DE RAAKLIJN KATERN: jaargang 20, nr.100 Bijlage bij «t Groene Waasland» nr.174, maart 2012. (v.u. Firmin De Beleyr, Belsele) 1
Belsele, jaargang 1, nr.1 2
Belsele, jaargang 20, nr.100 Beste Raaklijn-lid, In de STREEKKRANT mochten we onlangs deze ferme titel lezen: Enige nuancering, bij de gelegenheid van deze speciale editie, is op zijn plaats. Het artikel focust op de huidige voorzitter van de Raaklijn. De eerlijkheid gebiedt om de titel toch een beetje bij te werken met de digitale middelen die we in de laatste 20 jaren erbij hebben gekregen. Via dit voorwoord wil ik persoonlijk drie mensen die aan de wieg van de Raaklijn stonden, bedanken: Omer Burm, Fred Van Remoortel en Lieve Driljeux! De jaren die daarop volgden, werden gekenmerkt door een dynamische kern waarvan sommigen nog steeds actief deel uit maken en waarbij andere Belselenaren aansluiting gevonden hebben. We zijn met De Raaklijn 20 jaar actief als feitelijke vereniging onder de koepel van ABLLO (Actiecomité ter beveiliging van het leefmilieu op de Linkeroever en in het Waasland vzw) en BBL (bond beter leefmilieu). Wij hebben onze eigen webstek ( www.deraaklijn.be ), we zijn vertegenwoordigd in verschillende plaatselijke adviesorganen en we zijn toegetreden tot vzw trage wegen. Wij denken dat we de kaart van Belsele mee bepaald hebben tot wat het nu is. Een gemeente waar het goed is om te wonen. Toch zullen we hier nog jaren werk hebben om dit te blijven borgen en bij te sturen op de tekortkomingen. Veel leesgenot! Firmin De Beleyr 3
Werk aan de winkel In onze vorige katern schreven we: Er is nog veel werk aan de winkel en toch blijven we kritisch en ook constructief werken rond: zwerfvuil illegale storten verstoring van de biodiversiteit landschapsverminking lozingen vandalisme illegale kappingen werking milieupolitie illegaal inpalmen van wegels dumpen van grachten illegale weekendverblijven wateroverlast... rootputten en poelen natuurpark Den akker het Mierennestspeelbos speelplein achter de sporthal uitbreiding bossen propere beken oude grachten hergraven monumenten veilig verkeer erfgoed open ruimte het dorp de afbraak van de viaduct de meersen toegankelijk maken stationsbuurt brongebieden parken In deze katern willen we tonen wat we verwezenlijkt hebben en in welke richting we willen gaan in Belsele als het van ons zou afhangen. Water Wonen Natuur Landbouw Recreatie Erfgoed 4
Bossen Poelen Molenbeek Ransbeek Speelbos Parken Den Akker Dorp Station Open ruimte Wegels Viaduct Verkeer Belselebeek Brongebied 5
Bossen 20 jaren geleden hadden we in Belsele ongeveer evenveel bosareaal als nu. Met dit verschil dat ze deels openbaar zijn geworden als bospark of speelbos ofwel deels als privébos beter beheerd worden onder impuls van de Bosgroep zodat deze bossen er minder versleten uit zien. In alle gevallen zijn we betrokken partij geweest: De bosgroep en de Z-structuur. We hebben de bosgroep geïntroduceerd op de dorpsraad via een speciale infovergadering op het gemeentehuis. De Z-vormige bosstructuur is een aaneenschakeling van kleine en grote boscomplexen van Maldegem, Stekene, Belsele, Waasmunster tot in Sint-Niklaas. De bossen in Puivelde - Gouden Leeuw - Bleekakkers - Kuil vormen ons werkterrein. De bossen worden in samenwerking met de bosgroep beheerd, gekapt en opnieuw heraangelegd met inheemse bomen. Sommige bossen zie je terug evolueren van versleten dennenbossen naar waardevolle loofbossen waar reeën en vossen zich schuilhouden! 6
Wandelen in de Bezenkoek - Gouden leeuw en de Kouter: De Raaklijn organiseert elk jaar een dauwwandeling in samenwerking met de Oxfam wereldwinkel en Natuurpunt. Inschrijven is nodig. We vragen 2 en je krijgt voor deze zachte prijs een natuurwandeling onder begeleiding van natuurgids Gustaf, een lekker ontbijt en de kleurenbrochure van: Wandel je wijs in den Bezenkoek De wandeling gaat door op 22 april om 5u30. Afspraak aan de wereldwinkel. Inschrijven per mail: firmin.de.beleyr@telenet.be of gustaaf.lerno@base.be Via tel.: Firmin De Beleyr: 03 722 07 62 of Gustaaf Lerno 03-772 43 06 7
Het Sint-Andriesbosje. We zijn partner in het beheer van het Sint-Andriesbosje. Dit parkbosje wordt beheerd op een halfnatuurlijke wijze. Een dode boom mag er blijven staan of liggen, de natuur gaat er gecontroleerd zijn gangetje. Het bosje is nu publiek toegankelijk via twee brugjes. 8
Speelbos de Mierennest. We onderhandelden mee om het speelbos de Mierennest te realiseren. Dit speelbos is in volle evolutie en betekent een meerwaarde aan de buurtbewoners en jeugdverenigingen. De Mierennest tijdens een van onze dauwwandelingen! 9
Bosuitbreiding Mierennest. Het stadsbestuur is van plan om een zeer laaggelegen hakbosje aan te kopen (nr.3) en dit in beheer te geven van Natuurpunt (Staf Lerno) met hulp van De Raaklijn. Wat we graag in de Mierennest zouden zien: 1: erfgoed zoals de vindplaats van de muntschat en de site van de Gallo Romeinse villa het Steenwerk (1) bekend maken via infopanelen, 2: het bosje beschermen dat in de uitbreidingszone ligt van de Mierennestwijk (2), 3: het nieuw en laaggelegen bosje (3) verwerven en beheren in samen werking met Natuurpunt, 4: het speelbos (4) zien evolueren zoals planmatig is opgemaakt, 5: de Ransbeekpoel integreren zoals door de Waasse Landmaatschappij is beloofd, maar nooit door hen is uitgevoerd (5). 10
Wandelen in de Mierennest: In samenwerking met de dorpsraad en Natuurpunt hebben wij de brochure wandel je wijs in de Mierennest uitgegeven. Op 22 april organiseert PASAR een erfgoedwandeling. De Raaklijn werkt hier met PASAR samen. De brochure ontvangt u tijdens de wandeling. Inschrijven is nodig en kost 1 per persoon en 3 per gezin Info op: http://www.pasar.be/activiteiten/activiteit.asp?activiteit=22729 Inschrijven per mail: gustaaf.lerno@base.be Via tel.: Gustaaf Lerno 03-772 43 06 11
Poelen In Belsele bevinden zich verschillende poelen en rootputten. Maar Weet u ze liggen? Wij zijn al meer dan twee jaar bezig met de inventarisatie van poelen en rootputten. Wij hebben er al 10 in kaart gebracht en stellen elke twee maanden een poel voor op de stedelijke milieuraad STRAMIN. Op deze manier proberen we verschillende poelen te redden, te behouden of aan de eigenaar ervan de subsidiemogelijkheden bekend te maken. Elke poel of rootput is een biotoop, een stukje erfgoed en bijgevolg het beschermen waard. Rootputten zijn niet meer in gebruik door het wegvallen van de vlasnijverheid. De rootputten zijn geëvolueerd tot waardevolle poelen. 12
Hier zijn de eerste acht putten: B1 (Belsele rootput 1) Ligging: Eikenlaan B2 Ligging: Marinswegel (aanpalende wegel eikenlaan) 13
B3 Ligging: Groenstraat B4 Ligging: Mierennestwijk 14
15
16
Beken Van zolang De Raaklijn bestaat is er aandacht voor de beken. Ons logo is opgebouwd in deze zin: de open ruimte het dorp Belsele het natuurmonument de vallei van de Belselebeek Belsele telt drie beekbekkens of valleien: - de Molenbeek - de Ransbeek - de Belselebeek 17
Voor elke beek hebben wij jaren geijverd om ze terug proper te krijgen. 20 jaren terug was de Belselebeek nog een open riool zonder leven. Nu bevat elke beek terug leven: je ziet tot de zijgrachten de stekelbaarsjes wegschieten tussen het terug aanwezige groen. In dit voorjaar is de kikker alom aanwezig. We blijven ijveren om langsheen de beken zoveel mogelijk wandel- of fietspaden aan te leggen. De trage wegels die we volop inventariseren zullen een handig middel zijn om dit doel te bereiken. Daar waar een wandelpad ligt, kunnen aanplantingen gebeuren van wilgen en bijenvriendelijke struiken. De beken bepalen het landschap in Belsele. Foto: De loop van de Belselebeek tussen de Bezenkoek (Boskapel) en de Hooimanstraat. De kerktoren en het dorp van Sinaai is zichtbaar in de verte. 18
Fietsen langs de molenbeek? Nog steeds niet mogelijk! Geachte burgemeester en schepenen, Namens de Raaklijn wensen wij de nieuwe beleidsploeg veel succes toe. Hierbij rekenen we op een goede samenwerking rond milieu en natuur. Omdat het thema mobiliteit en verkeer ons eveneens sterk aanbelangt hebben wij een fiets- en wandelproject rond de Molenbeek uitgewerkt. Dit projectvoorstel dateert al van 2002, maar aangezien dit thema bij alle politieke partijen een bewuste keuze en prioriteit inhoudt, eind 2006, willen we hierop inspelen. We hopen dat u ons initiatief goed zult onthalen en dat wij binnenkort een afspraak kunnen maken. Namens de Raaklijn, Een officieel schrijven van 13 mei 2005! 19
De Ransbeek heeft twee bekkens: een boven- en onderloop. De bovenloop heeft haar brongebied tussen de Groenstraat en de Eikenlaan. Dit brongebied werd onlangs onder handen genomen door een ploeg enthousiaste leerlingen uit Gent. Zij hebben ervoor gezorgd dat het water weg kan richting Ransbeek. De onderloop ontspringt in de Ransbeekpoel in de Mierennest. De Ransbeek loopt doorheen de Kouter richting Puivelde waar ze samenvloeien. 20
Den Akker Den Akker ligt tussen de Arkestraat, N70 en de Bookmolenstraat We streven volgende doelstellingen na: 1. Landschappelijke functie Het park wordt aangeplant met kleine landschapselementen zoals hagen (meidoorn, wilde liguster, haagbeuk ), houtkanten (sleedoorn, vlier ), bomenrijen (wilg, zwarte els ), vrijstaande bomen (eik, beuk, els ). 2. Ecologische functie Voor de fauna en flora is het belangrijk dat al deze landschapselementen in verbinding staan met elkaar. Het aldus verkregen gevarieerde en structuurrijke terrein moet plaats bieden voor een grote verscheidenheid aan diersoorten (vogels, amfibieën, kleine zoogdieren ). 3. Educatieve functie Het reservaat biedt voor scholen en bevolking een instrument om aan natuurbehoud en milieuzorg te doen. 21
4. Waterhuishoudkundige functie - De poel zal als bufferzone dienen bij wateroverlast in de omgevende Arkestraat. - De poel staat in verbinding met de grachten en beekloop nr. 1247 3 e cat. (oranje en rood) die op hun beurt in contact staan met de beekloop nr. 1235 of de Belselebeek 2 e categorie. overloop Regenwater van gebouwen 1247 22
B A B A De poel is 2 meter diep en heeft een zachte en steile oever. Snede A - A Snede B - B 20 mei Dag van het park Officiële opening van het natuurpark den akker. Meer informatie in de katern van mei. 23
Dorp 20 jaar lang hebben wij met de Raaklijn meerdere ontwerpideeën uitgewerkt. Sommigen zijn gerealiseerd anderen weer niet. Gerealiseerd planidee: De esplanade aan het gemeentehuis is er gekomen, de aanplantingen ook. Er is een parkeerprobleem. Er blijven zich gezwind auto s parkeren voor het monument, waar de politie is gehuisvest! De vlaggenmasten verplaatsen naar de straatkant kan een oplossing bieden. De Raaklijn heeft in de paasvakantie de pers gehaald met een plan dat een stempel zal drukken op het Hof Van Belsele en omgeving. De belangrijkste elementen in dit plan: - het lage woongebied, zeg maar de meerskens, in de Kasteeldreef wordt omgevormd tot een overstromingsgebied. - de andere woongebieden worden omgezet naar parkzone, - het gebied zal een openbaar karakter krijgen met de nadruk op spelen, - de verloederde aangrenzende dreef wordt verfraaid, - er kunnen verbindingen gemaakt worden tussen parochieplein en parkzone door de afbraak van de oude Chiro-hemen, - er kunnen verbindingen gemaakt worden tussen parochieplein en parkzone door de openstelling van de pastorijtuin, met toestemming van het stadsbestuur, die eigenaar is, - een unieke wandelmogelijkheid in de kern van Belsele biedt zich aan, - de jeugdverenigingen die geprangd zitten, KLJ en beide Chiro s, hebben speelruimte bij zodat hun locatie kan blijven, 24
- er wordt de zoveelste waterbuffering gecreëerd in de kern, - de verzamelparkeerplaats op het parochieplein kan herschikt en geoptimaliseerd worden, - het overstromingsgebied kan deels een natuurontwikkeling ondergaan, - de lelijke, blikken garagedozen voor de pastorij afbreken en ergens anders integreren waar ze niet als storend ervaren worden, - deze herwonnen zone groen inrichten en koppelen aan het parochieplein Afbakening van de nieuwe bestemming als parkzone. 25
Open ruimte De open ruimte die in Belsele nog rest, moet gekoesterd en beschermd worden. Hierbij heeft de Raaklijn al vele bijdragen geleverd. Wij blijven ijveren voor een totaalplan dat de bosgebieden, landbouwarealen en parken beter tot hun recht doen komen. De oprichting van regionaal landschap Waasland is immers het instrument om de nodige dynamiek te brengen voor het herstel en de beleving van typische landschappen in het Waasland. Onderstaand kaartje geeft aan wat er mogelijk is rond ruimtescheppende voorbeelden in de omgeving van de Klavers. 26
Viaduct De viaduct op N70 is niet alleen nutteloos, het is een ruimteopslorpend obstakel in de vallei Belselebeek. Door ze 3 meter te verlagen kunnen de enorme op- en afritten groene ruimtes worden, met een betere verkeersafwikkeling voor de zwakke weggebruiker en het openbaar vervoer. De auto krijgt via de ovale rotonde (ovonde) zijn doorgang. De herinrichting van het kruispunt Belseleledorp / St-Andriesstraat is een nog steeds relevant planontwerp uit 1994. 27
Verkeer De Rozenlaan en Tuinlaan waren vroeger de trots van Belsele als groene ingangspoorten. Nu is het een banale verkeersweg met zelfmoordstrookjes voor fietsers. De Platanen zijn reeds 35 jaar verdwenen en de grachten liggen er middeleeuws bij. Het planontwerp zoals wij het graag zouden willen staat onder de foto. 28
Wegels De Raaklijn is met trage wegen al bezig vanaf haar bestaan. Trage wegen zijn dankzij de atlas der buurtwegen van 1843 beschermd en juridisch vastgelegd. De gemeente heeft de plicht ze te onderhouden en open te houden. Wij zijn er, ondanks de beloften vanuit alle politieke partijen, onlangs in geslaagd om één wegel open te krijgen. Het heeft 30 jaar in beslag genomen om bv. de Stadhoudersboschwegel deels te heropenen. Er zijn nog een 20-tal wegels die, na hun stiefmoederlijke behandeling, op betere tijden wachten. Die tijd is aangebroken: De Raaklijn heeft van het trage wegenbeleid een hoofddoelstelling gemaakt. Er is om te beginnen de werkgroep die al meer dan een jaar aan de slag is. Door het werk van deze groep vrijwilligers gaat Belsele officieel een trage wegen-plan krijgen. Dit gebeurt in samenwerking met de vzw Trage wegen en de overheid. Bovendien start binnenkort de Raaklijn met de mogelijkheid om via onze website elke wegel virtueel te bezoeken. U kunt zelf een wandeling samenstellen langsheen de mooiste veld-, kerk- en boswegels. We gaan Belsele opsplitsen in 4 sectoren (A,B,C en D). Wanneer u klikt in een sector, zult u al meer details ontdekken. De wegels en straten worden beter zichtbaar. A B C 29 D
In deze sector kan je bijvoorbeeld het nr. 53 aanklikken. Het is de Dry Schauw wegel. Er verschijnt dan een hele presentatie over deze wegel. Hiervoor zijn wij Etienne Van Haevermaet heel dankbaar! Hij is onze fotograaf en steekt de prachtige presentaties in elkaar. 30
Een verkorte versie van de presentatie van de Dry Schauw wegel. 31
Nog geen lid voor 2012? 10 U bent altijd welkom op onze samenkomsten in 2012. De vergaderingen gaan door in jeugdcentrum de Galjaar. De werkgroep Trage wegen gaat de Raaklijnvergadering vooraf. De vergaderingen gaan telkens door op een maandag om 20u: 30 april, 21 mei, 25 juni, 24 september, 29 oktober, 26 november, 17 december. De Raaklijn Vereniging voor de kwaliteit van de omgeving te Belsele. secretariaat : Kleemstraat 89, 9111 Belsele lidmaatschap 10 / PCR : 000-1527999-55 Website: www.deraaklijn.be 32