Graduaat Bedrijfsorganisatie

Centrum voor Volwassenenonderwijs HOGER INSTITUUT DER KEMPEN Graduaat Bedrijfsorganisatie Informatiebrochure

Inhoud Wat beoogt deze brochure? Even voorstellen: het HIK 1. Situering 2. Onze missie - Aanbod - Doelgroep - Middelen Leertraject 1. Situering van de opleiding Bedrijfsorganisatie - Missie - Doelstellingen 2. Studieprogramma - Overzicht van de modules - Inhoud van de modules 3. Praktische informatie - Inschrijven - Vrijstellingen - Kostprijs - Opleidingscheques - Aanwezigheden - Centrumreglement - Verzekering - Studentenkaart - Attest belastingen - Secretariaat - Contactgegevens Graduaat Bedrijfsorganisatie 1

Wat beoogt deze brochure? Vooraf: in deze brochure zoals ook tijdens de opleiding zal vooral de benaming Bedrijfsmanagement gebruikt worden. Officieel staat de opleiding evenwel nog genoteerd als Graduaat Bedrijfsorganisatie. Het ligt in de bedoeling deze benaming aan te passen aan de meer gebruikelijke term Bedrijfsmanagement. Wij vragen begrip voor het door mekaar gebruiken van deze twee benamingen en hopen dat dit niet teveel verwarring zal stichten bij de (potentiële) cursist en belangstellende. De bedoeling van deze informatiebrochure over de opleiding tot Gegradueerde Bedrijfsorganisatie is tweeërlei. Enerzijds hopen wij met deze informatie de opleiding in beeld te brengen voor diegenen die al min of meer uitgemaakt hebben dat zij zich in een economische richting willen vervolmaken, maar nog geen keuze hebben kunnen maken. Door de aangereikte informatie zal de keuze voor deze generalistische opleiding met ruime toepassingsmogelijkheden in tal van organisaties, perspectieven bieden. Anderzijds beogen wij de geïnteresseerden, die al min of meer uitgemaakt hebben in welke richting zij zich willen bijscholen, zo volledig mogelijk te informeren over wat zij in deze opleiding mogen verwachten en hen alle praktische informatie hieromtrent aanreiken. Graduaat Bedrijfsorganisatie 3

Even voorstellen 1. Situering Het Katholieke Onderwijs voor Volwassenen (KOV) omvat twee centra: het Centrum voor Volwassenenonderwijs Hoger Instituut der Kempen (CVO HIK) voor het hoger onderwijs en het Centrum voor Volwassenenonderwijs Technisch Instituut Sint-Jozef (CVO TISJ) voor het secundair onderwijs. De opdracht van CVO HIK en CVO TISJ is aan volwassenen omscholing, bijscholing en een diplomagericht hoogstaand onderwijs te bieden. Het KOV telt een 350-tal leerkrachten en om en bij de 6.000 cursisten. Het is verspreid over zeven vestigingsplaatsen: de Katholieke Hogeschool Kempen (KHK) te Geel, de Katholieke Hogeschool Kempen (KHK) te Vorselaar, het Technisch Instituut Sint-Jozef te Geel, het Heilig-Hartinstituut te Tessenderlo, het Sint-Lambertuscollege te Westerlo, het Sint-Claracollege te Arendonk en het Technicum Noord-Antwerpen te Antwerpen. De hoofdzetel is gehuisvest in de moderne campus van de KHK te Geel. Het KOV is een 50 jaar jonge en levendige avondschool, met als motto: Leren, een meerwaarde op elke leeftijd. Het CVO HIK heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot Dé Avondschool van de Kempen!. 2. Onze missie Aanbod Het CVO Hoger Instituut der Kempen biedt een omvangrijk en gevarieerd aanbod aan up-to-date opleidingen in het kader van levenslang en levensbreed leren. Hiermee beantwoordt het aan hoge kwaliteitsnormen en speelt optimaal in op de leerbehoeften van iedere volwassene in de ruime regio. In overleg en in samenwerking met de andere regionale actoren beoogt het aldus een actieve bijdrage te leveren tot de sociale, economische en culturele ontplooiing van de Kempen. 4 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Het CVO-HIK wil erkend blijven als een toonaangevend centrum voor volwassenenonderwijs, door snel en flexibel in te spelen op de noden van iedere volwassene, zowel op didactisch als op inhoudelijk vlak. Het aanbod aan opleidingen en cursussen wordt permanent verruimd en ge actuali seerd met oog voor alle opportuniteiten die zich aanbieden. Wij willen tevens bijdragen tot de duurzame ontwikkeling van een multiculturele maatschappij waarbij wordt uitgegaan van een christelijk geïnspireerde levensvisie en van de waarden die daaruit voortvloeien. Doelgroep Het Hoger Instituut der Kempen richt zich tot cursisten uit diverse leeftijdscategorieën, die hun inzetbaarheid op de arbeidsmarkt wensen te vergroten of hun persoonlijke ontwikkeling willen verruimen door het behalen van een diploma of het volgen van een opleiding. Zij worden niet alleen gezien als partners, maar in een gemoedelijk klimaat tevens begeleid bij het realiseren van hun persoonlijke doelstellingen. Ook aan organisaties stelt het CVO HIK zijn deskundigheid ter beschikking voor het bij- en omscholen van personeel. Middelen Gemotiveerde, geëngageerde en ervaren lectoren, die voeling hebben en houden met de praktijk, staan borg voor cursussen die zowel inhoudelijk als didactisch up-to-date zijn. Ze zorgen er ook voor dat bij de kennisoverdracht en vorming de nadruk ligt op de eigenheden en behoeften van hun publiek. Om haar opdracht te verwezenlijken, maakt het CVO optimaal gebruik van opportuniteiten in meerdere vestigingsplaatsen in de regio. De centrale vestigingsplaats op de moderne en goed bereikbare campus van de KHK te Geel beschikt over een uitgebreide infrastructuur, een goed imago en dito naambekendheid. Graduaat Bedrijfsorganisatie 5

1. Situering van de opleiding Graduaat Bedrijfsorganisatie Bedrijfsmanagement kan omschreven worden als: het hanteren van alle disciplines die van belang kunnen zijn om een organisatie te sturen, zoals: marketing, financieel beleid, logistiek, kwaliteitszorg, personeelsbeleid, ICT, Hiertoe wil de opleiding tot Gegradueerde in Bedrijfsmanagement een aanzet zijn. De afdeling behoort tot het Volwassenenonderwijs en meer bepaald tot het Hoger Beroepsonderwijs (HBO) - studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde en kan na het volgen van alle betreffende modules recht geven op het diploma Gegradueerde in de Bedrijfsorganisatie. Het ligt in de lijn van de verwachtingen dat in de nabije toekomst de mogelijkheid zal gecreëerd worden om, mits het volgen van een brugprogramma, een diploma van bachelor te behalen. Daartoe zijn verdere afspraken noodzakelijk met de overeenkomstige opleidingen in de hogescholen. Belangrijk om te vermelden is ook nog dat u met deze opleiding voldoet aan de voorwaarden om met een eigen zaak te starten. Voor het bewijs van de basiskennis van het bedrijfsbeheer en de beroepsbekwaamheid verwijzen wij naar de website: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/ leven_onderneming/opwachting/toegang_beroep. Missie van de afdeling Bedrijfsmanagement Binnen het kader van de algemene missie van het Centrum voor Volwassenenonderwijs HIKempen, beoogt de afdeling Graduaat Bedrijfsmanagement aan de cursisten de gelegenheid te geven om, door het behalen van een bijkomend diploma of het volgen van een module in het kader van het Hoger Beroepsonderwijs (HBO) - studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde, hun functionele ontplooiingsmogelijkheden te vergroten. Een brede waaier van cursussen, aangeboden in een modulaire structuur, dient hen in staat te stellen de competenties te verwerven om binnen diverse soorten organisaties, in een grote diversiteit van (verantwoordelijke) functies, in en door te stromen. 6 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Daartoe wordt een sterke zin voor zelfstandigheid, praktijkgerichtheid, polyvalentie, verantwoordelijkheidsbesef en openheid van geest ontwikkeld. Dit gebeurt door aangepaste kennisoverdracht, het helpen verwerven van inzichten, het aankweken van vaardigheden en het overbrengen van noodzakelijke attitudes. De cursisten worden gestimuleerd om gebruik te maken van de ICT-mogelijkheden om zich door zelfstudie verder te bekwamen. Geregelde afstemming met vertegenwoordigers van diverse organisaties uit de regio verzekert dat de opleiding voortdurend afgestemd wordt op de noden van de praktijk. Binnen het kader van de mogelijkheden en inspelend op ervaren behoeften in het veld, worden ad hoc open opleidingen aangeboden aan organisaties en individuele geïnteresseerden. Doelstellingen In heel wat organisaties is er een vraag naar veelzijdig gevormde medewerkers met een brede bedrijfseconomische basis. Er wordt dikwijls van hen ook verwacht dat zij kunnen meedenken op strategisch niveau in een KMO-omgeving. Meer en meer breiden alle organisaties hun aanwervingsen functievereisten uit met nieuwe competenties op vlak van sociale en communicatieve vaardigheden, flexibiliteit en ondernemingszin, naast inzichten in ICT en het logistieke proces of het oog hebben voor preventie en bescherming. In die optiek richt de opleiding zich zowel naar cursisten die een interne promotie beogen in hun bedrijf, die een nieuwe functie wensen; als naar diegenen die via een bijkomend diploma Hoger Onderwijs hun kansen op de arbeidsmarkt willen vergroten. Door de veelzijdigheid van de opleiding kan de cursist in de meeste afdelingen van een bedrijf ingezet worden. Dankzij deze opleiding verwerven de cursisten de kennis, vaardigheden en attitudes die nodig zijn om verantwoordelijke functies te vervullen net onder of als afdelingsmanager, zowel in een KMO als in een grotere organisatie. Eén van de belangrijkste doelstellingen is dan ook dat de cursist leert om op een gefundeerde wijze zelfstandig belangrijke beslissingen te nemen. Ervaren lectoren staan borg voor een degelijke en op ervaring gesteunde kennis- en vaardigheidsoverdracht. In de afdeling wordt ernaar gestreefd om zoveel als mogelijk beroep te doen op lectoren die nog steeds of in het verleden in de praktijk van hun vak gestaan hebben. Dit maakt dat zij niet alleen theorie zullen onderwijzen, maar deze tevens kunnen plaatsen in de dagdagelijkse realiteit van organisaties. Ook dit betekent een substantiële meerwaarde voor de opleiding. Graduaat Bedrijfsorganisatie 7

Waar bereidt de opleiding bedrijfsmanagement op voor? Aparte modules volgen Het modulaire systeem, dat meer en meer in het Hoger Beroeps Onderwijs zijn toepassing vindt, laat je toe om te kiezen voor het volgen van bepaalde modules die je interesse wegdragen, waar je je verder in wil vervolmaken of waar je functie je noodzaakt tot bijscholing. Een graduaatsdiploma Maar je kunt ook opteren voor een diploma. Om al eerder aangehaalde redenen is het misschien belangrijk om een (bijkomend) diploma te behalen: je hebt om een of andere reden je studies Hoger Onderwijs stopgezet, je studeerde af in een richting die je nu niet veel mogelijkheden geeft op de arbeidsmarkt, je vindt het aangewezen om een tweede diploma te behalen om je kansen op die arbeidsmarkt te verhogen of om een functie op een hoger niveau te kunnen ambiëren, Dan kan het diploma van Gegradueerde Bedrijfsorganisatie je telkens van dienst zijn. In het verleden hebben heel wat cursisten door de opleiding Bedrijfsmanagement één van bovenstaande doelstellingen kunnen verwezenlijken: een cursist die buschauffeur was bij De Lijn is nu inspecteur bij de R.S.Z. (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid); een administratief bediende in een scholengemeenschap is nu directiesecretaresse van de algemeen directeur; een werkloze cursiste met enkel een diploma secundair onderwijs kon beginnen als directiesecretaresse in een belangrijke Kempische instelling; een ingenieur met een grote belangstelling voor de mediasector is nu eigenaar van een groep KMO s in de audiovisuele sector; in een ziekenhuis in de omgeving kon een cursist opklimmen tot aankoopverantwoordelijke; een arbeider die de opleiding volgde is nu groepsverantwoordelijke van een pharmaceutisch bedrijf; een computerfreak leidt nu zijn eigen ICT-bedrijfje; in heel wat grotere productiebedrijven in de omgeving vind je oud cursisten in leidinggevende functies; en zo zijn er nog vele andere voorbeelden te noemen 8 Graduaat Bedrijfsorganisatie

2. Studieprogramma Structuurschema van de modulaire structuur De opleiding Bedrijfsmanagement is modulair opgebouwd zodat je een totaalprogramma kunt samenstellen dat zoveel als mogelijk kan voldoen aan jouw behoeften. Bepaalde modules bouwen verder op andere, wat in het door de bevoegde instanties van het Ministerie van Onderwijs en Vorming goedgekeurde schema aangegeven wordt d.m.v. pijlen (zie hierna). De meeste modules duren één semester en starten begin september of einde januari. Per semester zijn er 180 lt. (9u/week x 20 weken). De cursussen worden gegeven op donderdagavond en op zaterdagvoormiddag en 1 semester ook op woensdagavond. Al naargelang zijn er voor de ene module handboeken voorzien, voor de andere is er een cursus of maakt de lector gebruik van hand-outs bij zijn Powerpoint-presentatie. Graduaat Bedrijfsorganisatie 9

Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie - Categorie Economisch - Opleiding Bedrijfsorganisatie A. Basiskennis B. Marketingbeleid C. Operarioneel beleid D. Personeelsbeleid E. Financieel beleid F. Projectwerk A1 Statistiek 1 80 lt B1 Marktonderzoek 2 40 lt C1 Operationeel beheer 2 80 lt D1 Organisatiesociologie 1 80 lt E1 Boekhouden 1 60 lt E1 Projectwerk 3 40 lt A2 Communicatie 3 60 lt B2 Strategisch management 3 40 lt C2 Kwaliteitszorg 3 60 lt D2 Arbeids- en organisatiepsychologie 1 80 lt E2 Kostprijsberekening en budgettering 3 40 lt A3 Recht 2 40 lt B3 Marketing 1 80 lt C3 Veiligheid en ergonomie 2 40 lt D3 Sociale wetgeving 2 80 lt E3 Financi le analyse 2 40 lt A4 Economie 2 80 lt C4 ICT-Management 3 80 lt D4 HRM 2 40 lt D5 Personeelsvoorziening en ontwikkeling 3 40 lt D6 Evaluatie- en beloningsbeleid 3 40 lt Diploma Bedrijfsorganisatgie 1200 lestijden (lestijden van 50' - 40 lesweken) 10 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Inhoud van de modules A. Basiskennis A1: Statistiek In de beschrijvende statistiek wordt gehandeld over de normale verdeling en komen de berekening van gemiddelden en standaardafwijkingen aan bod. Het toetsen van hypothesen, kansverdelingen en betrouwbaarheidsintervallen vormen een tweede belangrijke insteek. Tenslotte worden verbanden tussen grootheden, correlaties en variantieanalyse behandeld. Steeds worden klassikaal of individueel oefeningen gemaakt om de theo rie onmiddellijk te leren toepassen. A2: Communicatie Dit belangrijke thema wordt de laatste tijd blijkbaar opnieuw ontdekt in organisaties en daarom wordt, vooral door oefeningen met videofeedback, hieraan aandacht besteed. Zowel communicatie- als gesprekstechnieken komen aan bod, naast vergadertechnieken en het voeren van motivatiegesprekken. Met het oog op het belang van een effectieve informatieoverdracht wordt ook aandacht besteed aan de spelregels van goede mondelinge en schriftelijke communicatie. A3: Recht Ook het juridische kader wordt belangrijker in het hedendaagse bedrijfsmanagement. Zowel aspecten van het personen-, zaken- als vennootschapsrecht hebben een impact op het zakendoen. Thema s als: soorten contracten, oprichting- en vereffening van vennootschappen, soorten vennootschappen, rechten en plichten van gehuwden en samenwonenden, statuut van goederen en eigendommen, huwelijkscontracten, echtscheidingsproblematiek, erfrecht en successie, worden belicht. A4: Economie De grondbeginselen van het economisch denken worden besproken. In het deel micro-economie wordt nagegaan hoe de prijs van een goed of een dienst bepaald wordt en hoe de belangrijkste marktvormen werken. De macro-economie leert hoe een maatschappij er economisch aan toe is en dit aan de hand van allerhande indicatoren. Zowel de nationale als internationale actualiteit wordt hierbij op de voet gevolgd. Graduaat Bedrijfsorganisatie 11

B. Marketingbeleid B1: Marktonderzoek In dit vak wordt de methodiek van het uitvoeren van een marktonderzoek aangeleerd. De verschillende stappen in het opzetten en uitvoeren van een marktonderzoek komen aan bod: steekproeftrekken; opstellen, afnemen en verwerken van enquêtes; interpreteren van gegevens. De theorie wordt omgezet in de praktijk aan de hand van een marktonderzoek dat zelfstandig moet worden uitgevoerd. B2: Strategisch management Strategisch denken is noodzakelijk voor elke organisatie. In dit vak worden de verschillende stappen in het opstellen van een strategisch plan behandeld: opstellen van een productmarkt matrix, uitvoeren van interne en externe analyse, formuleren van doelstellingen, het bepalen van de juiste strategische keuzen en het vertalen van de strategie in concrete actieplannen. De verschillende vakken worden hier geïntegreerd in een globaal business plan. B3: Marketing De beginselen van het marketingbeleid worden aan de hand van voorbeelden en casestudies in de praktijk gebracht. De verschillende stappen bij het opstellen van een marketingplan worden besproken, zowel in de analyse- als de planningfase. Hierbij wordt heel wat aandacht besteed aan de marketingmix: product-, prijs-, promotie- en distributiestrategie. C. Operationeel beleid C1: Operationeel beheer Logistiek Het beheersen en efficiënt organiseren van de totale goederenstroom is voor elke organisatie en voor een groeiend aantal medewerk(st)ers een belangrijke opgave. Daarom is het belangrijk dat men vertrouwd wordt gemaakt met de theorieën en begrippen uit de logistiek en dat men mogelijke oplossingen kan bedenken. Ook transport, opslag, voorraadbeheersing, informatie-verwerking en distributie komen aan bod. Tenslotte krijgen ook de interne logistieke inspanningen zoals de integrale sturing van de goederenstroom en de doorlooptijdbeheersing de nodige aandacht. 12 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Kwantitatieve beleidstechnieken In het operationele beheer van een organisatie worden een aantal kwantitatieve technieken gebruikt bij de keuze en ontwikkeling van productiemethoden, o.a. lineaire programmering, voorraadbeheer, productieplanning enz. Deze worden toegelicht en daarnaast wordt bekeken hoe statistische procescontrole kan worden uitgevoerd, hoe voorspellingen kunnen worden gemaakt op basis van tijdreeksen en trendanalyse, hoe een proces kan worden geanalyseerd en de minimale en maximale procestijden worden bepaald. C2: Kwaliteitszorg In dit vak worden een aantal bouwstenen aangereikt zowel op het strategisch als op het operationele vlak en de raakvlakken met onder andere de menselijke en technische aspecten worden belicht. In een eerste deel wordt vooral het begrip kwaliteitsmanagement uitgerafeld door het economische belang ervan toe te lichten en IKZ (integrale kwaliteitszorg) te analyseren. Een aantal methoden en technieken in de kwaliteitszorg vooral ondersteunende technieken om het proces te beheersen komen aan bod. Tenslotte worden de verschillende kwaliteitsnormen besproken. C3: Veiligheid & Ergonomie In elke organisatie dienen vandaag deze thema s geïntegreerd in een algemeen zorgsysteem de nodige aandacht te krijgen. Recente wetgeving verplicht ondernemingen trouwens om een preventie- en milieubeleid te voeren. Daarom wordt behandeld welke preventiemaatregelen dienen genomen, wat risicobeheersing inhoudt, hoe een werkpostanalyse wordt opgesteld en welke initiatieven op ergonomisch vlak kunnen worden genomen. Het voorkomingbeleid ten aanzien van milieu; meet-, registratie- en meldingsverplichtingen en het opstellen van een milieujaarverslag ronden deze module af en dit steeds gerelateerd aan praktijksituaties. C4: ICT-management Informatietechnologie en in het bijzonder internettechnologie vormen in hedendaagse organisaties een belangrijk gegeven, zonder hetwelk het management vleugellam is. Daarom krijgt men in deze module een overzicht van alle vandaag gebruikte informatiesystemen binnen alle soorten organisaties. Zowel de technische als de organisatorische aspecten worden belicht. De cursisten zullen uiteindelijk zelfstandig een ICT-onderwerp moeten kunnen verwerken en de verkregen inzichten verstaanbaar kunnen presenteren. Graduaat Bedrijfsorganisatie 13

D. Personeelsbeleid D1: Organisatiesociologie Dit vak beoogt een wetenschappelijke onderbouw voor de plaats van arbeid in de maatschappij waarbij arbeid de maatschappij beïnvloedt en vice versa. Naast soorten arbeid worden verschillende organisatievormen, visies op werk, technologische evoluties en maatschappelijke trends besproken. Arbeid is geëvolueerd van individueel vakmanschap naar samenwerking in een bedrijf. De manier waarop organisaties door interne en externe dynamiek zijn geëvolueerd, komt uitvoerig aan bod. D2: Arbeids- en Organisatiepsychologie Vertrekkend van enkele algemene beschouwingen over de psychologie, worden de belangrijkste opvattingen over intelligentie- en persoonlijkheidsonderzoek, evaluatieinstrumenten, interviews, motivatie, leiderschap, toegelicht. Ook de ontwikkelingen in de arbeids- & organisatiepsychologie, vanaf het Scientific Management tot het hedendaags Human Resources Management worden geschetst. D3: Sociale wetgeving Een meer dan oppervlakkige kennis van een aantal aspecten van de sociale wetgeving is onontbeerlijk om zijn positie als werknemer te kennen. Naast inzichten in de relaties werkgevers - werknemers (het collectieve arbeidsrecht), wordt daarom ook uitvoerig stil gestaan bij de wetgeving op de individuele arbeidsovereenkomsten, de arbeidswet en het sociale zekerheidsrecht. D4: HRM De belangrijkste aspecten van het Human Resources Management van instroom over doorstroom tot uitstroom in relatie tot de andere organisatieactiviteiten en de ondernemingsomgeving worden besproken. Een aantal hedendaagse operationele HR-modellen en werkwijzen en actuele thema s uit het HRM worden behandeld. D5: Personeelsvoorziening en -ontwikkeling Het volledige proces met het oog op een efficiënte personeelsbezetting wordt overlopen: personeelsplanning, (interne) werving, selectie, aanwerving, introductie, mutaties en promoties. Ook retentionmanagement komt aan bod, de mogelijkheden tot personeelsontwikkeling worden besproken en de wijze waarop vorming-, training- en opleiding daarin kunnen bijdragen. 14 Graduaat Bedrijfsorganisatie

D6: Evaluatie- en beloningsbeleid Eens er voorzien is in de juiste medewerker op de juiste plaats op het juiste ogenblik, komt het er op aan om door functionerings- en evaluatiegesprekken de prestaties van de medewerk(st)er te optimaliseren en juist in te schatten om zijn bijdrage in het realiseren van de doelstellingen van de organisatie te maximaliseren. Het is noodzakelijk het beloningsbeleid in al zijn componenten hierop te enten, met de uiteindelijke bedoeling de motivatie te bevorderen. E. Financieel beleid E1: Boekhouden De vakinhoud is er op gericht de studenten een inzicht te geven in het principe van dubbel boekhouden en het opmaken van een balans en resultatenrekening (aan- en verkopen), van overzichten in verband met investeringen, personeelskosten en financieringen. De boekhoudprincipes worden aangeleerd aan de hand van oefeningen. Daarnaast worden de eindejaarsverrichtingen en het opstellen van de jaarrekening uitvoerig behandeld. E2: Kostprijsberekening en budgettering Het belang van het berekenen van een juiste kostprijs van de aangeboden producten en/of diensten bij het nemen van beleidsbeslissingen wordt duidelijk gemaakt. De verschillende technieken voor de bepaling van de kostprijs worden toegelicht en toegepast aan de hand van gevallenstudies. Ook de interpretatie van het bekomen resultaat en het gebruik bij het nemen van beleidsbeslissingen (zoals bij de bepaling van de verkoopprijs, productieassortiment) komen uitvoerig aan bod. Als element van de financiële planning is budgettering een belangrijk gegeven. Het dwingt de verantwoordelijken op elk niveau tot nadenken over toekomstige ontwikkelingen en hun plannen (financieel) te concretiseren. De soorten budgetten, alsook de mogelijke invulling ervan, worden uitgebreid toegelicht en toegepast aan de hand van concrete voorbeeldsituaties. Eventuele afwijkingen tussen realiteit en het gebudgetteerde worden tevens geanalyseerd en besproken. Graduaat Bedrijfsorganisatie 15

E3: Financiële analyse Er worden twee delen behandeld in deze module. Vooreerst wordt aangeleerd hoe een balans van een onderneming kan gelezen worden. De theorie wordt toegelicht aan de hand van een aantal jaarrekeningen van ondernemingen uit dezelfde sector: ratio s worden berekend en er wordt uitgelegd hoe deze moeten worden geïnterpreteerd en met elkaar kunnen worden vergeleken. Deel twee behelst investeringsanalyse. Hier wordt aan de hand van verschillende technieken aangetoond, welke investeringen moeten doorgevoerd worden, rekening houdend met alle relevante aspecten. F. Projectwerk Het uitwerken en verdedigen van een zelfstandig gerealiseerd eindwerk over een specifiek organisatieprobleem, rondt de volledige opleiding Bedrijfsmanagement af. De bedoeling is om naast een theoretische inleiding, vooral een praktische studie te maken over een onderwerp dat verband houdt met één of meerdere aspecten van de opleiding. 16 Graduaat Bedrijfsorganisatie

3. Praktische informatie Inschrijven en inschrijvingsvoorwaarden Enkele keren per jaar worden er informatiesessies georganiseerd, tijdens welke uitvoerig informatie wordt gegeven over alles wat met de opleiding Graduaat Bedrijfsorganisatie te maken heeft. Je kunt daar dan ook terecht met jouw specifieke en/of persoonlijke vragen. De data van deze informatiesessies vind je op de website van het centrum www.hik.be. Na deze sessies is er gelegenheid om je in te schrijven aan de balie van het CVO HIK. Dit kan tijdens de openingsuren van de school. Je kan ook elektronisch inschrijven via de website. Het inschrijvingsgeld is afhankelijk van het aantal modules die gevolgd worden. Zowel voor het betalen van het inschrijvingsgeld als voor het betalen van de cursussen kan je opleidingscheques aanvragen en gebruiken. Meer informatie hierover is te vinden via een link op de homepage van ons Centrum voor Volwassenenonderwijs onder de rubriek Info, Opleidingscheques. Om te kunnen starten in deze opleiding moet men een diploma secundair onderwijs kunnen voorleggen. Cursisten die niet aan deze voorwaarden voldoen, kunnen mits het afleggen van een toelatingsproef en indien zij minstens 3 jaar geleden het secundair onderwijs verlaten hebben toch toegelaten worden. Synoptische tabel De synoptische tabel geeft een overzicht van het aantal lesuren per module, het aantal punten en de evaluatievorm of de wijze waarop examen worden afgenomen en punten worden toegekend. (1) P= Permanente evaluatie E= Examen PP= Paper en presentatie (2) % punten op permanente evaluatie (3) M= Mondeling S= Schriftelijk LP= Practische proef (4) G= Gesloten boek O= Open boek 18 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Module Deelmodule Uren Punten Vorm Examen (1) (2) (3) (4) A1 Statistiek Statistiek 80 800 E S O A2 Communicatie Communicatie 60 600 P+E 40% S G A3 Recht Recht 40 400 E S G A4 Economie Economie 80 800 E S G B1 Marktonderzoek Marktonderzoek 40 400 E M G B2 Strategisch Management Strategisch Management 40 400 P+E 20% M G B3 Marketing Marketing 60 600 E M G C1 Operationeel beheer Operationeel beheer 1 Operationeel beheer 2 40 400 E M O 40 400 E M O C2 Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg 60 600 PP+E S G/O C3 Veiligheid en ergonomie Veiligheid en ergonomie 40 400 PP+E 50% S O C4 ICT-Management ICT-Management 80 800 P+E 15% S G/O D1 D2 D3 Arbeids- en organisatiepsychologie Sociale wetgeving Organisatiesociologie Organisatiesociologie Sociale wetgeving 80 800 E S G 80 800 E S G 80 800 E S O D4 HRM HRM 40 400 PP+E 40% S G D5 D6 Arbeids- en organisatiepsychologie Personeelsvoorziening en ontwikkeling Evaluatie- en beloningsbeleid Personeelsvoorziening en ontwikkeling Evaluatie- en beloningsbeleid 40 400 E S G 40 400 E S G E1 Boekhouden Boekhouden 60 600 E S G E2 E3 Kostprijsberekening en budgettering Financiële analyse Kostprijsberekening en budgettering Financiële analyse 40 400 E S G 40 400 E S G F1 Projectwerk Projectwerk 40 400 E LP G Graduaat Bedrijfsorganisatie 19

Vrijstellingen Wie bepaalde vakinhouden al heeft gevolgd in een vorige opleiding van het niveau Hoger Onderwijs kan een vrijstelling aanvragen, zodat deze module niet dient gevolgd te worden en uiteindelijk eventueel toch het diploma van gegradueerde kan behaald worden. Daartoe dient men een gedocumenteerde schriftelijke aanvraag tot vrijstelling in te dienen, gericht aan de directeur bij het begin van een semester. Verdere informatie is beschikbaar op een document met toelichting hierover. Kostprijs Als bedrag voor inschrijvings- en investeringskosten wordt 1 euro aangerekend per lesuur. Indien je dit bedrag vermenigvuldigt met het aantal lesuren voor de modules die je wil volgen, dan kan je nagaan hoeveel het inschrijvingsgeld bedraagt. Dit bedrag dient bij de inschrijving voldaan te worden, eventueel met opleidingscheques. Informatie hierover vind je in het volgende punt. Daarnaast zal je ook bij het begin van elk schooljaar een overzicht krijgen van het bedrag dat aangerekend wordt voor cursussen, handboeken, kopies, enz. Het maximale inschrijvingsgeld bedraagt 400 euro per jaar en 1.200 euro voor de ganse opleiding. Opleidingscheques voor cursusgeld en investeringen én voor handboeken en kopieën Alle werknemers, die wonen in Vlaanderen of in het Brusselse gewest, kunnen gebruik maken van de opleidingscheques van de Vlaamse overheid. Op onze website vind je een link naar de desbetreffende website van de VDAB, nl. http://www.vdab.be/opleidingscheques/werknemers.shtml. Aanwezigheden De lessen gaan op een weekavond door van 18u30 tot 22u20. Op een zaterdagvoormiddag gaan de lessen door van 08u30 tot 13u10. Er wordt gerekend op een maximale aanwezigheid. Hiervoor verwijzen we naar het centrumreglement. Als je meent om één of andere ernstige reden een uitzondering te kunnen krijgen op de regel in verband met aanwezigheden, dan kan je hiervoor een aanvraag indienen bij de afdelingscoördinator. Deze zal hierin, samen met de directie, een beslissing nemen. 20 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Centrumreglement Het centrumreglement dat door het CVO wordt gehanteerd, vind je op de website of kan je op éénvoudige aanvraag bekomen op het secretariaat. Je vindt er informatie over afspraken en regels, de evaluatiemodaliteiten, de mogelijke examenvormen en vrijstellingen. Verzekering Na betaling van het inschrijvingsgeld ben je tijdens contacten en activiteiten ingericht voor de opleiding verzekerd voor eigen lichamelijk letsel. Deze verzekering geldt ook op weg van en naar de school en voor burgerrechtelijke aansprakelijkheid: schade aan derden in de school. Studentenkaart Een studentenkaart wordt voor alle cursisten jaarlijks ter beschikking gesteld op data die door het secretariaat zullen worden aangegeven. Attest voor belastingen Sommige cursisten, die als werknemer aan de slag zijn, kunnen de kosten van de opleiding inbrengen bij het invullen van hun belastingsbrief. Let wel: informeer bij de juiste instanties of dit voor jouw persoonlijke situatie van toepassing is. Secretariaat Voor bijkomende inlichtingen en inschrijvingen kan je steeds terecht op het secretariaat van het volwassenenonderwijs. Dit kan je vinden in het A-blok op de eerste verdieping, laatste deur (volg de bewegwijzering OSP). De openingsuren van het secretariaat volwassenenonderwijs vind je op http://www.hik.be. Klik in de bovenste navigatiebalk op de knop Info en selecteer in de keuzelijst Secretariaat. Graduaat Bedrijfsorganisatie 21

Contactgegevens Adres: Kleinhoefstraat 4 2440 Geel Tel. overdag: 014 56 23 22 Tel. na 18u00: 014 56 23 10 Mailadres: info@hik.be URL: www.hik.be Wegwijs naar de campus 22 Graduaat Bedrijfsorganisatie

Kleinhoefstraat 4-2440 Geel Telefoon 014 56 23 22 Fax 014 58 48 59 www.hik.be info@hik.be