Veiligheidsnotitie (december 2012) 1
Deze notitie beoogt een overzicht te geven van de veiligheidsrichtlijnen tijdens skiactiviteiten van de VGW. Veiligheid is het minimaliseren van risico s tijdens activiteiten van de VGW. Skiën is een risicosport, dus nooit geheel veilig te maken. Bedoelde veiligheid heeft betrekking op zowel fysieke als mentale aspecten. Deelnemers (cursisten/begeleiders/leraren) nemen deel aan activiteiten op eigen risico. In de verantwoordelijkheid voor de veiligheid, geldt een hiërarchie. De eindverantwoordelijkheid voor de veiligheid ligt altijd bij het bestuur van de VGW. Tijdens activiteiten ligt deze verantwoordelijkheid eerst bij de organisator ervan (reisleider, Huizen- of clinic-coördinator), daarna bij een leraar die een lesgroep leidt, vervolgens bij een begeleider die een of meerdere cursisten begeleid. Deze verantwoordelijkheid kan alleen gedragen worden, indien alle betrokkenen zich houden aan instructies uitgevaardigd om veiligheid te bewerkstelligen. Alle dragers van verantwoordelijkheid worden geacht zich actief met de aspecten van veiligheid bezig te houden, en de richtlijnen hierover uit te voeren. Verantwoordelijkheid voor veiligheid praktisch gezien: - VGW bestuur: Dient richtlijnen op te stellen om de veiligheid te optimaliseren (in overleg met overige hierbij betrokken VGW kader) en te monitoren of e.e.a. uitgevoerd wordt. - Activiteiten-organisator/reisleider: Dient in het raamwerk van de organisatie aandacht te geven aan aspecten van veiligheid, de uitvoerende kaderleden te attenderen op de bestaande richtlijnen en zover mogelijk te monitoren of de richtlijnen uitgevoerd worden. - Skileraar: Dient de lessen zodanig te organiseren, dat de veiligheid voor cursisten en begeleiders geoptimaliseerd wordt. - Begeleider: Dient de hem toegewezen cursist(en) zodanig te begeleiden, dat de veiligheid van deze(n) geoptimaliseerd wordt. 2
- Revalidatiearts: Dient te beoordelen of een cursist op een aanvaardbaar veilige manier deel kan nemen aan de skiactiviteit en adviseert op welke manier dit het beste vorm kan krijgen. - Materiaalcommissie: Dient ervoor zorg te dragen, dat het gebruikte materiaal deugdelijk is en veilig gebruikt kan worden. Indien het gebruikte materiaal aangepast wordt voor een cursist dient de commissie ervoor te zorgen, dat het duidelijk is hoe deze aanpassing toegepast moet worden tijdens een activiteit. Richtlijnen voor veiligheid per deelgebied: Tijdens verblijf bij een activiteit van de VGW: Een activiteitenleider (coördinator/reisleider) zorgt er zo goed mogelijk voor, dat veiligheidsrisico s voor deelnemers zo klein mogelijk zijn. Hij regelt dit zelf v.w.b. accommodatie, vervoer en bemensing. Betreffende het skiën en materiaal is hij niet uitvoerend maar wel hoofdverantwoordelijke. Organisatie van het skiën: Een skileraar organiseert zijn lessen zodanig dat het, naar de omstandigheden op de piste, voldoende veilig is voor cursisten, begeleiders en zichzelf. En natuurlijk voor overige skiërs op de piste. Aspecten bij deze veiligheid zijn het kiezen van een geschikte piste, inzetten van voldoende begeleiding, het doseren van belasting op de aanwezige begeleiding, organisatie van de les en het aanpassen van de les aan de capaciteit van de cursisten. Een leraar dient zich voor aanvang van een les op de hoogte te stellen van de relevante lichamelijke beperkingen van een cursist; informatie hierover kan hij (indien beschikbaar) vinden in het leerlingendossier van de cursist en/of door een kort intakegesprek met de cursist. De belangrijkste relevante gegevens aangaande een handicap van een deelnemer moet de leraar met een begeleider van de cursist bespreken. Ook dient hij te controleren of de capaciteit van de aanwezige begeleiding niet overschreden wordt. Indien bij een clinic geen leraar aanwezig is ligt deze verantwoordelijkheid bij een ervaren begeleider, of geheel bij de clinic-coördinator. 3
Bij het skiën dienen de FIS-regels in acht genomen te worden (zie onderaan deze notitie). Een cursus van de VGW wordt alleen op de piste gegeven; nooit off-piste. De verantwoordelijke tijdens het skiën dient een EHBO tasje bij zich te dragen. Er dient gezorgd te worden voor voldoende assistentie bij de gebruikte liften. Materiaal: Tijdens de pasdag dient een cursist voorgelicht te worden over de voornaamste aspecten voor wat betreft veiligheid aangaande het gekozen materiaal. Een deelnemer kan vervolgens aan de hand van deze informatie dagelijks de skiapparatuur controleren op deze aspecten. De materiaalcommissie draagt zorg voor de kwaliteit van het in bruikleen gegeven materiaal van de SGW, alle eventuele aangebrachte aanpassingen dienen deugdelijk en duurzaam genoeg te zijn. Indien er geen gebruik gemaakt wordt van door de SGW verstrekt materiaal, en/of de cursist niet voorgelicht is tijdens een pasdag, dient de leraar van de cursist deze op de hoogte te stellen van de voornaamste aspecten voor wat betreft veiligheid aangaande het gebruikte materiaal. Een begeleider dient op de hoogte te zijn van de belangrijkste veiligheidsaspecten van de skiapparatuur die zijn leerling gebruikt. Een leraar dient goed op de hoogte te zijn van alle veiligheidsaspecten van de gebruikte skiapparatuur in zijn groep, en meerdere keren per dag (met name bij de start van een skisessie) een goede visuele (en indien praktisch haalbaar manuele) controle uit te voeren. Een cursist mag alleen in een cursusgroep skiën indien de gebruikte skiapparatuur bij controle deugdelijk, en op de juiste manier gemonteerd, bevonden is. Bij twijfel over het voorgaande dient de verantwoordelijke in de cursusgroep op de hoogte gesteld te worden; vervolgens bepaalt deze of het nodig is om gebruikte skiapparatuur te corrigeren. Bedoelde correcties worden zo mogelijk op de piste aangebracht; indien nodig wordt de hulp ingeroepen van een door de materiaalcommissie aangesteld persoon. Skikleding: De tijdens de skiactiviteiten gebruikte kleding behoort aangepast te zijn aan de weersomstandigheden, d.w.z. warm en waterdicht genoeg te zijn. Een activiteitenleider geeft voorafgaand aan de activiteit hierover adviezen. Elke deelnemer is zelf verantwoordelijk voor het dragen van adequate kleding. Indien 4
kleding duidelijk onvoldoende is kan een deelnemer gesommeerd worden de kleding aan te passen alvorens deelname aan een skiactiviteit. Tijdens deelname aan een skiactiviteit is het dragen van een deugdelijke, goed passende helm over het algemeen verplicht; bij deelnemers aan skiactiviteiten in Huizen ouder dan 15 jaar geldt geen plicht, maar wordt het wel sterk aanbevolen. Gedrag: Het nuttigen van alcoholhoudende dranken tijdens een skiactiviteit is verboden. In het algemeen gesproken heeft een leraar/begeleider een voorbeeldfunctie en dient het bevorderen van een gevoel van veiligheid bij een cursist hoog in het vaandel te staan. Er dient op een veilige manier geskied te worden. Deelnemers jonger dan 16 jaar: De ouders/verzorgers zijn verantwoordelijk voor het adequaat kleden van de deze cursisten. De VGW draagt alleen verantwoordelijkheid voor alle veiligheidsaspecten van deze jonge cursisten tijdens de lessen; ook in de pauze van de lessen wordt deze verantwoordelijkheid weer overgedragen aan de ouders/verzorgers. Ongeval: Indien er een ongeval op de piste gebeurt dient er als volgt gehandeld te worden: Stel de plek van het ongeval veilig: ski's, stokken of snowboard op ca. 5 meter afstand van de plek als kruis in de sneeuw steken. Indien noodzakelijk en/of mogelijk: breng de gewonde naar een veilige plek. Behoed het slachtoffer voor onderkoeling: leg zo mogelijk iets onder het slachtoffer en/of dek de persoon toe. Zorg voor een stabiele en aangename ligging. Stel het slachtoffer gerust en observeer de persoon goed. Pas zonodig 1 e hulp toe. Alarmeer zo snel mogelijk de reddingsdienst met mobiele telefoon (112 of lokaal noodnummer) of/en stuur een betrouwbare skiër naar het meest nabije hulppunt (lift, restaurant, hut). Laat het slachtoffer nooit alleen achter! Indien een leraar/begeleider hulp verleend dient ervoor gezorgd te worden dat het groepje, waartoe deze behoort, hiervan zo snel mogelijk op de hoogte gesteld wordt. Begeleide cursisten dienen naar een veilige plaats t.o.v. het ongeval begeleid te worden. Indien het ongeval een VGW-deelnemer betreft, en er sprake is van letsel waardoor het slachtoffer niet meer deel kan nemen aan het skiën, dient de activiteitenleider zo snel mogelijk op de hoogte gebracht te worden. In overleg met deze wordt het slachtoffer vervoerd naar het hotel of naar een hulpverleningsinstantie (arts of ziekenhuis). Dit vervoer kan verricht worden 5
middels een taxi, VGW-auto of zo nodig ambulance. In alle gevallen wordt een slachtoffer steeds begeleid door een VGW-leraar of -begeleider. Indien het ongeval slechts een gering letsel veroorzaakt lijkt te hebben, blijft een begeleider/leraar bij slachtoffer tot deze weer deel kan nemen aan het skiën. Noteer gegevens (identiteitsbewijzen!) van betrokkenen bij een ongeval waarbij een VGW-er betrokken is en laat zo nodig een proces-verbaal opmaken. FIS-regels: Respecteer anderen Een skiër of snowboarder moet zich zodanig gedragen dat hij anderen niet in gevaar brengt. Snelheid en manier van skiën onder controle houden. Een skiër of snowboarder dient zijn snelheid te beheersen. Hij moet zijn snelheid en manier van skiën aanpassen aan zijn persoonlijke kunnen, aan de moeilijkheid van de piste, aan de drukte op de piste en aan de weersomstandigheden. Routekeuze Een skiër of snowboarder die van achteren komt dient zijn route zo te kiezen, dat hij de skiërs of snowboarders voor hem niet in gevaar brengt. Inhalen Een skiër of snowboarder mag een andere skiër of snowboarder inhalen, bovenlangs, onderlangs of van rechts of links. Hij moet echter altijd voldoende ruim passeren om de degene, die wordt ingehaald voldoende ruimte te geven voor bewegingen. Betreden, wegskiën en naar boven lopen Een skiër of snowboarder die een piste betreedt, verdergaat na een stop of die omhoog beweegt op de piste, dient eerst goed te kijken of hij anderen of zichzelf met zijn actie niet in gevaar brengt. Stoppen Tenzij absoluut noodzakelijk, dient een skiër of snowboarder niet te stoppen op de piste waar deze smal is of waar de zichtbaarheid of overzichtelijkheid beperkt is. Na een val op zo n plek, dient de skiër of snowboarder snel van deze plek weg te gaan om de piste weer vrij te krijgen. Klimmen en afdalen Een skiër of snowboarder, die op de piste omhoog klimt of te voet afdaalt, moet aan de zijkant van de piste blijven. 6
Borden en markeringen opvolgen Een skiër of snowboarder moet instructies en aanwijzingen op borden en markeringen opvolgen. Hulp bieden Het is de plicht van elke skiër of snowboarder om hulp te bieden bij ongevallen. Identificatieplicht Elke skiër of snowboarder moet zijn naam en adres uitwisselen met betrokkenen van een ongeluk ongedacht of hij zelf verantwoordelijk is. 7