Verslag van de tiende de overlegvergadering van faculteitsraad en bestuur Geesteswetenschappen op woensdag 26 augustus 09 Aanwezigen (raad) Aanwezigen (bestuur) Aanwezigen (bureau) Afwezig met bericht Verder afwezig Augusteijn, De Greef, De Haas, Hofstee, Koenig, Van Leest, Mooi, Van Os, Sneep, Tilanus, Todd, Van der Veere (vz raad), Van de Wetering, Winkel Van den Doel, Kooijmans, Riel Bos (secretaris, verslag), Van der Arend Van Berkel, Groot Karsijn, Kaburis, De Muijnck, Van der Schaar, Stoker, Veldman alsmede Verhagen (bestuur) en Neuteboom (bureau) Ter Borg, Dahman, Van Kooten 1 Opening De decaan opent de vergadering om.05 uur. Hij heet de nieuwe vice-decaan, prof.dr. W.B. Drees, en het nieuwe student-lid, mw. A.M.S. Bakker, die op de publieke tribune zitten welkom alsmede leden van de nieuwe raad daar aanwezig. 2 Vaststelling agenda De raad stelt de agenda volgens concept vast. 3 Vaststelling verslag overlegvergaderingen 17 en juni 09 Verslag vergadering 17 juni 09 Tekstueel Pagina 2, regel 24 aan het verslag worden nog de aanpassingen van het verslag van 6 mei toegevoegd. Het verslag wordt met deze aanvulling en enige kleine tekstuele correcties vastgesteld. Naar aanleiding van Pagina 3, regel 47 e.v. naar aanleiding van een vraag meldt de decaan dat het voorlopige plan in het kader van Duurzame Geesteswetenschappen op augustus onderwerp van bespreking met het College was en dat dit leidt tot bijstellingen. Met andere woorden het document is nog in ontwikkeling en leent zich daarmee niet goed voor bespreking door raad en bestuur. De decaan meldt dat het document voor de septembervergadering geagendeerd kan worden. Het mogelijke aandeel voor faculteiten in de beschikbare middelen is afhankelijk van de relatieve omvang van de faculteit. Afhankelijk van hoe men dit bepaalt ligt dit in de orde van grootte van toto 17 à 18 %. Er is dan een bandbreedte van helft van het relatieve aandeel als ondergrens en tweeaal het relatieve aandeel als bovengrens. Een autonome factor ligt in de zorg voor de kleine en unieke letteren, waarvoor de faculteit op extra middelen hoopt uit de beschikbare gelden. Hoofdelementen in het voorstel in wording zijn de kleine en unieke letteren (Talen en culturen van de wereld, vernieuwing van het opleidingenaanbod, infrastructurele voorzieningen en de mogelijkheden op het vlak van jonge onderzoekers (promovendi) en de facilitering van dakpanconstructies voor seniorstaf. Dit vierde punt kan iets opleveren wat lijkt op een soort tenure track, al zal dat Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 1
concept in de geesteswetenschappen nooit goed uitvoerbaar zijn. Voor 09 is er een bedrag van 2.000.000,= voor heel Nederland beschikbaar. De faculteit heeft hier een aanvraag voor ca. 0.000,= ingediend. Hierover moet nog uitsluitsel volgen. Verslag vergadering juni 09 Augusteijn verzoek in het verslag zijn naam op de plaatsen waar deze als Augstijn staat Voorts verzoekt hij de formulering van pagina 2, regel 1 en 2 zo aan te passen dat het bestuur een sportief regime wordt opgelegd. De raad stelt het verslag met deze wijzigingen vast. Het verslag geeft geen aanleiding tot het maken van opmerkingen naar aanleiding daarvan. Besluitenlijst van de vergadering van juni 09 De raad stelt de besluitenlijst volgens concept vast. Afwikkeling van besluiten en adviezen van de vergaderingen van 17 en juni 09 De memo waarin het bestuur verslag doet van de afwikkeling van besluiten en adviezen geeft de raad geen aanleiding opmerkingen naar aanleiding daarvan. 4 Begroting De decaan opent de bespreking van dit onderwerp en geeft de leden van de raad gelegenheid tot het stellen van vragen en het maken van opmerkingen. Voor de goede orde wordt vastgesteld dat de documentversie van 17 augustus de basis voor de bespreking vormt; de later gedateerde versie is vrijwel zeker identiek aan de eerdere, maar heeft een aangepaste datum als gevolg van de automatische aanpassing ervan in Excel. Van der Veere merkt op dat de informatie in het document soms zo globaal is dat hij aarzelt of hij voldoende inzicht heeft om dit goed te beoordelen; hij zou voorkeur hebben gegeven aan een opzet waarin een uitsplitsing van personele en materiële componenten binnen de instituten zichtbaar was geweest. Nu is onzichtbaar wat er binnen de instituten gebeurt en zou men de indruk kunnen krijgen dat de leiding van de instituten hier geheel de vrije hand heeft. Ook andere leden van de raad zouden een voorkeur hebben gehad voor een grotere detaillering. Riel antwoordt dat in de opzet van de begroting voor die voor 09 is gevolgd; daarbij is de informatie over de lettereninstituten niet anders dan die voor bijvoorbeeld Wijsbegeerte. De decaan voegt daaraan toe dat de organisatorische herinrichting van de faculteit dan leidt tot een opzet met een beperkt aantal grote eenheden en dus globaler van aard wordt. Overigens is de conceptbegroting tot stand gekomen in samenspraak met de directeuren van de instituten. Voorts is de begroting wat letteren betreft, zo meldt Riel, nog steeds een vertaling van het personeelsplan. Het bestuur heeft begrip voor de wensen van de raad en stelt deze in het vooruitzicht hieraan tegemoet te willen komen in de begroting 11. Augusteijn constateert dat de meerjarenraming (vgl. p. 6) een stijging van het materiële budget met ca. 2.000.000,= laat zien. Riel bevestigt dat; hiervoor is bewust gekozen. In de ontwikkelingen van de uitgaven over een aantal jaren zijn er de nodige onzekerheden; voor het moment zijn deze als een stelpost onder materieel neergezet. In de meerjarenraming ziet Augusteijn een aanzienlijke afname van de personele lasten; deze ligt in de orde van grootte van 2.000.000,=. Deze is het gevolg van de uitstroom van staf, zowel de letterenreorganisatie (incl. reductie van het aantal promovendi) als van het gegeven dat de op basis van SAP gemaakte raming niet voorzien in het opvullen van in de loop van de tijd openvallende functies. De decaan wijst erop dat raming is gemaakt op basis van een reeks van aannames die direct verband houden met de dynamiek van AEG. Als de noodzakelijke streefdoelen niet gehaald worden, leidt dit tot een aanzienlijk minder gunstig beeld en de noodzaak tot maatregelen navenant. Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 2
Van der Veere informeert naar de achtergronden van het in de conceptbegroting voorzien tekort over van 1.442.000,= (vgl. p. 7, geheel bij Letteren). Van den Doel meldt dat bij het opstellen van de begroting is uitgegaan van het zogenaamde reorganisatieritme. Dit ritme geeft een raming van de inkomsten van de faculteit volgens de eerste versie van AEG. Inmiddels geschiedt voor de toewijzing van middelen aan de faculteiten op basis van AEG2, dat voor Geesteswetenschappen minder gunstig uitpakt op de korte termijn. Het tekort laat min of meer de effecten van deze bijstelling van het model zien. De idee is nu dat de faculteit ruimte krijgt voor dit tekort; dit impliceert dus een afnamen van de reserves navenant, wat in de latere jaren wordt aangevuld uit de overschotten op de begroting. Riel voegt hieraan toe dat de letterenreorganisatie een besparing oplevert van ca. 4.0.000,=. Deze besparing wordt echter pas gefaseerd gerealiseerd; het tekort van ruim 1.0.000,= hangt hiermee samen. De decaan meldt nog dat de raming van de reorganisatiekosten (wachtgelden, frictiekosten, enz.) in zijn minst gunstige variant een kostenpost van in totaal 16.000.000,= heeft laten zien; dat is een zeer somber scenario waarin niemand van de door de reorganisatie getroffenen een nieuwe functie zou hebben gevonden. Op een vraag van Augusteijn bevestigt Riel dat er sprake is van een afname in van de universitaire bijdrage met ongeveer 1.0.000,= en bij de overige bijdragen en subsidies OC&W van nog eens ca. 0.000.= (vgl. pp. 8 en 9). Het klopt dat dit voor een belangrijk deel het gevolg van een boekhoudkundige ingreep is (verschuiving van overig naar universitair), feitelijk is er sprake van een reductie in de universitaire bijdrage van zo n 2.000.000,=. In dit kader wijst de decaan op het dynamische karakter van AEG, waardoor wijziging in de middelentoedeling op een hoger niveau zich vertalen naar de faculteit. De afnamen van middelen is te herleiden tot drie redenen, (i) de overheveling van middelen van universiteiten naar NWO, (ii) de financieel slechte positie van de faculteit en (iii) de universitaire tekorten, ter delging waarvan ook Geesteswetenschappen een bijdrage moet leveren. Waar mogelijk moet de faculteit zich dan ook inspannen haar financiële positie te versterken. Hierbij hebben we zelf direct greep op de verhoging van inkomsten uit promoties en vanwege de resultaten uit de tweede geldstroom; zo mogelijk nog belangrijker in dezen is het adresseren van de rendementsproblematiek. Tilanus vraagt naar de achtergronden van de ontwikkeling van de staf (vgl. p. 11). Die laat een reductie van vooral docenten en obp zien en in mindere mate van andere personeelscategorieën. Augusteijn vraagt daarbij naar de relatie met het personeelsplan. Zijn indruk is dat er geen sprake is van een gelijkopgaande reductie van wp en obp, die wel in het plan besloten lag. De decaan antwoordt dat het proces van reductie in de staf een geleidelijk proces is, dat nog niet is voltooid. In dat kader wijst hij ook op de reductie van de het aantal promovendi (aio s) met ca. %.Ook speelt de overdracht van personeel naar de UB en naar het FSSC. Augusteijn dankt het bestuur voor de reactie, maar heeft ook de indruk dat hiermee nog niet het totaal van de verklaring is gegeven. Ten aanzien van de inkomsten van de Academie der Kunsten (vgl. p. 12) bevestigt de decaan op een vraag van Augusteijn dat in de baten ook de verwachte inkomsten vanwege gerealiseerde promoties zijn opgenomen. OP een vraag van Tilanus over de middelentoewijzing op basis van EC s (vgl. p. 22) antwoordt de decaan dat de allocatie van middelen door het College niet geheel 1-op-1 aansluit op de verdelingsmechanismen in de faculteit. Zo kent bijvoorbeeld het facultaire model geen element voor diplomafinanciering. Ook zijn de genoemde tarieven gericht op en kunnen deze voor latere jaren anders luiden. Daarom zal het bestuur de meerjarenraming in de begroting voor 11 op dat punt zeker actualiseren. Hofstee reageert positief op het voornemen van het faculteitsbestuur de website in sterk te verbeteren (vgl. p.28). Hij vraagt naar de realisatiedatum daarvoor, mede met het oog op de belangrijke rol van de website voor de werving van studenten; in dat kader dringt hij aan op een moment ruim voor 1 september. De decaan onderschrijft het belang van de Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 3
boodschap van Hofstee; het is dan ook de bedoeling de websites ruim voor de start van / 11 gerede te hebben. Prioriteit hebben daarbij de opleidingssites, die nu nog heel veel informatie bevatten die daar eigenlijk niet thuis hoort. Er komt dan ook een format dat studenten als gebruikersgroep centraal stelt. Communicatie en Werving werkt hieraan; de uiteindelijke effectuering is echter alleen mogelijk met de medewerking van de opleidingen. Hofstee is positief hierover, maar vraagt ook de aandacht voor zijn ervaring dat verzoeken van opleidingen tot aanpassing van de site niet altijd effect hebben. Het bestuur zegt toe hier zorgvuldig naar te kijken. Van Leest vraagt naar de stijging van de beleidsruimte van het faculteitsbestuur met 0.000,= in. De decaan antwoordt dat deze verruiming bewust in de begroting is opgenomen om nieuwe initiatieven van opleidingen en instituten financieel te kunnen ondersteunen. Deze middelen zijn daarvoor allereerst gedacht en niet voor bestuurskosten. Van der Veere wijst op enkele optelfouten op pagina 7; mogelijk zijn deze het gevolg van afrondingen in de onderliggende Excel-gegevens. De decaan bevestigt op een vraag van Augusteijn dat het UB-budget Letteren (boeken, tijdschriften, enz.) voor bevroren wordt, maar er is een groei in later jaren naar 700.000,= voorzien. De decaan brengt besluit tot vaststelling van de begroting in stemming. Er zijn twaalf stemmen voor, twee stemmen tegen en geen onthoudingen. Hiermee heeft de raad het besluit volgens concept vastgesteld. Twee onthoudingen 5 Aanpassing faculteitsreglement De aanpassingen van het reglement zijn technisch van aard. Op een vraag van Tilanus over de naamgeving van de instituten antwoordt de decaan dat het College heeft aangestuurd op een standaardopbouw van de Engelse benamingen volgens het format Leiden University Institute for..; voor de Nederlandse benamingen is niet zo n format, wat het verschil in de naamgeving verklaart. Op een vraag van Todd antwoordt de decaan dat er geen zorg hoeft te zijn over minder gelukkige acroniemen. De decaan stelt voorts voor, in lijn met de wettelijke bepalingen in artikel 22 lid 4 de woorden de decaan en vice-decaan te vervangen door het faculteitsbestuur. Als terzijde merkt Mooi op dat zij minder gelukkig is met de term Talen en culturen van de wereld; deze suggereert een oppositie waarvan niet geheel duidelijk is waaraan deze refereert. De decaan merkt op dat gezocht wordt naar een terminologie die recht doet aan de bijzondere expertisegebieden in de faculteit. Aanduidingen als kleine letteren, unica of Niet-Westen hebben een minder gunstige bijbetekenis die geen recht doet aan deze voorzieningen. De decaan brengt het wijzigingsvoorstel (besluit 21), met de tekstuele wijziging van artikel 22 lid 4 (zie hiervoor) in stemming. Alle raadsleden stemmen voor het voostel. Hiermee is dit unaniem aangenomen. 6 Profielschets ordinariaat Modern Indonesië Augusteijn vraagt naar de reactie van het faculteitsbestuur op de adviezen van de vaste commissies voor Wetenschapsbeoefening en Onderwijs over de concepttekst. De decaan meldt dat het faculteitsbestuur inmiddels heeft besloten de eisen ten aanzien van de beheersing van het Nederlands aan te passen aan de facultaire lijn in dezen: na uiterlijk twee jaar wordt de bezetter geacht volwaardig Nederlandstalig dus ook in het onderwijs te kunnen functioneren. De leerstoel maakt deel uit van LIAS en moet in samenhang met vergelijkbare leerstoelen voor China, Japan, Zuid-Azië en het Midden-Oosten gezien worden. Disciplinair hebben deze een vergelijkbare signatuur als nu voorzien voor deze leerstoel. Er is met nadruk voor deze parallellie gekozen om zo ook samenwerking te komen. Het klopt dat er in de universiteit (Geesteswetenschappen, FSW. Rechten) en de directe omgeving ervan (bijv. KITLV) een rijkdom aan expertise voor Indonesië is. Deze lijkt echter nogal geïsoleerd te functioneren. Een aantal jaren geleden heeft de toenmalige commissie Zürcher al voor integratie gepleit, mede met de verwachting dat dit positief op de instroom zou uitwerken. Om Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 4
werkelijk de meerwaarde van de rijkdom aan voorzieningen te kunnen realiseren acht het bestuur een leerstoel die als verbinding en stimulator kan optreden essentieel. Het bestuur ondersteunt de idee met de leerstoel ook tot een minor of keuzepakket te komen voor het moderne Indonesië. De decaan brengt het advies 22, met een aanvulling waar het eisen voor het Nederlands betreft, in stemming. Er zijn dertien stemmen voor, geen tegen en een onthouding. Hiermee is het voorstel met de aanvulling vastgesteld. 7 (Her)vestiging bijzondere leerstoel Reformatorische wijsbegeerte Het voorstel geeft de raad aanleiding tot een enkele opmerking. Todd heeft ernstige bezwaren tegen het hebben van een bepaalde levensovertuiging als selectiecriterium voor een leerstoel bij een openbare universiteit. Het voorliggende voorstel vraagt dit overigens niet (meer). Op een vraag van Augusteijn antwoordt de decaan dat het inderdaad de bedoeling is alleen via Nederlandse kanalen te werven; vandaar dat de documenten ook in het Nederlands zijn gesteld. Er zal ook sprake zijn van open werving. De decaan brengt advies 23 in stemming. Er zijn negen stemmen voor, geen stemmen tegen en vijf onthoudingen. Hiermee is het advies volgens concept vastgesteld. 8 Onderwijs- en examenregelingen 09 / De raad heeft in de junivergadering de modelteksten voor de onderwijs en examenregelingen vastgesteld. Volgens de oorspronkelijke planning zou het onderwerp terugkomen in deze vergadering voor de bespreking van regelingen van afzonderlijke opleidingen, waar de voorstellen van examencommissies daartoe aanleiding geven. Speciale aandacht daarbij voor de opleidingen die in 09 / willen experimenteren met het toetsbeleid. Bos meldt dat het tijdpad voor een aanzienlijk deel van de opleidingen te krap is geweest; dat is gezien het strakke tijdpad ook niet geheel verbazingwekkend. Het is thans dan ook niet mogelijk meer dan een impressionistisch beeld te geven. Wat de opleidingen betreft die met het toetsbeleid willen experimenteren meldt Bos dat alleen Godsdienstwetenschappen en Wijsbegeerte gebruik zullen maken van de bepalingen die de herkansingen reguleren (beperking van de toegang) of die compensatie betreffen. Deze opleidingen zijn echter nog bezig met de documenten. De overige opleidingen zullen geen gebruik maken van deze bijzondere bepalingen. Voor wat er nu verder binnen is, is de indruk dat de voorstellen van de examencommissies in de regel geen substantiële afwijkingen laten zien van de basistekst van de regelingen, als in juni besproken. Het onderwerp komt terug in de septembervergadering. Naar aanleiding van dit onderwerp vraagt Augusteijn aandacht voor de spanning tussen het huidige BSA-regime en de maatregelen in het kader van het toetsbeleid. Deze leiden naar zijn oordeel tot een lichter regime, eerder dan tot een wat strakkere studiecultuur en ondermijnen daarmee de idee van het cohortsysteem. De decaan meldt dat de faculteit gedwongen is zich naar het BSA-regime te voegen, maar hij ziet ook de ratio van de opmerking van Augusteijn. Hij zegt toe dat het bestuur zich hierover zal beraden en op een later moment hierop terugkomt. 9 Voortgang reorganisatie voormalige letterenfaculteit Overzicht vacante posities nieuwe organisatie Het op verzoek van de raad opgestelde overzicht geeft geen aanleiding tot opmerkingen. Ontwikkeling onderwijsprogramma s in het licht van de reorganisatie Het verdwijnen van enkele specialisatie geeft geen aanleiding tot verdere discussie. Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 5
Op een vraag van Winkel over de PraktijkStudies als een organisatorische eenheid merkt de decaan op dat dit de consequentie is van het nieuwe facultaire organisatiemodel. De wp-staf heeft onderdak bij de instituten, het ondersteunende personeel bij OSZ. Wat de ondersteuning betreft voegt hij daaraan toe dat de administratieve clusters binnen de dienst meer in het bijzonder Zuid en Huizinga als opdracht hebben de PraktijkStudies van adequate ondersteuning te voorzien. Daarbij moet er niet meer sprake zijn van een oormerking van capaciteit voor deze of gene opleiding / minor / keuzepakket. De decaan voegt aan de memo toe dat inmiddels niet alleen de inzet van ICD-staf, maar ook van LUCL-medewerkers rond is. Ontwikkelingen ten aanzien van de nieuwe / vernieuwde BA-opleidingen. Voor Midden-Oosten studies en Oude culturen is sprake van samenvoeging van bestaande opleidingen tot nieuwe; De NVAO is positief hierover. Voor Taal- en communicatiewetenschappen kan hiervan sprake zijn, maar het is ook denkbaar dat deze voorstellen onderworpen worden aan een Toets Nieuwe Opleidingen (TNO). Wat het geval is, is in belangrijke mate afhankelijk van het oordeel van een commissie van deskundigen. Voor Cultuurwetenschap is zeker spraken van een TNO-procedure. De faculteit streeft nog steeds naar een start per september, maar realiseert zich dat directe en volledige werving pas mogelijk is na het accreditatiebesluit. Tot dat moment zullen kunstgrepen nodig zijn; deze maken een beperkte werving mogelijk. Evaluatie kerncurriculum Nog niet alle materiaal is beschikbaar. Dit onderwerp komt de volgende vergadering terug. 11 Mededelingen Naar aanleiding van een vraag over de agenda van de bestuursvergadering van juni (# 26) meldt de decaan dat punt 11.3 de aanstelling van een medewerker Russische politiek betreft 12 Rondvraag Op een vraag van Augusteijn over de mogelijke komst van KNAW-instituten naar Leiden antwoordt de decaan dat de Academie in juni voorlopig alleen een principebesluit tot concentratie heeft genomen. Er is nog geen keuze over de locatie gemaakt. Mogelijk geschiedt dit in oktober, maar het is niet uitgesloten dat dit pas later zal geschieden. Op een gerelateerde vraag van Mooi over de nieuwbouw op het Witte Singel-terrein antwoordt de decaan dat er weinig valt te zeggen over de effecten van een negatieve beslissing van de Academie. Van Leest vraagt of er al een verzoek naar het College is gestuurd over tussentijdse verkiezingen in voor de personeelsgeleding. Bos antwoordt dat de brief in de maak is. 13 Sluiting Nu het bestuurlijke jaar 08 / 09 op zijn eind loopt en de samenstelling van de raad wisselt, bedankt de decaan de raadsleden voor hun inzet en constructieve instelling. Hij voegt daaraan toe dat het voor een faculteitsbestuur belangrijk is een overlegorgaan te hebben dat een doorsnee van de organisatie kan zijn. De decaan sluit de vergadering om 17. uur. Overlegvergadering 26 augustus 09 / verslag 6