Programma Beter Benutten Brabant Excellente bereikbaarheid als voorwaarde voor economische ontwikkeling
Kansen benutten in drievoud We hebben in Brabant een sterke traditie van samenwerking bij infrastructurele projecten. Dat moeten we voortzetten. Een excellente bereikbaarheid is een noodzakelijke voorwaarde voor Brabant om de economische kracht en internationale concurrentiepositie te kunnen behouden en versterken ; deze visie vormt het uitgangspunt voor het Programma Beter Benutten Brabant. Binnen de politieke en beleidsmatige kaders wil ik samen met onze partners bekijken hoe we met de beperkte middelen die we hebben zo veel mogelijk winst kunnen behalen voor de (vaar)weggebruiker. ir. Jannita Robberse Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat Brabant presenteert binnen dit kader een sterk multimodaal pakket van maatregelen, dat naadloos aansluit op de criteria van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en het topsectorenbeleid van het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie. Het programma, dat de belangrijkste regionale knelpunten aanpakt en het mobiliteitssysteem robuuster maakt, wordt vóór eind 2014 gerealiseerd. Beter Benutten betekent in Brabant: kansen benutten in drievoud. Zowel de Brabantse mobiliteit, economie als leefomgeving krijgen een boost. Overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven zijn klaar om dat te realiseren voor Nederland. Ruud van Heugten Gedeputeerde Mobiliteit provincie Noord-Brabant Fons Jacobs Vice-voorzitter Samenwerkingsverband Regio Eindhoven en portefeuillehouder Mobiliteit René Penning de Vries Senior VP en CTO NXP, namens regionale bedrijfsleven Brabant Noord-Brabant
Multimodaal maatregelenpakket Het Programma Beter Benutten Brabant pakt de belangrijkste regionale knelpunten aan en maakt het mobiliteitssysteem robuuster. Het programma wordt vóór eind 2014 gerealiseerd en omvat maatregelen op het gebied van: Intelligent Transport Systems (ITS), bijv. in-car snelheidsadvies, individueel reisadvies via smartphone Verknopen van netwerken, bijv. multimodaal goederenvervoer, P+R stations, hoogwaardige OV- en fiets verbindingen Mobiliteitsmanagement/het nieuwe werken, bijv. spitsmijden, fietsstimuleringsprogramma Verkeersmanagement, bijv. regelscenario s, groene golf, dynamisch parkeerrouteverwijssysteem Infrastructurele maatregelen, bijv. verbetering van aansluitingen, turborotondes "Brabant multimodaal van weg naar spoor en kanaal." ing. John Hondebrink Directeur Multimodaal Coördinatie- en Adviesdienst, MCA Knelpunten 2011 in Brabant A27 Oss A50 s-hertogenbosch Rosmalen Moerdijk A16 Oosterhout A59 Waalwijk N261 A59 Vught A2/N2 N279 A50 Uden A73 A4 Steenbergen Bergen op Zoom A17 Etten-Leur A58 Roosendaal Breda Dongen N282 A58 Gilze A261 Tilburg Goirle N65 Schijndel Boxtel Oisterwijk A2 A58 Oirschot Best A2/N2 Eindhoven A50 Veghel N279 Nuenen A270 Geldrop Gemert Helmond Deurne Veldhoven A67 Asten Valkenswaard A67 A2 Knelpunt hoofdwegennet Knelpunt onderliggend wegennet
Waar draait het om? De kracht van Brabant Maintenance & Logistics West- en Midden-Brabant Chemie: Maintenance Logistics Brainport regio Eindhoven Zuidoost-Brabant High Tech Systems Automotive Lifetec Design Food s-hertogenbosch Breda Tilburg Eindhoven Helmond Agrofood & Health Noordoost-Brabant Agrofood Health "Het is voor Zuidoost-Brabant van groot belang dat het Wilhelminakanaal toegankelijk wordt voor grotere schepen (klasse IV), dat er een betere aansluiting komt op het internationale wegennet en dat er een treinterminal binnen de regio wordt gerealiseerd." ing. Jan-Renier Swinkels Directievoorzitter Bavaria NV Brabant heeft een onmiskenbare positie in de Nederlandse (kennis)economie. De provincie vormt de tweede economische motor van ons land met een bijdrage van maar liefst 15% aan het BBP. Op dit moment is de economische groei in bijvoorbeeld Brainport regio Eindhoven twee keer zo hoog als in de rest van Nederland. Dankzij de aanwezigheid van drie economische topsectoren, innovatief ondernemerschap en hechte samenwerking in kennisnetwerken ontwikkelde Brabant zich in de afgelopen decennia tot een toonaangevende economische regio in Europa. "De Efteling behoort met 4 miljoen gasten per jaar tot de top 3 attractieparken in Europa. Om structureel bij de top te blijven behoren, dient de Efteling in 2020 door te groeien naar 5 miljoen gasten op jaarbasis. Daarbij is het essentieel dat de Efteling (en met haar de hele regio "Dreamport") bereikbaar blijft. Wij pakken hiervoor onze eigen verantwoordelijkheden op en vertrouwen erop dat de overheden zich hierbij aansluiten." Economische topsectoren in Brabant Brabant kent drie economische topclusters met een sterke regionale concentratie en een stevige invloed op de mobiliteit en bereikbaarheid: Brainport regio Eindhoven (Zuidoost-Brabant) Maintenance & Logistics (West- en Midden-Brabant) Agrofood & Health (Noordoost-Brabant) De totale toegevoegde waarde van deze drie clusters bedroeg in 2010 circa 23 miljard, zijnde 33% van het Bruto Regionaal Product ( 70 miljard). Het aandeel in de totale exportwaarde van Brabant bedroeg zelfs ruim 50%, waarmee Brabant bovengemiddeld bijdraagt aan de exportpositie van Nederland. Dankzij deze sectoren staat Brabant internationaal op de kaart en ze neemt daarmee de Nederlandse internationale concurrentiepositie op sleeptouw. Haar positie stelt Brabant in staat buitenlandse investeerders, bedrijven en toptalent aan te trekken. Als we nú niet in Brabant investeren, leggen we het op termijn af tegen concurrerende Europese regio s. Het vergroten van de massa van Brabant moet daarom beginnen met het ontwikkelen én het goed verbinden van de sterke Brabantse toplocaties, hoogstedelijke zones en knooppunten. Het Programma Beter Benutten Brabant zet in op versterking van de benodigde mobiliteit en daarmee de economische positie van de drie topsectoren. drs. Bart de Boer Voorzitter Raad van Bestuur van de Efteling
Waarom Beter Benutten? Brabant in de tang Wat gaan we doen? Strategie Programma Beter Benutten Brabant Brabants probleem concentreert zich niet op één hoofdcorridor. Het is juist het dichtslibben van meerdere verbindingen tussen belangrijke economische kerngebieden dat Brabant kwetsbaar maakt op het gebied van bereikbaarheid. Dit maakt de opgave voor Brabant complex en diffuus. Verkeerstechnisch zit Brabant zeker in de nabije toekomst in de tang. Enerzijds is er de (inter)stedelijke congestie die snel en sterk toeneemt. Anderzijds oefent het (internationale) goederenvervoer stevige druk uit op de doorgaande verbindingen via weg, spoor en in mindere mate water. De knelpunten resulteren in 200 tot 250 miljoen aan voertuigverliesuren per jaar. Technologie in de auto wint terrein, steeds meer mensen vertrouwen er blindelings op. Nieuw innovatieve ITS-technieken werken efficienter én effectiever dan traditionele verkeerstechnologie. Nederland heeft een leidende rol in het ontwikkelen en produceren van ITS-systemen en diensten en kan die positie verder uitbouwen. Een versnelde uitrol van in-car technologie levert zowel industrie als overheid voordelen op. dr. ir. Carlo van de Weijer Vice-president Traffic Solutions TomTom Director Strategic Area Smart Mobility, TU/e Reizigers en vervoerders willen beschikken over aantrekkelijke vervoerswijzen, gebruiksvriendelijke systemen en vooral betrouwbaarheid van reisroute en reisduur. Daarvoor is een robuust verkeers- en vervoersysteem nodig en dat is ook een absolute voorwaarde in Brabant. Het gaat om een netwerk van modaliteiten met een sterke en logische samenhang. Weg, water en spoor moeten optimaal op elkaar aansluiten, waardoor reiziger en vervoerder meer keuzevrijheid hebben in hun vervoerswijze. Het Programma Beter Benutten Brabant zet in op: Het verbeteren van de samenhang op hoofd- en onderliggend wegennet. Daarbij moeten wegennetten voldoende capaciteit hebben en goed op elkaar aansluiten. Door met name knooppunten te verbeteren, ontstaat een totaal wegennet dat piekbelasting kan opvangen en voldoende rek en ontsnappingsroutes biedt in geval van calamiteiten. De maatregelen voor de wegennetten kennen geen prioritering en moeten in onderlinge samenhang worden opgepakt. Het verbeteren van de samenhang in en met het openbaar vervoersysteem. Door het openbaar vervoernetwerk beter te verknopen met weg en fiets, ontstaat ketenmobiliteit. De reiziger moet overzicht hebben, logische aansluitingen en prettige alternatieven. Dan benut hij eerder meerdere modaliteiten of een andere modaliteit dan de auto tijdens de spits. Het uitbreiden van multimodaliteit in goederenvervoer. De inzet is om het goederenvervoer dat over weg en spoor plaatsvindt, gedeeltelijk te verplaatsen naar het water en om meer keuzemogelijkheden te bieden. Verdere ontwikkeling van Brabantse havens, multimodale goederenterminals en multimodale bedrijventerreinen stimuleert gebruik van de water-modaliteit, met alle voordelen voor de doorstroming op de weg en het reduceren van CO 2 -uitstoot. Inzet van slimme en duurzame mobiliteit. Beter benutten draait met name om slim gebruik van de aanwezige infrastructuur. Dit krijgt ruime aandacht in het Programma. Brabant zet een reeks maatregelen in, die enerzijds ander gedrag van de reiziger stimuleren (mobiliteitsmanagement; gericht op verplaatsen buiten de spits en keuze van andere modaliteit) en anderzijds op innovatieve wijze de doorstroming verbeteren (via Intelligent Transport Systems, ITS). Brabant is momenteel één van de koplopers in Europa op het vlak van ITS. In het Programma worden ITS-toepassingen gekoppeld aan specifieke corridors om de doorstroming te verbeteren. Met Beter Benutten alléén realiseren we nog geen robuust verkeers- en vervoerssysteem in Brabant, Dat kan alleen via Benutten én Bouwen. De bouwopgave is beschreven in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport; de benuttenopgave is vastgelegd in het Programma Beter Benutten Brabant. Voor benutten wordt ingezet op maatregelen die op korte termijn, vóór eind 2014 realiseerbaar zijn.
Hoe doen we dat? Gezamenlijke implementatie In Brabant wordt al intensief aan verbetering van de bereikbaarheid samengewerkt in programma s als het Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar en Beter Bereikbaar Zuidoost-Brabant. De ervaring, krachtenbundeling en verzamelde kennis en kunde vormen een uitstekend fundament voor het welslagen van het Programma Beter Benutten Brabant. Na vaststelling van het definitieve maatregelenpakket kan de implementatie dan ook een vliegende start krijgen. De bestuurlijke aansturing van het Programma Beter Benutten Brabant vindt plaats door de Stuurgroep Netwerkprogramma BrabantStad Bereikbaar. Deze bestaat uit bestuurders van provincie Noord-Brabant, Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, de vijf grootste Brabantse steden, ProRail, NS, Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De maatregelen uit het totaalpakket Beter Benutten Brabant worden gerealiseerd door de samenwerkende overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Investering De totale kosten van het Programma Beter Benutten Brabant bedragen 259 miljoen. De voorgestelde financiering is 122 miljoen door de regionale partners en 137 miljoen door het Rijk. Wat levert het op? Positie in Europa Brabantse organisaties bewijzen dat door intensieve samenwerking veel mogelijk is. Een hypermoderne logistieke en dienstensector, een groeiend kennispotentieel, innovaties met wereldallure en een gezamenlijke economische schaalgrootte die opvalt in Europa en daarbuiten. Beter Benutten betekent in Brabant: kansen benutten in drievoud. Zowel de Brabantse mobiliteit, economie als leefomgeving krijgen een boost. Overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven zijn klaar om dat te realiseren voor Nederland. Het Programma Beter Benutten Brabant kan rekenen op expliciet commitment bij het bedrijfsleven in Brabant. Dat geldt in het bijzonder voor de maatregelen op het gebied van Intelligent Transport Systems, mobiliteitsmanagement en goederenvervoer (over vaarwegen). Brabant is klaar om het Programma Beter Benutten Brabant te realiseren vóór eind 2014, vanuit de wetenschap dat dit multimodale maatregelenpakket niet alleen bijdraagt aan een robuust verkeers- en vervoersysteem, maar ook zorgt voor de verdere ontwikkeling van de economische potentie van Brabant en daarmee Nederland. Het Programma Beter Benutten Brabant is een gezamenlijk pakket van mobiliteitsmaatregelen van provincie Noord-Brabant, Samenwerkings verband Regio Eindhoven, de gemeenten Breda, Eindhoven, Helmond, s-hertogenbosch en Tilburg, Kamer van Koophandel Brabant, ProRail, NS, Rijkswaterstaat, ministerie van Infrastructuur en Milieu, alle Brabantse gemeenten, gemeente Weert, provincie Limburg, BRAbant MobiliteitsManagement (BRAMM), partners in Dutch Integrated Testsite Cooperative Mobility en Nederland Innovatief Onderweg' (NIO). "Stedelijke knooppunten moeten bereikbaar blijven. Met het project Innovatief Netwerkmanagement Breda in de volksmond ook wel Ruit van Breda genoemd wordt met behulp van Dynamisch Verkeersmanagement en Intelligent Transport Systems het bestaande wegennet maximaal benut. Tot circa 2020 willen we hiermee de doorstroming op het hoofdwegennet en de overgang daarvan naar het onderliggend en het stedelijk wegennet garanderen." Wilbert Willems Wethouder Mobiliteit, Duurzaamheid en Cultuur in Breda Het Programma Beter Benutten Brabant maakt onderdeel uit van een het landelijke programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Beter Benutten staat voor minder files, groei op het spoor en meer gebruik van vaarwegen, zodat de economie kan groeien. Rijk, regio en bedrijfsleven nemen samen in de drukste regio s innovatieve maatregelen die de bereikbaarheid verbeteren. Daarnaast worden landelijke maatregelen getroffen op het gebied van fiscaliteit en Intelligente Transport Systemen (ITS). Het ministerie van Infrastructuur en Milieu trekt 794 miljoen euro uit voor Beter Benutten. Slimme keuzes, sterke combinaties.