IMPACTPROJECTEN KLIMAATADAPTIEVE STAD HOOGEVEEN VEENGEBIED WOERDEN KLIMAATBLOK AGNIESEBUURT / ZOMERHOFKWARTIER

Vergelijkbare documenten
Keynote Future Green City 26 november

Projectopdracht en Plan van aanpak

# 4. Noord. Special: Bijeenkomst van Leergemeenschap Noord-Nederland Water- en Ruimteberichten. Deze uitgave is mogelijk gemaakt door:

Klimaatbestendige stad

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Sfeerverslag Masterclasses Klimaatbestendig Inrichten Hoogeveen :

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening

GRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt?

KLIMAATADAPTATIE IN DE STAD. Proeftuinen Den Haag en Arnhem

agendapunt 3.b.7 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden AANPAK KLIMAATADAPTATIE 2016 Datum 5 januari 2016

Terugblik Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 januari 2017 Jaarbeurs Utrecht

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Klimaatadaptatie. De gemeente Renkum Manon Wille Projectmanager Water

Klimaatadaptatie. Manon Wille Projectmanager Water

Floris Boogaard (Hanzehogeschool Groningen/Tauw), Thomas Klomp (gemeente Hoogeveen), Marthijn Manenschijn (waterschap Drents Overijsselse Delta)

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof

Klimaatadaptatie: Van reactief naar proactief

WAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE?

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR

KAS: een handelingsperspectief

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof

Daarom gaan we intensiever en meer vroegtijdig met elkaar samenwerken om deze delta zo adaptief mogelijk te maken.

KLAAR VOOR 4 JAAR! De Omgevingswet: wat komt eraan? Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet

Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker

Proces MRA agenda II. 28 juni 2018 Ilknur Dönmez

SAMEN WERKEN IN HET DUURZAAM WAALWIJK LAB 14 MEI 2019

Woningcorporaties en klimaatadaptatie. Verslag van bijeenkomst in Leiden op 17 april

Regionale Adaptatie Strategie vanwege klimaatverandering. MT 22 maart 2012 Arno Lammers

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT

Thema Klimaatverandering. Door Charles Rijsbosch April 2016

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

KLAAR VOOR 4 JAAR! De Omgevingswet: wat komt eraan? Pascale Georgopoulou Adviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet

RAADSVOORSTEL NR: mei Onderwerp: Rioolvervanging en herinrichting Engboogerd. Aan de raad,

Welkom! Wateravond Noord. 27 juni 2017

NAS Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017

Nieuwe ontwikkelingen:

Op weg naar een programmatische aanpak voor klimaatadaptatie

Klimaat voor een nieuwe M.E.R.

Circulaire economie in de fysieke leefomgeving

De publiek-private route naar het Festival. Beslissingen, Intenties, Akkoord en Deals

KLIMAATADAPTATIE ZICHTBAAR EN VOELBAAR MAKEN 5 FEBRUARI 2019

Bodemdaling. Tommy Bolleboom, Welmoed Visser, Jeroen Jansen, Bern vd Berg, Arend van Woerden, Sien Kok

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan

Breda en Deventer Samen op Expeditie. Edwin Vermeulen (Breda), Rick Keim (Deventer) Pionieren met de Omgevingswet 19 april 2018, leerkring G40

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

DE LANGZAAM MAAR GESTAAG WERKENDE HEFBOOM VAN ZOHO

Francis Nauman Clusterleider TIOR en omgevingsmanager

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018

Klimaatbestendige stad

Zettingsvrij en Meebewegend bouwen. Resultaten Pilot 1: Reconstructie Kanis Januari 2017

Duurzame Ruimtelijke Ordening in Nederland: De regio is slagvaardiger in klimaatbeleid De tussenstand van onze verkenning: West en Noord Nederland

Verslag IHBV HB-Café Utrecht

Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Provincie Noord-Holland HAARLEM, JUNI 2019

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland

Zeeuws Subsidie Team

REGELING. Wat gaan we de komende. jaren doen? Inhoud en doel van de regeling. Oude regelingen onder de loep. De nieuwe regeling inhoudelijk

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

toekomst veenweide Inspiratieboek

Conferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland

Het Vlaams adaptatiebeleid, naar Griet Verstraeten Departement Omgeving. Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019

Curriculum Vitae & Projecten

Regiotafel Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Noord-Brabant: verslag en sfeerimpressie

MIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat. 29 november 2016

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel

COP #14: Jouw klimaatadaptief donderdag 14 februari 2019

Workshop: Een Mooie Maaltijd in de zorg

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

Evaluatie Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel

Pilots zoetwatervoorziening: van concept naar uitvoering

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

GS brief aan Provinciale Staten

(hoofdstuk uit Inspiratiegids Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Provincie Utrecht)

Het klimaat past ook in uw straatje

De Omgevingswet biedt kansen voor beheer

NOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen

Programma Discussieronde 1 over GGB Wbb Discussieronde 2 over GGB Breed

KLIMAATADAPTATIE LEEFT, MAAR LEIDT NOG NIET

Informatiebijeenkomst Gemeenteraad Utrecht. Buurtteams jeugd en gezin d.d. 22 april 2014 rob c.p. hartings, bestuurder Youké,

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050

InnovA58. Noord-Brabant verdient een betere en slimmere weg

Ruimtelijke Adaptatie: Samen doen, kansen benutten!

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

De mens in balans met de natuur! Wat is duurzaamheid?

Green Deal Groene Daken

Nationale Adaptatie Strategie: wie is aan zet? Publieke en private verantwoordelijkheden voor klimaatadaptatie

Rotterdam Stadshavens

KLIMAATBLOK AGNIESEBUURT / ZOMERHOFKWARTIER Impactproject klimaatbestendig inrichten van corporatiebezit op blok- en buurtniveau

Oost Gelre kanteling in de praktijk

Energielandgoed Wells Meer. Geeft Bergen energie! Stadswerk 10 april

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017

Participatie bij de RES. VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019

RAADSBESLUIT 19R.00183

INCAH Gebiedsstudie Noord Rotterdam 3e workshop

Transcriptie:

IMPACTPROJECTEN KLIMAATADAPTIEVE STAD HOOGEVEEN VEENGEBIED WOERDEN KLIMAATBLOK AGNIESEBUURT / ZOMERHOFKWARTIER NETWERKDAG RUIMTELIJKE ADAPTATIE, UTRECHT 17 JANUARI 2017 BART STOFFELS

PROGRAMMA 1. Woerden - Welmoed Visser & Wijnand Bouw 2. Hoogeveen - Thomas Klomp 3. Rotterdam - Dirk van Peijpe 4. Gesprek over do s & don ts

Impactproject: Klimaatadaptieve stad Hoogeveen Thomas Klomp Adviseur stedelijk water & klimaatadaptatie Samenwerkingsorganisatie De Wolden / Hoogeveen t.klomp@dewoldenhoogeveen.nl

5 juli 2012: De aanleiding

Neerslagstresstest

Hittestresstest

Waterstructuur

De bemoeial

Impactproject (Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie)

Masterclass Klimaatbestendig Inrichten

Masterclass Klimaatbestendig Inrichten

Consortium Inrichten in de praktijk Algemene Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Wat leverde het op? Veel collega s hebben meer inzicht in andermans werk en problemen. Dat uit zich in constructief i.p.v. defensief gedrag. Er is meer begrip voor en kennis over klimaatverandering en de problemen die het met zich meebrengt Er ontstaat een wij-gevoel. De meeste disciplines in de openbare ruimte voelen zich gezamenlijk probleemeigenaar. Het college en de raad zijn geïnteresseerd over de landelijke aandacht van het impactproject. Ze werden er op aangesproken. Het resulteerde in een opdracht: Maak een visie op klimaatadaptief handelen 2020-2050 Maak een uitvoeringsplan.

Op pad met collega s!

Vragen en dilemma s Collega s en college zijn getriggerd door het impactproject, maar hoe hou je deze energie vast? Van papier naar praktijk. Na een visie op klimaat adaptief handelen komt een uitvoeringsplan. Hoe krijg je de we-doen-het-altijd-al-zo mensen mee? Wat is de rol van een bestuurder bij klimaatadaptatie? En wat zou bijvoorbeeld een provincie moeten doen? Onze inwoners. Die moet leven met onze maatregelen. Waar ligt de grens tussen eigen verantwoordelijkheid en overheidsinmenging?

Impactproject Programma Ontwikkeling Veengebied Woerden Lessen uit De Kanis! Welmoed Visser (Woerden) Wijnand Bouw (Bosch Slabbers)

Participatieproces De Kanis Samenwerken vanaf het begin Inwoners, overheden, ontwerpers, kennisinstellingen Wensen, waarden, knelpunten, kosten bespreken Kwetsbaar opstellen Kennis delen (landschap, techniek, LCC) Samen ontwerpen/schetsen Bewonersavonden Cyclisch tot keuzes komen

Anders communiceren!

Resultaat Door participatie traject bewustwording vergroot Grote betrokkenheid inwoners, college en raad Gedragen ontwerp, centraal park, kavelpad Een duurzame techniek voor de ondergrond: lange termijn aanpak Langdurig proces, uitloop planning RA-thema s in engineeringfase verder uitwerken

Lessen Vroegtijdige participatie +++ voor betrokkenheid, bewustwording Ontwerpen waardevol om tot beelden, inspiratie en oplossingsrichtingen te komen Inwoners gaan mee als: Er een knelpunt wordt opgelost (bv water op straat) Waar geld valt te verdienen Kwaliteit wordt toegevoegd Als What s in it for me ontbreekt wordt het lastig

Dilemma s Overheid stelt zich steeds vaker richting burgers op als faciliterende overheid volgens het principe Ja, tenzij.. a. Innovatieve oplossingen (grote sprongen) krijgen alleen een kans als overheden vooraf sturende principes meegeven die ook bestuurlijk zijn vastgesteld. bv 50 % minder verharding terugbrengen als uitgangspunt. b. Innovaties vs verworven rechten/nimby: hoe breek je hier als projectleider/ontwerper doorheen?

vragen en stellingen Hoe houd je de energie vast? vraag Dirk Innovatie versus nimby: hoe doorbreken? Ach, we doen het altijd al zo Rol van de bestuurder? vraag Dirk vraag Dirk Participatie: open vraag of resultaatgericht sturen? Waar stopt de overheid en begint de inwoner?