Onderzoek Armoedeval 2016 Zeist
2
Onderzoek Armoedeval 2016 Zeist Sociaal Raadslieden Zeist Bergweg 1 3701 JJ Zeist T 030-6923857 M sora.zeist@planet.nl I www.sociaalraadsliedenzeist.nl 3
4
Inhoudsopgave Inleiding 6 Inleiding en achtergrond van het onderzoek 6 Doel van het onderzoek 6 Leeswijzer 7 Lijst met afkortingen / Begrippenlijst 7 Tabellen 9 Alleenstaande, huur 550,- 10 Alleenstaande, huur 710,- 11 Alleenstaande ouder, huur 550,- 12 Alleenstaande ouder, huur 710,- 13 Echtpaar zonder kinderen, huur 550,- 14 Echtpaar zonder kinderen, huur 710,- 15 Echtpaar met kinderen, huur 550,- 16 Echtpaar met kinderen, huur 710,- 17 Alleenstaande pensioengerechtigde, huur 550,- 18 Alleenstaande pensioengerechtigde, huur 710,- 19 Echtpaar beide pensioengerechtigd, huur 550,- 20 Echtpaar beide pensioengerechtigd, huur 710,- 21 Verloop van de armoedeval, Grafieken 23 Armoedeval alleenstaande, huur 550,- 24 Armoedeval alleenstaande, huur 710,- 24 Armoedeval alleenstaande ouder, huur 550,- 25 Armoedeval alleenstaande ouder, huur 710,- 25 Armoedeval echtpaar zonder kinderen, huur 550,- 26 Armoedeval echtpaar zonder kinderen, huur 710,- 26 Armoedeval echtpaar met kinderen, huur 550,- 27 Armoedeval echtpaar met kinderen, huur 710,- 27 Pensioengerechtigde alleenstaande, huur 550,- 28 Pensioengerechtigde alleenstaande, huur 710,- 28 Pensioengerechtigde gehuwd, huur 550,- 29 Pensioengerechtigde gehuwd, huur 710,- 29 Minimum Voorbeeldbegrotingen 31 Inleiding Minimum Voorbeeldbegrotingen 33 Minimum Voorbeeldbegroting, alleenstaande 34 Minimum Voorbeeldbegroting, alleenstaande ouder 35 Minimum Voorbeeldbegroting, gehuwd zonder kinderen 36 Minimum Voorbeeldbegroting, gehuwd met kinderen 37 Minimum Voorbeeldbegroting, alleenstaande pensioengerechtigd 38 Minimum Voorbeeldbegroting, gehuwd pensioengerechtigd 39 5
Onderzoek Armoedeval 2016 Zeist Inleiding en achtergrond van het onderzoek Naar aanleiding van het verzoek van de gemeenteraad te Zeist om het onderzoek Armoedeval 2015 te updaten naar 2016, is dit onderzoek uitgevoerd. De recente wijzigingen in wet- en regelgeving hebben ertoe geleid dat het onderzoek is aangepast en aangevuld. Bij de berekeningen is in eerste instantie uitgegaan van een inkomen op bijstandsniveau. Hierna is gekeken naar diverse inkomens gebaseerd op het Wettelijk Minimum Loon (verder ). Dit is steeds weergegeven in stapsgewijze verhogingen van 10%. Aan de hand van deze tussenstappen wordt de armoedeval goed weergegeven. Een aantal gemeentelijke minimaregelingen hanteren grenzen van 110% van de bijstandsnorm. Dit komt min of meer overeen met een inkomen tussen de 110% en 120% en verschilt per gezinssituatie. Om een volledig beeld te schetsen hebben we ook de pensioengerechtigden in dit onderzoek meegenomen. Deze berekeningen, te zien in de laatste tabellen, zijn een nieuw onderdeel in ons onderzoek. In deze tabellen wordt in eerste instantie uitgegaan van een inkomen op het niveau van een uitkering Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO)- en een volledige AOW-uitkering. Vervolgens wordt in het volgende deel de AOW-norm aangevuld met verschillende bedragen werknemerspensioen. Voor de duidelijkheid en de eenduidigheid van het onderzoek, is in de tabellen het bijpassende percentage van het weergegeven. Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is de inkomenseffecten bij uitstroom vanuit de bijstand, naar een inkomen uit arbeid tussen de 80% en 150% inzichtelijk te maken. In dit onderzoek is er bij het berekenen van de inkomenseffecten uitgegaan van de landelijke regelingen en voorzieningen en de Zeister minimaregelingen. Wij willen benadrukken dat het overzicht een algemeen beeld geeft. Veranderingen in gezinssituatie, CAO, pensioenafdracht, een andere verdeling van het aantal gewerkte uren tussen partners, huur, leeftijd, aantal en leeftijd van de kinderen ed., leveren steeds andere onderzoeksresultaten en effecten op het besteedbaar inkomen op. Het is onmogelijk om alle opties en variaties uitputtend in beeld te brengen. In het onderzoek wordt gebruik gemaakt van twee verschillende hoogtes in huurprijzen. Bij de laagste huur wordt uitgegaan van 550,- en de hoogste huur is vastgesteld op 710,-. 710,- is de maximale huur voor het recht op huurtoeslag. We hebben gekozen voor de verschillende huurprijzen, om aan te geven wat het effect is van het huurprijzenbeleid op het besteedbaar inkomen. De hogere huurprijzen worden namelijk slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. 6
De alleenstaande en de alleenstaande ouder kunnen nooit meer dan één fte arbeidscapaciteit genereren. Bij echtparen is er de mogelijkheid voor twee fte en kan men dus in principe ook twee keer zoveel gaan verdienen. Dit is een keuze. Leeswijzer Onder de tabellen wordt kort aangegeven wat opvallende verschillen/ontwikkelingen zijn. Hierna is het verloop van de armoedeval, per huishoudtype in grafieken weergegeven. Deze grafieken geven het verschil tussen het besteedbaar inkomen en het netto loon aan. Hoe hoger het netto loon, hoe dichter dit de hoogte van het besteedbaar inkomen nadert. Tenslotte vindt u de budgetoverzichten. Dit zijn minimum voorbeeldbegrotingen gebaseerd op het Budget Handboek 2016 van het Nibud. De gepresenteerde gegevens dienen in samenhang gelezen te worden. Gebruik maken van de cijfers, enkel op onderdelen, zal kunnen leiden tot foutieve conclusies. Lijst met afkortingen / Begrippenlijst : Wettelijk Minimum Loon AHK: Algemene Heffingskorting minstverdienende partner ICK: Inkomensafhankelijke Combinatiekorting KGB: Kindgebonden budget AKW: Algemene Kinderbijslagwet IIT: Individuele Inkomenstoeslag GTR: Geld Terug Regeling CAZ: Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering BghU: Belastingsamenwerking Gemeenten & Hoogheemraadschap Utrecht AIO: Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen AOW: Algemene Ouderdomswet Alo-kop: Alleenstaande ouderkop 7
8
Tabellen 9
Huishoudtype: Alleenstaande, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd Huur: 550,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.860 15.458 17.323 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.220 1.372 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 924 1075 1.210 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK ICK Huurtoeslag 269 268 220 163 104 0 0 0 Zorgtoeslag 83 83 83 83 67 46 25 0 KGB AKW IIT 32 0 0 0 0 0 0 0 GTR 8 0 0 0 0 0 0 0 CAZ 30 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 1346 1426 1.513 1.592 1.648 1.609 1.667 1.799 Te betalen BghU 0 24 24 24 24 24 24 24 Totaal besteedbaar inkomen 1346 1402 1.489 1.568 1.624 1.585 1.643 1.775 - Van de inkomens voortuitgang van bijstand naar 80%, houdt men van de 151,- maar 56,- over. Dit is (vrijwel) volledig te wijten aan het wegvallen van de kwijtschelding BghU en de Zeister-minimaregelingen. - Van 110% naar 120% is er een terugval in besteedbaar inkomen. Dit komt doordat de huurtoeslag volledig weg valt. Bij een inkomen van 22.100 en hoger is er namelijk geen recht meer op huurtoeslag. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 34. 10
Huishoudtype: Alleenstaande, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd Huur: 710,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.860 15.458 17.323 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.220 1.372 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 924 1075 1.210 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK ICK Huurtoeslag 342 342 293 236 177 0 0 0 Zorgtoeslag 83 83 83 83 67 46 25 0 KGB AKW IIT 32 0 0 0 0 0 0 0 GTR 8 0 0 0 0 0 0 0 CAZ 30 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 1419 1500 1.586 1.665 1.721 1.609 1.667 1.799 Te betalen BghU 0 0 24 24 24 24 24 24 Totaal besteedbaar inkomen 1419 1500 1.562 1.641 1.697 1.585 1.643 1.775 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar inkomen op bijvoorbeeld bijstandsniveau, is 73,-. Dit wordt veroorzaakt doordat de hogere huurprijzen slechts gedeeltelijk worden gecompenseerd door de huurtoeslag. Een alleenstaande met een bijstandsuitkering en een te dure huurwoning heeft dus per saldo 87,- minder te besteden - Van de inkomens voortuitgang van bijstand naar 80%, houdt men van de 151,- maar 81,- over Dit is (vrijwel) volledig te wijten aan het wegvallen van de kwijtschelding BghU en de Zeister-minimaregelingen. - Van 110% naar 130% is er een terugval in besteedbaar inkomen. Pas bij 150% is het besteedbaar inkomen hoger dan bij 110%. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 34. 11
Huishoudtype: Alleenstaande ouder, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd met twee kinderen. Geboortejaren van de kinderen: 2003 en 2005 Huur: 550,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.860 15.458 17.323 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.220 1.372 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 924 1075 1.210 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK ICK 0 141 150 161 170 180 190 209 Huurtoeslag 269 269 269 269 245 207 167 82 Zorgtoeslag 83 83 83 83 67 46 25 0 KGB 430 430 430 430 422 411 401 380 AKW 174 174 174 174 174 174 174 174 IIT 41 0 0 0 0 0 0 0 GTR 42 0 0 0 0 0 0 0 CAZ 30 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 1.993 2.172 2.316 2.463 2.555 2.581 2.599 2.644 Te betalen BghU 0 41 41 41 41 41 41 41 Totaal besteedbaar inkomen 1.993 2.131 2.275 2.422 2.514 2.540 2.558 2.603 - Een aanzienlijk deel van het besteedbaar inkomen, is toe te schrijven aan de ICK. De ICK valt weg zodra het jongste kind 12 jaar wordt (geboortejaar 2004). - Bij 150% is er nog wel recht op huurtoeslag, maar niet op zorgtoeslag. Dit komt doordat er bij de huurtoeslag uitgegaan wordt van een meerpersoonshuishouden (met een maximale inkomensgrens van 30.000,-) en bij de zorgtoeslag van een alleenstaande (maximale inkomensgrens 27.012,-). - De Alo-kop verhoogt het KGB, hierdoor is het KGB bij de alleenstaande ouder hoger. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 35. 12
Huishoudtype: Alleenstaande ouder, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd met twee kinderen. Geboortejaren van de kinderen: 2003 en 2005 Huur: 710,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.860 15.458 17.323 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.220 1.372 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 924 1075 1.210 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK ICK 0 141 150 161 170 180 190 209 Huurtoeslag 320 320 320 320 296 259 218 133 Zorgtoeslag 83 83 83 83 67 46 25 0 KGB 430 430 430 430 422 411 401 380 AKW 174 174 174 174 174 174 174 174 IIT 41 0 0 0 0 0 0 0 GTR 42 0 0 0 0 0 0 0 CAZ 30 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 2.044 2.223 2.367 2.514 2.606 2.633 2.650 2.695 Te betalen BghU 0 0 41 41 41 41 41 41 Totaal besteedbaar inkomen 2.044 2.223 2.326 2.473 2.565 2.592 2.609 2.654 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar www inkomen op bijvoorbeeld bijstandsniveau, is 51,-. Dit wordt veroorzaakt door de huurtoeslag. De hogere huurprijzen worden slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. Alleenstaande ouders met een bijstandsuitkering en een te dure huurwoning hebben dus per saldo 109,- minder te besteden. - Bij een huur van 710,- is er bij 80% nog wel recht op kwijtschelding, dit is bij een huur van 550,- niet het geval omdat er rekening gehouden wordt met de huurprijs. - Een aanzienlijk deel van het besteedbaar inkomen, is toe te schrijven aan de ICK. De ICK valt weg zodra het jongste kind 12 jaar wordt (geboortejaar 2004). - De Alo-kop verhoogt het KGB, hierdoor is het KGB bij de alleenstaande ouder hoger. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 35. 13
Huishoudtype: Echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, zonder kinderen Inkomensverdeling: 100% / 0% Huur: 550,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 100% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.220 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 1.320 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK minstverdienende partner 0 87 87 87 87 87 ICK Huurtoeslag 269 269 245 207 167 82 Zorgtoeslag 158 158 142 121 100 59 KGB AKW IIT 45 0 0 0 0 0 GTR 17 17 0 0 0 0 CAZ 60 60 0 0 0 0 Totaal 1.869 1.937 1.951 1.978 1.996 2.027 Te betalen BghU 0 0 37 37 37 37 Totaal besteedbaar inkomen 1.869 1.937 1.914 1.941 1.959 1.990 - Van 100% naar 110% is er een terugval in besteedbaar inkomen. - Het verschil in netto inkomen tussen 100% en 130% is 296,-. Dit is bij het besteedbaar inkomen slechts 22,- - Er is recht op de GTR en de CAZ tot 110% van de bijstandsnorm. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 36. 14
Huishoudtype: Echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, zonder kinderen Inkomensverdeling: 100% / 0% Huur: 710,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 100% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.220 19.318 21.188 23.058 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 1.320 1.346 1.477 1.563 1.642 1.799 AHK minstverdienende partner 0 87 87 87 87 87 ICK Huurtoeslag 293 293 269 231 190 106 Zorgtoeslag 158 158 142 121 100 59 KGB AKW IIT 45 0 0 0 0 0 GTR 17 17 0 0 0 0 CAZ 60 60 0 0 0 0 Totaal 1.893 1.961 1.975 2.002 2.019 2.051 Te betalen BghU 0 0 0 0 0 7 Totaal besteedbaar inkomen 1.893 1.961 1.975 2.002 2.019 2.044 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar www inkomen op bijvoorbeeld bijstandsniveau, is 24,-. Dit wordt veroorzaakt door de huurtoeslag. De hogere huurprijzen worden slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. Een echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd zonder kinderen met een bijstandsuitkering en een te dure huurwoning heeft dus per saldo 136,- minder te besteden. - Bij een huur van 710,- loopt het recht op kwijtschelding veel langer door dan bij een huur van 550,- omdat er rekening gehouden wordt met de huurprijs. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 36. 15
Huishoudtype: Echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, met twee kinderen. Geboortejaren 2003 en 2005 Inkomensverdeling: 60% / 40% Huur: 550,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 100% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.220 19.293 21.188 23.059 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 1.320 1.377 1.495 1.612 1.729 1.990 AHK minstverdienende partner 0 ICK 0 101 105 109 113 120 Huurtoeslag 269 269 245 207 167 82 Zorgtoeslag 158 158 142 121 100 59 KGB 174 174 166 156 145 124 AKW 174 174 174 174 174 174 IIT 45 0 0 0 0 0 GTR 50 50 0 0 0 0 CAZ 60 60 0 0 0 0 Totaal 2.250 2.363 2.327 2.379 2.428 2.549 Te betalen BghU 0 0 41 41 41 41 Totaal besteedbaar inkomen 2.250 2.363 2.286 2.338 2.387 2.508 - Een aanzienlijk deel van het besteedbaar inkomen is toe te schrijven aan de ICK. De ICK valt weg zodra het jongste kind 12 jaar wordt (geboortejaar 2004). - Van 100% naar 120% is er een terugval in besteedbaar inkomen. Pas bij 130% is het besteedbaar inkomen hoger dan bij 100%. Dit is te wijten aan het feit dat er geen kwijtschelding van de BghU meer mogelijk is en doordat de GTR en de CAZ wegvallen vanaf 110%. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 37. 16
Huishoudtype: Echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, met twee kinderen. Geboortejaren 2003 en 2005 Inkomensverdeling: 60% / 40% Huur: 710,- Bijstand Loon Loon Loon Loon Loon Percentage 100% 100% 110% 120% 130% 150% Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.220 19.298 21.188 23.059 24.929 28.666 Bruto per maand (excl vt) Bijstand 1.525 1.677 1.830 1.982 2.287 Netto per maand (excl vt) 1.320 1.377 1.495 1.612 1.729 1.990 AHK minstverdienende partner 0 ICK 0 101 105 109 113 113 Huurtoeslag 320 320 296 259 218 133 Zorgtoeslag 158 158 142 121 100 59 KGB 174 174 166 156 145 124 AKW 174 174 174 174 174 174 IIT 45 0 0 0 0 0 GTR 50 50 0 0 0 0 CAZ 60 60 0 0 0 0 Totaal 2.301 2.414 2.378 2.431 2.479 2.593 Te betalen BghU 0 0 0 22 46 46 Totaal besteedbaar inkomen 2.301 2.414 2.378 2.409 2.433 2.547 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar www inkomen op bijvoorbeeld bijstandsniveau, is 51,-. Dit wordt veroorzaakt door de huurtoeslag. De hogere huurprijzen worden slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. Een echtpaar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd met twee kinderen met een bijstandsuitkering en een te dure huurwoning heeft dus per saldo 109,- minder te besteden. - Een aanzienlijk deel van het besteedbaar inkomen is toe te schrijven aan de ICK. De ICK valt weg zodra het jongste kind 12 jaar wordt (geboortejaar 2004). - Bij een besteedbaar inkomen van 120% is er gedeeltelijke kwijtschelding Bghu mogelijk. Dit heeft te maken met het feit dat er rekening gehouden wordt met de huurprijs. - Van 100% naar 120% is er een terugval in besteedbaar inkomen. Bij 130% stijgt het besteedbaar inkomen weer iets met 19,- (tegenover 352,- in netto inkomen). - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 37. 17
Huishoudtype: Alleenstaande, pensioengerechtigde Huur: 550,- 80% 90% 100% Aanv. pensioen Aanv. pensioen Aanv. pensioen AOW / pensioen AIO AOW 82 234 387 Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.171 14.517 15.501 17.325 19.161 Totaal bruto per maand (excl vt) AIO 1.138 1.220 1.372 1.525 Netto per maand (excl vt) 1038 1076 1.138 1.254 1.370 Huurtoeslag 271 271 271 258 199 Zorgtoeslag 83 83 83 83 83 GTR 8 8 8 0 0 CAZ 30 30 30 0 0 Totaal 1430 1468 1.530 1.595 1.652 Te betalen BghU 0 0 0 24 24 Totaal besteedbaar inkomen 1430 1468 1.530 1.571 1.628 - Er is recht op de GTR en de CAZ tot 110% van de bijstandsnorm. De normbedragen voor pensioengerechtigden zijn anders. - Het recht op kwijtschelding van de BghU loopt langer door. Dit komt doordat de normbedragen voor pensioengerechtigden gunstiger zijn. - Het besteedbaar inkomen op bijstandsniveau van een alleenstaande, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, is 1346,-. Een gepensioneerde met AIO heeft 84,- meer te besteden en een gepensioneerde met AOW 122,-. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 38. 18
Huishoudtype: Alleenstaande, pensioengerechtigde Huur: 710,- 80% 90% 100% Aanv. Aanv. pensioen Aanv. pensioen pensioen AOW / pensioen AIO AOW 82 234 387 Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 14.171 14.517 15.501 17.325 19.161 Totaal bruto per maand (excl vt) AIO 1.138 1.220 1.372 1.525 Netto per maand (excl vt) 1038 1076 1.138 1.254 1.370 Huurtoeslag 344 344 344 331 272 Zorgtoeslag 83 83 83 83 83 GTR 8 8 8 0 0 CAZ 30 30 30 0 0 Totaal 1503 1541 1.603 1.668 1.725 Te betalen BghU 0 0 0 0 24 Totaal besteedbaar inkomen 1503 1541 1.603 1.668 1.701 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar www inkomen op bijvoorbeeld AIO-niveau, is 73,-. Dit wordt veroorzaakt door de huurtoeslag. De hogere huurprijzen worden slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. Een alleenstaande met de pensioengerechtigde leeftijd met een AIOinkomen en een te dure huurwoning heeft dus per saldo 87,- minder te besteden. - Er is recht op de GTR en de CAZ tot 110% van de bijstandsnorm. De normbedragen voor pensioengerechtigden zijn anders. - Het recht op kwijtschelding van de BghU loopt langer door. Dit komt doordat de normbedragen voor pensioengerechtigden gunstiger zijn. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 38. 19
Huishoudtype: Gehuwd, beide pensioengerechtigd Huur: 550,- 110% 120% 130% Aanv. Pensioen Aanv. Pensioen Aanv. Pensioen AOW / pensioen AIO AOW 109 206 414 Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.571 20.040 21.348 22.512 25.008 Bruto per maand (excl vt) AIO 1.568 1.677 1.774 1.982 Netto per maand (excl vt) 1418 1482 1.565 1.639 1.796 Huurtoeslag 273 273 273 273 215 Zorgtoeslag 158 155 140 127 100 GTR 17 17 17 0 0 CAZ 60 60 60 0 0 Totaal 1926 1987 2.055 2.039 2.111 Te betalen BghU 0 0 0 37 37 Totaal besteedbaar inkomen 1926 1987 2.055 2.002 2.074 - Het besteedbaar inkomen op bijstandsniveau van een echtpaar, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, is 1869,-. Een gepensioneerd echtpaar met AIO heeft 57,- meer te besteden en een gepensioneerde met AOW 118,-. - Er is recht op de GTR en de CAZ tot 110% van de bijstandsnorm De normbedragen voor pensioengerechtigden zijn anders. - Het recht op kwijtschelding van de BghU loopt langer door. Dit komt doordat de normbedragen voor pensioengerechtigden gunstiger zijn. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 39. 20
Huishoudtype: Gehuwd, beide pensioengerechtigd Huur: 710,- 110% 120% 130% Aanv. Pensioen Aanv. Pensioen Aanv. Pensioen AOW / pensioen AIO AOW 109 206 414 Fiscaal jaarinkomen (incl vt) 19.571 20.040 21.348 22.512 25.008 Bruto per maand (excl vt) AIO 1.568 1.677 1.774 1.982 Netto per maand (excl vt) 1418 1482 1.565 1.639 1.796 Huurtoeslag 346 346 346 346 288 Zorgtoeslag 158 155 140 127 100 GTR 17 17 17 0 CAZ 60 60 60 0 Totaal 1999 2060 2.128 2.112 2.184 Te betalen BghU 0 0 0 0 37 Totaal besteedbaar inkomen 1999 2060 2.128 2.112 2.147 - Het verschil in huur tussen 710,- en 550,- is 160,-. Het verschil in besteedbaar www inkomen op bijvoorbeeld AIO-niveau, is 73,-. Dit wordt veroorzaakt door de huurtoeslag. De hogere huurprijzen worden slechts gedeeltelijk door de huurtoeslag gecompenseerd. Een echtpaar van beide de pensioengerechtigde leeftijd met een AIOinkomen en een te dure huurwoning heeft dus per saldo 87,- minder te besteden. - Er is recht op de GTR en de CAZ tot 110% van de bijstandsnorm. De normbedragen voor pensioengerechtigden zijn anders. - Het recht op kwijtschelding van de BghU loopt langer door. Dit komt doordat de normbedragen voor pensioengerechtigden gunstiger zijn. - Voor een compleet beeld, zie de bijbehorende minimumbegroting van het Nibud op pagina 39. 21
22
Grafieken 23
Armoedeval alleenstaande, huur 550 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Bijstand, 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon Armoedeval alleenstaande, huur 710 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Bijstand, 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto Loon 24
2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Bijstand, 70% Armoedeval alleenstaande ouder, huur 550,- 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Bijstand, 70% Armoedeval alleenstaande ouder, huur 710 80% 90% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 25
2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval echtpaar zonder kinderen, huur 550,- Bijstand, 100% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval echtpaar zonder kinderen, huur 710,- Bijstand 100% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 26
2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval echtpaar met 2 kinderen, huur 550,- Bijstand 100% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval echtpaar met 2 kinderen, huur 710,- Bijstand 100% 100% 110% 120% 130% 150% Besteedbaar inkomen Netto loon 27
2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval pensioengerechtigde alleenstaande, huur 550,- AIO AOW aanvullend pensioen 80% aanvullend pensioen 90% aanvullend pensioen 100% Besteedbaar inkomen Netto loon 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval pensioengerechtigde alleenstaande, huur 710,- AIO AOW aanvullend pensioen 80% aanvullend pensioen 90% aanvullend pensioen 100% Besteedbaar inkomen Netto loon 28
2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval pensioengerechtigde gehuwd, huur 550,- AIO AOW aanvullend pensioen 110% aanvullend pensioen 120% aanvullend pensioen 130% Besteedbaar inkomen Netto loon 2700 2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 Armoedeval pensioengerechtigde gehuwd, huur 710,- AIO AOW aanvullend pensioen 110% aanvullend pensioen 120% aanvullend pensioen 130% Besteedbaar inkomen Netto loon 29
30
Minimum Voorbeeldbegrotingen 31
32
Minimum Voorbeeldbegrotingen Zoals ook in de inleiding is vermeld, wordt in dit onderzoek gebruik gemaakt van twee verschillende huurprijzen. Dit om het effect van het huurprijzenbeleid op het besteedbaar inkomen duidelijk te maken. Het CBS publiceerde op 7 april 2016 een onderzoek van de Woonbond waarin aangegeven wordt dat het aantal huishoudens met een relatief laag inkomen en een relatief hoge huur, flink gestegen is. In 2009 was dit 8% van alle hurende huishoudens en dit is in 2015 opgelopen tot 18%. 1 Voor huurders is er over het algemeen niet op redelijke termijn een goedkopere woning beschikbaar. Er is dus geen sprake van een keuze. Op de volgende pagina's worden voorbeeldbegrotingen op basis van de eerder genoemde netto inkomens getoond. Dit zijn Minimum Voorbeeldbegrotingen gebaseerd op het Budget Handboek 2016 van het Nibud. Wij willen benadrukken dat dit de minimale uitgaven zijn. In de praktijk is het vaak lastig, of niet mogelijk om voor deze bedragen de genoemde producten of diensten daadwerkelijk te krijgen. De Minimum Voorbeeldbegrotingen gaan uit van gezonde mensen die geen bijzondere kosten hebben in verband met de eigen bijdragen voor ziekte, beperking en zorg. Het totale besteedbaar inkomen waarvan uitgegaan wordt bestaat uit: - minimum inkomen; - vakantietoeslag; - zorgtoeslag; - huurtoeslag; - kindgebonden budget; - kinderbijslag. Er is bewust voor gekozen om de Zeister minimaregelingen niet mee te nemen in de begrotingen. Hierdoor is in één oogopslag te zien is waar de Zeister minimaregelingen nog kunnen aanvullen en waar behoefte aan is. 1 CBS 33
Minimum Voorbeeldbegroting: alleenstaande bijstand Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 924 924 vakantietoeslag 49 49 zorgtoeslag 83 83 huurtoeslag 269 342 Inkomsten 1325 1398 Uitgaven huur 550 710 gas 59 59 elektriciteit 20 20 water 9 9 telefoon, televisie en internet 49 49 verzekeringen 157 157 onderwijs - - contributies en abonnementen 3 3 vervoer 14 14 Vaste lasten 861 1021 kleding en schoenen 53 53 inventaris 72 72 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 32 32 vrijetijdsuitgaven - - voeding 207 207 was- en schoonmaakartikelen 9 9 persoonlijke verzorging 25 25 Huishoudelijke uitgaven 421 421 Totaal 43-44 Budgethandboek 2016 Nibud 34
Minimum Voorbeeldbegroting: alleenstaande met 2 kinderen bijstand Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 924 924 vakantietoeslag 49 49 zorgtoeslag 83 83 huurtoeslag 269 320 kindgebonden budget 430 430 kinderbijslag 174 174 Inkomsten 1929 1980 Uitgaven huur 550 710 gas 79 79 elektriciteit 47 47 water 16 16 telefoon, televisie en internet 51 51 verzekeringen 160 160 onderwijs 37 37 contributies en abonnementen 3 3 vervoer 39 39 Vaste lasten 982 1142 kleding en schoenen 121 121 inventaris 94 94 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 32 32 vrijetijdsuitgaven - - voeding 396 396 was- en schoonmaakartikelen 14 14 persoonlijke verzorging 62 62 Huishoudelijke uitgaven 742 742 Totaal 205 96 Budgethandboek 2016 Nibud 35
Minimum Voorbeeldbegroting: gehuwden bijstand Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 1320 1320 vakantietoeslag 70 70 zorgtoeslag 158 158 huurtoeslag 269 293 Inkomsten 1817 1841 Uitgaven huur 550 710 gas 59 59 elektriciteit 37 37 water 14 14 telefoon, televisie en internet 56 56 verzekeringen 304 304 onderwijs - - contributies en abonnementen 5 5 vervoer 28 28 Vaste lasten 1053 1213 kleding en schoenen 107 107 inventaris 85 85 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 64 64 vrijetijdsuitgaven - - voeding 377 377 was- en schoonmaakartikelen 11 11 persoonlijke verzorging 50 50 Huishoudelijke uitgaven 717 717 Totaal 47-89 Budgethandboek 2016 Nibud 36
Minimum Voorbeeldbegroting: gehuwden met 2 kinderen bijstand Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 1320 1320 vakantietoeslag 70 70 zorgtoeslag 158 158 huurtoeslag 269 293 kindgebonden budget 174 174 kinderbijslag 174 174 Inkomsten 2165 2189 Uitgaven huur 550 710 gas 79 79 elektriciteit 53 53 water 19 19 telefoon, televisie en internet 58 58 verzekeringen 305 305 onderwijs 37 37 contributies en abonnementen 5 5 vervoer 53 53 Vaste lasten 1159 1319 kleding en schoenen 169 169 inventaris 110 110 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 64 64 vrijetijdsuitgaven - - voeding 478 478 was- en schoonmaakartikelen 16 16 persoonlijke verzorging 87 87 Huishoudelijke uitgaven 947 947 Totaal 59-77 Budgethandboek 2016 Nibud 37
Minimum Voorbeeldbegroting: alleenstaande pensioengerechtigd. AOW Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 1076 1076 vakantietoeslag 68 68 zorgtoeslag 83 83 huurtoeslag 271 344 Inkomsten 1498 1571 Uitgaven huur 550 710 gas 66 66 elektriciteit 22 22 water 10 10 telefoon, televisie en internet 52 52 verzekeringen 150 150 onderwijs - - contributies en abonnementen 3 3 vervoer 11 11 Vaste lasten 864 1024 kleding en schoenen 53 53 inventaris 72 72 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 32 32 vrijetijdsuitgaven - - voeding 189 189 was- en schoonmaakartikelen 9 9 persoonlijke verzorging 25 25 Huishoudelijke uitgaven 403 403 Totaal 231 144 Budgethandboek 2016 Nibud 38
Minimum Voorbeeldbegroting: gehuwd pensioengerechtigd. AOW Huur 550 Huur 710 Inkomen minimuminkomen 1482 1482 vakantietoeslag 77 77 zorgtoeslag 155 158 huurtoeslag 273 346 Inkomsten 1987 2063 Uitgaven huur 550 710 gas 66 66 elektriciteit 41 41 water 15 15 telefoon, televisie en internet 54 54 verzekeringen 291 291 onderwijs - - contributies en abonnementen 5 5 vervoer 22 22 Vaste lasten 1044 1204 kleding en schoenen 107 107 inventaris 85 85 onderhoud huis en tuin 23 23 eigen risico zorgverzekering 64 64 vrijetijdsuitgaven - - voeding 343 343 was- en schoonmaakartikelen 11 11 persoonlijke verzorging 50 50 Huishoudelijke uitgaven 683 683 Totaal 260 176 Budgethandboek 2016 Nibud 39
40