Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten Ziekten en plagen van Acer palmatum japanse esdoorn Met ongeveer 150 soorten is het geslacht Acer vnl. verspreid over de noordelijke gematigde zones van Europa, Azië en Noord-Amerika, maar ook in Noord-Afrika en de tropische gebergten van Zuidoost Azië. Het zijn meestal hoge tot kleinkronige bomen tot struiken, bladverliezend met vaak een decoratief blad en een mooie herfstverkleuring. Het blad is meestal min- of meer handvormig gelobd, ook wel 3- tot 7- talig geveerd of ongedeeld. De bloemen staan in eindstandige pluimen, in trossen of in tuilen en meestal klein, groenachtig en onaanzienlijk. De typische zaden zijn samengesteld uit 2 éénzadige, gevleugelde splitvruchten. LEGENDE: bladgalmijten (algemeen) Geelgroene tot bruingele kleine mijten zuigen aan de randen van de bladeren waardoor gezwollen bobbels ontstaan. Ook kunnen in de jonge toppen gekrulde bladeren te zien zijn. In sommige gevallen (Catalpa, Robinia, Fraxinus, Pyrus, Malus, Prunus St.Julien) gaan de bladranden omkrullen. Het blad vertoont een bruine kleur en daarom worden deze mijten ook wel eens roestmijten genoemd. De nieuwe topjes van de planten krijgen een gedrongen uiterlijk. Galmijten zijn kleine zuigende insecten van 0.1 tot 0.3 mm groot, met een langwerpig lichaam en een brede kop die naar achteren toe smaller wordt. Ze zijn zonder vergrootglas nauwelijks te zien. Ze verschuilen zich in de groeipunten en onderaan de bladeren. Galmijten overwinteren op de plant in de groeitoppen en tussen de schubben. In het voorjaar vanaf mei-juni vanaf 20 C worden ze actief (in open lucht). In kassen kan er al schade ontstaan vanaf april. Er kunnen enkele generaties per jaar ontstaan, afhankelijk van de temperatuur. De schade uit zich vnl. in een slechtere groei van de planten. Levensbedreigend is hun schad voor de plant meestal niet. De schade is beperkt en bestrijding meestal niet noodzakelijk. Eventueel bij een te sterke aantasting in de boomkwekerijen in de winter behandelen met carbolineum. In het groeiseizoen bij de eerste bladontwikkeling een tweetal maal behandelen met gechloreerde koolwaterstoffen. Diverse soortgevoeligheid Allium sativum knoflookextract, planten vloeibaar, planten Urtica brandnetelextract vloeibaar Hermoo Endosulfan EC Insecticide emulgeerbaar concentr Hermoo endosulfan 350 g/l (* verboden in BE vanaf 15 april 2003) B 7285/B (Verboden) Pagina 1 van 6
Hostation triazofos Insecticide Thiodan 35 EC Insecticide emulgeerbaar concentr Agrevo Belgium endosulfan 350 g/l (* enkel toegelaten onder glas BE) A 6181/B Torque SC Acaricide suspensie concentraat Basf fenbutatin oxide 550 g/l A 8213/B Undeen Insecticide stuifpoeder propoxur VBC-AVEVE Oliën vloeibaar Aveve vruchtboomcarbolineum (actieve olie) VBC-Sanac Oliën vloeibaar Sanac vruchtboomcarbolineum (anthracee-olie) bladverbranding (zonnebrand) Fysiologisch probleem. De planten groeien goed maar tijdens en na de zomer wordt heeft het blad droge, bruine bladranden. Het middengedeelte behoud doorgaans zijn normale kleur. Wanneer dit probleem enkele jaren na elkaar voorkomt lijdt dit tot ernstige groeivertraging en kan de plant afsterven. De meest voor de hand liggende oorzaak is een te felle zon. Vooral rood&purperbladigen (beuk, Japanse esdoorns) en geelbladige planten (heide, gele berk, gele esdoorns) zijn er gevoelig voor. Ook droogte, koude voorjaarswind of te natte standplaats kan aan de basis van het probleem liggen. Indien de oorzaak bij droogte ligt, leg dan een bevloeiingsdarm of breng een mulchlaag aan. Fysiologisch bodem- en/of groeiomstandigheden verbeteren Diverse watergifte beter afstemmen Pagina 2 van 6
bonenspintmijten Eotetranychus urticae Op de bladeren ontstaan eerst lichte spikkels die later matgroen worden en daarna steeds meer en meer geelwit verkleuren. Deze geelgroene mijten van 1 mm groot met 4 paar poten, hebben 2 grote donkere vlekken aan de voorzijde van hun lichaam. Ze ontwikkelen zich vooral bij warmte en droge luchtvochtigheid. Volwassen vrouwelijke mijten zijn in het najaar en de winter bruinrood tot oranjerood van kleur. Ze overwinteren op beschutte plaatsen. Onderaan het blad kan u met een vergrootglas bolronde eitjes waarnemen. Bij een massale aantasting zijn tussen de bladeren en stengels fijngesponnen spinseldraden te zien. De mijten veroorzaken verdroogde bladeren en massale bladval zodat alleen aan de toppen van de stengels nog enkel wat jonge bladeren overblijven. Voor binnenplanten -> verbeter eventueel de standplaats: kouder en minder droge lucht Bonenspintmijten zijn reeds tegen veel bestrijdingsmiddelen resistent geworden. Kies bij chemische bestrijding voor regelmatig afwisseling van middelen op basis van paraffine oliën en pyrethrine. te bestrijden met roofmijten - Stethorus punctillum, natuurlijke spintpredator (kevers) die in BE en NL voorkomt, kan vanaf mei spontaan in kassen voorkomen - Ambyseius californicus (natuurlijke vijand) in de kas - Phytoseiulus persimilis : roofmijten (vaklui) zowel in te zetten buiten, onder plastic als in de kas - Feltiella acarisuga, een galmug die snel spinthaarden opruimt in tomaat,komkommer,roos,paprika - Macrolophus caliginosus, ruimt ook witte vlieg op Apollo Acaricide suspensie concentraat Makhteshim-Aga clofentezin 500 g/l N 7477/B (beperkt) KB Bladluizen en Insecten Insecticide emulsie, olie in water Scotts bifenthrin 2 g/l N 8301/B Neoron 500 EC Acaricide emulgeerbaar concentr Novartis broompropylaat 500 g/l (*BE tot 31/12/2007 in teelt van stamslabonen) B 6514/B Nissorun Acaricide spuitpoeder Basf hexythiazox 10 % N 7652/B Macrolophus plastic koker met adult Biobest Macrolophus caliginosus Mitac Acaricide emulgeerbaar concentr Agrevo amitraz 200g/l (verboden BE 12/08/04) B 7389/B Peropal azocyclotin 25% A Acaricide 7791/B vloeibaar Pagina 3 van 6
Spical Amblyseius californicus roofmijten Spidend gallarven Feltiella acarisuga Spidex Phytoseiulus persimilis roofmijt Stethorus lieveheersbeestje Biobest Stethorus punctillum Talstar 10 EC Insecticide emulgeerbaar concentr FMC Corporation bifenthrin 100 g/l (verboden BE) B 7656/B (verboden) Thiripans Amblyseius degenerans nimfen en adulten Thripex Amblyseius cucumeris nimfen en adulten Vydate CHL Nematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B meeldauw - echte (witziekte) Uncinula aceris - Uncinula tulasnei - Micropsphaera alphitoide De bladeren zijn sterk wit bepoederd. Bij sterk aantasting kan het blad verdrogen en afvallen. Bestrijding is in particuliere tuinen noodzaak. In kwekerijen behandeling starten vanaf mei en om de 10 dagen herhalen. Karathane Fungicide spuitpoeder Rohm and Haas dinocarp 22% N 2904/B Afugan Fungicide AGRO-PLUS N.V. B 149/P Saprol triforine Fungicide Pagina 4 van 6
bladrandnecrose (zoutschade) Ernst van de ziekte of plaag: Wordt veroorzaakt door een te hoge zoutconcentratie. De bladeren van de bladeren vertonen bruine randen, ze rollen op en sterven tenslotte af. Bijzonder gevoelig is bijvoorbeeld Acer palmatum. Zie ook onder zoutconcentratie Wordt veroorzaakt door een te hoge zoutconcentratie. Stop met chemische bemesting. Spoel de bodem door met heel veel water. Fysiologisch bodem- en/of groeiomstandigheden verbeteren verwelkingsziekte met blad en taksterfte - stamkanker Cylindrocladium scoparium Ernst van de ziekte of plaag: De bladeren worden dof en mat van kleur. Ze gaan verwelken en tenslotte verdrogen. Ook de twijgen en de stam sterven af. Binnenin het hout is het merg bruin verkleurd. Deze schimmel groeit optimaal onder vochtige en warme omstandigheden. Aantasting van Cylindrocladium verspreidt zich door middel van sporen die de schimmel produceert op het zieke hout van de plant. Komt vrij courant voor bij kasrozen waar de ziekte zich uit als stambasiskanker. Zieke planten rooien. Een bestrijding is alleen zinnig bij een preventieve toepassing met o.a. systemische fungiciden. Doch de resultaten kunnen dan nog ontgoochelend zijn. Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Sporgon Fungicide spuitpoeder Agrevo Belgium prochloraz 46 % N 7444/B, 594/B Sportak EW Fungicide emulisie, olie in water Agrevo Belgium prochloraz 450 g/l N 8510/B Bavistin WG Fungicide water dispengeerbaar g Basf carbendazim 50% A 9045/B Bravo Chloorthalonil chloorthalonil 500 g/l Fungicide 7003/B Pagina 5 van 6
Daconil 500 EC Fungicide suspensie concentraat Zeneca chloorthalonil 500 g/l B 7003/B Dupont-Benlate Fungicide stuifpoeder Dupont benomyl 50 % (*verboden BE + NL) A 5910/B (Verboden) (Verboden) Flash Fungicide suspensie concentraat Vischim chloorthalonil 500 g/l (verboden BE) B 8844/B (*verboden BE) Goldazim Fungicide suspensie concentraat Chimac-Agriphar carbendazim 500 g/l A 9229/B Sportak Fungicide emulgeerbaar concentr Agrevo Belgium prochloraz 450 g/l B 7322/B Virolex SC Fungicide suspensie concentraat Protex carbendazim 500 g/l A 7994/B Giftigheidsklassen: N: A of B: Middelen die vaak vrij kunnen gebruikt en verkocht worden voor particulier gebruik. Verkrijgbaar in tuincentra edm. Middelen die enkel kunnen gebruikt worden door erkende gebruikers of vakmensen uit de beroepssector en enkel kunnen verkocht worden door erkende verkopers. In deze lijst zijn middelen opgenomen met toelating in BE tot: zaterdag 18 november 2006 Deze tuindokter lijst is exclusief voorbehouden voor TK-Plus abonnees, download regelmatig de bijgewerkte ziekten en plagen brochures met courante lijst van toegelaten middelen Niks van deze lijst kan gereproduceerd of gepubliceerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar, Rudi Van Overloop, ruda@skynet.be, http://www.tuinkrant.com, alle rechten voorbehouden. Bronnen, literatuur. Zie op http://www.tuinkrant.com/tuindokter/bronnen.htm http://www.tuindokter.com/ Vanaf eind 2005 - Tuindokter verkrijgbaar op CD-ROM!!! Pagina 6 van 6