Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland

AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland Datum: 7 juli 2016 Tijd: 13.30 uur Plaats: GGD-kantoor (vergaderruimte Engelenburg) Rijksstraatweg 65, 7231 AC Warnsveld 13.30 FORMEEL DEEL 1. Opening en verslag vergadering d.d. 14 april en 18 mei 2016 - concept-verslagen en samenvatting (eerder toegezonden bij e-mail d.d. 19 april resp. 20 mei 2016) 2. Ingekomen stukken en mededelingen - lijst 3. Jaarstukken en accountantsverslag 2015 - bestuursvoorstel - bijlagen: samenvatting jaarstukken / accountantsverklaring 2015 en jaarstukken 2015 / accountantsverslag / verslag bespreking accountantsverslag 4. Eerste bestuursrapportage 2016 - bestuursvoorstel - bijlage: rapportage 5. Programmabegroting 2017 (nazending) - bestuursvoorstel - bijlage: reacties gemeenten 6. Dialoog jeugdgezondheidszorg - bestuursvoorstel 7. Terugnemen jeugdgezondheidszorg door Apeldoorn - bestuursvoorstel 8. Wijziging gemeenschappelijke regeling GGD NOG - bestuursvoorstel - bijlage: gewijzigde GR GGD NOG 9. Rondvraag en sluiting 14.30 1

14.30 PORTEFEUILLEHOUDERSOVERLEG VOLKSGEZONDHEID NOORD- EN OOST-GELDERLAND 1. Opening 2. Uitkomsten gezondheidsmonitor jeugd (Emovo) presentatie en discussie met Judith Heinrich, epidemioloog 3. Rondvraag en sluiting 15.30 Het Dagelijks Bestuur nodigt u uit om de laatste AB-vergadering voor de zomervakantie af te sluiten met een gezonde vakantieborrel. 2

Samenvatting (concept)verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 14 april 2016 Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 7 juli 2016 (eventueel 18 mei 2016) 1. Opening en verslag vergadering d.d. 18 februari 2016 Het Algemeen Bestuur (AB) heeft het verslag ongewijzigd vastgesteld. 2. Ingekomen stukken en mededelingen GGD GHOR Nederland heeft het rapport Publieke gezondheid borgen uitgebracht. Conclusie is dat Nederland een goed stelsel van publieke gezondheid kent. Om dat te behouden is versterking nodig van de GGD'en. De vaste Tweede Kamercommissie VWS heeft op 31 maart 2016 met de minister en staatssecretaris gedebatteerd over het preventiebeleid. Prominent op de agenda stond het Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid. In de AB-vergadering van 18 februari 2016 heeft het Dagelijks Bestuur nadere informatie toegezegd over de publieke gezondheidszorg voor vluchtelingen. Asielzoekers vallen onder de verantwoordelijkheid van het Centrale Orgaan opvang asielzoekers (COA). De grotere omvang van de publieke gezondheidszorg voor asielzoekers (PGA) brengt schaalvoordelen met zich mee. Daardoor neemt het tekort op deze GGD-taak relatief af. Het streven is uiteindelijk kostendekkende afspraken te maken met het COA. Daarnaast heeft de GGD te maken met extra werk voor de publieke gezondheid voor statushouders in de gemeenten, vooral bij jeugdgezondheidszorg. Statushouders vallen, net als andere inwoners, onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Het Dagelijks Bestuur (DB) zal bij de jaarrekening 2015 voorstellen om een deel van het overschot over 2015 hiervoor in zetten. Daarnaast is er een lobby van gemeenten en GGD en bij het rijk om extra geld. Het DB heeft de concept-jaarstukken 2015 toegezonden aan de gemeenteraden, zoals de Wet gemeenschappelijke regelingen voorschrijft. Zo kunnen de raden de uitkomsten van de jaarstukken betrekken bij hun zienswijzen over de begroting. Het Algemeen Bestuur bespreekt de Jaarstukken 2015 op 7 juli 2016. Het digitale publieksjaarverslag 2015 van GGD NOG is online! Kijk op www.ggdnogjaarverslag.nl. 3. Benoeming DB-lid Het AB heeft mevrouw C. Abbenhues (waarnemend burgemeester Zutphen) benoemd tot lid van het Dagelijks Bestuur. Zij heeft in de DB en van de GGD en van de Veiligheidsregio NOG de portefeuille GHOR (geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio). Mevrouw Abbenhues heeft de GHOR-portefeuille overgenomen van de heer N. Joosten. De Achterhoekse AB-leden hebben aandacht gevraagd voor een evenredige vertegenwoordiging in het DB GGD vanuit de drie regio s. 1 3

4. Treasurystatuut 2016 Het AB heeft een geactualiseerd Treasurystatuut vastgesteld. Dit gaat over het beheersen van financiële posities en de risico s ervan. 5. Invoering Vennootschapsbelasting Het AB heeft kennisgenomen van de gevolgen van de invoering van de vennootschapsbelasting voor de GGD. De Vpb leidt tot extra administratie en heeft beperkte financiële gevolgen voor de GGD. 6. Programmabegroting 2017 Het AB heeft ingestemd met de concept-programmabegroting 2017. Deze begroting is een uitwerking van de Uitgangspuntennota 2017. Ook reageert het DB in de begroting op de zienswijzen van de gemeenten op de Uitgangspuntennota. Het DB heeft toegezegd opnieuw te kijken naar de manier van indexeren. Hierom hebben de AB-leden van de Achterhoekse gemeenten gevraagd. Het DB heeft benadrukt dat de feitelijke verschillen klein zijn. Tot 14 juni kunnen de raden desgewenst hun zienswijzen over de Programmabegroting 2017 indienen. Het AB beslist op 7 juli 2016 over de vaststelling. 7. Discussie wijziging gemeenschappelijke regeling GGD NOG Het AB heeft het voorstel voor de 5e wijziging van de gemeenschappelijke regeling GGD NOG vastgesteld. De colleges van B&W beslissen hierover de komende weken. Hiervoor hebben zij toestemming nodig van de raden. Vereist is dat ten minste twee derde van de colleges met tweede derde van de stemmen in het AB akkoord gaan. In de vergadering van 7 juli 2016 stelt het AB vast of dat het geval is. De GR-wijziging komt voort uit de Bestuursagenda 2014-2018 voor GGD NOG. Belangrijke doelen zijn: meer maatwerk en meer sturing op lokaal en regionaal niveau een duidelijker indeling van de GGD-taken die de verantwoordelijkheden van de gemeenten beter weergeeft gezamenlijke besluitvorming over de jeugdgezondheidszorg die de gemeenten ruimte biedt voor een eigen lokale/regionale inrichting. Het AB heeft vooral gediscussieerd over de afspraken rond de financiële gevolgen als een gemeente de GGD-taak jeugdgezondheidszorg terugneemt. Uiteindelijk concludeerde het AB dat de concept-wijziging voldoende borgt dat de gemeente die de taak terugneemt, verantwoordelijk is voor de (reële) achterblijvende kosten. 8. Rondvraag en sluiting - U kunt de agenda en stukken voor de vergaderingen van het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland vinden op de website van de GGD (www.ggdnog.nl, onder de tab gemeenten en dan Direct naar Vergaderingen algemeen bestuur ). 2 4

Verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 14 april 2016 om 13.30 uur, Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 7 juli 2016 om 13.30 uur (eventueel 18 mei om 12.00 uur ) Aanwezig: leden: H.J. Rijks (Aalten), P. Blokhuis (Apeldoorn), mw. M.H.H. van Haaren (Berkelland), A. Peppelman (Bronckhorst), L. Tuiten (Brummen, plaatsvervanger J.B. Paauw), C.J. Telder (Doetinchem), S. W. Krooneman (Elburg), D. van Norel (Epe), A.L. Klappe (Ermelo), M. Hospers (Hattem), H.J. Berkhoff (Heerde), mw. T. van der Linden (Lochem), mw. I.T.J.M. Wolsing (Montferland), G. van den Berg (Nunspeet), mw. E.G. Vos-van de Weg (Oldebroek), J. Hoenderboom (Oost Gelre), L.G. Kuster (Oude IJsselstreek), A. Kleijer (Putten, voorzitter), W. Vrijhoef (Voorst), mw. I.G. Saris (Winterswijk), mw. P.C.M. Withagen (Zutphen); namens GGD Noord- en Oost-Gelderland: D.W. ten Brinke (directeur publieke gezondheid / algemeen directeur), A.B. Verweij (manager Bedrijfsbureau / controller), T. Nijland (directiesecretaris) publieke tribune: mw. M. Gerritsen, mw. G. Dekker en V. Ledeboer (Apeldoorn), mw. A. van Haren (Heerde), A. Koster (Lochem) Afwezig: Verzendlijst: J.B. Paauw (Brummen, vervangen door L. Tuiten), G.J. van Noort (Harderwijk), mw. C. Abbenhues (Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland / Zutphen), A. Schoenmaker (directeur publieke gezondheid / directeur GHOR Veiligheidsregio NOG) leden AB, gemeenteraden (via colleges B&W), ambtenaren volksgezondheid, management / beleidsadviseurs GGD 1. Opening en verslag vergadering d.d. 18 februari 2016 De heer Kleijer opent de vergadering. Hij stelt vast dat er weer een mooie opkomst is. Het AB stelt het verslag ongewijzigd vast. 2. Ingekomen stukken en mededelingen De heren Kleijer en Ten Brinke doen mondeling enkele mededelingen. a. GGD GHOR Nederland heeft het rapport Publieke gezondheid borgen uitgebracht. Conclusie is dat Nederland een goed stelsel van publieke gezondheid kent. Om dat te behouden is versterking nodig van de GGD'en. Het rapport geeft een goede inkijk in de taken GGD en enkele knelpunten daarin. 1 5

b. De vaste Tweede Kamercommissie VWS heeft op 31 maart 2016 met de minister en staatssecretaris gedebatteerd over het preventiebeleid. Prominent op de agenda stond het Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid. c. In de AB-vergadering van 18 februari 2016 heeft het Dagelijks Bestuur nadere informatie toegezegd over de publieke gezondheidszorg voor vluchtelingen. Dit gebeurt nu mondeling. Vluchtelingen worden onderverdeeld in asielzoekers en statushouders. Asielzoekers vallen onder de verantwoordelijkheid van het Centrale Orgaan opvang asielzoekers (COA). Statushouders vallen, net als andere inwoners, onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Zoals bekend is de instroom van vluchtelingen toegenomen. In de regio NOG zijn er relatief veel opvangcentra. Bij de publieke gezondheidszorg voor asielzoekers (PGA) heeft de GGD een klein tekort in de begroting. De grotere aantallen asielzoekers en de grotere omvang van de PGA brengen schaalvoordelen met zich mee. Daardoor neemt het tekort relatief af. Het streven is uiteindelijk kostendekkende afspraken te maken met het COA. Daarnaast heeft de GGD te maken met extra werk voor de publieke gezondheid voor statushouders in de gemeenten. Daarbij gaat het vooral om de jeugdgezondheidszorg, die 5 tot 10 keer meer tijd besteedt aan de kinderen dan gewoonlijk. De aantallen statushouders zijn nog sterk in ontwikkeling. Voor deze extra werkzaamheden is er nog geen financiële dekking. Het DB zal bij de jaarrekening 2015 voorstellen om een deel van het overschot over 2015 hiervoor in zetten. Geschat wordt nu dat een bedrag van 170.000 nodig is. Daarnaast is er een lobby van gemeenten en GGD en bij het rijk om extra geld voor de inspanningen van de gemeenten voor vluchtelingen beschikbaar te stellen. Dit ligt nu bij het kabinet. De GGD spant zich in voor een goede zorg aan vluchtelingen. De werving van extra medewerkers is nog wel lastig. De GGD zet ervaren JGZ-medewerkers in voor vluchtelingen en de nieuwe, tijdelijke medewerkers voor de reguliere jeugdgezondheidszorg. d. Het Dagelijks Bestuur heeft de concept-jaarstukken 2015 toegezonden aan de gemeenteraden, samen met de rapportage van de accountant en een samenvatting. De Wet gemeenschappelijke regelingen schrijft voor dat dit voor 15 april gebeurt. De achtergrond is dat de raden de uitkomsten van de jaarstukken kunnen betrekken bij hun zienswijzen over de begroting. Het Algemeen Bestuur bespreekt op 7 juli 2016 de Jaarstukken 2015 en het bestemmingsvoorstel voor het saldo (zie ook bij c). e. Het digitale publieksjaarverslag 2015 van GGD NOG is online, zoals te zien is op het scherm in de vergaderzaal. Zie www.ggdnogjaarverslag.nl. Het AB neemt de mededelingen a. t/m e. voor kennisgeving aan. 3. Benoeming DB-lid De heer Telders merkt op dat door deze benoeming een functie uit de Achterhoek in het DB verdwijnt. Hij bepleit een evenwichtige regionale verdeling. Mevrouw Van der Linden wijst erop dat het gaat om een DB-functie vanuit de Veiligheidsregio NOG. Mevrouw Van Haaren geeft aan dat er geen bezwaren bestaan tegen mevrouw Abbenhues, met wie ze in een eerdere functie goed heeft samengewerkt. Maar ook in Berkelland leven de gevoelens dat de inbreng vanuit de Achterhoek minder wordt. 2 6

De Kleijer licht toe dat de benoeming voortvloeit uit een portefeuillewisseling in het DB van de VNOG. De heer Joosten heeft nu de portefeuille brandweer gekregen en mevrouw Abbenhues de portefeuille GHOR. De heer Kleijer vraagt of de genoemde bezwaren voor de Achterhoekse gemeenten reden zijn om tegen te stemmen. De heer Telder zegt dat dit niet het geval is. Mevrouw Van Haaren wil niettemin aandacht voor de inbreng van de Achterhoekse gemeenten. Mevrouw Van der Linden verbaast zich hierover. Zo zou ook aandacht kunnen worden gevraagd voor de verschuiving van de portefeuille brandweer van de Stedendriehoek naar de Achterhoek. De heer Kleijer zegt toe dat het DB nadenkt over de vormgeving van een evenredige vertegenwoordiging vanuit de drie regio s in het DB. Het AB besluit: 1. de heer N. Joosten ontslag te verlenen als lid van het Dagelijks Bestuur 2. mevrouw C. Abbenhues te benoemen tot lid van het Dagelijks Bestuur. 4. Treasurystatuut 2016 De heer Van Norel licht toe dat in de nazending nog kleine aanpassing wordt voorgesteld, naar aanleiding van een opmerking van een ambtenaar. Het betreft de bepalingen over lenen uit hoofde van publieke taak (artikelen 3 en 6). Dit doet de GGD niet. De heer Peppelman stel voor om in artikel 6 te bepalen dat als de GGD middelen uitzet bij een financiële instelling, dit een Nederlandse instelling moet zijn en bij voorkeur weg te laten. De heer Verweij licht toe dat in de financiële wereld de regels ook gelden voor niet- Nederlandse instellingen. Hij snapt gevoel wel. De heer Van den Berg en mevrouw Van Haaren verwachten juridische bezwaren op basis van mededingingsregels. De heer Kleijer zegt toe dat het DB dit uitzoekt en het AB informeert. In de uitvoering blijft de voorkeur voor een Nederlandse instelling wel staan. Het AB besluit: 1. het Treasurystatuut vastgesteld op 1 maart 2012 in te trekken 2. het Treasurystatuut GGD Noord- en Oost-Gelderland 2016 vast te stellen a. met terugwerkende kracht tot 1 januari 2016 en b. met aanpassing van de artikelen 3 en 6, met als strekking dat lenen uit hoofde van publieke taak niet mogelijk is. 5. Invoering Vennootschapsbelasting De heer Kleijer licht toe de strekking van de toegezonden notitie toe. De GGD heeft extra werk van de vennootschapsbelasting en krijgt te maken met een beperkt bedrag aan extra kosten. 3 7

Het AB besluit kennis te nemen van de gevolgen van de invoering van de vennootschapsbelasting voor de GGD. 6. Programmabegroting 2017 De heer Kleijer wijst op nagezonden reacties van Bronckhorst en Nunspeet. De heer Peppelman zegt dat de indexering een punt van discussie blijft voor de Achterhoekse gemeenten. Voor toekomst wil hij graag de discussie helder krijgen. De raden van de Achterhoekse gemeenten hebben andere gedachten over de indexering bij gemeenschappelijke regelingen. De heer Kleijer zegt dat bij de Bestuursagenda voor deze bestuursperiode hierover afspraken zijn gemaakt. De heer Van Norel vindt het goed de discussie te voeren, maar het is ook goed te beseffen dat het verschil in absolute bedragen klein is. De boodschap is hem echter helder. Mevrouw Saris merkt op dat de raad van Winterswijk uitkomt op een index van min 0,96% voor gemeenschappelijke regelingen. Mevrouw Wolsing stelt vast dat eigenlijk de hele Achterhoek opnieuw een discussie wil over de indexering. De heer Kleijer zegt toe dat het DB dit bespreekt. Het AB besluit: 1. in te stemmen met de concept-programmabegroting 2017. 2. in te stemmen met de procedure tot vaststelling. 7. Wijziging gemeenschappelijke regeling GGD NOG De heer Kleijer geeft aan dat de wijziging van de gemeenschappelijke regeling de vorige keer meningsvormend is besproken. Het DB heeft enkele wijzigingen doorgevoerd. Een belangrijke aanpassing is dat gemeenten één keer per twee jaar de keuze kunnen maken of de GGD jeugdgezondheidszorg voor hen uitvoert. Het DB hoopt met de wijzigingen voldoende aan de gevoelens en opmerkingen van de gemeenten tegemoet zijn gekomen. De heer Kleijer verwacht dat er behoefte zal zijn om vragen te stellen en opmerkingen te maken. Mevrouw Saris zegt dat het college van Winterswijk nadere concretisering wil van de kosten die een gemeente betaalt als zij jeugdgezondheidzorg wil terugnemen. Mevrouw Saris wil dit aan de voorkant regelen en daartoe de spelregels uit de bestaande jurisprudentie vastleggen. Zij dient een amendement op het voorstel in, dat inhoudt om in artikel 4, vijfde lid, na de eerste zin toe te voegen: Voor de financiële en overige gevolgen geldt als uitgangspunt de schaaleffecten gedurende vijf jaren vanaf het moment waarop het verzoek van het college in werking treedt. Voor de personele gevolgen c.q. frictiekosten geldt als uitgangspunt tweemaal de jaarloonsom. De tekst van het amendement wordt uitgereikt. De heer Vrijhoef vraagt in hoeverre dit afwijkt van de gebruikelijke jurisprudentie. De heer Nijland licht toe dat de jurisprudentie, ook met enkele Achterhoekse gevallen, uitgaat van reële kosten en de verplichting van de gemeenschappelijke regeling deze terug te brengen. De uitspraken komen er vaak neer dat de uittredende gemeente een vergoeding betaalt voor de achterblijvende kosten in een afbouwperiode van vijf jaar. 4 8

De heer Blokhuis zegt dat het uitgangspunt dat de terugnemende gemeente de kosten draagt, al is vastgelegd in artikel 4, zesde lid. Bij het maken van afspraken over de uitwerking van dit uitgangspunt zijn alle AB-leden betrokken. Hij begrijpt de gedachte achter het amendement, maar vreest dat zo oplossingen vooraf te veel worden dichtgetimmerd. In een volgende situatie wil het AB misschien liever een andere oplossing. De heer Klappe zegt dat de bestaande jurisprudentie toch al van toepassing is. Hij bepleit om van per situatie in het AB reëel te bekijken welke oplossing het beste is. De heer Hoenderboom is voorstander van meer concrete afspraken in de regeling. De heer Peppelman vult aan dat de afspraken dan voor iedereen helder zijn. De heer Vrijhoef zoekt naar een compromis. Is een verwijzing naar de geldende jurisprudentie een oplossing? Mevrouw Van Haaren wil regels vastleggen die voor iedereen helder zijn. De heer Blokkuis ziet als nadeel hiervan dat dan de gemeenschappelijke regeling mogelijk vaker moet worden aangepast. Mevrouw Van Haaren zegt dit dan wel weer te zien. De heer Van Norel ziet in het amendement een probleem als resterende personele kosten meer dan twee jaar duren. Hij heeft er moeite mee om dit aan de voorkant dicht te timmeren. De heer Vrijhoef is het hiermee eens. Het is gebruikelijk voor een bestuur om besluiten te nemen op basis van afwegingen en de geldende jurisprudentie. De heer Klappe vraagt wat nu het voorstel van het Dagelijks Bestuur is. Op voorstel van de heer Kleijer besluit het Algemeen Bestuur beraadslaging vijf minuten te schorsen, om de leden van het Dagelijks Bestuur de gelegenheid te geven voor onderling beraad over het amendement. De heer Kleijer heropent de vergadering na een half uur. Tijdens de schorsing hebben de DB-leden argumenten gewisseld. Daarna hebben de AB-leden van de Achterhoekse gemeenten hun standpunt besproken. Mevrouw Saris deelt mee dat zij het amendement intrekt, mede namens de AB-leden van de andere Achterhoekse AB-leden. Zij hebben begrepen dat het amendement onbedoelde effecten kan hebben op de verrekening van kosten. De Achterhoekse ABleden vertrouwen er echter op dat het signaal dat zij met het amendement hebben willen afgeven, wel helder is overgekomen. Zij willen kritisch kijken dat de continuïteit van de GGD niet in het geding komt als een gemeente taken van de jeugdgezondheidszorg terugnemen. De heer Kleijer zegt het DB het hartgrondig eens is met de laatste opmerking. Het DB zal zich bij terugneming van JGZ-taken inspannen de reële kosten zo goed mogelijk in beeld te krijgen, juist ook om een financieel gezonde GGD-organisatie te behouden. Hij vraagt of er nog andere vragen over de wijziging van de gemeenschappelijke regeling zijn. Mevrouw Saris vraagt aandacht voor de juiste verwijzingen in de regeling naar andere artikelen. De heer Kleijer zegt de nodige redactionele aanpassingen toe. De heer Kleijer concludeert dat het DB de wijziging van de gemeenschappelijke regeling naar de colleges kan sturen. Vereist is dat twee derde van de colleges met tweede derde van de stemmen in het AB akkoord gaan. In de vergadering van 7 juli 2016 stelt het AB vast of dat het geval is. 5 9

De heer Nijland verzoekt om ruimte voor het DB om de toelichting op de wijziging nog iets aan te passen aan de nagezonden wijziging van artikel 4. Het AB besluit de 1. het voorstel voor de 5 e wijziging van de gemeenschappelijke regeling GGD NOG vast te stellen, met aanpassingen in: a. artikel 4, vijfde en zesde lid, inzake de terugnemingsprocedure voor jeugdgezondheidszorg b. artikel 4, tiende lid, waarvan de laatste zin een afzonderlijk (elfde) lid moet zijn. c. onjuiste verwijzingen naar bepalingen in de regeling d. het overzicht van de wijzigingen van de gemeenschappelijke regeling en de toelichting hierop, als gevolg van de aanpassingen onder a en b. 2. in te stemmen met de procedure voor de besluitvorming. 8. Rondvraag en sluiting De heer Kleijer sluit de vergadering. Actiepuntenlijst Nr. Onderwerp Wie Gereed 2015-11/01 onderwerpen aangeven voor het portefeuillehoudersoverleg in 2016 suggesties: Veiligheidshuis NOG (AB 2015) opvang verwarde personen (DB) vluchtelingeninstroom (DB) 2016-04/01 toezeggingen in AB 14 april 2016: DB denkt na over vormgeving evenredige vertegenwoordiging vanuit de drie regio s in het DB. DB zoekt mogelijkheid in Treasurystatuut uit om middelen alleen bij Nederlandse instelling uit te zetten en informeert het AB DB bespreekt het verzoek van Achterhoekse gemeenten om discussie over indexering opnieuw te voeren AB-leden Schoenmaker?? DB 2016? Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland op 18 mei of 7 jul 2016,.. de directiesecretaris,.. de voorzitter. thn/20160419 6 10

Verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 18 mei 2016, aansluitend aan portefeuillehoudersoverleg volksgezondheid om 12.00 uur, GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 7 juli 2016 om 13.30 uur Aanwezig: leden: H.J. Rijks (Aalten), P. Blokhuis (Apeldoorn), A. Peppelman (Bronckhorst), J.B. Paauw (Brummen), C.J. Telder (Doetinchem), S.W. Krooneman (Elburg), D. van Norel (Epe), G.J. van Noort (Harderwijk), M. Hospers (Hattem), H.J. Berkhoff (Heerde), mw. T. van der Linden (Lochem), mw. I.T.J.M. Wolsing (Montferland), G. van den Berg (Nunspeet), mw. E.G. Vos-van de Weg (Oldebroek), L.G. Kuster (Oude IJsselstreek), A. Kleijer (Putten, voorzitter), H.J. Pinkster (plv. W. Vrijhoef, Voorst), mw. I.G. Saris (Winterswijk), mw. P.C.M. Withagen (Zutphen); namens GGD Noord- en Oost-Gelderland: D.W. ten Brinke (directeur publieke gezondheid / algemeen directeur), A.B. Verweij (manager Bedrijfsbureau / controller), T. Nijland (directiesecretaris) publieke tribune: W. Noort (Ondernemingsraad GGD NOG) Afwezig: Verzendlijst: mw. M.H.H. van Haaren (Berkelland), A.L. Klappe (Ermelo), J. Hoenderboom (Oost Gelre), W. Vrijhoef (Voorst, vervangen door H.J. Pinkster), mw. C. Abbenhues (Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland / Zutphen), A. Schoenmaker (directeur publieke gezondheid / directeur GHOR Veiligheidsregio NOG) leden AB, gemeenteraden (via colleges B&W), ambtenaren volksgezondheid, management / beleidsadviseurs GGD 1. Opening De heer Kleijer opent de vergadering. Het betreft een korte vergadering om de stand van zaken te melden. 2. Ingekomen stukken en mededelingen Geen. 3. Stand van zaken terugneming jeugdgezondheidszorg Apeldoorn De heer Van den Berg zegt dat hij weinig inhoudelijke kan toevoegen aan wat in het voorafgaande portefeuillehoudersoverleg is gezegd. Adviesbureau Lysias heeft een rapportage gemaakt over de gevolgen van het terugnemen van jeugdgezondheidszorg door Apeldoorn. Vóór 1 oktober moet een en ander helder zijn. 1 11

De heer Blokhuis vult aan dat B&W van Apeldoorn nu het rapport zullen bespreken. Daarna bepaalt het DB zijn standpunt en komt het met een voorstel naar het AB. Het AB neemt de stand van zaken voor kennisgeving aan. 4. Stand van zaken wijziging gemeenschappelijke regeling GGD NOG De heer Kleijer licht toe dat de stukken zijn verstuurd, zodat de gemeenten een besluit kunnen nemen. Hij vraagt of er al problemen te signaleren zijn. Er worden geen problemen gemeld. Het AB neemt de stand van zaken voor kennisgeving aan. 5. Rondvraag en sluiting De heer Kleijer wijst op uitnodiging van de wethouders zorg voor een deel van de Bestuurstweedaagse van de VNOG. Op donderdagochtend 22 september 2016 wil de politie de aanpak van verwarde personen bespreken met de burgemeesters en de wethouders zorg. De GGD heeft de wethouders inmiddels uitgenodigd. De heer Hospers geeft aan dat dit samenvalt met een bijeenkomst van de wethouders jeugd van de acht gemeenten in Midden-IJssel/Oost-Veluwe. Toegezegd wordt dat de GGD navraagt of dit programmaonderdeel naar de woensdag kan worden verschoven. De heer Kleijer wil ook in de AB-vergadering de waardering naar elkaar uitspreken voor het verloop van het proces van de dialoog jeugdgezondheidszorg. Het proces heeft een lange voorgeschiedenis, maar is goed verlopen. Een schouderklopje is wel verdiend. De heer Kleijer sluit de vergadering. Actiepuntenlijst Nr. Onderwerp Wie Gereed 2016-05/01 navragen of programmaonderdeel over verwarde personen met wethouders zorg op Bestuurstweedaagse van 22 september 2016 naar de woensdag kan worden verschoven GGD Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland op 7 jul 2016,.... de directiesecretaris, de voorzitter. thn/20160518 2 12

Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 7 juli 2016 Agendapunt: 2 Onderwerp: Ingekomen stukken en mededelingen a. In de afgelopen vergadering van het AB GGD heeft u positief gereageerd op de uitnodiging voor de Bestuurstweedaagse van de Veiligheidsregio NOG met de burgemeesters op donderdagochtend 22 september 2016. Dit onderdeel van de tweedaagse gaat over de aanpak van verwarde personen. De portefeuillehouders van de gemeenten in Midden-IJssel/Oost-Veluwe hebben die dag echter een bijeenkomst over jeugdzorg. Helaas viel er niet meer te schuiven met het programma van de tweedaagse. Voor de woensdagmiddag zijn diverse externe sprekers met volle agenda s en een werkbezoek vastgelegd. De gemeente Apeldoorn, die het overleg over jeugdzorg organiseert, heeft inmiddels laten weten dat wordt geprobeerd tijd en plaats van de beide bijeenkomsten af te stemmen. Voorstel: voor kennisgeving aan te nemen. b. In uw vergadering van 14 april 2016 hebben wij toegezegd uit te zoeken of het mogelijk is in het Treasurystatuut te regelen om middelen alleen bij Nederlandse instelling uit te zetten. Zoals in de vergadering al werd aangegeven, gaan wij ervan uit dat dit niet is toegestaan. De Aanbestedingswet schrijft voor dat de overheid bij opdrachten ondernemingen op gelijke en niet-discriminerende wijze behandelt. Jurisprudentie wijst er ook op dat aanvullende uitsluitingsmaatregelen in lijn met het gelijkheidsbeginsel moeten zijn. Maatregelen die een afschrikkende of belemmerende of vertragende werking (kunnen) hebben ten opzichte van bepaalde (buitenlandse) ondernemingen zijn niet toegestaan. Voorstel: voor kennisgeving aan te nemen. c. In uw vergadering van 14 april 2016 hebben wij toegezegd te kijken naar de vormgeving van een evenredige vertegenwoordiging vanuit de drie regio s in het DB. De Achterhoekse gemeenten hebben toen aangegeven het jammer te vinden dat bij de DB-portefeuillewisseling rond de GHOR een Achterhoekse bestuurder uit het DB GGD NOG verdween. Andere gemeenten wezen erop dat hier niet om een regio-vertegenwoordiging gaat, maar om de portefeuille GHOR en binding met de Veiligheidsregio NOG. De afgelopen jaren kwam de portefeuille GHOR meestal terecht bij de burgemeester van Zutphen. Bij de vorming van het DB GGD is het gebruikelijk dat de AB-leden uit de drie regio s Noord-Veluwe, Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Achterhoek een aanbeveling doen voor een DB-lid uit de eigen regio. Het Algemeen Bestuur 13

neemt in de praktijk de drie aanbevelingen over. Daarnaast wijst het Algemeen Bestuur als geheel een voorzitter en desgewenst meer DB-leden aan. Dit laatste is in 2014 gebeurd, om naast de voorzitter een (zesde) DB-lid namens de Noord- Veluwse gemeenten in het DB te krijgen. Andere factoren die meespelen zijn de positie van de centrumgemeente, de vertegenwoordiging van de kleinere gemeenten en de inwonertallen van de drie regio s. Kortom, er is een mix van afwegingen en belangen om tot een goede afspiegeling te komen. De oplossing ligt misschien in de tijd, bij de samenstelling van het DB voor de bestuursperiode 2018-2022. Voorstel: voor kennisgeving aan te nemen. 14

Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 7 juli 2016 Agendapunt: 3 Portefeuillehouder: D. van Norel Onderwerp: Jaarstukken en accountantsverslag 2015 Voorstel: 1. het Jaarverslag en de Jaarrekening 2015 vast te stellen, inclusief de begrotingsafwijkingen in de Programmarekening 2015. 2. het resultaat ad afgerond 224.000 te reserveren voor de kosten dialoog Jeugdgezondheidzorg en de kosten voor publieke gezondheidszorg vluchtelingen in 2016. 3. kennis te nemen van het accountantsverslag 2015 en de uitkomsten van de bespreking hiervan met de ABvertegenwoordigers Toelichting: 1. Aanleiding In het jaarverslag 2015 verantwoorden wij in hoeverre de beleidsprioriteiten zijn gerealiseerd die het uw bestuur in de Programmabegroting 2015 heeft vastgesteld. De jaarrekening bevat de financiële verantwoording over het boekjaar 2015 en de toelichting op de verschillen met de financiële begroting. Ook treft u bij dit voorstel het verslag en de verklaring van de accountant aan. Wij hebben de voorlopige jaarrekening op 13 april 2016 toegezonden aan de raden van uw gemeenten. De Wet gemeenschappelijke regelingen schrijft dit voor. 2. Inhoud voorstel Het Jaarverslag 2015 geeft aan dat de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting 2015 over het algemeen zijn behaald. De contractafspraken en productievolumes zijn grotendeels gerealiseerd. De paragrafen over financiering, bedrijfsvoering en verbonden partijen laten geen grote bijzonderheden zien. Het voorlopig resultaat uit normale bedrijfsvoering over 2015 bedraagt 224.000 (in 2014 238.000) voordelig. In de jaarrekening lichten wij de resultaten op de programma s toe. Zoals aangekondigd in uw vergadering van 14 april 2016 stellen wij voor het volledige voordelige saldo ad 224.000 als volgt te bestemmen. Saldo 2015 224.000 Dialoog Jeugdgezondheidszorg 50.000 - Kosten publieke gezondheidszorg vluchtelingen 174.000 - Totaal bestemd 224.000 Uit te keren aan gemeente - 1 15

3. Aandachtspunten De accountant geeft een goedkeurende verklaring af op getrouwheid bij ongewijzigde vaststelling van de jaarrekening. De jaarrekening en jaarverslag zijn opgemaakt in overeenstemming met het BBV. Voor rechtmatigheid geeft de accountant geen goedkeurende verklaring. De overschrijding van de tolerantie komt voort uit het niet naleven van de Europese aanbestedingsregels voor postbezorging en de inhuur van een forensisch arts. Voor beide dossiers zoeken wij oplossingen. Gezien de doorlooptijden kan dit er ook voor 2016 toe leiden dat de accountant geen goedkeurende verklaring op de rechtmatigheid afgeeft. De accountant geeft in zijn accountantsverslag dat de oplevering van het jaarrekeningdossier is verbeterd vergeleken met de voorgaande jaren. Dit geldt voor zowel de volledigheid als de inhoudelijkheid van de stukken. Bij het inboeken van facturen heeft de GGD niet altijd de juiste btw-code ingevoerd. De accountant heeft dit als niet-materiële afwijking voor de jaarrekening beoordeeld. Wij onderkennen het fiscaal risico en voeren een extra controle op de inkoopfacturen 2015 uit. De heer Van Norel, portefeuillehouder financiën, en de AB-leden mevrouw M.H.H. van Haaren en de heer A.L. Klappe hebben op 14 april 2016 de jaarrekening en het accountantsverslag besproken met de accountant. Bij de geconstateerde tekortkomingen in de rechtmatigheid hebben de AB-leden aangegeven aanvullende maatregelen van de organisatie te verwachten. Zie het aandachtpunt bij de eerste bullet en het bijgevoegde verslag. In de Programmarekening 2015 is er sprake van een aantal afwijkingen op onderdelen van de begroting, zowel in de lasten als in de baten. Deze zijn in de Programmarekening toereikend toegelicht. Wij stellen voor dat u met de vaststelling van de jaarrekening 2015 de begrotingsafwijkingen autoriseert. Daarmee is de begrotingsuitvoering rechtmatig. Het kabinet en de VNG hebben het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom afgesloten. Het rijk stelt 7 miljoen euro extra beschikbaar voor bevordering van de gezondheid van vergunninghouders en verkleining van gezondheidsrisico s te. In de septembercirculaire 2016 volgt informatie over de verdeling. Wij komen hierop terug, in samenhang met de bestemming van het resultaat over 2015. 4. Consequenties De jaarstukken 2015 worden vastgesteld en de bestemming van het saldo bepaald. 5. Vervolg toezending aan Gedeputeerde Staten vervolg geven aan de aanbevelingen van de accountant en de bestuurlijke bespreking daarvan. Warnsveld, 11 april en 6 juni 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlagen: samenvatting jaarstukken / Accountantsverklaring 2015 / Accountantsverslag / verslag bespreking accountantsverslag / Jaarstukken 2015 2 16

Samenvatting Jaarverslag en jaarrekening 2015 GGD Noord- en Oost- Gelderland terug naar agenda Realisatie beleidsprioriteiten en productie Het Jaarverslag 2015 geeft aan dat GGD NOG de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting 2015 over het algemeen heeft gerealiseerd. De contractafspraken en productievolumes zijn grotendeels gerealiseerd. De paragrafen over financiering, bedrijfsvoering en verbonden partijen laten geen grote bijzonderheden zien. Resultaat Het voorlopig resultaat uit normale bedrijfsvoering over 2015 bedraagt 224.000 (in 2014 238.000) voordelig. In de jaarrekening lichten wij de resultaten op de verschillende programma s toe. x 1000 Rekening van baten en lasten Begroting 2015 Rekening 2015 verschil rekening 2015 -/- begroting 2015 Totaal personeelslasten 13.681 13.437 244- Overige lasten 3.903 3.766 137- Totaal lasten 17.584 17.203 381- Gemeentelijke inwonerbijdrage 11.114 11.114 - Baten gemeenten plus 2.274 2.430 156 Baten derden 3.919 3.700 219- Totaal baten 17.307 17.244 63- Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten 277-41 318 Mutatie reserves 277 183 94- Gerealiseerd resultaat 0 224 224 Toelichting De baten blijven iets achter bij de begroting. De gerealiseerde lasten over 2015 vallen lager uit dan begroot. De personeelslasten zijn lager doordat minder personeel ingezet is voor reizigersvaccinatie, tbc-bestrijding en infectieziektenbestrijding. Verder is er een meevaller in de voorziening ww-verplichtingen. De overige lasten zijn lager dan begroot. GGD NOG heeft in 2015 vooral minder uitgegeven voor het organisatieontwikkelproject Het Nieuwe Samenwerken. Voor deze lasten is een reserve gevormd. De uitgaven worden doorgeschoven naar 2016. Bestemming resultaat Het Algemeen Bestuur van de GGD stelt de jaarstukken op 7 juli 2016 vast. Het Dagelijks Bestuur stelt voor om het saldo als volgt te bestemmen: Saldo 2015 224.000 Dialoog Jeugdgezondheidszorg 50.000 - Kosten publieke gezondheidszorg vluchtelingen 174.000 - Totaal bestemd 224.000 Uit te keren aan gemeente - 17

EY Building a better working world terug naar agenda Controeverkarinq van de onafhankenjke accountant Aan: het algemeen bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland Verkarinq betreffende de jaarrekening WI] hebben de in de jaarstukken 2015 opgenomen jaarrekening van gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost Gelderland gecontroleerd. Dezejaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2015 en het overzicht van baten en lasten over 2015 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondsiagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoord&ijkheid van het Uaqelijks bestuur Het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost Gelderland is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, aismede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materleel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordetijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. WI] hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat WI] onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat dejaarrekening geen afwijkingen van materleel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-intormatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toeqepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijkfng van materleel belang bevat als gevoig van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeenschappelijke regeling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondsiagen voor financiële versiaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de 18

E V Pagina 2 Building a better working world door het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling gemaakte schattingen, aismede een evaluatie van bet algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor touten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten, inclusief toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 2 lid 7 Bado is deze goedkeuringstolerantie door het algemeen bestuur vastgesteld. Wij houden ook rekening met atwijkingen en/of mogelijke atwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materleel zijn. Daarbij zijn voor de controle van de in de jaarrekening opgenomen WNT-informatie de toleranties gehanteerd zoals vastgelegd in het Controleprotocol WNT. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel inzake de getrouwheid en ons oordeel met beperking inzake de rechtmatigheid te bieden. Onderbouwing van bet oordeel met beperking inzake de financiële rechtmatigheid In de jaarrekening zijn asten opgenomen die samenhangen met de uitvoering van de Europese aanbestedingsregels. Voor een bedrag van 209.750 hebben wij vastgesteld dat deze lasten niet in overeenstemming met de Europese aanbestedingsregels tot stand zijn gekomen. Ook hebben wij geconstateerd dat in de jaarrekening een onjuiste afgrenzing heeft plaatsgevonden van de opbrengsten. De omvang van de individuele touten bedraagt 32.000. Aangezien de geconstateerde fouten de door ons gehanteerde controletolerantie overstijgen, heett dit invloed op ons oordeel inzake de tinanciële rechtmatigheid en verstrekken wij een oordeel met beperking inzake de financiële rechtmatigheid. Oordeel inzake getrouwheid Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke regeling GGD Noor& en Oost-Gelderland een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2015 als van de activa en passiva per 31 december 2015 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Oordeel met beperking nzake rechtmatigheid Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties over 2015, uitgezonderd de gevolgen van de aangelegenheden beschreven in de paragraaf Onderbouwing van bet oordeel met beperking inzake de financiële rechtmatigheid, rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder relevante verordeningen. 19

EV Building a better working world terug naar agenda Pagina 3 Verkiaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 id 3 onder U gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 13 april 2016 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. J. Schuurkamp-Spijkerboer RA 20

000 Noord- en Oost-Getdertand Jaarstukken 2015 1 f, /7 / \ S. ; GGD Noord- en Qost-Gelderland Apeldoorn, januari - juni 2016 21

Behandeld in AMT 9 maart 2015 Advies OR mei-juni 2015 Concept vastgesteld DB 13 april / 12 juni 2015 Concept naargemeenteraden 17 april 2015 Vastgesteld AB gepland 9juli 2015 Ondertekend door (naam + datum) Versie 1.5 2 22

Voorwoord De Gemeentelijke Gezondheidsdienst heeft een goede naam. Met name onze vakkennis en specifieke ervaring wordt op prijs gesteld. Het is natuurlijk mooi als we dit van onze klanten horen. Vaak vertellen ze dan dat het nuttig is dat we diensten leveren aan burgers. Zeif komen ze niet bij de GGD. Hun kinderen hebben de middelbare school afgemaakt of zijn nog niet schoolgaand. Zeif voelen ze zich gezond en hebben alle reizigersvaccinaties op peil. Dus is de GGD voor hen persoonlijk niet nodig denken ze. 1k dacht het toch we!. ledere burger heeft belang bij het werk van de GGD. De GGD onderscheidt zich voor een deel van ons takenpakket van andere zorg en dienstverleners. Natuurlijk, we doen aan individuele dienstverlening en streven naar tevreden kianten. Daarnaast is onze belangrijkste opdracht het beschermen, bewaken en bevorderen van de publieke gezondheid. De gezondheid van iedereen. Van alle burgers ongeacht Ieeftijd, geslacht en maatschappelijke of sociale achtergrond. Bij infectieziekten is dat het duidelijkst. ledereen kan in aanraking komen met een besmettelijke ziekte, van mens of dier. Niemand wit het zikavirus, ebola of Q-koorts. ledereen kan geconfronteerd worden met milieuvraagstukken die je wit vermijden. Niemand wil gevaarlijke stoffen inademen na brand of ramp. ledereen wil graag dat maatschappelijke voorzieningen zoals kinderopvang betrouwbaar zijn en GGD-toezicht krijgen. Dat er een meldpunt is voor misstanden of maatschappelijke zorg voor hen die niet voor zichzelf kunnen zorgen. ledereen wil zo veilig en beschermd mogelijk zijn. Publieke gezondheid, collectieve preventie. Het zijn van die abstracte termen en u denkt vaak, dat gaat niet over mij. Dat doet het dus we!! En daar zetten wij bij de GGD ons graag voor in! Vera ntwoord ing De Jaarstukken 2015 van GGD Noord- en Oost-Gelderland vormen de bestuurlijke en financiële verantwoording aan de gemeenten die deelnemen in GGD Noord- en Cost Gelderland. In het jaarverslag beschrijven wij in het kort wat is gerealiseerd van de beleidsprioriteiten die het Algemeen Bestuur in de Programmabegroting 2015 heeft vastgesteld. Daarnaast is er de financiële verantwoording in de vorm van de Jaarrekening 2015. GGD Noord- en Oost-Gelderland heeft 00k een publieksjaarverslag uitgebracht. Het publieksjaarverslag vindt u op www.qgdnoqiaarverslaq.ni. Op uw verzoek willen wij u graag nader informeren. U kunt op de website van de GGD (www.qqdnoq.nl) de actualiteit volgen. Zutphen, 11 april2016 Het Dagelijks Bestuur GGD Noord- en Oost-Gelderland D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer voorzitter 3 23

Inhoudsopgave Jaarstukken 2015. 1 Voorwoord 3 Inhoudsopgave 4 Besluit 6 Deel 1: Jaarverslag 7 1. Bestuurlijk kader 8 1.1. Jaarstukken 8 1.2. Bestuursagenda 2004-2018 Error! Bookmark not defined. 1.3. Landelijke ontwikkelingen: stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid Error! Bookmark not defined. 2. Programmaverantwoording 10 2.1. Kerngegevens 10 2.2. Verantwoording realisatie beleidsprioriteiten 13 2.3. Financiën programmaplan GGD 2015 23 2.4. Toehchting 23 2.5. Voorstel tot bestemming van het resultaat 23 3. Paragrafen 24 3.1. Weerstandsvermogen, risicobeheersing en kengetallen 24 3.2. Financiering 26 3.3. Bedrijfsvoering 27 3.4. Verbonden partijen 31 3.5. Samenwerkingspartijen 31 Deel 2: Jaartekening 33 4. Overzicht van baten en lasten 34 4.1. Overzicht van baten en lasten 2015 programmaplan GGD NOG 34 4.2. Lasten 35 4.3. Baten 36 4.4. Jaarrekening 2015 ten opzichte van Jaatrekening 2014 37 4.5. Toelichting op het overzicht van baten en lasten pet programma 38 4.6. Incidentele baten en lasten 40 5. WNT-verantwoording 2015 40 5.1. Bezoldiging topfunctionarissen 41 6. Schatkistbankieren 43 7. Balans 44 7.1. Balans per 31 december2015 44 7.2. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 46 7.3. Toelichting op de balans per 31 december 2015 48 8. Niet uit de balans blijkende verplichtingen 56 9. Controleverklaring 57 10. Bijlagen 58 Bijlage 1: Overzicht afrekening Meldpunt Maatschappelijke Zorg 58 Bijlage 2: Afrekening subsidieverlening Zutphen MZ 59 Bijlage 3: Afrekening algemene inwonerbijdrage 60 Bijlage 4: Overzicht samenstelling Algemeen Bestuur (per 31-12-2015) 61 Bijlage 5: Overzicht samenstelling Dagelijks Bestuur (per 31-12-2015) 63 4 24

Noord- en Oost-Getdertand 000 terug naar agenda 5 25

Besluit Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Qost-Gelderland; BESLUIT: 1. het Jaarverslag en de Jaartekening 2015 van de GGD Noord- en Oost-Gelderland vastte stellen; 2. het resultaat van totaal afgerond 224.000 als volgt te bestemmen: a. 50.000 voor de kosten in verband met de ondersteuning van de dialoog jeugdgezondheidszorg in 2016. b. 174.000 voor de verwachte extra kosten in 2016 in verband met de toegenomen publieke gezondheidszorg voor vluchtelingen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 7 juli 2016 D.W. ten Brinke algemeen directeur/secretaris A. Kleijer voorziffer 6 26

Deel 1: Jaarverslag 7 27

0 Met I. Bestuurlijk kader 1.1. Jaarstukken GGD Noord- en Oost-Gelderland volgt voor de begroting en verantwoording dezelfde regels als de gemeenten. Hierbij gaat het vooral om het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De GGD is als gemeenschappelijke regeling een verlengstuk van de gemeenten. Het Algemeen Bestuut van GGD Noord- en Oost-Gelderland stelt de jaarstukken vast. De jaarstukken hebben wij gebundeld in één rapportage met als onderdelen: Jaarverslag, met de programmaverantwoording en de bedrijfsvoeringpatagrafen Jaarrekening, met het overzicht van baten en lasten en de balans, beide met toelichting. Een korte terugblik op de activiteiten in 2015 kunt u vinden in het publieksjaarverslag op www.qqdnogjaarverslaq.nl. Ditjaarverslag is eind april 2016 gereed. Jaarvers lag In het jaarverslag over 2015 leggen wij als DageHjks Bestuur verantwoording af over de reatisering van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting en de uitvoering van de reguliere werkzaamheden in 2015. Het Algemeen Bestuur heeft deze begroting op 3 juli 2014 vastgesteld en geactualiseerd bij de eerste begrotingswijziging op 20 november 2014. In de programmabegroting staan bij de beleidsprioriteiten indicatoren, die zo duidelijk mogelijk aangeven wanneer de doelstelling is bereikt. de verkeerslicht kleuren rood, geel en groen geven wij aan of een beleidsprioriteit deels of niet is gerealiseerd, op basis van de oorspronkelijke prioriteiten en indicator. Wij geven een korte toelichting op bijzonderheden en actuele ontwikkelingen. Hierbij merken wij op dat de beleidsprioriteiten al begin 2014 zijn opgesteld. Dikwijls zijn er nieuwe ontwikkelingen waarmee nog geen rekening kon worden gehouden. Ook is de voortgang vaak afhankelijk van externe ontwikkelingen In die zin is de uitkomst meer te zien als een basis voor (bestuurlijke) discussie dan een afgeronde conclusie. Wij gaan in hetjaarverslag ook in op de uitvoering van de voornemens en activiteiten uit de bedrijfsvoeringparagrafen. Voor de GGD betreft dit: 1. Weerstandsvermogen risicobeheersing en kengetallen 2. Financiering 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Samenwerkingspartijen Het jaarverslag bevat verder een onderdeel over kwaliteit. Hoewel de wet een kwaliteitsjaarverslag niet meer verplicht stelt, vinden wij het belangrijk te laten zien hoe de GGD werkt aan de kwaliteit van de verleende zorg en diensten. 8 28

Jaarrekening De jaarrekening vormt de financiele jaarafsluiting. Hierin verantwoorden wij welke baten en lasten zijn gerealiseerd. Ook Iichten wij de verschillen met de financiële begroting toe. Voor de bestemming van het gerealiseerde financiële resultaat doen wij een voorstel dat nog niet in de jaarrekening is verwerkt. 1.2. Bestuursagenda 2014-2018 Ambities en missie In maart 2015 heeft het Algemeen Bestuur de Bestuursagenda publieke gezondheid vastgesteld, de toekomstvisie voor de GGD in de vorm van gedeelde ambities en agendapunten voor de bestuursperiode 2014-2018. Wij hebben de Bestuursagenda ter informatie aan de gemeenteraden gezonden op 20 januari 2015. In de Bestuursagenda staat de missie van de GGD: GGD Noord- en Oost-Gelderland is de gezondheidsdienst van 22 gemeenten. De GGD biedt actief Een gezond houvast en bewaakt, beschermt en bevordert de gezondheid van de inwoners. Inwoners, samenwerkingspartners en gemeenten kunnen rekenen op een stabiele GGD met kennis en kunde op het gebied van publieke gezondheid. Belangrijk is ook dat de GGD aansluit op en bijdraagt aan de transities in het sociale domein, vooral jeugdzorg, maatschappelijke ondetsteuning en passend onderwijs. Het programma De kerntaak van de GGD is de uitvoering van gemeentelijke taken op basis van de Wet publieke gezondheid. De GGD verzorgt voor abe deelnemende gemeenten basisproducten, die in beginsel worden bekostigd uit de gemeentelijke inwonerbijdrage. Naast basisproducten kent de GGD plusproducten, die de GGD levert op contractbasis aan gemeenten (individueel, per groep of aile 22) of aan derden. Het Aigemeen Bestuur heeft in 2015 een andere indeling van de GGD-taken besproken, die de verantwoordelijkheid van de gemeenten voor de verschillende taken beter weerspiegelt. 1.3. Landelijke ontwikkelingen: stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid Het rijk is gestart met het stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid. Hierin is het ministerie van VWS, samen met de VNG, bezig om zijn visie publieke gezondheid uit te wetken en te borgen bij Rijk, gemeenten en GGD en. De visie is neergelegd in de btief aan de Tweede Kamer van 28 augustus 2014. Het doel van het Stimuleringsprogramma is: meer zicht te krijgen op de inzet en effectiviteit van de publieke gezondheid de kerntaken ( vier pijiers ) van de GGD en inhoudelijke verder uit te bouwen en waar nodig te versterken en de GGD te positioneren in het sociaal domein. 9 29

2. Programmaverantwoording 2.1. Kerngegevens Werkgebied 2015 Ape [doom Lochem Deelnemende gemeenten en inwonertallen per 1-1-2015 Aantal deelnemende gemeenten 22 Totaal aantal inwoners 812.262 Regio Noord-Veluwe - Harderwijk irg 22.843 Ermelo 26.190 Harderwijk 45.776 Nunspeet 26.744 Oldebroek 23.001 Puften 24.377 Totaal 168.931 aantal gem eente 6 Regio Midden lisseli Oost Veluwe Apeldoorn Apeldoorn 158.099 Brummen 20.983 Epe 32.214 Hattem 11.821 Heerde 18.512 Lochem 33.244 Voorst 23.913 Zutphen 46.849 Totaal 345.635 aantal gem eente 8 Regio Achterhoek - Doetinchem Aalten 26.904 Berkelland 44.364 Bronckhorst 36.726 Doetinchem 56.484 Montferland 35.150 Cost Gelre 29.533 Oude IJsselstreek 39.558 Winterswijk 28.977 Totaal 297.696 aantal gemeente 8 10 30

Personeelsbestand per 31-12-2015 flexibele schil Aantal m edewerkets Aantal fte s Gem iddelde fte 0,7 0,6 0,4 0,7 Totaal lasten en batenjaarrekening 2015 X 1.000 Laste nlbate n Rekening 2015 Lasten 17.203 Baten 17.244 Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten 41 Mutatie bestemmingsreserve 183 Gerealiseerd resultaat 224 Verdeling lasten en baten 2015 Lasten rekening 2015 Salarislasten I Inhuur derden I Opleidingskosten I Overige personeelsiasten I Overige lasten 11 31

Baten rekening 2015 Gemeentelijke inwonerbijdrage D Baten gemeenten plus I Baten derden 12 32

2.2. Verantwoording realisatie beleidsprioriteiten Hier volgt een terugblik op de realisering van de beleidsprioriteiten die in de Programmabegroting 2015 zijn opgenomen in het programmajeugdgezondheidszorg. 2.2.1. Programma Jeugdgezondheidszorg Bij het programma jeugdgezondheidszorg zijn de prioriteiten in 2015: 1. Doorontwikkeling basistakenpakket preventieve jeugdgezondheids zorg 4-18 jarigen Wij gaan verder met de doorontwikkeling van het basistakenpakket preventieve jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen. Daarbij flexibiliseren we de contactmomenten. Wij creëren vrije ruimte die de JGZ-teams lokaal en wijkgericht kunnen inzetten. De JGZ begeleidt ouders en kinderen in hun levensloop tot 18 jaar. De JGZ heeft een totaalbeeld van het kind, vanuit verschillende disciplines en over langere tijd. Onderzoek, ondetsteuning en toeleiding naar zorg of hulp vinden alleen plaats in het belang van het kind en het gezin. Cm kind en ouders optimaal te ondersteunen werkt de jeugdgezondheidszorg vanuit haar preventieve functie nauw samen met de zorg partners. Dit gebeurt in de netwerken op school-, wijk-, lokaal en regionaal niveau. De doorontwikkeling van het basistakenpakket sluit aan bij de landelijke ontwikkelingen rond jeugdgezondheidszorg (herformulering basistakenpakket, flexibilisering) en het beleid rond jeugd en jeugdzorg van de (samenwerkende) gemeenten. Indicator het doorontwikkelde basistakenpakket preventieve jeugdgezondheidszorg voor 4-l8jarigen is geimplementeerd. Z Om te kunnen inspelen op vernieuwingen als de gemeentelijke regierol rond zorg en de komst van wijkteams, heeft de GGD de wetkwijze van de jeugdgezondheidszorg aangepast. Het gaat om inhoudelijke en organisatorische veranderingen, op basis van het nieuwe wettelijke basispakket JGZ. De veranderingen zijn in één keer doorgevoerd vanaf het schooljaar 2014/2015 (project JGZ Groei en Bloei ). Over het algemeen reageren de centra voorjeugd en gezin en de scholen positief op het streven naar meer vraaggericht werken en meer flexibele ruimte. Jeugdgezondheidszorg neemt actief deel aan stuur-, regie- en samen werkingsgroepen in de verschillende gemeenten. Ook werken Icare, Vérian en Yunio die de JGZ voor 0-4 jarigen uitvoeren, en de jeugdgezondheidszorg van de GGD steeds intensiever samen. Binnen de GGD hebben de afdelingen Jeugdgezondheidszorg, Kennis & Expertise en Algemene Gezondheidszorg hun samenwerking versterkt. Dit is voor scholen zichtbaar in de Gezonde School-aanpak. De diverse disciplines van de JGZ blijven werken aan de verdere invoering en verbetering van de nieuwe werkwijze. 13 33

2. Contactmoment adolescenten jeugdgezondheidszorg Op basis van de evaluatie van de pilot extra contactmoment voor adolescenten (ECA) van 2014, realiseren wij, voor gemeenten die daartoe opdracht geven, een ECA in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Doel is de ontwikkeling naar volwassenheid te ondersteunen, uitgaande van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de jongere. Extra aandacht gaat naar leefstijlthema s voor die leeftijdsgroep: gezond gewicht, veilig vrijen, het gebruik van tabak, alcohol en drugs, pesten en depressie. Indicator: een extra contactmoment JGZ voor adolescenten is ingevoerd in de opdrachtgevende gemeen ten in Noord- en Oost-Gelderland. Vanaf 2015 is het contactmoment voor adolescenten toegevoegd als taak aan het nieuwe basispakket Jeugdgezondheidszorg. Hierin dient een structureel aanbod beschikbaarte zijn voorjongeren vanaf l4jaar, met daarin in elk geval activiteiten gericht op gezond gewicht, roken, gebruik van alcohol en drugs, veilig vrijen, sport en bewegen, internetgebruik en gameverslaving, weerbaarheid, depressie en schoolziekteverzuim. Voor alle gemeenten in de Achterhoek en Midden-IJssel/Oost-Veluwe voert de GGD het contactmoment voor adolescenten uit. De Noord-Veluwse gemeenten nemen dit contactmoment niet af bij de GGD. 3. Jeugdgezondheidszorg en transities in het sociale domein (jeugdzorg) De jeugdgezondheidszorg neemt deel aan de pilots Integrale JGZ en brede basisteams. Gemeenten organiseren deze in de regio s of clusters daarbinnen. Daarmee willen gemeenten en organisaties in de zorgketens vormgeven aan de decentralisaties en transformaties vanaf 2015 in het sociale domein. Voor de jeugdgezondheidszorg is in het bijzonder de jeugdzorg van belang. De GGD draagt bij aan de transities vanuit zijn inhoudelijke expertise en uitvoerende verantwoordelijkheden. Dit betreft vooral jeugdgezondheidszorg, monitoring en gezondheidsbevordering. In 201 2/2013 hebben de 22 gemeenten in het Algemeen Bestuur afspraken gemaakt over pilots jeugdgezondheidzorg. Gemeenten kunnen deze in 2014-2015 organiseren om nieuwe organisatievormen voor de jeugdgezondheids zorg te verkennen. De pilots zijn bedoeld als proef en leiden niet tot onomkeerbare effecten in het kader van de gemeentelijke samenwerking binnen GGD NOG. Afgesproken is evaluatiecriteria bestuurlijk af te stemmen, om een goede vergelijking tussen de verschillende pilots te kunnen maken. Als de JGZ-pilots en de ontwikkelingen rond de jeugdzorg meer uitgekristal liseerd zijn, bezien de gemeenten de toekomst van de jeugdgezondheidszorg weer. Hierbij betrekken zij ook effecten op de publieke gezondheid en op de positie en het functioneren van de GGD. Indicator: op basis van gezamenlijke evaluatiecriteria voor de JGZ- pilots hebben de gemeenten een besluit gen omen over de toekomstige organisatie van de jeugdgezondheidszorg. 14 34

In de Bestuursagenda publieke gezondheid 2014-2018 hebben de gemeenten afgesptoken een dialoog te voeren over de positionering van de jeugdgezondheidszorg. Het Dagelijks Bestuur van de GGD, met name de portefeuillehouder JGZ, bevordert en faciliteert deze discussie actief. In 2015 hebben betrokken wethouders en ambtenaren van de NOG-gemeenten twee dialoogdagen gehouden. Doel hiervan was inhoudelijke bouwstenen voor de positionering van de jeugdgezondheidzorg voor te bereiden. Daarna vonden workshops plaats over hoe de JGZ inhoudelijk gepositioneerd kan worden. De resultaten van workshops zijn gebruikt voor een voorstel om tot inhoudelijk passende modellen van de JGZ te komen. De verdere voorbereiding en de besluitvorming volgen in 2016. 4. Contractafspraken en productievolumes Wij realiseren de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers ult de Productenbegroting 2015. De gestelde norm is 90%. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De introductie van de nieuwe werkwijze in het schooljaar 2014/2015 had tot gevolg dat in 2015 een onevenredig groot deel van de totale productie moest wotden gerealiseerd. Dit is gelukt. In het najaar 2015 is duidelijk geworden dat de hoge instroom van vluchtelingen en asielzoekers gevolgen heeft voor de jeugdgezondheidszorg binnen de publieke gezondheidszorg asielzoekers (PGA-JGZ) en de reguliere jeugdgezondheidszorg. De GGD heeft zich voorbereid op extra inzet. 5. Verdere ontwikkelingen Ontwikkelingen in het digitale JGZ-dossier. GGD NOG maakt voor de jeugdgezondheidszorg een inhaalslag in de ontwikkelingen en mogelijk heden die er zijn op dit gebied. Hiervoor schaft de GGD nieuwe modules aan. Het bijblijven op het terrein van de digitalisering is van groot belang. Samen met andete JGZ-organisaties heeft de GGD gewerkt aan de voorbereiding van de elektronische overdracht van JGZ-dossiers en de uitwisseling van vaccinatiegegevens via het LSP (Landelijk Schakelpunt). 2.2.2. Programma Algemene gezondheidszorg Hier volgt een terugblik op de realisering van de beleidsprioriteiten die in de Programmabegroting 2015 zijn opgenomen in het programma Algemene gezondheidszorg: 1. Samenwerking veiligheid en gezondheid Wij werken met de GHOR van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland aan de verdere ontwikkeling en borging van de samenwerking op het gebied 15 35

van veiligheid en gezondheid. Daarbij worden de werkzaamheden op de tetreinen van fysieke en sociale veiligheid verbonden. Indicator: de GGD en de Veiigheidsregio Noord- en Oost-Gelderland hebben minimaal 2 bijeenkomsten met de belangrijkste personen rond rampenbestrijding uit do eigen organisaties en er is minimaal 7 gezamenhijke oefening. Belangrijke onderwerpen in de operationele samenwerking in 2015 waten de opvang van vluchtelingen, risico s rond ebola en incidenten rond maatschappelijke onrust/zeden Het geneeskundig platform (met vertegenwoordigers van de witte keten, waaronder ambulancedienst, ziekenhuizen, huisartsenposten) is begin 2015 bijeen geweest om de komst voor te bereiden van patienten met de besmettelijke ziekte ebola. In november 2015 hebben GHOR en GGD een themamiddag voor crisismedewerkers van beide organisaties gehouden. Op verschillende deelterreinen hebben oefeningen plaatsgevonden, ook in samenwerking met ziekenhuizen en huisartsenposten. Draaiboeken zijn bijgewerkt. De Veiligheidsregio NOG heeft een portefeuillehouder dierziekten benoemd. GGD en GHOR hebben hem geinformeerd over de voorbereidingen op dierziekten en ontwikkelingen op dit terrein. Verder betrekt de GHOR ambtelijk de GGD bij de updates van het beleidsplan, crisisplan en risicoprofiel van de VNOG. De wethouders volksgezondheid (AB-leden GGD) hebben deelgenomen aan een deel van de jaarlijkse Bestuurstweedaagse van de burgemeesters op 24 september 2015. Het thema was de raakvlakken tussen publieke gezondheid en veiligheid. Ontwikkelingen en praktijkervaringen zijn uitgewisseld. 2. Seksuele gezondheid Het blijft nodig seksuele weerbaarheid en bescherming tegen ongewenste zwangerschap en soa s en hiv te stimuleren. GGD NOG realiseert daarom een centrum seksuele gezondheid. Hierin zijn preventieprogramma s voor jongeren en risicogroepen, de soa-poli en het seksualiteitsspreekuur voor jongeren samengebracht. Hierbij verstevigt de GGD verder de samenwerking met onderwijs, jongerenorganisaties en gemeenten. Indicator: de GGD realiseert een centrum seksuele gezondheid. De zichtbaarheid en bereikbaarheid van de preventieprogramma S seksuele gezondheid neemt toe, voor zowel de doelgroepen als de gemeenten. De realisering van een centrum seksuele gezondheid heeft in 2015 onvoldoende voorgang geboekt. Het maken van afspraken met interne en externe ketenpartners vergt meer tijd dan was ingeschat. 3. Declaratie individuele zorg infectieziekten bij zorgverzekeraars De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft het in 2013 mogelijk gemaakt dat GGD en individuele medische zorg bij tbc en enkele andere infectieziekten 16 36

kunnen declateren bij de zorgverzekeraars, op basis van de Zorg verzekeringswet. GGD NOG gaat gebruik maken van deze mogelijkheid. Hiertoe voert de GGD wijzigingen door in registratiesystemen en werk processen. Algemene preventieve maatregelen en bron- en contactopsporing vallen er niet onder. Indicator: in 2015 (eerste kwartaal) heeft GGD NOG de afspra ken met zorgveizekeraars hierover gemaakt en is de eerste betaling binnen L Dit is gerealiseerd. Het gaat om een relatief beperkt bedrag: in 2015 circa 1.650 4. Contractafspraken en productievolumes Wij realiseren de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de Productenbegroting 2015. De gestelde norm is 90%. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De productie is in 2015 volgens schema gerealiseerd. Alleen de Y omzet bij reizigersadvies en -vaccinatie bleef enigszins achter bij de ram i ngen. 5. Verdere ontwikkelingen In het eerste halfjaar 2015 heeft GGD NOG, samen met de andere GGD en in Oost-Nederland, meegedaan aan de aanbesteding van de medische arrestantenzorg door de Nationale politie. Naderhand heeft de Nationale politie de aanbesteding ingetrokken. De consequenties voor de GGD NOG zijn nog niet duidelijk. Voorlopig blijft de GGD de werkzaamheden uitvoeren. Het rijk streeft voor de TBC-bestrijding naar regionalisatie, om de kwaliteit en continulteit van de preventie en zorg te kunnen waarborgen. GGD NOG is onderdeel van de regio Noord- en Qost-Nederland. De realisatie van het regionaal expertisecentrum verloopt Iangzaam. De invoering van nieuwe automatisering voor de diverse taakgebieden vroeg veel aandacht, maar is naar wens verlopen. 17 37

2.2.3. Programma Kennis en expertise Hier volgt een tetugblik op de realisering van de beleidsprioriteiten die in de Programmabegroting 2015 zijn opgenomen in programma Kennis en expertise: 1. Lokaal en regionaal accent in gezondheidsinformatie, gezondheidsbevordering en beleidsadvisering Gemeenten krijgen meer behoefte aan beleidsadviezen op maat, ook door de decentralisaties in het sociale domein. GGD NOG kan met zijn kennis en expertise van de publieke gezondheid gemeenten helpen grip te krijgen op deze uitdagingen. Het Kennis- en expertisecentrum van de GGD ondersteunt deze ontwikkeling door te werken in integraal samenwerkende, multidisciplinaire regioteams. Hierin zijn alle disciplines van de GGD betrokken. De gezondheidsagenda s van de gemeenten in de drie regio s zijn hierbij de input voor de accenten in de dienstverlening. Indicator: gemeenten en GGD hebben (regionale) afspraken gemaakt over het Iokaal en regionaal accent betreffende beleidsadviezen en de onderbouwing hietvan Voor deze producten werken gemeenten en GGD samen via de dne regionale ambtelijke overleggen volksgezondheid in de Achterhoek, Midden-IJsseI/Oost-Veluwe en Noord Veluwe De GGD-beleidsadviseurs zijn nauw betrokken bij de ontwikkelingen binnen gemeenten rond publieke gezondheid en het sociaal domein. Ook adviseert de GGD de betrokken gemeenten over de bested ing van de rijksgelden vanuit Gezond in de Stad (GIDS-gelden). De staatssecretaris van VWS heeft in december 2015 de kamerbrief gepresenteerd over het landelijk gezondheidsbeleid 2016-2019. Dit biedt een kader voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid. De GGD adviseert gemeenten hierover. Verder stimuleert de GGD gezamenlijke bijeenkomsten bij gemeenten, met gemeenteambtenaren vanuit verschillende beleidsvelden, en verschillende disciplines vanuit de GGD. 2. Regie preventienetwerken rond gezondheidsthema s Wij stimuleren de blijvende borging van de succesvolle effecten van het alcoholmatigingsproject. Wij zijn actief in de preventienetwerken rond thema s als bewegen/gezond gewicht en depressiepreventie. De rol van de GGD is het trekken en coördineren van de netwerken. Dit doen wij in samenwerking met onze ketenpartners. Met Caransscoop (Regionale Ondersteuningsorganisatie voor de eerste lijn) en de Gelderse Sportfederatie (GSF) hebben wij convenanten afgesloten voor de samenwerking. Indicator: als beleidsregisseur gebruiken de gemeenten de GGD in de rol van uitvoeringsregisseur in de preventienetwerken. De samenwerkingspartners brengen hun expertise in en stemmen intenienties af binnen de preventienetwerken. GGD NOG is op verschillende terreinen actief als uitvoerings regisseur. Zo is de GGD betrokken als projectleider van Achterhoek 18 38

in Beweging en JOGG Midden-IJssel/Oost-Veluwe. Hietin werken we nauw samen met Caransscoop en de Gelderse Sportfederatie. Ook is de GGD trekker van het netwerk Depressiepreventie in de Noord-Veluwe en participeren we in de stuurgroep van de ketenaanpak Loverboys en jeugdprostitutie. GGD is projectielder van SLIMMER diabetes voorkomen in de Achterhoek waar 4 gemeenten samen optrekken. We werken oak hierin samen met Caransscoop. 3. Voorzefting Academische Werkplaats Agora Een betere uitwisseling tussen wetenschap, beleid en praktijk levert alle partijen voordeel op. Wij werken in de academische werkplaats Agora samen met Wageningen Universiteit. Agora heeft in samenspraak met het DB gekozen voor een Strategische Agenda die zich richt op beleidsrelevant onderzoek voor de omvangrijke transities op de lokale beleidsterreinen van Jeugd, Wmo en Werk. Wij onder steunen gemeenten met innovatief onderzoek rond transitievraagstukken. Indicator: 80% van de gemeen ten maakt gebruik van de kennis en expertise van AGORA met innovatief onderzoek rand transitievraagstukken. De strategische agenda AGORA verscheen in 2015. De Stuurgroep AGORA boekt voortgang in het concretiseren van de programma s. Thema s zijn geldentificeerd en gemeenten krijgen keuze in quick win, lange of middellange termijn aanpak. Agora heeft actief gezocht naar subsidies am programma s te financieren. Voor het programma ProMuscie is financiering gevonden: dit start in 2016 in vier gemeenten in de regio Noord en Qost-Gelderland. In 2015 is Agora actief geweest in 17 van de 22 gemeenten. 4. Inzet social media voor gezondheidsbevordering Wij zetten social media meer in bij gecombineerde Ieefstijlinterventies en bij publieksinformatie en communicatie over gezondheid en opvoeden. De GGD benadrukt in zijn advisering aan gemeenten en samenwerkingspartners de toepassing hiervan. Indicator: de kennis en expertise van de GGD over sociale media en gezondheids communicatie wordt gebruikt in de advisering over gezondheidsbevordering aan gemeen ten en samenwerkingspartners f De GGD is in 2015 actief geweest am het thema mediawijsheid (gebruik van social media) op scholen te promoten. Hiervoor heeft de GGD zowel de Gezonde school-adviseur ingezet, als de ]GZ assistenten. Het gesprek met kinderen en ouders gaat vooral over een goed gebruik van social media. De GGD gebruikt Twitter en Facebook om diensten van de GGD en specifieke activiteiten binnen de gezondheidsprogramma s te delen. 19 39

5. Keuzes in hot sociale domein ondersteund met data Gemeenten hebben meer behoefte aan informatie en analyses op basis van monitoring en evaluatieonderzoek, vooral bij de decentralisaties in het sociale domein. Wij helpen de gemeenten met onze kennis en expertise van de publieke gezondheid meer grip te krijgen op deze uitdagingen. Wij ontwikkelen onze epidemiologische expertise verder. Samen met academische werkplaats Agora hebben wij het Evaluatiebureau Publieke Gezondheid ingericht. Het Evaluatiebureau voert, in opdracht van gemeenten en andere opdrachtgevers, evaluatieonderzoek uit naar het effect van beleid en interventies. Wij zetten onze kennis en expertise van analyse en toekomst verkenning ook in bij de samenwerking met de regionale ondersteunings organisaties voor de eerste lijn (de ROS sen, vooral Caransscoop). Indicator: minstens 15 gemeenten maken gebruik van de mogehjkheden van beleidsadvisering door de GGD op basis van monitoring en evaluatieonderzoek Gemeenten stellen steeds meet en verschillende vragen rondom onderzoek in het sociale domein. Dit gaat om bijvoorbeeld evaluatieonderzoek of klantwaatdetingsonderzoek. De GGD denkt op verschillende manieren mee en doet kennis op rond onderzoek in het sociaal domein. De eetste tesultaten zijn er. Zo is er ondetzoek gedaan naat de klantwaardeting in Heerde. Ook ondersteunde de GGD gemeenten bij het fotmuleten van indicatoren voor het meten van voortgang van het beleid in het sociaal domein. 6. Ondersteunen samenwerking gemeenten en zorgverzekeraars Wij ondersteunen, op inhoud en proces, de intensivering van de samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars. Daarbij richten wij ons op de publieke gezondheid. Gemeenten hebben hierbij belang in het kader van hun gezondheidsbeleid en de transities in het sociale domein. De ondersteuning door de GGD betreft het maken van wijkanalyses, het opzetten van preventieve intetventies en het afsluiten van preventieconvenanten. Indicator: in de reglo Noord- en Oost-Gelderland is ten minste één (schriftelijk) convenant gesloten tussen een zorgverzekeraar, gemeente(n) en GGD over pre ventie en gezondheidsbevordering. Een werkgroep met wethoudets volksgezondheid heeft voorstellen voorbereid tot intensivering samenwerking gemeenten en zorg verzekeraars op het gebied van publieke gezondheid. Dit is een zaak van langere termijn. De GGD ondersteunde de werkgtoep. De werkgroep besloot eind 2015 om haar opdracht over te dragen aan de bestuurlijke tegietafels die in de regio zijn ingesteld voor het overleg tussen gemeenten en zorgverzekeraars. 20 40

7. Contractafspraken en productevoiumes Wij realiseren de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator do GGD behaalt de prestatiec, fers ult de Productenbegroting 2015. Do gestelde norm is 90%. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes zijn gerealiseerd. 2.2.4. Programma Maatschappelijke Zorg Hier volgt een terugblik op de realisering van de beleidsprioriteiten die in de Programmabegroting 2015 zijn opgenomen in het programma Maatschappelijke zorg: 1. Transities en uitvoering maatschappelijke zorg In de uitvoering van de plusopdrachten voor maatschappelijke zorg sluiten wij aan bij de veranderingen die de gemeenten doorvoeren bij de transities in het sociale domein, met name bij de Wet maatschappelijke ondersteuning. Uitgangspunten voor de taak van de GGD zijn de onafhankelijke, publieke positie en de rol als regionaal kenniscentrum en gemeentelijke adviseur op het terrein van de publieke gezondheid (preventie). Belangrijk is ook het benutten van schaalvoordelen door samenwerking (kennis, doelmatigheid). Indicator: do GGD heeft de uitvoering van de plustaken voor maatschappehjke zorg aangepast aan do veranderinyen door de transit/es in hot soc/ale dome/n. g De Noord-Veluwse gemeenten hebben de indicatiestelling beschermd wonen aan de GGD opgedragen. Alle gemeenten in NOG hebben de GGD verzocht het toezicht op de uitvoering van de Wmo op zich te nemen. De invulling verschilt per regio. 2. Contractafspraken en productievolumes Wij realiseren de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. Indicator: de GGD behaalt de prestatiecfers uit de Productenbegroting 2015. De gestelde norm is 90%. AfwUkinyen worden vroegtdig gemeld en onderbouwd. De gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes zijn gerealiseerd. 21 41

2.2.5. Bestuursondersteuning en organisatieprojecten Hier volgt een terugblik op de realisering van de beleidsprioriteiten die in de Programmabegroting 2015 zijn opgenomen in het programma Bestuursondersteuning en organisatieprojecten: 1. Gemeente- en regiogericht werken Wij gaan in 2015 verder met de uitwetking van gemeente- en regiogericht werken door de GGD. Bij specialistische taken hanteren we de schaal van Noord- en Oost-Gelderland, evenals voor de aansluiting op de taken van de Veiligheidsregio NOG. Waar mogelijk sluit de GGD aan bij het lokale niveau en bij de regionale samenwerking van gemeenten, zoals die binnen de drie regio s Achterhoek, Midden-lJssel/Oost-Veluwe en Noord-Veluwe. De gemeentelijke/regionale elementen in het besturen van de GGD vergroten we. Hierop worden de werkprocessen binnen de GGD-organisatie aangepast. Het organisatie-ontwikkelingstraject Het Nieuwe Samenwerken ondersteunt deze ontwikkeling. Indicator de GGD-organisatie heeft de gemeentelijke/regionale elementen in de werkprocessen en de beschnjving ervan uitgebreid. De GGD richt zich in zijn functioneren en in zijn structuur steeds F sterker op de regio en de afzonderlijke gemeenten. Vraaggericht en klantgericht werken wordt steeds meer uitgangspunt voor houding en gedrag van de GGD-medewerker. Wat de structuur betreft is de jeugdgezondheidszorg in zes teams georganiseerd, die aansluiten bij het beleid en prioriteiten van de betreffende gemeenten. Intern wisselen de verschillende afdelingen en disciplines in drie regioteams GGD-breed informatie uit over de gemeenten in hun regio. Het gemeente- en regiogericht werken wordt gestimuleerd door het organisatie ontwikkelingstraject Het Nieuwe Samenwerken. Doel hiervan is o.a. verantwoordelijkheden zo veel mogelijk bij medewerkers te leggen. De vormgeving blijft in ontwikkeling. Aandachtspunt is de intensiteit van overlegvormen in het domein jeugd. 22 42

2.3. Financiën programmaplan GGD 2015 Rekening van baten en lasten Rekening 2014 Programma begroting 2015 Begroting Rekening 2015 2015 Salarislasten 11.219 11.457 11.495 11.016 Inhuurderden 1.270 962 1.186 1.494 Opleidingskosten 388 395 409 386 Overige personeelslasten 631 484 591 541 Thtaal personeelsiasten 13.508 13.298 13.681 13.437 Overige lasten 3.891 3.949 3.903 3.766 Totaal lasten 17.399 17.247 17.584 17.203 Gemeentelijke inwonerbifdrage 10.972 11.114 11.114 11.114 Frictie bijdrage 150 t Baten gem eenten plus t 2.172 t 2.190 2.274 2.430 Baten derden 4.133 3.943 3.919 3.700 Totaal baten 17.428 17.247 17.307 17.244 Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten 29 0-277- 41 Mutatie reserves 209 - t 277 t 163 Gerealiseerd resultaat 238 0-0- 224 2.4. Toelichting De jaarrekening sluit met een positief saldo uit de normale exploitatie van 41.000 In verband met de uitvoering van het programma Het Nieuwe Samenwerken vindt, conform besluit van het Algemeen Bestuur, voor dit programma een verrekening van lasten plaats van 183.000 met de reserve. Daardoor is het eindsaldo 224.000. positief. In de jaarrekening van 2015 is een verdere uitsplitsing van baten en lasten opgenomen naar de vetschillende programma s. Daar wotdt ook een toelichting gegeven op de cijfers. 2.5. Voorstel tot bestemming van het resultaat Wij stellen aan het Algemeen Bestuur voor om het te gerealiseerde resultaat van 224.000 als volgt te bestemmen: Saldo 2015 224.000 Dialoog Jeugdgezondheidszorg 50.000 - Kosten instroom vluchtelingen 174.000 - Totaal bestemd 224.000 23 43

3. Paragrafen Op basis van het Besluit begroting en verantwootding provincies en gemeenten (BBV) bevat deze jaarrekening de volgende vier patagrafen: weerstandsvermogen en risicobeheersing (inventarisatie weerstandcapaciteit, risico s en beleid), financiering (treasurybeleid inclusief schatkistbankieren), bedrijfsvoering (bedrijfsprocessen cm de beleidsdoelstellingen te realiseren en de sturing en beheersing daarvan), verbonden partijen (waar de GGD bestuurlijke invloed en financieel belang heeft), 3.1. Weerstandsvermogen, risicobeheersing en kengetallen Inleiding Het weerstandsvermogen is het vermogen van GGD NOG cm financiele tegenvallers op te vangen, zonder dat de continuiteit van de GGD in gevaar komt. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: de weerstandscapaciteit, d.w.z. de middelen en mogelijkheden cm niet begrote kosten te dekken; alle risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie. In het kader van de vernieuwing van de BBV is een uniforme basisset financiële kengetallen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing voorgeschreven. Voor de GGD NOG zijn de onderstaande kengetallen van toepassing: Netto Schuldquote: de netto schuld gedeeld door de totale inkomsten Solvabiliteit: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen Structurele exploitatieruimte: het structurele exploitatiesaldo in percentage van de totale baten. IiI![2i1 Netto schuld quote -16,2% -16,4% -7,7% Solvabiliteit 43,9% 36,2% 50,0% Stucturele exploitatieruimte 0,8% 0,0% 0,9% 3.1.1. Weerstandscapaciteit en risico s Weerstandscapaciteit Het Algemeen Bestuur heeft in 2010 besloten dat met een weerstandsvermogen van 5% van de omzet van de basisproducten en 20% van de omzet van plusproducten in redelijke mate in de structurele risico s wordt voorzien. De reserve basisproducten wordt geacht voor de helft bij de deelnemende gemeenten te zijn gereserveerd, de reserve plusproducten wordt volledig bij de GGD aangehouden. 24 44

Risico s Cm het benodigde weerstandsvermogen te bepalen, hanteren wij als definitie van een risico: een gebeurtenis of omstandigheid met potentieel nadelige financiele gevolgen voor de org an isatie. Structurele exploitatierisico s De exploitatie van de plusproducten omvat in beginsel een aanmerkelijk groter risico dan de exploitatie van de basisproducten. Het Algemeen Bestuur gaat ervan uit dat een weerstandscapaciteit van 5% van de omzet van de basisproducten en 20% van de omzet van plusproducten in redelijke mate de structurele risico s afdekken (AB-besluit 18 februari 2010). Met risico rond de plusproducten kent feitelijk twee dimensies. Ten eerste gaat het om de mate waarin GGD in staat is aan te sluiten bij de behoefte van de kiant en bij de kiant op het netvlies staat. Ten tweede betreft het de bezuinigingsdruk bij gemeenten en andere financiers. 3.1.2. Beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico s: Op basis van de in 2015 gerealiseerde omzet is een berekening gemaakt van het benodigde weerstandsvermogen per 31-12-2015. Het percentage weerstandscapaciteit is 98%. Gezien de ontwikkelingen rond de overhead toerekening, reservepositie en financieringsstructuurvullen we de algemene reserve niet aan tot 100%. Benodigd weerstandsvermogen structurele exploitatierisico S Omzetproqramma 17.244.000 11.114.000 6.130.000 Aan te houden reserve 5% 20% Maximale bedragen per 31-12-2015 1.781.000 555.000 4.226.000 Waarvan geacht aangehouden te worden bij de gem eente 277.500 277.500 Waarvan aan te houden bij GGD 1.503.500 277.500 1.226.000 Weerstandsvermogen ultim o 2015 1.474.000 Percentage weerstandscapaciteit Be re ke fling percentage wee rstandscapacite it 31-12-2015 Weerstandscapaciteit (materieel gezlen) 1.474.000 Voorstel tot storting bij jaarrekening 2015 0 Stand weerstandsvermogen bij GGD na stortingsvoorstel 1.474.000 Weerstandsvermc n aan te houden bij de GGD per 31-12-2015 I 1.503.500 Percentage weerstandscapaciteit 98% 25 45

Risicoanalyse JGZ uitnemen Naast de risico s die afgedekt worden door het weerstandsvermogen kunnen zich ook specifieke omstandigheden vootdoen die van invloed zijn op de lange termijn financiële positie. Een risico is dat één of meerdere gemeenten de GGD-taak voor de jeugdgezondheidszorg 4-18 jarigen terugnemen en elders beleggen. De vastgestelde Bestuursagenda 2014-2018 voorziet in een gezamenlijk traject van de gemeenten om te besluiten over de toekomstige positionering van de jeugdgezondheidszorg. Dit gebeurt in het kader van de Dialoog jeugdgezondheidszorg, onder leiding van de portefeuillehouder JGZ in het DB. De gemeenten bezien de ontwikkeling van de jeugdgezondheidszorg ook in het perspectief van de veranderingen in het sociale domein. De jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen is onderdeel van de Wet publieke gezondheid en hangt nauw samen met andere taakgebieden van de GGD en de GHOR. Jeugdgezondheidszorg vormt een substantieel deel van het takenpakket van de GGD. Veranderingen taken daarmee de dienstverlening voor de publieke gezondheid als geheel. Ook zijn er effecten op de financiën en de otganisatie van de GGD. Jeugdgezondheidszorg is nu een collectief basisproduct, waarvoor de gemeenten de taakopdtacht hebben vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Omzetting in een facultatief product heeft mogelijk gevolgen voor de bedrijfsvoering en dus voor het risicoprofiel. Een aandachtspunt is verder de inzetbaarheid van JGZ bij calamiteiten voor de GHOR (Veiligheidsregio NOG). De Samenwerkingsregeling GGD NOG heeft als uitgangspunt dat een gemeente die uit de samenwerking treedt, de kosten draagt die het rechtstreekse gevolg zijn van de uittreding. De overige gemeenten mogen geen financieel nadeel van de uittreding ondervinden. Voor eventuele gedeeltelijke uittreding op eigen initiatief, in de vorm van het terugnemen van aan de GGD opgedragen taken, is een wijziging van de gemeenschappelijke regeling voor de GGD noodzakelijk. De voorbereiding hiervan is in 2015 in gang gezet. De gemeenten beslissen in 2016, mede op basis van financiële effectrapportages. Zo nodig zullen wij hierbij de frictiekosten jeugdgezondheidszorg in beeld brengen, maar ook de financiële gevolgen voor de overige taken en organisatieonderdelen van de GGD en de GHOR. Langs deze route kunnen de risico s voor de GGD, GHOR en de achterblijvende gemeenten worden afgedekt. Voor de personele gevolgen zal zo nodig een sociaal plan moeten worden opgesteld. 3.2. Financiering Inleiding Deze paragraaf omvat de verantwoording voor het gevoerde beheer van de financieringsportefeuille. De financieringsparagraaf geeft kaders voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het Algemeen Bestuur heeft een Treasurystatuut vastgesteld waarin de volgende uitgangspunten zijn vastgelegd: zoveel mogelijke interne financiering; een risicomijdende gedragslijn; rekening houdend met deze randvoorwaarden, het optimaliseren van de renteresultaten. 26 46

3.2.1. Renteresultaten De GGD heeft de overtollige kasmiddelen belegd bij de rijksoverheid (zie jaarrekening paragraaf Schatkistbankieten). Binnen de risicomijdende voorwaarden van het Treasurystatuut heeft de GGD in 2012 overtollige kasgelden rentedragend uitgezet bij de Rabobank. Deze rekening wordt vanaf 2013, conform de wet, in dtie jaar afgebouwd en de tegoeden zijn daarmee eind 2015 eveneens ingebracht in het schatkistbankieren. Daarmee zijn de mogelijkheden om de renteresultaten te optimaliseren uitgeput. 3.2.2. Kapitaalgoederen De kapitaalgoederen van de GGD betreffen verbouwing hoofdlocatie, medische apparatuur, kantoorinventaris, ICT en telefonieproducten. De rekening 2015 heeft pet 31-12-2015 een boekwaarde van kapitaalgoederen van afgerond 1.593.000. De GGD heeft in 2015 ruim 1,4 miljoen geinvesteerd. Deze investeringen in zijn het gevoig van de verhuizing naar Warnsveld per 1 oktober 2015 en van investeringen in de ICT en communicatie-infrastructuur waarmee de medewerkers betet ondersteund warden in de uitvoering van hun werk. De hogere kapitaallasten die hier uit voortkomen warden binnen de bestaande budgetten gedekt. Dit kan doordat de GGD een aantal locaties heeft afgestoten en de huurlasten van de herhuisvesting lager zijn dan voorheen In 2015 is ervoor 12.000 extra afgeschreven op de inventaris in Apeldoorn. Vooreen groat deel is er hiervoor nieuwe inventaris aangeschaft. De inventaris die niet mee is gegaan naar de nieuwe locatie is in 2014 en 2015 versneld afgeschreven. De GGD gaat bij de rentekosten van de activa uit van 2,5%. De toegerekende rente komt ten gunste van het resultaat. 3.3. Bedrijfsvoering Inleiding Deze paragraaf geeft inzicht in de stand van zaken van de bedrijfsvoering ten opzichte van de voornemens zoals verwoord in de begroting 2015. De bedrijfsvoering is onlosmakelijk verbonden met het verwezenlijken van de programma s. GGD-bestuur Algemeen Bestuur Het Algemeen Bestuur van GGD NOG bestaat uit de wethouders volksgezondheid van de 22 deelnemende gemeenten. Het Algemeen Bestuur is vijf keer bijeen geweest: in maart, april, juii, september (extra vergadering) en november. De belangrijkste onderwerpen in 2015 waren: de mogelijkheden am de sturing van gemeenten op de uitvaering van de GGD-taken te versterken en de gemeenten inzicht te geven in de beinvloedbaarheid van de prod ucten die zij bij de GGD afnemen. Daarnaast heeft het AB de vaste onderwerpen rand de begroting en de rapportages besproken. 27 47

Portefeuillehoudersoverleg Aansluitend aan de AB-vergadering wisselen de wethouders volksgezondheid inhoudelijk informatie uit in het portefeuillehoudersoverleg. Het belangrijkste onderwerp in 2015 was de dialoog tussen de gemeenten over toekomstvisie op de jeugdgezondheidszorg. Dagelijks Bestuur Het Algemeen Bestuur benoemt uit zijn midden het Dagelijks Bestuur en de Voorzitter. Het Dagelijks Bestuur telt (inclusief de voorzitter) zes leden. Het Dagelijks Bestuur heeft in 2015 tien vergaderingen gehouden. Hierin heeft het DB vooral de AB-vergaderingen voorbereid en besloten over beheerszaken van de GGD-organisatie. In maart 2015 heeft het DB het gebruikelijke overleg met de Ondernemingsraad gevoerd. In de bijiage 4en 5 is een overzicht opgenomen van de samenstelling van het Algemeen Bestuur en het Dagelijks Bestuur in 2015. Prioriteiten bedrijfsvoering Hieronder gaan we in op de uitvoering van de prioriteiten voor de bedrijfsvoering uit de Programmabegroting 2015. Personeel & organisatie Versterken en uitwerken van het integraal management. Daarbij zijn verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het management verduidelijkt en lager in de organisatie gelegd. Het organisatie-ontwikkelingstraject Het Nieuwe Samenwerken zet een verandering in gang in het functioneren en de cultuur binnen de GGD-organisatie. We hebben ingezet op een flexibele schil van medewerkers, in samenwerking met andere GGD en. Na de pilot GGD Regiopool hebben we begin 2015 geconstateerd dat deze flexpool niet van de grond kwam. Het project is beeindigd en de zoektocht naar een werkbare oplossing voor onze organ isatie wordt voortgezet. Financiën en controlling In 2015 is voorbereid hoe de begroting meer inzicht kan bieden in de invloed van gemeenten op de verschillende producten van de GGD. In 2016 wordt hiertoe een voorstel aan het bestuur voorgelegd. De interne controle is in samenwerking met de accountant versterkt. Het proces van de jaarrekening is sterk versneld. De uitkomst van de jaarrekening 2015 wordt vóór half april bestuurlijk geptesenteerd Als basis voor integrale advisering over de bedrijfsvoering is gestart met de bouw van dashboards met managementinformatie. Dit project loopt nog door in 2016. Informatievoorziening & automatisering In het traject Het NieuweSamen Werken speelt ICT een belangrijke voorwaardenscheppende rol. De volgende stappen zijn in 2015 gerealiseerd: Het Portaal als Intranet (april 2015). Kernfunctionaliteiten in deze fase: Nieuws, Mededelingen, Naslagwerk voor de organisatie, Werkwijzer. In Mijn Portaal kan iedere collega zichtbaar en vindbaar worden voor iedereen. 28 48

Digitalisering bed rijfsvoering Ease twee van invoering van het Portaal, het samenwerkingsplatform is in 2015 voorbereid; met kernfuncties rondom samenwerken in projecten en in groepen Verkenning naar de mogelijkheden om de poststroom te digitaliseren. Verkenning naar de mogelijkheden om de factuurstroom te digitaliseren. Medlo 2015 is overeenstemming bereikt over het in Het Service Centrum (HSC)verband gezamenlijk ontwikkelen van een robuust Data Warehouse (DWH). In 2015 zijn hiervoor deeluitwerkingen gedaan voor het verkrijgen van inzicht in productiegegevens JGZ en AGZ. Inzetten op gebruik van sociale media en digitalisering bij informatieverstrekking en dienstverlening aan cliënten. Faciliteren medewerkers om tijd- en plaatsonafhankelijk te werken: Het ondersteuningsconcept van de organisatie is herzien. Alle medewerkers hebben de beschikking gekregen over een smartphone, waarmee agenda en post steeds toegankelijk zijn. Facilitaire zaken Als belangrijke stap in het realiseren van het project het Nieuwe Samenwerken is in 2015 het huisvestingsconcept geheel gewijzigd. De gehanteerde uitgangspunten hiervoor waren decentrale huisvesting voor clientgebonden taken, hetkenbaarheid en toegankelijkheid in de gemeenten/regio s, flexibiliteit, kostenreductie en doelmatige huisvesting van centrale functies. Relatiemanagement Doel is het verstevigen van de relatie met gemeenten in het kader van advisering en relatiemanagement. Daarbij Iigt de nadruk meer op de gemeentelijke en regionale schaal (zoals Noord-Veluwe, Oost-Veluwe/Midden-IJsseI, Achterhoek) en, voor de aansturing van de jeugdgezondheidszorg, op aansluiting bij de wethouders en ambtenaren jeugdbeleid. De GGD heeft bij de raden van zeven gemeenten kennismakingsbijeenkomsten gehouden. De GGD-brede regioteams vinden binnen en buiten de GGD steeds meer hun plek. We zoeken contact met gemeenten, o.a. door gezamenlijke bijeenkomsten bij gemeenten met diverse ambtenaren. Gemeenten hebben contact met GGD ers op verschillende taakgebieden en niveaus. Intern heeft het GGD-management het relatiemanagement met gemeenten en samenwerkingspartners besproken en een basis voor verbeterde afspraken gelegd. Op diverse punten is in 2015 de waardering en behoeften van stakeholders ten aanzien van relatiemanagement geinventariseerd, door uitvoering van verschillende waarderingsonderzoeken. 29 49

Communicatie Het team communicatie heeft de vier verhaaeiementen van Een Gezond Houvast vertaald naar een huisstijl en schrijfwijze in de communicatie-uitingen van GGD NOG. De website is veteenvoudigd en vetnieuwd. Met de burger en de stakeholders als uitgangspunt is intensief ingezet op het gebruik van social media. Een redactieraad ondersteunt communicatie met kennis en expertise van de professionals van de organisatie. 3.3.1. Kwaliteitszorg Externe audits zijn uitgevoerd en het HKZ certificaat is gecontinueerd GGD Noord- en Oost-Gelderland beschikt over een HKZ certificaat. Hiermee toont GGD NOG aan dat hij: intern de zaken goed op orde heeft; de kiant altijd centraal stelt; voortdurend en systematisch werkt aan verbetering. In mei 2015 heeft de externe auditor de GGD bezocht voor een steekproefsgewijze toets van het kwaliteitsmanagementsysteem. De externe auditor is, na aanvankelijk twee verbeterpunten te hebben geconstateerd, in augustus tot een positief oordeel gekomen Waarderingsonderzoeken stakeholders In het kader van een Gezond Houvast willen we een optimale relatie met de kiant hebben. Daarom onderzocht een extern bureau de telefonische dienstverlening bij GGD Noord- en Qost-Gelderland. Gemiddeld scoorden we een 7,9. Het AMT gebruikt de verbetermogelijkheden als input voor Het Nieuwe Samenwerken. Klachten van cliënten Klachten van cliënten gaan vooral over de rechtstreekse dienstverlening aan de client. In 2015 kwamen in totaal 19 klachten binnen. Alle klachten zijn door de betreffende managers opgepakt en in overleg met de indiener afgehandeld. Interne Audits GGD NOG zet interne auditoren in. Zij toetsen of werkprocessen goed verlopen en het kwaliteitssysteem in de praktijk werkt. In 2015 zijn interne audits gehouden over de werkprocessen vans managementreview, kalibratie medische apparatuur, personeelsdossier en leveranciersbeoordeling. Waar nodig zijn verbeteringen ingevoerd. FONA FONA staat voor FOuten en Near Accidents: calamiteiten, fouten, incidenten met (mogelijke) schadelijke gevolgen voor de client. In 2015 zijn in totaal 14 meldingen bij de commissie gedaan en afgehandeld. De FONA-commissie gaf naar aanleiding van de meldingen 7 adviezen aan de directie. Er hebben zich, voor zover bekend, geen kwalijke gevolgen betreffende cliênten en medewerkers voorgedaan. 30 50

3.4. Verbonden partijen Inleiding Verbonden partijen zijn partijen waatmee GGD NOG een bestuurlijke relatie heeft en waarin hij een financieel belang heeft. Bij de taak van de GGD binnen de publieke gezondheidszorg hoort vanzelfsprekend dat de GGD samenwerkt met tal van partijen op uitvoerend, management- en bestuurlijk niveau, Iokaal, regionaal en Iandeiijk. De GGD kent echter geen verbonden partijen in formele zin. In de afgelopen jaren hebben wij wel Hét Service Centrum (HSC) als verbonden partij aangemerkt. Hierin werkt GGD NOG voor ICT samen met Brabantse GGD en. Bij HSC is echter geen sprake van een zelfstandige entiteit of rechtspersoon, maar van samenwerking. 3.5. Samenwerkingspartijen Inleiding GGD Noord- en Oost-Gelderland neemt verder deel in de samenwerking binnen: Hét Service Centrum, GGD GHOR Nederland, Kring Oost-Nederland van GGD en 3.5.1. Het Service Centrum GGD NOG werkt vanaf 2013 voor ICT-beheer samen met Hét Service Centrum, een samenwerkingsverband van o.a. GGD Hart voor Brabant en GGD West Brabant. GGD Hart voor Brabant, gevestigd te Tilburg, treedt op als penvoerder. Voor HSC is een aparte administratie ingericht. De directeuren van de deelnemende organisaties sturen HSC aan. De deelnemers hebben hun samenwerking vastgelegd in een Overeenkomst kosten voor gemene rekening, met daarin de verdeling van kosten en risico s tussen de deelnemende partijen. Hiermee is ook het risico van btw-heffing afgedekt. Voor 2015 komt op basis van de huidige verdeelsleutel 13,69% van de kosten van informatievoorziening en automatisering voor rekening van GGD NOG. 3.5.2. GGD GHOR Nederland GGD NOG is, evenals de GHOR van de Veiligheidsregio NOG, aangesloten bij de GGD GHOR Nederland. GGD GHOR Nederland behartigt de collectieve belangen van haar leden richting politiek, overheden, verzekeraars, samenwerkingspartners, onderwijs, media en publiek. De directeur publieke gezondheid I algemeen directeur GGD en de directeur publieke gezondheid / directeur GHOR vertegenwoordigen gezamen(ijk de regio NOG in GGD GHOR Nederland. De GGD draagt een jaarlijkse bijdrage aan GGD GHOR Nederland af. Voor bepaalde GGD taken maakt GGD GHOR Nederland afspraken met Iandelijke opdrachtgevers, zoals COA (Centraal orgaan Opvang Asielzoekers) en zorgverzekeraars. Op bestuurlijk niveau neemt de voorzitter van GGD NOG deel aan de Iandelijke Bestuurlijke adviescommissie Publieke Gezondheid, de bac PG. Er is ook een BAC GHOR. De BAC PG en de bac GHOR bepalen de bestuurlijke kaders voor GGD GHOR NL. Beide commissies 31 51

adviseren aan de VNG (via de commissie Gezondheid en Welzijn) respectievelijk het Veiligheidsberaad, de Iandelijke koepel van de Veiligheidsregio s. Vertegenwoordigers van GGD NOG nemen actief deel in de netwerken van GGD GHOR Nederland. De vorming van de BAC PG heeft een impuls gegeven aan het bestuurlijk eigenaarschap van publieke gezondheid op Iandelijk niveau. 35.3. GGDen Kring Oost-Nederland GGD Noord- en Qost-Gelderland werkt samen met de andete GGD en in Overijssel en Gelderland binnen de Kring Oost-Nederland (KON). Dit is een combinatie van samenwerking van onderop en samenwerking die Iandelijk wordt gestimuleerd. Het ministerie van VWS en het RIVM kennen voor enkele uitvoerings- en coordinatietaken middelen toe aan gezamenlijke GGD en per Iandsdeel. In de KON is elke GGD verantwoordelijk voor de samenwerking op één of meer taakgebieden. Per onderwerp maken de GGD en afspraken over dienstverlening en kostenverdeling. De samenwerking met de collega-ggd en in Qost-Nederland levert voordeel op voor de kwaliteit en de efficiency van de dienstverlening bij alle deelnemers. 32 52

Deel 2: ]aarrekening 33 53

4. Overzicht van baten en lasten Binnen de GGD Noord- en Oost-Gelderland onderscheiden we binnen het programmaplan vijf programma s: Jeugdgezondheidszorg (JGZ), Algemene Gezondheidszorg (AGZ), Kennis en Expertise (KEC), Maatschappelijke Zorg (MZ), Bestuursproducten (BP), In deze jaarrekening presenteren we naast het overzicht van baten en lasten van het programmaplan GGD NOG (totaal onderverdeeld naar kosten- en batensoorten) ook een overzicht van baten en lasten met de vijf programma s. Tevens presenteren we een overzicht van de incidentele baten en lasten 2015. 4.1. Overzicht van baten en lasten 2015 programmaplan GGD NOG X 1.000 Rekening van baten en lasten Rekening 2014 Programma begroting 2075 Begroting Rekening 2015 2015 Salarislasten 11.219 11.457 11.495 11.016 Inhuurderden 1.270 962 1.186 1.494 Opleidingskosten 388 395 409 386 Overige personeelsiasten 631 484 591 541 Totaal personeelsiasten 13 508 13 298 13 681 13 437 Overige lasten 3.891 3.949 3.903 3.766 Totaallasten 17399 17247 17584 17203 Gemeenteliike inwonerbijdraqe 10.972 11.114 11.114 11.1 14 Frictie biidraqe t 150 Baten gemeenten plus 2.172 2.190 2.274 2.430 Baten detden 4.133 3.943 3.919 3.700 Totaal baten 17.428 17.247 17.307 17.244 Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten 29 0-277- 41 Mutatie reserves 209-277 183 Gerealiseerd resultaat 238 0-0- 224 Ter identficatje 34 oung ntants LLP 54

Jaarrekening 2015 ten opzichte van Begroting 2015 Het voordelig saldo, t.o.v. de begroting 2015, van het programmaplan GGD NOG, bedraagt in 2015 224.000. Dit saldo is als volgt opgebouwd: Lagere lasten van 381.000 (+) Lagere baten van 63.000 (-) Lagere onttrekking uit de reserves van 94.000 (-) De lagere onttrekking uit reserves wordt veroorzaakt door het doorschuiven van kosten voor het project Het Nieuwe Samenwerken naar 2016. Tegenover de lagere onttrekking uit de reserves staan evenredig lagere lasten. De overige lagere lasten worden veroorzaakt door minder personeelsinzet op forensische geneeskunde, TBC en infectieziekte bestrijding. Daarnaast zijn er incidentele voordelen op de voorziening WW-verplichting en op oninbare debiteuren. De lagere baten komen doordat de begrote omzet uit nog te ramen producten niet geheel is gerealiseerd. Hier staan 00k lagere lasten tegenovet. In de volgende paragrafen worden deze verschillen ten opzichte van de begroting nader toegelicht. 4.2. Lasten Het verschil tussen de begroting en rekening 2015 van 381.000 wordt veroorzaakt door lagere personele lasten van 244.000 en lagere overige lasten van 137.000. Hieronder worden de lasten nader gespecificeerd. X 1.000 Lasten Rekening Begroting 2015 2015 Verschil t.o.v. begroting Salarislasten 11.016 Personeel derden 1.494 Opleidingskosten 386 Overige personeelslasten 541 Totaal personeelsiasten 13.437 11.495 479-1.186 308 409 23-591 50-13.681 244- Overige lasten 3.766 I 3.903 137- Totaal!asten 17.203 17.584 381- Personeelsiasten De overige personeelslasten zijn 50.000 lager, doordat de kosten voor de WGA verzekering verschoven zijn. In de realisatie maken deze kosten deel uit van de salariskosten. In de begroting staan deze lasten bij de overige personeelslasten. De totale personeelslasten zijn 244.000 lager. De oorzaak is de lagere inzet van personeel voor reizigersvaccinatie, TBC en infectieziektebestrijding van ruim 75.000. Verder is in de begroting uitgegaan van hogere personeelslasten voor forensische geneeskunde als gevolg van de aanbesteding. De aanbesteding en de dqar Ter dentfjcatje 35 55

hogere personeelslasten hebben niet plaatsgevonden. Hierdoor zijn de gerealiseerde personeelslasten 70.000 lager dan begroot. Daarnaast is er in 2015 een incidentele vrijval van de voorziening WW-verplichting die niet is begtoot. Als laatste is de gerealiseerde omzet lager dan begroot. Hierdoor is er ock een lagere inzet van personeel van ruim 40.000. Overige lasten De overige lasten zijn ruim 137.000 lager dan begroot. Hier staat een lagere onffrekking uit de bestemmingsreserve tegenover. Een deel van de lasten voor Het Nieuwe Samenwerken, ruim 94.000, is doorgeschoven naar 2016. Hierdoor zijn zowel de overige lasten als de onttrekking uit de reserves lager. Daarnaast ontvangt de GGD incidenteel een bedrag van 35.000 op een reeds als oninbaar afgeboekte debiteurenpost. Het avenge zijn kleine afwijkingen op verschillende posten. 4.3. Baten Ten opzichte van de begroting zijn de totale baten 63.000 lager. Hieronder worden deze baten nader gespecificeerd en de verschillen toegelicht. X 1.000 Baten Rekening Begroting 2015 2015 Ve rschil t.o.v. begroting Gemeentelijke inwonerbijdrage 11.114 11.114 0 Overige bijdragen gemeenten 2.430 2.274 156 Overige bijdragen derden 3.700 3.919 219- Totaal baten 17.244 17.307 63- De lagere baten 2015 ten opzichte van de begroting zijn veroorzaakt doordat de begrote nog te ramen producten niet geheel zijn gerealiseerd. Deze baten zijn geraamd op overige bijdragen derden, maar zijn voor een aanzienlijk deel gerealiseerd onder overige bijdragen gemeenten. rdenticatiej 36 56

4A. Jaarrekening 2015 ten opzichte van Jaarrekening 2014 X 1.000 Lastenl baten Rekening Rekening Verschil 2015 2015 2014 t.o.v. 2014 Lasten 17.203 17.399 196- Baten 17.244 17.428 184- Saldo van baten en lasten 41 29 12 Mutatie bestemmingsreserve 183 209 26- Gerealiseerde resultaat 224 238 14- Het gerealiseerde resultaat over 2015 is 14.000 lager dan over 2014. Lasten In 2014 werd 200.000 aan personeelslasten gedekt uit de bestemmingsreserve. De lasten voor het project Het Nieuwe Samenwerken werden in 2014 gedekt uit de laatste tranche van de frictievergoeding van de gemeente Deventer. In 2015 worden de kosten voor het project Het Nieuwe Samenwerken gedekt uit de bestemmingsreserve. De Iagere lasten ten opzichte van 2014 worden verklaard door de incidentele personeelslasten van 200.000 in 2014. Baten De lagere baten van 184.000 worden veroorzaakt doordat in 2014 voor het laatstejaar een frictievergoeding van 150.000 van de gemeente Deventerwerd ontvangen. Daarnaast is de omzet in 2015 iets lager dan in 2014. 57

4.5. Toelichting op het overzicht van baten en lasten per programma X 1.000 Rekening van baten en lasten per Begroting Rekening deelprogramma 2015 2015 Verschil 2015 t.o.v. begroting LastenJeugdgezondheidszorg 7.212 7.201-11 Baten Jeugdgezondheidszorg 1.043 1.082 39 Saldo van baten en lasten -6.169-6.119 50 Lasten Maatschappelijke zorg 542 697 155 Baten Maatschappeliike zorq 515 660 145 Saldo van baten en lasten -27-37 -10 Lasten Jqemene qezondheidszorg 6.372 6.469 96 Baten Aigemene gezondheidszorg 3.861 4.062 200 Saldo van baten en lasten -2.511-2.407 104 Lasten Kennis & Expertise 2.414 2.491 77 Baten Kennis & Expertise 230 312 82 Saldo van baten enlasten -2.184-2.179 5 Lasten Bestuursproducten 1.044 346-698 Baten Bestuursproducten 11.658 11.129-529 Saldo van baten en lasten 10.614 10.783 169 Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten -277 41 318 Mutatie reserve 277 183 94- T]*iII-].[.144ii1T C In dit overzicht wordt een vergelijking gemaakttussen de begroting met de rekening 2015. De resultaten per programma worden hierna toegelicht. De rekening van baten en lasten sluit met een voordelig saldo van 41.000. Het gerealiseerde saldo na mutaties van reserve is 224.000. De mutatie van de reserve betreft de aanwending van de reserve ontwikkelkosten voor de dekking van de kosten uit Het Nieuwe Samenwerken. De mutatie is lager dan begroot, doordat het programma Het Nieuwe Samenwerken nog doorloopt in 2016. 4.5.1. Toelichting programma 1 Jeugdgezondheidszorg Het saldo ten opzichte van de begroting is 50.000 voordelig. In dit saldo zit een incidentele bate van ruim 27.000 voor onder andere voorziening voor langdurig 58

saldo uit de reguliere bedrijfsvoering is 23.000 positiever dan begtoot. Dit wordt veroorzaakt door diverse kleinere afwijkingen in de bedrijfsvoering. 4.5.2. Toelichting programma 2 Maatschappelijke zorg Het saldo ten opzichte van de begroting is 10.000 nadelig. De lasten zijn 155.000 hoger. Dit zijn lasten voor personele inzet. Door meer dienstverlening nemen de baten toe. Om de dienstverlening uit te voeren is extra inzet van personeel nodig. 4.5.3. Toelichting programma 3 Algemene gezondheidszorg Het saldo op het programma Algemene gezondheidszorg is 104.000 voordeliger dan de begroting. In dit saldo zit een incidentele last van 69.000 voor voorziening voor langdurig ziekteverzuim. Door meer dienstverlening stijgen de baten met 200.000. De baten en lasten van onze dienstverlening begroten wij gelijk. Zonder saldo. De gerealiseerde lasten, exclusief incidenteel fasten, stijgen echter met slechts 27.000. Dit resulteert in een positiever saldo op de bedrijfsprocessen dan begroot van 173.000. De lagere toename van de lasten wordt veroorzaakt door: Forensische geneeskunde; een voordeel van 70.000 als gevolg van het niet doorgaan van de aanbesteding. In de begroting was rekening gehouden met hogere kosten. lnfectieziektebestrijding; een voordeel van 25.000 door minder inzet van personeel. TBC; een voordeel van 25.000 door goedkopere inhuur arisen. Reizigersvaccinatie; positief saldo van 24.000 door minder inzet van personeel. Het restant wordt veroorzaakt door diverse kleine posten. 4.5.4. Toelichting programma 4 Kennis en Expertise Het saldo ten opzichte van de begroting is 5.000 voordelig. De fasten stijgen met 77.000. Hier staat een stijging van de baten als gevolg van meer dienstverlening tegenover. De hogere fasten zijn extra personele fasten. Door het lage ziekteverzuim in 2015 is er incidenteel een klein voordeel op de fasten. 4.5.5. Toelichting programma 5 Bestuursproducten Het saldo ten opzichte van de begroting is 169.000 voordefig. De fasten dafen met 698.000. Dit betreft een verschuiving van 500.000 van de begrote onbenoemde omzet. De real isatie van de baten en de fasten staat gepresenteerd op de programma s waar deze zijn gereafiseerd. De fasten voor het project Het Nieuwe Samenwerken zijn 94.000 lager. Hier staat een lagere onttrekking 94.000 aan de reserve tegenover. Het resterende verschif wordt verklaard door incidentele baten door vrijvaf WW-verpfichtingen en oninbare debiteuren die afsnog in 2015 zijn ontvangen. Daar staan hogere accountantskosten en lagere renteopbrengsten als gevolg van de verpfichting tot schatkostbankieren tegenover. 39 59

4.6. Incidentele baten en lasten In onderstaand overzicht zijn de incidentele baten en lasten opgenomen. Incidentele baten of lasten onder 25.000 zijn niet opgenomen in het overzicht. X 1.000 Incidentele baten en lasten Programma Begroting Realisatie 2015 2015 Verschil Lasten Voorzieninq Iangdurig ziekte JGZ 55 - Voorziening Iangdurig ziekte AGZ 69 Vacature Applicatie Beheer niet ingevuld JGZ 60 20 AIDS Lasten JGZ 307 212 Projectkosten Dashboards AGZ 40 40-55 -69 40 95 - Totale incidentele lasten 407 396 11 Baten AIDS Vergoeding JGZ 279 232 Vrijval WW-verplichtingen Bestuursproducten -20 61 Oninbare debiteuren aisnog ontvangen Bestuursproducten - 35 47-81 -35 Totale incidentele baten 259 328 69-5. WNT-verantwoording 2015 Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van het voor GGD Noord- en Qost-Gelderland van toepassing zijn de algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor GGD Noord- en Oost-Gelderland is 178.000. Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT maximum voor de eden van het Algemeen en Dagelijks Bestuur bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige eden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. 40 60

5.1. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen Bedragen x 1 Dhr. D.W. ten Brinke Functie Directeur Duur dienstverband in 2015 1/1-31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 Gewezen topfunctionaris? nee Echte of fictieve dienstbetrekking? echte Zo niet, anger dan 6 maanden binnen 18 maanden nee werkzaam? Individueel WNT-maximum 178.000 Bezoldiging Beloning 126.543 Belastbare onkostenvergoedingen 0 Beloningen betaalbaar op termijn 15.497 Subtotaal 742.040 -I- Onverschuldigd betaald bedtag Totaal bezoldiging 142.040 Gegevens 2014 Duur dienstverband in 2014 1/1-31/12 Omvang dienstverband 2014 (in fte) 1,0 Bezoldiging 2014 Beloning 121.457 Belastbare onkostenvergoedingen 0 Beloningen betaalbaar op termijn 20.613 Totaal bezoldiging 2014 142.070 Individueel WNT-maximum 2014 230.474 Ter identificatie 41 61

Overige Ieidinggevende topfunctionarissen In het kader van de WNT vallen ook de leden van het Dagelijks en Algemeen Bestuur onder de definitie van topfunctionaris. Aangezien alle bestuursleden onbezoldigd bij de GGD werken, volgen hieronder de termijnen waarin de bestuursleden in 2015 zitting hebben gehad in het Algemeen/ Dagelijks Bestuur. Aalten H.J. Rijks 1/1 31/12 x Apeldoorn P. Blokhuis 1/1 31/12 X X Berkelland L.J.H. Scharenborg 1/1 10/04 X M.H.H. van Haaren 4/6 31/12 X Bronckhorst P. Seesing 1/1 27/6 X A.R. Peppelman 27/6-31/12 X Brummen J.B. Pauw 1/1 31/12 X Doetinchem C.J. Telder 1/1 31/12 X Elburg W. Krooneman 1/1 31/12 X Epe D. van Norel 1/1 31/12 X X Ermelo A.L. Klappe 1/1 31/12 X Harderwijk G.J. van Noort 1/1 31/12 X Hattem M. Hospers 1/1 31/12 X Heerde J. Pierik van der Snel 1/1 23/1 1 X H.J.Berkhoff 15/12-31/12 X Lochem T. van der Linden 1/1 31/12 Montferland I.T.J.M. Wolsing 1/1 31/12 X Nunspeet G.vanden Berg 1/1 31/12 X Oldebroek E.G. Vos-van de Weg 1/1 31/12 X DostGelre J. Hoenderboom 1/1 31/12 X Dude I Jsselstreek L.G. Kuster 1/1 31/12 X Putten A. Kleijer 1/1 31/12 X X Voorst W. Vrijhoef 1/1 31/12 X Winterswijk I.G. Saris 1/1 31/12 X X Zutphen P.C.M. Withagen 1/1 31/12 X Veil ig heidsreg io Noord- en Cost Gelderland (VNOG) N.E.]oosten 1/1 31/12 X Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2015 een bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2015 geen ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten worden. Ter identificjtie 42 Erns&yoi ntants LLP 62

6. Schatkistbankieren In 2013 is de Wet schatkistbankieten aangenomen. Deze wet schrijft veer dat de decentrale overheden, waaronder ock de GGD, al hun overtollige Hquide middelen en beleggingen aanhouden bij het ministerie van Financiën. In 2015 is een drempelbedrag bij de bank gehanteerd van 250.000. De bankrekening bij de BNG wordt automatisch afgeroomd. Naast deze bankrekening heeft de GGD nog een rekening bij de Rabobank. Hierop worden alle pinbetalingen ontvangen. In 2015 is deze rekening onvoldoende gemonitord. Hierdoor komen de middelen bij de GGD boven het drempelbedrag. Veer 2016 is actie ondernomen cm deze bankrekening automatisch afte romen. De Rabobank spaarrekening is niet meegenomen in onderstaand overzicht. De GGD maakt gebruik van het overgangstecht. Eind 2015 is het saldo van deze rekening naar de BNG rekening gegaan en is daarmee afgeroomd. Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x 1000) (1) Verslagjaar I Drempelbedrag I 2501 I I I DU,1 (2) 5 Rijks schatkist aangehouden 377 316 369 329 m iddelen (3a) = (1)> (2) Ruimte onder het drempelbedrag - (3b) = (2)> (1) Overschrijding van het drempelbedrag 127 66 119 79 (1) Berekening drempelbedrag (4a) Begrotingstotaal vets Iagjaar 17.247 Het deel van bet begrotingstotaal (4b) dat kleiner of gelijk is aan 500 17.247 m lijoen (4 Het deel van bet begrotingstotaal C1 dat de 500 miljoen te boven gaat - (1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een Drempelbedrag 250 minimum van 250000 (2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten s Rijks schatkist aangehouden middelen le 2e 3e 4e kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal Scm van de per dag buiten s Rijks (5a) schatkist aangehouden middelen 33.955 28.731 33.970 30.224 (negatieve bedragen tellen als nihil) (5b) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92 Kwartaalcijfer op dagbasis buiten (2) - (5a) I (Sb) s Rijks schatkist aangehouden 377 316 369 329 middelen dent if I cat7 43 Ut - _UtJt IC(JtIt. I.LP tter 63

7. Balans 7.1. Balans per 31 december2015 X 1.000 ACT IVA Balans per 31 december 2015 2014 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa 1.555 275 Financiele vaste activa 38 10 Totaal vaste activa 1.593 285 VLOTTENDE ACT IVA Voorraden 28 29 Uitzettingen met een rentetypische Iooptj/d korter dan éénjaar a. Vorderinqen op openbare lichamen 608 431 b. Uitzeffingen in s Rijks schatkist 2.470 4.269 c. Overige vorderingen 97 59 Totaal Uitzettingen met een rentetypische Iooptijd korter dan éénjaar 3.176 4.759 Liquide middelen Banken 403 1.351 Kassen 1 1 Totaal Liquide middelen 404 1.351 Overlopende act/va a. Van overheidslichamen te onvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel. D. Overige nog te ontvagen bedragen en vooruitbetaalde 208 1 15 bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen. 581 Totaal overlopende activa 789 629 744 Totaal viottende activa 4.397 6.883 TOTML GENERML 5.990 7.169 Ter identifictde 44 Ernst & Yo5countants LLP EY&t 64

1.000 VASTE PASSIVA Eqen vermogen a. ]gemene reserve 1.474 1.474 b. Bestemmingsreserves 1.250 1.433 c. Gerealiseerd resultaat 224 238 Totaal eigen vermogen 2.948 3.145 Voorzieningen 355 487 Vaste schulden met een rentetypische Iooptd van eenjaar of langer - Totaal vaste passiva 3.303 3.632 VLOTTENDE PASSIVA Viottende schulden Crediteuren 725 1.362 Overlopende passiva a. Van overheidslichamen ontvangen voorschotbijdragen voor specifieke uitkeringen die dienen ter dekking van volgende begrotingsjaren. 696 509 b. Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen. c. Overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen. Totaal overlopende passiva Totaal viottende passiva 1.195 1.209 71 457 1.962 2.175 2.687 3.537 TOTMLGENERML 5.990 7.169 65

7.2. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is apgemaakt met inachtneming van de vaarschriften die het Besluit Beg rating en Verantwaarding pravincies en gemeenten (BBV) daarvaar geeft. In de financiele verardening GGD zijn nadere kaders apgenamen vaar de waardering en afschrijving van vaste activa. 7.2.1. Toerekening baten en lasten De baten en lasten warden toegerekend aan het jaar waarap zij betrekking hebben. Baten warden slechts genamen voar zaver zij op balansdatum zijn gerealiseerd. 7.2.2. Waardering balansposten Materiële vaste activa De materiele vaste activa warden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan 5.000 warden niet geactiveerd. Vaar activa die in daarsnee in gratere aantallen tegelijk warden ingekacht, geldt daarvaar niet de stuksprijs, maar de gemiddelde waarde van de aanschaf per jaar. Activa die vaar de verbauwing van het pand in Warnsveld zijn aangeschaft warden angeacht het bedrag als één geheel geactiveerd. Op grand van de verwachte gebruiksduur vindt Iineaire afschrijving plaats ap materiële vaste activa. Op de aanschaf van granden en terreinen wardt niet afgeschreven. De materiële vaste activa met economisch nut worden afgeschreven in: 40 jaar: nieuwbauw gebauwen (exciusief technische installaties), uitbreiding gebauwen (idem); 25 jaar: renavatie en restauratie van gebauwen in eigendam en aankaap van gebauwen; 15 jaar: technische installaties van gebauwen in eigendam; 10 iaar: meubilair, kantaarinventaris, archiefstellingen, kasten, witgaed, keukenapparatuur; 6 jaar: persanenauta s; 5 jaar: specifieke saftwarepakketten; 4 faar: kantaatapparatuur, audia- en videaapparatuur, autamatiseringsapparatuur zaals printers, pc s, ICT-apparatuur, netwerkvaarzieningen, telefaanapparatuur en vaarzieningen. Vaar investeringen in gehuurde gebauwen, waarbij de investeringen een sterke relatie hebben met het gebauw, gelden afschrijvingstermijnen welke niet langer zijn dan de resterende Iaaptijd van het huurcantract. Kapitaallasten (rente en afschrijving) warden berekend vanaf het halfjaar valgend ap de aanschaf van de activa. Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Op waarbargsammen wardt niet afgeschreven. 66

Voorraden De voorraden vaccins worden gewaardeerd tegen de Iaatste inkoopprijs van het betreffende jaar ofwel verkrijgingsprijs. Debiteuren en Overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. Deze voorziening wordt statisch bepaald. Liquide midd&en Deze activa worden tegen nominate waarde opgenomen per 31 december van het jaar. Voorzien i ngen Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Langlopende schulden De GGD Noord- en Qost-Gelderland heeft per 31 december van het jaar geen langlopende schulden. Kosten voor het afsluiten van geldieningen worden direct ten laste van de exploitatie gebracht. Viottende passiva De viottende passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde per 31 december van het jaar. Ter idetiflcate 47 Ernst & Yo4ccountants LLP better 67

7.3. Toelichting op de balans per 31 december 2015 7.3.1. Vaste Activa Toelichting Materiële Vaste Activa Auto- Totaal Materiële vaste activa Gebouwen Inventaris Totaal 2015 matisering 2014 AanschaiWaardel-1 71 380 727 1.178 1.081 Investeringen 820 258 328 1.406 97 Desinvesteringen 59-152- 440-651- - Mnschafwaarde 31-12 831 487 615 1.933 1.178 Afschrijvingen 1-1 65-277- 561-902- 782- Jaarlijkse afschrijving 6-27- 81-114- 93- Inhaalafschrijving 12-12- 28- Desinvestetingen 59 152 440 651 - Afschrijving 31-12 12-153- 214-378- 902- Boekwaarde 1-1 6 103 166 276 300 Boekwaarde 31-12 820 334 401 1.555 276 In 2015 hebben er investeringen en desinvesteringen plaatsgevonden door de verhuizing van het hoofdkantoot naar Warnsveld. Het pand in Warnsveld is verbouwd en de inventaris is voor het grootste deel nieuw aangeschaft. De oude reeds afgeschreven inventaris is gedesinvesteerd. Op de oude inventaris is met inhaalafschrijvingen versneld afgeschreven. Het project Het Nieuwe Samenwerken heeft onder meer als doel het plaats en tijd onafhankelijk werken. Hiervoor zijn in 2015 investeringen gedaan in laptops, smartphones en software applicaties. De oude reeds afgeschreven laptops en telefoons zijn gedesinvesteerd. Daarnaast is er een investering van ruim 92.000 gedaan voor de verbouwing in het Gelre Ziekenhuis Apeldoorn. Tegenover deze investering staat een gelijke bijdrage uit soa geld. Deze bedragen zijn in bovenstaand overzicht gesaldeerd waardoor de investering per saldo nihil is. De investeringen worden in onderstaand overzicht nader toegelicht. f1dentiflcti7 68

X 1.000 Investeringsoverzicht materiële vaste activa Gebouwen AUtomatisering Inventaris Totaal 2015 Verbouwing Warnsveld 820 820 Investering Portaal 86 86 Laptops 132 132 Overig automatisering 40 40 Inventaris 242 242 Telefonie 75 75 Audiometers 11 11 Totaal investeringen 820 258 328 1.406 Verbouwing -59 59- Hardware -102 102- Software -50 50- Inventaris 242-242- Telefooncentrale en 198-198- Totaal desinvesteringen 59-152- 440- -651 Totaal (des)investeringss 761 106 112-755 Toelichting Financiële Vaste Activa De financiële vaste activa betreft betaalde waarborgsommen voor sleutels en huur van panden. Het verloop van de financléle vaste activa is in 2015 als volgt: Financiële vaste activa Totaal 2015 Totaal 2014 Aanschafwaarde 1-1 10 10 Investeringen 28 - Desinvesteringen - - Mnschafwaarde 31-12 38 10 - - - Afschrijvinen 1-1 Jaarlijkse afschrijving Desinvesteringen - - Nschrijving 31-12 r - - Boekwaardel-1 10 10 Boekwaarde3l-12 38 10 De investering in 2015 betreft de waarborgsom voor de huur van het pand in Warnsveld. Ter tficate 49 ft uurnnts LLP ri 69

7.3.2. Vlottende Activa Toelichting Voorraden De boekwaarde van de voorraden betreft de per 31 december aanwezige voorraad vaccins: X 1.000 Voorrade n Stand Stand 31-12-2015 31-12-2014 Voorraad vaccns 27 29 Voorraad \ \N-bonnen 1 - Totaal voorraad 28 29 Ter k1enflfket[c Ernst & Youn ccountants LLP.r Sujkl b 50 L. L Works q 70

Toelichting Kortlopende vorderingen Binnen de kortlopende vorderingen wordt onderscheid gemaakt in de vorderingen op overheidslichamen en vordetingen op bedrijven en particulieren: X 1.000 Uitzettingen met een rentetypische Iooptijd Stand Stand korter dan één jaar 31-12-2015 31-12-2014 Vorderingen op openbare lichamen 608 431 Uitzettingen in IS Rijks schatkist 2.470 4.269 Ovetige vorderingen 97 59 Totaal kortlopende vorderingen 3.176 4.759 Toelichting Liquide middelen GGD NOG heeft de volgende liquide middelen: X 1.000 Liquide midde len Stand Stand 31-12-2015 31-12-2014 Bank Nederlandse gem eenten 250 438 Rabobank 153 49 Rabobank-spaar - 864 Kassen 1 I Totaal liquide middelen 404 1.351 Ter identificatie np 51 Ernst & Yo4-EEountants LLP E v /(fl 71

Toelichtingen Overlopende Activa x 1.000 Overlopende activa Stand Mutatie Mutatie Stand 01-01-2015 bij af 31-12-2015 - - - - Van overheidslichamen te onvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel Jeugdimpuls4 13 13 - MaatwerkJGZOostVeluwe 29 14-29 14 Sca-labdiagnostiek 75 - -75 - SllmmerAchterhoek 15 15 - Achterhoekinbeweging 12 12 - WMO-toezicht 49 49 - - Nog te factureren Technische Hygiene zorg 86 86 - Overige overlopende activa overheidslichamen 12 19-12 19 Totaal overlopende activa met een bepaald bestedingsdoel 115 208-115 208 Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen Nog te ontvanqen bedragen 450 288-450 Vooruit betaalde kosten 179 293-179 288 293 Totaal overigeoverlopendeactiva 629 581-629 581 iti1 E.X ClI[.],I]ititTtk7t I [1:J I 72

7.3.3. Vaste Passiva Toelichting Eigen Vermogen X 1.000 Eigen vermogen Saldo Toe- Ont- Saldo 1-1-2015 voeging trekking 31-12-2015 - Algemene reserve 1.474 1.474 - - Bestemmingsreserve personele lasten 302 302 - Bestemmingsreserve ontwikkelkosten GGD 1.131-183 948 - Gerealiseerd resultaat 238 224-238 224 Totaal 3.145 224-421 2.948 De algemene reserve vormt de weerstandscapaciteit van de GGD. De weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogehjkheden waarover de GGD beschikt cm risico s af te dekken. De risico s zijn niet begroot, niet voorzienbaar, onverwachts en substantieel. Cm te bepalen welke omvang de algemene reserve meet hebben em als organisatie vodoende weerstandscapaciteit te hebben, verwijzen wij naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing van hetjaarverslag 2015. De bestemmingsreserve personele lasten is gevormd veer de feitelijke verplichting van verlofdagen per einde van hetjaar. In 2015 wordt hier geen bedrag aan toegevoegd of onttrokken. De bestemmingsreserve ontwikkelkosten GGD is gevormd veer het digitaliseren van informatie en scholing van medewerkers. Een deel is bestemd veer afvloeiing van personeel. In het kader van Het Nieuwe Samenwerken wordt er in 2015 een bedrag van 183.000 aan deze reserve enttrekken Het resultaat uit het verige beekjaar is als velgt bestemd: X 1.000 Gerealiseerd resultaat Resultaat 2014 Jgemene reserve - Bestemmingsreserve persenele lasten - Terugbetaling algemene inwenerbijdrage 238 Totaal 238 Het salde van de rekening van baten en lasten 2015 bedraag pesitief algemeen bestuur neemt een besluit hoe het resultaat werdt bestemd. Het Ter identfcatje..t u, i-countants LLP 73

7.3.4. Voorzieningen Toelichting Voorzieningen X 1.000 Voorziening WW 126 56-72 -56 53 Voorziening Iangdurig zieken 51 127-24 -27 127 Voorziening Ioopbaanbudget 45-42 -3 - Voorziening boventallig personeel 265 19-55 -54 176 Totaal 487 201-193 -140 355 De voorziening WW bestaat uit de WW-aanspraken van (tijdelijk) personeel in dienst van GGD NOG. Voor enkele personeelsieden die Iangdurig ziek zijn, is de voorziening Iangdurig zieken gevormd, cm de risico s afte dekken dat deze personen niet direct productieve uren realiseren. In de CAO is opgenomen dat iedere medewerker in de periode van 2013 tot en met 2015 jaarlijks recht heeft op 500 voor het individuele Ioopbaanbudget. Om aan deze verplichting te voldoen is een voorziening Ioopbaanbudget getroffen. Deze regeling loopt tot en met 2015. Deze voorziening is pet 31-12- 2015 nihil. Voor het afdekken van de risico s van de salarislasten welke niet direct of indirect toegerekend kunnen worden aan onze producten en programma s, is de voorziening boventallig personeel gevormd. 54 74

7.3.5. Overlopende Passiva Toelichti ng Overlopende Passiva X 1.000 Omschrijving Stand Mutatie Mutatie Stand 1-1-2015 bij af 31-12-2015 Van overheidslichamen ontvangen voorschotbijdragen voor specifieke uitkeringen die dienen ter dekking van volgende begrotingsaren Bijdragesoa 338 210-92 456 Project Slimmer - 20-20 ECA2O16-50 - 50 Maatschappelijke zorg 165 19-56 129 Adolecenten gemeente Lochem - 21-21 KEC 2 - -2 - Overige bijdragen van overheidslichamen 4 19-3 21 Totaal overlopende passiva met een bepaald bestedingsdoel 509 340-152 696 Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betalinq komen Nog te beten leveringen van leveranciers 114 - -114 - Nog te betalen kosten afdelingen 569 639-569 639 Nog te betalen overige personeelsiasten 498 508-498 508 Overige verplichtingen 28 48-28 48 Totaal verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen 1.209 1.195-1.209 1.195 - - - - - - Overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van vol ende begrotingsjaren komen RIVM/OGZDiagnostiek 10 15-10 15 Extra contactmoment 76-76 - Kortlopende projecten I 24 24 Nog te halen productie JGZ 325 - -325 - Evaluatie JGZ Groei en Bloei 10 10 ROAZsubsidie 15 15 - Overig 22 7-22 7 Totaal overige vooruit ontvangen bedragen 457 46-433 71 55 75

8. Niet ult de balans blijkende verplichtingen Niet uit de balans blijkende verpllchtingen neemt de GGD in de jaarrekening op als de financiele verplichting 207.000 overschrijd. De GGD is elgen risicodrager voor wachtgeld- en werkloosheidsuitkering. Wanneer voormalig personeel dat is afgekeurd, bij hetkeuringen weer (gedeeltelijk) arbeidsgeschikt wordt verklaard, dient de GGD aisnog voor de lasten van wachtgeld- of werkloosheidsuitkering te betalen. Er kunnen daardoor altijd weer nieuwe verplichtingen ontstaan. Voor de bekende gevallen is een voorziening gevormd. In september 2011 is een huurovereenkomst voor kopieerappataten afgesloten. De Iooptijd van de overeenkomst is 5 jaar. In oktober 2015 is een nieuwe overeenkomst getekend voor de periode van 30 maanden. De nieuwe apparaten worden begin 2016 geleverd, dat is de ingangsdatum van de nieuwe overeenkomst. De jaarlijkse Iasten van de nieuwe overeenkomst zijn ruim 82.000. In oktober 2015 heeft de GGD NOG een overeenkomst telefoon- en datadiensten voor drie jaat gesloten met Vodafone. De jaarlijkse lasten die voortvloeien uit deze overeenkomst zijn ruim 109.000. Voor de locatie in Warnsveld is vanaf 1 oktober 2015 een contractuele verplichting aangegaan van 190.000 per jaar met de gemeente Zutphen voor de huurperiode van 5 jaar. In het Gelre Ziekenhuis in Apeldoorn wordt een onderzoeklocatie voor TBC reizigers en soa gehuurd. Het huurcontract heeft een Iooptijd van 5 jaar. De aangegane huurverplichting per 31 december 2015, inclusief servicekosten en dienstverleningsovereenkomst, bedraagt per jaar ruim 72.500. 76

9. Controleverklaring (van de onafhankeluke accountant - volgt) 57 77

JO. Bijiagen Bijlage 1: Overzicht afrekening Meldpunt Maatschappelijke Zorg Omschrijving Begroting 2015 (subsidie) uren tarief bedrag Coordinator 1.000 88,00 88.000 Projectondersteuning 1.350 53,83 72.668 Totaal coördinatie 2.250 160.668 Totaal Bemoeizorq 2.250 72,00 162.000 750 88,00 66.000 1.337 53,83 71.971 2.014 137.971 2.014 72,00 145.008 Verpleegk. spreekuur daken thuislozen 90 74,54 6.709 79 74,54 5.889 Centrale Toegang ProjectcoOrdinatie 2.538 74,54 189.183 Psychiater 150 131,56 19.730 Zorgmonitor 25.000 Totaal centrale toegang 2.688 233.913 3.208 7454 239.124 0 22.014 3.208 261.138 Totaal generaal 7.278 563.289 7.315 550.006 MeL -unt Maat )eii Budget gemeente ZwoIIe 513.289 Overige deelnemende gemeenten (Noord Veluwe) 50.000 513.000 37.000 Totaal Inkomsten 563.289 58 78

Bijlage 2: Afrekening subsidieverlening Zutphen MZ Financiete verantwootding t.b.v. gemeente Zutphen Afrekening subsidieverlening backoffice multiprobleemsituaties 2015 Omschrijving Uren Tarief Bedrag Subsidie Backoffice m ultiprobleemsituaties/vangnet Zuphen Inzet verpleegkundige 800 66 52.872 Totaal toegekende subsidie 800 52.872 Kosten Backoffice multiprobleemsituaties/vangnet Zutphen Inzet verpleegkundige 771 66 50. 955 Inzet adm. medewerker 131 54 7.052 Totaal gerealiseerde kosten 0 58.007 Afrekening subsidie Ontvangenvoorschot 52.872 Kosten 58.007 Afrekening 5.135 59 79

I I terug naar agenda Bijlage 3: Afrekening algemene inwonerbijdrage InwonerbiJdrage 2015 Begroting 2015 Realisatie 2015 te corrigeren correctie Aantal bijdrage per Aantal bijdrage per Mntal I bijdrage per inwoners gemeente inwoners1 gemeente inwoners I gemeente *) Gemeente I I Aalten 27.026 370.234 26.904 368.423 122-1.811- Berkelland 44.667 611.901 44.364 607.520 303-4.381- Bronckhorst 36.923 505.814 36.726 502.925 197-2.889- Doetinchem 56.318 771.510 56.484 773.491 166 1.982 Montferland 34.981 479.210 35.150 481.344 169 2.133 Cost Gelre 29.698 406.838 29.533 404.425 165-2.413- Dude IJsselstreek 39.609 542.610 39.558 541.707 51-903- Winterswijk 28.855 395.289 28.977 396.811 122 1.521 Regio Achterhoek 298.077 4.083.406 297.696 4.076.645 381-6.761- Apeldoorn 157.516 2.157.838 158.099 2.165.006 583 7.168 Brummen 21.178 290.121 20.983 287.341 195-2.780- Epe 32.342 443.058 32.214 441.138 128-1.920- Hattem 11.733 160.732 11.821 161.877 88 1.144 Korting Hattem ivm Logopedie 3.000-3.000- Heerde 18.481 253.174 18.512 253.503 31 329 Lochem 33.249 455.484 33.244 455.243 5-241- Voorst 23.764 325.547 23.913 327.464 149 1.917 Korting Voorst ivm Logopedie 6.000-6.000- Zutphen 47.149 645.902 46.849 641.550 300-4.352- Regio Midden IJsseI I OostVeluwe 345.412 4.731.856 345.635 4.724.121 223 7.735- Elburg 22.649 310.272 22.843 312.812 194 2.539 Ermelo 26.055 356.932 26.190 358.646 135 1.714 Harderwijk 45.731 626.477 45.776 626.856 45 379 Nunspeet 26.676 365.439 26.744 366.232 68 793 Oldebroek 22.833 312.793 23.001 314.975 168 2.182 Putten 23.865 326.931 24.377 333.818 512 6.888 Regio Noord Veluwe 167.809 2.298.843 168.931 2.313.339 1.122 14.496 Totaal GGD Noord en Oost Gelderland 811.298 11.114.105 812.262 1f.114.f 05 Bijdrage per inwoner 13,70f 13,69 In 2014 ontvangen bijdrage per gemeente is op basis van de voor 2015 begrote inwoneraantallen. Bij de realisatie staan de inwoneraantallen per gemeente op 1-1-2015 (bran CBS). In de begrote cijfers is geen rekening gehouden met de compensatie voor de gemeenten Voorst en Hattem voor logopedie, die om historische redenen is toegezegd. Deze gemeenten laten de preventieve taal- en spraakscreening van de jeugdgezondheidszorg door eigen logopedisten uitvoeren. In de realisatie 2015 is deze compensatie verwerkt. *) door gemeente terug te ontvangen, door gemeente te betalen. 60 80

Bijlage 4: Overzicht samenstelling Algemeen Bestuur (per 31-12-2015) G.m..nt. Aatti HJ (Hank) Rijks G4l1flt Bninn.n J. Kccs Pauw CDA Gm..nt En.plo AL. (Laurns) )<1app Proqrss1f EnnLa G.m..nt. Appldaiom P. (Put) tokhuis Cu G.ieat Do.llnchem Ci (k) ThIdt D66 Gme.nt HrderwIjc &3. igrtjn) vn Nc rt 5tathprtfj Hnirw1]k Andrs Gm.ent 8IiC.HIid LJM. (Leo) 5chaflboI CDA Gm.nt, Elburg W. (Wiltm) Kroonmn Cu Gm.nt Hatt.m M. (Mrtljn) H05pe1s CDA Gmeat &onckhost P. Put) Seesing CDA Gnit Ep. D, (Dkk) wn HoteL Cu Gm..nt Kucd. 3. tjobncb) Pierik - Snet CDA 61 81

G.m..nt. Locb.ii T. (trix) van dr Linden 066 G.rwe.nt. Gost Geb, J8.M. (Jos) Hoenderboom G.m..nte Wt.iwJk LG (ILs Saris cda G.meent. Maatferland LtJ. (Thrid) Wotsing PvdA Gemeente Oud. Dss.(str.k LG, (Bti Kustar Loat BeLng GVS Geme.nt. Zutpflen RCM. cpatnda; Wlthagen GroenUnks Gemeent. Ibinsp..t G, tgtt) van dn Berg cu G.rrnnt. Puttwi A. CArd) Ktjr Cu Wit.ld.g1a Naoid-.n Oost Galdettand (VNOG) / US NE. (Niels) Joosten WU (flumstr Dot1nchnm) Ginwente OWebro.k L (Uasbth) Vos - van d Wg Cu Gameenta Voorst W. W1mi Vnjho& 066 62 82

Bijlage 5: Overzicht samenstelling Dagelijks Bestuur (per 31-12-2015) 1.6. (Use) Saris Wethouder Winterswijk 4 --- N.E. (NieLs) Joosten f DB-Iid Vei[igheidsregio NOG / P. (Pau) B[okhuis Wethouder Apetdoorn 63 83

GGD Noord- en Oost- Gelderland Uitkomsten controle en overige informatie 2015 Rapportage aan het algemeen bestuur 84

Ernst & Young Accountants LLP Euclideslaan 1 3584 BL Utrecht, Netherlands Postbus 3053 3502 GB Utrecht, Netherlands Tel.: +31 88 407 10 00 Fax: +31 88 407 30 30 ey.com Het algemeen bestuur van de GGD Noord- en Oost- Gelderland Postbus 51 7300 AB APELDOORN Zwolle, 14 april 2016 JSMT-A83B6C/nb Uitkomsten controle en overige informatie 2015 Geachte leden van het algemeen bestuur, Het doet ons genoegen u verslag uit te brengen omtrent de uitkomsten van onze accountantscontrole van de jaarrekening van de GGD Noord- en Oost- Gelderland (hierna: GGD). Wij willen u over de volgende onderwerpen informeren: uitkomsten jaarrekeningcontrole; kwaliteit beheersorganisatie; onafhankelijkheid en controleproces. Wij hebben de belangrijkste uitkomsten van onze controle opgenomen in het hoofdstuk Kernpunten. Onze controle is gericht op het vormen van een oordeel omtrent de jaarrekening 2015. Bij de uitvoering van onze controle ondervinden wij de volledige medewerking en ondersteuning van de medewerkers van de GGD. De mogelijkheid om een open en eerlijke dialoog met u als lid van het algemeen bestuur te voeren, vormt een essentieel onderdeel van het controleproces, evenals van de algehele corporate governance. Wij waarderen deze mogelijkheid om de inzichten die uit onze controle voortkomen met u te kunnen delen. Het concept van dit verslag is op d.d. 16 maart 2016 besproken met uw organisatie. Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het dagelijks bestuur van de GGD. Wij stellen het op prijs een en ander persoonlijk toe te lichten of eventuele vragen omtrent deze of andere met de controle verband houdende zaken te beantwoorden. Hoogachtend, Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. J. Schuurkamp-Spijkerboer RA Ernst & Young Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer OC335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te 6 More London Place, London, SE1 2DA, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen. 85