Europese vergelijking van de aanpak van fouten en fraude in de zorg Paul Vincke & Daan Molenaar Congres Rechtmatige Zorg Utrecht, 29 november 2016 1
Wat weet u van de Belgische situatie m.b.t. fraude in de zorg? Antwoord 1: Weinig, het interesseert me ook niet, dat is een ander land. Antwoord 2: Weinig, maar het zou goed zijn er meer van te weten, want er is niet eens een taalbarrière en ook daar vinden ze het wiel uit. 2
3
The European Healthcare Fraud and Corruption Network
Healthcare Fraud, Corruption and Waste in Europe: National and Academic Perspectives March 2017 April 2017 Outcomes Strengths Best practices Future challenges
Zorgfraude komt vooral voor in landen met een privaat zorgstelsel, in landen met een NHS achtig stelsel komt het niet voor. Antwoord 1: Juist, de prikkel om meer te declareren is typisch voor private stelsels. Antwoord 2: Onjuist, zorgfraude heeft meerdere gedaanten en past zich aan stelsel. 6
Is zorgfraude in Nederland zoals in Italië een probleem van een systeem waarin veel geld omgaat en met veel discussie of de besteding van publiek geld gecontroleerd moet worden? Antwoord 1: Ja, overal zijn mensen die vooral uit zijn op gewin en minder op publiek belang, dat is bij ons niet fundamenteel anders dan in Italië. Antwoord 2: Nee, Italië heeft een probleem met financiële moraal, Nederland niet. 7
In het rapport staan veel concrete cijfers over cases. Er staan weinig gegevens in over de totale omvang van zorgfraude. Hoe komt dat? Antwoord 1: Zorgfraude is bijna niet vast te stellen, alle rapporten die dat pretenderen hanteren een natte vinger methode, Antwoord 2: Er is nog te weinig onderzoek naar gedaan, dat zouden we meer moeten doen. 8
The extent of the fraud(*) detected France (CNAMTS country report 2014) : 46,3 M UK (NHS Protect annual report 14/15) : 11,9 M Netherlands (Zorgverzekeraars Nederland country report 2015): 11,1 M Lithuania (NHIF country report 2014) : 0,8 M Greece (EOPYY country report 2014): 0,3 M Belgium (MEID 2014 report) : 6,8 M Germany (GVK Spitzenverband report 13/14): 43 M (*) no errors included 9
Verspilling Ondoelmatige zorg Onrechtmatige zorg Frauduleuze overconsumptie 10
In the UK bestaat een wettelijke verplichting om in elke instelling van gezondheidszorg een persoon aan te duiden die verantwoordelijk is voor het coördineren van alle antifraude initiatieven. Hij/zij moet er bv. op toezien dat alle mogelijke maatregelen worden genomen om fraude te voorkomen. Wat vindt u van deze verplichting? Antwoord 1 : Het is niet aan de zorginstellingen om aan fraudepreventie te doen, Antwoord 2 : Fraudepreventie moet inderdaad integraal deel uitmaken van het risicobeleid van een zorginstelling. 11
In Litouwen kunnen de patiënten hun plaats in de wachtrij voor knie- en heupoperaties consulteren via een online bevraging van de website van het ziekenfonds. Waarom denkt u dat deze service wordt aangeboden aan de patiënt? Antwoord 1: Het is nuttige informatie die de patiënt op de hoogte brengt van de wachttijd die hem nog rest Antwoord 2: Het verhoogt de transparantie en voorkomt daardoor de praktijk waarbij patiënten zich middels extra betaling een hogere plaats in de wachtrij kopen, 12
13
Hebben Nederland en België een effectiever systeem van handhaving omdat veel via administratieve instanties loopt? Antwoord 1: Ja, die werken vaak sneller en met meer expertise dan strafrechtelijke instanties Antwoord 2: Nee, het strafrecht is door zijn normatieve lading veel effectiever, ook al duurt het proces langer. 14
In Frankrijk investeerde men afgelopen jaar 104 miljoen in zorgfraudebestrijding. De concrete opbrengst was 231 miljoen. Is dat voor ons een goed vergelijkbaar getal? Antwoord 1: Niet te zeggen, in Nederland is het over veel verschillende instanties verdeeld en Frankrijk is veel groter. Antwoord 2: Ja, het is een investering die in Nederland zeker ook 2 x zoveel opbrengt dan kost. 15
Wat hebben we eigenlijk aan een Europees netwerk over zorgfraudebestrijding en onderzoek? Antwoord 1: Niet zoveel, het is best leuk om wat voorbeelden te horen, maar ons stelsel is toch te specifiek om echt iets te leren van de andere landen, Antwoord 2: Ondanks alle verschillen, kunnen we veel meer leren in de zorg uit de praktijk van andere landen dan we nu doen. 16
17