Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Jaarlijkse Monitoring van de Kwaliteit van de Varkensoormerken 1 september 2011 31 augustus 2012 1
Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inhoud van de monitoring... 3 3 Conformiteit... 4 3.1 Visuele Controle... 4 3.1.1 Inleiding... 4 3.1.2 Resultaten... 4 3.1.3 Bespreking non-conformiteiten... 5 4 Marktverdeling... 6 5 Klachtmeldingen... 7 5.1 Inleiding... 7 5.2 Levering... 7 5.3 Kwaliteit... 8 5.4 Andere... 8 6 Leveringstermijnen... 9 6.1 Inleiding... 9 6.2 Resultaten... 9 7 Samenvatting... 11 2
1 Inleiding Het gamma beschikbare varkensoormerken voor varkens bestaat uit M6 van Merko, Sanyfix van Metagam, Porcitag van Allflex en MS Tag van Schippers. Het laatste bestaat in twee versies: op kaart of op ketting. Tabel 1 Erkende oormerktypes Oormerktype Leverancier Nummer erkenning Datum start verdeling M6 Merko SVD 55 2002 Sanyfix Metagam SVD 65 November 2010 Porcitag Allflex SVD 36 Augustus 2011 MS Tag Schippers BE 421 September 2011 Teneinde de verhouding prijs/kwaliteit regelmatig te toetsen werd een systematische monitoring opgezet. Deze informatie moet de varkenshouders helpen in het maken van de juiste keuze op het vlak van prijs/kwaliteit. Deze monitoring is van toepassing voor de periode van 1 september 2011 tot 31 augustus 2012. Het is de tweede keer dat er een monitoring plaatsvindt voor varkensoormerken. Tabel 2 Overzicht monitoring-jaren Periode Jaar van de monitoring 1 aug 2010 31 aug 2011 Jaar 1 1 sept 2011 31 aug 2012 Jaar 2 In jaar 1 werd ervoor gekozen om het monitoring-jaar 1 maand langer te laten duren, naar analogie met de runderen. Op die manier komt het monitoring-jaar overeen met het kwaliteitsjaar binnen de unit I&R van DGZ en kunnen resultaten gemakkelijker gecombineerd worden. 2 Inhoud van de monitoring In Tabel 3 wordt de inhoud van de jaarlijkse monitoring weergegeven. Tabel 3 Inhoud van de monitoring Item Conformiteit Marktverdeling Klachtmeldingen Leveringstermijnen Beschrijving De conformiteit van de oormerken wordt steekproefsgewijs geëvalueerd. Dit gebeurt aan de hand van een visuele controle. Marktverdeling van de oormerken. Klachtmeldingen m.b.t. de levering of kwaliteit van de oormerken worden bijgehouden en indien nodig overgemaakt aan de leverancier. Voor alle bestellingen wordt gecontroleerd of de contractueel vastgelegde leveringstermijn wordt nageleefd. 3
3 Conformiteit 3.1 Visuele Controle 3.1.1 Inleiding Alle oormerktypes werden aan een visuele controle onderworpen. Bij de beoordeling werd rekening gehouden met het feit of de gecontroleerde punten al dan niet vermeld staan in de nationale wetgeving (KB 15 februari 1995). Indien dit niet het geval is, worden deze punten gezien als een meerwaarde voor het oormerk, maar worden tot nu toe niet noodzakelijk geacht. Indien in de toekomst klachten zouden gemeld worden die terug te brengen zijn tot bepaalde van deze punten, dan zullen deze punten strenger beoordeeld worden. 3.1.2 Resultaten De resultaten van de visuele controles staan voor alle oormerktypes vermeld in Tabel 4. Er werd één non-conformiteit vastgesteld t.o.v. de voorwaarden die vermeld staan in de nationale wetgeving. Dit betrof het oormerktype MS Tag (zie 3.1.3.4). Verder werden een aantal non-conformiteiten vastgesteld betreffende de extra elementen (buiten wetgeving). Tabel 4 Resultaten van de visuele controle per oormerktype Onderwerp M6 Sanyfix Porcitag MS Tag Opmetingen Diameter van mannelijk en vrouwelijk plaatje* + + + + Hoogte van de cijfers en letters op de bovenste lijn* + + + + Hoogte van de cijfers op de onderste lijn* + + + + Diameter van de mannelijke punt* + + + + Inscripties Bovenste helft: de letters BE en de code van het varkensbeslag, de + + + + verzamelplaats of de vereniging* Onderste helft: volgnummer + + + + Zegel SVD/BE gevolgd door erkenningsnummer bij zowel mannelijk + + + - als vrouwelijk plaatje* Vermelding van lotnummer / productiemaand en jaar op mannelijk +/- -/- +/+ +/- of vrouwelijk plaatje Vermelding van firmanaam / oormerktype op mannelijk of vrouwelijk -/- +/- +/- -/- plaatje Kleur Oormerkplaatjes* + + + + Inscriptie* + + + + Vormgeving Vorm van de verbindingspen moet bij voorkeur konisch zijn + + + + Punt moet scherp en hard zijn + + + + Oppervlakte plaatjes moet glad zijn + + + + Verbindingspen moet rond zijn + + + + Er mogen geen gietranden op oppervlak van de plaatjes aanwezig - + + + zijn * Conform vermeldingen in Nationale wetgeving (KB 15 februari 1995) + = goed, +- = matig, - = onvoldoende 4
3.1.3 Bespreking non-conformiteiten 3.1.3.1 M 6 (Merko) De productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit wordt echter niet vermeld in de nationale wetgeving. Er werden gietranden vastgesteld op het beslagoormerk. Dit wordt niet vermeld in de nationale wetgeving. 3.1.3.2 Sanyfix (Metagam) Het lotnummer, de productiemaand en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit wordt niet vermeld in de nationale wetgeving. 3.1.3.3 Porcitag Het oormerktype wordt niet vermeld op het oormerk. Dit wordt niet vermeld in de nationale wetgeving. 3.1.3.4 MS Tag De productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit wordt echter niet vermeld in de nationale wetgeving. Het erkenningsnummer wordt enkel vermeld op het mannelijk deel. 5
4 Marktverdeling In totaal werden 12.342.900 beslagoormerken verdeeld tijdens het tweede monitoring-jaar. Over deze volledige periode bedroeg het marktaandeel van M6 (dat al langst op de markt is) 68 %, gevolgd door MS Tag Kaart (21 %), Sanyfix (8 %), MS Tag Ketting (3 %) en Porcitag (1 %). Beslagoormerken varkens 3% 1% 8% 21% 68% M6 Sanyfix Porcitag MS Tag Kaart MS Tag Ketting Figuur 1 Marktverdeling (%) voor beslagoormerken in jaar 2 van de monitoring (Vlaanderen) Figuur 2 toont de marktverdeling per maand voor de beslagoormerken in Vlaanderen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Beslagoormerken varkens sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug 2011 2012 M6 MS Tag Kaart MS Tag Ketting Porcitag Sanyfix Figuur 2 Marktverdeling (%) per maand voor beslagoormerken in Vlaanderen De verdeling van het oormerktype MS Tag Kaart van de firma Schippers is opgestart in september 2011. Het marktaandeel van dit oormerk is sterk gestegen vanaf november 2011 (17 %) tot 30 % in augustus 2012. Het marktaandeel van M6 is gedaald van 88 % (oktober 2011) naar 54 % in augustus 2012. 6
5 Klachtmeldingen 5.1 Inleiding Klachten worden in de meeste gevallen geregistreerd naar aanleiding van reacties van de veehouders. In bepaalde gevallen gebeurt dit naar aanleiding van interne controles bij DGZ. Klachten worden telefonisch of schriftelijk ontvangen en onmiddellijk geregistreerd in een intern systeem. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen individuele klachten (van toepassing op één veehouder) en algemene klachten (van toepassing op een groep van veehouders). Indien het nodig wordt geacht, wordt de klacht geëscaleerd naar de leverancier. Tabel 5 Overzicht van het aantal en type klachten per oormerktype Type Subtype M6 Sanyfix Porcitag MS Tag TOTAAL Levering Niet geleverd (binnen de termijn) 12 0 0 3 15 Verkeerd geleverd 0 2 1 0 3 Onvolledig geleverd 6 0 0 3 9 Kwaliteit Afgebroken of uitgevallen 1 0 0 0 1 Problemen bij plaatsing 0 2 0 0 2 Andere m.b.t. kwaliteit 1 1 0 1* 3 Andere Verkeerd besteld 2 0 0 1 3 Facturatie 1 0 0 0 1 TOTAAL 23 5 1 8 37 * algemene klacht In totaal werden 37 klachtendossiers betreffende varkensoormerken (of materiaal) geregistreerd. M6 heeft het meeste klachten, maar daarbij moet men ook rekening houden met de marktverdeling van de verschillende types. 5.2 Levering Niet geleverd (binnen de termijn) Met de leveranciers is contractueel een termijn vastgelegd waarbinnen de pakketten vanaf de fabriek moeten verzonden worden. Daarbij wordt nog een marge gerekend voor de verzending door post of koerier. Is na deze periode een pakket nog niet toegekomen, en reageert een veehouder hiervoor naar DGZ, dan wordt hiervoor een klacht niet geleverd (binnen de termijn) geregistreerd. Na het doorlopen van een interne procedure wordt beslist de oormerken al dan niet onmiddellijk opnieuw te bestellen. Van de in totaal 15 klachten van dit type, was in 5 gevallen niet gekend wat de oorzaak is. We vermoeden dat de niet-geleverde pakketten verloren zijn gegaan tijdens de verzending (met de post of koerierdienst). In 8 gevallen werd de oorzaak gevonden bij de koerierdienst (bpost, TNT of DPD). Bij de resterende 2 gevallen lag de oorzaak in het ene geval bij FAVV (verbondsoormerken) en in het andere geval bij Schippers. Verkeerd geleverd Hiervan zijn er 3 klachtendossiers opgemaakt. Dit werd teruggekoppeld naar de leveranciers. In 2 gevallen lag de oorzaak bij Metagam, in het andere geval bij Allflex. 7
Onvolledig geleverd Van de 9 klachten van dit subtype ging het in 4 gevallen over het ontbreken van oormerken (1 bij Merko, 3 bij Schippers) en in 5 gevallen om de tang (allen bij Merko) die niet werd meegeleverd. In deze gevallen wordt er teruggekoppeld naar de leverancier. In de meeste gevallen werd door de leverancier bevestigd dat het om een fout langs hun zijde ging. 5.3 Kwaliteit Afgebroken of uitgevallen Er werd 1 klacht ontvangen in verband met verlies van een oormerk (Merko). De oorzaak was ongekend. Problemen bij plaatsing Er werden 2 problemen vastgesteld bij het plaatsen van oormerken van de firma Metagam. Metagam liet weten dat deze problemen zich vooral voordoen als men het Metagam-oormerk plaatst met de oude grijze Chevillot-tangen. Andere Er werden nog 3 andere klachten opgemaakt m.b.t. de kwaliteit (1 Merko, 1 Metagam, 1 Schippers). Bij Merko werd in één geval vastgesteld dat de gegevens op de afleveringsbon niet overeenkwamen met wat door DGZ werd doorgegeven. Bij Metagam ging het in 1 geval om een klacht over de prijs van de oormerken (oorzaak bij DGZ). De klacht bij Schippers was een algemene klacht van DGZ over het feit dat met de bestellingen een brief werd meegestuurd die niet van toepassing was voor de Vlaamse markt. 5.4 Andere Er werden 3 klachten genoteerd i.v.m. een verkeerde bestelling van oormerken. In 1 geval lag de oorzaak bij DGZ, in de 2 andere gevallen lag de oorzaak bij de veehouder zelf. Tot slot werd er nog 1 klacht opgemaakt i.v.m. de verzendkosten van de oormerken. 8
6 Leveringstermijnen 6.1 Inleiding Bestellingen van veehouders komen toe bij DGZ via post, fax, e-mail of Veeportaal. Deze bestellingen worden gegroepeerd per oormerktype (M6, Sanyfix, Porcitag, MS Tag Kaart en MS Tag Ketting). Tangen en pinnen worden apart of samen met de oormerken besteld. Deze gegroepeerde bestellingen worden dagelijks overgemaakt aan de leverancier. De grootte van deze bestellingen verschilt sterk naargelang oormerktype en model. Eén bestelling van DGZ naar de leverancier bevat meestal meerdere bestellingen van verschillende veehouders. Wanneer een dergelijke gegroepeerde bestelling bij de leverancier wordt geplaatst, stuurt de leverancier aan DGZ een ontvangstbevestiging. Wanneer de bestelling vertrekt uit de fabriek, stuurt de leverancier aan DGZ een verzendbevestiging. Tabel 6 toont een overzicht van de contractueel vastgelegde termijnen voor het versturen van ontvangst- en verzendbevestiging. Bij de contractonderhandelingen kon voor Allflex een kortere leveringstermijn afgedwongen worden voor hermerkingsoormerken dan voor Merko en Metagam. De termijn voor de ontvangstbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen plaatsing van de bestelling en verzending van de ontvangstbevestiging. De termijn voor de verzendbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen de ontvangstbevestiging en de datum van vertrek van de bestelling uit de fabriek (zoals meegedeeld door de leverancier). De termijn voor de registratie van de bestelling (door DGZ) en voor de verzending van het pakket (door de post of koerierdienst) zit niet vervat in de vermelde termijnen. Tabel 6 Overzicht contractueel vastgelegde termijnen voor ontvangst- en verzendbevestiging (werkdagen) Bestelling Ontvangstbevestiging Ontvangstbevestiging Verzendbevestiging Bestelling Verzendbevestiging Merko 1 10 11 Metagam 1 10 11 Allflex 1 10 11 Schippers 1 10 11 6.2 Resultaten Zowel Merko als Metagam komen bij 100 % van de bestellingen de contractueel afgesproken leveringstermijn na. Voor Allflex is dit 71 % en voor Schippers 83 %. Afgezien van deze contractueel afgesproken termijn, kunnen er tussen de leveranciers echter ook nog behoorlijke verschillen vastgesteld worden. Figuur 3 toont een overzicht van het percentage van de bestellingen waarvoor binnen een bepaald aantal dagen de verzendbevestiging verstuurd wordt. 9
Percentage bestellingen Beslagoormerken 120% 100% 80% 60% 40% 20% Merko Metagam Allflex Schippers 0% 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 27 46 63 99 Aantal werkdagen tussen bestelling en verzendbevestiging Figuur 3 Overzicht van het % bestellingen waarvoor de verzendbevestiging binnen een bepaald aantal dagen na het plaatsen van de bestelling verstuurd wordt De grafiek toont dat bij de firma Metagam voor 81 % van de bestellingen de verzendbevestiging nog dezelfde dag verstuurd wordt. Binnen de 5 werkdagen is alles verstuurd. Bij de firma Merko verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid binnen de 10 werkdagen. Allflex en Schippers lopen duidelijk achter op de andere twee leveranciers. 10
7 Samenvatting De gegevens en resultaten van deze monitoring zijn van toepassing op de oormerken van de firma Merko (M6), Metagam (Sanyfix), Allflex (Porcitag) en Schippers (MS Tag). In een eerste gedeelte werd de conformiteit (Hoofdstuk 3) van de oormerken geëvalueerd a.h.v. visuele controles. Daarbij werd één afwijking t.o.v de nationale wetgeving vastgesteld. Dit betrof het oormerktype MS Tag waarbij het erkenningsnummer enkel op het mannelijk deel wordt vermeld. In een tweede gedeelte werden de marktverdeling berekend (Hoofdstuk 4). De verdeling van het oormerktype MS Tag Kaart van de firma Schippers is opgestart in september 2011. Het marktaandeel van dit oormerk is sterk gestegen vanaf november 2011 (17 %) tot 30 % in augustus 2012. Het marktaandeel van M6 is gedaald van 88 % (oktober 2011) naar 54 % in augustus 2012. Over de volledige periode bedroeg het marktaandeel van M6 (dat al langst op de markt is) 68 %, gevolgd door MS Tag Kaart (21 %), Sanyfix (8 %), MS Tag Ketting (3 %) en Porcitag (1 %). In een derde gedeelte werden de klachtmeldingen m.b.t. levering en kwaliteit van de oormerken beschreven (Hoofdstuk 5). Er werden in het totaal 37 klachten genoteerd, 23 voor Merko, 5 voor Metagam, 1 voor Allflex en 8 voor Schippers. Tenslotte werd voor alle bestellingen gecontroleerd of de contractueel vastgelegde leveringstermijn werd nageleefd (Hoofdstuk 6). Zowel Merko als Metagam komen bij 100 % van de bestellingen de contractueel afgesproken leveringstermijn na. Voor Allflex is dit 71 % en voor Schippers 83 %. Afgezien van deze contractueel afgesproken termijn, kunnen er tussen de leveranciers ook nog behoorlijke verschillen vastgesteld worden. Bij Metagam wordt voor 81 % van de bestellingen de verzendbevestiging nog dezelfde dag verstuurd wordt. Binnen de 5 werkdagen is alles verstuurd. Bij de firma Merko verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid binnen de 10 werkdagen. Allflex en Schippers lopen duidelijk achter op de andere twee leveranciers. 11