BrandVeilig Leven Onderzoek naar burgerparticipatie en zelfredzaamheid bij brandveiligheid onder de inwoners van de gemeente Kampen.
BrandVeilig Leven Onderzoek naar burgerparticipatie en zelfredzaamheid bij brandveiligheid onder de inwoners van de gemeente Kampen
Colofon BrandVeilig Leven, Onderzoek naar burgerparticipatie en zelfredzaamheid bij brandveiligheid onder de inwoners van de gemeente Kampen Mei 2011 Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de brandweer van de gemeente Kampen. Uitvoering: Onderzoek & Statistiek, gemeente Zwolle. Samenstelling en redactie: dr. Roelien Dekker. Bronvermelding Overname uit deze publicatie is alleen toegestaan onder vermelding van de bron. 2
Inhoud SAMENVATTING 4 1. INLEIDING 6 2. MAATREGELEN OM BRAND TE VOORKOMEN 7 2.1. Drie belangrijkste oorzaken van brand 7 2.2. Maatregelen om brandveiligheid te vergroten 7 2.3. Maatregelen in de eigen woning 7 2.4. Maatregelen naar aanleiding van brand in eigen woning of naaste omgeving 10 3. ROL VAN DE BURGER EN DE BRANDWEER 11 3.1. Rol van de bewoner zelf en de brandweer 11 3.2. Voorlichting van de brandweer 12 3
Samenvatting De gemeente Kampen wil graag samen met haar inwoners streven naar een (brand)veilige samenleving. Om inzicht te krijgen hoe inwoners van de gemeente Kampen omgaan met brandveiligheid, heeft de brandweer van Kampen een onderzoek laten uitvoeren. In het onderzoek is onder andere gevraagd of inwoners weten hoe ze brand in hun woning kunnen voorkomen. Welke maatregelen ze nemen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. En welke voorlichting ze graag zouden willen hebben van de brandweer Voor het onderzoek is een enquête gehouden (via internet en schriftelijk) onder inwoners van de gemeente Kampen van 18 jaar en ouder: leden van het burgerpanel van de gemeente Kampen en een steekproef uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) van de gemeente Kampen. In totaal 1067 personen hebben deelgenomen aan het onderzoek, een respons van 36%. Uitkomsten van het onderzoek Van de inwoners van de gemeente Kampen heeft 82% één of meerdere rookmelders in hun woning. Van degenen met (een) rookmelder(s) met batterijen controleert 48% vaak of regelmatig of de batterijen in de rookmelder vervangen moeten worden, 34% doet dat soms, 19% zelden of nooit. 28% heeft een vluchtplan, voor het geval er brand uitbreekt in hun woning. Een vluchtplan wil zeggen een verzamelplaats, afspraken wie de brandweer belt, wie voor de kinderen en huisdieren zorgt, etc. Bij 52% van de inwoners die een televisie hebben, staat die televisie wel eens op stand-by als ze deze een tijd niet gebruiken, bijvoorbeeld s nachts of als ze weg zijn. Bij 22% is dat vaak of regelmatig. Bij 60% van de inwoners die een wasdroger hebben, staat die wasdroger wel eens aan als er niemand thuis is. Bij 11% is dat vaak of regelmatig. Bij 55% staat de computer of laptop wel eens op stand-by als ze deze een tijd niet gebruiken, bijvoorbeeld s nachts of als ze weg zijn. Bij 16% is dat vaak of regelmatig. Op de vraag welke (andere) maatregelen ze nemen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten, noemt men het vaakst: opletten met gebruik van kaarsen. Van de inwoners van de gemeente Kampen zegt 5% wel eens brand te hebben gehad in hun woning. Bij 35% is er wel eens brand geweest in hun naaste omgeving (familie, vrienden, buurt). 44% heeft naar aanleiding van een dergelijke ervaring met brand maatregelen genomen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten (bijv. aanschaf van brandblusser, blusdeken, rookmelder). De inwoners zijn een aantal stellingen voorgelegd over hun eigen rol als het gaat om het vergroten van de brandveiligheid in hun woning. Zeven op de tien weten wat ze moeten doen als er brand in hun woning uitbreekt, 85% weet hoe ze hun huis het snelst kunnen verlaten in geval van brand. Ongeveer één op de vijf inwoners zegt weinig kennis te hebben over het vergroten van de brandveiligheid in hun eigen woning. 83% is van mening dat ze zelf veel kunnen doen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. 97% van de inwoners is van mening dat de bewoners zelf hoofdverantwoordelijk zijn voor maatregelen voor brandveiligheid in hun woning. Van de mensen met een huurhuis is 70% van mening dat (ook) de woningcorporatie/verhuurder daar hoofdverantwoordelijk voor is. 4
Van de inwoners van de gemeente Kampen heeft 11% wel eens voorlichting gehad van de brandweer over brandveiligheid in hun woning, waarvan 58% naar aanleiding daarvan maatregelen heeft genomen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten (bijv. aanschaf van rookmelder of blusdeken, opstellen vluchtplan, apparaten niet op stand-by laten staan). Op de vraag Als de brandweer u voorlichting zou mogen geven over brandveiligheid in uw woning, waar zou deze over moeten gaan?, antwoorden de inwoners met name: preventie/voorkomen van brand, wat te doen als er brand uitbreekt. Men wil het liefst voorlichting ontvangen van de brandweer via een folder of brochure in de brievenbus, huis-aan-huis bladen, de website van de brandweer Kampen of huisbezoek. Op de vraag Wat zou de brandweer, behalve voorlichting, nog meer mogen doen om de brandveiligheid in uw woning te vergroten?, antwoorden inwoners met name: controle aan huis, gratis of goedkoop rookmelders, brandblussers e.d. verschaffen, snel ter plekke zijn/goede bereikbaarheid. Volgens meerdere inwoners hoeft de brandweer niets meer te doen, omdat het de verantwoordelijkheid van de bewoner zelf is. En een aantal merkt op dat de brandweer volgens hun al voldoende doet. Risicogroepen In dit onderzoek is gekeken wat de belangrijkste risicogroepen zijn als het gaat om brandveiligheid, oftewel welke huishoudens de meeste kans hebben op brand. Daarbij is gekeken naar verschillen naar leeftijd, opleiding, inkomen, koop- of huurhuis en woongebied van de gemeente Kampen. Opvallend in de resultaten is dat bepaalde groepen minder kennis hebben over het vergroten van de brandveiligheid in hun woning; dit zijn met name inwoners met een lagere opleiding, lager inkomen en een huurhuis. Terwijl tegelijkertijd juist deze groepen (op bepaalde punten) meer aandacht lijken te besteden aan het vergroten van de brandveiligheid in hun woning. Het zijn namelijk juist de inwoners met een middelbare of hogere opleiding, een hoog inkomen en een koophuis, die bijvoorbeeld vaker de televisie of computer/laptop op stand-by laten staan als ze deze een tijd niet gebruiken en de wasdroger wel eens aan hebben staan als er niemand thuis is. En ook hebben de inwoners met een middelbare of hogere opleiding, een hoog inkomen en een koophuis minder vaak een vluchtplan. Kortom: de kennis is er wel bij die inwoners, maar in de praktijk lijken ze er niet altijd naar te handelen. Inwoners van 55 jaar en ouder, met een netto inkomen minder dan 1350 euro en bewoners van een huurhuis hebben minder vaak (een) rookmelder(s) in hun woning. Dit zou (onder andere) te maken kunnen hebben met de kosten van de aanschaf van rookmelders. Op de vraag wat de brandweer, behalve voorlichting, nog meer zou mogen doen om de brandveiligheid in de woning te vergroten, geven namelijk veel inwoners de suggestie om gratis of tegen een lagere prijs rookmelders, brandblussers, blusdekens etc. te verschaffen. Maar het kan ook te maken hebben met opvattingen over de verantwoordelijkheid van de bewoner zelf. Bewoners met een netto inkomen minder dan 1350 euro en bewoners van een huurhuis zijn namelijk minder vaak van mening dat bewoners zelf hoofdverantwoordelijk zijn voor maatregelen voor brandveiligheid in hun woning. Zo vindt 70% van de bewoners van een huurhuis dat (ook) de woningcorporatie/verhuurder hoofdverantwoordelijk is. Er zijn nauwelijks significante verschillen naar woongebied van de gemeente Kampen. Het enige significante verschil zien we als het gaat om het al dan niet hebben van een vluchtplan. Het woongebied De Maten/Het Onderdijks komt daarbij als risicogroep naar voren. 5
1. Inleiding De gemeente Kampen wil graag samen met haar inwoners streven naar een (brand)veilige samenleving. Om inzicht te krijgen hoe inwoners van de gemeente Kampen omgaan met brandveiligheid, heeft de brandweer van Kampen een onderzoek laten uitvoeren. In het onderzoek is onder andere gevraagd of inwoners weten hoe ze brand in hun woning kunnen voorkomen. Welke maatregelen ze nemen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. En welke voorlichting ze graag zouden willen hebben van de brandweer Voor het onderzoek is een enquête gehouden onder inwoners van de gemeente Kampen van 18 jaar en ouder: leden van het burgerpanel van de gemeente Kampen en een steekproef uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) van de gemeente Kampen. De internetpanelleden zijn benaderd door middel van een uitnodigingsmail, met daarin een link naar de vragenlijst. De schriftelijke panelleden zijn benaderd door middel van een uitnodigingsbrief en een schriftelijke vragenlijst. De steekproef uit de GBA is benaderd door middel van een uitnodigingsbrief, waarin een persoonlijke inlogcode stond om het onderzoek via internet in te vullen. Ze konden echter ook telefonisch een schriftelijke vragenlijst opvragen. In totaal zijn benaderd voor het onderzoek: 734 internetpanelleden, 140 schriftelijke panelleden en 2087 personen uit de GBA. Daarvan hebben in totaal 1067 personen de vragenlijst ingevuld, een respons van 36%. Om de resultaten van dit onderzoek representatief te maken voor de bevolking van de gemeente Kampen, zijn wegingsfactoren berekend. De verdeling van de respons naar leeftijd en woongebied is daarvoor vergeleken met de werkelijke populatie naar leeftijd en woongebied. Respondenten die ondervertegenwoordigd zijn in vergelijking met de werkelijke populatie krijgen een hoge wegingsfactor en vice versa. Een hoge wegingsfactor betekent dat de antwoorden van deze groep zwaarder meetellen dan de antwoorden van de groep met een lagere wegingsfactor. In dit rapport brengen we onder andere in beeld wat de belangrijkste risicogroepen zijn als het gaat om brandveiligheid, oftewel welke huishoudens de meeste kans hebben op brand. Daarvoor kijken we bij verschillende vragen of de uitkomsten significant verschillen naar leeftijd, opleiding, inkomen, koopof huurhuis en woongebied van de gemeente Kampen. In dit rapport noemen we alleen de significante verschillen. Wat betreft leeftijd hebben we een indeling gemaakt in de volgende leeftijdscategorieën: 18-34, 35-44, 45-54, 55-64, 65 en ouder. Wat betreft opleiding hebben we een indeling gemaakt in lagere, middelbare en hogere opleiding. Wat betreft netto inkomen hebben we een indeling gemaakt in de volgende inkomenscategorieën: minder dan 1350 euro, 1350 tot 1750 euro, 1750 tot 3050 euro, meer dan 3050 euro (167 inwoners (16%) weten niet wat hun netto inkomen is of willen dat niet zeggen en 51 inwoners (5%) geven aan dat hun inkomen wisselt per maand, deze twee groepen zijn in de analyses naar risicogroepen buiten beschouwing gelaten). Wat betreft woongebied hebben we in overleg met de brandweer van de gemeente Kampen een indeling gemaakt in de volgende zes woongebieden, op basis van brand(weer)technische argumenten (opkomsttijden, nieuwbouw/oudere huizen, etc.): 1. Binnenstad, 2. Brunnepe, Hanzewijk en Greente 3. De Maten, Het Onderdijks, 4. Kampen-Zuid, Flevowijk, Bovenbroek, Cellesbroek, Hagenbroek, 5. Stationsplein, IJsselmuiden, Grafhorst, 6. Buitengebied: Polder Dronthen, Kampereiland, Zalk, Wilsum, Kamperveen, 's-heerenbroek, Polder Mastenbroek. 6
2. Maatregelen om brand te voorkomen 2.1. Drie belangrijkste oorzaken van brand De inwoners van de gemeente Kampen is gevraagd wat volgens hun de drie belangrijkste oorzaken zijn van brand in een woning. De top 3 van meest genoemde oorzaken van brand ziet er als volgt uit: 1. elektrische apparaten (op stand-by laten staan) 2. brandende kaarsen 3. gasfornuis / gas aan laten staan / vlam in de pan Daarnaast worden ook vaak genoemd: wasdroger, frituurpan, blikseminslag, brandende sigaret. 2.2. Maatregelen om brandveiligheid te vergroten Bij de vraag welke maatregelen mensen kunnen nemen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten, noemen inwoners vooral de volgende maatregelen: rookmelder/brandalarm blusdeken (m.n. in de keuken) / blusapparaat bliksemafleiders elektrische apparaten uit (niet op stand-by) elektrische apparaten goed onderhouden en controleren bij het koken in de buurt van het fornuis blijven opletten met kaarsen / kaarsen uit bij afwezigheid aanstekers en lucifers buiten bereik van kinderen houden alles controleren bij het verlaten van het huis of het naar bed gaan 2.3. Maatregelen in de eigen woning Rookmelders Van de inwoners van de gemeente Kampen heeft 82% één of meerdere rookmelders in hun woning, waarvan 71% met batterijen en 11% op het lichtnet (figuur 1). Van degenen met (een) rookmelder(s) met batterijen controleert 48% vaak of regelmatig of de batterijen in de rookmelder vervangen moeten worden, 34% doet dat soms, 19% zelden of nooit. 1. Heeft u één of meerdere rookmelders in uw woning? 11% 18% 71% O&S 2011 ja, rookmelder(s) met batterijen ja, rookmelder(s) op het lichtnet nee Risicogroepen (geen rookmelder(s) in hun woning): 55 jaar en ouder, netto inkomen minder dan 1350 euro, huurhuis. 7
Vluchtplan 28% heeft een vluchtplan, voor het geval er brand uitbreekt in hun woning, 72% heeft dat niet. Een vluchtplan wil zeggen een verzamelplaats, afspraken wie de brandweer belt, wie voor de kinderen en huisdieren zorgt, etc. Risicogroepen (geen vluchtplan): 18-34 jaar, middelbare en hogere opleiding, netto inkomen 1750 euro en hoger (m.n. meer dan 3050 euro), koophuis, woongebied De Maten/Het Onderdijks. Televisie, wasdroger, computer Bij 52% van de inwoners die een televisie hebben, staat die televisie wel eens op stand-by als ze deze een tijd niet gebruiken, bijvoorbeeld s nachts of als ze weg zijn. Bij 22% is dat vaak of regelmatig (figuur 2). Risicogroepen (televisie wel eens op stand-by als deze een tijd niet wordt gebruikt): 18-34 jaar, middelbare en hogere opleiding. 2. Staat de tv wel eens op stand-by als u deze een tijd niet gebruikt? 48% 20% 10% 6% 16% O&S 2011 vaak regelmatig soms zelden nooit Bij 60% van de inwoners die een wasdroger hebben, staat die wasdroger wel eens aan als er niemand thuis is. Bij 11% is dat vaak of regelmatig (figuur 3). 86% maakt het stoffilter van de wasdroger vaak of regelmatig schoon, 9% soms of zelden, 5% doet dat nooit. Risicogroepen (wasdroger wel eens aan bij afwezigheid): 18-54 jaar, middelbare en hogere opleiding, netto inkomen 1750 euro en hoger (m.n. meer dan 3050 euro), koophuis. 3. Staat de wasdroger wel eens aan als er niemand thuis is? 22% 40% 27% 2% 9% O&S 2011 vaak regelmatig soms zelden nooit 8
Bij 55% staat de computer of laptop wel eens op stand-by als ze deze een tijd niet gebruiken, bijvoorbeeld s nachts of als ze weg zijn. Bij 16% is dat vaak of regelmatig (figuur 4). Risicogroepen (computer/laptop wel eens op stand-by als deze een tijd niet wordt gebruikt): 18-34 jaar, middelbare en hogere opleiding, netto inkomen 3050 euro en hoger, koophuis. 4. Staat de computer/laptop wel eens op stand-by als u deze een tijd niet gebruikt? 45% 7% 21% 18% 9% O&S 2011 vaak regelmatig soms zelden nooit Andere maatregelen Op de vraag welke (andere) maatregelen ze nemen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten, noemt men het vaakst: opletten met gebruik van kaarsen (figuur 5). Bij anders noemt men onder andere: rookmelder/brandalarm, controle voor verlaten van de woning of naar bed gaan, niet roken in huis, controle elektrische apparatuur en cv, schoorsteen vegen, koolmonoxide melder, aanstekers en lucifers buiten bereik van kinderen houden. 5. Welke (andere) maatregelen neemt u om de brandveiligheid in uw woning te vergroten? opletten met gebruik van kaarsen 89 bij onw eer en langdurige afw ezigheid stekkers elektrische apparaten uit stopcontact halen apparaten niet op stand-by laten staan 70 69 opletten met gebruik verlengsnoeren 58 opletten met lampen/verlichting 42 opletten mer roken/sigaretten in huis 34 brandblusser 30 blusdeken 30 anders 10 ik neem geen (andere) maatregelen 4 O&S 2011 % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 9
Risicogroepen (apparaten op stand-by laten staan): middelbare en hogere opleiding. Risicogroepen (minder opletten met gebruik van kaarsen): 55 jaar en ouder, lagere en (in iets mindere mate) middelbare opleiding. Risicogroepen (minder opletten met gebruik verlengsnoeren): 18-34 jaar. Risicogroepen (minder opletten met roken/sigaretten in huis): middelbare en hogere opleiding, netto inkomen 1350 euro en hoger. Risicogroepen (minder opletten met lampen/verlichting): 35-44 jaar. Risicogroepen (geen brandblusser en/of blusdeken): huurhuis. 2.4. Maatregelen naar aanleiding van brand in eigen woning of naaste omgeving Van de inwoners van de gemeente Kampen zegt 5% wel eens brand te hebben gehad in hun woning. Bij 35% is er wel eens brand geweest in hun naaste omgeving (familie, vrienden, buurt). Risicogroepen (brand gehad in de woning): geen significante verschillen. Van degenen die ervaring met brand hebben gehad in hun woning of naaste omgeving, heeft 44% naar aanleiding daarvan maatregelen genomen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. Dat zijn vooral de volgende maatregelen: brandblusser, blusdeken, rookmelder, brandalarm, altijd alert blijven en controleren voor het verlaten van de woning of het naar bed gaan, elektrische bedrading na laten kijken, brandwerende materialen toegepast, ander rookkanaal/schoorsteen veranderd, schoorsteen extra laten vegen, stekkers uit stopcontact, voorzichtiger met kaarsen. 56% heeft naar aanleiding van de ervaring met brand in de eigen woning of naaste omgeving geen maatregelen genomen. Daarbij geeft men met name aan: is niet nodig, al voldoende maatregelen genomen, het zit wel goed bij ons, ik ben al alert genoeg. Maar ook dat de oorzaak van de brand in hun naaste omgeving niet van toepassing was op hun eigen woonsituatie (bijv. nieuwbouw i.p.v. oude woning, geen open haard). Verder noemt men onder andere als redenen: was een nalatigheid wat geen tweede keer voorkomt, was een incident/een samenloop van omstandigheden, brandmelder heeft brand aangegeven/we waren er tijdig bij, oorzaak van de brand was niet te voorkomen, was schoorsteenbrand/schoorsteen wordt elk jaar al geveegd, het was een vergissing/onoplettendheid en ik heb de brand zelf weten te doven. 10
3. Rol van de burger en de brandweer 3.1. Rol van de bewoner zelf en de brandweer De inwoners zijn een aantal stellingen voorgelegd over hun eigen rol als het gaat om het vergroten van de brandveiligheid in hun woning (tabel 1). Zeven op de tien weten wat ze moeten doen als er brand in hun woning uitbreekt, 85% weet hoe ze hun huis het snelst kunnen verlaten in geval van brand. Ongeveer één op de vijf inwoners zegt weinig kennis te hebben over het vergroten van de brandveiligheid in hun eigen woning. 83% is van mening dat ze zelf veel kunnen doen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. Risicogroepen (minder kennis over wat te doen/hoe het snelst het huis te verlaten als er brand uitbreekt in de woning): 18-44 jaar. Risicogroepen (minder kennis over vergroten van de brandveiligheid in de woning): lagere opleiding, netto inkomen tot 1750 euro, huurhuis. Risicogroepen (opvatting dat men zelf niet veel kan doen om de brandveiligheid in de woning te vergroten): geen significante verschillen. Tabel 1: Stellingen over de eigen rol mbt het vergroten van de brandveiligheid in de woning (in %) Ik weet wat ik moet doen als er brand in mijn woning uitbreekt Ik weet hoe ik mijn huis het snelst kan verlaten als er brand uitbreekt Ik heb weining kennis over het vergroten van de brandveiligheid in mijn woning Ik kan zelf veel doen om de brandveiligheid in mijn woning te vergroten (helemaal) mee eens niet mee eens, niet mee oneens (helemaal) mee oneens weet niet 70 19 8 3 85 10 4 2 19 26 53 3 83 11 4 2 Figuur 6 laat zien dat 97% van de inwoners van mening is dat de bewoners zelf hoofdverantwoordelijk zijn voor maatregelen voor brandveiligheid in hun woning. Ongeveer een derde is van mening dat (ook) de woningcorporatie/verhuurder daar hoofdverantwoordelijk voor is. Met name mensen met een huurhuis vinden dat (70% van deze groep), maar ook 20% van de mensen met een koophuis. Risicogroepen (zijn minder vaak van mening dat bewoners zelf hoofdverantwoordelijk zijn voor maatregelen voor brandveiligheid in de woning): netto inkomen minder dan 1350 euro, huurhuis. (zij vinden relatief vaak dat (ook) de woningcorporatie/verhuurder hoofdverantwoordelijk is). 6. Wie is naar uw mening hoofdverantwoordelijk voor maatregelen voor brandveiligheid in uw woning? bew oners zelf 97 w oningcorporatie/verhuurder 32 gemeente 11 brandw eer andere persoon of organisatie 4 7 O&S 2011 % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 11
3.2. Voorlichting van de brandweer Van de inwoners van de gemeente Kampen heeft 11% wel eens voorlichting gehad van de brandweer over brandveiligheid in hun woning. Van hen heeft 58% naar aanleiding van die voorlichting maatregelen genomen om de brandveiligheid in hun woning te vergroten. Met name de volgende maatregelen: rookmelder/brandmelder, blusdeken, vluchtplan, apparaten niet op stand-by laten staan. 33% heeft naar aanleiding van die voorlichting geen maatregelen genomen, met name omdat men dit niet nodig vond: was al goed, we hadden al maatregelen genomen, ik was mij al bewust van brandveiligheid. etc.. Een enkeling geeft aan nog geen maatregelen te hebben genomen (bv. aanschaffen brandblusser en blusdeken). Risicogroepen (geen voorlichting gehad van de brandweer over brandveiligheid in de woning): geen significante verschillen. Op de vraag Als de brandweer u voorlichting zou mogen geven over brandveiligheid in uw woning, waar zou deze over moeten gaan?, antwoorden de inwoners: algemene tips en voorlichting / brandveiligheid in het algemeen / alles wat met brand te maken heeft checklist aanreiken waarmee we zelf kunnen controleren of ons huis brandveilig is / risicoinventarisatie van de brandweer in de woning / wat zijn de gevaarlijke plekken / inrichting van de woning / materialen in de woning / veiligheid op zolder jaarlijkse voorlichting, compleet met praktijkgedeelte (bijv. oefenen met vlam in de pan) preventie, voorkomen van brand / praktische tips / waar moet je op letten / meest voorkomende oorzaken van brand / kleine, goedkope maatregelen om brandveiligheid te vergroten / kosten van maatregelen welke gevaren brengt een apparaat op stand-by met zich mee / omgaan met elektrische apparaten / gevaar van oude apparaten / gevaar van elektrische, huishoudelijke apparaten elektriciteitsdraden waar en hoe brandbare stoffen opslaan / gevaar van schoonmaakmiddelen in huis hoe brandbaar verschillende materialen in huis zijn / gebruik van brandwerende materialen gebruik van een open haard beste plek voor plaatsen van rookmelders / hoe vaak batterijen van rookmelders controleren / wat zijn de beste rookmelders (die niet om de haverklap afgaan om niets) / nut van rookmelders bepalen van vluchtroutes / beste vluchtroutes / hoe je het beste en snelste de woning kunt verlaten / hoe een gehandicapte bewoner het huis zo snel mogelijk kan verlaten / in veiligheid brengen van kinderen en dieren / hoe verlaat je zonder paniek de woning wat te doen als er brand uitbreekt / hoe te handelen / hoe te handelen bij een huis met een rieten kap / wat wel of juist niet doen bij brand / hoe de brand te blussen / verschillende blusmiddelen en methoden / hoe een beginnend vuurtje te doven / wat te doen bij schoorsteenbrand gebruik van brandblussers / wat zijn goede brandblussers / waar brandblusser plaatsen bereikbaarheid van de woning door de brandweer gespannen relatie tussen brandveiligheid en diefstalpreventie (waardoor vluchten soms onmogelijk wordt) / over het gevaar dat deuren en ramen tegenwoordig zo beveiligd zijn tegen inbraak geen idee / hoeft niet / niet nodig / geen behoefte aan 12
Men wil het liefst voorlichting ontvangen van de brandweer over brandveiligheid in de woning via een folder of brochure in de brievenbus, huis-aan-huis bladen, de website van de brandweer Kampen of huisbezoek (figuur 7). 7. Via welke bronnen zou u het liefst voorlichting willen otnvangen van de brandweer over brandveiligheid in uw woning? folder/brochure in brievenbus 71 huis-aan-huis bladen 42 w ebsite brandw eer Kampen huisbezoek 28 30 voorlichtingsbijeenkomst 21 w ijkvereniging 6 anders 5 w eet ik niet 2 O&S 2011 % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Op de vraag Wat zou de brandweer, behalve voorlichting, nog meer mogen doen om de brandveiligheid in uw woning te vergroten?, antwoorden inwoners: adviezen en tips geven (bijv. over plaats rookmelders, vluchtroutes) / bijeenkomsten geven / boekje of folder uitgeven / meer voorlichting en tips in dagbladen en folders / inloop- en voorlichtingsruimte bij de kazerne / voorlichting geven op scholen controle, inspectie aan huis op brandveiligheid (periodiek, op afspraak) / controle in oudere huizen eens in de één of twee jaar / controle van gevaarlijke situaties en hoe deze te voorkomen / controle of brandmelders wel goed geplaatst zijn / rookmelders plaatsen / op brandbare materialen wijzen / controle gas en elektra (vooral leegstaande en oude panden en verhuurde woningen in de binnenstad) / wijzen op fouten in de woning die een bewoner zelf niet in de gaten heeft (bijv. de meterkast) / controle elektrische apparaten / beste vluchtroutes aangeven vanaf verschillende plekken in de woning steekproefsgewijs huizen controleren (en dit dan ook bekend maken via de media) (na controle in huis) veiligheidsplan opstellen helpen geadviseerde maatregelen uit te voeren bij oplevering woning controle uitvoeren / nieuwe woningen brandveilig opleveren / eisen stellen tijdens de bouw aan de brandveiligheid / meekijken met projectontwikkelaars (aannemers) als het gaat over bouwen, materialen, inrichting, etc. wettelijke verplichting voor verhuurders om brandalarm aan te brengen in de woning / huurwoning controleren op brandveiligheid voordat deze wordt afgeleverd kennis opdoen welke woningen in welke wijken brandgevaarlijk kunnen zijn (waar is nog asbest? welke woningen bezitten nog geisers of oude cv installaties? etc.) meer controle bij mensen waar meerdere keren brand is geweest 13
gratis rookmelders, brandblussers en blusdekens verschaffen / voordelig rookmelders etc. aanbieden / actie om deze goedkoop aan te schaffen / rookmelders, blusdekens etc. verkopen (met aanbiedingen) / aanbieden van goede en goedkope brandmelders en blusmiddelen (door groot in te kopen) / actieve promoties met bedrijven om voordelig brandblussers, blusdekens, rookmelders, etc. te kunnen aanschaffen / brandblussers mogelijk huren incl. onderhoudscontract / preventiepakket samenstellen keuren van brandblussers, die normaal een keer per jaar gekeurd moeten worden, maar dit is erg kostbaar, dus vrijwel niemand doet het. Brandweer kan dit eenvoudig doen en er natuurlijk een vergoeding voor vragen. Bovendien is de brandweer overal aanwezig en keuringsinstanties voor brandblusapparaten zijn over het algemeen in geen velden of wegen te bekennen / ieder jaar gratis brandblusser controleren of omwisselen, dat is nu niet te betalen voor een particulier / jaarlijks controle brandblussers op de kazerne bewoners zelf laten oefenen / brandoefening geven in de buurt / demonstratie geven zorgen dat alle adressen bekend zijn bij een melding, dat er niet gezocht hoeft te worden / bereikbaarheid controleren / snel ter plekke zijn / goede infrastructuur en bereikbaarheid van woningen / controles in de straat (regelmatig auto s fout geparkeerd waardoor brandweer mijn woning niet kan bereiken) / parkeerprobleem aanpakken zodat de woning bereikbaar is voor de brandweer aanrijdtijd zo kort mogelijk houden / check of de aanrijdtijd wel te halen is voldoende beschikbaarheid van bluswater / putjes controleren of ze wel te vinden zijn en er wel voldoende druk op staat / zorgen voor goed werkende brandputten / check of de watervoorziening voldoende is / zorg dat er brandkranen langs de weg zijn die goed zichtbaar zijn aan alle inwoners eisen gaan stellen wat betreft brandveiligheid / actief mensen stimuleren om de verantwoordelijkheid te gaan nemen (bijv. dit onderzoek prikkelt mij al om er weer op te letten) / mensen wijzen op eigen verantwoordelijkheid beter toezien op gebruik van allesbranders en open haarden / vegen van schoorstenen minder vrijblijvend laten zijn promoties die jonge kinderen aanspreken (roken, met vuur spelen) aangifte over een onveilige situatie omtrent elektra, veroorzaakt door een onveilige bouwsituatie, serieus nemen. geen idee / ik zou het niet weten ik denk dat ze al heel veel doen / is voldoende / volgens mij doet de brandweer het prima / volgens mij doet de brandweer altijd optimaal hun werk niets / ben je zelf verantwoordelijk voor / het is mijn eigen verantwoordelijkheid / geen ambtelijke bemoeizucht in mijn huis / de bewoner is als eerste verantwoordelijk voor de veiligheid in de woning 14