Toepassingsprofiel (TPOD) omgevingsverordening

Toepassingsprofiel (TPOD) omgevingsverordening Versie 0.61 Geonovum KOOP Datum 12 januari 2017

Colofon Documentnaam Toepassingsprofiel (TPOD) Omgevingsverordening Projectnaam Standaard Officiële Publicaties met specifieke toepassing voor omgevingsdocumenten Projectnummer PR04 Versienummer 0.61 Locatie Amersfoort Contactpersoon Sandra van Wijngaarden Auteurs Luc de Horde Wilko Quak Paul Janssen Bart Huijbers Johan Ruijten Nienke Jansen Versiehistorie Versie Datum Door Sectie Omschrijving 0.6 01-12-2016 PR04 alles Oplevering t.b.v. 0.6 versie 0.61 11-1-2017 PR04 alles Redactionele aanpassingen en terminologie Pagina 3 van 36

Inhoud Colofon 3 1 Inleiding 5 1.1 Toepassingsdomein 5 1.2 Normatieve referenties 5 2 Besluitonderdelen 6 2.1 De onderdelen 6 2.2 De omgevingsverordening en de geconsolideerde versie 7 2.3 De geconsolideerde versie van de omgevingsverordening 7 2.4 Structurering en standaardisering 7 3 Informatieanalyse 8 3.1 Kenschets rechtsfiguur 8 3.2 Kenmerken 8 4 Modellering 14 4.1 Verklaring model 14 4.2 Uitgangspunten (op basis van analyse) 14 4.3 UML Model 15 4.4 Uitleg UML model 19 4.4.1 Uitleg algemeen en op hoofdniveau model 19 4.4.2 Uitleg specifieke onderdelen model 20 4.5 Objectcatalogus 22 4.5.1 Objectcatalogus Officiële publicatie (STOP) 22 4.5.2 Objecttypen omgevingsdocument (TPOD algemeen) 26 4.5.3 Objecttypen TPOD omgevingsverordening 31 5 Voorbeeldtoepassing middels tekst en triples 34 5.1 Implementatie van een begripsdefinitie binnen een omgevingsverordening: 34 5.2 Implementatie van een annotatie in een artikel: 34 5.3 Implementatie van een annotatie in in-line object: 34 5.4 Implementatie van het werkingsgebied: 35 5.5 Implementatie van waarde aan een werkingsgebied: 35 6 Vragen en issues 36 Pagina 4 van 36

1 Inleiding 1.1 Toepassingsdomein Dit document beschrijft de toepassing van het Informatiemodel voor Officiële Publicaties (IMOP) in het domein van de Omgevingswet en specifiek voor een omgevingsverordening. Het IMOP bevat de generieke, abstracte basis voor beschrijving van structuur en inhoud van officiële publicaties in officiële publicatiebladen van overheden en de daaruit afgeleide consolidaties, alsmede het aan die publicaties gerelateerde berichtenverkeer. In dit document wordt IMOP ingevuld met specifieke eigenschappen en waardenlijsten, van het type omgevingsdocument omgevingsverordening. 1.2 Normatieve referenties TPOD (Toepassingsprofiel voor Omgevingsdocumenten) is een toepassing van IMOP dat weer een onderdeel is van de Standaard Officiële Publicaties (STOP) en moet begrepen worden in samenhang met het Berichtenmodel en het Presentatiemodel van STOP. De TPOD is gebaseerd op STOP v0.6. Pagina 5 van 36

2 Besluitonderdelen Het besluit waarbij een omgevingsverordening of een wijziging daarvan wordt vastgesteld, bestaat uit twee onderdelen. Facultatief kan daar een derde deel aan worden toegevoegd. 2.1 De onderdelen Deel één Deel één van het besluit bestaat uit de motivering van het besluit tot vaststelling c.q. wijziging van de omgevingsverordening. Dit deel lijkt op een combinatie van het statenbesluit, het statenvoorstel en de toelichting met bijlagen. Dit deel begint met de overwegingen die leiden tot het nemen van het besluit. Vervolgens wordt een inhoudelijke onderbouwing van het besluit gegeven. Hierin wordt bijvoorbeeld aangegeven op welke onderdelen de omgevingsverordening wordt aangepast en wordt verwezen naar, voor die wijzigingen relevant beleid uit de omgevingsvisie van provincie of Rijk. Er wordt toegelicht op welke wijze gevolg is gegeven aan de van toepassing zijnde instructieregels en instructies van het Rijk. Ter onderbouwing van de motivering kunnen ook allerlei onderzoeksgegevens en bescheiden als bijlage aan dit eerste deel van het vaststellingsbesluit verbonden zijn. Deel twee Het tweede deel van het besluit bestaat uit de regels die deel gaan uitmaken van de omgevingsverordening. De regels bestaan uit juridische regeltekst en de werkingsgebieden: de gebieden waar de afzonderlijke regels gelden en die worden begrensd door coördinaten. In dit deel wordt concreet aangegeven op welke wijze de omgevingsverordening wordt aangepast. Aangegeven wordt welke regels worden toegevoegd, geschrapt, gewijzigd of vervangen door andere regels. Dit deel van het vaststellings- of wijzigingsbesluit is vergelijkbaar met de wijziging van een wet of een verordening. Deel drie Het derde deel kan aan het besluit worden toegevoegd als ervoor gekozen wordt om bij iedere regel van de omgevingsverordening een artikelsgewijze toelichting te geven. De artikelsgewijze toelichting is facultatief, niet verplicht. Als er voor een artikelsgewijze toelichting is gekozen bestaat het derde deel van het besluit uit de volledige artikelsgewijze toelichting (bij de eerste vaststelling van een omgevingsverordening) dan wel uit de wijzigingen die worden aangebracht in de geconsolideerde artikelsgewijze toelichting bij elke regel uit de omgevingsverordening (bij een besluit tot wijziging van de omgevingsverordening). Dit deel van het vaststellingsbesluit zal dus overeenkomen met de artikelsgewijze toelichting zoals die bij wetten en verordeningen gebruikelijk is. Bij elke wijziging van regels van de omgevingsverordening wordt dan ook de artikelsgewijze toelichting op die regels geactualiseerd. Aan deze artikelsgewijze toelichting kan ook een algemene toelichting worden toegevoegd met bijvoorbeeld gegevens over de provincie en een beschouwing over de visie van de provincie op de omgevingsverordening (globaal, gedetailleerd etc). Wanneer nodig kan bij een wijziging van de regels van de omgevingsverordening ook deze algemene toelichting worden geactualiseerd. Pagina 6 van 36

2.2 De omgevingsverordening en de geconsolideerde versie De omgevingsverordening zelf (of de wijziging daarvan) bestaat alleen uit het tweede deel van het besluit tot vaststelling of wijziging van de omgevingsverordening: de regels (de juridische regeltekst en hun werkingsgebieden). Alle delen twee van alle opeenvolgende besluiten vormen samen de actuele geldende omgevingsverordening waaraan rechten en plichten kunnen worden ontleend. De in het eerste deel van het vaststellingsbesluit opgenomen motivering en de daarbij behorende gegevens en bescheiden over bijvoorbeeld onderzoek en zienswijzen maken geen deel uit van de omgevingsverordening. Dat geldt ook voor de artikelsgewijze en de algemene toelichting uit het (facultatieve) derde deel van het vaststellingsbesluit. Deze delen van de omgevingsverordening zijn niet juridisch bindend. Wel kunnen deze delen uiteraard een rol spelen bij de interpretatie van de regels van de omgevingsverordening. 2.3 De geconsolideerde versie van de omgevingsverordening Het tweede deel van het besluit (de regels zelf dan wel de wijzigingen die in de regels worden aangebracht) wordt tevens verwerkt in de geconsolideerde (doorlopende) versie van de omgevingsverordening en vormt de basis voor de weergaven van de regels die via het Digitaal Stelsel Omgevingswet te raadplegen is. De wijzigingen in de (facultatieve) artikelsgewijze toelichting op de regels en de algemene toelichting worden verwerkt in de geconsolideerde, digitaal raadpleegbare artikelsgewijze en algemene toelichting op de omgevingsverordening die ook via het Digitaal Stelsel Omgevingswet te raadplegen is. Naast de geconsolideerde versie van de omgevingsverordening zijn ook alle opeenvolgende besluiten tot wijziging van de omgevingsverordening volledig langs digitale weg beschikbaar. Bij het raadplegen van de geconsolideerde versie van de omgevingsverordening kan per regel het volledige achterliggende besluit worden opgevraagd en geraadpleegd. Daarbij zullen in het Digitaal Stelsel Omgevingswet bijzondere functionaliteiten zijn opgenomen om in de locatiegerichte raadpleegbaarheid en verbeelding van de omgevingsverordening te voorzien. 2.4 Structurering en standaardisering De omgevingsverordening moet, zowel in de vorm van de afzonderlijke delen twee van de besluiten tot wijziging of vaststelling van de omgevingsverordening als in de geconsolideerde vorm, in het Digitaal Stelsel Omgevingswet goed raadpleegbaar en bruikbaar zijn. Daarom moeten het tweede deel van het besluit en de geconsolideerde versie in hoge mate gestructureerd en van (extra) intelligentie voorzien zijn; kortom het moet aan de STOP en TPOD voldoen. Om de artikelsgewijze toelichting bij het juiste artikel te kunnen raadplegen moet ook het (facultatieve) derde deel van het besluit gestructureerd zijn en aan STOP en TPOD voldoen. In het vervolgtraject zal bepaald worden of dat ook geldt voor het eerste deel van het besluit. Pagina 7 van 36

3 Informatieanalyse In dit hoofdstuk wordt de omgevingsverordening inhoudelijk uitgelegd (op hoofdlijnen). Deze informatie over de omgevingsverordening is beschrijvend van aard en is vooral bedoeld om achtergrond te bieden aan het volgende hoofdstuk. In het volgende hoofdstuk wordt uitgelegd hoe de omgevingsverordening gestructureerd zal worden om deze machineleesbaar en op een standaard manier uitwisselbaar te maken. 3.1 Kenschets rechtsfiguur De omgevingsverordening is de verordening waarin de provincie regels over de fysieke leefomgeving stelt. De omgevingsverordening bevat in de eerste plaats de regels die krachtens de Omgevingswet worden gesteld en daarnaast ook regels over de fysieke leefomgeving die worden gesteld krachtens de Provinciewet en krachtens andere bijzondere wetten. Bij omgevingsverordening kunnen omgevingswaarden worden vastgesteld. De omgevingsverordening kan instructieregels en algemene regels bevatten. Aanwijzen van beperkingengebieden moet in de omgevingsverordening plaatsvinden. Iedere provincie heeft één omgevingsverordening. De provinciale regels op het terrein van de fysieke leefomgeving worden vastgesteld in de omgevingsverordening. Voor zover het gaat om regels waarmee functie aan locaties worden toegedeeld en regels die met het oog daarop zijn gesteld, ligt het primaat bij het omgevingsplan. Het uitgangspunt is dat de provincie op dat punt alleen instructieregels opneemt in de omgevingsverordening over de inhoud van omgevingsplannen. Alleen als het onderwerp van zorg niet doelmatig en doeltreffend met een instructieregel kan worden behartigd, is er een mogelijkheid een dergelijke regel in de omgevingsverordening zelf te treffen. 3.2 Kenmerken In tabel 1. zijn kenmerken van de omgevingsverordening opgesomd. De kenmerken zijn deels algemene eigenschappen van het omgevingsdocument, waarin informatie over de omgevingsverordening wordt bijgehouden. Inhoudelijke informatie, die daadwerkelijk in een omgevingsverordening is opgenomen, wordt vooral weergegeven in het kenmerk Inhoudelijke eigenschappen. Het volgende hoofdstuk geeft aan welke onderstaande kenmerken terugkomen in het model van de omgevingsverordening en op welke plek in het model deze terecht komen. Pagina 8 van 36

Tabel 1. Kenmerken omgevingsverordening Grondslag artikel 2.6 Omgevingswet Bestuurslaag provincie Bevoegd gezag provinciale staten en (na delegatie) gedeputeerde staten Voorbereidingsprocedure toepassen afdeling 3.4 Awb verplicht Rechtsbescherming hoofdregel: geen bezwaar en beroep mogelijk uitzondering: wel beroep mogelijk tegen aanwijzing beperkingengebied waarvoor regels tot beperking gebruik worden gesteld, dan beroep bij rechtbank en hoger beroep bij Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State Statussen Concept, Ontwerp, vastgesteld, in werking, onherroepelijk (= uitzondering, zie hierboven) Vergelijkbaar met huidige rechtsfiguur provinciale verordening op basis van Wro Voortzetting van instrument in RO Standaarden ja, provinciale verordening Toestemming: ja Rechtsfiguur roept vergunningplicht in het leven en/of bevat bepalingen waaraan aanvragen om omgevingsvergunning rechtstreeks getoetst moeten worden Doorwerking/ Normadressaat Eenieder, Gemeente, Waterschap, GS Wijzingen mogelijk was/wordt ja tekststructuur hoofdstuk titel afdeling paragraaf artikel Pagina 9 van 36

lid sublid toelichting artikelsgewijs voorbeeld indeling: H1 Algemene bepalingen H2 Omgevingswaarden H3 Instructieregels H4 Algemene regels H5 Beoordelingsregels voor een omgevingsvergunning H6 Monitoring en informatie H7 Overige en Slotbepalingen idealisatie Exact, indicatief verbeelding op basis van thema, onderwerp of activiteit geometrie Vlak, (punt ivm geluidsproductieplafonds op punten) Inhoudelijke eigenschappen Inhoud: De omgevingsverordening omvat regels over: Wet, art 2.41 peilbesluit/watersystemen Wet, waterkering BKL, art 7.5-7.8 natuurnetwerk BKL, art 7.9 spoorwegen BKL, art 7.10 stiltegebieden BKL, art 7.10 grondwaterbeschermingsgebieden BKL, art 10.3 cultureel erfgoed BKL, nvt 11.6.2 kwetsbare gebieden veehouderij Wet, 2.18 zwemwaterlocatie geluid Pagina 10 van 36

Daarnaast: Wet, art 5.4 Beoordelingsregels (vergunningen) Wet, art 2.12, 2.18, 2.3.3 Omgevingswaarden (zie hieronder) Wet, art 2.33 toedeling van functies Doorwerking van de omgevingsverordening: - regels ter uitvoering van specifieke taken van de provincie - instructieregels over toedeling van functies aan locaties in omgevingsplannen - instructieregels en omgevingswaarden voor de waterschapstaken - algemene regels over activiteiten of vergunningen Vergunningplicht en Activiteiten (niet alle relevant voor omgevingsverordening): bouwactiviteit omgevingsplanactiviteit rijksmonumentenactiviteit ontgrondingsactiviteit, stortingsactiviteit op zee brandveilig gebruiksactiviteit milieubelastende activiteit lozingsactiviteit op een oppervlaktewaterlichaam of zuivering technisch werk wateronttrekkingsactiviteit, mijnbouwactiviteit, beperkingengebiedactiviteit met betrekking tot: een weg, een waterstaatswerk een luchthaven een hoofdspoorweg of lokale spoorwe een installatie in een Pagina 11 van 36

een waterstaatswerk een luchthaven een hoofdspoorweg of lokale spoorweg, een installatie in een Natura 2000-activiteit flora- en fauna-activiteit, Omgevingswaarden: Er zijn verschillende typen omgevingswaarden: Objectgerichte omgevingswaarden zoals de veiligheidseisen voor een primaire waterkering. De omgevingswaarde ('veiligheidsnorm' in de Waterwet) wordt op dit moment uitgedrukt in de gemiddelde overschrijdingskans per jaar van de hoogste waterstand waarop de waterkering moet zijn berekend of de gemiddelde kans per jaar op een overstroming van het gebied dat door de waterkering wordt beschermd. Omgevingswaarden voor het hele land of voor een bepaald gebied. De omgevingswaarde is dan uitgedrukt in meetbare eenheden (kwantiteiten), bijvoorbeeld een maximale concentratie van stoffen in onderdelen van de fysieke leefomgeving (water, bodem, lucht) of voor geur maximale hoeveelheden geureenheden ('odour units') per m3. Die waarden kunnen worden toegespitst op een bepaald soort gebieden, die een bijzondere functie hebben die beschermd moet worden. Te denken is aan een grondwaterbeschermingsgebied met het oog op de waterwinning of een natuurgebied met specifieke kenmerken of functies. In objectieve kwalitatieve termen geformuleerde omgevingswaarden voor objecten of gebieden, in gevallen waarin niet zo gemakkelijk meetbare eenheden kunnen worden opgenomen, maar wel heldere maatstaven kunnen worden gehanteerd. Te denken is aan een geobjectiveerde beschrijving van kwaliteiten waaraan een natuurgebied moet voldoen zodat dit kan functioneren als biotoop voor een specifieke soort. Meetbare omgevingswaarden: water getal kwantitatief gebieden getal Overschrijdingskans/jr lucht getal kwantitatief gebieden getal pm10, pm2,5, NO2 microgram/kub geluid getal kwantitatief ontvanger getal db Lden geur getal kwantitatief ontvanger getal oue/m 3 Externe veiligheid getal kwantitatief ontvanger getal 10-6 etc Pagina 12 van 36

thema s uit de omgevingswet: bouwwerken infrastructuur watersystemen water bodem lucht landschappen natuur cultureel erfgoed werelderfgoed INSPIRE thema Planned Land Use: SpatialPlan 3D mogelijk Ja, voorbereid op 3D. Pagina 13 van 36

4 Modellering In dit hoofdstuk wordt het model van de omgevingsverordening geduid en wordt de vertaling gemaakt van enkele kenmerken in Tabel 1. naar het model dat de kenmerken structureert en aan elkaar relateert. Het model legt uit hoe de informatie en elementen binnen een omgevingsverordening zodanig gestructureerd worden, dat deze machineleesbaar en op een standaard manier uitwisselbaar wordt. In het kort bestaat het model uit elementen (objecttypen, verklaring volgt), annotaties en waardenlijsten of domeinen waarmee een omgevingsverordening verrijkt kan worden. De annotaties binnen de omgevingsverordening zorgen voor de machineleesbaarheid. Het bovenliggende STOP-model beschrijft hoe deze annotaties middels de zogenaamde triple structuur (subject, eigenschap en waarde; vergelijkbaar met de linked data structuur) in het model passen. Deze annotatie is gekoppeld aan de tekst en het werkingsgebied. Hierdoor kunnen de verschillende waarden van een normerende regel verbonden worden met verschillende werkingsgebieden. 4.1 Verklaring model De bovenstaande abstracte beschrijving van het model wordt ondersteund door diagrammen in de UML notatie (paragraaf 4.3 en 4.4). Individuele elementen in het model (die voor de scope van dit document objecttypen genoemd zijn) worden in meer detail toegelicht in de objectcatalogus (paragraaf 4.5). Het gebruik van UML diagrammen en het gebruik van de termen objecttype / objectcatalogus dienen niet vanuit een software-implementatie perspectief geïnterpreteerd te worden. Daarentegen zijn deze een ondersteuningsmiddel om het toepassingsprofiel voor de omgevingsverordening en de inhoud en structuur ervan, beter te begrijpen. De diagrammen, de objecttypen daarin en de objectcatalogus tonen: Wat de mogelijkheden zijn om een omgevingsverordening te verrijken met annotaties (die ervoor zorgen dat het omgevingsdocument machineleesbaar en op een standaard manier uitwisselbaar wordt). Welke elementen in een omgevingsverordening met annotaties verrijkt kunnen worden. Waaruit de annotaties kunnen bestaan (welke gegevens hierin kunnen voorkomen). Een objecttype is een blok in de diagrammen, zoals omgevingsdocument. Van een objecttype kan informatie bijgehouden worden in eigenschappen, zoals datumvaststelling. In paragraaf 4.4 wordt uitgebreid uitleg gegeven over de diagrammen, de relaties tussen de objecttypen en de verschillende kleuren van de objecttypen. 4.2 Uitgangspunten (op basis van analyse) De volgende uitgangspunten voor het model zijn naar voren gekomen tijdens de analyse van het omgevingsdocument. Deze uitgangspunten worden verder in detail besproken in paragraaf 4.4. Er zijn verschillende niveaus waarop een omgevingsdocument verrijkt kunnen worden met annotaties. De annotatie van een besluit is beschreven op het niveau van het objecttype Omgevingsdocument (op een omgevingsdocument als geheel, zie Diagram 1). De tekststructuur van de verordening bepaalt de structuur en daarmee hiërarchie van objecten in de verordening. Hiermee is de structuur eenduidig Pagina 14 van 36

bepaald. Deze wordt vastgelegd in de relatie tussen structuurelementen (zoals artikel, lid) en objecttypen. De objecttypen van de verschillende verordeningstypen binnen de omgevingsdocumenten zijn afgestemd. De eigenschappen zijn zoveel mogelijk generiek over de typen documenten heen. Verordeningen leveren geen eigen verbeelding mee. Verbeelden binnen het digitale stelsel gebeurt op basis van standaardeigenschappen. De geometrieën binnen een verordening zijn polygonen of volumes. 4.3 UML Model Diagram 1 en Diagram 2 geven de modellen weer van respectievelijk het Omgevingsdocument en het OmgevingsTekstElement plus OmgevingsverordeningTekstElement. Uitleg over de modellen volgt in paragraaf 4.4. Pagina 15 van 36

Container Tekst:: OfficielePublicatie Omgevingsdocument + besluitnummer: text [0..1] + CBScodeOverheid: text + schaal: Integer + naambesluit: text + ondergronddatum: Date + naamoverheid: text [1..*] + ondergrondtype: OndergrondType [0..1] + typeomgevingsdocument: TypeOmgevingsdocument + relatieanderbesluit: URI [0..*] + beleidsmatigverantwoordelijkeoverheid: Overheid + documentversie: Documentversie + grondslag: Grondslag [0..1] + STOPprofielversie: CharacterString + praktijkrichtlijnversie: CharacterString +procedureinfo 0..1 Omgev ingsdocumentprocedure + datumvaststelling: Date [0..1] + datumbekendmaking: Date [0..1] + datumterinzageleggingontwerpstart: Date [0..1] + datumterinzageleggingontwerpeind: Date [0..1] + datumberoepstermijnstart: Date [0..1] + datumberoepstermijneind: Date [0..1] + datuminwerktreding: Date [0..1] + datumonherroepelijk: Date [0..1] + procedurestatus: Procedurestatus «enumeration» Documentv ersie «enumeration» Ov erheid «enumeration» Procedurestatus in voorbereiding vastgesteld geheel in werking deels in werking geheel onherroepelijk in werking deels onherroepelijk in werking vervallen niet in werking «enumerati... OndergrondType concept voorontwerp ontwerp vastgesteld «enumeration» TypeOmgev ingsdocument BGT... Omgev ingsplan Waterschapsv erordening Omgev ingsv erordening «enumeration» Grondslag bevoegdheid tot nemen besluit - geattribueerd bevoegdheid tot nemen besluit - indeplaatstreding bevoegdheid tot nemen wijzigen regels bij vernietiging of zelf in de zaak voorzien bevoegdheid tot nemen besluit - gedelegeerd Diagram 1. Generieke kenmerken (in de vorm van objecttypen en eigenschappen) van het omgevingsdocument die op het niveau van het besluit gelden. Het omgevingsplan heeft een donkergrijze achtergrond en geen rand, om aan te geven dat de analyse en TPOD uitwerking van dit instrument niet in scope was voor de oplevering van 1 december 2016. Het omgevingsplan is uiteraard wel in scope voor een volgende oplevering. Pagina 17 van 36

Diagram 2. Specifieke kenmerken (in de vorm van objecttypen en eigenschappen) van de omgevingsverordening. Pagina 18 van 36

4.4 Uitleg UML model De omgevingsverordening is gepresenteerd in UML diagrammen (zie Diagram 1 en Diagram 2). De inhoud van de diagrammen wordt echter gerealiseerd middels zogenaamde triples, vergelijkbaar met de linked data structuur: subject eigenschap waarde. Hierdoor kunnen de diagrammen op dat punt niet in pure UML termen worden opgevat. Concrete voorbeelden van triples volgen in hoofdstuk 5. Eerst wordt algemene uitleg gegeven en uitleg over het hoofdniveau van het model (paragraaf 4.4.1). Daarna volgt uitleg over specifieke objecttypen van het model (paragraaf4.4.2). Een uitgebreide definitie van elk onderdeel van het model is te vinden in paragraaf 4.5 in tabelvorm. 4.4.1 Uitleg algemeen en op hoofdniveau model Het Omgevingsdocument 1 is een officiële overheidspublicatie. Het heeft verschillende generieke eigenschappen die van belang zijn voor publicatie en bekendmaking. Deze eigenschappen zijn onderverdeeld in document- en procedurekenmerken in resp. Omgevingsdocument en OmgevingsdocumentProcedure, zie Diagram 1. De waarde van een eigenschap kan een willekeurige tekst zijn, maar kan ook komen uit een voorgedefinieerde waardenlijst, zoals Documentversie. De eigenschappen van Omgevingsdocument en OmgevingsdocumentProcedure gelden voor elk documenttype binnen het domein van de Omgevingswet, ongeacht of het een verordeningstype is. Een omgevingsdocument kan als geheel hiermee zodanig worden geannoteerd (verrijkt), dat, bijvoorbeeld, hiervan bekend is welke documentversie het heeft. De annotatie uit zich op implementatieniveau in een triple (een set van subject eigenschap waarde), zie hoofdstuk 5 voor voorbeelden van triples. Het kleurgebruik in de diagrammen is een aanvullende illustratie om aan te geven op welk niveau de objecttypen en eigenschappen geldig zijn en uit welk model deze afkomstig zijn: De objecttypen met een grijze achtergrond en met zwart omlijnd zijn objecttypen van STOP. Deze worden toch in de diagrammen getoond om de relatie aan te geven tussen STOP en TPOD voor de omgevingsverordening. Details van STOP zijn echter in de modelbeschrijving van STOP te lezen. Onder TPOD vallen de objecttypen met een oranje, gele of groene achtergrond. o TPOD-objecttypen en eigenschappen die geldig zijn voor elk documenttype binnen het domein van de Omgevingswet zijn met oranje aangegeven. o TPOD-objecttypen en eigenschappen die niet horen bij elk documenttype (maar die specifiek zijn voor één bepaald, of enkele, documenttype(n)) zijn met geel aangegeven. o Waardenlijsten zijn met groen aangegeven (deze geven aan waar een bepaalde eigenschap uit kan bestaan). Een waardenlijst wordt door een eigenschap gebruikt als de naam van de eigenschap en de naam van de waardenlijst gelijk zijn aan elkaar. 1 Dikgedrukte en italic woorden verwijzen naar objecttypen of eigenschappen in de diagrammen. Pagina 19 van 36

4.4.2 Uitleg specifieke onderdelen model Daar waar Omgevingsdocument en OmgevingsdocumentProcedure het omgevingsdocument als geheel kan verrijken met annotaties, beschrijft OmgevingsTekstElement (zie Diagram 2) waarmee specifieke stukken tekst binnen een omgevingsdocument kunnen worden geannoteerd. Met OmgevingsTekstElement wordt dus niet het omgevingsdocument als geheel geannoteerd, maar worden specifieke stukken tekst op een lager indelingsniveau van de tekst geannoteerd. In STOP begrippen zijn dit de structuurelementen Tekst::Artikel en Tekst::Lid. Inhoudelijk bevat OmgevingsTekstElement generieke eigenschappen: typeregel, normadressaat en thema. Deze eigenschappen zijn geldig voor elk documenttype binnen het domein van de Omgevingswet (vandaar de aanduiding generiek), maar dan alleen voor de lager gelegen indelingsniveaus in een omgevingsdocument. De waarde van deze eigenschappen komen uit waardenlijsten. Met de eigenschappen binnen OmgevingsverordeningTekstelement (activiteit en onderwerp) kunnen lager geleden indelingsniveaus (Tekst::Artikel en Tekst::Lid) geannoteerd worden met waarden die specifiek gelden voor het documenttype Omgevingsverordening. Tekst binnen een omgevingsverordening kan op een lager indelingsniveau dan Tekst::Lid geannoteerd worden, nl. op het niveau van een willekeurig tekstfragment. Dit wordt middels Tekst::Inline mogelijk gemaakt. Hier kan behoefte voor bestaan binnen het specifieke domein van de omgevingsverordening, voor eigenschappen als Omgevingswaarde, Omgevingsnorm of Functie. De waarde van deze eigenschappen kan bestaan uit vrije tekst, maar kan ook komen uit een voorgedefinieerde waardenlijst. In een omgevingsdocument zal een omgevingswaarde nl. onderdeel zijn van de lopende tekst binnen een artikel of lid. Het kan hierbij voorkomen dat het annoteren van een artikel of lid als geheel onvoldoende gedetailleerd is en dat daarentegen een specifiek tekstfragment (een specifiek woord, of verzameling woorden) hierbinnen geannoteerd moet worden met de omgevingswaarde. Het annoteren van tekst binnen een omgevingsverordening kan ook op tekstregelniveau of als tekstpatroon. Een tekstpatroon is een vaste tekstfrase met invulwaarden die vaak uit waardenlijsten komen. Vaak zijn dit norm-waarde combinaties die je kunt opvragen of symboliseren. Omgevingsnorm en Omgevingswaarde zijn nu als zijnde een enkele waarde opgenomen. Dit is een versimpeling van het model voor het overzicht. In de werkelijke implementatie staan hier de diverse omgevingswaarden en normen. Deze worden later generiek voor alle instrumenten verder uitgewerkt. Er kunnen nog andere objecttypen ontstaan dan nu concreet aangegeven binnen het model. Dit is aangegeven door het onderdeel Plus. Met het objecttype Begrip kan de term en definitie van een begrip aangeduid worden. Ook kan verwezen worden naar de bron van dit begrip. TPOD biedt een algemeen mechanisme voor situaties waarbij een lager gelegen structuurelement (zoals Tekst::Lid) niet geannoteerd is met een eigenschap en waarde. In deze situaties kan ervoor gekozen worden om de eigenschap en de waarde van het bovenliggende structuurelement (in dit geval Tekst::Artikel) geldig Pagina 20 van 36

te laten zijn voor het lager gelegen structuurelement. Onderliggende elementen erven dan bovenliggende eigenschappen, wanneer ze zelf deze eigenschappen niet hebben. Tekst::Structuurelement beschrijft de indeling van het document in tekstdelen. Hiermee ligt ook de structuur vast. In het voorbeeld is de volgende indeling toegepast: Hoofdstuk 1 Artikel 1 Artikel 2 Hoofdstuk 2 Artikel 3 Hoofdstuk 3 Artikel 4 Artikel 5 Artikel 6 Artikel 7 Artikel 8 Artikel 9 Hoofdstuk 4 Artikel 10 Artikel 11 Hoofdstuk 5 Artikel 12 Artikel 13 Artikel 14 Hoofdstuk 6 Artikel 15 Hoofdstuk 7 Artikel 16 Hoofdstuk 8 Artikel 17 Inleidende regels Begripsbepalingen Werking van deze verordening Algemene bepalingen Kwaliteitsverbetering van het landschap Toekenning van functies en borging van belangen NatuurNetwerk Veehouderij in groenblauwe mantel Grondwaterbescherming Beoordelingscriteria vergunning Maatwerk door andere overheden Ontheffing Informatieverstrekking over regionaal waterbeheer Voortgangsrapportage Nadere regels Algemene regels Stiltegebied Normering voor activiteiten buiten stiltegebied Melden, meten en registreren Maatwerk Heihorsten Omgevingswaarden Geurnorm urgentiegebied Slotbepalingen Overgangsbepalingen Artikelsgewijze toelichting Hoofdstuk 1 Natuurnetwerk 1.1 Artikel 4.1 NatuurNetwerk Hoofdstuk 2 Grondwaterbescherming 2.1 Artikel 7.1 Grondwaterbeschermingsgebied Pagina 21 van 36

4.5 Objectcatalogus 4.5.1 Objectcatalogus Officiële publicatie (STOP) Objecttype Geo:Locatieaanduiding Definitie Realisatie van het ruimtelijke deel van een werkingsgebied middels een directe of indirecte locatie. Hiermee wordt de locatie aangeduid waar de publicatie of onderdelen daarvan van toepassing zijn. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Van de klasse Omgevingswetgeometrie Specialisatie Van de NEN3610 klasse GeoObject Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting bron 0..1 Verwijzing naar de broninformatie van de locatieaanduiding. identificatie 1 Unieke identificatie van het object. naam 0..1 De naam van de aangeduide locatie. Idealisatie (constraint) 1 Aanduiding van de manier waarop de geometrie ruimtelijk geïnterpreteerd moet worden. constraint= exact Associaties Gebruik/voorbeelden Een werkingsgebied in de omgevingsverordening en waterschapsverordening wordt altijd als polygoon vastgelegd (geen lijn of punt). Een kopie van de geometrie van het werkingsgebied wordt expliciet met coördinaten in TPOD omgevingsverordening en TPOD waterschapsverordening opgenomen. De eigenschap bron is een verwijzing naar de uniek identificerende bron van de geometrie. Deze verwijzing naar een bron is te gebruiken om veranderingen te signaleren, bijvoorbeeld: wanneer een werkingsgebied is gekoppeld aan een BAG-pand en aan dat pand verandert iets in de BAG dan verandert niet automatisch het werkingsgebied, dit werkingsgebied zit namelijk onveranderlijk in het besluit. Door de link naar de bron op te nemen is het wel mogelijk te signaleren dat er iets veranderd is. Objecttype Tekst:Structuurelement Pagina 22 van 36

Definitie Een Structuurelement is een speciaal soort container waarmee de formele structuur van een regeling kan worden uitgedrukt. Een Structuurelement bevat geen tekst maar termen waarmee een tekst wordt ingedeeld in Deel, Hoofdstuk, Paragraaf e.d. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Tekst:Artikel Definitie Een artikel kan bestaan uit 1 of meer leden (Lid) die opgebouwd zijn uit één (of meer) Alinea's. Een artikel kan ook een vrij tekstblok zijn. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Tekst:Lid Definitie Een Artikel kan bestaan uit 1 of meer leden (Lid) die opgebouwd zijn uit één (of meer) Alinea's. Een lid is genummerd en bevat tekst. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Pagina 23 van 36

Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Tekst:Alinea Definitie Een Alinea bevat tekst en wordt in de tekst gebruikt voor de opbouw van één of meerdere leden (Lid). Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Tekst:Blockelement Definitie Een element dat tekst en of figuren of lijsten bevat Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Pagina 24 van 36

Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Tekst:inline Definitie Een Inline wordt gebruikt om een tekstdeel te markeren en hier gegevens aan te koppelen. Hier wordt de koppeling naar de semantiek middels annotatie gerealiseerd. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Het equivalent van een Inline in HTML is het span element. Een voorbeeld van een Inline is de aanduiding voor superscript, nadruk vet, etc. Een Inline kan ook gebruikt worden voor betekenisvolle aanduidingen. Objecttype Tekst:Lijst Definitie Een Lijst is geclassificeerd als een Blockelement. Deze keuze is met name gebaseerd op het feit hoe lijsten in de tekst worden gebruikt. Herkomst definitie STOP (IMOP v. 0.57) Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden Pagina 25 van 36

Objecttype Tekst:Tabel Definitie Een tabel is een Blockelement. Hiermee kunnen tabellen (als siblings) gecombineerd worden met alinea s, lijsten en afbeeldingen binnen een Container. Herkomst definitie STOP Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* Associaties Gebruik/voorbeelden 4.5.2 Objecttypen omgevingsdocument (TPOD algemeen) Objecttype Omgevingsdocument Definitie Klasse met metadata voor het beschrijven van een omgevingsdocument. Herkomst definitie IMOD Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting besluitnummer 0..1 Het nummer van het vaststellingsbesluit. Alleen toegestaan en verplicht bij de documentversie vastgesteld. Type: Tekst CBScodeOverheid 1..* CBS-code van verantwoordelijke overheid. Altijd 4 cijfers, indien nodig aangevuld met voorloopnullen. Ingeval Rijk 0000. Ingeval provincie: CBS-code provincie met voorafgaand 2 voorloopnegens. Ingeval Pagina 26 van 36

deelgemeente/stadsdeel: CBS-code gemeente. Type: Tekst schaal 1 Schaal van de gebruikte ondergrond. Type: Numeriek naambesluit 1 De naam van het besluit. Type: Tekst ondergronddatum 0..1 Ondergrondreferentie: datum van de gebruikte ondergrond. Indien geen gebruik is gemaakt van een ondergrond uit het domein Ondergronden wordt een eenduidige referentie naar de gebruikte ondergrond(en) gegeven. Type: Date naamoverheid 1..* Naam van de verantwoordelijke overheid. Volgens format in de vorm gemeente., deelgemeente/stadsdeel, provincie., of ministerie.. Alleen bij ministeries kunnen er meerdere overheden verantwoordelijk zijn. In dat geval wordt de naamoverheid evenzoveel maal opgenomen. Type: Tekst ondergrondtype 0..1 Ondergrondreferentie: naam van de ondergrond Domein: OndergrondType typeomgevingsdocumen t 1 Aanduiding van het type omgevingsdocument c.f. artikel 16.2 lid 1 Ow; artikel 12.4 AMvB omgevingsbesluit Domein: TypeOmgevingsdocument relatieanderbesluit 0..* Verwijzing naar het identificatienummer van een extern besluit. Type: anyuri beleidsmatigverantwoor delijkeoverheid 1 Overheidslaag die beleidsmatig verantwoordelijk is voor het omgevingsdocument grondslag 0..1 Aanduiding van de grondslag voor de bevoegdheid om het besluit te nemen. Domein: Grondslag documentversie 1 Aanduiding van de versie van het omgevingsdocument. Domein: Documentversie STOPprofielversie 1 Verwijzing naar de versie van de Standaard Officiële Publicaties (STOP) die Pagina 27 van 36

van toepassing is op het Omgevingsdocument. Type: CharacterString praktijkrichtlijnversie 0..1 Verwijzing naar de versie van de praktijkrichtlijn die van toepassing is op het Omgevingsdocument. Type: CharacterString Associaties OmgevingsdocumentProcedure. De attributen van de klassen Omgevingsdocument en Omgevingsdocument procedure geven samen inzicht in de inhoudelijke en procedurele status van het omgevingsdocument. Gebruik/voorbeelden Met de attributen in de klasse omgevingsdocument worden metadata vastgelegd. Die metadata bevatten beschrijvingen over het omgevingsdocument. De feitelijke inhoud van het document is vervat in andere objectklassen Objecttype OmgevingsdocumentProcedure Definitie Klasse voor de beschrijving van de procedurele aspecten van het omgevingsdocument. Herkomst definitie IMOD Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting datumvaststelling 0..1 Datum waarop het omgevingsdocument is vastgesteld. Alleen toegestaan en verplicht bij de documentversie vastgesteld. Type: Date datumbekendmaking 0..1 Datum waarop het omgevingsdocument is bekendgemaakt. Alleen toegestaan en verplicht bij de documentversie vastgesteld. Type: Date Pagina 28 van 36

datumterinzageleggingo ntwerpstart 0..1 Startdatum ter inzagelegging van het ontwerp omgevingsdocument. Type: Date datumterinzageleggingo ntwerpeind 0..1 Einddatum ter inzagelegging van het ontwerp omgevingsdocument. Type: Date datumberoepstermijnsta rt 0..1 Startdatum van de beroepstermijn. Type: Date datumberoepstermijnein d 0..1 Einddatum van de beroepstermijn. Type: Date datuminwerkingtreding 0..1 Datum waarop het besluit in werking treedt. Alleen toegestaan vanaf de procedurestatus vastgesteld. Type: Date datumonherroepelijk 0..1 Datum waarop het besluit geheel onherroepelijk in werking is. Alleen toegestaan vanaf de procedurestatus vastgesteld. Type: Date procedurestatus 1 Aanduiding van de procedurestatus. Domein: Procedurestatus Associaties Omgevingsdocument. De attributen van de klassen Omgevingsdocument en Omgevingsdocument procedure geven samen inzicht in de inhoudelijke en procedurele status van het omgevingsdocument. Gebruik/voorbeelden De attributen in deze klasse geven inzicht in de procedurele status van het omgevingsdocument. Objecttype OmgevingsTekstelement Definitie Biedt de mogelijkheid om tekstdelen in een omgevingsdocument, op verschillende niveaus, te annoteren met generieke attributen voor tekstdelen in omgevingsdocumenten. Herkomst definitie TPOD Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Pagina 29 van 36

Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting typeregel 0..* Aanduiding van het type regel die beschreven wordt in het tekstdeel. Deze eigenschap geeft de doorwerking aan van de regel. Domein: typeregel normadressaat 0..* De doelgroep een categorie personen of organisatie - voor wie de regel of norm geldt. Domein: normadressaat thema 1..* Het toepassingsgebied van een regel conform artikel 1.2 van de Omgevingswet. De eigenschap duidt de sectorale indeling(en) of classificatie(s) waar het tekstdeel betrekking op heeft. Domein: Thema Associaties OmgevingsverordeningTekstelement en WaterschapsverordeningTekstelement. De attributen van deze klassen beschrijven gezamenlijk de metadata en inhoudelijke kenmerken van het tekstdeel. Gebruik/voorbeelden Objecttype Begrip Definitie Klasse voor het vastleggen van begripsdefinities Herkomst definitie Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting term 1 De naam van het begrip. Type: CharacterString definitie 1 De omschrijving van het begrip. Type: CharacterString Pagina 30 van 36

broncatalogus 1 De verwijzing naar het referentiebegrip in de gegevenscatalogus. Type: URI Associaties Gebruik/voorbeelden onttrekken: onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam of van grondwater door middel van een onttrekkingsinrichting; Eigenschap term = onttrekken Eigenschap definitie = onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam of van grondwater door middel van een onttrekkingsinrichting 4.5.3 Objecttypen TPOD omgevingsverordening Objecttype OmgevingsverordeningTekstelement Definitie Biedt de mogelijkheid om tekstdelen in een omgevingsdocument, op verschillende niveaus, te annoteren met attributen specifiek voor de omgevingsverordening. Herkomst definitie TPOD omgevingsverordening Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie van OmgevingsTekstElement Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting activiteit 0..1 De vergunnings- of meldingsplichtige activiteit. Domein: Activiteit onderwerp 1..* Het onderwerp van de regel. Domein: Onderwerp Associaties Gebruik/voorbeelden Pagina 31 van 36

Objecttype Omgevingswaarde Definitie Biedt de mogelijkheid om tekstleden in een omgevingsdocument te annoteren met attributen die Omgevingswaarden beschrijven. Herkomst definitie Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting omgevingswaarde 1 Het type omgevingswaarde. Domein: Omgevingswaarde waarde 1 De waarde van de omgevingswaarde. Type: Any Associaties Gebruik/voorbeelden Activiteiten buiten een stiltegebied mogen geen geluidsbelasting veroorzaken binnen het stiltegebied van meer dan 39dB Eigenschap omgevingswaarde = maximaalgeluidniveau Eigenschap waarde = 39 Objecttype Omgevingsnorm Definitie Biedt de mogelijkheid om tekstleden in een omgevingsdocument te annoteren met attributen die Omgevingsnormen beschrijven. Herkomst definitie Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting omgevingsnorm 1 Het type omgevingsnorm. Domein: Omgevingsnorm Pagina 32 van 36

waarde 1 De waarde die de norm aanneemt Type: Any Associaties Gebruik/voorbeelden Objecttype Functie Definitie Biedt de mogelijkheid om tekstleden in een omgevingsdocument te annoteren met attributen die Functies beschrijven. Herkomst definitie Inwinningsregels Generalisatie Specialisatie Eigenschappen De eigenschappen die gedefinieerd zijn voor dit onderdeel. Eigenschap* m Toelichting functie 1..* Specificatie van de gebruiksmogelijkheden. Domein: Functies functiegroep 1 Classificatie van de functie. Domein: FunctieHoofdgroep naam 1 De volledige naam van de functieaanduiding. Type: CharacterString Associaties Gebruik/voorbeelden Pagina 33 van 36

5 Voorbeeldtoepassing middels tekst en triples 5.1 Implementatie van een begripsdefinitie binnen een omgevingsverordening: 5.2 Implementatie van een annotatie in een artikel: 5.3 Implementatie van een annotatie in in-line object: Pagina 34 van 36

5.4 Implementatie van het werkingsgebied: 5.5 Implementatie van waarde aan een werkingsgebied: Pagina 35 van 36

6 Vragen en issues Vraag / Issue Omschrijving 1 In het model worden omgevingswaarden (eigen ambitie en te realiseren via programma) en normen (voor eenieder) als aparte klassen gepositioneerd. Een alternatief is dit samenvoegen en middels duiding van doorwerking specificeren. 2 Onderwerp en Thema zijn nu aparte domeinen. Onderwerp verwijst naar de grondslag van de regel uit wet of AMvB. Thema s zijn vanuit sectorale insteek opgesteld deels ook benoemd in de wet. Een alternatief is deze lijsten samen te voegen met een hiërarchie erin; een thema kan dan verschillende onderwerpen onder zich hebben. Pagina 36 van 36