JAARVERSLAG 2011 NVTG-BESTUUR Het bestuur geeft in dit verslag een overzicht van de belangrijkste activiteiten in het jaar 2011. Belangrijke gebeurtenissen waren: a. de voortgang van het verzoek tot erkenning van het profiel Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT), de reguliere opleiding tot tropenarts; b. de instelling van een register voor tropenartsen met erkenning door COTG/ NVTG; c. de organisatie van het NVTG symposium op 14 september over de samenwerking tussen academische wereld en de NGOs op het terrein van gezondheids(zorg)onderzoek, getiteld: An ideal match?! Connecting NGO's and Academia in Research for Global Health ; d. de organisatie van het European Congress in Barcelona van 2 t/m 6 oktober met Nederlandse bijdragen. ALGEMEEN Beleidsplan 2012-2016 Het huidige beleidsplan Een wereld te winnen krijgt in 2012 een opvolger. Daarbij wordt het belangrijk gevonden opnieuw te kijken naar de positionering van de vereniging in het veld van Global Health. Pieter van de Hombergh, Esther Jurgens, Matthew McCall (wetenschap) en Prisca Zwanikken (onderwijs) hebben voorbereidende werkzaamheden verricht, waarna in november 2011 het bestuur verder accenten en prioriteiten heeft kunnen benoemen. Na consultatie van diverse geledingen in de vereniging zal het in april 2012 aan de ALV worden voorgelegd. Strategisch overleg hoogleraren Op verzoek van het bestuur is er een ad hoc overleg geweest met hoogleraren Internationale Gezondheidszorg, die tevens lid zijn van de vereniging. Het bestuur had ter voorbereiding een notitie gemaakt. Aanwezig waren de hoogleraren Martien Borgdorff, Piet Kager, Jos van Roosmalen, Robert Sauerwein en Koos van der Velden. Het bleek nuttig op deze manier met de academie (universiteiten) van gedachten te wisselen. Afgesproken is dat dergelijke ontmoetingen op ad hoc basis worden voortgezet. Toekomstige onderwerpen die aan de orde kunnen komen zijn onder andere: profielerkenning, beleidsplan en universitaire ontwikkelingen binnen global health. Administratieve kwaliteitsimpuls Verenigingsadministratie Om verschillende administratieve processen binnen de secretariaten van het NVTG en het COTG beter en efficiënter te laten verlopen, is een nieuwe database aangelegd voor de administratie van leden en tropenartsen in opleiding. De beide administraties zijn nu geïntegreerd. Het is op deze manier mogelijk beter inzicht te krijgen in het ledenbestand en gemakkelijker geworden leden te bereiken. Een voorbeeld hiervan is de digitale nieuwsbrief naar alle NVTG-leden. Ook zijn de administratieve processen rond de opleiding geautomatiseerd. Pagina 1 van 8
ONDERWIJS Erkenningstraject opleiding tot profiel AIGT Het traject erkenning van het profiel Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT, voorheen tropenarts) is ingezet om: a. een officieel erkende status te krijgen voor de tropenarts; b. financiering te krijgen voor het klinisch assistentschap en de Nederlandse Tropen Cursus (NTC); c. een betere status/erkenning na terugkomst. De procedure heeft ook dit jaar weer veel tijd en inspanning gekost. Nadat op 12 mei 2009 het verzoek werd ingediend bij de Gezamenlijke Colleges van de KNMG, werd door het Centraal College Medische Specialisten (CCMS), thans College Geneeskundige Specialismen (CGS) een werkgroep Tropische Geneeskunde (Commissie Willems) ingesteld. Koers van het bestuur is om de erkenningsaanvraag los te zien van het financiële traject. In het verslagjaar is het opleidingsplan herschreven. Het is meer aangepast aan de Nederlandse context, er is extra aandacht voor public health, de klinische stages zijn korter en minder gespecificeerd en er is een buitenlandstage aan toegevoegd. De Commissie Willems heeft in december het plan met een positief advies doorgestuurd aan het CGS. De NVTG-bestuurscommissie die het werk doet - de Commissie CBOG - staat onder voorzitterschap van Martin Boeree. COTG & NTC Het Concilium Opleiding Tropische Gezondheidszorg (COTG) onder leiding van Pieter van Thiel organiseerde in het verslagjaar voor 50 arts-assistenten klinische stages op het gebied van Chirurgie en Obstetrie/Gynaecologie (klassiek profiel) of Obstetrie/Gynaecologie en Kindergeneeskunde (Moeder & Kind profiel) in Nederlandse ziekenhuizen. Ook werden tijdens deze stages in totaal 18 studiedagen voor hen georganiseerd. De belangstelling voor de tropenopleiding blijft groot. De NTC werd door 31 artsen afgerond. Voor meer informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van het COTG. Register Arts Internationale Gezondheid en Tropengeneeskunde (AIGT) Als opmaat voor de erkenning van de opleiding is het register voor tropenartsen ingevoerd. Er is gestart met de groep artsen die in juni 2011 hun diploma kregen. De tropenartsen die in 2009 en 2010 hun diploma ontvingen, zijn ingeschreven voor de duur van vijf jaar. Inschrijving is gratis voor leden van de NVTG, maar ook niet-leden die de tropenopleiding met goed gevolg hebben afgerond, kunnen in het register worden opgenomen. Voor deze personen zal een vergoeding worden gerekend. www.nvtg.org/register.php Tropenartsen Carrièredag De jaarlijkse Tropenartsen Carrièredag (TCD), georganiseerd door de werkgroep TROIE en bestemd voor (aanstaande) tropenartsen, vond op 19 november in het AMC plaats. Het thema was Ontwikkelingswerk van alle kanten (www.tropenopleiding.nl). Diverse sprekers, onder andere van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Artsen zonder Grenzen, belichtten voor- en nadelen van ontwikkelingwerk. Oudtropenartsen vertelden over hun ervaringen. De dag werd afgesloten met een discussie onder leiding van Pieter van Thiel. Tevens was er een informatiemarkt georganiseerd o.a. over banen en over de inhoud van de tropenopleiding. De dag was met 230 deelnemers uitverkocht (150 deelnemers in 2010). Pagina 2 van 8
Cursus Medisch (vrijwilligers-) werk in ontwikkelingslanden op het KIT Deze dagcursus is bedoeld voor Nederlandse verpleegkundigen, verloskundigen, artsen en andere medisch professionals die van plan zijn om medisch ontwikkelingswerk te verrichten. De cursus is opgezet in lijn met de Gedragscode Internationale Samenwerking Gezondheidszorg (ISG). Doel is om Nederlandse gezondheidswerkers die in lage inkomenslanden willen werken zodanig voor te bereiden dat zij effectiever kunnen zijn in hun ontwikkelingswerk. In deze eendaagse stoomcursus wordt ingegaan op gezondheidssystemen, de mondiale architectuur van ontwikkelingssamenwerking, determinanten van gezondheid en interculturele communicatie. In 2011 zijn er drie cursusdagen gehouden die in totaal zijn gevolgd door 45 personen: 08-07-2011: 14 studenten 19-08-2011: 14 studenten 14-10-2011: 17 studenten WETENSCHAP/ONDERZOEK Commissie Wetenschap De Commissie Wetenschap wordt voorgezeten door Martien Borgdorff. Verder bestaat de Commissie uit Henri van Asten (co-redacteur TMIH), Rob Baltussen (vanuit bestuur en Platform GHP & HSR), Matthew McCall (US) en Esther Jurgens (secretaris). In het verslagjaar trad Patrick van Rheenen/kinderarts UMCG tot de Commissie toe. De ALV stemde in met de wijziging van de naam Commissie Onderzoek naar Commissie Wetenschap, omdat die naam beter de activiteiten weergeeft. De Commissie behandelt onder andere de subsidieaanvragen voor het Otto Kranendonk Fonds. In het verslagjaar kwamen zes subsidieaanvragen binnen. Er werden twee subsisidies toegekend voor een bedrag van 12.000. De helft van dit bedrag is toegekend aan mevrouw Y. Roggeveen ten behoeve van een onderzoek in Tanzania getiteld: Innovative partnerships in Safe Motherhood: participation and transdisciplinary collaboration as tools towards solving complex problemsvoor het onderzoek. De heer R.Peters ontvangt eveneens 6.000 Euro ten behoeve van het onderzoek Epidemiology of chlamydia and gonorrhoea in women in Mopani District, South Africa. Gedurende het verslagjaar vergaderde de Commissie tweemaal en had regelmatig overleg inzake een tijdige beoordeling en afhandeling van de subsidieaanvragen. Otto Kranendonk Fonds De naam van de Stichting Erefonds is gewijzigd in Otto Kranendonk Fonds (OKF), de naam van de stichter. In het verslagjaar werd deze naamswijziging notarieel vastgelegd. Het fonds beoogt wetenschappelijk onderzoek van leden te stimuleren. De penningmeester van het bestuur geeft jaarlijks aan wat het budget is. Beslissingen over het toekennen van subsidie heeft het NVTG-bestuur gedelegeerd aan de Commissie Wetenschap. De procedure voor aanvragen van subsidie, alsmede het reglement van het fonds zijn te vinden op de website van de vereniging. Pagina 3 van 8
Tijdschrift TMIH De jaarvergadering van het bestuur van de Nederlandse Stichting Tropical Medicine and International Health (TMIH) onder leiding van voorzitter Leon Bijlmakers werd dit jaar niet gehouden De Stichting is één van de vijf 'founding members' van het tijdschrift en voert mede de redactie van het gelijknamige tijdschrift TMIH. In het verslagjaar werd gewerkt aan een verbeterde overeenkomst met de uitgever Wiley-Blackwell. Ook werden nieuwe tarieven vastgesteld voor een abonnement op de digitale versie van TMIH. Het aantal abonnees onder NVTG-leden over 2011 bedroeg 133 personen (was 130), waarvan 53 personen (was 57) met een papieren abonnement en 81 personen (was 73) met een online abonnement. De Nederlandse redacteur is Henri van Asten, die een contract heeft met de Stichting. Netherlands Platform for Global Health Policy & Health Systems Research Het NVTG-bestuur is door Rob Baltussen vertegenwoordigd in het Netherlands Platform for Global Health Policy and Health Systems Research (GHP&HSR). Dit Platform adviseert de Ministeries van Buitenlandse Zaken en VWS omtrent het internationale gezondheidsbeleid en roept Nederlandse organisaties - inclusief NGO's - op tot versterking van 'health systems research' ten behoeve van low-income countries. Het Platform is mede-organisator geweest van het NVTG najaarssymposium, waarin zij eveneens een middagsessie hebben verzorgd. Uniting Streams De werkgroep Uniting Streams (US) beoogt samenwerking en kennisoverdracht te bevorderen onder jonge onderzoekers op het gebied van Internationale Gezondheidszorg. Onder leiding van Matthew McCall heeft US ook dit jaar een grote wetenschappelijke en organisatorische inbreng gehad in het najaarssymposium van de vereniging. In oktober 2011 heeft Matthew McCall zijn voorzitterschap van Uniting Streams overgedragen aan Linda Wammes. PLATFORM Najaarssymposium Het jaarlijkse NVTG-symposium vond plaats op 14 september in de Rode Hoed te Amsterdam over de samenwerking tussen academische wereld en NGOs, getiteld: An ideal match?! Connecting NGO's and Academia in Research for Global Health. Het symposium werd georganiseerd in samenwerking met drie externe partners, te weten: 1. Netherlands Platform for Global Health Policy & Health Systems Research 2. Cordaid/Memisa 3. Wemos Daarnaast waren de NVTG-werkgroepen Uniting Streams en TROIE vertegenwoordigd in de organisatie. In de ochtend was er een key note door Rene Loewenson, gevolgd door een debat met o.a. Anke Tijtsma, Ruerd Ruben, Joop de Jong, Monique Lagro en Andre van der Ven. De parallelsessies in de middag werden ingevuld door: 1. Uniting Streams: (jonge) wetenschappers die verslag deden van hun onderzoek 2. TROIE: een interactieve sessie over 'consult online', 3. Platform: Café Mundial 4. WEMOS en Cordaid: The Art of Collaboration 5. NVTG speed dating sessie Pagina 4 van 8
Eelco Koolhaas van het Ministerie van Verhalen trad op als moderator. Over het symposium is verslag uitgebracht in het decembernummer van MT. Het aantal deelnemers bedroeg 190 personen (160 in 2010) en bestond voor een groot deel uit jonge mensen. Hoewel een formele evaluatie ontbreekt, waren er veel enthousiaste reacties. Bij alle activiteiten was een goede participatie en deelnemers bleven tot het einde. Ook financieel werd quitte gespeeld. Een succesvolle reeks najaarssymposia werd hiermee voortgezet. Wederom was er een prachtige folder ontworpen door Carolien van Mulken/huisvormgeefster. De organisatiecommissie bestond uit Hans Wendte (voorzitter), Rob Baltussen (dagvoorzitter), Claudia Bijen (TROIE), Esther Jurgens, Lies Laumans, Matthew McCall (US), Anne Teirlinck (US) en Linda Wammes (US). Voorts uit Godelieve van Heteren (Platform), Mariska Meurs (Wemos) en Johan van Rixtel (Cordaid/Memisa). Werkgroepen Het bestuur beschouwt de werkgroepen als de ruggengraat van de vereniging. Daarom is er jaarlijks een overleg met hen. Niet iedere werkgroep heeft echter evenveel binding met de NVTG en niet alle werkgroepen zijn actief. Het is wenselijk dat veel leden van de werkgroepen lid zijn van de NVTG om de opleiding te borgen, de studiedagen van de opleiding te organiseren en de betrokkenheid bij de vereniging te vergroten. Het huishoudelijk reglement vermeldt daarom tegenwoordig dat 'de leden van een werkgroep bij voorkeur lid zijn van de vereniging'. In de begroting is een bedrag gereserveerd voor activiteiten van de werkgroepen. Daarvan is in het verslagjaar nauwelijks/geen gebruik gemaakt. De werkgroepen zijn opgeroepen hun leden attent te maken op het lidmaatschap van de NVTG en de voordelen daarvan voor zowel de werkgroepen als de vereniging. Daarbij werd gebruik gemaakt van de folder '10 redenen om lid te worden van de NVTG'. MT In het verslagjaar is MT, Bulletin van de Netherlands Society of Tropical Medicine and International Health, inclusief de katern International Health Alerts, wederom viermaal verschenen. Met vertraging worden deze ook op het openbare gedeelte van de NVTG website beschikbaar gesteld. Een vaste en gewaardeerde rubriek is 'Consult Online' verzorgd door de werkgroep TROIE. Ook zijn er bijdragen geweest van enkele andere werkgroepen. De hoofdredacteur van MT, Hans Borgstein trok zich in het verslagjaar terug. Deze positie is nog vacant. Leny Claessen-Van Swaay verrichtte samen met Yme van den Berg, Cor van den Bogaard en Herbert Schilthuis het vele werk voor de zeer geapprecieerde International Health Alerts. Nieuwsbrief en Social Media Er is gestart met een digitale nieuwsbrief aan de leden die ongeveer minimaal 6 tot maximaal 12 maal per jaar zal verschijnen. Leden kunnen onderwerpen aanleveren bij het secretariaat. Leden worden op deze manier meer betrokken bij de vereniging. Ook heeft een oriëntatie plaatsgevonden over de wijze waarop Social Media kan worden ingezet voor de leden, maar dit behoeft nog verdere uitwerking. FESTMIH De vereniging maakt deel uit van de Federation of European Societies of Tropical Medicine and International Health. De FESTMIH is initiatiefnemer van de Europese Congressen voor Tropical Medicine Pagina 5 van 8
and International Health (ECTMIH), heeft het tijdschrift Tropical Medicine and International Health (TMIH) als officieel orgaan en een eigen website (www.festmih.org). Hans Wendte (afgevaardigde bestuur) en Esther Jurgens (senior policy advisor van FESTMIH) waren aanwezig bij de General Assembly Meeting van FESTMIH op 5 oktober te Barcelona en op 17 en 18 november te Londen. Hans Wendte bezocht de FESTMIH Board Meeting op 27 juni te Barcelona. Koert Ritmeijer is vanaf 1 januari 2011 de afgevaardigde van het NVTG-bestuur in de Board van FESTMIH. Op de laatste General Assembly Meeting is Inger Scheel (Norwegian Forum for Global Health Research) verkozen tot nieuwe voorzitter, Gerri McHugh (Royal Society of Tropical Medicine, UK) tot secretaris en Jose Muños (Spanish Society) tot vice-president. Onder leiding van de voorzitter Thomas Junghanss en de secretaris Zeno Bisoffi kwam een werkplan voor 2010-2012 tot stand. De ambitie is om de rol van FESTMIH te versterken. Daarvoor is het van belang te beschikken over meer financiële middelen. Om extern geld te kunnen aantrekken, is het voor FESTMIH essentieel aan te tonen dat de nationale verenigingen voldoende bijdragen. De FESTMIH heeft daarom een verzoek gedaan de contributie van de nationale verenigingen te verhogen en daar is een goede respons op gekomen. De NVTG heeft op haar beurt toegezegd voor twee jaar de bijdrage van 1 per lid naar 5 te verhogen en daarna te beoordelen of de ambities van FESTMIH worden gerealiseerd. Het 7 th ECTMIH met als thema Global Change, Migration and Health heeft plaatsgevonden in Barcelona van 3-6 oktober 2011. Hans Wendte had zitting in het Scientific Committee en was actief betrokken bij de voorbereiding van het congres. Een verslag hiervan is gepubliceerd in het decembernummer van MT. De NVTG leverde een bijdrage met een sessie over Human Resources for Health crisis in rural Africa: the contribution of family Medicine in providing answers. Bijdragen werden geleverd door Wim Heres, Pieter van den Hombergh, Joseph Thigiti, Hans Wendte en Esther Jurgens. De sessie werd zeer goed bezocht en er was een levendige discussie. Het 8th ECTMIH zal van 10-13 september 2013 plaatsvinden te Kopenhagen. PLEITBEZORGING Dit jaar stond in het kader van onze Code of conduct de internationale recruitment of gezondheidspersoneel in de belangstelling. De NVTG heeft in het verslagjaar geen nieuwe activiteiten op dit terrein ontwikkeld vanwege de anticipatie op de start van de werkzaamheden van de Stichting DuDoC. Stichting DuDoC Stichting DuDoC is in 2007 opgericht met als doel het verhogen van de samenhang in particuliere initiatieven op het terrein van de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. De NVTG heeft ondermeer belangstelling getoond vanwege de mogelijkheid via deze weg de Gedragscode Internationale Samenwerking Gezondheidszorg verder te implementeren. Daarmee kunnen voor een deel kwaliteitseisen worden gesteld aan particuliere initiatieven en kan medisch toerisme worden tegengegaan. Echter, de toezegging van subsidie voor Stichting DuDoC door DGIS blijkt in 2011 definitief door het Ministerie van Buitenlandse Zaken te zijn ingetrokken. Het Bestuur heeft met PSO (opgeheven juni 2011) overlegd over de wenselijkheid en vormgeving van de kwaliteitsbewaking voor uit te zenden gezondheidswerkers. Dit heeft geresulteerd in een eendaagse cursusdag voor gezondheidswerkers die tijdelijk naar het buitenland gaan en weinig weten van Pagina 6 van 8
ontwikkelingssamenwerking. Het KIT biedt deze cursus aan onder de titel 'Voorbereiding medisch (vrijwilligers-) werk in ontwikkelingslanden (zie pagina 3 van dit verslag) en NVTG-leden ontvangen korting op de cursus. BESTUURSSAMENSTELLING EN ONDERSTEUNING Het bestuur was in 2011 als volgt samengesteld: Pieter van den Hombergh, voorzitter Albert Mantingh, past president (tot 9 april) Hans Wendte, secretaris, portefeuille Platform Jan Visschedijk, penningmeester Rob Baltussen, portefeuille Onderzoek Wim Heres, portefeuille Pleitbezorging Matthew McCall Prisca Zwanikken, portefeuille Onderwijs Koert Ritmeijer (kandidaat bestuurslid sinds mei 2011) Hans Rode (kandidaat bestuurslid sinds juni 2011) Josine Blanksma (tot april 2011): vertegenwoordiging vanuit TROIE Menno Smit (vanaf april 2011): vertegenwoordiging vanuit TROIE Marieke Oostvogels (vanaf april 2011): vertegenwoordiging vanuit TROIE In 2011 vergaderde het bestuur 8 keer. Op 5 november werd de jaarlijkse 'heidag' te Utrecht gehouden. Op 27 januari vond het jaarlijkse overleg van bestuur met werkgroepen plaats. De Algemene Ledenvergadering (ALV) werd op 9 april voor de derde keer in Stadskasteel Oudaen te Utrecht gehouden. Contactpersonen vanuit het bestuur met de werkgroepen vanaf april 2011: Rob Baltussen : Commissie Wetenschap, vertegenwoordiger Platform GHP & HSR Matthew McCall : Uniting Streams, TROIE Esther Jurgens : Transculturele Revalidatie, GEO Wim Heres : WHIG, Tropische Chirurgie, Tropische Kindergeneeskunde, ISM&RH Pieter v/d Hombergh : Geschiedenis Tropische Geneeskunde, Tropical Urological Revelation Koert Ritmeijer : Hans Rode : Hans Wendte : Tropische Oogheelkunde, Tropische Geneeskunde, Tropische Dermatologie Prisca Zwanikken : afgevaardigde NVTG in COTG Bij de afsluiting van het jaar bedroeg het aantal leden van de NVTG 883 leden, 18 leden minder ten opzichte van eind 2010 (901 leden). Dit verschil is waarschijnlijk het gevolg van de opschoning van de database na het invoeren van het nieuwe administratiesysteem. Pagina 7 van 8
Ondersteuning Met veel waardering heeft het bestuur enthousiaste en toegewijde ondersteuning gekregen van: Clara Blaauw COTG-secretariaat Esther Jurgens Beleidsfunctionaris Lies Laumans Office Manager NVTG-secretariaat Hun bijdrage is onmisbaar geweest voor het goed functioneren van de vereniging. Pagina 8 van 8