Betoverende. Bostulp. Productie: Ellen Roetman, fotografie: Henk Frons
|
|
- Nathalie de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Betoverende De parken van Dekema State in Jelsum en Martena State in Cornjum veranderen in de lente in een ware bloemenzee. Voor wie van stinzenplanten houdt, zit er maar één ding op: bezoek beide states! Productie: Ellen Roetman, fotografie: Henk Frons Bostulp 2 Noorderland maart/april 2013
2 Friese tuinen staan vol met lentebloeiers kleurenpracht Holwortel maart/april 2013 Noorderland 3
3 Blauwe Anemonen Knikkend Vogelmelk Bloemenpracht in de lentezon Velden boordevol schitterende kleuren: de lente kondigt zich aan. Bloemen in allerlei tinten schieten omhoog. In de tuin van Dekema State in Jelsum laat de vroege voorjaarszon bijzondere planten vol overgave bloeien. Hier vind je allerlei stinzenplanten, dertien soorten maar liefst. Wim Hoogendam, de tuinbaas van Dekema State, weet inmiddels aardig wat af van stinzenplanten. Het zijn zijn bol-, knol-, en wortelstokgewassen die in de lente bloeien. Ze komen oorspronkelijk uit Zuid- en Midden- Europa, maar hoe de exotische planten hier precies terecht zijn gekomen is niet duidelijk. Er gaan verschillende verhalen de ronde. Zo zouden ze zijn meegenomen door de kruisridders tijdens hun kruistochten, zegt Hoogendam. Ik zie het ze nog niet doen, maar wie weet hadden die ridders ook een zachte kant. Het is ook goed mogelijk dat de adel ze meebracht van hun reizen naar het buitenland. Daarnaast zouden monniken een rol hebben gespeeld bij de verspreiding ervan. De planten kon je vroeger in kloostertuinen vinden waar ze werden gehouden vanwege de medicinale werking. Wat ik me goed kan voorstellen is dat de adel de planten onderling ruilde met familie en vrienden. Of misschien waren het de tuinbazen die ze onderling verruilden. Stinzenplanten waren bijna een statussymbool, waarmee de adel liet zien: kijk eens, ik kan het me veroorloven om een prachtig buiten te hebben met een mooie tuin volgens de laatste tuinmode. Bostulp Fotobijschriften: 4 Noorderland maart/april 2013
4 Dekema State Van welke kant je landgoed Martena State in Cornjum ook betreedt, van maart tot en met mei zie je één groot bloementapijt. Het 4,5 hectare grote park - gelegen op zo n twee kilometer van Dekema State - kleurt dan wit, geel, roze, blauw, lila, paars en purper. Duizenden planten luiden hier het voorjaar in met hun bloemenpracht. Samen met Dooitzen Swierstra, bestuurslid van de Stichting Martena State, maken we een wandeling over het landgoed. De entree is meteen indrukwekkend met een barokke poort uit Oorspronkelijk hoorde hij bij het Landschapshuis in Leeuwarden. Buiten de poort vind je het Koetshuis, dat tegenwoordig onderdak biedt aan drie gezinnen, en de Túnmanswente met daarin een vergaderruimte/groepsrestaurant, toeristeninformatiepunt, bed&breakfast, streekproductenwinkel en een theetuin. Het park heeft verschillende tuinstijlen. Het noorden met zijn slingerende lanen en paden, vijver en doorkijkjes heeft een romantische stijl. Het zuiden is eerder aangelegd, waarschijnlijk in de zeventiende eeuw. Verschillende bomen zijn meer dan driehonderd jaar oud. Een grasveld achter het huis doet in de zomer dienst als natuurkampeerterrein. We wandelen langs de vijver en door de Kastanjelaan tot aan de grafheuvel met de monumentale beuken. Hier liggen verschillende bewoners begraven, getuige tien grote grafstenen gedateerd tussen 1816 en De vijver, de lanen, de bermen en de grafheuvel, ze vormen het decor voor het lentespektakel dat hier ieder jaar plaatsvindt. Martena State is één van de rijkste vindplaatsen van stinzenplanten. Ieder jaar is hier bijvoorbeeld het knikrijke grond Stinzen is de Friese benaming voor versterkte adellijke landhuizen. Ze staan bekend om de rijke stinzenflora. In heel Nederland komen stinzenplanten voor rond historische buitens, kerken en pastorieën. Maar de soorten werden echter voor het eerst benoemd in Friesland, vandaar de Friese benaming. Op Martena State en Dekema State doen de stinzenplanten het erg goed. Een verklaring daarvoor is dat het redelijk oorspronkelijke terreinen zijn, waar alles nog is zoals toen, inclusief bebouwing en structuur van de tuin. Ook komt de grondsoort overeen met die van de natuurlijke vindplaatsen. Het land is altijd bewerkt geweest waardoor de grond luchtig is en verrijkt met mest en compost. Het zijn oude bebouwde terreinen, waar vaak puin werd gestort wat zorgde voor een kalkrijke grond, iets waar stinzenplanten erg van houden. Ook de vroegere ligging aan de rand van de Middelsee zorgt voor een kalkrijke basis. Indrukwekkend landgoed Narcissen Martena State maart/april 2013 Noorderland 5
5 kende vogelmelk te bewonderen. Maar ook daslook, salomonszegel, winterakoniet, holwortel, bostulp en andere bijzondere soorten. Daslook Plant aan de wandel De stinzenplanten op Martena State en Dekema State zijn nakomelingen van die allereerste bolletjes uit het midden van de negentiende eeuw. Als een stinzenplant zich prettig voelt, zal hij zich uitzaaien. Als de grond niet klopt, verdwijnt de plant, aldus Hoogendam. Je kunt goed zien dat stinzenplanten het hier op Dekema State naar hun zin hebben. Ze wandelen over het terrein heen. Het is grappig om te zien dat de bostulp het heel goed doet en uitbundig langs de oprijlaan bloeit, maar bij de poort houdt het ineens op. Daar is een ander soort grond. Bij de pastorie en de naastgelegen boerderijen doet deze plant het ook heel aardig, dat is een soortgelijke oude, bebouwde en bewerkte grond. Het onderhoud en beheer van het park zijn gericht op de stinzenplanten. Je houdt er rekening mee en probeert het te stimuleren. Zo is het belangrijk om op het juiste moment te maaien: als de planten zich uitgezaaid hebben en afgestorven zijn. Als je te vroeg bent, zaait de plant zich niet uit en krijgt het niet de kans om met zijn bladgroen reservevoedsel in de bol te stoppen. Lege zaaddoosjes zijn een indicatie dat de tijd rijp is. Soms sneuvelt er helaas ook weleens een soort. Zo was het Haarlems klokkenspel rijkelijk aanwezig op Dekema State maar de grootschalige verbouwing van 2000 werd door de plant niet op prijs gesteld. Deze plant hoort hier te staan, heeft er ook altijd gestaan, en dat zou een goede reden zijn om deze plant te herintroduceren. Maar het moet hier beslist geen Keukenhof worden. Alles wat er vroeger stond, willen we in stand houden of uitbreiden. Misschien is het goed om het Haarlems klokkenspel te ruilen met Martena State, dat deden ze vroeger immers ook, zo blijft het authentiek. l Fotobijschriften: Haarlems Klokkenspel Meer lezen? Interessante boeken zijn: Stinzenplanten op Dekema State, al eeuwen het feest van de lente door Wim Hoogendam. Te bestellen via de website van Dekema State. Stinzenflora in Friesland door H. Tonckens en anderen. Te koop in de boekhandel en via de webshop op 6 Noorderland maart/april 2013
6 Dotterbloem en Hoefblad kijk & geniet! Stinzenplanten bloeien tussen januari en eind mei, met als toptijd half april. Rond die tijd zijn er veel activiteiten: u In het weekend van 6 en 7 april 2013 vindt op diverse locaties, waaronder Dekema State, de Stinzenstruin plaats, een wandeling onder leiding van een gids. Zie voor alle activiteiten, data en deelnemende locaties: u Tussen Martena State en Dekema State loopt een mooie wandelroute, die te downloaden is via de website van It Fryske Gea: Zoek bij Natuurgebieden naar Park Martenastate. u Op 20 april 2013 vindt het evenement Groei en Bloei in alle staten plaats, een samenwerking tussen Martena State en Dekema State. Ook kinderboerderij Donia State in Stiens doet hier aan mee. Zo n 60 kwekers en tuingerelateerde standhouders nemen hun meest bijzondere planten mee naar deze fair. chique wildernis Stinzenplanten komen al sinds de Middeleeuwen voor in Nederland, maar werden pas zo genoemd door de toepassing ervan halverwege de negentiende eeuw. In die tijd was de Engelse landschapsstijl in opkomst. De voorheen strakke tuinen werden veranderd in meer natuurlijke parken met een bosachtige indeling, slingerpaden, doorkijkjes en vijverpartijen. Niet met planten uit de buurt, het moest chiquer. Om het bos in de lente mooi in kleur te brengen, werden er exotische planten uitgezet, met de bedoeling dat ze zich zouden uitzaaien tot velden vol voorjaarspracht. De planten die voorheen in de borders stonden, werden nu uitgezet om te verwilderen. Gevuldbloemige sneeuwklokjes, boerenkrokussen, lenteklokjes en al die andere soorten waren daar heel geschikt voor omdat ze hun hele groeicyclus afronden voordat er blad aan de bomen komt. Groeien, bloeien, zaaien en verwelken gebeurt in drie maanden tijd, waarna het bladerdak erboven zich sluit. Sinds die tijd zijn stinzenplanten een bijzondere groep binnen de flora van Nederland. Longkruid maart/april 2013 Noorderland 7
Doornroosje wakker gekust
Doornroosje wakker gekust Ontdekkingsreis door een stinzenplantenparadijs Tekst: Willem van Riemsdijk Foto s: Trudy van Riemsdijk-Zandee In het voorjaar van 2012 gingen we op ontdekkingsreis langs plaatsen
Nadere informatieAlgemeen. Voorwoord
Voorwoord Het voorjaar is het begin van al het nieuwe leven: De bomen lopen weer uit, de vogels beginnen met het maken van hun nesten, de egels ontwaken uit hun winterslaap en de eerste bolgewassen staan
Nadere informatieWandelroute De Diepen, Sint-Jansberg
Wandelroute De Diepen, Sint-Jansberg 4 km wandelen Deze stevige wandeling gaat grotendeels door het bos. Beklim de steile berg en kijk uit over drie provincies en het Duitse Reichswald op deze mooie wandelroute
Nadere informatieEen beeldverslag van de zeer vroege voorjaarswandeling op Buitenplaats Elswout te Overveen op , geleid door Ria Simon
KNNV Amsterdam Een beeldverslag van de zeer vroege voorjaarswandeling op Buitenplaats Elswout te Overveen op 24-02-2017, geleid door Ria Simon Op vrijdag 24-02-2017 is het prachtig weer na de westerstorm
Nadere informatieOpdracht Hier volgen twee voorbeelden van buitenhuizen die vandaag de dag worden aangeboden. Bekijk ze goed en lees de beschrijvingen op de volgende
Buitenplaatsen Opdracht Hier volgen twee voorbeelden van buitenhuizen die vandaag de dag worden aangeboden. Bekijk ze goed en lees de beschrijvingen op de volgende dia s. Wat valt je op? Kijk en lees.
Nadere informatieWandeling door Oud-Zuilen
Speciaal voor bezoekers van Oud-Zuilen is er een wandelroute door het dorp uitgezet. Deze wandeling voert u langs de mooiste plekjes van Oud-Zuilen. In een tot anderhalf uur leert u de sfeer van dit prachtige
Nadere informatieLesbrief: bolbloem geschiedenis GESCHIEDENIS VAN DE BLOEMBOL. Bloembollenteelt in Nederland
GESCHIEDENIS VAN DE BLOEMBOL Bloembollenteelt in Nederland In ons land groeiden oorspronkelijk niet veel bloembollen. En zeker onze bekendste Nederlandse bloem, de tulp, kwam hier niet voor. Bloembollen
Nadere informatieNATUURLIJK RITME. Kunstproject Oranjewoud W E R K D O C U M E N T. Versie # 1. Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages.
NATUURLIJK RITME Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages november, 2010 W E R K D O C U M E N T Versie # 1 Kunstproject Oranjewoud Natuurlijk Ritme, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting
Nadere informatie(Voorjaars)wandeling door De Voordes
(Voorjaars)wandeling door De Voordes Aan het einde van de Van Vredenburchweg, tussen de Prinses Beatrixlaan en de Schaapweg, ligt het gebied van De Voordes. Omgeven door een nog deels authentieke parkaanleg
Nadere informatieRomantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein
Romantiek in een sprookjeslandschap Tekst: Fanny Storms Fotografie: Park van Beervelde Op een boogscheut van het drukke Gent treffen we het Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein betreden worden
Nadere informatieHerfstige. ontdekkingstocht. 102 tuin in beeld
102 tuin in beeld 103 Herfstige ontdekkingstocht BENT U OP ZOEK NAAR INSPIRATIE VOOR UW TUIN? OF WILT U GEWOON EVEN GENIETEN VAN EEN MOOIE WANDELING OF EEN RUSTIG MOMENT OP EEN MOOIE PLEK? DAN ZOU U ZEKER
Nadere informatieOostkerke ademt Mien Ruys
NIEUWSBRIEF 82 juli 2014 Beste, Je hebt via www.atelierartisjok.be ingetekend op de nieuwsbrief. De nieuwsbrief zal je wat meer wegwijs maken in diverse thema's rond planten en tuinarchitectuur. Suggesties
Nadere informatieGENIETEN VAN EEN GROENE BOERDERIJTUIN. tuin in beeld
56 57 tuin in beeld GENIETEN VAN EEN GROENE BOERDERIJTUIN TOEN JESSICA EN HAAR MAN HUN BOERDERIJ KOCHTEN, HAD DE TUIN DE SFEER VAN EEN PARK. DE RONDE PERKJES EN KEURIG GESNOEIDE BOMEN VONDEN ZIJ NIET PASSEND
Nadere informatieTULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is.
TULPENGEKTE Je leraar of lerares heeft je een tulpenbol laten zien. Zo n bol stop je in de herfst in de grond, en in de lente groeit er een tulp uit. Niets bijzonders zou je zeggen. Maar vierhonderd jaar
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015. Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig en op meerdere plaatsen bleef de mist de hele dag hangen. Gelukkig scheen in Beijum de zon. Doordat
Nadere informatieDe klassieke tuinen van Suzhou
Mooi China De klassieke tuinen van Suzhou 28 MOOI CHINA China Nu 2010-4 Tekst en fotografie: Harmke Kraak De klassieke tuinen van Suzhou stammen grotendeels uit de Ming-dynastie. Ze werden aangelegd door
Nadere informatieNaam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.
Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.
Nadere informatieNoorderland JUNI/JULI 2012. onen. als een prins(es)
Noorderland JUNI/JULI 2012 onen als een prins(es) Woonland Aan een kilometer lange oprijlaan in Vledder staat een landhuis uit 1860. Erik en Ineke Hoetjes wonen in dit paleisje en laten graag anderen beleven
Nadere informatieTU Delft Rmit Afstudeeropdracht 2010/2011 Kasteel Gemert, De nieuwe KMA. Titelblad
Titelblad Vanaf april 2010 staat het kasteel van Gemert leeg. De laatste bewoners waren enkele paters die het grootste deel van hun leven in het buiteland hun geloof hadden onderwezen. Wegens hun leeftijd
Nadere informatieinfo@pietnowee.nl Pagina 1
"Thuis heb ik nog een ansichtkaart" Ik heb er zelfs meer dan één van het dorp waar ik geboren ben. Mijn voorouders waren tuinders en woonden voornamelijk in Den Hoorn en omgeving. Veel is er veranderd
Nadere informatieHydrangea macrophylla Magical selectie
Hydrangea macrophylla Magical selectie Magical Four Seasons Speciaal geselecteerd Kleurverandering per seizoen Prachtig geschenk De vier seizoenen van de Magical De Hydrangea macrophylla Magical is een
Nadere informatiewww.wandelwiki.be Landgoederen Klarenbeek en De Haere. 27-11-2012 Wandelroute Veluwe - Doornspijk
27-11-2012 Wandelroute Veluwe - Doornspijk Landgoederen Klarenbeek en De Haere. We wandelen met Lupus in het overgangsgebied tussen de voormalige Zuiderzee en de Veluwe. Doornspijk is een overwegend agrarische
Nadere informatieTUINEN VAN SALLANDROUTE
Buitenleven En Route TUINEN VAN SALLANDROUTE In de het Overijsselse Salland zijn op 24 april en 1 mei twee bollentuinen en een kwekerij geopend. Onder de noemer Tuinen van Salland kun je een route maken
Nadere informatieWandelingen Casa Careel
Wandelingen Casa Careel Ervaar één dag bij de herder Om de boerderij te bereiken sla je rechtsaf en je gaat linksaf voor de brug als je het pad inslaat aan de zuid oostzijde van Casa Careel. De herder
Nadere informatieTE HUUR. Schaapskooi 24 personen
TE HUUR Schaapskooi 24 personen Een unieke accommodatie, wonen en slapen apart maar toch bij elkaar. De schaapskooi bestaat uit 3 woningen te weten een woon-en twee slaapgedeelten. De woningen staan haaks
Nadere informatieDE TUIN in vier seizoenen
Deze tuin is verdeeld in verschillende tuinkamers. Het overgrote deel van de tuin bevindt zich op het zuiden, wat de keuze in beplanting erg ruim maakt. 80 DE TUIN in vier seizoenen Michel van Kammen tuinadviesbureau/hoveniersbedrijf
Nadere informatieVoorwoord Sneeuwklokjes
Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de
Nadere informatieKaart 15 Bollen en knollen
Kaart 15 Bollen en knollen Informatiekaart Werkblad Onderzoek: o Bollen en knollen o Narcissen op water Quiz: o http://natuur.ariena.com Voor de leerkracht: De kinderen leren de volgende begrippen: Bollenstreek
Nadere informatieWandelroute over landgoed Huis te Eerbeek. Lengte: 5 km
Welkom op Huis te Eerbeek Wandelroute over landgoed Huis te Eerbeek. Lengte: 5 km Landgoed Huis te Eerbeek ligt aan de rand van het Veluwse dorp Eerbeek. Centraal op het landgoed ligt het Huis te Eerbeek.
Nadere informatieLentewandeling Heimanshof
www.denhaag.nl/jaarprogramma Lentewandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatie.po@denhaag.nl
Nadere informatieHerfstnieuws van de Haagse Hofdame
Herfstnieuws van de Haagse Hofdame Kloostertuin Kwekerij Hof te Dieren Herfst in de Kloostertuin Het is herfst maar door het droge voorjaar zijn er nog maar weinig herfstkleuren te zien. Wel bloeien de
Nadere informatieStaatsbosbeheer Trompsingel 1, 9724 CX Groningen T Landgoed Mensinge. Drenthe in een notendop.
Staatsbosbeheer Trompsingel 1, 9724 CX Groningen T 050 707 44 44 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Landgoed Mensinge Drenthe in een notendop Mensinge Drenthe in een notendop In een wedstrijd om de titel
Nadere informatieProductiebos maakt plaats voor oorspronkelijk heidelandschap.
NATUURVERBINDING HOORNEBOEG GOOIS NATUURRESERVAAT Productiebos maakt plaats voor oorspronkelijk heidelandschap. PRODUCTIEBOS MAAKT PLAATS VOOR OORSPRONKELIJK HEIDELANDSCHAP TEN ZUIDEN VAN HILVERSUM LIGGEN
Nadere informatieDe Leemvallei, ga je mee op onderzoek?
De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? Hallo allemaal, welkom in dit waanzinnige park voor jong en oud! Vandaag krijgen jullie de kans om dit park in het echt te openen met elkaar. Dit gaan we doen op
Nadere informatiePlantenkennis. Bol en knolgewassen. lijst 1 G41-G31-GB1+2
Plantenkennis lijst 1 Bol en knolgewassen G41-G31-GB1+2 Algemene informatie Bol en knolgewassen Bollen en knollen vormen een aparte groep omdat ze een lange periode van het jaar in rust zijn, weggedoken
Nadere informatieLente. groep 3, 4 en 5
Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14
Nadere informatiereconstructieplan Fogelsanghstate ontwerp L.P.Roodbaard 1840
reconstructieplan Fogelsanghstate ontwerp L.P.Roodbaard 1840 Sneek, april 2003 Inhoud 1 2 Inleiding 7 Reconstructieplan 8 2.1 historie 8 2.2 eigendomssituatie 10 2.2 waterstructuur 12 2.3 padenstructuur
Nadere informatie6 ROYALE VRIJE KAVELS Creëer
6 ROYALE VRIJE KAVELS Creëer ORANJEWOUD UW DROOMVILLA AAN DE RAND VAN PARKLANDSCHAP ORANJEWOUD villa UW DROOM IN HET GROEN Uw droomwoning bouwen in Oranjewoud? Dat kan! Aan de Koningin Julianaweg, bij
Nadere informatieEen beeldverslag van de stinsenplanten-excursie naar buitenplaats Beeckestijn op , onder leiding van Ria Simon en Hein Koningen
Een beeldverslag van de stinsenplanten-excursie naar buitenplaats Beeckestijn op 24-03-2018, onder leiding van Ria Simon en Hein Koningen Op zaterdag 24-03-2018 gingen negen personen van de KNNV Amsterdam
Nadere informatieWandelroute over park Rosendael Lengte: 3 km
Welkom in Park Rosendael Wandelroute over park Rosendael Lengte: 3 km Park Rosendael is een van de oudste parken van ons land. Vijvers, watervallen en fonteinen zijn in de 17de eeuw in formele stijl aangelegd,
Nadere informatieVilla Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS
Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde
Nadere informatieOPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST!
ietsroute Hoogland West OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! 5 4 6 3 2 1 Let op het verkeer en zet je fiets goed aan de kant! Mooi Hoogland-West! 1 Bolle akker locatie 1
Nadere informatieWat een vreemde bromfiets!
Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het
Nadere informatieLANDGOED VILSTEREN - GRANDTOUR
LANDGOED VILSTEREN - GRANDTOUR ROUTE 14 km Flinke wandeling op landgoed Vilsteren, met onderweg o.a. het graf van de kluizenaar, een fraai uitzichtpunt en een kijkje achter de schermen van het beleid en
Nadere informatieWandeling over Van Vredenburchweg en Julialaantje
Wandeling over Van Vredenburchweg en Julialaantje De meeste Rijswijkse buitenplaatsen liggen op de overgang van de hogere strandwal naar de aangrenzende lager gelegen polders. De Van Vredenburchweg loopt
Nadere informatie1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.
1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieDe Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg. Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag.
De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg Beste natuurliefhebber/- ster, Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag. Een week geleden zag ik alleen nog maar
Nadere informatieMeer informatie over de Clivia en de historie van kuipplanten
Meer informatie over de Clivia en de historie van kuipplanten Meer informatie over de Clivia Voor diverse opdrachtgevers verzorgen wij de winterstalling van diverse soorten kuipplanten, zoals Citrus, Agapanthus,
Nadere informatieKennis over Kinderarbeid
Kennis over Kinderarbeid Context onderzoek Naam: Daniël Seton Klas: G&I 1D Datum: 13 Maart 2016 Docent: Harald Warmelink Module: Pr.Context: Research Opdracht: Context Onderzoek Inleiding Uit vooronderzoek
Nadere informatieWinterwandeling Heimanshof
wwwdenhaagnl/jaarprogramma Winterwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatiepo@denhaagnl
Nadere informatieBeheerplan Plantsoen Deel 1 Achtergrond
Beheerplan Plantsoen 2005-2020 Deel 1 Achtergrond Colofon: Gemeente Leiden Dienst Milieu en Beheer Tekst, foto s en tekeningen: M. Gaemers, C.Snoep, K. Jansen In samenwerking met N. van Beest, K. Bosma,
Nadere informatie- GROENTJE. Bloembollen
Inleiding. - GROENTJE Bloembollen Bloembollen is misschien wel het bekendste product wat "Holland" heeft voortgebracht. Toch is de kennis over de bloembollen bij de gewone burger vaak minimaal. De voorlichting
Nadere informatieKopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.
Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je
Nadere informatieWandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen
Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen 4.3 km wandelen Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen is een uniek stuifzandgebied in West-Europa. Op deze route zie je niet alleen zandheuvels, maar ook
Nadere informatieWandeling n 4 Fond Vedeur : Durbuy Bewegwijzering :
Wandeling n 4 Fond Vedeur : Durbuy Bewegwijzering : Deze routebeschrijving laat je de typische weilanden en bossen van de regio doorkruisen, als het ware in de sporen van een Ardeens everzwijn. De wandeling
Nadere informatieDoe niets met planten in de tuin als het vriest!
Wintertips December Doe niets met planten in de tuin als het vriest! Dahlia s, gladiolen en dergelijke planten die opgeslagen liggen, liggen vaak té vochtig en krijgen last van schimmels. December is de
Nadere informatieVerkoopdocumentatie. buiten wonen op top niveau
Verkoopdocumentatie buiten wonen op top niveau Welkom op Erve Wolfkotte ij heten u van harte welkom op Erve Wolfkotte en danken u Wbij voorbaat voor uw belangstelling in ons prachtig Twents recreatielandgoed.
Nadere informatieGroene Detailhandel. Bol- en knolgewassen
kennen we vooral uit het voorjaar. Het zijn verdikte plantendelen die zich onder de grond bevinden. Veel bol- en knolbloemen worden als snijbloem gebruikt. Sommige bollen en knollen worden tot de groenten
Nadere informatieWeek 28. Week 28. week 27
Het natuurnetwerk is geïnspireerd door een citaat van Marcel Proust: De ware ontdekkingsreis ligt niet in het verkennen van nieuwe streken maar in het kijken met nieuwe ogen. Het is tevens verbonden met
Nadere informatieBekker. De eigenzinnige visie van Machiel. Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL)
P O R T R E T Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL) Tekst: Fanny Storms Fotografie: Sarah Van Hove De eigenzinnige visie van Machiel Bekker Stijlvol
Nadere informatielandelijk, licht EN eclectisch interieur
interieur landelijk, licht EN eclectisch TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: JAN VERLINDE De bewoners van dit huis woonden eerder al in hetzelfde park. Ze waren het erover eens dat dit het leukste en
Nadere informatieWandeling Landgoed Wouwse Plantage Zurenhoek ca. 12,5 km.
Wandeling Landgoed Wouwse Plantage Zurenhoek ca. 12,5 km. De wandeling gaat door een afwisselend landschap, gedeeltelijk open gebied maar voornamelijk bos (naaldbos en loofbos). De paden kunnen op sommige
Nadere informatieINTERIEUR. Grandeur van toen, comfort van nu TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 69
INTERIEUR Grandeur van toen, comfort van nu TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 69 Je kunt het huis van je dromen vinden en meer dan genoeg ideeën hebben om dat huis te herstellen in de
Nadere informatieTHEMA LENTE Auditieve oefeningen
THEMA LENTE Auditieve oefeningen Auditieve synthese Lettergrepen samenvoegen tot een woord Tulp Gras Wei Letters samenvoegen tot een woord Kalfje Krokus Lente Narcis Zaaien Veulen Groeien Paashaas je Poesje
Nadere informatieHet maken van herfst foto s.
Het maken van herfst foto s. Hallo en welkom terug. In deze blog zou ik het graag willen hebben over het veranderen van kleuren in foto s, om deze zo beter overeen te laten komen met de perceptie van een
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieDe stinzenflora van Alkmaar
De stinzenflora van Alkmaar Een voorjaars wandeling over het Bolwerk en door de Alkmaarder Hout De Stinzenflora van Alkmaar Een voorjaarswandeling over het Bolwerk en door de Alkmaarder Hout New York heeft
Nadere informatieBLOEMBOLLEN IN JE TUIN
BLOEMBOLLEN IN JE TUIN RON DEN DIKKEN HET TOEPASSEN VAN BLOEMBOLLEN Zelf pas ik graag bloembollen toe. Bloembollen zijn prima te combineren met andere planten in de tuin en je kan er gaten mee opvullen,
Nadere informatieHet nieuwe bestuur stelt zich graag even voor
Het nieuwe bestuur stelt zich graag even voor Bestuur Born Atletiek Totaal Even voorstellen, Beste atleten en ouders, wellicht heeft u er nooit zo bij stil gestaan maar achter de schermen is de Stichting
Nadere informatieTuin van Geloven. Stadsklooster Den Haag Westeinde 101, 2512 GW Den Haag Telefoon: 070 389 50 55
Tuin van Geloven Stadsklooster met kloostertuin aan het Westeinde in Den Haag In het stadsklooster St. Jozefs Bescherming aan het Westeinde 101 in Den Haag wonen en werken al vanaf 1861 broeders van de
Nadere informatieTuintrip: +!717973!911562! kktkt. Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire. Nazomeren Pompoenseizoen Dahlia. Tuintrend Wilgentenen Buitenhaard
WWW.GARDENZINE.NL SEPTEMBER 2009 3,95 H E T T I J D S C H R I F T V O O R D E T U I N, S E R R E E N H E T T E R R A S +!717973!911562! kktkt Tuintrip: Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire Nazomeren
Nadere informatieErf: inrichting, beplanting en onderhoud
Martijn Broekman ONDERWERPEN Wie is Landschapsbeheer Friesland De Friese bodem en het Friese landschap (Boeren)erven in het landschap De inrichting van het erf De elementen op het erf KORT Wie is Landschapsbeheer
Nadere informatieBolle akker. locatie 1. Coelhorsterweg
IE S R CU X E ETS I F e d T j S i E b t EN an he AND-W T H C L v A G R O D O H OP I OO M ct e j o pr Bolle akker locatie 1 Coelhorsterweg Een bolle akker is een stuk landbouwgrond dat, voordat er kunstmest
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieWanneer de dagen langer worden, de zon begint te schijnen en het. leven zich van binnen weer naar buiten verplaatst, wordt het voor
Wanneer de dagen langer worden, de zon begint te schijnen en het leven zich van binnen weer naar buiten verplaatst, wordt het voor de meeste tuinliefhebbers de hoogste tijd om kleur aan te brengen in de
Nadere informatie6Plekjes met voelbare historie
6Plekjes met voelbare historie Waterwegen hebben in heel veel belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis een rol gespeeld. Voor aanval en verdediging tijdens oorlogen, voor het vervoer van goederen
Nadere informatieCRANBERRYFARM DE HOEVE
CRANBERRYFARM DE HOEVE In het zuidoosten van Friesland stroomt de rivier de Linde (Lende). Voor mensen die van rust en ruimte, en een afwisselende omgeving houden is dit gebied een ware verrassing. Ook
Nadere informatieInspiratie uit Engeland
Bijzondere tuinen: De Kooihof in Ankeveen Eindeloze tuinpaden, formele Buxus-patronen, bijzondere plantencollecties, perfecte gazons en borders op kleur. In privétuin De Kooihof in Ankeveen vind je het
Nadere informatieLe seigneur de Clérans
30 VIVENDA Le seigneur de Clérans In heel Europa richt binnenhuisarchitect/vormgever/beeldhouwer Joris van Grinsven opmerkelijke huizen in voor zijn opdrachtgevers. Voor hemzelf had het lot iets bijzonders
Nadere informatieRoute.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes
Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes 1 van 6 Nederland Utrecht Baarn 31.6 (ongeveer 1:49 u.) Fietsroute 129307 900m 2015 Falkplan BV 2 van 6 Nederland Utrecht Baarn 31.6 (ongeveer 1:49 u.) Fietsroute
Nadere informatieOp één voetje en één kleppertje
Op één voetje en één kleppertje Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatie62 cm 60 cm 58 cm 56 cm 54 cm 52 cm 50 cm 48 cm 46 cm 44 cm 42 cm 40 cm 38 cm 36 cm 34 cm 32 cm 30 cm 28 cm 26 cm 24 cm 22 cm 20 cm 18 cm 16 cm 14 cm 12 cm 10 cm 8 cm 6 cm 4 cm 2 cm 0 cm Bloei-dagboek
Nadere informatieWandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering :
Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering : Deze wandeling te midden van het oude dorpsgedeelte van Heyd neemt je mee langs een netwerk van hagen. Deze hagen, waarvan we het nut vergeten zijn,
Nadere informatieINTERVIEW. Nicolette Fox: INTERVIEW ROLF TIMMER. FOTOGRAFIE: BART BRUSSEE LIBELLE TUINPLANNEN
Nicolette Fox: INTERVIEW ROLF TIMMER. FOTOGRAFIE: BART BRUSSEE 77 Elke dag speelde Libelle s redactiemanager Nicolette Fox (45) als kind in de grote achtertuin naast de moestuin van haar vader. Daar begon
Nadere informatieZorgboerderij Sterrenland 30-01-14
Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding
Nadere informatieHad de pastorie in Van Goghs tijd een pleisterlaag?
Had de pastorie in Van Goghs tijd een pleisterlaag? Een heel speciale vraag die vaak gesteld wordt over de pastorie aan Berg 26 vindt zijn oorsprong in een schilderij en een tekening van Vincent, waarop
Nadere informatieAcanthuskusjes- zomer 2015
Acanthuskusjes- zomer 2015 Een nieuwe trend zet door! Kies voor een Prairietuin! Schoorvoetend, maar toch, sinds de mooie promotietuin, die Tuinontwerp de Weieven in Zijtaart had bij Geert van Boxmeer
Nadere informatie02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)
BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan
Nadere informatiebossfeer VLOEIENDE VORMGEVING IN De staalbanden houden het grind en het gazon van elkaar gescheiden 48 tuin in beeld
48 tuin in beeld 49 VLOEIENDE VORMGEVING IN bossfeer SANDRA EN ALBERT KOCHTEN EEN PERCEEL MET TWEE WONINGEN EN TWEE SEPARATE TUINEN. DIE VOEGDEN ZE SAMEN TOT ÉÉN ELEGANTE BOSTUIN, ALS NAADLOZE AANSLUITING
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieFilmlinks. Voorbereiding op de lessen
Stadswerken Filmlinks www.utrecht.nl/nmc Voorbereiding op de lessen Korte informatieve filmpjes op internet als eenvoudige voorbereiding op de boerderij- en tuinlessen op de NMC-locaties. Inhoudsopgave
Nadere informatieDrie aardkundige monumenten
10 Drie aardkundige monumenten Aardkundige monumenten geven iets weer van de ontstaansgeschiedenis van ons landschap. Een geschiedenis die ons honderden, duizenden of zelfs miljoenen jaren terugvoert in
Nadere informatiedijkhuis stijlvol interieur
interieur stijlvol dijkhuis STYLING, PRODUCTIE & TEKST: EMMY VAN DANTZIG - FOTOGRAFIE: STAN KOOLEN Op een perfecte locatie, middenin het dorp, veranderde een oud monumentaal pand in een eigentijds, stijlvol
Nadere informatieJudith Suyling. kindertherapie ouderbegeleiding. Poppenkast
Judith Suyling kindertherapie ouderbegeleiding Poppenkast 023 525 33 28, Bloemendaal kindertherapie@judithsuyling.nl Nadenken op een bankje Lang geleden, toen Judith nog een klein meisje was, zat zij eens
Nadere informatie3augustus 2010. Nieuwsbrief Boerderijtuin. In dit nummer. Het winnende ontwerp voor de voortuin. Uitwerking van het boerderijerf. Voorlopige planning
Nieuwsbrief Boerderijtuin In dit nummer Het winnende ontwerp voor de voortuin Uitwerking van het boerderijerf Voorlopige planning Colofon 3augustus 2010 De nieuwe voortuin Direct voor de boerderij en aan
Nadere informatiebuiten wonen op top niveau
buiten wonen op top niveau Welkom op Erve Wolfkotte ij heten u van harte welkom op Erve Wolfkotte en danken u Wbij voorbaat voor uw belangstelling in ons prachtig Twents recreatielandgoed. Erve Wolfkotte
Nadere informatie