OPNAME IN EEN WOON- EN ZORGCENTRUM Hoe betaalt u de verblijfskosten? Een opname in een woon- en zorgcentrum is een belangrijke stap. Zowel voor de senior als de familie, kan dit een moeilijk moment zijn. Met deze brochure trachten we u en uw familie een klare kijk te geven op het financiële aspect van een opname. OCMW Merksplas 7-6-2012
OPNAME IN EEN WOON- EN ZORGCENTRUM Hoe betaalt u de verblijfskosten? Inhoud Woordje vooraf Woordje vooraf... 2 Hoe een verblijf in een rust- of verzorgingshuis betalen?... 3 A. De senior beschikt over voldoende inkomsten:... 3 Geen tussenkomst van het OCMW.... 3 1. Wat is een borgstelling?... 3 B. De senior beschikt niet over voldoende inkomsten om de kosten zelf volledig te betalen (tussenkomst OCMW)... 3 1. Het onderzoek door het OCMW... 4 2. Wat houdt de tussenkomst van het OCMW in?... 4 Volgende kosten worden ten laste genomen door OCMW Merksplas:... 4 Wordt niet ten laste genomen door OCMW Merksplas... 5 3. Het zakgeld... 5 4. Tussenkomst in de belastingaanslag... 6 5. Minimuminkomen voor de thuisblijvende partner... 6 6. Beheer van het inkomen... 6 7. Tussenkomst in de begrafeniskosten... 6 hoe kan het OCMW de gemaakte kosten terugvorderen?... 7 A. Eigen middelen van de senior... 7 B. Wettelijke onderhoudsplichtigen... 7 1. Onderhoudsplichtigen... 7 2. Onderhoudsbijdragen... 8 1
WOORDJE VOORAF Regelmatig zien we de twijfels van kinderen die beseffen dat de overgang naar een woon- en zorgcentrum onvermijdelijk wordt voor vader en/of moeder, maar toch de stap niet durven te zetten. Voor een goede overgang van de thuissituatie naar een woon- en zorgcentrum geven we graag de volgende adviezen mee: Kom samen met broers en zussen en maak een planning voor de eerstkomende maanden. Eén lijn trekken is essentieel, onderling geruzie kunt u missen als kiespijn. Bespreek uiteraard samen met vader en/of moeder het voorstel van de verhuis naar een woon- en zorgcentrum. Ziet u dat niet zitten, schakel dan een vertrouwde hulpverlener in om de boodschap te brengen, bijvoorbeeld de huisarts. Een ziekenhuisopname is soms een goede aanleiding om de verhuis naar een woon- en zorgcentrum voor te stellen. Neem uw ouders mee op de testbezoeken aan het woon- en zorgcentrum. Zo kunnen ze zelf bepalen waar ze zich thuis voelen. Wacht niet tot de opvang een dringende noodzaak is geworden. Met één gesprek zal de kogel niet door de kerk zijn. Laat de boodschap bezinken en heb geduld. Als uw ouder(s) zich tegen de opname in een woon- en zorgcentrum blijven verzetten, kunt u beter zoeken naar een alternatief (bijv. intensieve thuiszorg, nachtopvang, dagcentrum). Vraag naar de mogelijkheden bij de sociale dienst van het OCMW of uw ziekenfonds. OCMW Merksplas heeft géén eigen woon- en zorgcentrum. Op grondgebied Merksplas is wel woon- en zorgcentrum Binnenhof actief. Binnenhof maakt deel uit van de groep armonea. 2
HOE EEN VERBLIJF IN EEN RUST- OF VERZORGINGSHUIS BETALEN? A. De senior beschikt over voldoende inkomsten: Geen tussenkomst van het OCMW. Als de senior over genoeg inkomsten beschikt om de verblijfskosten te betalen, dan kan hij vrij een woon- en zorgcentrum kiezen. De senior moet verder geen verantwoording afleggen over de manier waarop hij zal betalen en moet ook geen informatie verschaffen over de spaargelden, de eigendommen, en zijn pensioen. De senior kan nooit verplicht worden het beheer van zijn goederen of het bewaren van zijn inkomsten over te laten aan het woon- en zorgcentrum. Soms vraagt het woon- en zorgcentrum een borgstelling. 1. Wat is een borgstelling? Een borgstelling (borg, borgtocht) is een waarborg voor een andere hoofdverbintenis. De hoofdverbintenis bestaat hier uit het betalen van de woonzorgcentrum kosten. Deze wordt meestal contractueel vastgelegd in de opnameovereenkomst. De ouder die de opnameovereenkomst tekent, verklaart dat hij de dagprijs en alle andere kosten zal betalen. Indien u twijfelt of u de verblijfskosten al dan niet kan betalen met de inkomsten van uw vader en/of moeder, raden we je af deze borgstelling te ondertekenen. Informeer je eerst goed of maak een afspraak bij de sociale dienst van het OCMW. Zij kunnen u de nodige informatie bezorgen. B. De senior beschikt niet over voldoende inkomsten om de kosten zelf volledig te betalen (tussenkomst OCMW) Als de senior niet genoeg inkomsten heeft om de verblijfskosten volledig te betalen, kan hij het OCMW aanspreken. Het OCMW zal via de sociale dienst onderzoeken of het een tussenkomst verleent bij het betalen van de verblijfskosten. Desgevallend zal het OCMW de gemaakte kosten recupereren. Het is dus belangrijk om onmiddellijk contact op te nemen met het OCMW wanneer een factuur niet betaald kan worden. Het OCMW gaat ervan uit dat de prijs van het gekozen woon- en zorgcentrum binnen een marge van 5% blijft van woon- en zorgcentrum Binnenhof (gelegen in Merksplas). Een eventuele afwijking kan toegestaan worden. Als u deze regel respecteert, kunt u vrij een keuze van het woon- en zorgcentrum maken. De eerste stap op het OCMW is een ontvangstbewijs tekenen. Hiermee geeft u de toestemming aan het OCMW om een financieel onderzoek te starten. 3
De aanvraag dient door de senior zelf, bij volmacht of door een reeds aangesteld voorlopig bewindvoerder te gebeuren. 1. Het onderzoek door het OCMW Het inkomstenonderzoek (een bankonderzoek) bij de senior gaat het inkomen en de spaargelden verder nakijken. We gaan ook na of er eigendommen zijn. Voor dit onderzoek gaan we tien jaar terug in de tijd. Het onderzoek naar de inkomsten: Een overzicht van al de inkomsten (pensioen, eventuele huuropbrengsten, tegemoetkomingen, zorgverzekering, ) wordt opgevraagd. Ook buitenlandse inkomsten moeten worden bekend gemaakt. Onderzoek naar spaargelden: Alle vormen van kapitaal komen in aanmerking. Ook hier geldt dat er geen verschil gemaakt wordt tussen binnenlandse en buitenlandse kapitalen. Er zal een formulier worden verzonden door de sociale dienst, naar de financiële instellingen. Dit op verzoek van de maatschappelijk assistent(e). Onderzoek naar eigendom: Er zal ook nagegaan worden bij de ontvanger van registratie en domeinen of de senior al dan niet eigendom heeft of gehad heeft. Indien de senior eigendom(men) verkocht of weggeschonken heeft in een periode van 10 jaar voorafgaand aan de opname, zal het gedeelte van de verkoopsopbrengst of van de schenking volledig teruggevorderd worden tenzij een goede reden kan gegeven worden voor het gebruik van de verkoop- of schenkingsopbrengst. Indien de eigendom niet wordt verkocht, neemt het OCMW een hypothecaire inschrijving. 2. Wat houdt de tussenkomst van het OCMW in? Volgende kosten worden ten laste genomen door OCMW Merksplas: al wat (verplicht bij MB van 14/02/2007) is opgenomen in de ligdagprijs was en stomerij van persoonlijk linnen de bijdragen voor het ziekenfonds en zorgverzekering kosten van medicatie (verminderd met de bekomen korting) hospitalisatiekosten en hospitalisatieverzekering lichte en dadelijk opneembare voedingsstoffen (enterale voeding, voedingssupplementen, een speciale maaltijd ter vervanging van de normale maaltijd,.) ten belope van de meerkost ten opzichte van een gewone maaltijd de specifieke animatie-, recreatie- en therapeutische activiteiten die door de voorziening worden georganiseerd en die een aantoonbare meerkost vertegenwoordigen herstellingskosten van persoonlijk linnen vervoersonkosten die verband houden met de gezondheid van de bewoner verzekering niet eigen aan de instelling (bijv. familiale polis van de senior) pedicure en manicure op voorschrift van een geneesheer 4
kapper: 2 x per maand voor gewone haarverzorging (wassen, knippen, brushen, ) 3 x per jaar voor permanent of kleuring. Honoraria van externe verstrekkers van zorg die zijn opgenomen in de nomenclatuur van het RIZIV voor zover ze niet inbegrepen zijn in de zorgforfaits die de voorziening voor de individuele bewoner ontvang, bijv. kinesist (bij rustoord voor bejaarden (ROB) niet opgenomen, bij rust- en verzorgingstehuis (RVT) wel opgenomen) indien op voorschrift van een geneesheer. Verzorgingsmateriaal dat niet gedekt is door RIZIV-forfaits indien op voorschrift van een geneesheer. Wordt niet ten laste genomen door OCMW Merksplas abonnementskosten en kosten individueel gebruik radio, televisie, telefoon en internet maaltijdbedeling op de kamer voor valide bewoners dranken buiten de maaltijden die op individuele vraag van de bewoner verstrekt worden (uitgezonderd drinkbaar water) supplementaire voedingsproducten die buiten de maaltijden verstrekt worden op individuele vraag van de bewoner persoonlijke toiletartikelen die op uitdrukkelijke vraag van de bewoner door de voorziening worden aangekocht alle persoonlijke aankopen op uitdrukkelijke vraag van de bewoner, andere dan toiletartikelen alle mogelijke kosten die verband houden met het houden van een huisdier esthetische verzorging Kan ten laste genomen worden door OCMW Merksplas, maar individuele raadsbeslissing is voorwaarde: kosten voor hulpmiddelen zoals een hoorapparaat, bril, tandprothesen, rolstoel, krukken, looprek,. voor het gedeelte dat niet gedekt wordt door de ziekteverzekering of dat niet onder toepassing valt van de overeenkomst tussen de voorziening en de verzekeringsinstelling. 3. Het zakgeld De senior waarvoor het OCMW tussenkomt in de verblijfskosten, heeft recht op een vast zakgeld per maand. Minimum wordt een zakgeld toegekend zoals bepaald door de wet. Dit zal door de woon- en zorgcentra op de maandelijkse factuur worden vermeld. Het huidige bedrag van het zakgeld kan u navragen bij het OCMW. Kosten zoals hierboven beschreven bij: Volgende kosten worden niet ten laste genomen door het OCMW moeten via het zakgeld of op een andere manier door de bewoner zelf betaald worden. Ze zijn op uitdrukkelijke vraag van de senior zelf. Elk jaar in de loop van de maand mei ontvangt elke bewoner, van wie de woon- en zorgcentrumkosten volledig of gedeeltelijk door het OCMW, gedragen wordt een vakantiezakgeld. Dit vakantiezakgeld is gelijk aan het dubbele van het gewone zakgeld. Het wordt bovenop en samen met het gewone zakgeld betaald. 5
Het zakgeld dat wordt toegekend aan de bewoner, valt ook onder maatschappelijke dienstverlening en wordt bijgevolg teruggevorderd van de onderhoudsplichtigen. 4. Tussenkomst in de belastingaanslag Sommige senioren ontvangen jaarlijks nog een belastingsbrief. Het OCMW betaalt echter nooit belastingen voor de senior. De kinderen kunnen daarom, indien gewenst, - bij overlijden de erfenis verwerpen bij de rechtbank van eerste aanleg (Kasteelplein 11, 2300 Turnhout). 5. Minimuminkomen voor de thuisblijvende partner Er wordt een leefbaar inkomen voorzien voor de partner die thuis blijft wonen. Zij mogen een vast bedrag van het gezinsinkomen behouden. Het gedeelte dat daarna nog overblijft, wordt gebruikt voor het betalen van de maandelijkse verblijfsfactuur. Het tekort op dit factuur zal ten laste genomen worden door het OCMW. Voor de thuisblijvende partner, die in een OCMW- woning of flat voor senioren woont wordt de huur berekend op 70 % van de basishuur (het minimum dat hij voor deze woning aan huur zou moeten betalen). Als het OCMW tussenkomt in de kosten en er is nog een eigendom, dan wordt een hypothecaire inschrijving genomen op de eigendom door het OCMW. 6. Beheer van het inkomen Het vermogen en dus ook de inkomsten en betalingen, worden beheerd door hetzij de senior, hetzij door de familie. Indien dit om welke reden ook, niet kan, zal de heer Vrederechter gevraagd worden een zogenaamde voorlopige bewindvoerder aan te duiden. De voorlopige bewindvoerder zal in naam van de senior de contacten met het OCMW verzorgen. Meer informatie over voorlopige bewindvoering krijgt u bij de juridische dienst van het OCMW van Merksplas. 7. Tussenkomst in de begrafeniskosten Als er kinderen zijn, wordt er geen tussenkomst verleend in begrafenis- of crematiekosten. Zij of de wettelijke erfgenamen moeten deze kosten dragen. Het OCMW kan een uitvaartcentrum aanstellen om de uitvaartplechtigheid te verzorgen indien er geen wettelijke erfgenamen zijn of deze hun plichten niet nakomen. 6
HOE KAN HET OCMW DE GEMAAKTE KOSTEN TERUGVORDEREN? A. Eigen middelen van de senior Indien de bewoner in het bezit is van onroerende goederen zal het OCMW in eerste instantie een hypothecaire inschrijving nemen op de eigendom van de senior. Het OCMW kan de gemaakte kosten terug vorderen via eigen middelen van de senior, al dan niet in combinatie met de onderhoudsplicht van de kinderen. Als bij overlijden van de bewoner een erfenis bestaat kan ook deze aangewend worden, (Bijv. niet gebruikte zakgelden, een niet verkochte woning, eigendommen in onverdeeldheid, ) en zal het OCMW alle gemaakte kosten terugvragen. Het OCMW kan dus de kosten terugvragen en/of een hypothecaire inschrijving nemen op de eigendom van de senior. B. Wettelijke onderhoudsplichtigen De Belgische wet voorziet dat kinderen moeten bijdragen in de kosten van hun ouders indien ze behoeftig worden. 1. Onderhoudsplichtigen Voor het onderzoek en de toepassing van onderhoudsplicht houdt het OCMW zich aan de wettelijke regeling, zowel voor het vaststellen van de onderhoudsplichtigen als voor het bepalen van de onderhoudsbijdragen. Het OCMW kiest voor het behoud van de familiesolidariteit. De huwelijkswet zegt dat echtgenoten elkaar hulp en bijstand verplicht zijn. Deze onderhoudsplicht bestaat ook tussen ouders, kinderen. Het OCMW vordert niet terug bij feitelijk samenwonenden zonder huwelijks- of samenlevingscontract. Het OCMW ziet ook af van terugvordering bij kleinkinderen of schoonkinderen die weduwe(naar) zijn. Tenzij bij speciale omstandigheden, bijvoorbeeld een zeer recente gift. Onderhoudsplichtigen kunnen gehele of gedeeltelijke vrijstelling vragen aan het OCMW op basis van zogenaamde billijkheidsredenen. Dat zijn oprechte redenen om niet bij te dragen in de kosten van het woon- en zorgcentrum. Het OCMW beoordeelt of de billijkheidsredenen aanvaard worden. 7
2. Onderhoudsbijdragen 2.1 Berekening van de bijdragen Van een onderhoudsplichtige kan GEEN bijdrage gevorderd worden indien het gezamenlijk belastbaar inkomen een bij wet vastgelegd jaarbedrag niet bereikt. Dit grensbedrag wordt per bijkomend persoon ten laste met een extra verhoogd. Dit grensbedrag is aan de index gekoppeld. U kan het huidige grensbedrag opvragen bij het OCMW van Merksplas. Boven dit bedrag wordt een eveneens bij wet vastgestelde schaal gebruikt. Deze wordt regelmatig aangepast en is ook aan de index gekoppeld. Kadastrale inkomsten worden met 3 vermenigvuldigd en bij het gezamenlijk belastbaar inkomen geteld. 2.2 Grootte van de bijdrage De bijdrage van de onderhoudsplichtige mag in geen geval groter zijn dan het bedrag berekend volgens de vastgelegde schaal op basis van het inkomen. Van een onderhoudsplichtige mag geen bijdrage gevraagd worden hoger dan het kindsdeel. Dit betekent dus dat u nooit meer moet betalen, zelfs als uw broer of zus wegens lage inkomsten niet moet bijdragen. Het kindsdeel = het tekort van de rusthuisfactuur /gedeeld door het nog in leven zijnde kinderen (met beperking via de bijdrageschaal). Bij overlijden van één van de kinderen tijdens de toepassing van de onderhoudsplicht zal een onmiddellijke herziening plaatsvinden. De bijdrage mag nooit meer bedragen dan de werkelijke kostprijs en het zakgeld. 2.3 Aanpassing van de bijdrage De bijdrage van de kinderen wordt regelmatig aan de werkelijke situatie aangepast. Jaarlijks herziet het OCMW de situatie. Voor 1 juli bezorgt u jaarlijks de meest recente belastingbrief aan het OCMW. Doet u dit niet, dan kan het OCMW vragen het volledige kindsdeel te betalen. Het OCMW kan rechtstreeks de gewenste inlichtingen bij de diensten van de Directe Belastingen opvragen. Als uw inkomen wijzigt (bv bij ontslag, pensionering, ) of uw gezinssituatie is veranderd, kunt u een aanpassing aanvragen. U doet dit bij de sociale dienst van het OCMW. 8
Maandelijks zal er een effectieve afrekening van de rusthuisfactuur volgen. Zowel voor een groter als kleiner tekort dan hetgeen geraamd werd. De bijdrage per kind kan nooit hoger zijn dan het kindsdeel dat wettelijk bepaald is. Indien er een overschot is dient men dit te verrekenen met een tekort van daaropvolgende maanden. 2.4 Belastingaftrek U ontvangt jaarlijks van het OCMW een attest waarop het bedrag staat dat u aan bijdragen betaalde voor uw ouder(s). Dit bedrag is op de belastingaangifte in te vullen (attest toevoegen) en voor 80% fiscaal aftrekbaar. 9