Onderwerp Leges Wet natuurbescherming Datum 13 februari 2017 Naam steller Noud Arts Kenmerk -- Teammanager Hank Velthuis Team Kwaliteit Voorstel 1. In te stemmen met onderstaande wijziging in legesverordening 2017: De legestarieven met betrekking tot het onderdeel Projecten of handelingen in het kader van de Wet natuurbescherming (bescherming van een Natura 2000-gebied) aanpassen zoals in de bijlage bij de adviesnota wordt verbijzonderd. Aanleiding Gezien de complexe vergunningverlening in het kader van de Wet natuurbescherming die veel menskracht en specifieke deskundigheid vraagt, heeft de provincie besloten tot de invoering van leges voor activiteiten die in of nabij Natura 2000-gebieden worden uitgevoerd en daarvoor een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming nodig hebben. Op 14 juli 2016 is de gewijzigde legesverordening in werking getreden. De aanvrager kan echter ten aanzien van het onderdeel natuur op 2 manieren toestemming voor zijn initiatief krijgen. Ten eerste kan de provincie (Gedeputeerde Staten) als bevoegd gezag een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming verlenen naar aanleiding van een aanvraag. In dat geval verleent de provincie zelf de toestemming of weigering. Ten tweede kan de provincie een verklaring van bedenkingen (Vvgb) afgeven aan de gemeente, die het bevoegd gezag is met betrekking tot aanvragen in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In dat geval verleent de gemeente de toestemming (omgevingsvergunning) en haakt het onderdeel natuur daarbij aan. Vanwege haar specifieke deskundigheid en rol/bevoegdheid op het gebied van natuur dient de provincie in dit geval op grond van de Wabo een Vvgb af te geven. In de praktijk is het overigens op dit moment zo dat in het merendeel van de gevallen een vergunning direct aangevraagd wordt bij de provincie. Het feit dat leges zijn ingevoerd door de provincie kan er echter voor zorgen dat meer aanvragen bij de gemeente worden ingediend omdat alleen het bevoegd gezag leges kan heffen van de aanvrager. Dit heeft als gevolg dat de provincie leges kan innen, terwijl ze nog steeds wel dezelfde deskundige toets moeten doen om te beoordelen of het al dan niet afgeven van een Vvgb mogelijk is. Voor de gemeenten kan dit tot gevolg hebben dat er formatie nodig is om dit extra werk op te pakken. Gelet hierop heeft de provincie alle gemeenten in Limburg gevraagd om hun legesverordening zo aan te passen dat de gemeente, indien een verklaring van bedenkingen van Gedeputeerde Staten nodig is, het verschuldigde legesbedrag vaststelt gelijk aan het bedrag dat verschuldigd zou zijn wanneer de aanvraag direct bij de provincie zou zijn ingediend. Juridisch kader De provincie heeft met betrekking tot bovenstaande constructie advies ingewonnen bij de VNG en bij Van den Bosch & Partners (een juridisch/fiscaal adviesbureau dat lokale overheden adviseert over alles wat met lokale belastingen en de inning daarvan te maken heeft). Uiteindelijk zijn deze adviezen aan ons ter beschikking gesteld met het verzoek deze adviezen vertrouwelijk te behandelen en niet verder te verspreiden. Pagina 1 van 5
De VNG komt tot de conclusie dat kostendoorberekening op basis van een privaatrechtelijke overeenkomst mogelijk is. Zij geven aan dat het aanpassen van de legesverordening zelf niet direct noodzakelijk is, omdat de legesverordening op dit moment al een artikel bevat op grond waarvan de gemeente de kosten van de provincie kan doorberekenen. Wel moet een aanvrager dan elke keer vooraf actief van de kosten op de hoogte worden gebracht. Het aanpassen van de legesverordening waarin de tarieven zijn opgenomen geeft de aanvrager vooraf al duidelijkheid. Van den Bosch & Partners komt tot dezelfde conclusie en wijst daarbij naar de Handreiking kostentoerekening afkomstig van het Ministerie van Binnenlandse zaken (die is opgesteld door Deloitte). In deze handleiding is inderdaad opgenomen dat afdracht van een deel van de leges aan een ander bestuursorgaan mogelijk is. In de handleiding is opgenomen dat het aan bestuursorganen zelf is om hierover met elkaar afspraken te maken. Juridisch gezien lijkt deze constructie dus mogelijk. Voorafgaand: zienswijze van de raad Bij besluit van B&W d.d. 14 november 2016 werd ingestemd met het voorstel om de raad zijn zienswijze met betrekking tot de gevraagde aanpassing van de legesverordening kenbaar te laten maken. De raad heeft bij deze gelegenheid de volgende onderwerpen aan de orde gesteld, die hierbij worden voorzien van een reactie: - Jaren geleden zijn de leges voor een milieuvergunning juist afgeschaft, omdat dit verkeerde prikkels met zich mee bracht. Nu gaan we via een andere weg weer leges invoeren, waardoor ondernemers investeringen meer zullen doen. in het kader van een algemene lastenverlichting zijn in 1998 de leges voor een milieuvergunning afgeschaft. In de nota van toelichting op dit besluit staat nergens dat de leges zijn afgeschaft omdat van het heffen van leges een verkeerde prikkel zou uitgaan. De provincie is het bevoegd gezag voor het in behandeling nemen van een aanvraag. Vanuit het uitgangspunt dat provinciale apparaatskosten via legesheffing kunnen worden verhaald op de belanghebbenden past binnen de consistente beleidslijn van het provinciaal belastinggebied dat ook voor het in behandeling nemen van aanvragen op grond van de Wet natuurbescherming leges worden geheven. Dit sluit ook volledig aan op het profijtbeginsel. Voor het afgeven van een Vvgb aan de gemeente dient een zelfde beoordeling door de Provincie plaats te vinden. Het is legitiem om leges bij de aanvrager in rekening te brengen en deze af te dragen aan de Provincie. - de tarieven die de Provincie Limburg in rekening brengt wijken af van de tarieven die overige provincies in rekening brengen. Er is inderdaad verschil in de tarieven van de diverse provincies (zie onderstaande tabel). Het verschil in hoogte van leges is niet ongewoon. Ook bij de leges in het kader van de Omgevingsvergunning activiteit bouwen is sprake van eenduidigheid. De provincie Limburg hanteert een zuivere kostentoerekening die recht evenredig in verhouding staat tot de daarmee samenhangende werkzaamheden. Het betreft de facto tarieven op basis van 100% kostendekkendheid. De gebiedsdichtheid qua Natura 2000 is in Limburg hoog waardoor vaak sprake is van een aanvraag waarbij meerdere gebieden betrokken zijn. Daarnaast heeft Limburg als enige provincie te maken met drie buitenlandse toetsingskaders (Waals, Vlaams en het Duitse kader), alsmede vaak met Brabants beleid. Deze factoren maken de beoordeling van een aanvraag complexer en daarmee duurder. Pagina 2 van 5
- Er is sprake van rechtsongelijkheid nu alleen ondernemers in de buurt van Natura 2000 gebieden hiermee te maken krijgen. De ligging van de Natura 2000 gebieden en hun invloedsfeer zijn zodanig gelegen dat elke veehouderij in de gemeente Venray onder de invloedsfeer van de Wet natuurbescherming valt. Voor andere bedrijfstakken komt dit nagenoeg niet voor. - De gemeente doet het werk, en de provincie casht. Dat is ongewenst. De tijdsinvestering voor de gemeente zit met name in de herhaalde contactmomenten tussen aanvrager, provincie en gemeente en is daarmee beperkt. De inhoudelijke beoordeling vergt het overgrote deel van de tijdsinvestering en geschiedt door de provincie. De kosten die de gemeente maakt worden gecompenseerd door een handling-fee van de provincie. (voor beoordeling aanvraag veehouderijen bedraagt deze handling-fee 10% van de legesopbrengsten). - Op basis van de tweewegenleer en het Windmill arrest is een privaatrechtelijke overeenkomst niet toegestaan Met de tweewegenleer wordt bepaald of de overheid, indien haar publiekrechtelijke bevoegdheden ter beschikking staan ter behartiging van zekere belangen, diezelfde belangen ook mag behartigen door gebruik te maken van privaatrechtelijke bevoegdheden. Indien de publiekrechtelijke regeling hieromtrent helderheid verschaft, is beslissend of het gebruik van de privaatrechtelijke bevoegdheden de publiekrechtelijke regeling op onaanvaardbare wijze doorkruist. In dit geval staat enkel de privaatrechtelijke weg open. Dit wordt bevestigd door adviezen vanuit de VNG en Van den Bosch & partners. Bovendien noemt de "Handreiking kostentoerekening, heffingen, rechten en tarieven uit 2014 (ministerie van Binnenlandse Zaken) deze mogelijkheid tot het maken van (privaatrechtelijke) afspraken ook. - De rechtsbescherming is niet gewaarborgd. Ondernemers hebben hierdoor mogelijkheid om bezwaar of beroep tegen de leges in te dienen. Tegen de hoogte van de leges kan bij de gemeente Venray bezwaar worden ingediend. Onderdeel van dit bezwaar kunnen ook de leges zijn die wij aan de provincie afdragen. De provincie zal in dat geval inhoudelijke input leveren voor de afhandeling van een bezwaarschrift. - Er is een verschil tussen een NB wet vergunning en een verklaring van bedenkingen. Ondernemers die al een NB wet vergunning hebben, kunnen bij de omgevingsvergunning een berekening voegen. Op grond van deze berekening kan een verklaring van bedenkingen worden verleend. Het geeft pas daarvoor hetzelfde tarief te vragen. Ten aanzien van de indieningsvereisten bestaat er verschil tussen het aanvragen van een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming en een vvgb. De berekening waar naar wordt Pagina 3 van 5
verwezen dient zowel bij een aanvraag om een vergunning te zitten, als ook bij een aanvraag voor een vvgb. De inhoudelijke beoordeling door de provincie is hetzelfde. Het is derhalve legitiem om hetzelfde tarief te hanteren. Beoogd resultaat Een aangepaste tarieventabel, behorende bij de legesverordening 2017, voor het onderdeel Projecten of handelingen in het kader van de Wet natuurbescherming (bescherming van een Natura 2000- gebied). Argumenten Het feit dat leges zijn ingevoerd door de provincie kan er voor zorgen dat meer aanvragen bij de gemeente worden ingediend, omdat alleen het bevoegd gezag leges kan heffen van de aanvrager. Dit kan extra tijd en kosten met zich meebrengen voor de gemeente. De provincie kan bij het afgeven van een Vvgb namelijk leges innen, omdat er sprake is van een vraag om een dienst door de uiteindelijke aanvrager (belanghebbende) aan de provincie. Dit terwijl de provincie hiervoor toch apparaatskosten maakt vanwege haar specifieke deskundigheid, die normaliter via leges kunnen worden verhaald. Om dit te voorkomen en er voor te zorgen dat aanvragers bij verschillende overheden te maken krijgen met gelijkwaardige omstandigheden is het zeer wenselijk dat ook op gemeentelijk niveau leges worden geheven. Privaatrechtelijke overeenkomst Er worden afspraken vastgelegd waarin de overdracht van legesinkomsten, in relatie tot werkzaamheden omtrent het afgeven van de Vvgb, aan de provincie wordt geregeld. De afspraken zien erop toe onder welke (financiële) voorwaarden een vergoeding voor het afgeven van een Vvgb door de betrokken gemeente ten behoeve van de Provincie Limburg zal plaatsvinden. De afspraken zien er tevens op toe onder welke voorwaarden de afdracht van een handling-fee door de provincie aan de gemeente als gevolg van de werkzaamheden die in het kader van het afgeven/verkrijgen van een Vvgb zal plaatsvinden. Het sluiten van deze overeenkomst is een bevoegdheid van het College van B&W. Deze afspraken zijn alleen van toepassing op vergunningaanvragen waarbij een Vvgb nodig is met betrekking tot het onderdeel natuur. In 2010 is voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Wabo door de provincie en de gemeenten een intentieverklaring gesloten. Hierin zijn onder meer afspraken opgenomen met betrekking tot het onderdeel natuur en de Vvgb. De afspraken met betrekking tot bovenstaande worden opgenomen in deze intentieverklaring. Integraliteit/Relatie met andere beleidsvelden Kanttekeningen/risico's Pagina 4 van 5
Communicatie De wijziging van de verordening zal gepubliceerd worden. Financiële gevolgen Personele/organisatorische gevolgen Juridische gevolgen/rechtmatigheid Tegen de legesaanslag staat bezwaar en beroep open. Fatale termijnen Vervolgtraject besluitvorming Evaluatie Bijlagen Tekstuele aanpassing van de legesverordening 2017 Naslagwerk Pagina 5 van 5