Reiskostenregeling reïntegratietrajecten Sociale Dienst Drechtsteden (vastgesteld door de Bestuurscommissie d.d. 07-05-2007, grondslag van deze regeling gewijzigd bij de vaststelling van de verordening werk en inkomen op 12-04-2010) Algemene omschrijving van de regeling De forfaitaire reiskostenregeling gaat uit van een tegemoetkoming in de reiskosten die toereikend wordt geacht om de belemmeringen, die reiskosten kunnen opleveren voor deelname aan reïntegratietrajecten, op te heffen (artikel 2.1.9 lid 2 en lid 7 van de Verordening Werk en Inkomen Drechtsteden 2010). Van iedere klant wordt via de ANWB-routeplanner de kortste reisafstand van huis tot reïntegratiebedrijf bepaald. Na de bepaling van de afstand wordt volgens de kilometertabel een maandelijkse tegemoetkoming verstrekt, zolang de klant daadwerkelijk gebruik maakt van het reïntegratie-instrument. Geen gebruik van het reïntegratie-instrument betekent geen tegemoetkoming. 3.1 Vergelijking met grote ondernemingen gevestigd in Dordrecht We hebben gekeken naar de reiskostenregelingen van grote ondernemingen gevestigd in Dordrecht (zie bijlage 1). Wat blijkt? Twee grote ondernemingen (Albert Schweitzer ziekenhuis en ROC Da Vinci) verstrekken geen bijdrage onder de 10 kilometer aan werknemers woonachtig in Dordrecht. De gemeente Dordrecht kent een openbaar vervoersregeling, een woon-werktegemoetkoming vanaf 10 kilometer én een forfaitaire tegemoetkoming voor werknemers die minder dan 10 kilometer moeten reizen. 3.2 Tegemoetkoming vanaf 5 kilometer reisafstand We hebben overwogen om aan te sluiten bij een tegemoetkoming vanaf 10 kilometer. We stellen echter voor om vanaf 5 kilometer de reiskostenregeling te laten gelden. Hiermee komen we meer tegemoet aan het opheffen van de belemmeringen, die reiskosten kunnen opleveren voor deelname aan reïntegratietrajecten. Het gaat hier niet alleen om klanten uit Dordrecht, maar vooral ook uit Papendrecht en Zwijndrecht. 3.3 Hoogte van de tegemoetkoming De hoogte van de tegemoetkomingen is afgeleid van de kosten voor een maandabonnement voor openbaar vervoer zoals die gelden op 1 januari 2007. De regeling sluit daarmee aan bij de regelingen die de regiogemeenten hanteerden. Hierdoor is een overgangsregeling niet nodig. Dit leidt tot het volgende tegemoetkomingenschema: Enkele reisafstand U reist doorgaans per week Meer dan Niet meer dan 4 dagen of meer 0 km 5 km Geen tegemoetkoming 5km 10 km 31,-- per maand 10 km 15 km 61,-- per maand 15 km meer 91,-- per maand Wordt er minder gereisd dan 4 dagen of meer, dan wordt de tegemoetkoming naar rato aangepast. Bij drie werkdagen krijgt men driekwart van de aangegeven tegemoetkoming en bij twee werkdagen de helft. Overigens werken de meeste mensen 4 dagen in een reïntegratietraject. Voor iedere afstand geldt dat de eerste 5 kilometer voor eigen rekening komt. Dit is in het tegemoetkomingenschema reeds verrekend. 1
3.4 Totale kosten Naar schatting bedragen de maximale kosten voor de zes gemeenten op jaarbasis, bij 2400 klanten 1, 794.860. In deze berekening is er van uit gegaan dat 1000 van de geschatte 1709 klanten uit Dordrecht in de categorie 0 5 km vallen. 3.5 Rechtmatigheid De forfaitaire tegemoetkoming voor gemaakte reiskosten is rechtmatig wanneer er een één op éénrelatie kan worden gelegd tussen de verstrekte reiskostentegemoetkoming en het gebruik van het reïntegratie-instrument. Wij hebben hierover sluitende afspraken met de reïntegratiebedrijven. Door het uitvoeren van steekproefsgewijze controles wordt nagegaan of de verstrekte tegemoetkoming te koppelen is aan het verblijf van de klant binnen het reïntegratie-instrument 3.6 Fiscaal regiem We hebben onderzocht in hoeverre klanten van de reiskostenregeling fiscale nadelen ondervinden, wanneer zij naast de reiskostentegemoetkoming ook een vrijwilligerstegemoetkoming ontvangen. Wanneer de tegemoetkomingen (zowel reis- als vrijwilligerstegemoetkoming) 1.528 op jaarbasis te bovengaan, dan moeten de meeropbrengsten als belastbaar inkomen worden opgegeven. Dit is echter alleen het geval bij een zeer kleine groep die voor het verrichten van vrijwilligerswerk meer dan 15 kilometer (enkele reis) moet reizen. 3.7 Uitvoering Specifieke uitvoeringsregels zijn in bijlage 2 opgenomen. 3.8 Nieuw-Lekkerland Voor de gemeente Nieuw-Lekkerland heeft de reiskostenregeling geen directe gevolgen. De gemeente Nieuw-lekkerland heeft een eigen reiskostenregeling. Wanneer zij dit wenst, kan zij aansluiten bij de reiskostenregeling Sociale Dienst Drechtsteden. Aansluiten bij de reiskostenregeling van de Sociale Dienst Drechtsteden betekent aanpassing van het inkoopcontract met deze gemeente. 3.9 Ingangsdatum De reiskostenregeling gaat in per 1 juni 2007. 1 Een inschatting maken van het juiste aantal klanten is lastig. Gebaseerd op het aantal in 2006 ingekochte trajecten, gerelateerd aan het huidige klantenbestand, het aantal ontheffingen en of vrijstellingen en een bezettingsgraad van 80% wordt uitgegaan van 2400 klanten op jaarbasis. Uitgegaan is van 48 werkweken per jaar. 2
Bijlage 1 Overzicht reiskostenregelingen grote ondernemingen Dordrecht Er is bij 5 werkgevers gevestigd in Dordrecht navraag gedaan naar de door hen gehanteerde reiskostenregelingen voor in de gemeente Dordrecht woonachtige werknemers. Drechtwerk hanteert eerst een kilometergrens en verstrekt daarna een tegemoetkoming boven de 10 km (fiscus). Voor werknemers uit de gemeente Dordrecht worden vervolgens de kosten van openbaar vervoer vergoed of wordt een fietsregeling (fietsprive-project van Drechtwerk) ingezet. Albert Schweitzer kent geen tegemoetkoming van werknemers woonachtig in Dordrecht, hanteert de 10 km (fiscus) grens voor het verstrekken van een reiskostentegemoetkoming. ROC Da Vinci kent geen tegemoetkoming van werknemers woonachtig in Dordrecht, hanteert de 10 km (fiscus) grens voor het verstrekken van een reiskostentegemoetkoming. De gemeente Dordrecht kent per 1 juli 2007 een regeling waarbij de hoogte van de tegemoetkoming afhankelijk is van de wijze van vervoer, de reisafstand en het aantal dagen per week dat gereisd wordt. Wanneer gebruik gemaakt wordt van openbaar vervoer, wordt een vervoersdocument verstrekt, onder de voorwaarde dat dit de goedkoopst mogelijke manier van vervoer is. Wanneer de reisafstand niet met het openbaar vervoer wordt afgelegd dan geldt een woon/werkverkeertegemoetkoming gebaseerd op 5 dagen per week: o 0 tot 10 km geeft geen recht op een tegemoetkoming* o 10 tot 15 km leidt tot een maandelijkse tegemoetkoming van 65,-- o 15 tot 20 km leidt tot een maandelijkse tegemoetkoming van 91,-- o boven 20 km leidt tot een maandelijkse tegemoetkoming van 130,-- * Aan personen met een enkele reisafstand van minder dan 10 km die geen gebruik maken van het openbaar vervoer wordt gedurende de maanden oktober t/m maart een forfaitaire tegemoetkoming verstrekt van 15,-- per maand. De Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden De gemeenschappelijke regeling kent een zelfde woon-werk reiskostentegemoetkoming als de gemeente Dordrecht. 3
Bijlage 2 Uitvoeringsregels Wanneer wordt geen reiskostentegemoetkoming verstrekt? Er worden geen andere vormen van reiskostentegemoetkoming voor reїntegratie verstrekt dan in dit voorstel zijn benoemd of die voorkomen onder het kopje Bijzondere situaties ; De reiskosten worden NIET verstrekt voor de klanten die deelnemen aan een participatiebaan en Agu-2 trajecten, aangezien hier sprake is van een werkgever/werknemerrelatie; Wanneer er sprake is van collectief vervoer (busjes), dat beschikbaar is gesteld door het reïntegratiebedrijf of de inlener, kan GEEN gebruik gemaakt worden van de regeling. Wanneer een klant op een andere wijze een tegemoetkoming via een reiskostenregeling ontvangt, respectievelijk kan ontvangen, kan ook GEEN gebruik worden gemaakt van de reiskostenregeling. De reiskosten worden NIET vergoed wanneer werk in loondienst wordt aanvaard of wanneer de klant buiten het Drechtstedengebied verhuist. In het geval van (ongeoorloofd) verzuim is er geen recht op reiskostentegemoetkoming. Stopzetten van de reiskostentegemoetkoming a. De reiskostenregeling wordt stopgezet, indien de gebruiker langer dan 1 kalendermaand - behoudens vakantieverlof geen gebruik maakt van de re-integratieproducten van de Sociale Dienst Drechtsteden; b. De reiskostenregeling eindigt met ingang van de maand volgend op die waarop de gebruiker niet meer aan een re-integratieproduct deelneemt; c. De reiskostentegemoetkoming wordt beëindigd met ingang van de maand volgend op die waarop de gebruiker verhuist buiten het werkgebied van de Sociale dienst Drechtsteden; Berekeningswijze bij reiskosten voor re-integratie op minder dan 4 dagen per week Wordt er minder gereisd dan 4 dagen, dan wordt de tegemoetkoming naar rato aangepast. Bij drie werkdagen krijgt men driekwart van de aangegeven tegemoetkoming en bij twee werkdagen de helft. Bijzondere situaties Meer/minder reiskosten Zijn er meer reiskosten nodig, bijvoorbeeld bij sociaal medisch geïndiceerden en/of bij het brengen van de kinderen bij de kinderopvang, dan de reeds voor de klant vastgestelde bedragen, dan dient hieraan een fiat (d.w.z. een schriftelijke noodzakelijkheidverklaring) van het betreffende RIB aan ten grondslag te liggen. De verstrekte reiskostenregeling wordt in verhouding tot het (ongeoorloofde) verzuim teruggevorderd en/of verrekend met de toekomstige periode. Anw-ers en Nuggers. Als inkomenstoets voor het toepassen van de reiskostenregeling voor deze twee doelgroepen is aansluiting gezocht bij het minimabeleid van de Sociale Dienst Drechtsteden, d.w.z. dat deze klanten voor de reiskostenregeling in aanmerking kunnen komen wanneer het totale inkomen van het betreffende huishouden de 110% van de toepasbare zijnde netto bijstandsnorm niet overschrijdt. Vanzelfsprekend hebben de twee doelgroepen na deze inkomenstoets dezelfde plichten en rechten als de klanten die aanspraak kunnen maken op een reiskostentegemoetkoming van de Sociale dienst Drechtsteden. Individualiseren. Voor alle verzoeken om reiskosten van klanten, die niet in deze notitie voorkomen, zal op individuele wijze een afweging moeten worden gemaakt in het kader van het bijzondere bijstandsbeleid van de Sociale Dienst Drechtsteden. 4
Bijlage 3 Beantwoording vragen Cliëntenraad WWB Drechtsteden De Cliëntenraad WWB heeft tijdens het ambtelijk overleg op 17 april 2007 positief gereageerd, maar heeft de volgende vragen gesteld: 1. Wanneer je minder dan 5 km moet reizen, krijg je geen reiskostentegemoetkoming. Maar stel dat je geen keus hebt en wel met OV moet reizen, bijvoorbeeld omdat je minder mobiel bent. Valt dat dan onder een bijzondere situatie (individualiseren) of niet? Antwoord: Ja, dat valt onder het individualiseren. 2. Wanneer je minder dan 4 dagen reist, wordt de tegemoetkoming navenant aangepast. Maar dan kun je als klant meer kwijt zijn dan je ontvangt (dit hangt wel van de afstand af), want dan moet je strippenkaarten kopen. Dan heb je aan de tegemoetkoming die je krijgt, waarschijnlijk niet genoeg. Wat wordt bedoeld met navenant aanpassen? Hoe vindt de berekening plaats? Antwoord: Ook wanneer men 4 dagen werkt, hoeft de tegemoetkoming niet kostendekkend te zijn. Dit hangt helemaal af van het aantal te reizen zones en het soort vervoer dat men gebruikt. De tegemoetkoming bij minder dan 4 werkdagen wordt naar rato berekend. Bij drie werkdagen krijgt men driekwart van de aangegeven tegemoetkoming en bij twee werkdagen de helft. Daar de tegemoetkoming bij 4 dagen niet kostendekkend hoeft te zijn, geldt dit ook voor de tegemoetkoming bij 2 of 3 werkdagen. 3. Wanneer een klant uitstroomt naar een werkgever die geen reiskostentegemoetkoming biedt, kan de klant te maken krijgen met een armoedeval. De SDD kan werkgevers echter niet verplichten reiskostentegemoetkoming te geven. Wél kunnen we de RIB s vragen aandacht te hebben voor dit onderwerp. Antwoord: Wij zullen de reïntegratiebedrijven vragen extra aandacht te besteden aan dit onderwerp. 5