Magazine 2014-2015 #1 Studentenportretten Megan Davis Jordy Dik Leif de Leeuw Monika Neverauskaite Interviews Wilma Franchimon André Heuvelman Tim Tomassen Leo Vervelde Theatercollectief CLUB GEWALT: Wij gaan niet voor subtiliteit
De Lijnbaan Normaal gesproken steken deze twee dansstudenten van Codarts gewoon een straat over, ook in Rotterdam, maar voor de foto wilden ze er wel een keer iets bijzonders van maken. Ana Torre en Lino Hernández bevinden zich op het zebrapad waar de Aert van Nesstraat de Lijnbaan doorsnijdt, in het centrum van de stad dus. De Lijnbaan vernoemd naar de hier tussen 1667 en 1845 gevestigde touwfabriek was de eerste verkeersvrije winkelpromenade in Nederland. Het ontwerp kwam van architectenbureau Van den Broek en Bakema. Met de aanleg werd in 1949 begonnen, de opening vond plaats in 1953. Later is de Lijnbaan nog doorgetrokken. In oktober 2013 werd het 60-jarig bestaan van de winkelstraat gevierd. Op de achtergrond, aan het einde van de Aert van Nesstraat, is een deel van de Rotterdamse Schouwburg zichtbaar. 2
3 Foto Arash Nikkhah.
6 12 De Lijnbaan Twee dansstudenten gefotografeerd op het zebrapad waar de Aert van Nesstraat de Lijnbaan doorsnijdt. Hartje Rotterdam, dus. De Lijnbaan was de eerste verkeersvrije winkelpromenade in Nederland. pagina 2 & 3 CLUB GEWALT Een gesprek met Amir Vahidi en Suzanne Kipping van theatercollectief CLUB GEWALT over risico s, rompslomp, ruig Rotterdam en alles daar tussenin. pagina 6, 7 & 8 Kunsten & gezondheid Codarts schenkt volop aandacht aan het thema kunsten & gezondheid. Dit komt op allerlei manieren tot uiting, bijvoorbeeld in het programma Student Life en de Master Danstherapie. pagina 9 Portret: Leif de Leeuw Tweedejaarsstudent Pop / gitaar. pagina 10 14 Portret: Megan Davis Tweedejaarsstudente Turkse Muziek / zang. pagina 11 Wilma Franchimon Codarts Rotterdam heeft een nieuwe collegevoorzitter: Wilma Franchimon. Met ingang van 1 augustus jl. is zij door de Raad van Toezicht voor vier jaar benoemd. Een nadere kennismaking. pagina 12 & 13 André Heuvelman Trompettist André Heuvelman ijvert ervoor dat Codarts haar studenten opleidt tot musici die niet achterin de bus gaan zitten, maar die voorop willen lopen in de maatschappij. pagina 14 & 15 Portret: Jordy Dik Tweedejaarsstudent Docent Dans. pagina 16 Portret: Monika Neverauskaite Vierdejaarsstudente Circus. pagina 17 4 Tim Tomassen Hij is er trots op dat hij kan zeggen: Ik heb Docent Muziek gestudeerd! Afgelopen zomer sloot Tim Tomassen die opleiding af. Nu geeft hij les. En treedt hij op met z n band, want hij is ook singer-songwriter. pagina 18 & 19 Leo Vervelde Het orkest OTRA, de spil van de specialisatie Argentijnse tango van de afdeling Wereldmuziek, bestaat twintig jaar. Oprichter en leider van OTRA is bandoneónist Leo Vervelde. pagina 20 & 21 Codarts on stage Een fotografische impressie van drie voorstellingen: Showcase (muziektheater), Talent On The Move (dans) en Take It Off (circus). pagina 22 & 23 Highlights Iets meer dan een handvol korte berichten. pagina 24 & 25
Magazine schooljaar 2014-2015 #1 17 18 20 24 Beste lezer, Codarts Rotterdam heeft een nieuwe collegevoorzitter: Wilma Franchimon. Met ingang van 1 augustus jl. is zij door de Raad van Toezicht voor vier jaar benoemd. Ze volgt interim-voorzitter Max Merkx op. Het College van Bestuur van Codarts bestaat nu uit voorzitter Wilma Franchimon en lid Samuel Wuersten. Op pagina 12 & 13 kun je nader kennismaken met Wilma Franchimon. Als het aan mij ligt, zegt ze daar, groeit Codarts uit tot een parel aan de Maas. Verder bevat deze editie van Codarts Magazine weer portretten van en interviews met kleurrijke studenten, interessante docenten en succesvolle oudstudenten. Eveneens in deze uitgave: een artikel over het thema kunsten & gezondheid (pagina 9), een fotografische impressie van een muziektheater-, een dans- en een circusvoorstelling (pagina 22 & 23) en iets meer dan een handvol korte berichten (pagina 24 & 25). Op deze plaats wijzen we je als lezer van Codarts Magazine graag op het Jaarmagazine 2013 van Codarts. Deze exclusieve online-uitgave, te vinden op jaarmagazine.codarts.nl, biedt een niet-alledaagse terugblik op het kalenderjaar 2013. In het Engelstalige magazine vind je onder meer interviews met studenten, een blik achter de schermen en een overzicht van highlights (bijzondere optredens en prijswinnaars), geïllustreerd met prachtige foto s. We wensen je weer veel lees- en kijkplezier met deze uitgave van Codarts Magazine. De volgende editie verschijnt in februari 2015. De redactie 5 Codarts Magazine Jaargang 12, nummer 1 September 2014 Codarts Magazine, een uitgave van Codarts Rotterdam, verschijnt twee maal per schooljaar. Ga voor een gratis abonnement naar codarts.nl Redactie Hans Boerrigter Geertje Cornelissen Claudia Klaassen Karlijn Verschoor Vertaling Jane Harvey Grafisch ontwerp 75B, Rotterdam Druk Veenman+, Rotterdam Codarts Magazine Kruisplein 26 3012 CC Rotterdam 010-2171172 magazine@codarts.nl Foto omslag: Aldo Olijrhook
Foto Aldo Olijrhook. Amir Vahidi en Suzanne Kipping van CLUB GEWALT: Ons devies is: less is less, more is more. 6
CLUB GEWALT Wij gaan niet voor subtiliteit Ze waren nog geen jaar afgestudeerd en stonden al op het Performa Festival in New York. Het gerenommeerde Festival d Avignon volgde, evenals talloze optredens in Nederland. Ze schrijven teksten en muziek, ze zingen, acteren en bespelen instrumenten. Ze zijn CLUB GEWALT, bestaande uit acht Muziektheater-alumni van Codarts. Een gesprek met Amir Vahidi (Teheran, 1990) en Suzanne Kipping (Den Bosch, 1991) over risico s, rompslomp, ruig Rotterdam en alles daar tussenin. Jullie studeerden af in de zomer van 2013. Eén zomer later hebben jullie op grote festivals gespeeld in binnenland (waaronder De Parade en de Operadagen Rotterdam) en buitenland. De recensies zijn lovend. Hoe verklaar je dit succes? Suzanne: We horen vaak dat het met jonge, frisse energie te maken heeft. We willen zo veel doen in dit vak. Dat stralen we uit. Daarnaast schrijven we alles zelf en zijn we multiinzetbaar. We zingen en acteren goed en de meesten van ons bespelen instrumenten. Amir: Wat ook hielp was dat we van januari 2014 tot pakweg april weinig te doen hadden. In die periode hebben we als gekken vergaderd en zaken geregeld. We hebben ons zo n beetje overal voor aangemeld. Toen kwamen de reacties vanuit festivals: ja, prima, kom maar. Plotseling werd het een gekkenhuis. Suzanne: In het begin geloofden we het niet. Dat je zoiets een half jaar na je afstuderen meemaakt. Echt bizar. En bij een flitsende start hoort een flitsende website. Wie clubgewalt.nl opent, komt terecht in een kakofonie van bewegende beelden en felle kleuren. Wat zegt die uitstraling over jullie? Amir: Het zegt alles over ons. Zo zijn we ook met elkaar. Onze repetities verlopen niet geordend. Iedereen komt constant met nieuwe ideeën. Het is moeilijk om dan stapsgewijs te werk te gaan. Suzanne: We gaan zelden voor subtiliteit. Ons devies is: less is less, more is more. Het moet heftig en energiek zijn. Dat past bij ons. Hoe komt de keuze voor een stuk tot stand? Suzanne: Dat gebeurt spontaan. Iemand gooit een idee in de groep en er groeit een voorstelling uit. Amir: De ideeën komen overal vandaan. Een kwijtgeraakte sleutelhanger kan al tot een verhaal leiden. Suzanne: We gaan nooit uit van een maatschappelijk thema. Misstanden aankaarten is geen uitgangspunt voor ons. Het gaat zo: jongens, we spelen op het Café Theater Festival. Café, carnaval We maken een carnavalsvoorstelling! [Met Carnavalskinderen won CLUB GEWALT in 2013 de eerste prijs op het Café Theater Festival in Utrecht.] Uiteindelijk gaat het heel vaak over onze generatie. Over Vóór die aanmeldperiode stonden jullie op het Performa Festival (New York) met de muziektheaterproductie The Humans, van schrijver en beeldend kunstenaar Alexandre Singh. Amir: De productieleidster zocht een groep en kwam via een Codarts-docent bij ons terecht. We kregen een e-mailtje met het verzoek om auditie te doen. Natuurlijk pakten we die kans. En met succes! Eerst speelden we de voorstelling in de Rotterdamse Schouwburg, daarna in de Verenigde Staten. 7
Foto Aldo Olijrhook. CLUB GEWALT compleet (van links af): Robbert Klein, Loulou Hameleers, Suzanne Kipping, Sanna Elon Vrij, Annelinde Bruijs, Dook van Dijck, Amir Vahidi en Gerty Van de Perre. Ons creatieve proces verloopt in een flow. verwoorden. Soms moet je iets zien en beleven. Suzanne: Natuurlijk begrijp ik welk doel het dient. Maar het is jammer dat we meer met de rompslomp eromheen bezig zijn dan met het creatieve proces. Al die droge vragen, zoals: Wanneer is je project geslaagd? Even terug naar waar het begon: Muziektheater bij Codarts. Hoe hebben jullie de opleiding ervaren? Amir: De docenten zijn heel vakkundig. Je krijgt het beste van beide werelden, muziek en theater. Suzanne: Je wordt in de eerste plaats opgeleid tot uitvoerend artiest; niet tot theatermaker. Maar als je wilt creëren, dan krijg je daar alle ruimte voor. Wanneer je initiatief toont, denkt de opleiding met je mee. Dat is heel tof. Amir: En de stad Rotterdam betekent veel voor ons. Suzanne: Ja, dat is onze basis. Er gebeuren hier allerlei nieuwe, gekke dingen. Ook vanuit Codarts. Dat is mooi om te merken en uit te dragen. Amir: De stad past goed bij dat ruige en vieze dat wij soms ook hebben. veel en snel. Een veelheid aan prikkels en keuzes die je moet maken. Amir: Ongeduld Suzanne: Ja, ongeduld. Maar dat is nooit een vooropgezet plan. Het blijkt gaandeweg. Jullie voorstelling Man On Wire is gebaseerd op de gelijknamige, Oscar-winnende documentaire over het leven van Philippe Petit. In 1974 spande hij een koord tussen de Twin Towers en balanceerde 45 minuten boven de skyline van New York. Een belangrijk thema is niet verwonderlijk risico s nemen. Wat betekent dit thema voor jullie? Suzanne: Heel veel. We vonden zijn verhaal zo tof. Dat hij dacht: fuck it, ik span gewoon een draad en ga lopen. Het staat symbool voor wat wij doen. Alles ligt plat in de kunst en cultuur, maar wij laten ons niet tegenhouden en beginnen een collectief. In de voorstelling bespelen we allemaal een instrument, hoewel sommigen van ons dat nooit eerder hadden gedaan. Het voelt alsof je zelf op een draad loopt. Amir: Als artiest moet je, bij wijze van spreken, op de rand van een gebouw staan wil je op je toppen presteren. Je moet risico s durven nemen en een geweldige concentratie kunnen opbrengen. Dat vieze? Amir: Je hoeft hier niet binnen de lijntjes te kleuren. Het fijne aan Rotterdam is dat het Suzanne: super lelijk kan zijn. En dan ineens weer heel mooi. Wil je met grote letters opschrijven dat theater De Gouvernestraat moet blijven? Dat is bij uitstek een plaats waar jonge makers de kans krijgen om hun werk uit te proberen. Stel we zijn nog eens tien zomers verder. Waar heeft CLUB GEWALT dan opgetreden? Suzanne: Man On Wire zouden we het liefst in New York spelen, op de plek waar de Twin Towers stonden. We oriënteren ons nu op festivals in Berlijn. Maar ook in Nederland is nog zo veel te doen. Denk aan Over het IJ en Theaterfestival Boulevard in Den Bosch. Amir: Oerol en natuurlijk het Holland Festival. Suzanne: Ja, het Holland Festival. Als je echt mag dromen. Amir: Dat is nog een stapje te ver. Suzanne: Wie weet, over tien jaar! En je creatie aan de man kunnen brengen. Aan een subsidieverstrekker, bijvoorbeeld. Hoe ervaar je dat? Die verantwoording? Amir: Ons creatieve proces verloopt in een flow. Een sfeer van enthousiasme waarin we beslissen: ja, dit gaan we doen! Het is demotiverend als je voor een subsidieaanvraag je keuzes tot in detail moet uitleggen. Niet alles laat zich clubgewalt.nl 8
kunsten & gezondheid uniek in nederland Om als kunstenaar een topprestatie te kunnen leveren, is een goede gezondheid onontbeerlijk. Daarnaast heeft kunst zelf vaak een helende werking. Logisch dat Codarts volop aandacht schenkt aan het thema kunsten & gezondheid. Dit komt op allerlei manieren tot uiting. Bijvoorbeeld in het unieke programma Student Life en de Master Danstherapie. decanaat en studieloopbaanbegeleiding. Programmacoördinator Stephanie Keizer: Het belangrijkste doel is studenten een goede fysieke en mentale weerbaarheid mee te geven. We zoeken de balans tussen belasting en belastbaarheid. Via een uitgebreid pakket aan theorie- en praktijklessen leren studenten hoe zij (toekomstige) cliënten kunnen begeleiden met behulp van dans. De kunstvorm leent zich uitstekend voor het uiten van gevoelens die niet in woorden te vatten zijn. De opleiding is internationaal georiënteerd. De voertaal is Engels en zowel de studenten als de docenten komen overal vandaan: van Noord- en ZuidAmerika tot Zweden en van Canada tot Spanje. Die variatie in culturele achtergronden verrijkt de opleiding; ook in het werkveld krijgt een therapeut te maken met cliënten vanuit allerlei culturen. De Master Danstherapie staat midden in de samenleving. In het collegejaar 2014-2015 starten verschillende praktijkprogramma s in Rotterdam, in samenwerking met de GGD. In één daarvan begeleiden danstherapeuten Foto Konrad Szymanski. Master Danstherapie Codarts biedt de enige danstherapieopleiding op masterniveau in Nederland. Het is een driejarig programma dat eens in de twee jaar start. Studenten beschikken over een relevante hbo-opleiding en werkervaring, bijvoorbeeld in de dans of gezondheidszorg. Ook hebben ze auditie gedaan om hun uitdrukkingsvaardigheid via dans te laten zien. Afgestudeerden komen op allerlei plekken terecht: van de GGZ en het speciaal onderwijs tot de geriatrie. Daarnaast beginnen veel alumni een eigen praktijk. Codarts biedt de enige danstherapieopleiding op masterniveau in Nederland. ouders van wie de kinderen met overgewicht kampen. De masterstudenten ondersteunen hen daarbij. Zowel vanuit de overheid als het werkveld is veel vraag naar professionals op masterniveau. Mede om daaraan tegemoet te komen start in september 2016 een tweede therapeutische Codarts-master: Muziektherapie. Meer informatie hierover volgt op codarts.nl. Student Life Student Life is er voor alle niet-opleiding gerelateerde vragen van studenten. Het programma, dat in 2012 in het leven is geroepen, omvat een health center, international office, mentoraat, 9 Het concept van Student Life is uniek in Nederland. Zo heeft geen enkele andere kunstvakhogeschool een geïntegreerd health team dat voor alle studenten toegankelijk is. Ze kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van de vrije inloopuren van de logopedist, fysiotherapeut of diëtist. Daarnaast is Student Life geïntegreerd in de programma s van een aantal opleidingen. Dit begon bij de dansafdelingen; in 2010-2011 volgde Circus Arts en in 2013 Muziektheater. Studenten volgen onder meer lessen op het gebied van voeding, verantwoord stemgebruik en blessurepreventie. Ze worden gestimuleerd om slim en verantwoord te trainen. Ook een goed gehoor is van cruciaal belang voor elke artiest. Tijdens de Protect your ears-bijeenkomsten van Student Life krijgen studenten een gratis gehoortest, oordopjes voor een gereduceerd tarief en persoonlijk advies. Meer informatie over Student Life? Lees het interview met coördinator Stephanie Keizer in het Codarts Jaarmagazine 2013 (Engelstalig): jaarmagazine.codarts.nl.
Leif de Leeuw, Pop Hij was een jaar of elf toen hij bluesgitarist Johnny Winter zag in Paradiso. Een eyeopener voor Leif de Leeuw (Amersfoort, 1995), tweedejaarsstudent gitaar van de studierichting Pop. Wat een emotie, wat een energie! Dat wilde ik ook. In die periode switchte hij van de akoestische gitaar naar de elektrische ( dat was meer mijn instrument ) en bestudeerde de gitaarkunsten van Eric Clapton, Joe Walsh (The Eagles) en David Gilmour (Pink Floyd). Ik imiteerde loopjes om technisch beter te worden. Ik gaf er wel een eigen draai aan. Muziek werd meer en meer zoals hij het zelf noemt een levensstijl. Er kwam geen concreet moment waarop ik dacht: nu weet ik het zeker, ik word professioneel gitarist. Een muziekopleiding lag zo in lijn met wat ik dagelijks deed. Met mijn hobby, mijn passie. Het was een logisch vervolg. Voor zijn toelating bij Codarts speelde Leif al in verschillende bands, waaronder zijn vierkoppige Leif de Leeuw Band. De muzikanten studeren aan verschillende conservatoria en brengen blues-rock, met uitstapjes naar funk, soul en fusion. Als solist boekte Leif succes tijdens onder meer de gitaarcompetitie Sena Young Talent Guitar Awards; twee maal werd hij eerste. Op zijn veertiende kreeg hij de titel beste gitarist en vorig jaar won hij een op maat gemaakte gitaar. Volgens de jury speelde Leif met gevoel. Daar ben ik blij mee, want dat vind ik ongelofelijk belangrijk. Het gaat erom dat je een verhaal kunt overbrengen. Bij goede muzikanten hoor je emotie in elke noot. Eén noot kan al snijden. Het vakmanschap dat daarvoor nodig is, krijgt ruim aandacht bij Codarts, aldus Leif. Goed worden op je instrument staat centraal. Wat in mijn hoofd zit, kan ik steeds beter naar mijn vingers brengen. Op de vraag naar zijn artistieke ambities antwoordt hij: Natuurlijk is het gaaf om op grote festivals te staan. Maar, alles op zijn tijd. Als ik maar kan spelen. En lesgeven. Dat doe ik nu twee avonden per week, aan de Amsterdamse Guitar Academy. Het is zo n mooi gevoel als je een leerling kunt geven waar hij behoefte aan heeft. Foto s Marcel van Oostrom. Emotie in één noot
Megan Davis, Turkse Muziek Grensoverschrijdende muziek Country, pop en rock. Dat waren de muziekstijlen waar Megan Davis (Verenigde Staten, 1989) mee opgroeide. Op haar twaalfde verhuisde ze naar Nederland, waar ze een internationale school bezocht. Een muzikale openbaring volgde. Via klasgenootjes kwam ik in aanraking met Turkse muziek en werd op slag verliefd. Ik kreeg kippenvel van die bijzondere ritmes en klanken. Natuurlijk verstond ik de teksten niet, maar ik begreep de emotie. Megan wist dat ze met muziek vooral zang verder wilde en volgde eerst een popopleiding op mbo-niveau. Westerse pop trekt mij ook nog steeds. In 2009 begon ze als barmedewerker op het World Music & Dance Centre (WMDC) in Rotterdam, waar onder meer de afdelingen Jazz, Pop en Wereldmuziek van Codarts gevestigd zijn. Zo ontmoette ze Kemal Dinç en Alper Kekeç, beiden docent Turkse Muziek, één van de specialisaties van Wereldmuziek. Ik mocht een paar lessen volgen en pakte de melodieën heel snel op. Ik ging steeds met een enthousiast gevoel weg. Ze werkte hard aan haar zangrepertoire en deed succesvol auditie voor het schooljaar 2013-2014. De kennismaking met Kemal en Alper was doorslaggevend voor mijn keuze. In mijn ogen zijn zij muzikale genieën en heel openminded. Als ik ter afwisseling met een Bulgaars of Arabisch nummer aankom, begeleiden ze mij daar uitstekend bij. Hoewel Megan niet de ambitie heeft om beroemd te worden ( normaal over straat gaan is wel zo fijn ), heeft ze al een bijzonder televisieoptreden achter de rug. De grootste Turkse tvzender, TRT, heeft opnames gemaakt tijdens een lesdag op onze afdeling. Ze vonden het opmerkelijk dat een Amerikaanse zo weg is van hun muziek. Lachend: De uitzending duurde een halfuur en ik ben twintig minuten in beeld. Na haar opleiding wil Megan als uitvoerend artiest aan de slag én lesgeven. Vooral aan kinderen. Ik ben er nu al mee bezig en merk hoe snel ze dingen oppakken. Ook niet-westerse ritmes en melodieën. Prachtig is dat. Als zangeres brengt ze graag een combinatie van Westerse pop en Turkse muziek ten gehore. Die werelden samenbrengen spreekt me aan. Muziek is grensoverschrijdend en dat wil ik delen.
Als kind wilde ze concertpianist worden, vertelt Wilma Franchimon (Delft, 1956). Een piano kwam er thuis echter niet in; ze heeft zichzelf piano leren spelen op een instrument dat ze aantrof in de dependance van de plaatselijke muziekschool. Wilma werd uiteindelijk docent op een basisschool in Rotterdam-West, maar de passie voor muziek bleef. Twee jaar nadat ze via een buurvrouw op zangles was gegaan, studeerde ze klassieke zang aan het Rotterdams Conservatorium (nu Codarts), bij Wendela Bronsgeest. Toen ik begon, in 1988, was ik moeder van twee kinderen en had ik met een vriendin een Weill/ Brecht-programma. Geen idee hoe ik dat allemaal gedaan heb Ik volgde de dagopleiding, we waren vaak op tournee, maar het is me gelukt. Geweldige tijd! Op het conservatorium heeft ze alle kennis en muziek opgezogen. Ik had wat in te halen. Ze houdt van Schubert, Mozart en Strauss, maar is vooral liefhebber van twintigste-eeuwse muziek. Ze noemt onder anderen Webern, Schönberg, Heppener, Barber, De Leeuw en Sciarrino. Wilma heeft twaalf jaar op het podium gestaan als sopraan. Al tijdens haar conservatoriumtijd had ze een grote privépraktijk opgezet. Veel van mijn leerlingen zijn doorgestroomd naar conservatoria. Gedurende haar zangcarrière werd ze ook steeds vaker gevraagd door organisatieadviesbureaus, met name voor trainingen op het gebied van teambuilding en presentatietechnieken. Blijkbaar doe ik iets met groepen dat hen enthousiasmeert. Verder bekleedde Wilma diverse managementfuncties en bestuurlijke functies en adviseerde ze bij verandertrajecten. Voordat ze naar Codarts kwam, was ze kwartiermaker bij Cultuurweb Westland, met als opdracht het bouwen van een netwerkorganisatie voor culturele instellingen en organisaties. Ze heeft een passie voor muziek, maar is ook een groot liefhebber van de beeldende kunsten, dans, theater en circus. Wilma: In mijn werk ben ik met alle vormen in aanraking gekomen. Ik ben een omnivoor als het de kunsten aangaat. Wilma is gehuwd, heeft twee kinderen en woont in Rotterdam. Ze is geboren en getogen in Delft, maar haar hart ligt in de Maasstad. Het is hier altijd in beweging, niets is gek genoeg. Het culturele aanbod, de skyline, de bedrijvigheid van de haven, de brede samenstelling van de bevolking, het uitgaansleven en dan vooral de restaurants ik haal hier mijn hart op. 12
Foto Marcel van Oostrom. Nieuwe collegevoorzitter Wilma Franchimon: Codarts parel aan de Maas Codarts Rotterdam heeft een nieuwe collegevoorzitter: Wilma Franchimon. Met ingang van 1 augustus jl. is zij door de Raad van Toezicht voor vier jaar benoemd. Ze volgt interim-voorzitter Max Merkx op. Het College van Bestuur van Codarts bestaat nu uit voorzitter Wilma Franchimon en lid Samuel Wuersten. Een nadere kennismaking. Wilma Franchimon is niet nieuw bij Codarts; in september 2013 kwam ze er in dienst als manager van de afdelingen Dans, Circus en Muziektheater. Bovendien studeerde ze van 1988 tot 1992 klassieke zang aan het Rotterdams Conservatorium (nu Codarts). Nee, dat ik bij dit instituut nog eens een managementfunctie zou gaan bekleden, is nooit bij me opgekomen. Wilma wil zich de komende jaren vooral richten op het verder positioneren van Codarts als internationaal georiënteerde excellente kunsthogeschool. Er is al veel bereikt, maar het kan altijd beter. Hier werken allemaal professionals die zich met hart en ziel inzetten om het beste onderwijs aan te bieden en de beste onderwijsondersteuning te leveren. We kunnen nu vervolgstappen maken, met name met betrekking tot internationalisering, onderzoek en scouting & talentontwikkeling dat nemen we op in onze nieuwe missie en visie. Nieuwsgierig zijn naar kennis en nieuwe ontwikkelingen, dat is voor Wilma een belangrijke drive, en die verwacht ze ook bij Codarts-medewerkers. Dat geldt eveneens voor flexibiliteit en het vermogen tot reflectie. De wereld verandert met steeds grotere snelheid, en we hebben elkaar nodig om zorg te dragen voor een hernieuwde, positieve status van de kunsten, en daarmee voor het creëren van een goede arbeidsmarkt voor al onze (inter)nationale talenten. Niet alleen de opleidingen voor de uitvoerende kunsten zijn van belang, maar ook de docentenopleidingen. Immers, docenten ontdekken en creëren de talenten van de toekomst. Het versterken van elkaars kwaliteiten, en ook weten waar je niet goed in bent, dat is het parool, aldus Wilma. We hebben elkaar dus hard nodig. Mede daarom streeft ze naar het versterken van de diverse samenwerkingsverbanden in de stad Rotterdam en met 13 culturele instellingen en collegaonderwijsinstellingen in binnen- en buitenland. Codarts heeft het lef en de daadkracht om innovatieve ideeën om te zetten in een prachtig eindresultaat. Als het aan mij ligt, groeit Codarts uit tot een parel aan de Maas. Ze is een echte people manager, zegt Wilma. En ik ben resultaatgericht, ik sta voor doen wat je zegt en ik ben voortdurend op zoek naar nieuwe kansen, besluit ze. Het is niet de makkelijkste tijd voor de kunsten. Juist nu moeten we alert acteren. En kansen pakken. Liggen die er niet, dan creëren we ze. Discussies ga ik niet uit de weg. Sterker nog: iedere frictie is een kans. De discussie houdt je scherp. Wilma Franchimon: Discussies ga ik niet uit de weg. Sterker nog: iedere frictie is een kans.
Heuvelman spreekt Een excellente vakman/vrouw met een eigen identiteit aan musici met dat profiel heeft de maatschappij van vandaag behoefte, aldus André Heuvelman. De hoofdvakdocent trompet ijvert ervoor dat Codarts haar studenten opleidt tot musici die niet achterin de bus gaan zitten, maar die voorop willen lopen in de maatschappij. André Heuvelman (Rhenen, 1966) is goed bezig. Lekker bezig. En daar heeft hij het maar druk mee. Klagen? Echt niet! Fijn, dat is het. Helemaal fijn. Want ja, Heuvelman is eerste trompettist bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest, prominent lid van het Nederlands Blazers Ensemble, artistiek leider van Klassiek aan de Plas (Rotterdam) en Klassiek aan de Grift (Veenendaal), theatermaker, cultureel ondernemer. Onder meer, hè. Bovendien en daarom zijn we nu hier is hij hoofdvakdocent trompet bij Codarts. Daarzo, in Rotterdam, is hij zelf in 1989 cum laude afgestudeerd, bij Ad van Zon. Met zo n staat van dienst heb je recht van spreken. En spreken, dat doet Heuvelman graag. Of, zoals hij het zelf noemt, delen. André Heuvelman: Kom achter je instrument vandaan en laat zien wie je bent! Waarom hij muzikant geworden is? Ik denk, zegt hij, omdat ik het fijn vind om dicht bij mensen te komen. Als muzikant mag je binnen komen zonder kloppen. Overal. De kwetsbaarheid, de echtheid van je muziek laat mensen voelen wie ze zijn, wie ze écht zijn. Door dicht bij mensen te komen, kun je ze raken. Dankzij muziek ervaren mensen hun eigen unieke kracht. Heuvelman vervolgt: De muziek die ik maak, is mijn muziek. Mijn sound, mijn manier van doen, en die zit heel dicht bij me. Daar vertrouw ik ook heel erg op. Tijdens mijn opleiding voelde ik dat ik de ruimte kreeg om mezelf te zijn, mezelf te worden. Er bestonden geen dogma s. Ad van Zon, George Wiegel, Arie van Beek, die mensen waren destijds heel belangrijk voor me. Ook bij het Nederlands Blazers Ensemble voelde ik vrijheid, meteen vanaf het begin. Daar ben ik erg gegroeid. Dat wil ik graag delen. wie je zelf bent. Dat moet je uitvinden. Zelf. Succesvolle musici, zoals Eric Vloeimans, Jörgen van Rijen en Flip Noorman, hebben zichzelf gevonden. Daar kregen ze bij Codarts de ruimte voor en die hebben ze genomen. Naast excellente vaklui zijn zij musici die dicht bij mensen staan. Vaklui, jazeker. Want vergeet niet: Je kunt als musicus pas tot bloei en wasdom komen als je skills 100 procent in orde zijn. Daar moet je ongelooflijk hard aan werken. Techniek is een middel, geen doel, benadrukt Heuvelman. Als je op het podium staat, zo wordt algemeen aangenomen, dan moet je iets kunnen. Natuurlijk moet je iets kunnen, maar op het podium moet je vooral iets zijn, denk ik. Ik vind dat wij er Alleen de ambitie om eerste trompettist in een symfonisch orkest te worden, is anno 2014 niet meer voldoende, zegt Heuvelman. Als je dicht bij mensen wilt komen, moet je weten 14
Foto Govert Govers. zijn om het publiek impulsen te geven. Vroeger was muziek ter lering ende vermaak. Dat moet terugkomen: muziek ter lering ende vermaak 2.0. We lopen echter nog te vaak achterop. Musici zijn over het algemeen geen innovators, hoewel ze dat wel kunnen zijn. Zouden moeten zijn. Kom achter je instrument vandaan en laat zien wie je bent! Als voorbeeld voor anderen. Voor bankdirecteuren bijvoorbeeld. excellente musici worden die anderen de weg gaan wijzen, door muziek te maken vanuit hun eigen identiteit. Hij ijvert ervoor dat Codarts haar studenten opleidt tot musici die niet achterin de bus gaan zitten, maar die voorop willen lopen in de maatschappij. Hier in Rotterdam kan alles. Deze school biedt niet alleen Klassieke Muziek, maar onder meer ook Argentijnse tango, Pop, Dans, Turkse muziek, Jazz, Circus, Flamenco Als je ervoor open staat, zijn de mogelijkheden hier onbegrensd. Codarts is een safe place om jezelf te ontwikkelen. Studenten komen hier bij Codarts binnen met een enorme passie voor muziek. Wij moeten dat vuur brandend houden of eventueel opstoken, doceert Heuvelman. Die jongelui dienen zich wel te realiseren dat ze ambassadeurs zijn van de nieuwe orde. Ze hebben een grote verantwoordelijkheid: Heuvelman heeft gesproken. andreheuvelman.com 15
Jordy Dik, Docent Dans Ik heb veel geleerd Hij werd gescout door Ingrid Stoepker, het hoofd van de bachelor opleiding Docent Dans, in een dansoriëntatieklas. Ik danste toen pas ruim een jaar, vertelt Jordy Dik (1994) uit Gouda. Ingrid vroeg me of ik auditie wilde komen doen bij Codarts. Dat was op een maandag. De volgende dag heb ik m n solo voorbereid en de schrijfopdracht gemaakt (reflectie op de vijf pijlers van de opleiding). En s woensdags deed ik auditie. Met succes, dus. Hij is nu tweedejaarsstudent. Het eerste jaar typeert Jordy als zwaar. Maar ik heb veel geleerd. Lachend: In het begin voelde ik me tijdens de balletlessen een sukkel, omdat ik er weinig van bakte. Ik ben een perfectionist. Toch vond ik de balletles vaak de leukste les van de week, omdat ik er het meeste leerde. Dans is voor hem geen doel op zich, zegt Jordy, maar een middel om z n maatschappelijke betrokkenheid in praktijk te brengen. Het feit dat community arts een prominente plaats inneemt in het lesprogramma, speelde voor mij een grote rol om na die auditie ook daadwerkelijk te kiezen voor deze opleiding. Community arts verbindt kunst en het maatschappelijke. Graag laat ik anderen kennismaken met wat ik mooi en interessant vind. Jordy is blij met z n keuze. Wat ik tof vind, is dat de opleiding open staat voor eigenheid. Iedere student kan z n eigen route kiezen, de school stippelt niet één bepaalde weg uit. Overigens is zijn keuze voor een podiumkunst alles behalve toevallig. Ik hou van bewegen. En ik sta al vanaf m n vijfde op het toneel. Mijn basisschool deed veel aan theater en op m n twaalfde ben ik lessen gaan volgen bij het Jeugdtheaterhuis in Gouda. Ik was vroeger nogal verlegen. Op het podium echter voelde ik me zeker. En vrij en ik ben erg gesteld op m n vrijheid Na de basisschool was Jordy vwo gaan doen in z n woonplaats, tot iemand hem wees op de Theaterhavo/vwo in Rotterdam. Daar viel alles op z n plek. Ik heb er met veel plezier klas 4, 5 en 6 gedaan, en het vwo-diploma behaald. En toen werd hij gescout
Monika Neverauskaite, Circus Foto s Marcel van Oostrom. Eén grote circusfamilie Dat ze een opleiding tot circuskunstenaar zou gaan volgen, lag niet voor de hand. Als kind wilde ze docente worden. Later werd dat actrice, en weer later danseres. Bovendien staat het hedendaagse circus in Litouwen, haar geboorteland, nog in de kinderschoenen. Een opleiding zoals die van Codarts bestaat bij ons niet, aldus Monika Neverauskaite. Monika s wieg stond in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen. Ze werd er geboren in 1990, het jaar van onze onafhankelijkheid. Nadat ze het gymnasium had doorlopen, volgde ze een jaar een volksdansopleiding in Noorwegen. Daarna verhuisde ze naar Denemarken, waar ze een half jaar les nam aan het inmiddels opgeheven Performers House, een school die programma s aanbood voor jongeren met een bijzondere interesse in muziek, dans, theater en circus. Ik wilde dans gaan studeren, vertelt Monika. Op een dag attendeerde een kennis me op circus: dat is pas interessant! Ja, waarom niet, dacht ik. Toevallig werd in die tijd bij Codarts een werkweek georganiseerd. We mochten toen ook een soort auditie doen; dat wilde ik wel proberen! Ik stapte daar heel ontspannen in. Na twee maanden kreeg ik bericht dat ik aan de circusopleiding mocht beginnen. Ik was blij verrast. Nou, als ik word toegelaten, dacht ik, dan ga ik het doen ook! Inmiddels is Monika vierdejaarsstudente. In eerste instantie had ze zich gespecialiseerd in handstand ( dat is vanwege de vereiste kracht en concentratie één van de moeilijkste disciplines die er zijn ), sinds vorig schooljaar focust ze zich op cyr wheel ( als je je ogen dicht doet, ervaar je de draaiende bewegingen van het wiel pas echt goed ). Het liefst, zegt Monika, treedt ze op in een theater. In het donker kun je met licht een sfeer creëren. Daar houd ik van. Tijdens haar act wil ze wat ze voelt delen met het publiek. Dan gaat het meestal over vrijheid. En schoonheid, wat dat ook moge zijn. Ze vindt het leuk om het publiek, en ook zichzelf, te verrassen. Bijvoorbeeld door te improviseren. Van haar keuze voor de circusopleiding in Rotterdam heeft ze alles behalve spijt. Ik voel me thuis in deze stad. En op school heerst een gemoedelijke sfeer. We zijn één grote circusfamilie.
Tim Tomassen Foto McKlin Fotografie. Ik heb Docent Muziek gestudeerd! Tim Tomassen: Het is een hele uitdaging om met leerlingen diep de muziek in te gaan. 18
In de loop van de afgelopen vier jaar heeft hij de docent in zichzelf ontdekt, zegt Tim Tomassen. Ik heb geleerd hoe je lesstof op een aantrekkelijke manier kunt aanbieden en dat het hartstikke leuk is om anderen iets aan te leren. Hij is er dan ook trots op dat hij kan zeggen: Ik heb Docent Muziek gestudeerd! Afgelopen zomer sloot Tim die opleiding af. Nu geeft hij les. En treedt hij op met z n band, want hij is ook singer-songwriter. De plaat van Tim Tomassen (de EP Het Vraagstuk ) telt vijf Nederlandstalige liedjes. Voor zijn teksten laat Tim zich inspireren door mensen die hij om zich heen ziet. Ik schrijf niet autobiografisch, zegt hij. Als hij een opzet heeft, gooi ik die in de groep en dan bouwen we het samen op. Daar hebben we allemaal onwijs veel plezier in. En dat resulteert steeds weer in een luisterliedje. Ons publiek is luisterpubliek. Ik wil mensen mijn muziek laten horen, en hen zo een verhaal vertellen en wellicht aan het denken zetten. In de loop van de afgelopen vier jaar heeft hij de docent in zichzelf ontdekt, zegt Tim Tomassen. Ik heb geleerd hoe je lesstof op een aantrekkelijke manier kunt aanbieden en dat het hartstikke leuk is om anderen iets aan te leren. Hij is er dan ook trots op dat hij kan zeggen: Ik heb Docent Muziek gestudeerd! Afgelopen zomer sloot Tim die opleiding af. Nu geeft hij les. En treedt hij op met z n band, want hij is ook singer-songwriter. Ik zie mezelf als promotor van muziek. Mijn doel is om anderen te inspireren en hen net zo veel plezier te laten beleven aan muziek als ik eraan beleef, vertelt Tim Tomassen (Arnhem, 1992). Hij geeft acht uur per week les op een basisschool in Rotterdam, maakt twee voorstellingen met cursisten van de SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam) en is vocal coach/dirigent van een 40+ rockkoor in Waddinxveen. Daarnaast wil ik graag beschikbaar zijn voor kortlopende projecten, zoals het verzorgen van een workshop of een schrijfopdracht. Zelf naar muziek luisteren, dat doet Tim al van jongs af aan. Lachend: Als kind zat ik samen met mijn vader op de bank naar Queen te kijken. De lessen AMV (Algemene Muzikale Vorming) op de basisschool wakkerden zijn muzikale interesse verder aan en zijn muziekdocente op de middelbare school stimuleerde hem om gitaar te gaan spelen. Destijds was ik Metallica-fan en ik kocht dus een elektrische gitaar. Ik dacht dat ik me zelf wel kon leren spelen, maar dat viel vies tegen Toen ben ik lessen klassieke gitaar gaan nemen op een muziekschool. Het was dezelfde docente die Tim, inmiddels leerling van klas 2, op een ander spoor zette: ze liet hem auditie doen voor de schoolmusical, Les Misérables. Hij kreeg de rol van het straatkind Gavroche. Ik bleek musical erg leuk te vinden; dat was toch heel wat specialer dan alleen maar gitaar spelen. En hij maakte er werk van Gedurende zijn middelbareschooltijd volgde hij twee jaar lang in de weekeinden lessen bij de MusicAllFactory in Tilburg. Vervolgens werd hij aangenomen op de vooropleiding Muziektheater van het toenmalige Conservatorium Alkmaar (één jaar drie dagen per week les). Daarna deed Tim met succes auditie bij de afdeling Muziektheater van Codarts. Dankzij zijn opleiding, aldus Tim, weet hij hoe hij zich als docent voor een groep moet opstellen. Het is een hele uitdaging om met leerlingen diep de muziek in te gaan, zeker als je in een achterstandswijk werkt. Hoe bied je de lesstof aan? Wat kan wel, wat kan niet? Ik vind het onwijs gaaf dat ik kinderen van groep 3 tot en met 8 perfect noten heb leren lezen. En dat ik via zanglessen in tien weken tijd van een groep individuen een team heb gemaakt. Samen met leerlingen muziek maken, dat vind ik geweldig. Terugblikkend op de afgelopen vier jaar betitelt Tim de bacheloropleiding Docent Muziek als heel inspirerend. Vanwege het brede curriculum, mijn gemotiveerde medestudenten en het hoofd van de opleiding, Leo Molendijk. Waar een wil is, is een weg bij Leo. Zo kon ik lessen volgen bij de Pop-afdeling van Codarts. En de presentatie van de eerste plaat van mijn band in mei tijdens een optreden hier in Rotterdam mocht deel uitmaken van mijn eindexamen. Echt te gek! Hier kwam ik er achter dat ik toch te veel muzikant ben om muziektheater te doen, vertelt Tim. Ik vond muziektheater nog steeds tof, maar niet meer voor mezelf. M n vrienden studeerden Docent Muziek; halverwege het eerste jaar ben ik overgestapt. Dat voelde meteen helemaal goed. Omdat ik wel wat meer uitdaging zocht in het uitvoerende, ben ik lessen gaan volgen bij zangdocenten van de Pop-afdeling; eerst bij Harjo Pasveer, later bij Brian Zalmijn. Harjo vroeg me een keer of ik ook muziek schreef. Ja, blufte ik. Nou, zei hij, dan wil ik volgende week graag een nummer van je horen Toen ben ik gaan schrijven, lacht Tim. Een nieuwe versie van dat allereerste liedje staat op Het Vraagstuk. Die band, die de naam draagt van de singer-songwriter, bestaat drie jaar. Tim: Voordat we daadwerkelijk zijn gaan optreden, hebben we lang gerepeteerd. We gaan voor kwaliteit. Naast Tim (zang, gitaar) bestaat de band uit Jirre Stoutjesdijk (gitaar), Emile Hal (toetsen), Thijs Mijnster (drums) en Casper Draak (bas) allen (oud-)student Docent Muziek bij Codarts. Zij zijn muzikaal erg goed en de samenwerking is heel fijn. Het vijftal repeteert wekelijks. timtomassen.nl 19
Met haar vijf totaal verschillende muziekgenres tellende afdeling Wereldmuziek is Codarts uniek in de wereld. De afdeling biedt (bachelor en master) lesprogramma s aan voor flamencogitaar, Indiase muziek, Afro-Caribische muziek, Braziliaanse muziek en Latin/Latin jazz, Turkse/Anatolische en Ottomaanse muziek én Argentijnse tango. Het orkest OTRA, de spil van laatstgenoemde specialisatie, bestaat twintig jaar. Oprichter en leider van OTRA Orquesta Tanguera de Rotterdam integrada por Alumnos is bandoneónist/hoofdvakdocent/vakgroepleider Leo Vervelde (Dordrecht, 1960). Dankzij het orkest is het praktische aspect van de tango ingebed in de opleiding. In de hoofdvaklessen bandoneón, viool, contrabas, piano, gitaar staan techniek en interpretatie centraal, via OTRA bieden we onze studenten letterlijk en figuurlijk een podium. Samen met collega-studenten, oud-studenten en docenten spelen ze, in wisselende bezettingen, traditionele tango s en aan het genre verwante ritmen. Daarnaast zoeken we verbindingen met de huidige tijd, vertelt Vervelde, onder meer door samenwerking met andere vakgroepen van de afdeling Wereldmuziek. Ook spelen we werk van pianist/hoofdvakdocent Wim Warman en van jonge tangocomponisten uit Frankrijk en Argentinië. OTRA is een zogeheten orquesta típica, wat wil zeggen dat het de kenmerkende bezetting van een tango-orkest heeft: een strijkerssectie (minimaal drie violen, soms uitgebreid met altviool en cello), een bandoneónsectie (minimaal drie bandoneóns) en een ritmesectie (piano en contrabas). Het muzikale niveau van OTRA is hoog, aldus Vervelde, en de waardering voor het orkest groot. Overal waar we spelen, reageert het publiek waanzinnig enthousiast. Onze thuisbasis is de Doelen, het concertgebouw in het hart van Rotterdam. Verder hebben we de afgelopen jaren optredens verzorgd in Luxemburg, België, Estland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en in Buenos Aires. Daar namen we in 2006 deel aan een tangofestival. Eén van onze concerten is toen live uitgezonden op de Argentijnse tv. Dat was grandioos. Argentijnse tango is ruim honderd jaar geleden ontstaan in Buenos Aires en Montevideo. In sloppen- en volkswijken mengden immigranten muziektradities uit Italië, Spanje en Oost-Europa met inheemse ZuidAmerikaanse muziek. Nadat de bandoneón als vast instrument was opgenomen, ontstond de weemoedige (dans)muziek die tango wordt genoemd. Tussen 1915 en 1920 was het genre enorm populair in veel Europese hoofdsteden, Parijs voorop. In het thuisland beleefde de tango zijn hoogtijdagen in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw. Vervelde: Argentijnse tango gaat over de interactie tussen mensen, sensualiteit, armoede, spanning en creativiteit, soms over geluk of het zoeken naar geluk en is in wezen van alle tijden, dus ook van de 21ste eeuw. Zoals improvisatie het creatieve principe is bij jazz, is het arrangement dat bij tango, zegt Vervelde. Inmiddels bezitten wij honderden door studenten gemaakte arrangementen en transcripties. Die zijn veelal gebaseerd op de oerversies van componisten/orkestleiders als Aníbal Troilo, Carlos Di Sarli, Horacio Salgán en met name Osvaldo Pugliese. De oude meester Pugliese die wordt gezien als een wegbereider voor de vernieuwingsdrift van de jongere Ástor Piazzolla was van 1993 tot zijn dood, in 1995, artistiek leider van de vakgroep Argentijnse tango. Hij werd opgevolgd 20 door pianist/componist Gustavo Beytelmann, die nog altijd verbonden is aan Codarts. Vervelde: OTRA kent een echte Pugliese-dynamiek, maar heeft tegelijkertijd een eigen, herkenbaar geluid. Het lesprogramma van de vakgroep Argentijnse tango kent geschiedenislessen, analyselessen, transcriptielessen, sectierepetities en tuttirepetities. Uiteindelijk monden de lessen/repetities uit in concerten met OTRA. Als onderdeel van hun examen moeten tango-studenten twee eigen stukken presenteren met het orkest, dat bij die gelegenheid onder leiding staat van de betreffende afstudeerder. Tango is volgens kenner Vervelde een waanzinnig internationale beweging. Zelfs in Japan en China leeft het genre. Oud-studenten Argentijnse tango zijn dan ook overal te vinden; in hun thuislanden, maar ook in de bakermat. Onze alumni worden geaccepteerd in alle tango-scenes van Buenos Aires, meldt Vervelde trots. Ze spelen daar in bestaande orkesten of ze richten er met generatiegenoten hun eigen orkest op. En ze verdienen er nog goed ook! Echt te gek. Zaterdag 4 oktober 2014 viert OTRA zijn 20-jarig bestaan met een concert in de Doelen. Dat is het eerste van een serie concerten die dit seizoen onder de titel Tango Time plaatsvinden in het Rotterdamse concertgebouw. Daartoe behoort ook de tango special die de Doelen op 29 november 2014 organiseert in samenwerking met Codarts en tangoschool Cuartito Azul. otra-rotterdam.nl