> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T 070 333 44 44 F 070 333 40 33 www.rijksoverheid.nl Contactpersoon Datum 1 mei 2015 Betreft Planning pensioenonderwerpen 2015 Planning pensioenonderwerpen In de afgelopen periode is op pensioenterrein een groot aantal wetsvoorstellen afgerond en inwerking getreden. Deze wetsvoorstellen, de aanpassing van het Witteveenkader, de introductie van het nettopensioen, de wet versterking bestuur pensioenfondsen en de verbetering van het financieel toetsingskader, hebben ten doel het pensioenstelsel te versterken. De komende weken hoop ik dat de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel Pensioencommunicatie en zal het wetsvoorstel Algemeen pensioenfonds in de Tweede Kamer behandeld kunnen worden. Daarnaast heeft het kabinet nog een wetsvoorstel in voorbereiding om opgebouwde pensioenafspraken in de derde pijler buiten beschouwing te laten voor de vermogenstoets van de bijstand, een wetsvoorstel ter wijziging van de WOR en een Amvb op het terrein van waardeoverdracht in verband met het vervallen van de 6 maandentermijn. Naast deze wetstrajecten zal het kabinet komen met een hoofdlijnennota over de toekomst van het pensioenstelsel. De hoofdlijnennota zal naar verwachting in de tweede helft van juni aan uw Kamer aangeboden kunnen worden, waarbij ik wel een voorbehoud maak in verband met een zorgvuldige besluitvorming. De complexiteit van de verschillende onderwerpen is groot en is het nodig om geregeld overleg te hebben met sociale partners en pensioenuitvoerders. Tegelijkertijd wordt er vanuit het pensioenveld en ook vanuit uw Kamer aandacht gevraagd voor actuele ontwikkelingen. Dat is logisch en onvermijdelijk gezien de ontwikkelingen in en rond het pensioenstelsel. De afronding van de aangenomen en lopende wetstrajecten, de implementatie ervan en de verzoeken die uw Kamer naar aanleiding daarvan heeft gedaan, leggen een fors beslag op de beschikbare capaciteit. Tegen deze achtergrond is het noodzakelijk om periodiek de keuzes over wat wanneer kan worden geleverd tegen het licht te houden. Bijgevoegd is de actuele planning van de pensioenonderwerpen voor de komende maanden. Op één onderdeel, het wetsvoorstel Optimalisering premieovereenkomst, zal ik hieronder uitgebreider ingaan, omdat ik eerder een voortgangsrapportage heb toegezegd. Hiermee voldoe ik tevens aan het verzoek in de brief van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 22 april jongsleden. Pagina 1 van 3
Voortgangsrapportage optimaliseren premieovereenkomst Het optimaliseren van de premieovereenkomst heeft tot doel de contractspartijen (sociale partners) in staat te stellen om met de ingelegde premies een beter verwacht pensioenresultaat te realiseren. Dit is mogelijk door deelnemers niet te verplichten op pensioendatum hun kapitaal om te zetten in een vaste uitkering. Dat betekent wel dat de deelnemers ook in de uitkeringsfase beleggingsrisico s blijven lopen. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de bescherming van deelnemers tegen beleggingsrisico s en andere risico s. Het geoptimaliseerde wettelijk kader voor premieovereenkomsten moet een nieuw evenwicht bieden tussen contractsvrijheid en bescherming. Datum 1 mei 2015 Na de aanbieding van de hoofdlijnennota is in overleg met diverse partijen gestart met de uitwerking van de in die nota geformuleerde randvoorwaarden en met de invulling van de bescherming van deelnemers. Daarbij is geïnventariseerd aan welke contractsvarianten in het veld behoefte bestaat. Om de complexiteit te beperken en een snelle implementatie te bespoedigen wordt de uitwerking beperkt tot premieovereenkomsten die een variabele levenslange uitkering mogelijk maken. Uitgezocht wordt welke bepalingen aan de beoogde optimalisatie van het wettelijk kader voor premieovereenkomsten in de weg staan en hoe deze op verantwoorde wijze kunnen worden aangepast. Daarbij wordt tevens bezien op welke wijze de randvoorwaarden voor de optimale premieovereenkomst in de regelgeving kunnen worden verankerd. Bij de aanpassing van het wettelijk kader komen complexe juridische en uitvoeringstechnische vragen op, die in het wetsvoorstel beantwoord moeten worden. Voorbeelden daarvan zijn de concrete invulling van de zorgplicht voor pensioenuitvoerders, ingeval de deelnemer de verantwoordelijkheid krijgt voor de beleggingen tijdens de uitkeringsfase en van het prudent person beginsel dat uitvoerders van premieovereenkomsten bij hun beleggingsbeleid dienen te hanteren. Een ander voorbeeld betreft de vormgeving van de keuzemogelijkheden die de deelnemer in de optimale premieovereenkomst (minimaal) zou moeten hebben. Verder wordt onderzocht welke normering nodig is om te voorkomen dat de deelnemer met te grote schommelingen in het pensioen wordt geconfronteerd, alsmede hoe de optimale premieovereenkomst binnen het fiscale kader voor deze overeenkomsten is in te passen. Om onnodige complexiteit en versnippering van de regelgeving te voorkomen dient het wettelijk kader voor de optimale premieovereenkomst zo veel mogelijk consistent te zijn met dat voor andere pensioenovereenkomsten. Met inbegrip van de afstemming met betrokken partijen en het inwinnen van commentaar bij de toezichthouders (AFM en DNB) duurt de afronding van het concept wetsvoorstel naar verwachting nog circa tien weken. Met de besluitvorming over en de formele vaststelling van het wetsvoorstel zijn naar verwachting nog circa vijf maanden gemoeid. Het wetsvoorstel kan in dat geval tegen het eind van dit jaar worden ingediend. Ik houd daarbij de mogelijkheid van een internetconsultatie tijdens de zomer open, mits dat past in het geschetste tijdpad. Pagina 2 van 3
Bij een voortvarende behandeling in beide Kamers kan het gewijzigde wettelijk kader voor premieovereenkomsten dan op 1 juli 2016 in werking treden. De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Datum 1 mei 2015 Jetta Klijnsma Pagina 3 van 3
Bijlage: Planning pensioenonderwerpen voorjaar 2015 Wetsvoorstellen Verwachte indiening (inwerkingtreding) Amvb schrappen 6 maandentermijn Inwerkingtreding:1-1-2016 (of zoveel eerder mogelijk: besluit bevat bepaling terugwerkende kracht) Wetsvoorstel communicatie Inwerkingtreding: 1-7-2015 - Amvb communicatie Inwerkingtreding: 1-7-2015 Wetsvoorstel Pensioen en bijstand Indiening: juni Inwerkingtreding: 1-1-2016 Wetsvoorstel OR Indiening: september Inwerkingtreding: 1-1-2016 Wetsvoorstel algemeen pensioenfonds (APF) Inwerkingtreding: 1-1-2016 - Amvb APF Inwerkingtreding: 1-1-2016 Wetsvoorstel optimalisering premieovereenkomst Indiening: december Inwerkingtreding: 1-7-2016 - Amvb optimalisering premieovereenkomst Inwerkingtreding: 1-7-2016 Beleidsbrieven etc. Aanbieding aan Tweede Kamer Toekomst stelsel Hoofdlijnennota toekomst stelsel 2 e kwartaal (voor zomerreces) RMU-rapport Herziening waardeoverdracht 1 e kwartaal 2016 Follow-up ftk Brief toelichting keuzes reële dekkingsgraad Onderzoek-Motie-Vermeij c.s. (aanpassing van het strategisch beleggingsbeleid) Onderzoek Motie-Postema (aanpassing beleggingsbeleid) Jaarlijkse rapportage premies 1 e kwartaal 2016 Evaluatie van het ftk na 3 jaar 2018 Follow-up communicatie Toezegging: info over pensioenopbouw tijdens WW, alsmede over nabestaandenpensioen op risicobasis Gewijzigde motie-krol c.s. (brede voorlichting over nieuwe communicatiewijze) Motie- Van Weyenberg/Vermeij (pensioen op de verwachte AOW-leeftijd in pensioenregister) Motie- Van Weyenberg c.s. (een uniforme rekenwijze uitvoeringskosten van pensioenfondsen) Toezegging TK: De Pensioenkijker wordt geactualiseerd en andere websites worden tegen het licht gehouden Via Amvb communicatie Toezegging: contact opnemen met pensioenuitvoerders over gebruik actuele rekenrente bij inkoop uitkering t.b.v. communicatie over het te bereiken pensioen (bij dc regelingen) Motie-Vermeij/Van Weyenberg over inzicht van werknemers in het bedrag dat de werkgever aan pensioenpremie betaalt Motie- Lodders c.s. (harmonisatie van Pensioeninformatiekanalen) Toezegging: tijdens Pensioen3daagse publieksaandacht voor het Pensioenregister Gewijzigde motie-omtzigt/vermeij (oplossing voor het niet samenvallen van verschillende data) Toezegging TK: nadere informatie over de mogelijkheden voor uitbreiding van het pensioenregister met derdepijlerproducten 2016 Toezegging TK: analyse van de rechten die kunnen worden ontleend aan het UPO. Toezegging TK: na 3 jaar evaluatie wet met aandacht voor administratieve lasten ZZP Toezegging: Staatssecretaris gaat in gesprek met de pensioensector over hoe pensioenfondsen omgaan met vrijwillige voortzetting van 2018
pensioenopbouw voor ex-werknemers die na ontslag zzp-er zijn geworden. Toezegging: De staatssecretaris neemt in het traject pensioenopbouw voor zelfstandigen de PPI en de verlenging van de vrijwillige voortzetting mee. Follow up governance Toezegging: In voorjaar 2015 onderzoek naar TK over gepensioneerden in bestuur beroepspensioenfondsen Toezegging: De staatssecretaris zal kijken naar manieren om het enthousiasme van jongeren voor de oudedagvoorziening op te vijzelen en ervoor zorgen dat zij erover meedenken hoe dat moet. Ze zal de Eerste Kamer hierover middels een brief informeren. Toezegging: Na 3 jaar wordt het ook voor ondernemingspensioenfondsen verplicht een Raad van Toezicht te hebben. (n.b. Voor bedrijfstakpensioenfondsen geldt deze verplichting vanaf 1 juli 2014) Toezegging: In de evaluatie van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen worden ook de onderwerpen visitatiecommissie, diversiteit en de bevindingen van DNB over onder meer bestuursleden zonder stemrecht meegenomen Toezegging: Het gebruik van de bestuursmodellen zal gemonitord worden. De EK zal in kennis worden gesteld. Internationaal Toezegging: staatssecretaris is bereid om de Kamer te informeren als uit de onderhandelingen en de trialoog over de IORP-richtlijn blijkt dat de uitkomst afwijkt van datgene wat nu voorligt. 1 e kwartaal 2016 Diversen Toezegging: Minister zegt toe om in overleg met staatssecretaris Klijnsma nader onderzoek te doen naar hoe pensioenopbouw bij werken na de AOW in pensioenregelingen is geregeld. Daarbij zal de vraag worden betrokken hoe dat het beste geregeld kan worden voor AOWgerechtigden, en zal het belang van werknemers worden meegewogen. Minister merkt op dat het wel een zaak van sociale partners is om hier afspraken over te maken. Toezegging: in gesprek gaan met de Pensioenfederatie - en zo mogelijk met individuele pensioenfondsen - om het belang van transparantie over onder meer de vraag in hoeverre pensioenfondsen beleggen in Nederland te benadrukken. Dit mede met het oog op de maatschappelijke wens een goede inhoudelijke discussie over dit onderwerp binnen pensioenfondsen te faciliteren. Als de jaarverslagen beschikbaar zijn zal ik toetsen in hoeverre fondsen ook daadwerkelijk aandacht geven aan dit onderwerp. Daarover zal ik uw kamer uiterlijk eind dit jaar informeren. 1 e kwartaal 2016