profiel: Allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie Algemene informatie datum: 2 februari 2005 versie: 1 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Stichting Hout & Meubel Ontwikkeld door: Brondocument(en) Stichting Hout & Meubel, afdeling Ontwikkelcentrum Beroepsprofielen in de timmerindustrie (Dijk 12, Beleidsonderzoek, 2001) Legitimering beroepscompetentieprofiel: - op format vereisten - op de inhoud Stichting Hout & Meubel d.d. 2 februari 2005 Bestuur Stichting Scholings- en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie d.d. 23 mei 2005 Mogelijke functiebenamingen - machinaal houtbewerker - allround machinaal houtbewerker CNC - machinaal timmerman - allround machinebediener - allround medewerker 1
Inhoud 1. Beroepsbeschrijving... 3 2. Trends/innovaties... 7 3. Kerntaken van het beroep... 8 4. Kernopgaven van het beroep... 12 5. Competentiematrix... 14 6. s... 15 2
1. Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De allround machinaal houtbewerker CNC verricht zijn werkzaamheden bij uiteenlopende bedrijven (zowel middelgroot als klein) in de timmerindustrie die alle voorkomende producten kunnen produceren (ramen, kozijnen, deuren, trappen, gevelelementen). De bedrijven zijn toeleverancier voor hoofdzakelijk aannemers en bouwbedrijven of andere bedrijven in de timmerindustrie. Een aantal bedrijven is daarnaast tevens actief op de particuliere markt. Binnen het bedrijf is de allround machinaal houtbewerker CNC werkzaam in de werkplaats of op een aparte afdeling (machinale) houtbewerking waar alle voorkomende productietechnieken kunnen worden toegepast, zoals afkorten, zagen, frezen, boren, schuren, schaven, etc. De allround machinaal houtbewerker CNC werkt met meerdere CNCmachines, dit kunnen zowel eenvoudige als complexe machines zijn. Hierbij verricht hij zelfstandig meerdere en verschillende deelbewerkingen aan het product. De allround machinaal houtbewerker CNC kan in principe alle voorkomende machinale houtbewerkingen aan het product verrichten alvorens het product wordt opgesloten en/of (af)gemonteerd. Bij het werk dat de allround machinaal houtbewerker CNC uitvoert, werkt hij volgens productiegegevens en mondelinge/schriftelijke werkinstructies. De werkzaamheden van de allround machinaal houtbewerker CNC worden verricht volgens door het bedrijf vastgestelde richtlijnen. De allround machinaal houtbewerker CNC kan tevens werkzaamheden verrichten met behulp van conventionele machines. De werkzaamheden van de allround machinaal houtbewerker CNC beginnen bij de aanlevering van de werkopdracht, CNC-programma s, productiegegevens, grondstoffen en halfproducten. De werkzaamheden eindigen wanneer de allround machinaal houtbewerker CNC de specifieke deelbewerkingen aan de grondstoffen of halfproducten heeft verricht en zijn werkzaamheden heeft gecontroleerd. Vervolgens worden de halfproducten eventueel inclusief de bijbehorende productiegegevens (bijvoorbeeld de werktekening) afgeleverd voor de volgende procesgang. De allround machinaal houtbewerker CNC heeft in zijn werk met name te maken met andere beroepen in de houtbewerking, zoals de machinaal houtbewerker CNC, de assistent machinaal houtbewerker en leidinggevenden in de productie (bijvoorbeeld meewerkend voorman, productieleider, werkplaatschef). Daarnaast heeft de allround machinaal houtbewerker CNC te maken met medewerkers in de (af)montage en/of de werkvoorbereiding. Rol en verantwoordelijkheden De allround machinaal houtbewerker CNC werkt zelfstandig aan meerdere CNC-machines. Dit kunnen zowel eenvoudige als complexe machines zijn. De werkzaamheden worden verricht binnen vastgestelde richtlijnen en procedures. 3
De allround machinaal houtbewerker CNC is verantwoordelijk voor zijn eigen werk. De eindverantwoordelijkheid ligt doorgaans bij de direct leidinggevende van de productie. Een allround machinaal houtbewerker CNC kan meewerkend leidinggevende verantwoordelijkheden hebben. Sommige allround machinaal houtbewerker CNCs ondersteunen aankomende vaklieden (leerlingen of assistent machinaal houtbewerkers). Verrichten van controle van materiaal op beschadigingen en gebreken Verrichten van eindcontrole van eigen werkzaamheden (maatvoering, bewerkingskwaliteit, beschadigingen, planning) en het schoonhouden en opruimen van de werkplek. De allround machinaal houtbewerker CNC is verantwoordelijke voor het productieklaar maken en bedienen van meerdere (typen) CNC en conventionele machines. Complexiteit Het werk van de allround machinaal houtbewerker CNC is redelijk complex. De allround machinaal houtbewerker CNC bedient en beheerst meerdere (typen) CNC-machines volledig. De allround machinaal houtbewerker CNC verricht alle taken en werkzaamheden met deze CNC-machines. Binnen het beroepsprofiel treedt gradatie in complexiteit op. De complexiteit van het werk wordt vooral bepaald door de volgende aspecten: de allround inzetbaarheid: de allround machinaal houtbewerker CNC is op meerdere en verschillende werkzaamheden in de machinale houtbewerking inzetbaar. meerdere CNC-machines: de allround machinaal houtbewerker CNC moet op de hoogte zijn van alle technische ins and outs van deze machines, alsmede de veiligheidsaspecten van deze machines. type CNC machine: bepaalde machines worden als complexer beschouwd dan andere machines. Als complexe machines worden over het algemeen gezien: schaaf-, frees- en de inkroos- CNCmachine. de hoeveelheid bewerkingen: voor het vervaardigen van bepaalde producten zijn meerdere en verschillende bewerkingen noodzakelijk. de afwijkende vormen en afmetingen van producten: bijvoorbeeld wanneer in het product bepaalde rondingen of gebogen vormen voorkomen. Hiervoor moeten complexere bewerkingstechnieken worden toegepast. Voor de allround machinaal houtbewerker CNC betekent het invoeren van meerdere gegevens voor het instellen van de CNC-machine. Het afbreukrisico is over het algemeen redelijk groot. De afbreukrisico s worden met name bepaald door de volgende aspecten: 4
o meerdere bewerkingen; o oproepen van bestaande CNC-programma s; o instellen en wijzigen van gegevens in bestaand CNCprogramma (met name maatvoering); o lezen van tekeningen en/of werkinstructies; o instellen van de machines; o keuze van gereedschap. Fouten in de werkzaamheden hebben gevolgen voor het gehele productieproces. De eventuele fouten komen vaak later in productieproces naar voren (bijvoorbeeld bij het opsluiten of monteren van het product). Typerende beroepshouding Zorgvuldigheid en nauwkeurigheid zijn belangrijke eigenschappen, omdat de allround machinaal houtbewerker CNC zorgvuldig en nauwkeurig moet omgaan met CNC-machines, gereedschappen en materialen. Bijvoorbeeld bij het afkorten en zagen moet de allround machinaal houtbewerker CNC alert zijn op onregelmatigheden en fouten in het materiaal. Zelfstandigheid is van belang omdat de allround machinaal houtbewerker CNC zelfstandig moet kunnen opereren. Tegelijkertijd is de allround machinaal houtbewerker CNC verantwoording schuldig aan bijvoorbeeld de meewerkend leidinggevende of bedrijfsleider. Signalerend en oplossend vermogen is van belang voor het tijdig opmerken van onregelmatigheden en fouten aan het product of de machines. Dit is met name van belang omdat de allround machinaal houtbewerker CNC meerdere en verschillende werkzaamheden binnen de machinale houtbewerking verricht. Door alert te zijn, kan hij problemen voorkomen en indien mogelijk verhelpen. Kwaliteitsbewustzijn is van belang bij de uitvoering van de werkzaamheden. De kwaliteit van de deelbewerking waarvoor de allround machinaal houtbewerker CNC verantwoordelijk is, bepaalt mede de kwaliteit van het eindproduct. Organisatiebewustzijn is van belang omdat de allround machinaal houtbewerker CNC zijn werkproces in het volledige productieproces moet kunnen plaatsen. Stilstand van de CNCmachines kan stilstand van de gehele productie tot gevolg hebben. Flexibiliteit is van belang om te kunnen omgaan met veranderende omstandigheden in werkwijze of aanpak. Binnen de machinale houtbewerking moet de allround machinaal houtbewerker CNC regelmatig kunnen wisselen van taken en werkzaamheden. Flexibiliteit is mede van belang met het oog op de vereiste inzetbaarheid en allroundheid. Sociale vaardigheden en samenwerken zijn van belang voor de collegialiteit en de sfeer op de werkvloer. De allround machinaal houtbewerker CNC moet kunnen werken in teamverband. Bovendien moet de allround machinaal houtbewerker CNC kunnen 5
samenwerken met uiteenlopende medewerkers binnen het bedrijf. Communicatieve vaardigheden zijn noodzakelijk met het oog op (informeel) werkoverleg en het begrijpen van instructies. Stressbestendigheid is van belang omdat de allround machinaal houtbewerker CNC onder tijdsdruk moet kunnen werken en kalm moet reageren op onverwachte ontwikkelingen en problemen. Het optimaal verlopen van het productieproces is van groot belang en de allround machinaal houtbewerker CNC heeft daarin zijn inbreng en verantwoordelijkheden. Als zich problemen voordoen moet de allround machinaal houtbewerker CNC rustig blijven. Leerbereidheid is van belang, omdat de allround machinaal houtbewerker CNC voortdurend kennis en vaardigheden moet vergroten en deze integreren in zijn werk (met name op het gebied van CNC-technologie). Daarnaast is leerbereidheid van belang met het oog op eventuele doorstroom naar een hoger functieniveau. Veilig werken is van belang om zijn gezondheid en die van zijn collega s niet in gevaar te brengen. 6
2. Trends/innovaties Marktontwikkelingen Toenemende complexiteit producten en productieproces. Producten worden steeds complexer door afwijkende vormen en afmetingen, alsmede toebehoren en materialen. Wetgeving/ overheidsregulering Toenemende wet- en regelgeving. Hierbij gaat het om de wet- en regelgeving met betrekking tot het vervaardigen van het product, en het productieproces (arbo en milieu). Bij de uitvoering van de werkzaamheden moet de hiermee in toenemende mate rekening houden (met name ten aanzien van de veiligheid van machines en gereedschappen). Door de toenemende wet- en regelgeving moeten ook steeds meer bewerkingen aan het product worden verricht (bijvoorbeeld met betrekking tot inbraakwerend geveltimmerwerk). Heftruckcertificaat noodzakelijk. Sommige allround machinaal houtbewerker CNCs besturen een heftruck voor de aan- en afvoer van hout en materialen. Hiervoor is een bevoegdheid (certificaat of diploma) voor het besturen van een heftruck verplicht. Technologische ontwikkelingen Toenemende automatisering van het productieproces. Binnen het productieproces is sprake van een toename van CNCgestuurde machines. Dit geldt met name voor bedrijven die deels met CNC-gestuurde machines werken. Deze bedrijven gaan steeds meer met CNC-gestuurde machines werken. Door de komst van CNC-gestuurde machines zijn meerdere bewerkingen in één keer mogelijk. Bovendien neemt de nauwkeurigheid toe. Door de komst van CNC-gestuurde machines verdwijnen steeds meer (handmatige) werkzaamheden en handelingen. Combineren van machines. Bij sommige bedrijven worden machines gekoppeld: er worden machinestraten van gemaakt. Bedrijven koppelen deze machines uit efficiëntie-overweging. De allround machinaal houtbewerker CNCs krijgen hierdoor in toenemende mate met een geïntegreerde productieproces te maken. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden Niet van toepassing. Niet van toepassing. Een allround machinaal houtbewerker CNC kan doorstromen naar meewerkend leidinggevende of eventueel functies in de werkvoorbereiding. 7
3. Kerntaken van het beroep 1. Stelt houtbewerkingmachines in. 2. Produceert onderdelen of halfproducten met houtbewerkingmachines. Kerntaak 1 Proces Stelt houtbewerkingmachines in Input: De allround machinaal houtbewerker CNC ontvangt van de leidinggevende de mondelinge instructies, de productiegegevens en de overige schriftelijke instructies. Verwerking: Bepaalt werkvolgorde en werkwijze; Roept de bestaande CNC-programma s op en installeert de programma s; Monteert en controleert de snijgereedschappen die in de machine moeten worden bevestigd; Stelt het snijgereedschap af; Controleert de machine voordat de machine wordt opgestart; Stelt de beveiligingen in; Verricht (kleinschalig) preventief onderhoud, zoals het smeren en schoonmaken van de machine. Output: Juist geprogrammeerde en ingestelde CNC-machine en/of ingestelde conventionele machine waarmee grondstoffen of halfproducten bewerkt kunnen worden. Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen De allround machinaal houtbewerker CNC is verantwoordelijk voor zijn eigen werk. Hij werkt zelfstandig. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de direct leidinggevende in de productie. De complexiteit van het werk is redelijk complex. Binnen het beroepsprofiel is sprake van gradatie in complexiteit. De mate van complexiteit wordt bepaald door: de allround inzetbaarheid; meerdere CNC-machines; type CNC machine; de afwijkende vormen en afmetingen van producten. De allround machinaal houtbewerker CNC heeft te maken met andere beroepen in de houtbewerking, zoals de machinaal houtbewerker CNC, de assistent machinaal houtbewerker en leidinggevenden in de productie. Daarnaast heeft de allround machinaal houtbewerker CNC te maken met medewerkers in de (af)montage en/of de 8
werkvoorbereiding. (Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat Voor de werkzaamheden kan de allround machinaal houtbewerker CNC gebruik maken van instructies, productiegegevens, CNCprogramma s en diverse gereedschappen. Daarnaast kan hij gebruik maken van voorschriften op het gebied van (kleinschalig) preventief onderhoud en voorschriften op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Ook maakt hij gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en benodigde transportmiddelen. De allround machinaal houtbewerker CNC moet bij de uitvoering van zijn werkzaamheden rekening houden met de voorschriften en richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Bij het instellen van de machine houdt hij rekening met de materiaaleigenschappen van de te bewerken grondstoffen en halfproducten. Keuzes en dilemma s Tijd versus kwaliteit De allround machinaal houtbewerker CNC moet de CNCmachines nauwkeurig instellen binnen een zo kort mogelijke tijd. Van hem wordt verwacht dat hij bijvoorbeeld het snijgereedschap van de machines op de juiste wijze (de)monteert en met precisie de waarden instelt. Dit kost tijd terwijl het tegelijkertijd van groot belang is dat hij dit zo efficiënt mogelijk doet opdat de omsteltijd zo kort mogelijk wordt gehouden. Goedkeuren versus afkeuren De allround machinaal houtbewerker moet een afweging maken wanneer hij een grote serie grondstoffen of halfproducten moet verwerken of hij het snijgereedschap verwisselt of hij het huidige snijgereedschap gebruikt. Uitvoeren versus uitstellen De allround machinaal houtbewerker CNC moet een afweging maken welke machine hij gebruikt voor welke bewerking. Hij kan gebruik maken van verschillende CNC-machines en conventionele machines. Het kan voorkomen dat machines bezet zijn of dat een machine stilstaat, vanwege een storing. De allround machinaal houtbewerker CNC moet hierin een afweging maken, gebruik ik een andere machine of wacht ik tot de meest geschikte machine gebruikt kan worden. 9
Kerntaak 2 Proces Produceert onderdelen of halfproducten met houtbewerkingmachines Input: De allround machinaal houtbewerker CNC beschikt over een volledig en juist geprogrammeerde en ingestelde CNC-machine of een ingestelde conventionele machine. Tevens beschikt hij over productiegegevens en gereedschappen. Verwerking: Verzamelt de te bewerken grondstoffen of halfproducten; Controleert de te bewerken grondstoffen of halfproducten op kwaliteit; Verwerkt met een CNC-machine of een conventionele machine de grondstoffen of halfproducten; Verricht tussentijdse- en eindcontroles van de eigen werkzaamheden; Stuurt de machines bij wanneer zicht tijdens het productieproces onregelmatigheden voordoen; Onderneemt indien nodig actie bij problemen; Stapelt en merkt de verwerkte grondstoffen en halfproducten voor de volgende productiefase. Output: Halfproducten die volgens de voorschriften en richtlijnen zijn bewerkt op CNC-machines of conventionele houtbewerkingsmachines. Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen De allround machinaal houtbewerker CNC is verantwoordelijk voor zijn eigen werk. Hij werkt zelfstandig, maar zijn werk vindt altijd plaats binnen door het bedrijf vastgestelde voorschriften, richtlijnen en procedures. Deze voorschriften, richtlijnen en procedures hebben betrekking op kwaliteit, arbo en milieu. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de direct leidinggevende in de productie. De complexiteit van het werk is redelijk complex. Binnen het beroepsprofiel is sprake van gradatie in complexiteit. De mate van complexiteit wordt bepaald door: de allround inzetbaarheid; meerdere CNC-machines; type CNC machine; de hoeveelheid bewerkingen; de afwijkende vormen en afmetingen van producten. De allround machinaal houtbewerker CNC heeft te maken met andere beroepen in de houtbewerking, zoals de machinaal houtbewerker CNC, de assistent machinaal houtbewerker en leidinggevenden in de productie. Daarnaast heeft de allround machinaal houtbewerker CNC te maken met medewerkers in de (af)montage en/of de werkvoorbereiding. Voor de werkzaamheden kan de allround machinaal houtbewerker CNC gebruik maken van CNC-machines en conventionele houtbewerkingmachines en diverse gereedschappen. Daarnaast kan 10
hij gebruik maken van voorschriften op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Ook maakt hij gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en benodigde transportmiddelen. Kwaliteit van proces en resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC moet bij de uitvoering van zijn werkzaamheden rekening houden met de voorschriften en richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Keuzes en dilemma s Zelf beslissen versus overleggen: De allround machinaal houtbewerker CNC moet een afweging maken tussen het zelf oplossen van een probleem (bijvoorbeeld een storing) en het inschakelen van zijn direct leidinggevende om het probleem te laten oplossen. Tijd versus kwaliteit: De allround machinaal houtbewerker CNC moet een afweging maken op welke snelheid hij de grondstoffen en halfproducten doorvoert. De snelheid van doorvoeren heeft consequenties voor de bewerkingskwaliteit. Sneller doorvoeren levert in kortere tijd meer bewerkte grondstoffen en halfproducten op, maar levert vaak een mindere bewerkingskwaliteit. Goedkeuren versus afkeuren De allround machinaal houtbewerker CNC moet gedurende het gehele productieproces afwegen en beoordelen of de grondstoffen en halfproducten nog voldoen aan de kwaliteitsnormen en eisen van het bedrijf. Van belang is dat hij weet waar het product voor gebruikt wordt (bijvoorbeeld of het hout blank blijft of overgeschilderd wordt, of het gebruikt wordt voor zichtwerk of niet) en dat hij kan beoordelen of een eventuele afwijking in kleur of maatvoering acceptabel is of niet. 11
4. Kernopgaven van het beroep Kernopgave 1 Tijd versus veiligheid De allround machinaal houtbewerker CNC staat voor de opgave om ook onder tijdsdruk zijn werk uit te voeren met inachtneming van de voorschriften met betrekking arbo en milieu. Snelheid van werken staat hier tegenover veiligheid en gezondheid van zichzelf en anderen. De allround machinaal houtbewerker CNC moet alert zijn op onveilige situaties en zichzelf en anderen niet in gevaar brengen. Kernopgave 2 Tijd versus kwaliteit De allround machinaal houtbewerker CNC staat voor de opgave om ook onder tijdsdruk nauwkeurig en efficiënt te blijven werken. De allround machinaal houtbewerker CNC kan in de verleiding komen onzorgvuldiger te gaan werken, wanneer hij ziet aankomen dat de planning niet gehaald wordt. De allround machinaal houtbewerker CNC moet kwaliteit boven kwantiteit laten gaan en problemen met betrekking tot de planning met zijn leidinggevende bespreken. Kernopgave 3 Goedkeuren versus afkeuren De allround machinaal houtbewerker CNC staat voor de opgave om gedurende het gehele productieproces alert te zijn op de kwaliteit van de grondstoffen en halfproducten (het hout kan bijvoorbeeld niet geschikt zijn door te veel vervorming) en op de kwaliteit van de bewerkingen (bijvoorbeeld machineslag). Hij moet kunnen beoordelen of een eventuele afwijking acceptabel is of niet. Als dit niet het geval is moet hij passende maatregelen nemen. Van hem wordt verwacht dat hij een keuze maakt tussen afkeuren of niet en dat hij voorstellen doet voor alternatieve oplossingen. 12
Kernopgave 4 Zelf beslissen versus overleggen De allround machinaal houtbewerker CNC staat voor de opgave om de juiste afweging te maken een probleem zelf op te lossen of hierover te overleggen met zijn leidinggevende. Problemen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op storingen aan productiemiddelen, afwijkingen aan onderdelen en producten. Eenvoudige problemen kan de allround machinaal houtbewerker CNC zelf verhelpen. Bij meer ingewikkelde problemen waarschuwt hij zijn leidinggevende. 13
5. Competentiematrix s Kerntaak Kernopgave 1 2 1 2 3 4 1 Voorbereiden eigen werkzaamheden x x x x x x 2 Grondstoffen en halfproducten verzamelen en transporteren x x x x x 3 Machines instellen x x x x x 4 Bewerkingen uitvoeren met machines x x x x x 5 Productiemiddelen beheren x x x x x 6 Zorgdragen voor kwaliteit x x x x x x 7 Omgaan met problemen x x x x x x 8 Samenwerken x x x 9 Veilig en milieubewust werken x x x x x 10 Rapporteren over werkzaamheden x x x x 11 Communiceren tijdens werkzaamheden x x x 12 Overleg voeren x x x 13 Instructies geven x x x 14 s blijven ontwikkelen x x x Kerntaken 1. Stelt houtbewerkingmachines in. 2. Produceert onderdelen of halfproducten met houtbewerkingmachines. Kernopgaven 1. Tijd versus veiligheid 2. Tijd versus kwaliteit 3. Goedkeuren versus afkeuren 4. Zelf beslissen versus overleggen 14
6. s Dimensies die aan beroepscompetenties toegekend dienen te worden: Dimensie Toekennen aan competenties: VM Vakmethodische dimensie die gericht zijn om met behulp van technieken en hulpmiddelen kerntaken en kernopgaven uit te voeren. BOS Bestuurlijk organisatorische en strategische dimensie die gericht zijn op het beroepsmatig functioneren in de context van arbeidsorganisaties. SC Sociaal-communicatieve dimensie die gericht zijn op het leggen en onderhouden van contacten, samenwerken, functioneren in een team etc. ON Ontwikkelingsdimensie die bijdragen aan de ontwikkeling van een individu, team, beroep, organisatie of bedrijf. 15
1. Voorbereiden eigen werkzaamheden 1. (VM/BOS) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze zijn werkopdracht voor te bereiden, zodat deze efficiënt wordt uitgevoerd. 1. Verzamelt op basis van de ontvangen werkopdracht alle relevante informatie en interpreteert deze. 2. Controleert de compleetheid, juistheid en actualiteit van de aangeleverde productiegegevens en lost eventuele problemen op. 3. Bepaalt of er productiegegevens samengesteld moeten worden. 4. Beoordeelt de werksituatie. 5. Neemt voor aanvang van zijn werkzaamheden kennis van de vastgestelde planning. 6. Stelt zonodig benodigde en de juiste hoeveelheid grondstoffen vast. 7. Maakt zonodig een schets van (een deel van) de opdracht. 8. Maakt zonodig een uitslag. 9. Deelt hout en plaatmaterialen optimaal in. 10. Stelt vast welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. 11. Bepaalt de optimale volgorde voor de uitvoering van de werkzaamheden. 12. Schat in hoelang de werkzaamheden gaan duren. 13. Houdt rekening met mogelijke knelpunten. 14. Verdeelt (delegeert) zonodig de werkzaamheden 15. Stemt de aanpak van werken zonodig af met de leidinggevende en/of andere betrokkenen. 16. Verzamelt de juiste materialen, gereedschappen en materieel en maakt ze klaar voor gebruik. 17. Bepaalt indien nodig welke snijgereedschappen nodig zijn. 18. Controleert indien van toepassing de benodigde snijgereedschappen en lost eventuele problemen op. 19. Bepaalt in welke gevallen producten afgeschreven moeten worden en wat er afgeschreven moet worden. 20. Schrijft nauwkeurig met de juiste hulpmiddelen alle benodigde producten af. 21. Controleert of de afgeschreven producten voldoen aan de juiste vorm en maatvoering en lost eventuele problemen op. 22. Kiest de benodigde mallen. 23. Controleert of de mallen voldoen aan de exacte vorm, maatvoering en toepasbaarheid en lost eventuele problemen op. 24. Past mallen aan of maakt nieuwe mallen als dat nodig blijkt (bijv. slijtage) met behulp van de juiste productiemiddelen. Een goed voorbereide werkopdracht. 16
2. Grondstoffen en halfproducten verzamelen en transporteren 2. (BOS/SC) Succescriteria Proces Resultaat De allrond machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze de benodigde grondstoffen en halfproducten te verzamelen, zodat de daaropvolgende werkzaamheden efficiënt uitgevoerd worden. 1. Verzamelt de juiste grondstoffen, halfproducten en aantallen op basis van de productiegegevens. 2. Controleert de juistheid van de afmetingen van grondstoffen en halfproducten en lost eventuele problemen op. 3. Selecteert grondstoffen en halfproducten op kwaliteitsafwijkingen. 4. Controleert de compleetheid van grondstoffen en halfproducten en lost eventuele problemen op. 5. Overlegt met zijn leidinggevende wanneer onderdelen aangevoerd of afgevoerd moeten worden. 6. Gebruikt uitsluitend de transportmiddelen waar hij een bevoegdheid voor heeft. 7. Plaatst volgens richtlijnen grondstoffen en halfproducten in/op transportmiddelen (bijvoorbeeld omvallen en beschadigingen voorkomen). 8. Plaatst maximaal verantwoord aantal grondstoffen en halfproducten in/op transportmiddelen. 9. Rangschikt grondstoffen en halfproducten voor een logische verwerkingsvolgorde. Het juiste aantal, soort en kwaliteit grondstoffen en halfproducten is verzameld. De grondstoffen en halfproducten zijn naar de juiste locatie getransporteerd. 17
3. Machines instellen 3. (VM) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze machines in te stellen, zodat er m.b.v. de machine productie gedraaid kan worden. 1. Zoekt aan de hand van productiegegevens de juiste snijgereedschappen of delen van snijgereedschappen op. 2. Verwisselt volgens richtlijnen snijgereedschappen. 3. Bepaalt de te gebruiken machines. 4. Bepaalt de juiste snijgereedschappen of delen van snijgereedschappen. 5. Stelt indien nodig snijgereedschappen samen tot volledige verspanings eenheden. 6. Stelt de snijgereedschappen en machines in voor de gewenste bewerkingen volgens bedieningsinstructies. 7. Monteert de benodigde hulpstukken en beveiligingen aan of op de machines. 8. Stelt de juiste aanvoersnelheden en toerentallen volgens de bedieningsinstructies in. 9. Controleert of alle instellingen voldoen aan de voorgeschreven veiligheidseisen en lost eventuele problemen op. 10. Controleert of de ingestelde machines voldoen door het maken van een proefstuk en lost eventuele problemen op. 11. Gebruikt de juiste en veilig functionerende gereedschappen. 12. Houdt tijdens werkzaamheden rekening met materiaal eigenschappen. 13. Slaat snijgereedschappen volgens richtlijnen op. 14. Roept indien van toepassing de programma s in de machine op. 15. Wijzigt indien van toepassing parameters in bestaande programma s. 16. Wijzigt indien van toepassing gereedschapregisters in bestaande programma s. 17. Slaat indien van toepassing programma s op geschikt opslagmedium op. 18. Controleert indien van toepassing programma s dmv simulatie en lost eventuele problemen op. 19. Controleert programma s door het maken van proefstukken en lost eventuele problemen op. Goed ingestelde machines om productie mee te draaien zodat het productieproces efficiënt verloopt. 18
4. Bewerkingen uitvoeren met machines 4. (VM) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze bewerkingen op grondstoffen en halfproducten uit te voeren met machines. 1. Start de machines en bijbehorende randapparatuur volgens de bedieningsinstructies op. 2. Controleert of alle ingeschakelde functies actief zijn en lost eventuele problemen op. 3. Controleert of alle beveiligingen werken en lost eventuele problemen op. 4. Bedient de machine en de randapparatuur volgens de bedieningsinstructies. 5. Controleert de grondstoffen en halfproducten met de juiste hulpmiddelen (aantal, maatvoering, kwaliteit) en lost eventuele problemen op. 6. Houdt rekening met materiaaleigenschappen in relatie tot de bewerkingen (draadverloop, hardheid etc. van het materiaal. 7. Voert grondstoffen en halfproducten in en uit de machines eventueel gebruikmakend van een mal. 8. Controleert de bewerkte halfproducten met de juiste hulpmiddelen (aantal, maatvoering, kwaliteit) en lost eventuele problemen op. 9. Stapelt de bewerkte halfproducten op en merkt indien nodig de halfproducten. 10. Rapporteert aan leidinggevende als de mallen niet voldoen. 11. Schakelt de machines en randapparatuur uit na beëindiging van werkzaamheden. 12. Slaat mallen volgens richtlijnen op. 13. Voert niet gestandaardiseerde- en niet routinematige bewerkingen op de machine uit. De grondstoffen en halfproducten zijn op de juiste wijze bewerkt, voldoen aan de gestelde eisen en kunnen naar de volgende procesgang. 19
5. Productiemiddelen beheren 5. (BOS/ON) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze de productiemiddelen, die hij gebruikt voor zijn eigen werkzaamheden, te beheren 1. Past de aangeleverde onderhoudsgegevens toe. 2. Pleegt volgens richtlijnen onderhoud. 3. Registreert de onderhoudsbeurten. 4. Helpt indien nodig met het opstellen van een onderhoudsschema. 5. Controleert volgens richtlijnen de juiste werking van de productiemiddelen en lost eventuele problemen op. Goed functionerende productiemiddelen die optimaal beschikbaar zijn voor uitvoering van opdrachten. Er is voldaan aan de voorwaarden om de kans op storingen zo klein mogelijk te houden. Er is voldaan aan de voorwaarden voor een lange levensduur van de productiemiddelen. 20
6. Zorgdragen voor kwaliteit 6. (BOS/ON) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze zijn werk in de vereiste kwaliteit af te leveren, zodat zowel aan de belangen van de klant als die van het eigen bedrijf tegemoet gekomen wordt. Succescriteria 1. Werkt volgens het kwaliteitssysteem van de werkgever. Proces 2. Werkt volgens de kwaliteitsvoorschriften van de werkgever/fabrikant/leverancier. 3. Komt gemaakte afspraken na. 4. Presenteert zichzelf en het bedrijf aan de klant als bewust optredend beroepsbeoefenaar. 5. Doet voorstellen voor verbetering van de kwaliteit van het werk. 6. Werkt (gedurende een lange periode) nauwkeurig, geconcentreerd en met oog voor detail. 7. Signaleert fouten, verstoringen en afwijkingen in het eigen werk- of productieproces en dat van anderen en onderneemt actie binnen het eigen werk- of productieproces en dat van anderen. 8. Anticipeert op mogelijke verstoringen van de voortgang van het werk door tijdig in te grijpen of voorzorgsmaatregelen te treffen. 9. Ziet erop toe, dat gewerkt wordt volgens de relevante voorschriften op het gebied van kwaliteit en grijpt indien nodig in. 10. Controleert na afloop het resultaat van het eigen werk en lost eventuele problemen op. 11. Evalueert het eigen werk-/productieproces en dat van anderen. 12. Is kritisch over eigen prestaties. 13. Toont initiatief om verbeterpunten aan te dragen. 14. Registreert werkzaamheden in verband met kwaliteitsborging. 15. Oriënteert zich op de externe markt om de eigen producten en diensten te kunnen verbeteren en onderneemt hierop actie. Resultaat Een goede kwaliteit van het afgeleverde werk. Kwalitatief goed verlopende werk- en productieprocessen. 21
7. Omgaan met problemen 7. (BOS/SC) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze met problemen met betrekking tot zijn eigen werkzaamheden (zoals storingen aan productiemiddelen, afwijkingen aan producten, planningsproblemen, etc) om te gaan, zodat deze verholpen en indien mogelijk in de toekomst voorkomen worden. Succescriteria 1. Signaleert het probleem. Proces 2. Analyseert het probleem (of brengt het probleem in kaart). 3. Raadpleegt zonodig collega s, leidinggevende(n) en/of deskundige(n). 4. Meldt problemen bij leidinggevende. 5. Brengt oplossingen in kaart. 6. Maakt de juiste overweging om het probleem zelf te verhelpen of het te melden bij leidinggevende en/of andere belanghebbenden. 7. Blijft kalm in moeilijke situaties. 8. Weegt mogelijke oplossingen af en kiest de meest geschikte oplossing. 9. Lost in overleg met zijn leidinggevende planningsproblemen op. 10. Verhelpt indien mogelijk het probleem. 11. Biedt hulp bij het verhelpen van het probleem. 12. Test of het probleem niet meer optreedt 13. Registreert gegevens over het probleem. 14. Maakt op verzoek een rapportage van het probleem. 15. Evalueert resultaat van werkzaamheden. 16. Neemt maatregelen ter voorkoming van het probleem. 17. Neemt zelf initiatief door zijn werkwijze bij te stellen als de situatie hier om vraagt. 18. Speelt in op onverwachte en/of urgente zaken. Resultaat Het probleem is verminderd, beheersbaar gemaakt of opgelost. Indien mogelijk zijn maatregelen ter preventie van verdere problemen opgenomen. 22
8. Samenwerken 8. (BOS/SC) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze samen te werken, zodat het werk zo goed mogelijk wordt uitgevoerd. Succescriteria 1. Past zich aan de bedrijfscultuur aan. Proces 2. Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken. 3. Maakt werkafspraken met collega s. 4. Komt gemaakte werkafspraken na. 5. Wijzigt werkwijze indien nodig naar aanleiding van gekregen feedback. 6. Communiceert met zijn collega s. 7. Vraagt collega s om hulp als hij er zelf niet uitkomt. 8. Stimuleert en helpt collega s als de situatie daarom vraagt en het werk het toelaat. 9. Stelt het gemeenschappelijke resultaat van het team centraal. 10. Heeft inzicht in de werkzaamheden van collega s. 11. Gaat flexibel om met wisselende taken. 12. Draagt bij aan een positieve werksfeer en toont interesse in het werk van anderen. 13. Levert op positieve wijze kritiek en staat zelf open voor kritiek. 14. Gaat respectvol om met mensen van andere disciplines, houdt rekening met de werkzaamheden van derden en overlegt bij eventuele problemen. 15. Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega s. 16. Onderhoudt, indien nodig, externe relaties in relatie tot zijn werkzaamheden. Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC meubelindustrie functioneert effectief en efficiënt binnen een team. De allround machinaal houtbewerker CNC meubelindustrie levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke prestatie om doelen te realiseren. 23
9. Veilig en milieubewust werken 9. (BOS/SC) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze volgens voorschriften voor arbo en milieu te werken, zodat het werk verantwoord wordt uitgevoerd. 1. Handelt conform de richtlijnen/relevante voorschriften en bedrijfsvoorschriften op het gebied van arbo en milieu. 2. Zorgt dat de voorschriften op het gebied van arbo en milieu bekend zijn bij de medewerkers. 3. Ziet erop toe, dat gewerkt wordt volgens de relevante voorschriften op het gebied van arbo en milieu en grijpt indien nodig in. 4. Doet voorstellen voor het op- en bijstellen van richtlijnen/voorschriften op het gebied van arbo en milieu. 5. Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties. 6. Neemt preventieve maatregelen om problemen te voorkomen. 7. Meldt optredende lichamelijke klachten aan leidinggevende. 8. Wijst collega s op risico s van onveilige situaties. 9. Gaat milieubewust om met het materiaal. 10. Meldt de situaties, waarin de richtlijnen op het gebied van arbo en milieu, niet worden nageleefd. 11. Brengt voorzieningen aan ter voorkoming van onveilige situaties op de werkplek. 12. Zorgt voor een ordelijke en veilige opslag van materiaal bij de werkplek. Het werk wordt conform de voorschriften voor arbo en milieu uitgevoerd. 24
10. Rapporteren over werkzaamheden 10. (SC) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze mondeling en schriftelijk over zijn eigen werkzaamheden te rapporteren, zodat alle belanghebbenden doelmatig worden geïnformeerd. Succescriteria 1. Bepaalt welke informatie wel en niet van belang is om vast te leggen. Proces 2. Bepaalt welke informatie relevant is voor degene aan wie hij rapporteert. 3. Geeft duidelijke en complete informatie. 4. Controleert gegevens op juistheid en lost eventuele problemen op. 5. Gebruikt de gebruikelijke (éénduidige) vaktermen. 6. Vult alle vereiste formulieren, werkbonnen en checklists volledig en duidelijk in. 7. Doet zo nodig aanbevelingen voor de volgende persoon die werk aan het project zal verrichten. 8. Legt verbetervoorstellen vast. 9. Legt relevante gegevens vast. 10. Maakt indien nodig een schets. 11. Slaat registratieformulieren volgens richtlijnen op. 12. Rapporteert over de voortgang van de werkzaamheden. 13. Ziet er op toe dat het logboek volledig en duidelijk ingevuld wordt en grijpt indien nodig in. Resultaat Alle belanghebbenden zijn adequaat geïnformeerd over de werkopdracht of de werkzaamheden. 25
11. Communiceren tijdens werkzaamheden 11. (SC) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze met alle betrokkenen in het werkproces te communiceren, zodat dit ten goede komt aan het verloop van de werkzaamheden. Succescriteria 1. Hanteert correcte omgangsvormen. Proces 2. Stemt de communicatie af op de ander en op de situatie. 3. Luistert aandachtig en toont geduld. 4. Spreekt helder en duidelijk Nederlands en/of vreemde taal. 5. Stimuleert collega s om vragen te stellen. 6. Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen. 7. Vraagt zonodig door om de noodzakelijke informatie helder te krijgen. 8. Brengt een boodschap kort en duidelijk over. 9. Vraagt of de ander de boodschap begrepen heeft. 10. Geeft na een ontvangen opdracht aan wat hij gaat doen. 11. Vraagt feedback aan collega s. 12. Deelt relevante informatie tijdig mee. 13. Stemt relevante informatie af met anderen. 14. Zorgt voor een goede overdracht van het werk. 15. Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende. Resultaat Een vlot lopend werkproces. Adequaat geïnformeerde betrokkenen. De onderlinge werkverhoudingen zijn optimaal. 12. Overleg voeren 12. (ON) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze overleg te voeren met betrokkenen. Succescriteria 1. Past gesprekstechnieken toe. Proces 2. Past vergadertechnieken toe. 3. Neemt actief deel aan werkbesprekingen 4. Brengt eigen mening op een heldere manier in Resultaat Geïnformeerde betrokkenen. 26
13. Instructies geven 13. (SC) Succescriteria Proces Resultaat De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate mondelinge en/of schriftelijke instructies te geven. 1. Geeft duidelijk aan wat er moet gebeuren, hoe, waarmee, wanneer en met wie. 2. Instrueert medewerkers op een voor hen duidelijke wijze hoe het gewenste resultaat bereikt kan worden. 3. Geeft duidelijk en expliciet aan wat de eisen zijn t.a.v. kwaliteit, arbo en milieu. 4. Geeft duidelijke en gerichte aanwijzingen en/of voorbeelden aan medewerkers. 5. Geeft duidelijk de ruimte aan waarbinnen de medewerkers de werkzaamheden zelfstandig kunnen uitvoeren. 6. Geeft onderbouwing / reden van gemaakte keuzes. 7. Helpt indien nodig bij het opstellen van instructies. De medewerkers zijn geïnstrueerd. Instructies zijn op schrift gesteld. 14. s blijven ontwikkelen 14. (ON) De allround machinaal houtbewerker CNC timmerindustrie is in staat om op adequate wijze zijn beroepscompetenties te ontwikkelen om gedurende de loopbaan goed te blijven functioneren in zijn beroep. Succescriteria 1. Reflecteert zelf op het beroepsmatig handelen. Proces 2. Evalueert de eigen werkzaamheden. 3. Reflecteert met de leidinggevende op het beroepsmatig handelen. 4. Brengt met de leidinggevende in kaart wat goed en nog niet goed gaat. 5. Bepaalt met de leidinggevende welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen. 6. Bepaalt met de leidinggevende welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. 7. Onderneemt de met de leidinggevende afgesproken activiteiten. 8. Overziet ontwikkelingen in de branche. 9. Past in overleg nieuwe werkwijzen toe. 10. Informeert regelmatig in- en extern naar nieuwe ontwikkelingen. 11. Leest regelmatig vakliteratuur. 12. Bezoekt vakbeurzen, trainingen, cursussen en seminars. Resultaat Constante ontwikkeling en toepassing van de eigen beroepscompetenties. Bijdrage aan de kwaliteitsverbetering van de werkzaamheden. 27