Urinestoma Verzorging tweedelig systeem Afdeling urologie
Een urinestoma Bij een niet goed werkende blaas of een verwijderde blaas, kan de urine niet meer langs de natuurlijke weg het lichaam verlaten. In veel gevallen wordt dan een urinestoma volgens Bricker aangelegd. Dit houdt in dat de twee urineleiders worden aangesloten op een geïsoleerd stukje dunne darm. Aan het ene uiteinde wordt dit stukje darm dicht gehecht en het andere uiteinde wordt door de buikwand naar buiten gehaald. Hiervan wordt de stoma gemaakt. Het stukje darm heeft geen reservoirfunctie zoals de blaas, maar dient alleen voor het transport van de urine naar buiten het lichaam. De stoma ziet er rood en vochtig uit en is gevoelloos. Er zit ook slijm op (darmvlokken). Om de urine op te vangen heeft u speciaal opvangmateriaal nodig. nier urineleiders stoma dikke darm dunne darm 1
Het aanbrengen van een tweedelig urineopvangsysteem Klaarleggen: droge en lauwwarme vochtige gazen stoma opvangmateriaal ballpoint en schaar malletje (kartonnetje met de juiste maat van de stoma) eventueel scheermesje eventueel andere benodigdheden afvalzakje Volgorde van handelen: Het opvangmateriaal maakt u als volgt klaar voor gebruik: verwijder de verpakking van de huidbeschermende plaat. leg het malletje tegen de achterkant van de huidplaat en zorg dat de opening in het midden zit. teken de uitsparing op de achterkant huidplaat af met ballpoint. knip de aangegeven lijn uit. strijk de rand van de uitsparing met de vinger glad, zodat het slijmvlies van de stoma niet beschadigt. verwarm de huidplaat vóór (bv door er op te gaan zitten). De plakkracht wordt zo verhoogd, waardoor de huidplaat beter hecht. sluit het kraantje onderaan het zakje. Werkwijze: Was de handen, voordat u de stoma verzorgt. Verwijder het oude materiaal van boven naar beneden. Pel met de ene hand het materiaal eraf en houdt met de andere hand de huid tegen. Reinig de huid en de stoma met lauwwarm kraanwater. Tijdens het reinigen kan de stoma wat gaan bloeden. Stopt dit snel, dan is dit niet verontrustend. Dek de stoma af met een gaasje om te voorkomen dat er urine op de huid komt. Is er urine tijdens de verzorging op de huid gekomen, dan moet de huid weer gereinigd worden. De huid raakt anders geïrriteerd en de huidplaat hecht niet meer. 2
Na het verwijderen van de beschermlaag aan de achterkant van de huidplaat wordt het stomamateriaal aangebracht. De buikhuid strekken en in gestrekte positie houden tijdens aanbrengen van het stomamateriaal, het aanbrengen gebeurt zonder vouwen of luchtbellen onder de plaklaag. De huidplaat dient vooral direct rond de stoma goed aangedrukt te worden zodat er geen gelegenheid ontstaat tot kiervorming waar lucht en later urine kan gaan zitten. Dat kan aanleiding geven tot loslating van de huidplaat waardoor lekkage ontstaat en kans op huidproblemen. De huidplaat wordt van binnen naar buiten gewreven. Het zakje aanbrengen op de huidplaat, controleer of het zakje goed is bevestigd door even aan het zakje te trekken. Aandachtspunten: Het malletje moet regelmatig aangepast worden. De zwelling van direct na de operatie wordt minder. Pas na 3 maanden heeft de stoma de vorm die het behoudt. Voorkom grote trekkracht op de huid, door het zakje regelmatig te legen. Het gebruik van oplos- of ontvettende middelen wordt afgeraden, daar deze de huid kunnen aantasten. Ook het gebruik van olie en vette zalven is niet verstandig daar plakken dan onmogelijk is. Eventuele haargroei verwijderen met een scheermesje. Verwissel de huidplaat na 3 á 4 dagen. Verwissel het zakje dagelijks. We raden aan om de stoma voor het ontbijt te verzorgen. Dan produceert de stoma weinig urine. In de urine zitten wat vlokjes, dit komt van de darm waar de urineleiders op aangesloten zijn. Dit is dus normaal. Bij gebruik van een urine opvangzak deze 1x per week verschonen. Deze zak dagelijks doorspoelen met water en een scheutje azijn, tegen de geur. 3
Belangrijke telefoonnummers Bij vragen of onduidelijkheden kunt u contact opnemen met de stoma polikliniek, telefoonnummer (040) 888 6226. Voor aanvullende informatie kunt u ook kijken op de website van de stomavereniging, www.stomavereniging.com. 4
Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus 90 052 Postbus 7777 5600 PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. MMC.250.225_03_10