A gemeente Eindhoven Technische architectuur Beschrijving Specificatiecriteria Versie 1.1 A. van Loenen Technisch Beleidsadviseur B&E 21-Sep-2011 avl/fd11027578
Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Realisatie & Beheer Datum 21-Sep-2011 gemeente Eindhoven
Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 4 2 INZET... 4 3 AFBAKENING... 5 4 DOELGROEP... 5 5 TECHNISCHE ARCHITECTUUR BESCHRIJVING... 6 5.1 ARCHITECTUUR OVERZICHT... 6 5.2 BESCHRIJVING... 8 5.2.1 Algemeen... 8 5.2.2 Applicaties... 9 5.2.3 Databases... 10 5.2.4 Netwerk... 10 5.2.5 Gebruikers... 10 5.2.6 Bestaande systemen... 10 5.3 USE CASES... 11 gemeente Eindhoven 3
1 Inleiding Vanuit de beheerorganisatie is het gewenst om inzicht te verkrijgen in de technische architectuur van een systeem dat in beheer zal worden genomen. De technische architectuur is de vertaling van de logische architectuur naar de techniek. Het geeft inzicht in de concrete technische componenten en hun onderlinge samenhang. Concreet kan hierbij gedacht worden aan zaken zoals client / server machines, software applicaties, databases en netwerktopologie. Dit document beschrijft de criteria voor een technische architectuur beschrijving zoals deze door een leverancier dient te worden aangedragen. De technische architectuur beschrijving zelf dient als doel: b De technische en financiële impact te kunnen bepalen ten aanzien van het in beheer nemen. b Het implementatie proces te faciliteren. Dit proces behelst het inpassen van de oplossing in de bestaande infrastructuur van de Gemeente Eindhoven. b Inzicht te verkrijgen in de high level werking van het systeem o.a. ten behoeve van incident management & troubleshooting. 2 Inzet Dit document zal normaliter worden ingezet in de marktverkenningsfase en/of na leveranciersselectie waarbij de Gemeente Eindhoven informatie van leveranciers verlangd. De technische architectuur beschrijving zal in de implementatie fase van een ICT project als vertrekpunt dienen. De beschrijving zal dan verder worden uitgewerkt zodat de specifieke implementatie voor de Gemeente Eindhoven kan worden vastgelegd. 4 gemeente Eindhoven
3 Afbakening Het document is geschreven met als referentiekader het beschrijven van criteria voor Enterprise IT architecturen. Het document beoogd niet alle criteria te benoemen die relevant zijn voor een technische impact bepaling. Hiervoor blijven ook documenten zoals installatiehandleidingen noodzakelijk. 4 Doelgroep b b Projectleiders vanuit I&B REO, of het Gemeentelijk Projectenbureau die op de hoogte dienen te zijn van het bestaan van de criteria ten aanzien van een technische architectuur beschrijving. Leveranciers die technische architectuur beschrijving dienen op te leveren. Zij dienen te voldoen aan de in dit document vermelde criteria. gemeente Eindhoven 5
5 Technische Architectuur beschrijving De beschrijving van de architectuur zal de volgende drie hoofdzaken omvatten: b Architectuur overzicht b Beschrijving b Use cases Deze zullen nader worden toegelicht in de volgende paragrafen. 5.1 Architectuur overzicht Een architectuur overzicht betreft een visuele representatie van de architectuur. Deze zal minimaal de volgende zaken moeten bevatten: b Het op te leveren systeem tot op het niveau van machines 1 en de daarbij behorende applicatie omgevingen (zoals webservers en applicatie servers), applicaties en databases. b De bestaande systemen waar de op te leveren applicaties interacties mee hebben. b De communicatie tussen de applicaties zoals berichtenverkeer, database connecties en bestandsverkeer. Vermeld het gebruikte protocol per communicatielijn. b De gebruikers van het systeem. Dit betreft niet alleen eindgebruikers maar gebruikers in de brede zin van het woord zoals bijvoorbeeld beheerders. b Netwerk topologie aspecten zoals de beoogde plaatsing van applicaties in DMZ s. Zie voorbeeld Figuur 1 1 Mogelijk wordt door een leverancier een groepering naar machines niet voorgeschreven. In dit geval kan gemodelleerd worden met applicatieomgevingen zoals webservers en applicatieservers etc. 6 gemeente Eindhoven
Figuur 1 Voorbeeld technisch architectuur overzicht gemeente Eindhoven 7
5.2 Beschrijving In de volgende paragrafen wordt nader uiteengezet welke aspecten beschreven dienen te zijn. 5.2.1 Algemeen Beschrijf voor het systeem de volgende aspecten : b Opleverscope b Beveiligingsrequirements ten aanzien van de omgeving waarin de oplossing zal functioneren b Licenties b Implementatie varianten met benoeming van tradeoffs b Schaalbaarheid van het systeem b Mogelijkheden tot redundantie b Gebruik van open standaarden en open software 8 gemeente Eindhoven
5.2.2 Applicaties Met applicatie wordt hier bedoelt een programma, een service, een package (verzameling van code & data bestanden, bv simpele website) of deployment package (JAR, WAR, EAR) die normaliter als eenheid geïnstalleerd danwel gestart wordt. Client en server applicaties dienen dan ook apart beschreven dienen te worden. Beschrijf per applicatie: b Naam b Het functioneel gedrag b HW & SW & storage & netwerk requirements b Compatibiliteit met virtualisatie (VmWare ESXi / ThinApp) b Gebruik van certificaten b Rol : Storage / Client / Server b Type : Programma / Service / Package b Beschrijving van de communicatie met andere applicaties / systemen : o Welk protocol wordt er gehanteerd? o Welke netwerk poorten zijn relevant? o Wat zijn de mogelijke communicatie richtingen? b Mogelijke koppelvlakken met andere systemen. b Security aspecten zoals compatibiliteit met firewall & reverse proxy oplossingen. b Beschrijving van het gebruik van databases b De relatie naar de bovenliggende logische architectuur zodat inzichtelijk is tot welk logisch systeem het behoort. b Revelante dimensionering N.B: Ook tools dienen beschreven te worden. gemeente Eindhoven 9
5.2.3 Databases Beschrijf minimaal : b Server HW & SW & storage & netwerk requirements b Beschrijving van de database, o.a. doel & type data b Andere relevante dimensioneringaspecten. Bijvoorbeeld het verwachte groeipad scenario (toename in grootte). 5.2.4 Netwerk Beschrijf minimaal : Relevante dimensionering. Welke vormen van toegang tot het netwerk verwacht worden Welke services zijn vereist (DNS, DHCP, SMTP etc) Benodigde koppelingen naar externe netwerken (bv internet) Quality of Service (QoS) requirements Gebruik van multicast 5.2.5 Gebruikers Beschrijf voor gebruikers minimaal : b Rol b Het type gebruik van het systeem. Er word expliciet aandacht gevraagd om ook gebruikers zoals beheerders te omschrijven. Indien de leverancier zelf bijvoorbeeld remote onderhoud verwacht te plegen dan dient helder te worden vermeld wat de wensen zijn. 5.2.6 Bestaande systemen Beschrijf waar relevant bestaande systemen en de afhankelijkheden die ze hebben naar het op te leveren systeem. 10 gemeente Eindhoven
5.3 Use cases Er dienen een aantal use cases uitgewerkt te worden zodat de technische dynamiek van het systeem inzichtelijk wordt. Behandel per use case de volgende aspecten : Use case naam : Een use case naam levert een unieke identificatie voor de use case. Doel : Een doel beschrijft in het kort, wat met de use case bereikt wordt. Actoren : Een actor is iemand of iets buiten het systeem, dat een interactie aangaat met het systeem. Triggers : Een sectie beschrijft de gebeurtenissen (events), waardoor de use case geïnitieerd wordt Basis verloop van de events : een primair scenario, of verloop van de gebeurtenissen Alternatieve wegen : Secundaire wegen of alternatieve scenario's Post condities : Beschrijving van de eindtoestand van het systeem na het verloop van de use case. Notes : Belangrijke aantekeningen, die niet in de vooropgezette format passen. gemeente Eindhoven 11