De Participatiewet kort uitgelegd Meedoen in Elburg doen we samen Alles over (weer) aan het werk gaan en financiële ondersteuning
Voorwoord Vanaf 1 januari 2015 geldt de Participatiewet. De gemeente Elburg is sindsdien verantwoordelijk voor alle inwoners die: > als gevolg van een handicap of ziekte alleen met hulp of begeleiding kunnen werken > wel kunnen werken, maar moeite hebben met het vinden van een baan > niet kunnen rondkomen als gevolg van te weinig inkomen. In deze situaties komt u mogelijk in aanmerking voor (financiële) ondersteuning. Om u op weg te helpen, hebben we de belangrijkste informatie en voorwaarden in deze brochure op een rijtje gezet. Want we vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen actief deelnemen aan de samenleving. Meer informatie over de Participatiewet en de bijbehorende regelingen vindt u op www.elburg.nl. De (contact)gegevens van andere instellingen die in dit boekje genoemd worden, vindt u op pagina 15. Inhoudsopgave (Weer) aan het werk... pagina 3 - Het vinden van werk... pagina 3 - Kans op werk vergroten... pagina 4 - Leren werken... pagina 5 Samen zoeken naar de juiste oplossing... pagina 6 - Loket Doe th... pagina 7 - Eigen netwerk in beeld... pagina 8 Inkomen... pagina 9 - Uitkeringen... pagina 10 - Ondersteuning bij lage inkomens... pagina 11 Hulp bij schuld... pagina 14 - Hulp vanuit organisaties... pagina 14 - Minnelijk traject... pagina 15 - De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen... pagina 15 Contactgegevens... pagina 15 2
(Weer) aan het werk De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen werkt naar vermogen en in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien. Het kan echter soms moeilijk zijn om (weer) een baan te vinden. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn: misschien bent u er een tijdje uit geweest, heeft u geen relevante werkervaring of is er sprake van een arbeidsbeperking. In eerste instantie kunt u zelf veel doen om een baan te vinden. Lukt het u niet zelf? Neem dan contact op met team Doe th of de gemeente, zodat we kunnen kijken hoe we u kunnen helpen. Het vinden van werk Inschrijven als werkzoekende Wanneer u op zoek bent naar een baan, is het verstandig dat u zich inschrijft bij diverse uitzendbureaus en vacaturesites. Daarnaast kunt u zich via www.werk.nl bij het UWV inschrijven als werkzoekende en eveneens de eerste aanvraag voor een bijstandsuitkering doen. De gemeente beslist over de toekenning van de uitkering. Sollicitatietraining De gemeente Elburg biedt een sollicitatietraining aan voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. U krijgt uitleg over praktische zaken, zoals het opstellen van een sollicitatiebrief en u krijgt meer inzicht in hoe u uzelf het beste kunt presenteren, passend bij uw sterke en minder sterke punten. Jobcoach De gemeente kan - als u recht heeft op een bijstandsuitkering - u helpen door een jobcoach beschikbaar te stellen, die u actief begeleidt in de zoektocht naar een baan. Heeft u geen bijstandsuitkering? Dan bekijken we aan de hand van uw situatie wat we voor u kunnen doen. Garantiebaan Een garantiebaan is een baan voor mensen die door een arbeidsbeperking (bijvoorbeeld een handicap) niet in staat zijn om zelf het wettelijk minimumloon te verdienen. U werkt bij een reguliere werkgever en afhankelijk van uw mogelijkheden draagt de gemeente een deel van de loonkosten bij. 3
Kans op werk vergroten Proefplaatsing Heeft u een baan op het oog, maar bent u of is de werkgever er nog niet zeker van of u geschikt bent voor het werk? Dan kunt u voor bepaalde tijd een proefplaatsing doen. Zo kunnen de werkgever en u eerst in de praktijk ondervinden of de plaatsing voor beide partijen past. Werkervaringsplek Met een werkervaringsplek kunt u maximaal zes maanden aan de slag. U werkt met behoud van uw uitkering. Tijdens de plaatsing doet u werkervaring op en u leert weer mee te doen op de werkvloer. Scholing of training De gemeente kan u scholing aanbieden om uw kans op een baan te vergroten. Bijvoorbeeld een cursus om uw Nederlandse taal te verbeteren, of een specifieke training die u nodig heeft voor een bepaalde baan. Dit is in eerste instantie bedoeld voor mensen met een bijstandsuitkering, maar bij bijzondere omstandigheden kijken we in overleg naar de mogelijkheden voor u. Sociale netwerken Veel mensen vinden viavia een baan. Benut uw eigen netwerk en social media, bijvoorbeeld LinkedIn, Facebook en Twitter. 4
Leren werken Vrijwilligerswerk Wanneer u uw kansen op de arbeidsmarkt wilt vergroten, kan vrijwilligerswerk helpen om de nodige werkervaring op te doen en uw eigen netwerk uit te breiden. U kunt vrijwilligerswerk doen bij een vereniging of instantie waar u zelf lid van bent (sport-, muziekvereniging, kerk, etc.). Kijk voor een gevarieerd aanbod van vrijwilligerswerkzaamheden ook eens op www.wiel.nl/vrijwilligerswerk/vacaturebank. Ondersteuning bij leer- en werktraject Een combinatie van leren en werken is ook mogelijk. U combineert bijvoorbeeld een opleiding met een stage of met het leren van een vak in de praktijk. Neem voor de mogelijkheden contact op met de gemeente. Leren werken met een arbeidsbeperking Heeft u ondersteuning nodig bij het leren werken met een arbeidsbeperking, neem dan contact op met team Doe th. 5
6 Samen zoeken naar de juiste oplossing
Team Doe th Heeft u geen werk, zorgen over uw inkomen of loopt het thuis niet? Dan kunt u contact opnemen met team Doe th waar u een gesprek heeft met een medewerker van het team. Het is aan te raden om een familielid of bekende mee te nemen. De medewerker brengt samen met u uw situatie in beeld om de juiste oplossing te kunnen vinden. Daarbij staat centraal wat u zelf kunt doen en wat mensen in uw omgeving voor u kunnen betekenen. Als u ondersteuning nodig heeft, kan de medewerker helpen om dit aan te vragen. Uitgangspunt hierbij is dat u de regie houdt over uw eigen leven. Contactgegevens Team Doe th Lange Wijden 33 ( t Huiken) 0525 682211 doeth@elburg.nl Openingstijden: maandag t/m donderdag 10-12 uur 7
Eigen netwerk in beeld Tegenwoordig is uw eigen netwerk erg belangrijk. Het is bij veel problemen niet nodig om direct professionele hulp in te schakelen. Door elkaar te helpen bij kleine problemen of moeilijkheden zijn we van grote betekenis voor elkaar. Misschien vraagt u zich af wie er in uw eigen netwerk zitten. Een ezelsbruggetje hierbij kan zijn om te bedenken welke personen het belangrijk vinden dat het goed met u gaat. Denk bijvoorbeeld aan familie, vrienden, buurtbewoners, mensen van uw sportvereniging(en) of mensen uit de kerk. Deze contacten vormen uw eigen netwerk. Schematisch ziet uw eigen netwerk er zo uit: 4 U staat zelf in het midden op 1. 4 Op 2 zet u de mensen uit uw familie. 4 Op 3 kennissen/vrienden. 4 Op 4 bekenden van school, sport of andere verenigingen, kerken en vrijwilligers. 4 Op 5 hulpverleners van Maatschappelijk werk of Schuldhulpverlening. Als u niet goed weet welke mensen er in uw eigen netwerk zitten of waarvoor u hen kunt benaderen, neem dan gerust contact op met team Doe th. Zij willen u hier graag bij helpen. Uw netwerk 1 uzelf 2...... 3...... 4...... 5...... Geldkompas Elburg Op www.geldkompaselburg.nl vindt u allerlei informatie op het gebied van werk, geldzaken, wonen en huishouden. Ook vindt u een overzicht van organisaties die u kunnen helpen met uw vraag en handige tips over bijvoorbeeld goedkoop boodschappen doen. 8
Inkomen Voor inwoners die een laag inkomen hebben bestaan verschillende uitkeringen en tegemoetkomingen. Zo heeft u mogelijk recht op een bijstandsuitkering of kunt u gebruikmaken van één van de regelingen die hieronder staan beschreven. In deze brochure vermelden we de meest gebruikelijke regelingen. Neem contact op met team Doe th voor meer informatie over de gemeentelijke regelingen. Uitkeringen Bijstandsuitkering Een bijstandsuitkering is bedoeld voor mensen die niet genoeg inkomen of vermogen hebben om in hun levensonderhoud te voorzien en geen recht hebben op een andere uitkering. Met de bijstandsuitkering kunt u de periode overbruggen tot u (weer) een baan vindt. U vraagt de bijstandsuitkering aan via UWV (www.werk.nl). Vervolgens neemt u telefonisch contact op met de gemeente, die beslist over de toekenning. Als u een bijstandsuitkering ontvangt, moet u zich aan een aantal verplichtingen houden: U blijft actief uw best doen om werk te krijgen en te behouden. U beheerst de Nederlandse taal voldoende of dient een plan in waarmee u uw Nederlands gaat verbeteren. U geeft wijzigingen in uw persoonlijke omstandigheden binnen 5 dagen door (samenstelling huishouden, maandinkomen, etc.). Hier kunt u het daarvoor bestemde mutatieformulier gebruiken. De gemeente controleert regelmatig of mensen nog recht hebben op de bijstandsuitkering. Wanneer blijkt dat u verkeerde gegevens heeft opgegeven of dat u geen recht heeft op bijstand, pleegt u fraude. U moet dan het teveel ontvangen geld terugbetalen en een boete betalen. Ook als u zich niet aan de voorwaarden houdt kan de gemeente uw uitkering verlagen, tijdelijk of helemaal stopzetten, of u een boete opleggen. Aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO) AOW-gerechtigden met onvoldoende AOW-recht, kunnen onder het sociaal minimum terechtkomen. Deze mensen hebben onder voorwaarden recht op aanvullende bijstand tot het niveau van het sociale minimum. U vraagt de AIO aan bij de Sociale Verzekeringsbank (www.svb.nl / telefoon: 0570-506080). 9
Bijstand voor zelfstandigen Wanneer uw eigen bedrijf of onderneming (tijdelijk) in financieel zwaar weer zit, kunt u een beroep doen op 155-help-een-bedrijf, een initiatief van het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf. 155-help-een-bedrijf (www.155.nl) is een noodloket voor ondernemers, waar u kosteloos advies kunt opvragen over uw bedrijfsvoering, commercie of financiën. Ook kunt u onder bepaalde voorwaarden een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Dit gaat bijvoorbeeld om ondersteuning via een renteloze lening, een starterskrediet of een aanvulling op het inkomen tot bijstandsniveau. U vraagt de Bbz aan bij de gemeente. Inkomensvoorziening werknemers (IOAW) Voor mensen die op oudere leeftijd werkloos worden, bestaat na hun werkloosheidsuitkering een IOAW-uitkering. U vraagt de IOAW aan bij het UWV via www.werk.nl. Om in aanmerking te komen voor de IOAW moet u 50 jaar of ouder zijn. Inkomensvoorziening zelfstandige ondernemers (IOAZ) Voor zelfstandigen van 55 jaar of ouder die onvoldoende inkomsten hebben uit hun bedrijf, is er de IOAZ. U vraagt de IOAZ aan bij de gemeente. Inkomensvoorziening voor oudere werklozen (IOW) U kunt als oudere werkloze mogelijk een IOW-uitkering krijgen na afloop van uw WW-uitkering. Als u recht heeft op een IOW-uitkering, dan houdt u deze tot uw AOW-leeftijd. U vraagt de IOW aan bij het UWV via www.werk.nl. Om in aanmerking te komen voor een IOW-uitkering moet u 60 jaar of ouder zijn op het moment dat u werkloos werd. 10
Ondersteuning bij lage inkomens De gemeente Elburg heeft meerdere regelingen waarvoor u in aanmerking kunt komen als u een laag inkomen heeft. Op deze pagina omschrijven we deze kort. Voor meer informatie, een compleet overzicht van de voorwaarden waar u aan moet voldoen en eventuele (declaratie)formulieren kunt u terecht op www.elburg.nl. Bijzondere bijstand Bijzondere bijstand is bedoeld voor noodzakelijke en bijzondere kosten die u niet zelf kunt betalen. Het gaat om kosten die niet door een andere regeling worden vergoed. Of u bijzondere bijstand krijgt, hangt af van uw inkomen en bezittingen. Voorbeelden zijn: bril/contactlenzen, gehoorapparaat, noodzakelijke advocaatkosten of reiskosten naar medisch specialist (meer dan 400 km per jaar). Kindpakket Ouders met een laag inkomen kunnen bepaalde kosten voor hun kinderen terugvragen bij de gemeente. Het gaat dan bijvoorbeeld om het lidmaatschap van een sportvereniging, gymkleding of een dagje weg. Het kindpakket bestaat uit een vergoeding van maximaal 350,- per kind per jaar. U kunt met het kindpakket ook kosten voor een computer/tablet terugvragen. Let op: neem voor de aanschaf altijd eerst contact op met de gemeente. Volwassenenpakket Ook volwassenen die een jaar of langer een laag inkomen hebben, kunnen onder voorwaarden bepaalde kosten terugvragen bij de gemeente. Het gaat dan om kosten van een activiteit of spullen die te maken hebben met deelname aan sport, culturele- en maatschappelijke en doeleinden. Het volwassenenpakket bestaat uit een vergoeding van maximaal 350,- per persoon per jaar. Declaratieformulier De kosten die u uit het kindpakket of volwassenenpakket vergoed wilt krijgen, kunt u declareren via het daarvoor bestemde declaratieformulier. Dat vindt u door op www.elburg.nl bij de zoekfunctie op declaratie te zoeken. Let op: voeg altijd facturen/kassabonnen bij! 11
Collectieve zorgverzekering Het is belangrijk dat u goed verzekerd bent tegen ziektekosten om financiële of gezondheidsproblemen te voorkomen. De gemeente Elburg biedt een collectieve zorgverzekering aan voor mensen met een laag inkomen, waarbij een deel van de premie wordt vergoed. Zo kunt u zich goed verzekeren tegen een gunstig maandbedrag. U vraagt de collectieve zorgverzekering aan via www.gezondverzekerd.nl. Kwijtschelding belastingen Als u een minimuminkomen ontvangt, heeft u mogelijk recht op gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Dit kan gelden voor de afvalstoffenheffing (inclusief extra containers) en rioolheffing. U vraagt de kwijtschelding aan bij de gemeente. Kwijtschelding waterschapsbelasting Wanneer u in aanmerking komt voor kwijtschelding van gemeentelijke belasting(en), heeft u mogelijk ook recht op kwijtschelding van waterschapsbelasting. Let op: dit moet u apart aanvragen! Kijk hiervoor op www.gblt.nl/kwijtschelding, of neem telefonisch contact op, tel. 088-064 5555. 12
Landelijke toeslagen via de Belastingdienst (www.toeslagen.nl) Huurtoeslag Voor mensen met een laag inkomen bestaat de mogelijkheid een tegemoetkoming te krijgen in de woonlasten. Voor huurders gaat dat meestal om huurtoeslag. Zorgtoeslag De zorgtoeslag is een bijdrage van de overheid om tegemoet te komen in de kosten van een zorgverzekering. Mensen met een laag inkomen hebben vaak recht op zorgtoeslag. Kindgebonden budget Het kindgebonden budget is een tegemoetkoming in de kosten voor ouders van kinderen tot 18 jaar. Alleenstaande ouders kunnen in aanmerking komen voor een hoger kindgebonden budget. Kinderopvangtoeslag Wanneer uw kinderen naar de kinderopvang gaan, kunt u misschien een bijdrage in de kosten van kinderopvang krijgen. Gemeentelijke toeslagen (www.elburg.nl) Tegemoetkoming kosten kinderopvang Alleenstaande ouders op bijstandsniveau kunnen een extra kinderopvangtoeslag via de gemeente aanvragen, bovenop de toeslag van de Belastingdienst. Individuele inkomenstoeslag De individuele inkomenstoeslag is een geldbedrag dat u één keer per jaar kunt krijgen als u al vijf jaar weinig inkomsten heeft. U kunt het geld vrij besteden, bijvoorbeeld aan spullen die u met een minimuminkomen moeilijk kunt betalen, zoals een nieuwe koelkast of televisie. Woonkostentoeslag De woonkostentoeslag is een bijdrage om de huur of hypotheek te betalen. Het is een tijdelijke regeling als uw inkomen plotseling daalt, waardoor u uw huis niet meer kunt betalen. Bijvoorbeeld bij een ziekte, scheiding of werkloosheid. Studietoeslag Voor studenten met een beperking is het vaak lastig om een bijbaan te vinden om hun studie te kunnen betalen. Met een individuele studietoeslag krijgt u een steuntje in de rug bij het volgen van een opleiding. 13
Hulp bij schuld Door allerlei oorzaken kunt u in financieel zwaar weer komen. Hierbij wilt u natuurlijk voorkomen dat u in de schulden raakt. Wellicht zijn er mensen in uw netwerk die u willen helpen om uw financiële plaatje op orde te houden. Ook zijn er instanties die u hierin kunnen ondersteunen. Wanneer u toch in de schulden komt, kan de gemeente een rol spelen in de schuldhulpverlening. Hulp vanuit organisaties Team Doe th Bij team Doe th kunt u terecht met al uw vragen over financiën, administratie en inkomen. De medewerker van Doe th kijkt met u naar mogelijkheden om uw situatie te verbeteren: binnen uw netwerk, met behulp van (vrijwilligers)organisaties of met ondersteuning van de gemeente. Stimenz Bij Stimenz (www.stimenz.nl) kunt u bij het steunpunt FenS (Financiën en Schulden) ondersteuning krijgen bij verschillende problemen zoals schulden en inkomensvragen. Samen met de organisatie kijkt u hoe u zo mogelijk in samenwerking met uw netwerk de problemen kunt oplossen. Humanitas Thuisadministratie Humanitas Thuisadministratie (www.humanitas.nl) helpt u uw financiën en administratie op orde te brengen en te houden. Blijf er niet alleen mee zitten als u om welke reden dan ook het overzicht bent kwijtgeraakt. Een vrijwilliger van Humanitas helpt u weer op weg. SchuldHulpMaatje Om mensen met financiële problemen te helpen, biedt SchuldHulpMaatje (www.schuldhulpmaatje.nl) professioneel opgeleide vrijwilligers aan. Deze vrijwilligers helpen u bij het op orde brengen en houden van uw financiën, zodat u geen (hogere) schulden opbouwt. Stichting WIEL U kunt bij stichting WIEL (www.wiel.nl) terecht met vragen over uw financiële situatie, schulden of wanneer u hulp nodig heeft bij het ordenen van uw administratie, het invullen van formulieren of het contact leggen met instanties. 155-help-een-bedrijf Wanneer uw eigen bedrijf (tijdelijk) in een lastige financiële situatie zit, kunt u een beroep doen op 155-help-een-bedrijf, een initiatief van het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (IMK). 155-help-een-bedrijf (www.155.nl) is een noodloket voor ondernemers, waar u kosteloos advies kunt opvragen over uw bedrijfsvoering, commercie of financiën. Een ervaren ondernemersadviseur brengt samen met u de situatie in kaart en kijkt naar mogelijke oplossingen. 14
Minnelijk traject Ook schuldhulpverlening is maatwerk. Wanneer u ondanks hulp van onderstaande organisaties toch in de schulden raakt of blijft, kunt u zich bij de gemeente melden voor schuldhulpverlening. De organisatie Sociaal.nl voert voor de gemeente de schuldhulpverlening uit. Sociaal.nl kijkt in eerste instantie naar een minnelijk traject, waarin u samen met de schuldeisers tot een oplossing probeert te komen. Een belangrijk onderdeel hiervan is het voorkomen van nieuwe schulden. Uw medewerking is daarbij noodzakelijk. U krijgt begeleiding bij het (leren) omgaan met de huishoudfinanciën en het beheren van beschikbaar inkomen. De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen Als het minnelijk traject niet mogelijk is, biedt de Wet Schuldsanering Natuurlijk Personen (WSNP) wellicht uitkomst. Wanneer u in de wettelijke schuldsanering terecht komt, bent u binnen drie jaar schuldenvrij. Wie toegelaten wil worden tot de WSNP, stuurt een verzoek naar de rechtbank. De gemeente kan u helpen met het verzoek. De rechter kan de schuldeisers dwingen mee te werken aan een schuldregeling, mits degene die de schuld moet voldoen handelt vanuit zuivere motieven. Tijdens de saneringsperiode zorgt een bewindvoerder dat de sanering goed verloopt. Contactgegevens Belastingdienst 0800-0543 www.belastingdienst.nl www.toeslagen.nl Geldkompas Elburg www.geldkompaselburg.nl Gemeente Elburg 0525-68 86 88 www.elburg.nl Gezond Verzekerd www.gezondverzekerd.nl Humanitas Thuisadministratie 06-55 57 32 49 www.humanitas.nl ta.noord-veluwe@humanitas.nl Team Doe th Lange Wijden 33 in Elburg 0525-68 22 11 doeth@elburg.nl Schuldhulpmaatje www.schuldhulpmaatje.nl Sociaal.nl www.sociaal.nl Sociale Verzekeringsbank www.svb.nl Stichting WIEL 0525-68 12 12 www.wiel.nl Stimenz 088-784 64 64 www.stimenz.nl UWV 0900-9294 www.werk.nl 155-help-een-bedrijf 088-999 01 55 www.155.nl 15
Dit is een uitgave van de gemeente Elburg - maart 2017 Telefoon 0525 688688 www.elburg.nl