OPDRACHTFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken, de zorgvrager ligt in bed en mag niet opzitten maar wel draaien Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a De zorgvrager heeft veel pijn tijdens het opmaken van het bed. Welke maatregelen kun je nemen om de pijn van de zorgvrager zoveel mogelijk te voorkomen? b Welke bedcomplicaties kun je helpen voorkomen door het beddengoed glad en strak te trekken? Welke krachten spelen daar een rol bij? c Geef twee redenen waarom het voorkomen van wapperen met lakens en dekens belangrijk is. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 1
HANDELINGSFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken; de zorgvrager ligt in bed en mag niet opzitten maar wel draaien Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Goed Fout 1 Informeert: Vertel de zorgvrager dat je de zorgvrager dat je het bed komt afhalen en opmaken terwijl hij in bed ligt; Bespreek hoe de zorgvrager kan meewerken. 2 Zet alle benodigdheden klaar: Een waskar voor het vuile wasgoed; Twee lakens, waarvan één een hoeslaken kan zijn; Een steeklaken, als de zorgvrager een bedzeil in bed heeft; Indien nodig een molton; Een deken en eventueel een sprei; Twee of drie kussenslopen, afhankelijk van het aantal kussens dat de zorgvrager gebruikt. 3 Draag zorg om de omgeving: Breng het bed op juiste werkhoogte; Plaats de waskar aan het voeteneinde; Zorg voor voldoende werkruimte; Laat de ruggensteun zakken of verwijder de ruggensteun. 4 Voert handeling uit: De ene kant van het bed afhalen en opmaken: Til vanaf het voeteneinde tot aan het hoofdeinde het matras iets op en maak al het beddengoed los, zodat dit makkelijk te verwijderen is; Pak de deken en eventueel de sprei in het midden op en schuif deze over het voeteneinde op de stoelen (het ligt dan dubbelgevouwen); herhaal dit met het bovenlaken. Als het bovenlaken vuil is, doe het dan in de waskar; Haal de kussens op één na weg en vraag de zorgvrager om naar een zijde te draaien (of help hem daarbij), zodat de helft van het bed vrij komt te liggen. Neem het kussen mee; Haal indien nodig de vuile kussenslopen van de kussens en doe ze in de waskar. Leg de kussens op de stoelen aan het voeteneinde; Noordhoff Uitgevers bv 3
Rol het steeklaken in de breedte op tot aan de rug van de zorgvrager en duw het steeklaken richting matras onder de zijde van de zorgvrager. Haal het zeil over de zorgvrager en rol het onderlaken op en stop het onder het zeil. Houd de rol zo plat mogelijk, zodat de zorgvrager gemakkelijk hierover kan terugdraaien; Controleer de molton. Als die verschoond moet worden, dan moet je hem ook oprollen. Trek hem anders glad en stop hem in; Pak een schoon laken en leg de middellijn aan het hoofdeinde van het matras en vouw het laken uit. Til het matras aan het hoofdeinde op en sla het laken om de korte kant van het matras en vorm een rechte hoek. Loop daarna naar het voeteneinde, trek het laken glad, let op de middellijn en stop op dezelfde wijze het laken aan het voeteneinde in. Stop daarna de zijkanten in; Rol het laken op en duw dit onder het zeil, onder het kussen en aan het voeteneinde tegen de voeten aan; Haal het zeil over het onderlaken en stop het in. Pak een schoon steeklaken en leg dit in de lengte met de middellijn tegen de rol achter de rug van de zorgvrager. Trek de andere helft over het zeil en stop het in; Vraag de zorgvrager om over de rol heen te draaien en geef indien nodig hulp. Neem het kussen mee. Ondersteun de zorgvrager; Als het bovenlaken vuil is, doe het dan in de waskar. De andere kant van het bed afhalen en opmaken: Haal het vuile steeklaken weg en deponeer het in de waskar. Haal daarna het zeil over de zorgvrager; Haal het vuile onderlaken weg en doe dit in de waskar. Trek de molton glad en stop hem eerst aan het hoofdeinde, daarna aan het voeteneinde en vervolgens aan de zijkant goed in; Rol het laken uit, trek dit glad en stop het op dezelfde wijze in; Haal het zeil hierover en stop het goed glad in. Rol daarna het steeklaken uit en stop ook dit glad in; Verschoon de kussenslopen aan het voeteneinde en schud de kussens op; Plaats de ruggensteun eventueel terug in bed en leg de kussens in een gewenste kussenschikking; Help daarna de zorgvrager in de gewenste houding; Pak het bovenlaken bij de bovenpunten (de zoomkant met de brede zoom omhoog) en trek het over het voeteneinde over de zorgvrager; Pak hierna de deken en eventueel de sprei op dezelfde wijze op en leg ze over het laken. Let op de middellijn. Stop daarna aan het voeteneinde van het matras het laken, de deken en de sprei samen in en vorm een rechte hoek. Maak een tenenplooi om spitsvoeten te voorkomen; Loop met je collega naar het hoofdeinde. Trek het bovenlaken glad en trek hierover de deken en de sprei. Sla het laken om de deken en sla dit alles nog een keer om, als het te hoog ligt. Vraag de zorgvrager of hij de dekens hoog wil hebben en of je de zijkanten moet instoppen of vrij moet laten hangen. Een omgeslagen deken is namelijk gemakkelijk voor het geval de zorgvrager zelf de deken wat hogerop wil trekken. Zorg ervoor dat je niet wappert met de lakens en de deken om stofverplaatsing te voorkomen. 4 Noordhoff Uitgevers bv
Goed Fout 5 Past juiste nazorg toe: Vraag of de zorgvrager goed ligt; Vraag of de zorgvrager tevreden is over het afhalen en opmaken van het bed; Breng de waskar met vuil goed weg. 6 Rapporteert de bevindingen: Noteer eventuele bijzonderheden. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 5
TOETSFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken; de zorgvrager ligt in bed en mag niet opzitten maar wel draaien Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je haalt met een collega een hoog-laagbed af en maakt het op. De zorgvrager mag niet uit bed, hij mag niet opzitten, maar wel draaien. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Vertelt de zorgvrager wat ze komt doen. 3 Overlegt met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zorgt voor privacy. 5 Zet alle benodigdheden klaar. 6 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering V O B S 7 Observeert de zorgvrager en communiceert met hem. 8 Draagt zorg voor de veiligheid. 9 Haalt de ene kant van het bed volgens protocol af. 10 Haalt de kussens op één na weg, vraagt de zorgvrager om naar één kant te draaien en helpt hem zo nodig daarbij. 11 Maakt de ene kant van het bed volgens protocol op. 12 Vraagt of helpt de zorgvrager om over de rol heen te draaien en neemt het kussen mee. 13 Haalt de andere kant van het bed volgens protocol af. 14 Maakt de andere kant van het bed volgens protocol op. Noordhoff Uitgevers bv 7
V O B S 15 Helpt de zorgvrager in een comfortabele houding. 16 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Nazorg V O B S 17 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 18 Ruimt alles op de juiste plaats en wijze op. 19 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 20 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv