WIJSBE GEERTE & MORAAL WETEN SCHAPPEN www.vub.ac.be/wijsbegeerte 180 + 60 ECTS
Vrije Universiteit Brussel Brussels Sciences & Humanities Campus Pleinlaan 2 1050 Brussel Brussels Health Campus Laarbeeklaan 103 1090 Brussel Brussels Technology Campus Nijverheidskaai 170 1070 Brussel Brussels Photonics Campus Vollezelestraat 46 1755 Gooik Verantwoordelijke uitgever Caroline Pauwels, rector Pleinlaan 2-1050 Brussel De informatie in deze brochure is onderhevig aan mogelijke wijzigingen. Kijk altijd op www.vub.ac.be voor de meest up-to-date informatie. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing, Communicatie en Evenementen Pleinlaan 2-1050 Brussel E. marcom@vub.ac.be Concept www.shortcut.be Opmaak Gekko Met dank aan al onze proffen en studenten voor hun medewerking bij de quotes en foto s. 2
04 06 10 12 16 18 24 Waarom Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen? Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen aan de VUB Blik op je bachelor Meesterlijk door je master Het leven na je master Nieuwe wereld, nieuwe concepten Studiekeuze en begeleiding 3
WAAROM WIJSBEGEERTE EN MORAALWETENSCHAPPEN? VRAGEN, ANTWOORDEN, OPNIEUW VRAGEN BEN JIJ ER KLAAR VOOR? Dat vragen houdt overigens niet op. Vragen zijn immers niet boven tijd en context verheven. Integendeel: denken doe je in zekere zin altijd op maat. Verwondering en twijfel zijn dan ook belangrijke eigenschappen om op een kritische wijze deel te nemen aan onze hedendaagse, complexe en globaliserende maatschappij. Filosofen en ethici staan dan ook met beide voeten in de werkelijkheid. En ze blijven alert en waakzaam voor telkens veranderende omstandigheden. Fundamentele vragen Van oudsher stellen mensen zich vragen over wat hen omringt, hoe ze moeten handelen of wat de zin is van het bestaan. Is de waarheid aanwezig in de dingen of is ze eerder een product van ons denken? Wat is betrouwbare kennis en hoe kunnen we die bereiken? Hoe weten we wat waardevol is en wat rechtvaardig? En als we dat weten: hoe verwerken we dat dan in onze manier van samenleven? We willen toch op een menswaardige en vrije manier onze leefwereld kunnen delen, niet? En als dat dan ook nog eens tot het gevoel leidt dat ons leven best zinvol is, dan weten filosofen en moraalwetenschappers weer waarom het goed is dat ze met deze en andere fundamentele vragen aan de slag blijven gaan. Vrijheid van denken De opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen kadert in de missie en de waarden van de VUB. Het principe van vrij onderzoek en de daarbij horende humanistische waarden staan centraal. Vrij onderzoek betekent dat religieuze dogma s, metafysische zekerheden, maatschappelijk-morele vooroordelen en politiek autoritarisme ter discussie worden gesteld vanuit een vrije, open, kritische en reflectieve ingesteldheid. Zelfkritiek en inzicht in de eigen vooroordelen helpen ons daarbij op weg. Wereldburgers in Brussel De opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen wil de student vormen tot een kritische en mondige wereldburger in een dynamische, complexe, multiculturele en globaliserende omgeving. Brussel biedt een interessante omgeving om zich fundamentele vragen te stellen over het wereldburgerschap: denk maar aan de aanwezigheid van vele nationaliteiten en hun talen, van de Europese en andere internationale instellingen, en aan de functie van hoofdstad in een land met meerdere gemeenschappen. Naast een gedegen en brede kennis van diverse domeinen van de filosofie en de ethiek, laat de opleiding de student toe om zich te verdiepen in specifieke thema s zoals democratisch burgerschap, globalisering, interculturaliteit of duurzame ontwikkeling. Studenten die reeds in het werkveld staan kunnen hun kennis en ervaring op die manier ook verder uitdiepen. 4
Infomomenten Een keuze maken is niet voor iedereen even gemakkelijk. Kom eens langs op een infodag en spreek met een prof. Of met een van onze studenten. Proef de sfeer op de campus. Dan weet je het pas zeker. Want ook waar je gaat studeren speelt een belangrijke rol. Kijk op de achterkant van deze brochure of op www.vub.ac.be/infomomenten om te weten wanneer je langs kan komen. Voorbereidingsactiviteiten Meer leerstof, minder toetsmomenten en nieuwe vakken. Als je aan de universiteit gaat studeren, zal je je manier van studeren moeten aanpassen. Maar geen nood. In het voorjaar en net voor het begin van het academiejaar kan je aan de VUB verschillende voorbereidingscursussen volgen die je klaarstomen voor je nieuwe studies. Meer info op www.vub.ac.be/voorbereiden. 5
WIJSBEGEERTE EN MORAALWETENSCHAPPEN AAN DE VUB EEN REDELIJK WIJS IDEE. Verwondert de stelligheid waarmee meningen worden geponeerd je ook zo vaak? Vanwaar toch die zekerheid? Je staat immers zelf al min of meer achterdochtig tegenover je éigen meningen. Hoe weet je zeker of wat je denkt wel juist is? En wat houdt dat dan in, juist denken? Laat het ons misschien zo stellen: er bestaan weinig zekerheden. Eén daarvan kunnen we je echter wel meegeven. Als je denkt zoals net beschreven, dan hoor je thuis in de opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen. Aan de VUB. Vooral aan de VUB. Bekijk onze statuten maar eens: aan de VUB gaan we uit van vrij onderzoek. Dat wil zeggen dat de universiteit in haar geheel bereid is om ten allen tijde religieuze dogma s, metafysische zekerheden, maatschappelijke en morele vooroordelen ter discussie te stellen. En we doen dat op een vrije, open en kritische manier. Waar zou je dan beter terecht kunnen als je filosofie wilt studeren? Is dit niet de uitgelezen plek om wijs te raken uit al die filosofische, wetenschappelijke, levensbeschouwelijke en ethische vraagstukken die je bezighouden? Denk tegelijkertijd liever toch ook maar niet dat je bij ons de antwoorden op een schoteltje aangereikt krijgt. Veeleer het omgekeerde zal blijken: we stimuleren je om zelf op zoek te gaan. Wat we je wel aanreiken, zijn methodes die je daartoe kunt aanwenden. En achtergronden om je denken aan te toetsen. Over alles discussiëren? Uiteraard, ook over dat discussiëren zelf. Zo krijg je bij ons in de eerste twee bachelorjaren een overzicht van de geschiedenis van de filosofie, de logica, de ethiek en humanistiek. Want in de 3000 jaar dat er filosofie bedreven wordt, hebben zich natuurlijk heel wat grote denkers over vragen gebogen die ook nu nog brandend actueel kunnen zijn. Dat leer je snel genoeg in de werkcolleges, waar je aan de hand van discussies je eigen standpunten leert beargumenteren en aanscherpen. Papers en korte verhandelingen schrijven, draagt daar nog meer toe bij. Het jaar daarna maak je de sprong naar het heden. Zo buig je je over het verband tussen wetenschappelijke ontwikkelingen en maatschappelijke evoluties. Je beschouwt ook de postmoderne situatie van het cultuurfilosofisch denken en onderzoekt waarden en normen op gebied van relatievorming en seksualiteit. De behandeling van dat soort vraagstukken bepaalt overigens het gezicht van de Een open, kritische geest. opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de VUB - de enige Vlaamse universiteit waar die twee takken in één opleiding gecombineerd worden en er bovendien het luik Humanistiek aan vastknoopt. Zekerder van je zelf. Maar met zin voor relativeren. Waar sta je na die jaren? Je ziet het brede plaatje achter maatschappelijke discussies. Je weet welke issues er spelen in domeinen als sociologie, economie, geschiedenis, criminologie, psychologie 6
- allemaal menswetenschappen waar je in je opleiding kennis mee hebt gemaakt. Je doorziet al sneller kromme redeneringen. Die eigenschappen ontwikkel je verder in je masteropleiding, waar je verschillende afstudeerrichtingen uit kan. Ofwel specialiseer je je in Logica en Wetenschapsfilosofie, in Media-, Cultuur- en Vragen waar grote denkers zich overgebogen hebben, zijn nog altijd brandend actueel Politieke Filosofie of in Moraalwetenschappen en Humanistiek. Langs hier voor een aparte invalshoek Een open, kritische geest. Oog voor maatschappelijke trends en ontwikkelingen. De kunst om uit vele meningen de meest waardevolle te detecteren. Kunnen aantonen welke routes openliggen om tot resultaten te komen waar iedereen bij wint. Nu klinkt dat misschien allemaal redelijk vaag, maar vergis je niet: het zijn eigenschappen die zeldzaam zijn, en daarom gegeerd in heel wat takken van de samenleving. Zo vind je verrassend veel wijsgeren en moraalwetenschappers in de media. Maar ook in de bedrijfswereld is men voortdurend op zoek naar onafhankelijke, kritische denkers met een brede achtergrond. En als er iemand out of the box heeft leren denken, dan jij wel. 7
NIETS IS ONDENKBAAR Aan de universiteit studeren... Een zotte gedachte? Een gedurfde denkpiste? Een met helium gevuld ballonnetje dat aan het plafond van je hersenpan blijft hangen? Niets is ondenkbaar. En wat denkbaar is, is ook doenbaar. Vraag het maar aan Elon Musk die zichzelf naar de maan mijmert. Aan Obama die zichzelf in het Witte Huis heeft gedacht. Aan Ai Weiwei die met zijn koppige denkbeelden de Chinese muur doet daveren. Niets is ondenkbaar. Ook voor jou niet. Zeker niet als je voor de Vrije Universiteit Brussel kiest. Want als er één plek is waar gedachten alle vrijheid krijgen om de hemel te bestormen, is het wel onze universiteit. Niets is ondenkbaar. Jij, hier, op de campus, aan de unief: een zalige gedachte. 8
9
BLIK OP JE BACHELOR Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een overzicht van de bachelor vind je hiernaast. Zo ziet het modeltraject eruit. 10
EEN OVERZICHT VAN DE KERN- EN KEUZEVAKKEN UIT DE BACHELOR VIND JE HIER. BACHELORJAAR 1 SP BACHELORJAAR 3 SP Grote stromingen uit de wijsbegeerte van de oudheid tot heden Thema s uit de wijsbegeerte van oudheid en middeleeuwen Logica en Wetenschapsfilosofie 6 Ethiek 6 Filosofie en kritiek van de religie 3 Hedendaagse Cultuurfilosofie 6 Lectuur van Franstalige Wijsgerige teksten 3 Taal en maatschappij 3 Wijsgerige en ethische vaardigheden 3 Historische kritiek 6 Mijlpalen uit de Materiële Cultuur 6 Onderzoeksmethode in de menswetenschappen Taalvaardigheid humane wetenschappen 3 6 6 3 Bachelorpaper 6 Thema s uit de wijsbegeerte van de nieuwe tijd Thema s uit de wijsbegeerte van de hedendaagse periode History of sience 3 Wetenschap en maatschappij 6 Ethiek en politieke filosofie 6 Filosofie en ethiek van de seksualiteit 6 Existential Philosophy 6 Redelijk eigenzinnig 3 Keuze module 12 20 Studiepunten keuzevakken 20 Totaal 60 6 6 Totaal 60 BACHELORJAAR 2 Thema s uit de wijsbegeerte van de 19de eeuw SP 6 Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 14. SP Studiepunt : een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). Wijsgerige antropologie 6 Thema s uit de analytische wijsbegeerte 6 Argumentatie 6 Wijsgerige teksten uit de moderne en hedendaagse periode 6 Moraalwetenschappen en humanistiek 6 Indleiding tot de rechts- en moraalfilosofie 6 Complexity and Evolution 3 Esthetica 3 Keuze module 12 Totaal 60 11
MEESTER- LIJK DOOR JE MASTER In de master Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen kies je één van de volgende twee afstudeerrichtingen: Wijsbegeerte Moraalwetenschappen en humanistiek Met eender welk ander bachelordiploma kan je mits een programma van één jaar de masteropleiding in de Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen aanvatten. Houders van een academisch diploma dienen eerst het voorbereidingsprogramma van 63 studiepunten te volgen. Houders van een professionele bachelor volgen het verplichte schakelprogramma van 81 studiepunten. Voor studenten die van een loopbaan als onderzoeker dromen bestaat een tweede jaar master, de Research Master of Philosophy. In samenwerking met de universiteiten van Gent en Antwerpen krijg je hier de keuze uit 18 seminaries waarvan je er drie kiest die je aan twee van de drie universiteiten volgt. 12
MASTERJAAR SP VOORBEREIDINGSPROGRAMMA SP Masterproef 24 Keuzevakken, voor 12 studiepunten te kiezen uit Stage humanistiek 6 Leren van individuele leerlingen (IDLO) 9 Overzicht van het feministisch denken 6 Filosofie en ethiek van de technologische 6 cultuur Filosofie van de Verlichting 6 Hedendaagse Cultuur- en Politieke Filosofie 6 History and Theory of Freemasonry 6 Grote Stromingen uit de wijsbegeerte 6 Thema s uit de wijsbegeerte van oudheid en 6 middeleeuwen Thema s uit de analytische wijsbegeerte 6 Argumentatie 6 Ethiek 6 Wijsgerige teksten uit de moderne en 6 hedendaagse periode Moraalwetenschappen en humanistiek 6 Wetenschap en maatschappij 6 Ethiek en politieke filosofie 6 Afstudeerrichting Wijsbegeerte Keuze uit één van onderstaande modules, voor 24 studiepunten 24 Existential Philosophy 6 Redelijk eigenzinnig 3 Module Media-, cultuur- en politieke filosofie Filosofie en ethiek van de technologische 6 cultuur Filosofie van de Verlichting 6 Hedendaagse cultuur- en politieke filosofie 6 Grondige vraagstukken ethica en axiologie 6 Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 14. SP Studiepunt : een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). Overzicht van het feministisch denken 6 History and Theory of Freemasonry 6 Keuze van 12 ECTS uit module 2 12 Module Logica en wetenschapsfilosofie History and Philosophy of Scientific 6 Methodology Philosophical Logic 6 Philosophy of Cosmology 3 Scientific Integrity 3 Philosophy of Mathematics and Natural 6 Sciences Ontologie 6 Keuze van 12 ECTS uit module 1 12 Afstudeerrichting Moraalwetenschappen & Humanistiek Stamvakken 24 Grondige vraagstukken uit de ethica en 6 axiologie Bio-ethiek 3 Scientific Integrity 3 Humanistiek en humanisering 6 Humanistiek en zingeving 6 Totaal 60 13
EEN WOORDJE UITLEG Hedendaagse cultuurfilosofie We leven in een complexe maatschappij die nog maar moeilijk te begrijpen valt vanuit eenduidige denkkaders. In deze cursus leer je hoe filosofische strekkingen als de hermeneutiek en het pragmatisme ons uitstekende denkinstrumenten aanreiken voor het omgaan met deze complexiteit en diversiteit. Dat wordt vervolgens getoetst aan problemen rond democratie, interculturaliteit en religie in een geseculariseerde samenleving. In een scriptie krijg je bovendien de kans hierover iets te vertellen vanuit eigen onderzoek en met een eigen mening. Logica en wetenschapsfilosofie De dagelijkse betekenis van woorden als logica of logisch heeft alles te maken met consequent taalgebruik. Logica als filosofische discipline draait dan ook om het beoordelen van de kwaliteit van die taal, en meer in het bijzonder de redeneringen en argumentaties die we ermee opbouwen. Aan de hand van logische instrumenten analyseren en bediscussiëren we welke redeneringen als correct kunnen doorgaan en welke niet. Een specifieke toepassingsgrond vindt deze studie op het terrein van de in onze maatschappij alomtegenwoordige wetenschap. Wat zijn immers de criteria voor het bepalen van wat betrouwbare (ware) wetenschappelijke kennis is? Een voor velen schijnbaar triviale vraag, die het echter allerminst is. Moraalwetenschappen en humanistiek Humanistiek is een praktische gerichte filosofie die de menselijke autonomie en de humanisering van de samenleving centraal stelt. Deze cursus onderzoekt het morele oordelen en handelen vanuit een wetenschappelijk perspectief, de relatie tussen rede en emotie, betekenissen van geluk en het goede leven, visies op levensbeschouwing en zingeving en humanisering en rechtvaardigheid van de samenleving. Centraal staat de betekenis van een kritische reflexiviteit als basis voor een eigentijdse, redelijke en humanistische levensbeschouwing en maatschappijvisie. Keuze modules In de tweede en derde bachelor heb je voor 12 studiepunten keuze uit modules die andere thema s uit de humane wetenschappen behandelen. Zo kan je jouw pakket verbreden met bijvoorbeeld een aantal opleidingsonderdelen uit andere opleidingen, of je verder te verdiepen in de wijsbegeerte of moraalwetenschappen. Zo heb je keuze uit Religie en levensbeschouwing, Communicatiewetenschappen, Politieke Wetenschappen, Sociologie, Kunstwetenschappen en Archeologie, Geschiedenis, Taal- en Letterkunde en Toegepaste Taalkunde (vertalen). In bachelor 2 en 3 dien je dezelfde module te kiezen. Twee afstudeerrichtingen in de master, drie modules In de afstudeerrichting Moraalwetenschappen en Humanistiek ligt de focus op maatschappelijke en filosofische vraagstukken (o.a. migratie, globalisering, milieuproblemen, bio-ethische kwesties ). De humanistiek richt de aandacht ook specifiek op problemen in verband met zingeving en levensbeschouwing. In de afstudeerrichting Wijsbegeerte, module Logica en wetenschapsfilosofie wordt een brede waaier van vakken aangeboden. Zij hebben te maken met de meest prangende problemen uit onder meer de filosofische logica, de wetenschappelijke methodologie en de filosofie van de wiskunde, maar evenzeer (optioneel) met actuele onderwerpen uit de cognitieve wetenschappen, de informatica, en de ontologie of zijnsleer. We hebben hierbij oog voor de geschiedenis, maar proberen ook steeds aansluiting te vinden bij recente discussies uit de filosofische literatuur. De module Media-, cultuur- en politieke filosofie in de afstudeerrichting Wijsbegeerte behandelt problemen die te maken hebben met een invulling van het hedendaagse humanisme. De manier waarop mensen hun leven vorm geven in een geglobaliseerde en multiculturele context wordt benaderd vanuit hedendaagse auteurs, maar ook blijft het historische element mee een rol spelen. 14
Masterproef Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen Een belangrijk aspect van de masteropleiding is de masterproef (ongeveer een derde van het totaal aantal studiepunten). Het eindresultaat van je eigen oorspronkelijk wijsgerig onderzoek is een uitvoerige verhandeling waarin je de resultaten van je opzoekwerk en reflecties op een coherente en boeiende wijze uiteenzet. Research Master of Philosophy Wil je je toeleggen op onderzoek binnen de wijsbegeerte of moraalwetenschappen? Dan kan je in de master kiezen voor een extra jaar research master. Deze interuniversitaire opleiding, een samenwerking tussen VUB, UGent en UAntwerpen, biedt je de mogelijkheid om je onderzoekscapaciteiten aan te scherpen aan de hand van 18 seminaries. Je schrijft een onderzoeksvoorstel, de ideale voorbereiding op een academische carrière. 15
HET LEVEN NA JE MASTER HET EINDE IS PAS HET BEGIN Beeld je in. Je studies zijn prima verlopen en je mag je masterdiploma in ontvangst nemen. Je glimt van trots, en terecht. Want met dat diploma van jou ben je gewapend als geen ander om de arbeidsmarkt op te gaan. Maar welke richting ga je uit? Je hebt verrassend veel mogelijkheden en ook hier staat de VUB je bij. Jobuitwegen Vandaag vinden we afgestudeerde wijsgeren en moraalwetenschappers terug in alle organisaties waar ze kritische, analyserende en synthetiserende denkers kunnen gebruiken en dat zijn er heel wat. Naast de bedrijfswereld, die waardeert hoe filosofen in staat zijn innovatieve structuren en processen uit te denken zonder het grotere plaatje uit het oog te verliezen, vinden we ook veel wijsgeren en moraalwetenschappers terug in socioculturele verenigingen en in de media. Studenten die in de masterfase van hun opleiding kiezen voor de afstudeerrichting Moraalwetenschappen en Humanistiek, kunnen leraar Moraal of Filosofie in het secundair onderwijs of de hogeschool worden. De studenten die de stage morele begeleiding en het aanvullende opleidingsonderdeel Inleiding tot de praktijk van de Humanistiek hebben gevolgd, komen in aanmerking om te werken als moreel consulent in hulpverlenende organisaties in het algemeen of in één van de Centra Morele Dienstverlening van demens. nu in het bijzonder. Heb je nog meer zin om onderzoek te doen? Zoek het uit als phd-student De VUB telt drie doctoral schools ter ondersteuning van doctorandi. Ze hebben tot doel junior-onderzoekers te stimuleren en promoten via workshops, seminaries, master classes Een doctoraat in de Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen? Neem dan eens contact op met de doctoral school of Human Sciences. www.vub.ac.be/phd/doctoraatsopleiding Research Master of Philosophy Gericht op diegenen die de boeiende academische wereld willen ontdekken. Deze master is een samenwerking tussen de VUB, UGent en UAntwerpen. Na je vierde jaar kies je voor een extra jaar research master, waarin je specifieke onderzoeksmodules neemt en les volgt aan de verschillende universiteiten. Aan het eind van de studie dienen de studenten een eigen onderzoeksvoorstel in, met het oog op een verdere carière binnen de academische wereld. Carrièrebegeleiding? Eén adres, het VUB Career Center De VUB staat er bekend om goeie plantrekkers af te leveren: kritische, zelfstandige en open mindedmensen. Toch zijn die eerste stappen op de arbeidsmarkt niet altijd even makkelijk. Het VUB Career Center geeft je net dat steuntje in de rug dat je nodig hebt. Je kunt er terecht voor individueel advies rond cv s, gesprekstraining en jobmogelijkheden. Ook al tijdens je studies, trouwens. Zo ben jij tijdig op de hoogte wat de jobmarkt je te bieden heeft. Afgestudeerd, okee. Maar nooit meer studeren, nee. Dat je je masterdiploma behaald hebt, dat is een hele prestatie. Maar ook daarna kun je je kennis aan de VUB blijven bijspijkeren. Zo biedt de universiteit maar liefst 21 master-na-masteropleidingen aan en heel wat postgraduaten. Een aanbod dat niet alleen ruim is, maar ook bijzonder hoogwaardig. En dus een extra troef op je cv. 16
17
VUB 75 masteropleidingen 20 master-na-masteropleidingen 8 faculteiten 15.000 studenten 771 proffen 127 verschillende nationaliteiten >50.000 alumni 30 bacheloropleidingen 4 campussen 150 onderzoeksgroepen 94 miljoen euro onderzoeksbudget Universitair Ziekenhuis Brussel 727 bedden 338.800 consultaties 30.277 hospitalisaties NIEUWE WERELD, NIEUWE CONCEPTEN Studeren aan een universiteit, dat is onvergetelijk. Letterlijk. Nergens anders leer je zo duidelijk de grote lijnen te zien. Van maatschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld. Studeren aan de VUB? Dat is anders dan studeren aan een andere universiteit. Ook al omdat we de enige universiteit van Vlaanderen zijn die expliciet op het principe van Vrij Onderzoek is gebaseerd. Klaar voor een stap in een nieuwe wereld? 2 keer 13 weken les. 2 weken blok. 3 weken examens. Fluitje van een cent, toch? Studeren, dat gebeurt aan de VUB in semesters. Meer bepaald twee. Elk van die twee semesters bestaat uit 13 lesweken. Die worden telkens gevolgd door 2 weken blok. Daarna heb je 3 weken examens: in januari en in juni. Sommige van die examens vallen tegen? Dat zet je recht tijdens de tweede zit. Die duurt van eind augustus tot midden september. Een druk schema, zeg je? Met een goede studiemethode valt het beter mee dan je zou denken. Zelfs met al die taken, presentaties en groepswerken tussendoor. En bovendien: na elke examenperiode heb je een weekje vakantie. Plus een aantal dagen academisch verlof. Sint- Verhaegen op 20 november is de belangrijkste voor de VUB, wanneer we de stichter van de VUB vieren en herdenken. Flexibel studeren Vroeger moest je voor één onvoldoende een heel jaar opnieuw doen. Dat is niet meer zo. Het hoger onderwijs is de laatste jaren veel flexibeler geworden. De vakken waarvoor je niet geslaagd bent, neem je mee naar het volgende jaar en combineer je met nieuwe vakken. Zo krijg je een geïndividualiseerd studietraject. Sommige studenten nemen bewust een deeltijds programma op, bijvoorbeeld om de combinatie met een (studenten)job mogelijk te maken. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt wel altijd samen met je studietrajectbegeleider. 18
Academische competenties Uit tal van gegevens juiste, gefundeerde conclusies trekken. Weten hoe je een onderzoek opzet en aan welke vereisten dat moet voldoen opdat het resultaten geeft die een wetenschappelijke toets kunnen doorstaan. Uit een probleemstelling de kern weten te halen en die beknopt en helder kunnen weergeven. Nieuwe, onverwachte verbanden weten te leggen tussen bijvoorbeeld maatschappelijke fenomenen. Dat zijn allemaal zogenaamde academische competenties en een universiteit als de VUB is dé plaats om die aan te leren. Vrij Onderzoek. De basis van de VUB Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken. Dat citaat van Henri Poincaré, een befaamde wiskundige uit het eind van de 19de eeuw, hangt prominent bij de kantoordeur van onze rector. En met reden: dit principe van Vrij Onderzoek is uitdrukkelijk opgenomen in de statuten van de Vrije Universiteit Brussel. Maar het wordt ook uitgedragen in de manier waarop we ons onderwijs, ons onderzoek en onze maatschappelijke dienstverlening organiseren. Met respect voor alle meningsuitingen. Maar zonder ons te laten leiden door taboes, dogma s of andere heilige huisjes. Opmerkelijk: geen enkele andere Vlaamse universiteit houdt het principe van Vrij Onderzoek zo uitdrukkelijk hoog. Iets om conclusies uit te trekken? 19
DE VUB, EEN UNIVERSITEIT DIE ERUIT SPRINGT Niet in Vlaanderen, maar in Brussel. Niet her en der verspreid over de stad, maar geconcentreerd op vier campussen. Niet strak hiërarchisch georganiseerd, maar proffen en assistenten die vlot benaderbaar zijn. De VUB neemt in vele opzichten een aparte plaats in. Kleine afstanden, lage drempels Op onze campussen flaneer je van je les tussen koten en sportfaciliteiten naar het restaurant en weer terug. Geen verkeer te ontwijken, enkel uitnodigende grasvelden. Het voordeel van zo n écht campusgevoel? Dat je snel en makkelijk contact legt, ook met studenten van andere richtingen. Dat je tijd wint, dag na dag. En dat je je meteen thuis voelt aan je universiteit. Sterk onderwijs, persoonlijk opgediend Het Vlaamse hoger onderwijs geniet een sterke reputatie. Ook de VUB ontvangt regelmatig heel lovende visitatierapporten voor haar opleidingen. Maar het tastbare voordeel voor jou? Da s dat je hier niet in de massa opgaat, dat je les (en practica!) krijgt in kleinere groepen. Je geniet van een uitstekende persoonlijke begeleiding en je onderhoudt vlotte contacten met je proffen en assistenten. Kritische geest, warm hart De VUB is een universiteit met traditie, een baken van denkmethodes wars van dogma s het zogeheten Vrij Onderzoek. Veel werkgevers erkennen dat VUB-alumni geen jaknikkers zijn, maar een probleem grondig analyseren zonder voor de hand liggende paden te bewandelen. Een neveneffect van die kritische reflex: een enorme opstoot in de ontwikkeling van een warme en attente persoonlijkheid. Dat zal je hier gauw merken. En zelf ervaren. 20
Niet zoeken, veel vinden Op de Brussels Sciences & Humanities Campus in Etterbeek vind je alle faculteiten behalve die van de Geneeskunde en Farmacie. Die huist in Jette op de Brussels Health Campus, in de schaduw van het Universitair Ziekenhuis. Beide campussen hebben meer faciliteiten dan het doorsnee viersterrenhotel: fitness, medische en morele dienstverlening, een atletiekpiste en voetbalveld, fuifzalen, cafés, koten, geldautomaten, laboratoria, bibliotheek En, oh ja, het beste studentenrestaurant van Vlaanderen en Brussel. Enter Brussel, exit verveling Toch even terugkomen op die studentenstad - kwestie. Wel, in Brussel zitten in elk geval véél studenten. Maar hier zitten ook veel multinationals. Of internationale bestuursinstellingen. Het is ook niet alleen de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa: even slenteren in de straten rond de Grote Markt of de Beurs en je snapt meteen dat dit het mekka van de horeca en cultuur is. In Brussel ben je nooit uitgekeken. Omdat er zoveel te zien is. Omdat er zoveel verandert. Omdat het een stad is. Vlot sporen, tof wonen Niet op kot? Ach, een van je medestudenten biedt je in no time een logeerplek aan. Met wat geluk is je maat of vriendin zelfs de trotse bewo(o)n(st)er van een van de felbegeerde koten op de campus. Maar dan nog: de faculteit Geneeskunde en Farmacie ligt op dezelfde campus als het Universitair Ziekenhuis: flinke busverbinding dus. De Brussels Sciences & Humanities Campus ligt op amper 100 meter van het station van Etterbeek en wordt omsingeld door tram- en metrohaltes. En van de Brussels Technology Campus ben je na een metroritje van slechts 5 minuten in het Zuidstation. Helpen kiezen, helpen slagen Remember het Vrij Onderzoek en de kritische VUB ers? Welaan dan, je moet ons niet zomaar geloven. Waarom kom je het zelf allemaal niet eens een keer onderzoeken, daar in Brussel? Een verloren uitstap wordt het zeker niet, want we helpen je ook bij het maken van een juiste studiekeuze. Tijdens jouw laatste jaar op de schoolbanken organiseren we tal van infomomenten waarop we elkaar kunnen leren kennen. Je treft ze allemaal aan op de achterkant van deze brochure. 21
WIST JE DAT Je de opleiding ook in avondonderwijs kan volgen? De VUB biedt een ruim pakket opleidingen aan met les na 16u of in het weekend. Dit maakt het mogelijk werk en studie te combineren. 3000 jaar filosofie zich voor je ontsluit in deze opleiding? Het buitenland ook aan de VUB binnen handbereik ligt? Aan de VUB moet je niet naar het buitenland om een internationale ervaring te hebben. Via gastcolleges van buitenlandse proffen of de vele internationale studenten aan de VUB heb je de wereld binnen handbereik. Bovendien is Brussel een kosmopolitische stad die bruist en krioelt met culturen en talen. Aan jou om op ontdekking te gaan.organiseert? Je een deel van je studie in het buitenland kan doen? Je kan op Erasmus naar tal van bestemmingen, of je kan je stage in het buitenland doen. Een pluspunt voor je cv. 22
VUB DAT ZIJN WIJ Al ruim 180 jaar bouwt de VUB mee aan een betere samenleving als een vooruitstrevende, vrij onderzoekende en kritisch denkende universiteit. Vanuit onze internationale hoofdstad Brussel zijn we verbonden met de wereld. Een onafgebroken streven naar kennis, inzicht en verlichting vormt de rode draad bij alles wat we doen op het vlak van onderwijs, onderzoek en maatschappelijk engagement. Tegelijk blijven we inzetten op een heel persoonlijke en democratische benadering die alle leden van de VUB-community sterker maakt, zodat ze succesvol hun rol kunnen opnemen in de wereld van vandaag en morgen. 23
STUDIEKEUZE EN BEGELEIDING LICHT JE IN,VRAAG ROND Wil je je kans op slagen zo groot mogelijk maken? Dan maak je best een goede studiekeuze. Maar hoe doe je dat precies? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanningen. Gelukkig helpt de VUB je door het bos de bomen te zien. Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen iets voor mij? Uiteraard is onze opleiding mooi, rijk en waardevol. Maar kan iedereen dit aan? Bereid je alvast voor op de confrontatie met waarheden en evidenties die plots onderuit gehaald worden. Weet ook dat de opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen vraagt dat je een grote portie zelfstandigheid aan de dag kan leggen. Deze zelfstandigheid concretiseert zich enerzijds in de redelijk grote hoeveelheden leesvoer die je zal moeten verwerken en anderzijds in de wetenschappelijke papers waarnaar je dit leeswerk, gekoppeld aan eigen inzichten en goede argumenten, zal moeten vertalen. In de opleiding Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen nemen deze papers een belangrijke plaats in en het is dus in je eigen belang dat je nauwkeurig te werk kan gaan en beschikt over een zekere taalgevoeligheid. Dit laatste kan je op de VUB bijspijkeren met behulp van cursussen in academische taalvaardigheden die worden georganiseerd door het StudieBegeleidingsCentrum. Daarnaast zal je natuurlijk ook veel moeten studeren. De specifieke aard van onze opleiding vereist echter dat je de leerstof niet botweg vanbuiten leert. Er wordt steeds inzicht van je verwacht. In de plaats van eeuwenoude zienswijzen woordelijk te reproduceren, moet je je kunnen verplaatsen in de complexe ideeënwereld van diverse denkers uit uiteenlopende tradities en tijdvlakken. In de plaats van proffen na te praten, moet je je eigen positie durven en kunnen beargumenteren op een wetenschappelijke en zelfkritische wijze. Hoewel humanistici, ethici en filosofen dus veel lezen, belichamen zij ook veel meer dan enkel boekenwijsheid. 24
Stapje per stapje naar de juiste studiekeuze STAP 1. KEN JEZELF! Neem jezelf onder de loep: Wie ben ik? Wat doe ik graag? Wat vind ik interessant? Wat kan ik aan? In welke vakken ben ik sterk? Wat ligt me minder? Wat wil ik? Wil ik vooral theoretische kennis opdoen of liever meer met praktijk bezig zijn? Ben ik bereid om veel tijd in mijn studies te steken? Welk beroep wil ik later uitoefenen? Studiebegeleiding helpt je antwoorden te vinden op deze en vele andere vragen. Contacteer hen via begeleiding@vub.ac.be. En ga zeker ook eens praten met de studiekeuzebegeleider bij jou op school. STAP 2. VERDIEP JE IN HET OPLEIDINGSAANBOD! Neem een kijkje op www.onderwijskiezer.be en vind zo je weg in het aanbod van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Kom te weten of je over bepaalde voorkennis moet beschikken. Lees ook over de verschillende afstudeerrichtingen en informeer je over welke jobs je met je diploma kan vinden. Raak je er nog niet helemaal uit? Kom dan langs op een SID-in bij jou in de buurt. Ook de VUB is aanwezig en kan je er alles vertellen over de VUB-opleidingen. De data en locaties van de volgende SIDins kan je vinden op www.vub.ac.be/ infomomenten. Nog niet overtuigd van je keuze? Hoor eens rond in je eigen netwerk en probeer een student te spreken die de opleiding al volgt. Bijvoorbeeld tijdens de openlesdagen in de krokusvakantie. STAP 3. DE IDEALE MATCH De ultieme check of je gekozen opleiding en universiteit goed bij je zullen passen? Kom gewoon langs tijdens één van de vele infomomenten die ieder jaar op de campus worden georganiseerd. Dit is de enige manier om werkelijk te voelen hoe het er hier aan toe gaat. Tot slot nog dit. Zit je met vragen over je studiekeuze? Studeer je in een bijzondere situatie? Heb je bijvoorbeeld dyslexie, wil je je studie combineren met topsport of met een baan? Kom dan langs bij Studiebegeleiding, de plek voor alle hulp bij studievragen. Onze studiebegeleidingsmedewerkers zijn op elke infodag aanwezig, maar je kunt ze ook e-mailen op begeleiding@vub.ac.be. 25
26
PRAKTISCHE INFO EEN VLIEGENDE START De lessen van academiejaar 2017-2018 starten in de vierde week van september. We verwelkomen je graag op een van de onthaalmomenten voor nieuwe studenten. En op tal van andere activiteiten tijdens Kick off the Campus. Zo maken we je vanaf dag één wegwijs op de VUB. Heb je nu al een vraag voor de VUB? Neem dan contact op met het Infopunt Studenten (info@vub.ac.be). Zij staan altijd voor je klaar. Leerkrediet Alsjeblieft, je krijgt 140 studiepunten. Bij wijze van welkom bij aanvang van een initiële bachelor- of masteropleiding. Die 140 studiepunten maken je leerkrediet uit. Dat krediet gebruik je om vakken te kopen uit je studietraject. Slaag je voor die vakken, dan krijg je je punten terug. Meer nog: de eerste 60 studiepunten die je terugkrijgt, worden verdubbeld (alsjeblieft bis). Slaag je niet voor een of meer vakken, dan ben je de studiepunten die deze vakken waard zijn, kwijt. En moet je opnieuw studiepunten van je leerkrediet afgeven om ervoor te kunnen herkansen. Te vermijden, zoiets, want zo slinkt je leerkrediet. Toelatingsvoorwaarden en geïndividualiseerde studietrajecten Met een diploma secundair onderwijs kan je starten in elke bacheloropleiding (met uitzondering van Geneeskunde). Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het schakelprogramma of directe toegang tot de master, kijk dan op de VUB-website bij de opleiding van jouw voorkeur. Hier vind je een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleidingen: www.vub.ac.be/opleidingen. Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen en vakkenpakketten, neem dan contact op met de studietrajectbegeleider van de opleiding. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt altijd samen met je studietrajectbegeleider. Studiegeld en Sociale Dienst Studenten Je studiegeld wordt berekend op basis van het aantal studiepunten dat je opneemt, je nationaliteit, opleiding en contracttype. Studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER) die zich voor een initiële bachelor- of masteropleiding inschrijven, betalen een standaard vast bedrag en een variabel bedrag per studiepunt. Elk jaar wordt het studiegeld opnieuw berekend. De exacte berekening vind je op www.vub.ac.be/inschrijvingen. Zit je in een financieel moeilijke situatie, dan neem je best contact op met de Sociale Dienst Studenten van de VUB. Zij bekijken per dossier hoe je geholpen kan worden. Je vindt de Sociale Dienst Studenten via www.vub.ac.be/begeleiding. Inschrijvingen 2017 Je kunt je het hele jaar online aanmelden voor jouw opleiding aan de VUB. Ook als je nog geen diploma secundair onderwijs hebt. We houden je dan op de hoogte van de stappen die je moet nemen om je inschrijving te officialiseren. De inschrijvingen op de campus starten in de zomer van 2017. Meer info en aanmelden: www.vub.ac.be/inschrijvingen. 27
NIETS IS ONDENKBAAR 03-04 NOV 2016 Herfstkamp Welke opleiding past bij jou? Tijdens het herfstkamp kan je naar hartenlust proeven van opleidingen die je aanspreken. We zorgen ervoor dat je geen gortdroge kost wordt voorgeschoteld. Alle workshops zijn interactief en leerrijk. Lol trappen kan je ook na de lesuren : wie kiest voor het tweedaags programma bestudeert onze studenten in hun natuurlijke biotoop. Je overnacht op kot en voor je je bed induikt, proef je van het studentenleven aan de VUB. www.vub.ac.be/herfstkamp 12-14 JAN 2017 HAASRODE 19-21 JAN 2017 GENT 26-28 JAN 2017 KORTRIJK 16-18 FEB 2017 ANTWERPEN 23-25 FEB 2017 GENK SID-ins Het hoger onderwijs komt naar je toe. Je kent ze vast wel: de SID-ins georganiseerd door de Vlaamse overheid. Elke hoger onderwijsinstelling is er aanwezig. Je kunt hier met één bezoek alle opleidingen en instellingen grondig met elkaar vergelijken. In elke provincie wordt een SID-in georganiseerd. Heel ver hoef je je dus niet te verplaatsen. Op donderdag en vrijdag kan je met je klas komen, op zaterdag is de beurs open voor iedereen. Dan kan je je ouders mee op sleeptouw nemen. www.vub.ac.be/sid-in 18 MRT 2017 BRUSSELS HEALTH CAMPUS + BRUSSELS TECHNOLOGY CAMPUS 25 MRT 2017 BRUSSELS SCIENCES & HUMANITIES CAMPUS 23 APR 2017 2 SEP 2017 Infodagen Je wilt info? Je krijgt info. Van onze proffen, studietrajectbegeleiders en student ambassadors. Iedereen staat klaar om jouw vragen te beantwoorden. Of het nu gaat over je opleiding, voorkennis, studiebegeleiding, het studentenleven, de campus, Brussel... Je kan direct een blik werpen op de cursussen, de bibliotheek en de koten. Na deze dag zijn alle vraagtekens die nog door je hoofd spookten zeker geschrapt. www.vub.ac.be/infodag 27 FEB - 3 MRT 2017 Openlesdagen Weten waar je aan begint. Wanneer jij van je welverdiende krokusvakantie geniet, gooien wij al onze deuren open. Precies, je leest het goed: je kan gewoon onze aula s binnenwandelen, een klapstoeltje uitkiezen en de les mee volgen. Geen voorkeursbehandeling, geen aangepaste workshop: gewoon het leven zoals het is aan de VUB. www.vub.ac.be/openlesdagen 25 SEP 2017 Je eerste dag als student Bij de start van het academiejaar verwelkomen we al onze nieuwe studenten. Perfect om alle nodige info te verzamelen, én het ideale moment om je nieuwe studiegenoten te ontmoeten. Niet te missen dus! info@vub.ac.be www.vub.ac.be www.facebook.com/vrijeuniversiteitbrussel @VUBrussel mt 09-16/1.000 ex.