GEMEENTE NOTULEN INFORMATIEAVOND Planstudie Knooppunt Hoevelaken A28 13 december 2010 Aanwezig: Mevrouw E. Lans De heer T. Rolle De heer I. Boone De heer H. Buijtelaar De heer P. Richters De heer H. Lambooij Mevrouw C. Prins De heer F. de Kock De heer R. Schoofs Notulist: Mevrouw A.J. Schutte Voorzitter Wethouder Leusden Adviseur gemeente Leusden Wethouder Amersfoort Adviseur gemeente Amersfoort Wethouder Nijkerk Adviseur gemeente Nijkerk Projectmanager planstudie A28 Projectmanager Knooppunt Hoevelaken MKW secretariaatsservices 1. Opening De voorzitter opent de vergadering om 19.00 uur. Wethouder Rolle heet alle raadsleden welkom. Doel van de avond is de gemeenteraden van Amersfoort, Nijkerk en Leusden te informeren over de ontwikkeling van knooppunt Hoevelaken en de A28. De drie gemeenten hebben gezamenlijke belangen, zoals de geluidsproblematiek, de inpassing van de weg en de bestrijding van het sluipverkeer. 2. Verder Wethouder Buijtelaar licht het project Verder toe. De draaischijf Midden-Nederland is het gebied rond Hilversum, Amersfoort en Utrecht. Verkeer van noord naar zuid, van oost naar west en andersom komt altijd langs die draaischijf. Er zijn veel vertragingen op het wegennet en dat is slecht voor de economie, het milieu en de leefomgeving. De partijen, het rijk, de provincie en gemeenten, hebben elkaar gevonden in het project Verder. Het doel van Verder is dat het verkeer in 2020 beter doorstroomt in de regio. Concreet betekent dat dat in 2020 op het drukste tijdstip de reistijd niet langer is dan anderhalf keer de reistijd op het rustigste tijdstip. Voor de A27-A1 en A28 stelt het rijk 1,3 miljard beschikbaar. Ook stelt het rijk 1,3 miljard beschikbaar voor de Ring Utrecht. Voor regionale maatregelen investeert de regio 0,5 miljard. Daarvan neemt de provincie Utrecht het grootste deel voor haar rekening. 1
Regionale maatregelen Het invloedsgebied van de Driehoek is het gebied tussen de gemeenten Utrecht, Barneveld, Nijkerk, Bunschoten, Huizen en Hilversum. Het project Verder bevat 100 maatregelen om de doorstroom te verbeteren. Wat van belang is, is de samenhang tussen maatregelen. Er zijn maatregelen voor het fietsverkeer, het openbaar vervoer en het wegverkeer. Op www.ikgaverder.nl staan alle regionale maatregelen in het projectenboek. Regionale maatregelen zijn onderverdeeld in drie categorieën: - basismaatregelen; - no-regretmaatregelen; - aanvullende maatregelen. Het projectenboek kent een hoger totaalbedrag dan 0,5 miljard. Er is sprake van overprogrammering; er zijn voor 40 miljoen meer projecten ingediend. In 2013 wordt de stand van zaken op dat moment geëvalueerd. Dan kunnen eventueel projecten worden toegevoegd, maar waarschijnlijker is het dat projecten afvallen. Rijksmaatregelen Onder de rijksmaatregelen vallen de A27-A1, A28 en de Ring Utrecht. De A27 wordt verbreed. Er komen drie rijstroken in plaats van twee. Ook komt er in de middenberm een reservering voor een vierde rijstrook. De A1 krijgt tussen Knooppunt Eemnes en de aansluiting Bunschoten twee keer vier rijstroken. Belangrijk is een goede afbouw van twee keer vier rijstroken naar twee keer twee rijstroken bij de aansluiting Bunschoten. De inspraakprocedure is gestart. Op het ontwerptracébesluit kan tot 23 december 2010 worden gereageerd. De uitvoering zal plaatsvinden tussen 2012 en 2015. Planstudie A28 is een combinatie van groot onderhoud en wegverbreding. Groot onderhoud is nodig omdat het wegdek slecht is. Nu moet het verkeer al langzamer rijden vanwege vorstschade aan de weg. Met de combinatie groot onderhoud en verbreding komt er sneller een veilige weg. Als het onderhoud plaatsvindt, moet de doorstroming gegarandeerd zijn. Daarvoor zijn minimaal twee stroken nodig. Het plan voor de A28 is twee keer drie rijstroken. De derde rijstrook wordt een spitsstrook. De A28 heeft bij Amersfoort veel afritten dicht op elkaar. Daarom komen er weefstroken voor verkeer over korte afstand. Die verminderen het aantal opstoppingen. Zodra de derde rijstrook wordt gebruikt, zijn geluidsmaatregelen nodig. Er komt zeer stil asfalt op de weg en er komt een geluidsscherm. Op dinsdag 14 december 2010 wordt de gemeenteraad van Amersfoort gepeild over de schermen. Een alternatief is een damwand. Ook is gevelisolatie van de huizen mogelijk. De schermen zijn tijdelijk en gaan ten koste van de groene zone. Als nu wordt gekozen voor vaste schermen, dan bepalen die waar de weg komt te liggen en is er geen keuze meer in planstudie Knooppunt Hoevelaken om de weg anders aan te leggen. De planstudie Knooppunt Hoevelaken gaat verder waar de planstudie A28 ophoudt. Dit is de definitieve uitvoering. De spoedwet is tijdelijk. Er is veel regionaal verkeer op het knooppunt en er zijn veel afslagen kort op elkaar. Bestuurlijk is gekozen voor de variant waarin het knooppunt wordt verbreed met kansrijke elementen van sorteren. Kansrijke elementen voor sorteren zijn het scheiden van doorgaand en regionaal verkeer op de A1 en tussen knoppunt Hoevelaken en de afslag Maarn. Alle alternatieven, zoals meer ov-, fiets- en mobiliteitsmanagement en aanleggen van nieuwe verbindingen zijn afgevallen. 2
Aandachtspunten planstudie Knooppunt Hoevelaken Een eerste vraag is hoe de aansluiting Bunschoten eruit moet zien. De bocht wordt krapper als de weg wordt verbreed. Een ander probleem is de inpassing in het nationaal landschap Arkemheen-Eemland. Een voorbeeld is de Haarlemmermeeraansluiting. Een andere wens is dat ook Vathorst-West op deze aansluiting wordt aangesloten. Hierover moet nog worden besloten. Een tweede punt zijn de verzorgingsplaatsen voor vrachtwagens. Er zijn nu onvoldoende plaatsen en de bestaande plaatsen zijn overbelast. Na verbreding komt deze faciliteit verder in de knel. Er vinden nu studies plaats naar mogelijke plaatsen, ook op het onderliggende wegennet. Een derde punt is de systeemkeuze voor A28-Zuid. Er zijn veel aansluitingen met veel plaatselijk verkeer. Dat verstoort het doorgaande verkeer. Het gevolg is files en ongevallen. Een optie is regionaal en doorgaand verkeer te scheiden, zoals ook in Utrecht gebeurt. Dat zou kunnen, maar er is veel ruimte nodig voor twee keer vijf banen. Voor de bereikbaarheid van Leusden en Amersfoort zorgen hoofd- en parallelbanen. Een vierde punt is de korte afstand tussen het knooppunt Hoevelaken en de afrit Hogeweg. Dat levert vertraging op. Ontvlechten zou kunnen. Een vijfde punt is de verbreding: waar en hoe? Symmetrische verbreding van de A1 en ten noorden van het knooppunt Hoevelaken ligt voor de hand, maar in het zuiden niet. Daar zijn landgoederen, zoals Den Treek en Nimmerdor. Er moeten keuzes worden gemaakt die pijn zullen doen. Een optie is in het noorden te verbreden aan de oostelijke kant en zuidelijker aan de westelijk kant. Een zesde punt is de inpassing van de A28: op maaiveld, hoogte of diepte. Verdiepte ligging is het mooist, maar heeft een hoge prijs. 3. Planstudie Knooppunt Hoevelaken Wethouder Lambooij licht de Planstudie Knooppunt Hoevelaken toe. De planstudie gaat tot de aansluiting op de A30. Daarna moet de A1 weer krimpen, van twee keer vier, naar twee keer drie, naar twee keer twee rijstroken. Hoe deze krimp zal gebeuren, hangt samen met de varianten voor de aansluiting Hoevelaken. Het plan is de klaverbladlussen van de richting Apeldoorn naar Utrecht en Amsterdam naar Zwolle te verruilen voor nieuwe verbindingsbogen. Daarvoor zijn twee varianten: fly-overs of dive-unders. Dive-unders zijn lastiger inpasbaar en zijn kostbaar. Beide opties worden wel meegenomen in de studies. In de Verkeersovereenkomst Vathors (VOV) hebben de gemeenten Nijkerk, Amersfoort en de provincies Gelderland en Utrecht afspraken gemaakt. Toen is besloten dat de aansluiting Hoevelaken zou vervallen. Het is voor Amersfoort, Hoevelaken, Leusden, Achterveld en Terschuur echter belangrijk de op- en afrit van de A1 naar Hoevelaken te behouden. Er wordt nagedacht over mogelijkheden de aansluiting open te houden en voor de beste variant te kiezen. Een alternatief is de Haarlemmermeerconstructie ten oosten van Hoevelaken. Die is goedkoop en kent een volledig behoud van alle aansluitingen maar heeft als nadeel dat de verkeersstructuur van Hoevelaken wordt gewijzigd. 3
4. Kabinet in crisistijd Wethouder Buijtelaar gaat in op de plannen van het kabinet. Het coalitieakkoord geeft aan dat alles wat gemeenten meer willen, voor eigen rekening is. Het rijk bekostigt de bovenwettelijke aanpassingen dus niet. De belangrijkste thema s zijn de inpassing van de A28 en de afslag Hoevelaken. Dat de lobby in Den Haag is inmiddels ingezet. 5. Vragenronde De heer Duijnhouwer (PROgressief Nijkerk) merkt op dat Vathorst op de rijkskaarten ten noorden van de A1 niet is getekend. Dan lijkt het alsof er aan de noordkant geen problemen zijn. Juist door de verdichting aan de noordkant van de A1 worden de verkeersproblemen groter. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat het op deze avond vooral om de rijkswegen gaat en dan met name over de A28 aan de zuidkant van het knooppunt. Er zijn verkeersplannen voor Vathorst, zoals een rondweg en een tunnel, maar die komen in deze presentatie niet naar voren. De heer Duijnhouwer (PROgressief Nijkerk) vraagt verder aandacht voor mogelijk geluidsoverlast aan de kant waar de geluidsschermen niet worden geplaatst, door de echo. In Hoevelaken zijn veel problemen gekomen door schermen aan één kant te plaatsen. Wethouder Rolle merkt op dat Leusden de toezegging heeft dat de geluidsbelasting in Leusden niet hoger zal zijn dan die nu is. Het moet niet zo zijn dat geluidslast minder wordt in Schuilenburg, maar dat de maatregelen betekenen dat de overlast in Leusden groter wordt. Mevrouw Ligtermoet (VVD Leusden) vraagt of het groot onderhoud ook in de pot zit. Ook meldt zij dat het glazen geluidsscherm in de Tabaksteeg vaak wordt kapot gegooid. De heer De Kock (Rijkswaterstaat) antwoordt dat het groot onderhoud niet in de pot zit. De heer De Weerd (Nijkerk) vraagt of gebruik wordt gemaakt van stikstofwerende schermen. Het antwoord van de heer De Kock is dat er niet expliciet naar gekeken is. Op het scherm komt wel klimop. De heer De Weerd (Nijkerk) vraagt of het klopt dat de verzorgingsplaats voor vrachtwagens in de polder Arkemheen is getekend. Wethouder Lambooij deelt mee dat er een verplichting is voor verzorgingsplaatsen. De vraag is alleen waar. Dat is nog onbekend. Het is een lastige opgave. Doel van de afspraak met Rijkswaterstaat is dat alle ingrediënten in één mandje komen en dat dan voor het hele mandje wordt besloten. De heer Wildenburg (VVD Leusden) vraagt of er vergelijkbare projecten zijn geweest waarbij een dergelijke keuze is gemaakt en of daaruit lessen zijn te leren. De heer Schoofs (Rijkswaterstaat) antwoordt dat in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag wel grote projecten zijn geweest. Elke keer is het weer maatwerk, want elke situatie is uniek. Tegenwoordig blijven steeds meer projecten binnen het budget. De heer Klompenhouwer (Lokaal Belang Nijkerk) vraagt wanneer de raadsleden de juiste variant te zien krijgen. De heer De Kock antwoordt dat medio mei 2011 er meer bekent is over de mogelijke varianten. De heer Klompenhouwer (Lokaal Belang Nijkerk) zegt dat de Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar een goede variant heeft ingediend. Hij wil graag weten in hoeverre deze variant serieus wordt genomen. De heer De Kock antwoordt dat Rijkswaterstaat naar deze en andere varianten kijkt en naar de inbreng van partijen. BO MIRT is het bestuurlijk overleg tussen de minister, staatssecretaris en regionale bestuurders. 4
De heer Klompenhouwer (Lokaal Belang Nijkerk) vraagt of projecten uitvallen waarover al is besloten. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat met name projecten uitvallen die niet zijn in te passen of niet haalbaar zijn. Er is een overprogrammering van 40 miljoen. Als er al over een project is besloten, dan gaat het gewoon door. De heer Van der Woerd (VVD Nijkerk) vindt het onduidelijk hoe de varianten worden gepresenteerd en hoe erover wordt besloten. Hij vraagt of het bij de minimumvariant gaat om 800 miljoen en of er nog een plusvariant en een tussenvariant zijn. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat het beschikbaar budget in totaal 800 miljoen is. Er is geen minimum- of maximumvariant. Alleen als de minister extra geld heeft, is er meer beschikbaar. Voor alle vraagstukken die bovenwettelijk zijn, is het echter lastig extra geld te krijgen. Daarom is de lobby gestart in Den Haag. Hij wil samen met partijen kijken naar een slimmere invulling, zodanig dat de regio er met het beschikbare geld het maximale uithaalt: doorstroom, inpassing en behoud van de afslag. Over de afslag bij Hoevelaken staan de uitspraken van de minister niet zwart-op-wit. De gemeente is de vragende partij. De heer Vos (CDA Leusden) vraagt hoe de Barneveldseweg wordt aangesloten op de Hogeweg. De heer Richters antwoordt dat dat een ander project is dan de planstudie. Bij chauffeurscafé De Tweede Steeg komt een verbindingsweg met de Energieweg. Dat wordt de definitieve aansluiting. Mevrouw Ballast-Tatarian (VVD Amersfoort) vraagt uit welk budget de geluidsschermen worden betaald. Ook vraagt ze of de schermen kunnen worden hergebruikt omdat ze tijdelijk zijn. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat er een scherpe financiële scheiding is tussen de regionale maatregelen ( 0,5 miljard) en de rijksmaatregelen ( 1,3 miljard voor de driehoek en 1,3 voor het knooppunt). Het geld voor de schermen komt van het rijk. De heer Schoofs antwoordt dat bij de aanbesteding van de schermen rekening wordt gehouden met hergebruik. De hoogte van de schermen wordt 10 tot 11 meter. Mevrouw Ballast-Tatarian (VVD Amersfoort) vraagt in hoeverre de afslag Hoevelaken behouden kan blijven, zonder dat je iets wijzigt. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat dat niet kan. Als het aantal rijstroken wordt verdubbeld, van twee keer twee naar twee keer vier, worden de bochten krap en onveilig. Er is meer ruimte voor het knooppunt nodig. Dan moet je afscheid nemen van die afslag. De vraag is dan wat ervoor terugkomt. De heer Klompenhouwer (Lokaal Belang Nijkerk) vraagt naar de Vathorstvariant. Mag de aansluiting op de A1 bij Hoevelaken worden gesloten als er een alternatief richting het oosten is? Die afspraak staat ook in het VOV en die wil hij graag aanhouden. Wethouder Lambooij antwoordt dat daar moet worden gezorgd voor een adequate ontlasting. De vraag is wat waarvoor adequaat is. Technisch is het redelijk eenvoudig de aansluiting in oostelijke richting te behouden. Hij kan niet toezeggen dat die blijft, maar het ligt wel voor de hand. Uiteindelijk beslissen de gemeenten er niet over. De heer Duijnhouwer (PROgressief Nijkerk) merkt op dat er varianten zijn gekozen voor verbreding met veel doorstromingselementen. Hij noemt als voorbeeld Maastricht, waar regionaal verkeer wordt gescheiden van doorgaand verkeer. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat een van de vraagstukken is hoe dat kan worden gedaan. Sorteren daar waar het mogelijk is. Een van de effecten is het ruimtebeslag. Naast de rijstroken is ook de parallelweg nodig en dat kost veel ruimte. 5
De heer Duijnhouwer (PROgressief Nijkerk) is bang dat de problemen blijven en dat wordt gekozen voor een doodlopende richting. De heer Schoofs (Rijkswaterstaat) zegt dat de mogelijkheid tot een klein stukje parallelbaan wordt onderzocht. De heer Wildenburg (VVD Leusden) stelt dat veel een budgettair vraagstuk is. Hij vraagt of het mogelijk is je gang te gaan bij knooppunt Hoevelaken en dan een andere afslag, bijvoorbeeld Maarn, dicht te doen. Is er een prioriteitenlijst? De afslag Hoevelaken is erg belangrijk. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat dat verschillende grootheden zijn. De andere afslagen zijn relatief eenvoudige afslagen. Een volledige afslag Hoevelaken is een slingerpartij spaghetti. Dat kost veel geld, maar slopen kost ook geld. Er is op dit moment geen behoefte een andere afslag dicht te doen. Het gaat om de doorstroming op de A1. De Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar heeft nog niets gehoord over de geluidsoverlast van verhoogde wegen, vooral bij westenwind. Zij vraagt of geluidsoverlast wordt berekend voordat een beslissing wordt genomen. De minister heeft gezegd dat de geluidsoverlast minder moet worden. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat de weerkaatsing bekend is. Het plan is ten noorden van het knooppunt een symmetrische verbreding. Er is nog geen keuze gemaakt. De heer Schoofs (Rijkswaterstaat) meldt dat bij de voorkeursoplossing ook wordt gekeken naar het milieu en naar het geluid op basis van rekenregels. De gekozen variant moet voldoen aan de wettelijke regelingen. De Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar stelt dat Amersfoort voor het grootste deel betaalt en Nijkerk niet. De stichting wil graag de garantie dat de lusten niet voor Amersfoort zijn en de lasten voor Nijkerk. Wethouder Buijtelaar antwoordt dat de drie wethouders samen optrekken. De wethouders hebben elkaar nodig en zullen zichzelf daarom niet bevoordelen. Aan de oostkant van de A28 is een mooie groene buffer samen met het Hoevelakense Bos. Symmetrische verbreding kan niet zonder groen aan te tasten. 8. Afsluiting Alle bezoekers krijgen het verslag en de presentatie via de griffies. Wethouder Rolle zegt dat nu duidelijk is hoe het ervoor staat met de planstudies en hoe de drie gemeenten samen optrekken om de belangen zo goed mogelijk te verdedigen. Het is echter niet makkelijk. Er zijn behoorlijk wat problemen op te lossen en er moeten pijnlijke besluiten worden genomen. De wethouders doen hun best de pijn zo gering mogelijk te houden. Hij verwacht van de raadsleden dat ze de wethouders scherp houden. Als de ontwikkelingen weer aanleiding geven, worden de raadsleden opnieuw geïnformeerd. Hij bedankt de collega-wethouders, de ambtelijke ondersteuning en de voorzitter voor hun bijdrage. Hij bedankt de raadsleden voor de belangstelling. Hij sluit de avond om 20.30 uur. 6