies die gelden in het Angelsaksische taalgebied. Competenties II Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: actief deelnemen aan vergaderingen en formele discussies over vertrouwde onderwerpen uit het vakgebied. een duidelijke, voorbereide presentatie geven over onderwerpen uit eigen interessesfeer of werkgebied waarbij hij/zij argumenten kan noemen voor of tegen een bepaald standpunt of voor- en nadelen van diverse opties. beschikken over een toereikende woordenschat om beschrijvingen te geven over vertrouwde onderwerpen uit het vakgebied en heeft een voldoende tot vrij uitgebreide beheersing van de relevante structuren en taalfuncties. emails en eenvoudige, samenhangende teksten schrijven over bekende thema's of over thema's uit vak- en interessegebied. Verplichte voorkennis ERK-niveau B1 Literatuur Wordt later bekend gemaakt. Geen Mondeling / schriftelijk 55% voldoende = 5.50 21

Analytische Chemie 2 Bouwsteen Analytische Chemie 2 3 EC Anniek Bruins Periode 2.3 FUNDAMENTALS OF ANALYTICAL CHEMISTRY is known for its readability combined with a systematic, rigorous approach that characterizes this classic text. Extensive coverage of the principles and practices of quantitative chemistry ensures suitability for chemistry majors. These award-winning authors include applications throughout industry, medicine, and all the sciences. The text s new design and wealth of new photographs by renowned chemistry photographer Charlie Winters serve to reinforce student learning through dynamic visuals. Reflecting the increased emphasis of spreadsheets as a tool in analytical chemistry, this new edition adds an additional chapter, new problems and a new supplement, EXCEL APPLICATIONS FOR ANALYTICAL CHEMISTRY, that integrate this important aspect of the study of analytical chemistry into its already rich pedagogy. In addition, the INTERACTIVE ANALYTICAL CHEMISTRY CD-ROM, enhances conceptual understanding through hands-on integrated multimedia interactivity. Competenties II - Het opzetten en toepassen van een concentratiemodel Part III: CLASSICAL METHODS OF ANALYSIS. 12. Gravimetric Methods of Analysis. 13. Titrimetric Methods; Precipitation Titrimetry. 14. Principles of Neutralization Titrations. 15. Titration Curves for Complex Acid/Bases Systems. 16. Applications of Neutralization Titrations. 17. Complexation Reactions and Titratrions. Part IV: ELECTROCHEMICAL METHODS. 18. Introduction to Electrochemistry. 19. Applications of Standard Electrode Potentials. 20. Applications of Oxidation/Reduction Titrations. 21. Potentiometry. Voorkennis Case Ware(n)onderzoek Literatuur Fundamentals of Analytical Chemistry Skoog and West 8e edition Spectrometrische Analysetechnieken Dr Ir MTC de Loos-Vollebregt 22

Organic Chemistry Paula Yurkanis Bruice 5e edition Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 23

Literatuuronderzoek Bouwsteen Literatuuronderzoek 3EC / 84 SBU Rens van Leeuwen Periode 2.3 In ontwikkeling Competenties I I I Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Een afstudeerrapport begrijpen en evalueren. Een colloquium voorbereiden en houden in het Engels Verplichte voorkennis propedeuse - presentatie Zie Dublin eisen 24

Hematologie Bouwsteen Hematologie 3EC / 84 SBU Femke Tamminga Periode 2.3 Hematologie is een specifieke bouwsteen van de opleiding biologie en medisch laboratoriumtechniek. Een aantal onderdelen heeft dan ook een verdiepend karakter. Centraal in deze bouwsteen staat het verdiepen in de theorie over verschillende bloedcellen en bloedgroepen. Ook wordt een begin gemaakt met een stuk immunologie dat de basis vormt voor de bouwsteen Immunologie 1 in leerjaar 3. Tot slot worden enkele praktische toepassingen geoefend op het gebied van bloedgroepen onderzoek en cel differentiatie en lymfocyten isolatie/karakterisering. Competenties Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Zichzelf verdiepen in een case aan de hand van bestaande literatuur De verschillende stadia van hemopoiëse beschrijven Een aantal afwijkende bloedbeelden die aan bod komen kunnen beschrijven en verklaren De relatie tussen het afweer systeem en de functie van de bloedcellen beschrijven Verschillende bloedbeelden herkennen, beschrijven en verklaren. De basistechnieken uit de hematologie die aan bod komen beschrijven en uitleggen Deze technieken zelfstandig kunnen uitvoeren en de resultaten kunnen interpreteren. Een inschatting maken van de toepasbaarheid van werkwijzen en technieken, afhankelijk van de vraagstelling en het te onderzoeken materiaal. Verplichte voorkennis Voor deze bouwsteen is het noodzakelijk alle Biologie en Biochemie bouwstenen uit eerdere leerjaren te beheersen. geen Schriftelijk tentamen + opdrachten + praktijkverslagen + verslag casus 25

De theorie wordt getoetst in een tentamen in week 25 van 2013. De beoordeling over het experimentele werk is individueel en competentiegericht. Daarnaast moet de uitwerking in het labjournaal en verslag met een voldoende worden beoordeeld. Zowel theorie als praktijk moeten voldoende afgerond zijn. Het eindcijfer van de bouwsteen bestaat uit een gewogen gemiddelde van deelcijfers (zie bouwsteenboek). 26

Studievaardigheden 2 Bouwsteen SLB2 3EC / 84 SBU SLB2 is een voortzetting van SLB2, waarbij de kern van de doelstellingen en de competenties gelijk blijven. In SLB2 wordt de focus in het eerste semester gericht op het ontwikkelen van een POP/PAP. In het tweede semester wordt de focus verlegd op het vinden van een geschikte stageplaats en het bewust kiezen van minoren die passen bij jou ambities en persoonlijk ontwikkelplan. Bovendien zal de student gedurende deze periode in hogere mate zelfstandig aan het werk zijn. Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: kan de student verantwoorden waarom hij/zij bepaalde keuzes (o.a. stageplaats, minoren) maakt in zijn/haar studie en persoonlijke ontwikkeling. Ontwikkeling van een beroepsbeeld en stelt dit voortdurend bij op grond van verworven kennis en inzichten. Actief inzetten van Studieloopbaanbegeiding ten behoeve van eigen professionele ontwikkeling. Kan de student een POP en Portfolio samenstellen dat voldoet aan de leerbehoeften en de eisen van de opleiding en het kunnen beheren. Kan de student bruikbare zelfreflectie schrijven, maakt hier actief gebruik van en kan hiervoor passende instrumenten kiezen en toepassen. Kan de student aan de hand van Portfolio op inhouds- en procesniveau reflecteren op eigen ontwikkelingsproces tot beroepsbeoefenaar. Verplichte voorkennis Voor de bouwsteen SLB2 is als voorkennis de bouwstenen SLB1 en SLB2 vereist. Portfolio Beoordelingsgesprek 27

Analytische chemie 4 Bouwsteen Analytische Chemie 4 3 EC Anniek Bruins Periode 2.4 De analytische spectrometrie is gebaseerd op het meten van de wisselwerking tussen materie en electromagnetische straling We meten straling die wordt geabsorbeerd, geemiteerd danwel wordt gefluoriseerd. Elk soort atoom of molecuul vertoont darbij een unieke interactie. De interpretatie levert fundamentele kennis over de materie en vormt de basis van kwantitatieve en kwalitatieve analyse Competenties II - Het opzetten en toepassen van een concentratiemodel -Het berekenen van concentraties m.b.v. spectrofotometrische meetmethoden - Part V: SPECTROCHEMICAL ANALYSIS. 24. Introduction to Spectrochemical Methods. 25. Instruments for Optical Spectroscopy. 26. Molecular Absorption Spectroscopy. 27. Molecular Fluorescence Spectroscopy. 28. Atomic Spectroscopy. 29. Rontgenfluorescentiespectrometrie Voorkennis Case Ware(n)onderzoek Literatuur Fundamentals of Analytical Chemistry Skoog and West 8e edition Spectrometrische Analysetechnieken Dr Ir MTC de Loos-Vollebregt Organic Chemistry Paula Yurkanis Bruice 5e edition Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 28

Onderzoeken Beheren/ coördineren Adviseren in en begeleiden/ doceren/coachen Leiding geven/ Moleculaire biologie 1 en Moleculaire biologie 2 Bouwsteen Moleculaire biologie 1 en 2 2x 3 EC / 168 SBU Rens van Leeuwen Periode 2.4 en 3.1 Bij moleculaire biologie is het de kunst om met enkele simpele genetica tools een biologisch product te creëren. We bestuderen de theorie en praten over praktische toepassingen. Ook ga je aan het werk om bacterieel DNA te isoleren, te knippen, plakken etc. Moleculaire biologie 2 is een verdiepingsslag. Je richt je meer op pcr en het ontwikkelen van primers. Centraal staat fingerprinting van allerhande materiaal Competenties III III I Na afloop van de bouwsteen:. heb je inzicht in de belangrijkeste principes binnen de DNA techniek. Doel, strategieën en technieken Verplichte voorkennis DNA techniek alles schriftelijke toets 55,0% score op onderdelen 29

Scheikunde Praktijk (SP7/8) Bouwsteen Instrumentele Analyse SP7/8 6 EC Anniek Bruins Periode 2.4 In deze case worden in een carrousel een aantal laboratoriumtechnieken beoefend die in de theoriecases zijn of worden behandeld. De voorbespreking van ieder experiment is belangrijk omdat aanpassingen en veranderingen van het voorschrift kunnen worden aangebracht afhankelijk van de voortgang bij de theoriecases en de verworven competenties van de betreffende student. Voor ieder laboratorium-experiment is 15 uur uitgetrokken waardoor deze case gedurende de looptijd een belangrijk aandachtspunt is gedurende de weektaak. Competenties: II II I I I I II Deze case heeft als belangrijkste doelstelling de HLO-student basisvaardigheden te doen verwerven in de diverse chemische analysetechnieken die op de meeste (stage- en afstudeer) laboratoria worden toegepast. Dit betekent dat ieder practicum een andere analysetechniek wordt behandeld en van de daarbij behorende apparatuur of opstelling getest moet worden of de juiste response wordt afgegeven; tevens moet worden nagegaan of de methode een voldoende precies en juist resultaat oplevert. De uit te voeren experimenten worden in een carrousel uitgevoerd en worden in een voorbespreking met de student voortdurend bijgesteld om andere gezichtspunten nader op te voeren om daardoor een nog beter inzicht in de aan te leren vaardigheden te bewerkstelligen. Hoofdstukken case (Titel) Onderwerpen in trefwoorden 1. Kjeldahl 2. Adsorptie isotherm 3. Reactiekinetiek 4. Humusgehalte 5. Potetiometrie 6. ISE 7. Conductometrie 8. Biamperometrie en bipotentiometrie 9. Coulometrie 10. Karl Fischer 11. GC 12. GLC 30

13. HPLC 14. HPLC 15. Fotometrie 16. UV/VIS 17. UV/VIS 18. UV/VIS 19. Fluorescentiespectrometrie 20. VES 21. AAS Voorkennis Propedeuse en Sp-5 Literatuur Practicum handleiding SP-7 en SP-8 Hulpmiddelen Alle soorten van elektronisch rekentuig Voortgang 100% 31

Chemometrie en Kalibratie Bouwsteen Kalibratie 3 EC Anniek Bruins Periode 3.1 Vast stellen van het juiste gehalte voor spectrofotometrische methoden Calibratie: wat is de beste keuze voor het calibratiemodel; welke betrouwbaarheid hebben de analyseresultaten die zijn verkregen op basis van een calibratiefunctie Competenties: II Het achterhalen van systematische fouten en matrixeffecten bij (spectrofotometrische) experimenten. Het opstellen van de meest juiste calibratiefunctie om met behulp van interpolatie het juiste gehalte vast te stellen. Het opzetten van een geschikt design voor sequentiële dan wel simultane optimaliseringsexperimenten. Voorkennis Propedeuse Excel SPSS Matlab Methodevalidatie GBV Literatuur Chemometrie J.P.M. Andries A.B. de Vries Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 32

Competentiegericht leren Bouwsteen Competentiegericht leren 3EC / 84 SBU De bacheloropleidingen Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (B&ML) en Chemie vallen onder het domein Applied Science. Dat betekent dat de opleidingen moeten voldoen aan de domeincompetenties van het domein Applied Science. Aan het behalen van deze bouwsteen zal de gehele opleiding aandacht worden besteed Competenties III III I I I I II Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen is de student vaardig op het gebied van Competentie 1: Onderzoeken De Bachelor of Applied Science doet binnen het domein Applied Science onderzoek dat ofwel bijdraagt aan de oplossing van een probleem, ofwel leidt tot een groter inzicht in een onderwerp binnen de eigen werkomgeving. Competentie 2: De Bachelor of Applied Science voert experimenten uit binnen het domein Applied Science zodat aantoonbaar betrouwbare resultaten worden verkregen. Competentie 3: Ontwikkelen De Bachelor of Applied Science ontwikkelt, verbetert of implementeert producten, processen of methoden in het domein Applied Science op basis van bestaande kennis. Competentie 4: Coördineren De Bachelor of Applied Science ontwikkelt, implementeert en onderhoudt in het domein Applied Science een (data)beheerssysteem of onderdelen daarvan, zodat het systeem voldoet aan de betreffende wet- en regelgeving, kwaliteitsnormen en de normen en waarden van de organisatie. Competentie 5: Adviseren / In- en Verkopen De Bachelor of Applied Science geeft goed onderbouwde adviezen over het ontwerpen, verbeteren of toepassen van producten, processen en methoden en brengt renderende transacties tot stand met goederen of diensten binnen het domein van Applied Science. 33

Competentie 6: Begeleiden / Doceren / Coachen De Bachelor of Applied Science instrueert en begeleidt medewerkers en klanten bij het aanleren van nieuwe kennis en vaardigheden binnen het domein Applied Science. Competentie 7: Leidinggeven / Managen De Bachelor of Applied Science geeft richting en sturing aan organisatieprocessen en de daarbij betrokken medewerkers teneinde de doelen te realiseren van het organisatieonderdeel of het project waar hij leiding aan geeft. Competentie 8: De Bachelor of Applied Science stuurt zichzelf in zijn functioneren en in zijn ontwikkeling en zorgt dat hij qua kennis en vaardigheden op de hoogte is van de nieuwste ontwikkelingen, ook in relatie tot ethische dilemma s en maatschappelijk geaccepteerde normen en waarden. De waarin de de studenten de competenties moeten beheersen is landelijk vastgelegd. Daarnaast hebben de studenten van Stenden Hogeschool de mogelijkheid om tijdens de stage en de afstudeerperiode binnen het stagebedrijf de competenties 4, 5, 6, 7 en/of 8 verder te ontwikkelen en een niveau hoger dan het landelijk vereiste niveau af te sluiten. Een en ander leidt tot het volgende opleidingsprofiel: Verplichte voorkennis Geen portfolio Assessments Moet voldoende zijn 34

Onderzoeken Beheren/ coördineren Adviseren in en begeleiden/ doceren/coachen Leiding geven/ Bioinformatica Bouwsteen Bioinformatica 3EC / 84 SBU Deze bouwsteen gaat verder met de moleculaire biologie. Er worden nu publicaties bestudeerd en besproken; er worden strategieën uitgedacht. Daarnaast vormt bioinformatica een belangrijke component van dit blok. Op een handige manier gaan we de data uit de DNA technologie interpreteren waarbij gebruik wordt gemaakt van databanken op het internet. Were you always curious about biology but were afraid to sit through long hours of dense reading? Did you like the subject when you were in high school but had other plans after you graduated? Now you can explore the human genome and analyze DNA without ever leaving your desktop! Bioinformatics For Dummies is packed with valuable information that introduces you to this exciting new discipline. This easy-to-follow guide leads you step by step through every bioinformatics task that can Competenties II II II I I I I Na afloop van de bouwsteen: Kun je wetenschappelijke publicaties lezen en kritisch beoordelen Kun je Kloneringsstrategieën kunnen opstellen mbv diverse softwarepaketten Heb je kennis van de bioinformatica mbt homologie modelling, fylogenie en bijbehorende tools Verplichte voorkennis Mob1 en 2 n.v.t. Opdrachten + presentatie+ schriftelijke toets 55,0% score op onderdelen, gewogen gemiddelde 35

Immunologie 1 Bouwsteen Immunologie 1 3EC / 84 SBU Femke Tamminga Periode 3.1 In de bouwsteen Immunologie 2 verdiept de student zich verder in het afweersysteem van de mens, voortbouwend op de theorie die in de bouwsteen Immunologie 1 is behandeld. Voornamelijk de cellulaire en humorale afweer worden in meer detail bestudeerd. Daarnaast komen de thema s transplantaties en vaccinaties aan bod. De bouwsteen is voornamelijk gericht op het bestuderen van theorie. Aan de hand van opdrachten worden studenten gevraagd de theorie actief te bestuderen en/of zichzelf gericht verder te verdiepen in een bijzondere casus. Competenties Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Beschrijven hoe de afweer bij de mens is opgebouwd (infecties, tumoren, aangeboren- en verworven afweer, rol lymfocyten, beenmerg, virussen, autoimmuun ziekten en allergie) het aangeboren immuunsysteem en betrokken cellen in samenhang beschrijven ( huid, slijmvlezen, interferonen, complementsysteem, fagocyten, NK cellen, macrofagen, dendritische cellen) Een ontstekingsreactie beschrijven en verklaren a.d.v. klinische kenmerken, chemische mediatoren, acute fase reactie, prikkels Antigeen verwerking en presentatie beschrijven van de Ag presenterende cellen in relatie tot het MHC Zich zelfstandig verdiepen in een case en dit presenteren aan groepsgenoten Verplichte voorkennis Bouwsteen Immunochemie en Bouwsteen Hematologie. Beide moeten zijn gevolgd. geen Schriftelijk tentamen + opdrachten Norm eindcijfer = 5,50. Het eindcijfer van de bouwsteen bestaat enkel uit het tentamencijfer, met als voorwaarde dat de opdrachten op tijd zijn ingeleverd en met voldoende zijn beoordeeld. 36

Methodisch werken Bouwsteen Methodisch werken 3 EC Anniek Bruins Periode 3.2 Vast stellen van het juiste gehalte voor spectrofotometrische methoden m.b.v. CARDONE. Competenties: II II I I I I II Het achterhalen van systematische fouten en matrixeffecten bij (spectrofotometrische) experimenten. Het opstellen van de meest juiste calibratiefunctie om met behulp van interpolatie het juiste gehalte vast te stellen. Verplichte voorkennis Propedeuse, Excel, SPSS, Matlab, Methodevalidatie, GBV Literatuur Chemometrie J.P.M. Andries A.B. de Vries Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 37

Optimalisatie Bouwsteen Optimalisatie 3 EC Anniek Bruins Periode 3.2 Optimalisatie: Het opzetten van een geschikt design Het opstellen van een model De optimale omstandigheden bepalen Competenties: II Het opzetten van een geschikt design voor sequentiële dan wel simultane optimaliseringsexperimenten. Voorkennis Propedeuse, Excel, SPSS, Matlab, Methodevalidatie, GBV Literatuur Chemometrie J.P.M. Andries A.B. de Vries Alle soorten van elektronisch rekentuig Schriftelijke toets 55,0% score 38

Materialen en Polymeerchemie Bouwsteen: Materialen en polymeerchemie : : : 3EC / 84 SBU Raymond Gommers Periode 3.2 Met deze bouwsteen krijg je inzicht in wat kunststoffen zijn en wat je er mee kunt doen. De relatie monomeer polymeer wordt duidelijk gemaakt, wat zijn de eigenschappen van de verschillende polymeren en hoe worden ze gemaakt. Het praktijkgedeelte gaat in op hoe polymeren (kunststoffen) kunnen worden verwerkt. Belangrijk is ook dat dit vak een beeld geeft van de minor Duurzame kunststoffen die voor de 3 e periode kan worden gekozen. Het belang van duurzaamheid en kunststoffen is van groot maatschappelijk belang, en zal een rol spelen bij veel jobs die beschikbaar zijn voor Hbo ers van de LS richting. Competenties I II II II Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: beschrijven wat kunststoffen zijn op het niveau van polymeerchemie en fysische eigenschappen. beschrijven hoe kunststoffen worden geproduceerd. beschrijven wat de verschillen zijn tussen thermoplasten, thermoharders en elastomeren beschrijven wat de verschillen zijn tussen amorfe en kristallijne polymeren beschrijven wat het verschil is tussen duurzame en niet duurzame kunststoffen beschrijven wat de verschillende verwerking- en productietechnieken zijn op het gebied van de kunststoftechnologie beschrijven waar en hoe de verschillende kunststoffen worden toegepast. Verplichte voorkennis nvt geen schriftelijk Voldoende bij 55,0 punten of meer. 39

Massaspectrometrie Bouwsteen Massaspectrometrie 3EC / 84 SBU Anniek Bruins Periode 3.2 Het verband tussen de structuur en de effecten die optreden wanneer moleculen in hoog vacuum met elektronen worden beschoten Competenties II Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: -Massaspectra interpreteren en daarmee tot een structuuropheldering komen Verplichte voorkennis Analytische Chemie 4 Organische Chemie 1 en 2 All soorten van literatuur en elektronisch rekentuig Schriftelijke toetsing 55,0% 40

Immunologie 2 Bouwsteen Immunologie 1 3EC / 84 SBU Femke Tamminga Periode 3.2 In de bouwsteen Immunologie 1 verdiept de student zich in het afweersysteem van de mens. Een gedegen theoretische achtergrond van een goed werkend immuunsysteem is nodig om bij afwijkingen te analyseren waar het mis gaat en hoe een behandeling ingezet moet worden. Ook op een laboratorium is het van belang labresultaten te kunnen interpreteren aan de hand van de fysiologie en pathologie van het immuunsysteem. Deze bouwsteen krijgt een vervolg in de bouwsteen Immunologie 2, waarin de immunologie op cellulair niveau in nog meer detail wordt bekeken. De bouwsteen is voornamelijk gericht op het bestuderen van theorie. Aan de hand van opdrachten worden studenten gevraagd de theorie actief te bestuderen en/of zichzelf gericht verder te verdiepen in een bijzondere casus. Competenties Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen kan de student: Gedetailleerd de bouw van de lymfeklieren beschrijven Expressie van receptoren op T en B cellen beschrijven (CD 79, alfa/beta ketens en CD3 eiwitten, thymus, perifere tolerantie) Hoofdlijnen van de cellulaire immuniteit in een schema zetten en belangrijke receptoren van de signaalroutes daarbij benoemen De humorale immuniteit beschrijven en in relatie brengen met de cellulaire immuniteit Transplantatie en afstoting verklaren m.b.t. de immunologische processen Beschrijven hoe vaccins ontwikkeld en toegepast worden Zich zelfstandig verdiepen in een case en dit presenteren aan groepsgenoten Verplichte voorkennis Bouwsteen Immunochemie en Bouwsteen Hematologie. Beide moeten zijn gevolgd. geen Schriftelijk tentamen + opdrachten Norm eindcijfer = 5,50. Het eindcijfer van de bouwsteen bestaat enkel uit het tentamencijfer, met als voorwaarde dat de opdrachten op tijd zijn ingeleverd en met voldoende zijn beoordeeld. 41

MINOREN Minor Duurzame Kunststoffen De minor Duurzame Kunststoffen bestaat uit twee blokken van 15 EC (respectievelijk periode 3 en periode 4). In blok A wordt curriculair onderwijs gegeven in theorie en praktijk. Daarin komen de volgende onderwerpen aan bod: - Polymeerchemie (LS) / Materiaalkunde (WTB) - Biopolymeren - Duurzaamheid - LCA - Eindopdracht In blok B bestaat de mogelijkheid om een onderzoeksopdracht uit te voeren voor Stenden PRE, GreenPAC of externe partners van deze partijen. Tijdens blok A kan orientatie op deze onderwerpen plaatsvinden. Het volgen van blok A is voorwaarde voor toelating van blok B. Blok B is niet verplicht, een student kan ook een andere minor kiezen in deze periode. De vakbeschrijvingen van de minor zijn op moment van schrijven nog in ontwikkeling en worden verwacht in november 2014. Minor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek De minor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek heeft een omvang van 15 EC. Hierin wordt een verdiepend programma samengesteld met de volgende onderwerpen: - Enzymkinetiek - Moleculaire biologie 3 - Biomedische Research - KILO 1 (kwaliteit in laboratorium onderzoek) - KILO 2 (kwaliteit in laboratorium onderzoek) De vakbeschrijvingen van de minor zijn op moment van schrijven nog in ontwikkeling en worden verwacht in november 2014. Minor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek De minor Chemie heeft een omvang van 15 EC. Hierin wordt een verdiepend programma samengesteld met de volgende onderwerpen: - Fysische Chemie - Analytische chemie: NMR 2 - Chemische Technologie - KILO 1 (kwaliteit in laboratorium onderzoek) - KILO 2 (kwaliteit in laboratorium onderzoek) De vakbeschrijvingen van de minor zijn op moment van schrijven nog in ontwikkeling en worden verwacht in november 2014. 42

Stage Bouwsteen Stage 30 EC Anniek Bruins Periode 4.1 en 4.2 De stages vormt een essentieel onderdeel van het vierjarige studieprogramma. De stage duurt ongeveer 5 maanden en wordt gevolgd binnen een organisatie, die representatief is voor het beroepenveld waar de opleiding zich op richt. Als voorbereiding op en ter begeleiding tijdens de stage worden er workshops gegeven in thema s als ethiek, arbeidsorganisatie en communicatie. Deze workshops zijn verplicht voor het behalen van de studiepunten van de stage en zijn onderdeel van de totale studielast van 30 EC. Competenties: III III I * I * I * I * II * Algemeen: Kennismaken met de praktische beroepsuitoefening en oriëntatie op de toekomstige beroepskeuze; Oefenen in waarnemen en rapporteren, zowel mondeling als schriftelijk. Technisch: Verbreden en verdiepen van vaktechnische kennis; Toepassen van de op Stenden hogeschool opgedane theoretische kennis; Leren zien van de samenhang van de verschillende facetten van technische problemen. Sociaal-economisch: Kennismaken met en belangstelling krijgen voor sociale en economische aspecten; Ontwikkelen van sociale vaardigheid, onder meer door in een bestaand teamverband te leren werken Verplichte voorkennis Vóór aanvang van de stage moeten er minimaal 150 EC s behaald zijn. Indien hier niet aan voldaan wordt beslist de curriculumcommissie op individuele basis of de student toch mag deelnemen. nvt Praktijk: beroepshouding volgens Dublin Descriptoren Schriftelijk: stage verslag Zie voor beoordelingsmodel de stage- en afstudeerhandleiding. 43

Afstuderen Bouwsteen Afstuderen 30 EC Anniek Bruins Periode 4.3 en 4.4 Met de afstudeeropdracht ronden de studenten hun studie af. Kenmerkend voor een afstudeeropdracht is dat het gaat over een probleem waar nog geen oplossing voor gegeven is. De student toont dat hij/ zij op eigen kracht een probleem of vraag uit het vakgebied kan oplossen of beantwoorden met behulp van kennis, vaardigheden en attitudes opgedaan in voorgaande jaren. Het is waarschijnlijk de eerste keer dat een student een dergelijk langdurig onderzoek zelfstandig uitvoert en daarover mondeling en schriftelijk rapporteert. Het belang van de afstudeeropdracht ligt dan ook in het zelfstandig werken, in de integratie van de kennis en vaardigheden die een student eerder heeft opgedaan. De afstudeeropdracht heeft een omvang van 30 EC s. De uitvoering vergt i.h.a. een periode van ongeveer 5 maanden. Competenties: III III I* I* I* I* II* Algemeen geldt: De afstudeeropdracht stelt de student in de gelegenheid aan te tonen dat hij kan functioneren op het beginniveau van een HBO bachelor. Deze doelstellingen zijn in lijn met de omschrijving niveau bachelor van de NVAO. (Dublin Descriptoren) Een student, die door de examencommissie wordt toegelaten tot de afstudeeropdracht, kan: In samenwerking met zijn opdrachtgever, maar onder eigen verantwoordelijkheid, de afstudeeropdracht formuleren en plannen. De opdracht zelfstandig uitvoeren. Hierbij is hulp van de directe omgeving niet uitgesloten, maar de student fungeert als eerstverantwoordelijke voor de uitvoering van de opdracht. De resultaten overzichtelijk samenvatten in een afstudeerrapport (zie ook hoofdstuk 4: verslaggeving). Een presentatie van ongeveer een half uur verzorgen waarin de hoofdlijnen van het onderzoek worden gerapporteerd aan belangstellenden. na afloop van de presentatie de resultaten verdedigen. Voorkennis Vóór aanvang van de afstudeeropdrachten moeten er minimaal 150 EC s behaald zijn en de stage voldoende zijn afgerond. Indien hier niet aan voldaan wordt beslist de 44

curriculumcommissie op individuele basis of de student toch mag deelnemen. Praktijk: beroepshouding volgens Dublin Descriptoren Schriftelijk: afstudeer scriptie Mondeling: colloquium Deelcijfer 1 = (0,75 * cijfer rapport) + (0,25 * cijfer presentatie). Voor rapportage geldt de norm: 5,50. Voor de presentatie geldt de norm: 5,50. Voor geheel deelcijfer 1 geldt logischerwijs ook de norm: 5,50. Deelcijfer 2 = Praktijk (Dublin Descriptoren). Norm: 5,50 Verhouding Deelcijfer 1 : Deelcijfer 2 = 1 : 1. Norm: 5,50 Zie voor beoordelingsmodellen de stage- en afstudeerhandleiding 45