ILLEGALE IMMIGRATIE STANDPUNTEN EN VOORSTELLEN VLAAMS BELANG Vlaams Belang/ALCEC Antwerpen, 19 november 2008
DE HUIDIGE SITUATIE Illegalen in België: inleiding en aantal Er zijn verschillende soorten van illegalen: er zijn de uitgeprocedeerde asielzoekers, immigranten die illegaal ons land zijn binnen geraakt, immigranten wiens verblijfsvergunning is verstreken, De regering beloofde kortere asielprocedures, maar slaagt er niet in deze verkorting op afdoende wijze te realiseren. De extra beroepsprocedure voor de Raad van State leidt ertoe dat asielzoekers na de afwijzing van hun asielaanvraag nog lange tijd op semi-officiële manier op Belgisch grondgebied kunnen verblijven en gedoogd worden. Het aantal illegalen in Europa wordt door de Europese Commissie geschat op niet minder dan 8 miljoen. In een recente studie Irreguliere immigranten in België van Engbersen, Van San en van Meeteren wordt het aantal illegalen in België geschat op minimum 100.000 à 110.000. De onderzoekers komen tot dit aantal door het hanteren van de methode Jaak Burgers die tot een schatting van het aantal illegalen komt door het aantal voor delicten aangehouden illegalen te combineren met de ratio criminele / niet-criminele illegalen. Politieverantwoordelijken spreken over een paar honderdduizend illegalen in ons land (Interview Philip Van Hamme van politiesyndicaat NSPV in P-magazine op 10/10/2006). Het Vlaams Belang berekende zelf het aantal illegalen in Antwerpen en hanteerde daarbij een andere methode. Het Vlaams Belang baseerde zich op het aantal asielzoekers in de stad Antwerpen dat een beroep deed op geneeskundige verzorging in de ziekenhuizen van ZNA en vergeleek dit met het totale aantal asielzoekers dat in Antwerpen verbleef. Vervolgens onderzocht het Vlaams Belang hoeveel illegalen een beroep deden op geneeskundige verzorging en paste dezelfde verhouding van de asielzoekers toe op de illegalen. Op deze wijze kwam het Vlaams Belang op een totaal van 30.000 à 35.000 illegalen in Antwerpen. Het gedogen van tienduizenden illegale vreemdelingen op Belgisch grondgebied is onaanvaardbaar, ontwricht het harmonieus samenleven in bepaalde stedelijke wijken op een verregaande manier en ondermijnt de geloofwaardigheid van de rechtsstaat. Alsmaar meer illegale immigratie In 1999 besloot de paarsgroene regering tot een algemene regularisatiecampagne, waarbij uiteindelijk voor 25.530 dossiers regularisatie werd verleend, goed voor de regularisatie van zo n 50.000 illegalen. Deze regularisatiecampagne zorgde bovendien voor een groot 2
aanzuigeffect. In 1999 vroegen niet minder dan 42.691 personen asiel aan, waarmee de regering Verhofstadt een absoluut record vestigde. Ook na de algemene regularisatiecampagne zijn de opeenvolgende regeringen niet gestopt met het massale regulariseren van illegalen en afgewezen asielzoekers om zogenaamde humanitaire of andere redenen. In 2007 werd aan niet minder dan 11.335 personen een individuele regularisatie verleend. Datzelfde jaar vroegen 13.883 mensen regularisatie aan, meer dan er datzelfde jaar een asielaanvraag indienden (11.120). Terwijl vroeger immigranten een aanvraag tot asiel indienden, vestigen zij zich nu gewoon als illegaal in België zonder enige aanvraag in te dienen. Zij weten immers dat de kans dat zij gedwongen worden uitgezet klein is en dat zij na enkele jaren een beroep kunnen doen op het gulle Belgische regularisatiebeleid. Engbersen, Van San en van Meeteren zijn in hun studie Irreguliere immigranten in België duidelijk: het Belgische beleid m.b.t. illegale immigranten kent een aanzuigeffect op nieuwe illegale gelukzoekers. Falend terugkeerbeleid In 2007 werden 23.267 illegalen aangehouden op Belgisch grondgebied. In 2005 ontvingen 32.000 illegalen een zogenaamd bevel om het grondgebied te verlaten. Slechts een beperkte minderheid verlaat ook daadwerkelijk het grondgebied van ons land. Het aantal illegalen dat vrijwillig of gedwongen terugkeert, bedraagt nauwelijks een derde van het aantal opgepakte illegalen. In 2007 verlieten nauwelijks 7.513 illegalen ons land via terugleiding aan de grens, gedwongen repatriëring (4.311) of vrijwillig vertrek. Dit is het laagste cijfer sinds 2000. Het aantal illegalen dat het land verlaat houdt zelfs geen gelijke tred met het aantal regularisaties. Terwijl 7.513 illegalen terugkeerden, werden er 11.335 geregulariseerd. Er bestaat sinds 1984 een vrijwillig terugkeerprogramma van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) voor illegale vreemdelingen en asielzoekers die vanuit België willen terugkeren naar hun land van herkomst. Dit zogenaamde REAB-programma heeft volgens de IOM tot doel een duurzame terugkeer naar het land van herkomst te bewerkstelligen. Er dient echter te worden vastgesteld dat dit programma tot op heden weinig succesvol is en te weinig gepromoot wordt onder illegale vreemdelingen. In 2006 maakten nauwelijks 2.811 mensen gebruik van de faciliteiten van REAB. Ook het gedwongen terugkeerbeleid faalt. In 2007 werden nauwelijks 3.300 illegalen opgesloten in een gesloten opvangcentrum, een fractie van het totale aantal illegalen op Belgisch grondgebied. De opvangcapaciteit 3
van de gesloten centra is overigens ruim onvoldoende. Er is plaats voor maximaal 628 illegalen. Opvangbeleid houdt illegalen in België Er zijn tal van organisaties die het verblijf van de illegalen in ons land faciliteren en zelfs een alternatief opvangbeleid organiseren. Een basis voor een opvangbeleid voor illegalen wordt gevonden in artikel 3 van het minderhedendecreet van 1998. Dit artikel spreekt enerzijds in lid 1 over etnisch-culturele minderheden die zich legaal op het grondgebied bevinden en anderzijds in lid 2 over een opvangbeleid van de etnischculturele minderheden die zich tijdelijk op het grondgebied bevinden, waaronder dan ook de illegalen worden begrepen. Doel van dit opvangbeleid: mensen zonder wettig verblijf binnen de Vlaamse samenleving onthalen, opvangen en begeleiden, met respect voor de menselijke waardigheid en de fundamentele mensenrechten (art. 3, 2 minderhedendecreet). Terwijl de federale overheid geacht wordt illegalen uit te zetten omdat ze de vreemdelingenwetgeving overtreden, organiseert de Vlaamse regering, met bevoegd Vlaams minister Keulen (Open-vld) op kop, een opvangbeleid voor illegalen. Lokale welzijnsnetwerken groeien uit tot een alternatief circuit dat illegaal verblijf mogelijk maakt en meer nog, zelfs stimuleert. Daarbij wordt terugkeer naar het eigen land slechts aanzien als één van de opties voor de illegaal en wordt illegaal verblijf met het oog op regularisatie naar voor geschoven als een valabel alternatief. De kosten, verbonden aan dit opvangbeleid, nemen alsmaar toe. De notie dringende medische hulpverlening voor illegalen, één van de basisrechten van illegalen, wordt door de welzijnssector alsmaar ruimer geïnterpreteerd, zodat de kosten de pan uitswingen. Tussen 2000 en 2006 verachtvoudigden (!) de kosten verbonden aan dringende medische hulpverlening aan illegalen van 4.623.523 euro tot maar liefst 38.510.699 euro. De studie Irreguliere immigranten in België van Engbersen, Van San en van Meeteren stelt zonder omwegen: De Vlaamse Gemeenschap voert een opvangbeleid voor irreguliere immigranten, terwijl de centrale overheid in Nederland de lokale autoriteiten verbiedt om ze op te vangen. 4
Regularisatiepleidooien werken illegale immigratie nog meer in de hand Ons land wordt sinds enkele jaren geconfronteerd met voortdurende acties ten voordele van een nieuwe algemene regularisatie van illegalen. Er vonden hongerstakingen plaats, kerkbezettingen, Ook het voorbije jaar konden de illegalen van de UDEP, de Unie van Mensen zonder Papieren, en hun sympathisanten probleemloos en onder politiegoedkeuring betogen, onder meer op de Antwerpse Groenplaats en aan het gesloten centrum te Merksplas. Op 14 februari betoogden ze in Gent, waar ze zelfs werden toegesproken door de Gentse burgemeester Termont (SP.a) die zich uitsprak voor regularisatie. Voormalig commissaris-generaal voor de vluchtelingen Marc Bossuyt verklaarde vorig jaar: Nu zijn de asielaanvragen weliswaar teruggedrongen tot een beheersbaar aantal, maar er dreigen nog grotere problemen met regularisatieprocedures. Elk jaar worden nu meer mensen geregulariseerd dan ik er in negen jaar als vluchteling heb erkend. Een asielprocedure heeft geen zin als wie wordt afgewezen toch in het land mag blijven (GVA, 1/10/2007). De directeur-generaal van de dienst Vreemdelingenzaken stelde: Het feit dat we sinds 2006 met aanhoudende acties zitten rond regularisatie, heeft niet geholpen bij die repatriëringen (Belga-bericht, 2 juli 2007). Inmiddels eisen verschillende Franstalige partijen na de zelfmoord van een Kameroenees in het gesloten opvangcentrum van Merksplas dat het uitwijzingsbeleid wordt stopgezet tot er een nieuwe wet komt met objectieve criteria voor de regularisatie van illegalen. De PS ging zelfs zo ver in dit kader het ontslag te vragen van de nieuwe minister van Asiel en Immigratie. Open-vld wekt dan weer de schijn zich tegen deze versoepeling van de regularisatiewetgeving te verzetten, maar pleit er tegelijkertijd bij monde van minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael wel voor om illegalen legaal tewerk te stellen. Het lijdt geen twijfel dat zolang de meerderheidspartijen blijven overgaan tot het massaal regulariseren van illegalen en bovendien nog eens de hoop levend houden dat er een (nieuwe) grote regularisatiecampagne op komst is, gelukzoekers hun kans zullen blijven wagen om zich illegaal te vestigen in ons land. 5
VOORSTELLEN TEGEN ILLEGALE IMMIGRATIE 1. Kortere asielprocedures stop debatten m.b.t. regularisatie Lange asielprocedures, een gedoogbeleid ten aanzien van illegalen en de alsmaar aanhoudende nieuwe voorstellen en debatten allerhande over mogelijke nakende regularisaties werken illegale immigratie in de hand. Het Vlaams Belang eist korte asielprocedures, met inbegrip van de afschaffing van een beroepsmogelijkheid voor de Raad van State. Verder roept het Vlaams Belang de andere partijen op om een einde te maken aan de onzinnige debatten over regularisatie die allerminst in het voordeel zijn van de illegalen zelf. Immigranten moet duidelijk gemaakt worden dat illegale immigratie geen aanleiding kan vormen tot het bekomen van een verblijfsvergunning. 2. Terugkeer: niet één van de opties, maar de enige optie! Het Vlaams Belang gaat ermee akkoord dat illegalen bepaalde fundamentele rechten hebben, zoals het recht op onderwijs voor hun kinderen en het recht op dringende medische zorg. Anderzijds dienen deze rechten restrictief te worden geïnterpreteerd. Dit gebeurt nu allerminst. De studie Irreguliere immigratie in België toont ondubbelzinnig aan dat België (in tegenstelling tot bv. Nederland) een opvangbeleid voert ten opzichte van illegalen, waarbij remigratie door hulpverleners aan illegalen wordt aangeboden als slechts één van de keuzes naast een voortzetting van het illegaal verblijf met het oog op eventuele regularisatie. Hulpverleners en welzijnswerkers die contact hebben met illegalen moeten volgens het Vlaams Belang steeds uitgaan van het terugkeerprincipe en ook trachten de illegalen ervan te overtuigen vrijwillig terug te keren naar hun land van herkomst. 3. Meer investeren in vrijwillige terugkeer In 2006 keerden 2.811 illegalen vrijwillig terug naar hun land van herkomst via de Internationale Organisatie voor Migratie. Het aantal mensen dat gedwongen moet worden gerepatrieerd ligt aanzienlijk hoger (4.311). Het Vlaams Belang meent dat door meer in te zetten op vrijwillige terugkeer het aantal vrijwillige terugkeerders fors kan worden opgedreven. De mogelijkheden van vrijwillige terugkeer moeten beter bekend gemaakt worden onder illegale vreemdelingen. Via projecten 6
gericht op een samenwerking met de landen van herkomst, moeten illegalen bovendien overtuigd worden dat een waardige terugkeer met toekomstperspectieven mogelijk is. Programma s die voorzien in scholing van illegalen en die lokale initiatieven in het thuisland ondersteunen, moeten illegalen in staat stellen een nieuw bestaan op te bouwen in hun land van herkomst. De voornaamste reden voor illegale emigratie is economisch. De landen van herkomst van illegale immigranten zijn vanzelfsprekend overwegend landen met een arme bevolking. Men stelt echter vast dat verschillende van deze landen zich weigerachtig opstellen als het erop aankomt de illegale emigranten na uitwijzing opnieuw op te nemen. Het Vlaams Belang wenst de budgetten voor ontwikkelingssamenwerking te heroriënteren naar de bronlanden van de immigratie. Voorwaarde voor samenwerking en steun is de terugnameplicht met betrekking tot de uitgewezen illegalen. 4. Efficiënter uitwijzingsbeleid: actief opsporingsbeleid en meer opvangcapaciteit Het Vlaams Belang is niet naïef. Het is een illusie te veronderstellen dat hier verblijvende illegalen allen vrijwillig zullen terugkeren naar hun herkomstland. Naast de vrijwillige terugkeer zal daarom de gedwongen humane terugkeer als tweede pijler van het illegalen-remigratiebeleid nodig blijven. Het Vlaams Belang eist een actief en humaan opsporingsbeleid met betrekking tot illegalen. De politie moet mensen die de immigratiewetgeving overtreden actief opsporen. Op regelmatige basis moeten politiecontroles georganiseerd worden in wijken met grote concentraties van illegalen. Tewerkstelling van en verhuur van woningen aan illegale vreemdelingen moet streng worden aangepakt via doorgedreven controles. Illegalen die worden onderschept moeten systematisch worden opgevangen in gesloten uitzettingscentra, in afwachting van hun terugkeer. De capaciteit van deze centra is momenteel absoluut ontoereikend. Het Vlaams Belang wenst de capaciteit van de gesloten illegalencentra uitgebreid te zien met minimum 3.000 plaatsen. De actieve opsporing, gekoppeld aan de systematische vasthouding zal als gevolg hebben dat de aantrekkelijkheid van België als immigratieland voor illegalen fors zal afnemen. 7
5. Campagnes in bronlanden van emigratie organiseren ter ontrading van (illegale) emigratie Het beeld dat in bepaalde bronlanden vrij algemeen leeft dat Europa een land is van melk en honing waar elke immigrant snel rijk kan worden, dient te worden bijgesteld. In samenwerking met organisaties als ALCEC dienen ontradingscampagnes te worden opgestart die de kandidaatemigranten op de hoogte brengen van de gevaren van illegale immigratie naar het Westen en een realistisch beeld bieden van de weinig benijdenswaardige socio-economische situatie van illegalen in België en Europa. 8