Staten en stinzen in Fryslân Inleiding Peter Nieuwenhuijsen
Anno >2000
Aytta State Reduzum
Tjepma State Reduzum
Rinia State Blessum
Versterkte boerderij bij Manfredonia (It.)
Camminghaburg
Kaart eind 16 e eeuw
Winkelcentrum Camminghaburen
Onderwerpen Wat zijn staten en stinzen? Geschiedenis Gebouwen en bijgebouwen Bewoners Interieurs Details Tuinen, parken, landgoed Stinzenflora De stichting Staten en Stinzen
Wiarda State Goutum
Maquette Wiarda State Goutum
Vele gingen ten onder Een bezoeker die na de uitbreiding in 1683 het huis heeft beschreven, geeft een indruk van het interieur van de state. "Rondgaande zien we hier een zoldering met rood en goud beschilderde balken, daar goudleeren behang vol bolle figuren, apen, papegaaien, kinderen, bloemen en andere figuren, elders schilderstukken, meegebracht uit Italië en andere kunstwerken, verder beschilderde plafonds, deuren met brons en goud en beschilderde ruiten, met wapens van zijn geslacht. ( ) vond men er een toiletkamer, ( ) voorts ( ) een groote danszaal met prachtig gestucadoord plafond, een ridderzaal met zoldering van groen en goud, een soort gerichtskamer, een pastoorskamer met de kapel er nevens, blauw geschilderd". Toen in 1881 in de kranten advertenties verschenen waarin Wiarda State te koop werd aangeboden, heeft het Fries Genootschap nog overwogen de state aan te kopen en daarin zijn museum onder te brengen. ( ) De aanschaf en het onderhoud was ook voor hen te duur en de state ging roemloos ten onder. In juli 1881 werd de state op afbraak verkocht. Een jaar later lag alles tegen de vlakte. Tekst: J. Leemburg
Het einde van Jouwsma State bij Ferwerd (LC, 30.08.1816)
Overzichtskaart
Het begin
De woorden stins en state State: oorspronkelijke naam voor land dat afgesplitst was van de gemeenschappelijke grond; aanvankelijk vooral het erf. (Breuker) Stins: steenhuis, zaal of toren met verdedigingsfunctie bij conflicten; later ook gebruikt voor het complex van gebouwen. State: later ook toegepast op het woonhuis. Nog later gebruikt voor aanzienlijke woonhuizen zonder deze voorgeschiedenis. Stins, state: later ook door elkaar gebruikt voor states en zelfs boerderijen mét middeleeuwse voorgeschiedenis.
Kasteel Heeze is een statig landhuis
Stins (steenhuis) In het algemeen privaat bezit Verdedigbaar (dikke muren) vanwege grensconflicten en strijd tussen Schieringers en Vetkopers
Schierstins, Feanwâlden
Stinswier (bij Bitgum)
Dwarsdoorsnede stins
Stins In het algemeen privaat bezit Verdedigbaar vanwege grensconflicten en strijd tussen Schieringers en Vetkopers
Grensgeschillen Over Albanië (2002): Toen hij bij het grasland aankwam, zonder omheining maar met hier en daar een moeran, een platte steen waar onkruid en jong hakhout omheen groeiden (eeuwenoude tekenen van grensgeschillen die door bloedwraak waren beslecht) (uit: Jef Geeraerts, Het dossier K.)
Vakantie-appartement Zrnovo, Korcula (Dalmatië, Kroatië) (1439)
Friese stinzen in 1468
San Gimignano (It.)
Fresco te Den Andel (Gr.)
Allemastate (Oudwoude) (<1500)
Camstrastate (Firdgum)
Camstrastate (kelder)
Dekemastate, Jelsum
Martenastins (Museum Martena) Franeker
Epemastate
Poptaslot of Heringastate
Poort Poptaslot
Enkele poort(gebouw)en
Sjuxmastate, Waaxens
Poortgebouw Epemastate
Tjaerdastate Rinsumageest
Burmaniastate, Stiens
Liauckamastate Sexbierum
Uniastate, Bears
Enkele staten Uniastate Marsum, kort voor de afbraak in 1869
Harstastate, Hegebeintum
De Klinze, Aldtsjerk
Stadhouderlijk Hof, Leeuwarden
Princessehof
Voormeer, Heerenveen
Landgoed Oranjewoud
Buitenplaats Oranjewoud (1676, 1701)
Maquette buitenpaleis Oranjewoud
Harinxmastate, Beetsterzwaag
Harinxma State is een particulier landgoed dat bestaat uit het gelijknamige familiehuis, verpachte boerderijen in Lippenhuizen, Beetsterzwaag en Kortehemmen en een aantal bossen en natuurterreinen in de Gemeenten Opsterland en Smallingerland. Het beheer is gericht op de instandhouding van het landgoed. Daarom heeft het een bosexploitatie, een eigen landbouwbedrijf, en een kwekerij. De Menthenberg (Beetsterzwaag en Olterterp), vooral belast met bosbeheer, dus leverancier van brandhout en zaaghout. De Massaliteit (Lippenhuizen en Boornbergum), twee grote natuurterreinen. New Forest Pony s worden ingezet voor het heidebeheer. Jonge hengsten worden verkocht. Het Biologische Landbouw Bedrijf (Beetsterzwaag), vleesvee en biologischgrasproducten. De Beetstertuin, (Beetsterzwaag), kerstbomen en siergroen.
Riniastate, Oudemirdum
Meer dan een hoofdgebouw
Rinsmastate Driezum
Vijversburg
Voormeer
Uitkijktoren Oranjewoud
Oranjestein, Orangerie
Rijschool bij Princessehof
Fogelsangh State, Veenklooster
Bewoners
Ús heit (stadhouder Willem-Lodewijk van Nassau-Dillenburg)
Wiggele van Aytta (St.Baafskathedraal, Gent)
Laatste rustplaats Wiggele van Aytta
Tjepke van Eminga
Onno Zwier van Haren (Lindenoord)
Rienk van Cammingha
Graf Rienk van Cammingha, Dronrijp
Eppo-steen, Rinsumageest, 1341
Friens, rouwborden Van Sytzama (Beslingastate)
Pipenpoyse bruiloft (Liauckamastate)
Interieurs
Princessehof (kamer Maria-Louise van Hessen- Kassel, Marijke Meu)
Zaal Poptaslot
Zaal Dekemastate
Zaal Schierstins
Keuken Voormeer, Heerenveen
Keuken Voormeer voor restauratie (1975)
Rococo stucwerk, Voormeer
Tegeltableau Lycklamahûs (Beetsterzwaag)
Glaasjes, nu in kerk Swichum
Friese kast
Detail Friese kast
Wapens familie Van Aytta
Fogelsanghstate, tuinkamer
Van Iddekinge-collectie
Voormeer, voorkamer
Voormeer, voorkamer, goudleerbehang
Tuinen
Strak ontwerp (Klein Hermana, Minnertsga)
Vlaskamp-tuin (Vreewijk, Drachten)
Prinsentuin (Lucas Pieters Roodbaard)
Heremastate (Joure)
Park Schatzenburg
Boomgaard Schatzenburg
Oranjestein
Oranjestein, Oranjewoud
Notarishuis (Philippusfenne) Kollum
Notarishuis (Philippusfenne) Kollum
Philippusfenne, na 28 oktober 2013
Stinzenflora
Winterakoniet (Ayttablomke)
Winterakoniet bij Lindenoord
Lijst D.T.E. van der Ploeg Ayttablomke Liderke Maarteblomke Helmblom Holwoartel Krookjes Anemonen Titelroas Longkrûd Wylde tulp Blêdlok Haarl. klokkespul Grutte gersstjer Aronstsjelken Njirrewoartel
Lijst Wikipedia Adderwortel Blauwe anemoon Blauwe druifjes Bosanemoon Boerenkrokus Bonte krokus Bosgeelster Bostulp Daslook Gele anemoon Gevlekt longkruid Gevlekte aronskelk Gewone vogelmelk Grote bosaardbei Holwortel Herfsttijloos Italiaanse aronskelk Haarlems klokkenspel Knikkende vogelmelk Kievitsbloem Kraailook Lelietje-van-dalen Lenteklokje Mansoor Oosterse sterhyacint Sneeuwklokje Trompetnarcis Vingerhelmbloem Vroege sterhyacint Wilde hyacint Wilde narcis Winterakoniet
Lenteklokje
Holwortel (li) en Helmbloem (re)
Vindplaatsen (2008)
Gele anemoon
Longkruid
Bostulp
Haarlems klokkenspel
Aronskelk
Aronskelkbessen
Keizerskroon
Philippusfenne, Kollum
info@statenstinzen.nl www.statenstinzen.nl